Automatyzacja pracy maszyn roboczych badania w IMRC PW

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Automatyzacja pracy maszyn roboczych badania w IMRC PW"

Transkrypt

1 Automatyzacja pracy maszyn roboczych badania w IMRC PW DARIUSZ DÑBROWSKI HENRYK DOBROWOLSKI JAN SZLAGOWSKI Od 1986 roku zespó kierowany przez prof. J. Szlagowskiego prowadzi prace w bardzo szerokiej dziedzinie, jakà jest automatyzacja pracy maszyn mobilnych. Tematyka tych prac obejmuje zagadnienia zwiàzane z projektowaniem i doborem systemów komputerowych dla tych maszyn. Prace, prowadzone od wielu lat, przynios y rezultaty nie tylko w postaci bazy laboratoryjnej, lecz tak e konkretnych rozwiàzaƒ wdro onych na obiektach rzeczywistych. Problematyka projektowania tego typu systemów obejmuje takie zagadnienia, jak: dobór sprz tu komputerowego, elementów uk adu pomiarowego, opracowanie algorytmów pracy, opracowanie i uruchomienie oprogramowania u ytkowego. Dobór sprz tu systemu kontrolno-pomiarowego, jaki stosowany jest na obiektach mobilnych, wymaga nie tylko uwzgl dnienia funkcji systemu okreêlonych w za o eniach projektu, ale równie odpornoêci na szczególnie nieprzyjazne warunki pracy, takie jak: drgania, obcià enia udarowe, szeroki zakres temperatury pracy. Wymienione wymagania oraz stosunkowo krótkie serie produkowanych maszyn (w porównaniu np. z produkcjà samochodów) sprawiajà, e koszt sprz tu komputerowego oraz elementów wykonawczych i pomiarowych jest bardzo wysoki. Opracowanie algorytmów pracy systemów komputerowych wymaga analizy licznych czynników zwiàzanych z pracà maszyny, takich jak: realizacja sterowania osprz tem roboczym, diagnostyka podstawowych uk adów maszyny oraz silnika, a tak e komunikacja pomi dzy systemem komputera pok adowego oraz operatorem maszyny. Implementacja i uruchomienie oprogramowania u ytkowego wymaga specjalistycznej wiedzy z zakresu nauk informatycznych oraz znacznych nak adów czasu. Zespó prof. J. Szlagowskiego z sukcesem dokona takich uruchomieƒ na koparce K-611 [1, 2], minikoparce w laboratorium IMRC oraz palownicy polskiej produkcji PG-20 [3]. Pozycjonowanie osprz tu i diagnostyka maszyn Zagadnienie automatyzacji ruchów roboczych w maszynach jest rozwijane przez kilka oêrodków naukowych w kraju. Badania mo na podzieliç na dwa podstawowe kierunki oparte na: optymalizacji kinematyki prowadzenia narz dzia, optymalizacji procesu skrawania. Najwa niejszym problemem w automatyzacji maszyn roboczych jest zagadnienie sterowania osprz tem roboczym. Podstawowà trudnoêcià w realizacji Mgr in. Dariusz Dàbrowski i prof. dr hab. Jan Szlagowski sà pracownikami Instytutu Maszyn Roboczych Ci kich PW, a dr in. Henryk Dobrowolski jest pracownikiem Instytutu Informatyki PW. takiego zadania w wi kszoêci maszyn roboczych jest zmienne obcià enie narz dzia roboczego, zale ne np. od rodzaju oêrodka gruntowego czy realizowanego zadania (np. profilu wykopu). Rozleg e badania z tego zakresu wraz z implementacjà na maszynie by y prowadzone w Instytucie Maszyn Roboczych Ci kich na Politechnice Warszawskiej od 1986 r. Prace te by y ukierunkowane na poszukiwanie rozwiàzaƒ systemowych, które pozwolà na zastosowanie takich samych metod post powania przy automatyzacji ró nych typów maszyn. Pierwszym rozwiàzaniem by system WORM [1, 2] (System Wspomagania Operatora Maszyny Roboczej), zastosowany na koparce K-611 Waryƒski. Elementy wykonawcze u yte w uk adzie hydraulicznym tej maszyny nie pozwala y na wprowadzenie pe nej automatyzacji ruchów osprz tu roboczego. System WORM powsta wi c jako system eksperymentalno-badawczy, a rozwiàzania sprz towe pozwala y nie tylko na wspomaganie operatora, ale równie na prowadzenie badaƒ pozwalajàcych identyfikowaç proces roboczy. Podstawowe funkcje systemu WORM by y nast pujàce: 1. monitorowanie po o enia oraz obcià enia osprz tu roboczego, 2. diagnostyka, 3. sterowanie silnikiem Diesla, 4. prowadzenie pomiarów parametrów roboczych oraz ich rejestracja. Operator porozumiewa si z systemem poprzez interfejs. Konsol operatora stanowi dotykowy ekran ciek okrystaliczny, na którym zaprogramowano klawisze funkcyjne oraz ekrany, na których operator otrzymywa informacje z systemu. System diagnostyczny monitorowa 30 parametrów pracy: silnika, uk adu hydraulicznego oraz elektrycznego maszyny, a tak e zawiera opcj przeprowadzania testów wybranych elementów uk adu hydraulicznego. Komputer pok adowy stale nadzorowa wskazania czujników uk adu diagnostycznego i przekazywa informacje operatorowi o wszelkich nieprawid owoêciach. Dane z uk adu diagnostycznego oraz czynnoêci wykonywane przez operatora, zwiàzane z eksploatacjà maszyny, by y rejestrowane w formie raportu i mo liwe do odczytania przez serwis lub osoby upowa nione do nadzorowania pracy operatora. Maszyna zosta a wyposa ona w uk ad lokalizacji po o enia osprz tu oraz pomiaru si y reakcji gruntu przy o onej do z ba y ki. Na rys. 1 pokazano schemat blokowy dzia ajàcego na koparce Waryƒski 611 systemu pozycjonowania osprz tu. Pracujàc koparkà w pierwszym kroku mo na by o wprowadziç dane dotyczàce zarysu wykopu lub podaç àdane trajektorie i linie graniczne pola pracy. Praca y ki by a Êledzona na monitorze ciek o- 21

2 Rys. 1. Schemat blokowy systemu pozycjonowania osprz tu krystalicznym wraz z podawaniem aktualnej wartoêci si y skrawajàcej na z bach y ki koparki [1]. Jak potwierdzajà przyk ady, system WORM po dostosowaniu konfiguracji uk adu pomiarowego i algorytmu sterowania do danej technologii pracy mo e byç wykorzystywany na pok adach ró nych mobilnych maszyn roboczych. Tematyka dalszych prac obejmowa a kierunki: 1. zaawansowanego sterowania cyfrowego pracà koparki oraz automatyzacji pe nego cyklu roboczego, 2. optymalizacji pracy maszyny roboczej, 3. badania procesów urabiania gruntów, 4. planowania i optymalizacji sekwencji ruchów roboczych maszyny, 5. wprowadzenia nowych rozwiàzaƒ hardware owych i oprogramowania dla sterowania pracà koparki (zdalne sterowanie, mechanizmy pracy wieloprocesorowej, sieç CAN). Wyniki tych prac przedstawiano w licznych publikacjach [3 16], a ich podsumowaniem jest wydana w 2001 roku monografia pod red. J. Szlagowskiego [17]. Istotà prowadzonych w Instytucie Maszyn Roboczych Ci kich Politechniki Warszawskiej prac jest àczenie rozwa aƒ teoretycznych z szerokà weryfikacjà doêwiadczalnà. Du ym nak adem si i Êrodków zbudowano Laboratorium Cyfrowego Sterowania Pracà Uk adów Hydraulicznych. Laboratorium sk ada si ze stanowiska zautomatyzowanej koparki 121 z kana em glebowym (realizuje wszystkie ruchy robocze wraz z obrotem nadwozia) i dwóch stanowisk cyfrowego sterowania ruchem liniowym i obrotowym. Na rys. 2 przedstawiono dwa widoki minikoparki wraz z kana em glebowym. Realna minikoparka 121 umieszczona zosta a na specjalnej platformie, a osprz t mo e pracowaç w pojemniku wype nionym oêrodkiem gruntowym. Osprz t koparki jest sterowany komputerem przemys owym PEP Computer Systems (rys. 3) sprz - onym z komputerem klasy PC. System ten steruje pracà osprz tu, mechanizmu obrotu, silnika i uk adu hydraulicznego. Komputer wspó pracuje z uk a- Rys. 3. Komputer sterujàcy pracà koparki Rys. 2. Zautomatyzowana minikoparka z kana em glebowym 22

3 dem kilkudziesi ciu czujników (por. rys. 5). Stanowisko to w pe ni realizuje automatyczny cykl roboczy koparki i ma te mo liwoêç zdalnego sterowania drogà radiowà. Na rys. 4 pokazano si ownik hydrauliczny, który wyposa ono w specjalnà g ówk dràga t oczyska Rys. 4. Si ownik hydrauliczny z czujnikami: si y, ciênieƒ i wysuwu (tensometryczny pomiar si y). Wewnàtrz si ownika umieszczony jest ultradêwi kowy czujnik do pomiaru wysuwu t oczyska. W si owniku na wlocie i wylocie umieszczono dwa czujniki ciênieƒ. Do budowy systemu (rys. 5) dr H. Dobrowolski zastosowa jako komputer g ówny maszyn wykorzystujàcà magistral VME, wyposa onà w dwa modu y SBC, tworzàc wielokomputer (wieloprocesor) o zró nicowanych cechach jednostek w z owych. Ka dy modu w z owy SBC zawiera dwa procesory: systemowy, z FPU, oraz komunikacyjny, obs ugujàcy àcza szeregowe na podstawie odpowiednich protoko ów. Komputer zosta wyposa ony w odpowiednie modu y wejêç/wyjêç dla sygna ów dyskretnych i analogowych (I/O). Ich liczba zosta a przewymiarowana w celu umo liwienia swobodnego do àczania ró norodnych sensorów S, zarówno tych, które znajdujà zastosowanie w eksploatacyjnej wersji systemu, jak i przeznaczonych do celów badawczych. Podrz dnymi jednostkami systemu sà kontrolery PLC po àczone z komputerem g ównym siecià CAN (modu CAN zawiera dedykowany kontroler dla tej sieci). Do komunikacji z systemem nadrz dnym zastosowano radiomodem RM po àczony z komputerem g ównym poprzez àcze szeregowe. W systemie przewidziano dwa odr bne interfejsy u ytkownika pierwszy z nich jest interfejsem dla operatora maszyny i zosta oparty na oprogramowalnym mikroterminalu TERM, przy àczonym do komputera przez àcze szeregowe. Drugi interfejs jest zwiàzany z zadaniami o charakterze badawczym i zawiera standardowy monitor graficzny MON oraz klawiatur i mysz do àczone do modu u graficznego VGA systemu. Za pomocà tego interfejsu mo na zarówno sterowaç, jak i wizualizowaç prac maszyny i samego systemu oraz dokonywaç przetwarzania i obrazowania zarejestrowanych danych. Tak przygotowany system pozwala na prowadzenie badaƒ procesu roboczego koparki w bardzo szerokim zakresie. W kanale glebowym przygotowywany jest oêrodek gruntowy o mo liwie jednakowych parametrach, natomiast opcja automatycznego generowania trajektorii narz dzia roboczego ( y ki minikoparki) zapewnia powtarzalnoêç ruchów koniecznych do prowadzenia analizy porównawczej oporów urabiania w zale noêci od zmiany wybranych parametrów kinematycznych (np. kàt skrawania, wymagany profil wykopu) lub dynamicznych (za o ona szybkoêç wykonania zadanej trajektorii). Na rys. 6 i 7 przedstawiono wyniki pomiarów w cyklu automatycznego sterowania osprz tem minikoparki. Sterowanie ruchem liniowym i obrotowym W wi kszoêci przypadków osprz t roboczy nap dzany jest poprzez system hydrauliczny. Problem z zdefiniowaniem obcià eƒ osprz tu w procesie roboczym oraz zjawiska, jakie zachodzà w uk adach hydraulicznych, powodujà, e nie mo na jednoznacznie okreêliç parametrów regulatora w zamkni tej p tli uk adu regulacji. W celu opracowania metodyki pozwalajàcej na dobór takich parametrów i budow multiregulatorów uruchomiono dwa stanowiska (rys. 8) do badania uk adów hydraulicznych sterowanych cyfrowo [5, 9, 14, 15]. Stanowisko do badania si owników pod ró nym obcià eniem (rys. 8 lewa strona) sk ada si z ustawianej pod ró nymi kàtami ramy, na której porusza si badany si ownik. Rys. 5. Schemat architektury systemu sterowania eksperymentalnej koparki 23

4 Rys. 6. Przyk adowe wyniki si zarejestrowane w cyklu automatycznego sterowania osprz tem minikoparek: FbL 1 si a dzia ajàca wzd u t oczyska si ownika y ki oêrodek niezag szczony, FbL 2, 3 si a dzia ajàca wzd u t oczyska si ownika y ki oêrodek zag szczony, jl sygna sterujàcy, sl wysuni cie si ownika y ki Oba stanowiska zasilane sà ze specjalnego zasilacza, ze sterowanà cyfrowo pompà wielot oczkowà. OkreÊlenie trajektorii ruchu narz dzia roboczego oparte jest zwykle na pomiarach po o enia wysuwu t oczysk cylindrów hydraulicznych nap dzajàcych poszczególne cz ony osprz tu, a pomiaru si y dokonuje si poprzez pomiar ciênieƒ lub bezpoêredni pomiar si w t oczyskach. Tak skompletowany na stanowisku badawczym uk ad pomiarowy oraz system wykonawczy oparty na technice proporcjonalnej pozwalajà na realizacj podstawowych zadaƒ, takich jak: sterowanie ruchem cylindrów w zamkni tej p tli sprz enia zwrotnego oraz pomiar i rejestracj si dzia ajàcych wzd u t oczysk cylindrów hydraulicznych. Uk ad kinematyczny stanowiska zosta tak zaprojektowany, by mo liwa by a realizacja zmien- Rys. 7. Przyk adowe wyniki pomiarów zarejestrowanych w cyklu automatycznego sterowania osprz tem: W, sr, sl wysuni cie poszczególnych si owników (wysi gnik, rami, y ka), FbL, FbR, FbW si y wzd u t oczysk si owników y ki, ramienia, wysi gnika 24

5 nego obcià enia t oczyska cylindra hydraulicznego w czasie jego pozycjonowania. Modu owa budowa stanowiska pozwala na wymian elementów zarówno uk adu wykonawczego (rozdzielacze proporcjonalne, cylindry hydrauliczne), jak i uk adu pomiarowego (liczba i rodzaj przetworników pomiarowych). Pierwotnie zastosowano na stanowisku uk ad oparty na sygna ach analogowych, jednak rozwój technik komputerowych stosowanych w obiektach mobilnych i wprowadzenie sieci CAN spowodowa koniecznoêç nowoczesnà aparaturà oraz metodami badawczymi. Ze wzgl du na proces dydaktyczny szczególnie wa ny jest interdyscyplinarny charakter prowadzonych prac, gdy przy automatyzacji pracy maszyn istotne sà zagadnienia dotyczàce budowy i eksploatacji maszyn, systemów hydraulicznych, doboru systemów kontrolno-pomiarowych, opracowania algorytmów, budowy i uruchamiania aplikacji. Ma to istotny wp yw na kszta towanie profilu wspó czesnego absolwenta wydzia u SIMR, który posiada wiedz z zakresu mechaniki, automatyki, technik pomiarowych oraz informatyki. Rys. 8. Stanowiska cyfrowego sterowania ruchem liniowym i obrotowym wprowadzenia niezb dnych zmian w uk adzie wykonawczym oraz kontrolno-pomiarowym stanowiska badawczego. Wprowadzenie zmian sprz towych wymaga o wprowadzenia niezb dnych zmian w stosowanym oprogramowaniu narz dziowym oraz opracowaniu i uruchomieniu aplikacji. Tak szeroki zakres prac z zakresu technik informatycznych móg byç zrealizowany tylko przy bardzo du ym udziale zespo u z II PW kierowanego przez dr. in. H. Dobrowolskiego. Na rys. 8 (po prawej stronie) przedstawiono stanowisko do badania nap du mechanizmu obrotu. o ysko wieƒcowe Rys. 9. Przyk adowy blok rozdzielacza jest nap dzane silnikiem hydraulicznym. Uk ad hydrauliczny oraz sterownik pozwalajà na precyzyjne, p ynne regulowanie obrotów w zakresie od 0,01 do 6 obr/min. Sterowanie stanowiskiem odbywa si z laptopa (por. [5, 6]). Omawiane stanowiska badawcze s u à równie studentom wydzia u SIMR PW. W ramach zaj ç laboratoryjnych, prac przejêciowych oraz prac dyplomowych studenci studiów wszystkich rodzajów majà mo liwoêç zapoznania si z Rys. 10. Przyk adowe wyniki weryfikacji modelu Modelowanie dynamiczne maszyn roboczych Wprowadzenie badaƒ do laboratorium oraz uruchomienie stanowisk do badania uk adów hydraulicznych sterowanych cyfrowo znacznie obni y o koszty prowadzenia takich badaƒ, niemniej jednak ciàgle sà one znaczne. Jednym ze sposobów skrócenia programu badawczego realizowanego w zakresie automatyzacji maszyn roboczych jest wykorzystanie nowoczesnego oprogramowania u ytkowego do budowy modelu uk adu hydrauliczno-mechanicznego oraz systemu sterowania. W ramach wczeêniejszych prac badawczych prowadzonych w IMRC przeprowadzono badania dotyczàce identyfikacji elementów uk adu hydraulicznego. Uzyskane wyniki pozwoli y na zamodelowanie poszczególnych elementów, a nast pnie opracowanie modelu uk adu stanowiska pracujàcego w zamkni tej p tli uk adu regulacji, który zosta opracowany i poddany weryfikacji na stanowisku badawczym (por. rys. 8). Do opracowania modelu matematycznego uk adu hydraulicznego stanowiska zastosowano program VisSim. Model uk adu hydraulicznego stanowiska powsta jako z o enie bloków poszczególnych elementów uk adu. Na rys. 9 przedstawiono zamodelowany blok rozdzielacza. 25

6 Nast pnie opracowano i uruchomiono model pozwalajàcy na automatyczne sterowanie ruchem cylindra hydraulicznego na stanowisku badawczym. Na rys. 10 pokazano przyk adowy wynik weryfikacji modelu z badaniami na stanowisku badawczym. W przedstawionej próbie t oczysko badanego cylindra hydraulicznego wykona o ruch w cyklu automatycznego sterowania. Na rysunku przedstawiono zmierzone i uzyskane z modelu wartoêci ciênienia po stronie bezt oczyskowej oraz przemieszczenie t oczyska. Rezultaty badaƒ na stanowisku potwierdzi y prawid owoêç opracowanego modelu. Obecnie trwajà dalsze prace nad budowà modelu ca ej maszyny. Profesor W. Grzesikiewicz z Wydzia u SiMR PW opracowa kompleksowy model matematyczny [10] koparki na podstawie zasad przetwarzania energii. Prezentowany model ma postaç matematycznych zwiàzków mi dzy wspó rz dnymi, za pomocà których opisuje si energetyczne procesy powstajàce podczas pracy koparki. Na tej podstawie opracowano numeryczne metody wyznaczania rozwiàzania sformu- owanych problemów matematycznych oraz opracowano komputerowy program umo liwiajàcy symulacj pracy. Wyniki pracy pokazano w monografii [17]. Algorytmy sterowania maszynami roboczymi Istotnà sprawà przy automatyzowaniu pracy maszyn jest w aêciwe przygotowanie algorytmów. Aby uzyskaç sukces, trzeba zgromadziç kompletne bazy wiedzy dotyczàce analizowanych problemów (modele funkcjonalne). Zespó z IMRC PW i II PW przygotowa i uruchomi z o one algorytmy sterowania automatycznà pracà koparki hydraulicznej i palownicy. Opracowana metodyka zosta a omówiona w monografii [17]. Podano tam przyk ady automatycznego uk adu pozycjonowania osprz tu i uk adu diagnostycznego. Aby prowadzone badania nad automatyzacjà pracy koparki mog y znaleêç zastosowanie w obiekcie rzeczywistym, realizacja algorytmu, wed ug którego przebiega automatyzacja, musi byç odniesiona do rzeczywistego cyklu pracy maszyny. Ogromne znaczenie ma tu dobór systemu sterowania, decydujàcy o czasie trwania obliczeƒ w sterowniku koparki. Z tych powodów podj to prób zbudowania regulatora Rys. 11. Schemat interfejsu operatora sterowania uk adem hydraulicznym koparki jednonaczyniowej przy zastosowaniu logiki rozmytej. Wyniki zakoƒczonych z sukcesem prac przedstawiano w licznych publikacjach [13, 18 22]. Komunikacja cz owiek maszyna robocza Komunikowanie si cz owieka z systemem jest problemem szczególnej wagi, i to zarówno ze wzgl du na ergonomi, jak i stosowane Êrodki techniczne. W przypadku maszyny roboczej mo emy mieç do czynienia z komunikacjà operator system na pok adzie maszyny oraz zdalnà z centrum dyspozycyjnego lub za poêrednictwem przenoênego modu u zdalnego. Zakres komunikacji zale y od stopnia zautomatyzowania maszyny. Je eli przyjmiemy, e operator stanowi w istocie nadrz dny system decyzyjny, to komunikacja z maszynà ma zapewniç odpowiedni poziom sprz enia zwrotnego, u atwiajàcy rozstrzygni cia. Owo sprz enie zwrotne dokonuje si poprzez zmys y cz owieka, a wi c mamy praktycznie do dyspozycji oddzia ywanie wizualne, dêwi kowe (w tym równie g osowe) oraz mechaniczne (dotykowe). Informacja wizualna ma najwi ksze znaczenie, poniewa reakcja na nià jest najszybsza i najpe niejsza. Informacja dêwi kowa ma zdecydowanie mniejsze znaczenie i mo e byç traktowana jako uzupe niajàca (alarmowanie). Do przysz oêci, chocia chyba bliskiej, nale y wydawanie poleceƒ g osem. Niezwykle istotna jest zawartoêç i forma przekazywanej operatorowi informacji. System nie mo e zasypywaç go wszystkimi danymi, którymi dysponuje. Konieczna jest wi c selekcja informacji, przy czym powinna ona byç oparta na dwóch kryteriach: kontekst wykonywanych czynnoêci, a wi c przekazywanie tylko takich informacji, które mogà mieç bezpoêredni wp yw na aktualnie wykonywane czynnoêci, waga (znaczenie) informacji, system musi umieç decydowaç, które wiadomoêci sà wa ne, a bez jakich danych operator mo e w danej sytuacji si obejêç, przy czym operator mo e w dowolnej chwili za àdaç takich albo innych danych b dàcych w dyspozycji systemu. W IMRC PW przygotowano takie systemy komunikacji oparte na koncepcji okien komputerowych. Ogólnà struktur komunikacji systemu z operatorem przedstawiono na rys. 11. Komunikacja systemu z operatorem odbywa si za poêrednictwem terminalu LCD. Na jego ekranie wyêwietlane sà informacje numeryczne (wartoêci parametrów), tekstowe (komunikaty oraz opisy parametrów) i graficzne (s upkowe reprezentacje parametrów liczbowych, wykresy, piktogramy). Wydzielone pola ekranu pe nià równie rol przycisków umo liwiajàcych wprowadzanie informacji (decyzyjnej wybór sposobu dzia ania systemu oraz wartoêci liczbowych). Uzyskano dwa wdro enia: na koparce hydraulicznej oraz palownicy. Przyk adowy obraz graficzny z systemów wspomagania przedstawiono na rys. 12. Otoczone ramkà pola nie b dàce przyciskami i zawierajàce piktogramy pe nià rol lampek w stanie normalnym zawierajà ciemne elementy na jasnym tle. Aktywna sygnalizacja polega na inwersji pola (jasne elementy na ciemnym tle) lub w przypadku 26

7 Rys. 12. Przyk ady ekranów na ciek okrystalicznym panelu dotykowym operatora: a) koparka Waryƒski 611, b) palownica PG-20 informacji o szczególnym znaczeniu na pulsowaniu pola lampki. Przyk adowo, na rys. 12a pokazano ekran podstawowy dla koparki. Gdy nie sà u ywane specjalne funkcje systemu, na ekranie terminala pokazywane sà nast pujàce parametry: pr dkoêç obrotowa silnika (wartoêç liczbowa i wykres s upkowy), chwilowe zu ycie paliwa (wartoêç liczbowa i wykres s upkowy), temperatura cieczy ch odzàcej (wartoêç liczbowa), poziom paliwa w zbiorniku (u amek dziesi tny pe nego zbiornika), bie àca liczba przepracowanych motogodzin (od ostatniego uruchomienia silnika), czas bie àcy (zegar), wskaênik adowania akumulatora (lampka), sygnalizacja innej niesprawnoêci (lampka z piktogramem klucza). Na ekranie tym dost pne sà przyciski sterowania pr dkoêci obrotowej silnika oraz przycisk Menu udost pniajàcy wybór opcji systemu. Podobnie przygotowano system dla palownicy PG-20. Na rysunku 12b pokazano ekran informujàcy operatora o przebiegu wykonywania pala. Przyk ady wdro eƒ Rys. 13. Palownica PG-20 Przyk adem aplikacji wdro onej przez zespó z IMRC jest zautomatyzowana palownica PG-20. Firma LEGMET S.A. z Legnicy wykona a prototyp palownicy PG-20. Maszynà bazowà palownicy jest koparka BRAWAL 1611 w wersji specjalnej. Palownica PG-20 przeznaczona jest do wykonywania pali wielko- Êrednicowych o Êrednicy maks mm bez rurowania i Êrednicy maks mm z rurowaniem. Palownica wyposa ona jest w mechanizm umo liwiajàcy wykonanie pali pionowych i pochylonych pod kàtem. Maszyn w czasie prób uruchomieniowych przedstawiono na rys. 13. W IMRC PW we wspó pracy z IBDiM z Warszawy zaprojektowano i wykonano system komputera pok adowego wraz z interfejsem operatora, pozwalajàcy na automatyzowanie pewnych prac przygotowawczych maszyny oraz pomiar i rejestracj wybranych parametrów pracy. Zarejestrowane parametry s u à do tworzenia raportów o wykonanych palach, co pozwala uproêciç procedury zwiàzane z odbiorem wykonanych prac. Na rys. 14 i 15 przedstawiono terminal i system komputera pok adowego w kabinie operatora. Producent i u ytkownicy maszyny wymagali realizacji nast pujàcych celów: automatyzacji ustawienia wie y pod zadanym kàtem wzgl dem poziomu grawitacyjnego w p aszczyênie x-z (zwiàzanej z osià pod u nà nadwozia maszyny) w zakresie kàtów ( 15,+20 deg) wzgl dem pionu generacji raportów zwiàzanych z wykonaniem pala (w postaci pliku zdolnego do przes ania do systemu zewn trznego) Rys. 14. Terminal operatora w kabinie 27

8 Raport dla wiercenia pali z okresowym usuwaniem urobku zawiera nast pujàce parametry: moment obrotowy na Êwidrze pr dkoêç obrotowà sto u si wciskania Êwidra Raporty s u à do przygotowania metryki pala. Jest to dokument, który pozwala na uproszczenie procedur zwiàzanych z odbiorem wykonanych pali. Laboratoria dydaktyczno-naukowe Rys. 15. Komputer pok adowy w kabinie operatora monitorowania wybranych parametrów reprezentowanych w formie cyfrowej lub graficznej na urzàdzeniu stanowiàcym terminal operatora maszyny rejestracji wybranych parametrów do celów badawczych w postaci pliku zdolnego do przes ania do systemu zewn trznego. Komunikacja z operatorem odbywa si za poêrednictwem terminalu LCD z panelem dotykowym. Terminal jest po àczony z kasetà systemu za pomocà àcza szeregowego RS232. Umo liwia on interaktywny sposób wprowadzania i wyprowadzania danych i wybór opcji. Dane reprezentowane sà na ekranie w sposób zarówno graficzny, jak i numeryczny. Na rys. 16 przedstawiono przyk adowy ekran na interfejsie operatora. Rys. 16. Interfejs operatora Istniejà dwa rodzaje raportów generowanych przez system palownicy na podstawie danych pomiarowych zarejestrowanych z czujników: a) raport o parametrach wiercenia metodà Êwidra ciàg ego, b) raport o parametrach wiercenia metodà okresowego usuwania urobku. Raport ma nag ówek zawierajàcy dane systemowe (data, czas) wprowadzone przez operatora oraz zawiera przebieg wybranych parametrów (obliczonych jako funkcyjne na podstawie sygna ów mierzonych) w funkcji g bokoêci wiercenia. Raport dla wiercenia metodà Êwidra ciàg ego zawiera nast pujàce parametry: moment obrotowy na Êwidrze pr dkoêç obrotowà sto u pr dkoêç wiercenia (posuw pionowy) ciênienie betonu wydatek betonu Podj ta stosunkowo wczeênie, bo ju w roku 1986, problematyka automatyzacji maszyn oraz aktywny udzia pracowników IMRC w programie Tempus dotyczàcym logistyki zaowocowa y uruchomieniem laboratorium logistyki i automatyzacji w ramach specjalnoêci logistyka. Laboratorium to w sposób szczególny wià e çwiczenia podstawowe z çwiczeniami wykorzystujàcymi najnowsze osiàgni cia prac badawczych prowadzonych przez pracowników IMRC. Logistyka w sposób istotny wykorzystuje najnowsze osiàgni cia zwiàzane z automatyzacjà maszyn roboczych. Realizacja podstawowych zagadnieƒ, jakimi zajmuje si ta dyscyplina nauki (planowanie, sterowanie i kontrola), by aby niemo liwa bez rozwoju nowoczesnych systemów komputerowych pok adowych maszyn, które pozwalajà nie tylko na sterowanie procesem roboczym, ale tak e na pomiar i rejestracj podstawowych parametrów procesu technologicznego umo liwiajàcych ocen jakoêci wykonanych prac oraz analiz wydajnoêci procesu roboczego. Praktycznym przyk adem uruchomienia takiego systemu by a realizacja budowy systemu na palownicy PG-20, gdzie opracowano i uruchomiono aplikacje do tworzenia metryki pala. W ramach prac prowadzonych przez IMRC opracowano algorytm systemu doboru maszyn do robót ziemnych w zale noêci od zadaƒ oraz terminu realizacji prac. Planowanie prac maszyn na placu budowy, sterowanie i kontrola wymaga zastosowania maszyn wyposa onych w system komputera pok adowego, który pozwala na komunikacj z systemem nadrz dnym. W ramach prac badawczych prowadzonych przez IMRC zastosowano do komunikacji pomi dzy systemami komputerowymi àcze radiowe. W tym celu konieczne by o opracowanie i uruchomienie protoko u komunikacyjnego zapewniajàcego Rys. 17. Model magazynu wysokiego sk adowania 28

9 monitorowanie przesy anych danych. Protokó taki uruchomiony zosta przez zespó II PW. W ramach wczeêniej wspomnianego laboratorium logistyki i automatyzacji studenci majà mo liwoêç zapoznania si z problemami zarzàdzania magazynami wysokiego sk adowania. Uruchomiono model dydaktyczny magazynu wysokiego sk adowania oraz opracowano i uruchomiono rozproszony system sterowania modelem magazynu oparty na sieci Profi-bus. Model magazynu przedstawiono na rys. 17. Algorytm sterowania opracowano wed ug trzech ró nych strategii zarzàdzania magazynem. Na rys. 18 przedstawiono elastyczny w ze transportowy. W çwiczeniach o ró nym stopniu trudnoêci studenci zapoznajà si z budowà prostych uk adów sterowania, programowania prostych PLC, poznajà problemy budowy regulatorów, a koƒczà program na obiekcie rzeczywistym, na którym zastosowano system komputera pok adowego. Niektóre aplikacje systemów sterujàcych stanowiskami zosta y rozszerzone o modu y dydaktyczne, dostosowane do poziomu wiedzy ró nych programów studiów. Tak przyj ta koncepcja kszta cenia studentów na bazie stanowisk trwajàcych jeszcze projektów badawczych pozwala uzupe niç proces dydaktyczny o najnowsze osiàgni cia z zakresu sterowania uk adami hydraulicznymi, modelowania, zarzàdzania logistycznego. W coraz wi kszym stopniu komputer pok adowy stanowi integralnà cz Êç maszyny, zatem wspó czesny in ynier mechanik powinien posiadaç interdyscyplinarnà wiedz z zakresu automatyki, mechaniki oraz technik komputerowych. LITERATURA 1. Dàbrowski D., Dobrowolski H., Poncyliusz M., Szlagowski J.: Koparka 611 Waryƒski z uk adami automatyzujàcymi prac. Przeglàd Mechaniczny nr 10/ Dàbrowski D., Dobrowolski H., Poncyliusz M., Selenta A., Szlagowski J.: The communication within heavy machine operator assistant system (HMOAS). Proc. of 11 th Int. Symp. on Automation and Robotics in Construction, Brighton Szlagowski J., Dàbrowski D., Dobrowolski H.: System komputera pok adowego dla palownicy PG-20. Przeglàd Mechaniczny nr 9/1998, ss Dobrowolski H.: On-board computer system for an excavator. Proc. of ISARC (Int. Symposium on Automation and Robotics in Construction) XII, Warszawa 1995, Vol. I pp Miros aw T., Szlagowski J., ebrowski Z.: Position control- -algorithm of hydraulic drive of working machine. 2-nd International Scientific Forum Developments in Fluid Power Control of Machinery and Manipulators, Cracow (Poland) Miros aw T., Szlagowski J., ebrowski Z.: Control and position control-of rotary drive in the working machine. Drittes Deutsch-Polnisches Seminar Innovation und Fortschritt in der Fluidtechnik, Zakopane, (Polen) September Rys. 18. Elastyczny w ze transportowy 7. Szlagowski J., Dàbrowski D., Dobrowolski H.: Badanie maszyn z systemami monitorowania po o enia narz dzia roboczego. Maszbud 1996, ss Szlagowski J., Dàbrowski D., Dobrowolski H.: New concept of computer system for heavy machines, Developments in fluid power control of machinery and manipulators. 2 nd Int. Scientific Forum, Kraków, July 2000, pp Szlagowski J., Dàbrowski D., Godala M.: Experimental laboratory computer system for hydraulic systems control. 2 nd Int. Scientific Forum, Kraków, July 2000, pp Grzesikiewicz W.: Dynamics of mechanical systems with constraints. (In Polish). Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, Mechanika z WPW, Warszawa Dàbrowski D., Lassota W., Poncyliusz M., Szlagowski J.: Microcomputer Controlled Test Stand for Backhoe Excavator. Proc. of XII Int. Symp. on Automation and Robotics in Construction (ISARC 1995), Vol. 1, pp Miros aw T., ebrowski Z., Szlagowski J.: Problems of manipulator rotation control based on automation of miniexcavator. Proc. of XVIII Int. Symp. on Automation and Robotics in Construction (ISARC 18 Kraków 2001), Vol. 1, pp Sza ek A., Szlagowski J.: Adaptation of fuzzy logic controler to hydraulic backhoe excavator. Proc. of XVIII Int. Symp. On Automation and Robotics in Construction (ISARC 18), Vol. 1, pp Dàbrowski D., Wancerski G., Szlagowski J.: Control and study of hydraulic system using PLC and construction/verification of the mathematical model of the controlled system, 2 nd Int. Scientific Forum Developments in fluid power control of machinery and manipulators, Kraków, July 2000, pp Dàbrowski D., KuÊmierczyk J., Szlagowski J.: Test of digitally controlled hydraulic systems. 2 nd Int. Scientific Forum Developments in fluid power control of machinery and manipulators, Kraków, July 2000, pp Dàbrowski D., Dobrowolski H., Szlagowski J.: Automatyzacja pracy maszyn roboczych. Materia y Budowlane nr 8/1999, ss Problemy automatyzacji pracy maszyn roboczych. Praca zbiorowa pod redakcjà J. Szlagowskiego. Wyd. MET, Warszawa

10 Dr in. Grzegorz Linkiewicz, dr in. Witold Marowski i prof. dr hab. in. Jerzy Pokojski sà pracownikami Instytutu Podstaw Budowy Maszyn Politechniki Warszawskiej. 18. Sza ek A., Szlagowki J.: Fuzzy logic applied to optimise the work performance of hydraulic backhoe excavator. The Second International Conference on Soft and Intelligent Computing, Budapest Sza ek A.: Optimisation of excavator backhoe functional motion using fuzzy logic controller. PhD thesis, Warsaw Sza ek A., Szlagowski J.: Optymalizacja procesu odspajania gruntu w koparce hydraulicznej z osprz tem podsi biernym. Przeglàd Mechaniczny nr 7/1998, ss Sza ek A., Szlagowski J.: Optymalizacja pracy koparki z u yciem sterownika opartego na logice rozmytej. Zeszyty Naukowe Pol. Opolskiej, Mechanika nr 265/2001, z. 64, ss Sza ek A., Szlagowski J.: The problem of digging process optimisation in the hydraulic backhoe excavator, ICAMC98 13 th Int. Conf. on Automation in Mining, Koszyce, S owacja, Proc. pp

ANALOGOWE UKŁADY SCALONE

ANALOGOWE UKŁADY SCALONE ANALOGOWE UKŁADY SCALONE Ćwiczenie to ma na celu zapoznanie z przedstawicielami najważniejszych typów analogowych układów scalonych. Będą to: wzmacniacz operacyjny µa 741, obecnie chyba najbardziej rozpowszechniony

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: MECHATRONIKA Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium ROBOTYKA Robotics Forma studiów: stacjonarne Poziom przedmiotu: I stopnia Liczba godzin/tydzień:

Bardziej szczegółowo

MICROAUTOMATIC INFORMACJA O PRODUKCIE

MICROAUTOMATIC INFORMACJA O PRODUKCIE µtic CBY-JRG 7200 INFORMACJA O PRODUKCIE Dokumentacja zawiera dane techniczne, oraz instrukcjê obs³ugi i programowania sterownika µtic CBY-JRG 7200. Konfiguracja sterownika: 8 bram gara owych, 1 zeœlizg,

Bardziej szczegółowo

2.1 INFORMACJE OGÓLNE O SERII NX

2.1 INFORMACJE OGÓLNE O SERII NX ASTOR KATALOG SYSTEMÓW STEROWANIA HORNER APG 2.1 INFORMACJE OGÓLNE O SERII NX Wyświetlacz graficzny, monochromatyczny o rozmiarach 240 x 128 lub 128 x 64 piksele. 256 kb pamięci programu. 2 porty szeregowe.

Bardziej szczegółowo

STEROWNIKI NANO-PLC NA PRZYKŁADZIE STEROWNIKA LOGO!

STEROWNIKI NANO-PLC NA PRZYKŁADZIE STEROWNIKA LOGO! STEROWNIKI NANO-PLC NA PRZYKŁADZIE STEROWNIKA LOGO! SPIS TREŚCI STEROWNIKI NANO-PLC BUDOWA STEROWNIKA NANO-PLC PARAMETRY LOGO! OPROGRAMOWANIE NARZĘDZIOWE ZESTAW FUNKCJI W LOGO! PRZYKŁADY PROGRAMÓW STEROWNIKI

Bardziej szczegółowo

Zainstalowana po raz pierwszy aplikacja wymaga aktualizacji bazy danych obsługiwanych sterowników.

Zainstalowana po raz pierwszy aplikacja wymaga aktualizacji bazy danych obsługiwanych sterowników. FRISKO-MOBILE Aplikacja FRISKO-MOBILE przeznaczona jest do zdalnej obsługi sterowników FRISKO podłączonych do sieci LAN o stałym adresie IP za pośrednictwem wbudowanych lub zewnętrznych modułów komunikacyjnych.

Bardziej szczegółowo

Roboty przemysłowe. Budowa i zastosowanie, wyd, 2 Honczarenko Jerzy WNT 2010

Roboty przemysłowe. Budowa i zastosowanie, wyd, 2 Honczarenko Jerzy WNT 2010 Roboty przemysłowe. Budowa i zastosowanie, wyd, 2 Honczarenko Jerzy WNT 2010 Wstęp 1. Rozwój robotyki 1.1. Rys historyczny rozwoju robotyki 1.2. Dane statystyczne ilustrujące rozwój robotyki przemysłowej

Bardziej szczegółowo

Załącznik Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia na CZĘŚĆ II

Załącznik Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia na CZĘŚĆ II Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia na CZĘŚĆ II wyposażenie wraz z montażem i uruchomieniem stanowisk demonstracyjnych w Zespole Szkół Mechanicznych Załącznik Lp. Nazwa przedmiotu zamówienia ilość Istotne

Bardziej szczegółowo

O autorze... 9 Wprowadzenie... 11

O autorze... 9 Wprowadzenie... 11 Spis tre ci O autorze... 9 Wprowadzenie... 11 Rozdzia 1. Sterownik przemys owy... 15 Sterownik S7-1200... 15 Budowa zewn trzna... 16 Budowa wewn trzna... 19 Cykl programu oraz tryby pracy... 21 Zestaw

Bardziej szczegółowo

Automatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec.

Automatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec. Automatyka Etymologicznie automatyka pochodzi od grec. : samoczynny. Automatyka to: dyscyplina naukowa zajmująca się podstawami teoretycznymi, dział techniki zajmujący się praktyczną realizacją urządzeń

Bardziej szczegółowo

GEO-SYSTEM Sp. z o.o. GEO-RCiWN Rejestr Cen i Wartości Nieruchomości Podręcznik dla uŝytkowników modułu wyszukiwania danych Warszawa 2007

GEO-SYSTEM Sp. z o.o. GEO-RCiWN Rejestr Cen i Wartości Nieruchomości Podręcznik dla uŝytkowników modułu wyszukiwania danych Warszawa 2007 GEO-SYSTEM Sp. z o.o. 02-732 Warszawa, ul. Podbipięty 34 m. 7, tel./fax 847-35-80, 853-31-15 http:\\www.geo-system.com.pl e-mail:geo-system@geo-system.com.pl GEO-RCiWN Rejestr Cen i Wartości Nieruchomości

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Mechanizacja i automatyzacja w I i II I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Zapoznanie studentów z aspektami procesach przetwórstwa tworzyw polimerowych. C.

Bardziej szczegółowo

tel/fax 018 443 82 13 lub 018 443 74 19 NIP 7343246017 Regon 120493751

tel/fax 018 443 82 13 lub 018 443 74 19 NIP 7343246017 Regon 120493751 Zespół Placówek Kształcenia Zawodowego 33-300 Nowy Sącz ul. Zamenhoffa 1 tel/fax 018 443 82 13 lub 018 443 74 19 http://zpkz.nowysacz.pl e-mail biuro@ckp-ns.edu.pl NIP 7343246017 Regon 120493751 Wskazówki

Bardziej szczegółowo

Moduł. Rama 2D suplement do wersji Konstruktora 4.6

Moduł. Rama 2D suplement do wersji Konstruktora 4.6 Moduł Rama 2D suplement do wersji Konstruktora 4.6 110-1 Spis treści 110. RAMA 2D - SUPLEMENT...3 110.1 OPIS ZMIAN...3 110.1.1 Nowy tryb wymiarowania...3 110.1.2 Moduł dynamicznego przeglądania wyników...5

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorstwo WielobranŜowe GALKOR Sp. z o.o. ul. Ogrodowa 73 86-010 Koronowo Tel: +48 52 382 07 70

Przedsiębiorstwo WielobranŜowe GALKOR Sp. z o.o. ul. Ogrodowa 73 86-010 Koronowo Tel: +48 52 382 07 70 Przedsiębiorstwo WielobranŜowe GALKOR Sp. z o.o. galkor@galkor.pl www.galkor.pl Precyzyjna kontrola przebiegu procesu produkcyjnego Wizualizacja dająca pełen obraz produkcji Parametryzacja pracy urządzeń

Bardziej szczegółowo

2. Przyk ad zadania do cz ci praktycznej egzaminu dla wybranych umiej tno ci z kwalifikacji E.20 Eksploatacja urz dze elektronicznych

2. Przyk ad zadania do cz ci praktycznej egzaminu dla wybranych umiej tno ci z kwalifikacji E.20 Eksploatacja urz dze elektronicznych 3. 2. Przyk ad zadania do cz ci praktycznej egzaminu dla wybranych umiej tno ci z kwalifikacji E.20 Eksploatacja urz dze elektronicznych Zadanie egzaminacyjne Znajd usterk oraz wska sposób jej usuni cia

Bardziej szczegółowo

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych

Bardziej szczegółowo

Generalnie przeznaczony jest do obsługi systemów klimatyzacyjnych i chłodniczych.

Generalnie przeznaczony jest do obsługi systemów klimatyzacyjnych i chłodniczych. SYSTEM MONITORINGU FIRMY CAREL Generalnie przeznaczony jest do obsługi systemów klimatyzacyjnych i chłodniczych. Korzyści systemu 1. Możliwość kontroli parametrów pracy urządzeń sterowanych regulatorami

Bardziej szczegółowo

PERSON Kraków 2002.11.27

PERSON Kraków 2002.11.27 PERSON Kraków 2002.11.27 SPIS TREŚCI 1 INSTALACJA...2 2 PRACA Z PROGRAMEM...3 3. ZAKOŃCZENIE PRACY...4 1 1 Instalacja Aplikacja Person pracuje w połączeniu z czytnikiem personalizacyjnym Mifare firmy ASEC

Bardziej szczegółowo

Systemy mikroprocesorowe - projekt

Systemy mikroprocesorowe - projekt Politechnika Wrocławska Systemy mikroprocesorowe - projekt Modbus master (Linux, Qt) Prowadzący: dr inż. Marek Wnuk Opracował: Artur Papuda Elektronika, ARR IV rok 1. Wstępne założenia projektu Moje zadanie

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: Podstawy metrologii Kod przedmiotu: Rodzaj przedmiotu: Zarządzanie i inżynieria produkcji Poziom studiów: forma studiów: Rok: ZiIP.PK.B.15. kierunkowy I stopnia studia niestacjonarne

Bardziej szczegółowo

Badanie bezszczotkowego silnika prądu stałego z magnesami trwałymi (BLDCM)

Badanie bezszczotkowego silnika prądu stałego z magnesami trwałymi (BLDCM) Badanie bezszczotkowego silnika prądu stałego z magnesami trwałymi (BLDCM) Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową, zasadą działania oraz sterowaniem bezszczotkowego silnika prądu stałego z magnesami

Bardziej szczegółowo

1. Zastosowanie zgodne z przeznaczeniem. 2. W aêciwoêci. 3. Monta. Czujnik CO 2 AMUN 716 9 101

1. Zastosowanie zgodne z przeznaczeniem. 2. W aêciwoêci. 3. Monta. Czujnik CO 2 AMUN 716 9 101 310 164 01 Czujnik CO 2 AMUN 716 9 101 1. Zastosowanie zgodne z przeznaczeniem Czujnik s u y do rejestracji dwutlenku w gla (CO 2 ) i temperatury w pomieszczeniu mieszkalnym. ZawartoÊç CO 2 w powietrzu

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO

LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO 2 1. Cel ćwiczenia : Dokonać pomiaru zuŝycia tulei cylindrowej (cylindra) W wyniku opanowania treści ćwiczenia student

Bardziej szczegółowo

Opis obsługi systemu Ognivo2 w aplikacji Komornik SQL-VAT

Opis obsługi systemu Ognivo2 w aplikacji Komornik SQL-VAT Opis obsługi systemu Ognivo2 w aplikacji Komornik SQL-VAT Spis treści Instrukcja użytkownika systemu Ognivo2... 3 Opis... 3 Konfiguracja programu... 4 Rejestracja bibliotek narzędziowych... 4 Konfiguracja

Bardziej szczegółowo

WERSJA ROZPROSZONA I ZINTEGROWANA

WERSJA ROZPROSZONA I ZINTEGROWANA WERSJA ROZPROSZONA I ZINTEGROWANA WERSJA ROZPROSZONA ( ZABUDOWA NA CIENNA ) Przemys owy Alarm Gazowy - System central detekcyjnych PAG-8 (z diodami sygnalizacyjnymi) lub pomiarowych PAG-8P ( z wy wietlaczem

Bardziej szczegółowo

Sterownik Silnika Krokowego GS 600

Sterownik Silnika Krokowego GS 600 Sterownik Silnika Krokowego GS 600 Spis Treści 1. Informacje podstawowe... 3 2. Pierwsze uruchomienie... 5 2.1. Podłączenie zasilania... 5 2.2. Podłączenie silnika... 6 2.3. Złącza sterujące... 8 2.4.

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie kosztami w dziale utrzymania ruchu

Zarządzanie kosztami w dziale utrzymania ruchu Zarządzanie kosztami w dziale utrzymania ruchu Cele szkolenia Zapotrzebowanie na wykwalifikowanych menedżerów zarządzania procesami i kosztami utrzymania ruchu potęguje się wraz ze wzrostem postrzegania

Bardziej szczegółowo

Instrukcja programu PControl Powiadowmienia.

Instrukcja programu PControl Powiadowmienia. 1. Podłączenie zestawu GSM. Instrukcja programu PControl Powiadowmienia. Pierwszym krokiem w celu uruchomienia i poprawnej pracy aplikacji jest podłączenie zestawu GSM. Zestaw należy podłączyć zgodnie

Bardziej szczegółowo

Opis programu do wizualizacji algorytmów z zakresu arytmetyki komputerowej

Opis programu do wizualizacji algorytmów z zakresu arytmetyki komputerowej Opis programu do wizualizacji algorytmów z zakresu arytmetyki komputerowej 3.1 Informacje ogólne Program WAAK 1.0 służy do wizualizacji algorytmów arytmetyki komputerowej. Oczywiście istnieje wiele narzędzi

Bardziej szczegółowo

Modułowy system aluminiowy o nieograniczonych możliwościach. Nieograniczony wybór różnych urządzeń o dowolnych. do zastosowania w służbie zdrowie.

Modułowy system aluminiowy o nieograniczonych możliwościach. Nieograniczony wybór różnych urządzeń o dowolnych. do zastosowania w służbie zdrowie. Modułowy system aluminiowy o nieograniczonych możliwościach Nieograniczony wybór różnych urządzeń o dowolnych wymiarach do zastosowania w służbie zdrowie. PVS RVS System profili i połączeń dla rozwiązań

Bardziej szczegółowo

Automatyczne Systemy Infuzyjne

Automatyczne Systemy Infuzyjne Automatyczne Systemy Infuzyjne Wype nienie luki Nie ma potrzeby stosowania skomplikowanych i czasoch onnych udoskonaleƒ sprz tu infuzyjnego wymaganych do specjalistycznych pomp. Pompy towarzyszàce pacjentowi

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) WIEDZA

KARTA PRZEDMIOTU. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) WIEDZA KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Automatyka i Robotyka Przemysłowa 2. KIERUNEK: Mechanika i Budowa Maszyn 3. POZIOM STUDIÓW: I, inżynierskie 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II/4 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3

Bardziej szczegółowo

Przewaga dzi ki innowacyjnej technice

Przewaga dzi ki innowacyjnej technice Przewaga dzi ki innowacyjnej technice Wspó rz dnoêciowe urzàdzenia nitujàce sterowane numerycznie (CNC) Wszechstronna w zastosowaniach jednostka nitujàca CNC z nap dami servo Nitownica CSK 1220 Technika

Bardziej szczegółowo

PL 205289 B1 20.09.2004 BUP 19/04. Sosna Edward,Bielsko-Biała,PL 31.03.2010 WUP 03/10 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 205289

PL 205289 B1 20.09.2004 BUP 19/04. Sosna Edward,Bielsko-Biała,PL 31.03.2010 WUP 03/10 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 205289 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 205289 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 359196 (51) Int.Cl. B62D 63/06 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 17.03.2003

Bardziej szczegółowo

Sterowanie maszyn i urządzeń

Sterowanie maszyn i urządzeń Sterowanie maszyn i urządzeń Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Sterowanie objętościowe Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie zasad sterowania objętościowego oraz wyznaczenie chłonności jednostkowej

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi platformy zakupowej e-osaa (klient podstawowy)

Instrukcja obsługi platformy zakupowej e-osaa (klient podstawowy) Instrukcja obsługi platformy zakupowej e-osaa (klient podstawowy) 1. Wejście na stronę http://www.officemedia.com.pl strona główną Office Media 2. Logowanie do zakupowej części serwisu. Login i hasło należy

Bardziej szczegółowo

elero VarioTec Instrukcja obs ugi Instrukcj nale y zachowaç!

elero VarioTec Instrukcja obs ugi Instrukcj nale y zachowaç! VarioTec elero Instrukcja obs ugi Instrukcj nale y zachowaç! elero GmbH Antriebstechnik Linsenhofer Str. 59 63 D-72660 Beuren info@elero.de www.elero.com 309023 Nr. 18 100.3401/0604 Spis treêci Wskazówki

Bardziej szczegółowo

VinCent Office. Moduł Drukarki Fiskalnej

VinCent Office. Moduł Drukarki Fiskalnej VinCent Office Moduł Drukarki Fiskalnej Wystawienie paragonu. Dla paragonów definiujemy nowy dokument sprzedaży. Ustawiamy dla niego parametry jak podano na poniższym rysunku. W opcjach mamy możliwość

Bardziej szczegółowo

Elastyczne systemy wytwarzania

Elastyczne systemy wytwarzania ZAKŁAD PROJEKTOWANIA TECHNOLOGII Laboratorium: Elastyczne systemy wytwarzania Instrukcja 1 Temat: Prototypowanie algorytmów sterowania pracą elastycznej linii w środowisku sterownika PLC S7-300 Opracował:

Bardziej szczegółowo

PODNOŚNIK KANAŁOWY WWKR 2

PODNOŚNIK KANAŁOWY WWKR 2 Zastosowanie Dźwignik kanałowy, jeżdżący po obrzeżach kanału samochodowego, dzięki łatwości manewrowania poziomego (stosunkowo mały ciężar) i pionowego, znajduje szerokie zastosowanie w pracach obsługowo-naprawczych

Bardziej szczegółowo

Komunikacja w sieci Industrial Ethernet z wykorzystaniem Protokołu S7 oraz funkcji PUT/GET

Komunikacja w sieci Industrial Ethernet z wykorzystaniem Protokołu S7 oraz funkcji PUT/GET PoniŜszy dokument zawiera opis konfiguracji programu STEP7 dla sterowników SIMATIC S7 300/S7 400, w celu stworzenia komunikacji między dwoma stacjami S7 300 za pomocą sieci Industrial Ethernet, protokołu

Bardziej szczegółowo

Wyznaczenie sprawności grzejnika elektrycznego i ciepła właściwego cieczy za pomocą kalorymetru z grzejnikiem elektrycznym

Wyznaczenie sprawności grzejnika elektrycznego i ciepła właściwego cieczy za pomocą kalorymetru z grzejnikiem elektrycznym Nr. Ćwiczenia: 215 Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 2008/2009 sem. 2. Termin: 20 IV 2009 Temat Ćwiczenia: Wyznaczenie sprawności grzejnika elektrycznego i ciepła właściwego

Bardziej szczegółowo

DOTACJE NA INNOWACJE. Zapytanie ofertowe

DOTACJE NA INNOWACJE. Zapytanie ofertowe Wrocław, dnia 03.01.2013 r. Nitrotek Sp. z o.o. ul. Krynicka 40/7 50-555 Wrocław Zapytanie ofertowe W związku z realizacją projektu Wdrożenie nowoczesnego systemu B2B automatyzującego współpracę Nitrotek

Bardziej szczegółowo

epuap Ogólna instrukcja organizacyjna kroków dla realizacji integracji

epuap Ogólna instrukcja organizacyjna kroków dla realizacji integracji epuap Ogólna instrukcja organizacyjna kroków dla realizacji integracji Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE O KONKURSIE OFERT (ZAMÓWIENIE DO 30 000 EURO)

OGŁOSZENIE O KONKURSIE OFERT (ZAMÓWIENIE DO 30 000 EURO) druk nr 18 Znak sprawy: BO-250- W OM/14/KO OGŁOSZENIE O KONKURSIE OFERT (ZAMÓWIENIE DO 30 000 EURO) 1. Nazwa i adres Zamawiającego: Instytut Techniki Budowlanej ul. Filtrowa 1, 00-611 Warszawa, Oddział

Bardziej szczegółowo

3. BADA IE WYDAJ OŚCI SPRĘŻARKI TŁOKOWEJ

3. BADA IE WYDAJ OŚCI SPRĘŻARKI TŁOKOWEJ 1.Wprowadzenie 3. BADA IE WYDAJ OŚCI SPRĘŻARKI TŁOKOWEJ Sprężarka jest podstawowym przykładem otwartego układu termodynamicznego. Jej zadaniem jest między innymi podwyższenie ciśnienia gazu w celu: uzyskanie

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI MC-2810 CYFROWY SYSTEM GŁOŚNIKOWY 5.1 KANAŁÓW DO KINA DOMOWEGO

INSTRUKCJA OBSŁUGI MC-2810 CYFROWY SYSTEM GŁOŚNIKOWY 5.1 KANAŁÓW DO KINA DOMOWEGO MC-2810 CYFROWY SYSTEM GŁOŚNIKOWY 5.1 KANAŁÓW DO KINA DOMOWEGO GRATULUJEMY UDANEGO ZAKUPU ZESTAWU GŁOŚNIKOWEGO MC-2810 Z AKTYWNYM SUBWOOFEREM I GŁOŚNIKAMI SATELITARNYMI. ZESTAW ZOSTAŁ STARANNIE ZAPROJEKTOWANY

Bardziej szczegółowo

Przykłady oszczędności energii w aplikacjach napędowych

Przykłady oszczędności energii w aplikacjach napędowych Przykłady oszczędności energii w aplikacjach napędowych Doradca Techniczny: Roman Dziaduch Rev 5058-CO900C Oszczędności energetyczne dla pomp i wentylatorów z użyciem przemienników PowerFlex Rev 5058-CO900C

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2015/2016

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2015/2016 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Mechaniczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 015/016 Kierunek studiów: Inżynieria Produkcji Forma

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów

Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie

Bardziej szczegółowo

Zagospodarowanie magazynu

Zagospodarowanie magazynu Zagospodarowanie magazynu Wymagania wobec projektu magazynu - 1 jak najlepsze wykorzystanie pojemności związane z szybkością rotacji i konieczną szybkością dostępu do towaru; im większa wymagana szybkość

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI URZĄDZENIA: 0101872HC8201

INSTRUKCJA OBSŁUGI URZĄDZENIA: 0101872HC8201 INSTRUKCJA OBSŁUGI URZĄDZENIA: PZ-41SLB-E PL 0101872HC8201 2 Dziękujemy za zakup urządzeń Lossnay. Aby uŝytkowanie systemu Lossnay było prawidłowe i bezpieczne, przed pierwszym uŝyciem przeczytaj niniejszą

Bardziej szczegółowo

SUPPORTING EQUIPMENT. LoopMaster EL650 D000056556/PL/B 1(10) PRODUCT DESCRIPTION LOOPMASTER EL650

SUPPORTING EQUIPMENT. LoopMaster EL650 D000056556/PL/B 1(10) PRODUCT DESCRIPTION LOOPMASTER EL650 1(10) SUPPORTING EQUIPMENT LoopMaster EL650 Słowa kluczowe: LoopMaster, płyty kanałowe, stropy sprężone, ściany, pętle transportowe 2(10) Zawartość: strona 1. Wprowadzenie... 3 1.1. Zalety... 4 1.2. Dane

Bardziej szczegółowo

Siemens IO-Link. Smart TIA integration of sensors and actuators

Siemens IO-Link. Smart TIA integration of sensors and actuators Siemens IO-Link Smart TIA integration of sensors and actuators IO-Link Integracja z TIA (SIMATIC) Siemens IO-Link Dost pne produkty Modu Master IO-Link Modu y IO Modu y obiektowe Oprogramowanie STEP 7

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Inżynierii Lądowej obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015 Kierunek studiów: Budownictwo Forma

Bardziej szczegółowo

Zakład Produkcji Spożywczej JAMAR Szczepaniak sp.j Albertów 69, 42-165 Lipie

Zakład Produkcji Spożywczej JAMAR Szczepaniak sp.j Albertów 69, 42-165 Lipie Zakład Produkcji Spożywczej JAMAR Szczepaniak sp.j Albertów 69, 42-165 Lipie Albertów 25.01.2016r Podstawowym celem praktyki zawodowej odbywanej w Firmie JAMAR sp. jawna jest nabycie umiejętności praktycznych,

Bardziej szczegółowo

Sterownik do rekuperatorów ERC20. Panel naścienny RMC20 do sterownika ERC20. Zarządzanie centralą przez Smartfon lub tablet

Sterownik do rekuperatorów ERC20. Panel naścienny RMC20 do sterownika ERC20. Zarządzanie centralą przez Smartfon lub tablet Sterownik do rekuperatorów anel naścienny RC0 do sterownika Zarządzanie centralą przez Smartfon lub tablet Sterownik (bez obudowy) Zarządzanie centrali przez Smarfon, tablet, lub komputer: Dla sterownika

Bardziej szczegółowo

Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania).

Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania). Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania). W momencie gdy jesteś studentem lub świeżym absolwentem to znajdujesz się w dobrym momencie, aby rozpocząć planowanie swojej ścieżki

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Mechaniczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014 Kierunek studiów: Informatyka Stosowana Forma

Bardziej szczegółowo

Spis treêci. Wst p... 9 Wykaz skrótów stosowanych na rysunkach Wykaz wa niejszych oznaczeƒ... 12

Spis treêci. Wst p... 9 Wykaz skrótów stosowanych na rysunkach Wykaz wa niejszych oznaczeƒ... 12 Spis treêci Wst p... 9 Wykaz skrótów stosowanych na rysunkach... 11 Wykaz wa niejszych oznaczeƒ... 12 1. Zasady bezpieczeƒstwa w pracowni elektronicznej... 15 1. l. Dzia anie pràdu elektrycznego na organizm

Bardziej szczegółowo

R czne zawory równowa àce MSV-I/M PN 16

R czne zawory równowa àce MSV-I/M PN 16 Arkusz informacyjny R czne zawory równowa àce MSV-I/M PN 16 Zastosowanie Rys. 1. MSV-I Zawory MSV-I/M przeznaczone sà do równowa enia instalacji grzewczych i klimatyzacyjnych o sta ych przep ywach. Stosowanie

Bardziej szczegółowo

1) Dziekan lub wyznaczony przez niego prodziekan - jako Przewodniczący;

1) Dziekan lub wyznaczony przez niego prodziekan - jako Przewodniczący; Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL Wydziałowa Komisja ds. Jakości Kształcenia Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin, tel. +48 81 445 37 31; fax. +48 81 445 37 26, e-mail: wydzial.prawa@kul.pl

Bardziej szczegółowo

Instrukcja. Suscriptor. www.certum.pl

Instrukcja. Suscriptor. www.certum.pl Instrukcja Suscriptor www.certum.pl Minister Gospodarki, decyzjà Nr 1/014497/02, dokona 30 grudnia 2002 roku na czas nieoznaczony wpisu Unizeto Technologies SA do rejestru kwalifikowanych podmiotów Êwiadczàcych

Bardziej szczegółowo

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania

Bardziej szczegółowo

Rodzaj środka technicznego. Stan techniczny obiektu. Opis działania, przeznaczenie środka technicznego. Podstawa metodologiczna wyceny.

Rodzaj środka technicznego. Stan techniczny obiektu. Opis działania, przeznaczenie środka technicznego. Podstawa metodologiczna wyceny. UWAGA: DEKRA - Centrala 02-284 Warszawa, al. Krakowska 2A tel. (022) 577 36 13, faks (022) 577 36 36 Rzeczoznawca: Grzegorz Charko Ze względu na przeznaczenie dokumentu usunięto w nim wszelkie informacje

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy na specjalności APWiR Rodzaj zajęć: projekt I KARTA PRZEDMIOTU PRACA PRZEJŚCIOWA Control work Forma studiów: stacjonarne

Bardziej szczegółowo

Instytut Politechniczny Zakład Elektrotechniki i Elektroniki

Instytut Politechniczny Zakład Elektrotechniki i Elektroniki Kod przedmiotu: PLPILA02-IPELE-I-VIIsD4-2013SAiE-S Pozycja planu: D4 1. INFORMACJE O PRZEDMIOCIE A. Podstawowe dane 1 Nazwa przedmiotu Podstawy robotyki 2 Kierunek studiów Elektrotechnika 3 Poziom studiów

Bardziej szczegółowo

Microtech International Ltd. Elektronika profesjonalna

Microtech International Ltd. Elektronika profesjonalna Microtech International Ltd Elektronika profesjonalna 1990 ROK ZA O ENIA Microtech International Ltd opracowania technologie projektowanie Dynamicznie rozwijajàce si wszystkie ga zie przemys u, telekomunikacji...

Bardziej szczegółowo

3M TM Wall Display. du o wi cej ni obraz. 3 Innowacje

3M TM Wall Display. du o wi cej ni obraz. 3 Innowacje du o wi cej ni obraz 3 Innowacje Obraz, który trwa Po raz pierwszy jeden produkt àczy w sobie wszystkie urzàdzenia projekcyjne niezb dne w sali konferencyjnej. 3M Wall Display tworzy zupe nie nowà kategori

Bardziej szczegółowo

SERI A 93 S E RI A 93 O FLUSH GRID WITHOUT EDGE TAB

SERI A 93 S E RI A 93 O FLUSH GRID WITHOUT EDGE TAB SERIA E93 CONIC FRINCTION CONIC 2 SERIA 93 SERIA 93 O FLUSH GRID WITHOUT EDGE TAB Podziałka Powierzchnia 30 mm Flush Grid Prześwit 47% Grubość Minimalny promień skrętu taśmy Układ napędowy Szerokość taśmy

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO PROGRAMU LICZARKA 2000 v 2.56

INSTRUKCJA DO PROGRAMU LICZARKA 2000 v 2.56 INSTRUKCJA DO PROGRAMU LICZARKA 2000 v 2.56 Program Liczarka 2000 służy do archiwizowania i drukowania rozliczeń z przeprowadzonych transakcji pieniężnych. INSTALACJA PROGRAMU Program instalujemy na komputerze

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 28 kwietnia 2004 r.

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 28 kwietnia 2004 r. Dziennik Ustaw Nr 104 7561 Poz. 1100 1100 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobu dzia ania krajowego systemu monitorowania wypadków konsumenckich Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ÂRODOWISKA 1) z dnia 19 listopada 2008 r.

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ÂRODOWISKA 1) z dnia 19 listopada 2008 r. Dziennik Ustaw Nr 215 11878 Poz. 1366 1366 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ÂRODOWISKA 1) z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w zwiàzku z eksploatacjà instalacji lub urzàdzenia

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA NAUKI I INFORMATYZACJI 1) z dnia 19 paêdziernika 2005 r.

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA NAUKI I INFORMATYZACJI 1) z dnia 19 paêdziernika 2005 r. Dziennik Ustaw Nr 217 14560 Poz. 1836 1836 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA NAUKI I INFORMATYZACJI 1) z dnia 19 paêdziernika 2005 r. w sprawie testów akceptacyjnych oraz badania oprogramowania interfejsowego i

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu

Bardziej szczegółowo

Procedura weryfikacji badania czasu przebiegu 1 paczek pocztowych

Procedura weryfikacji badania czasu przebiegu 1 paczek pocztowych Procedura weryfikacji badania czasu przebiegu 1 paczek pocztowych Warszawa 2012 (nowelizacja 2014) 1 zmiana nazwy zgodnie z terminologią zawartą w ustawie Prawo pocztowe Jednostka zlecająca: Urząd Komunikacji

Bardziej szczegółowo

Proces wprowadzania nowo zatrudnionych pracowników

Proces wprowadzania nowo zatrudnionych pracowników Proces wprowadzania nowo zatrudnionych pracowników poradnik dla bezpoêredniego prze o onego wprowadzanego pracownika WZMOCNIENIE ZDOLNOÂCI ADMINISTRACYJNYCH PROJEKT BLIèNIACZY PHARE PL03/IB/OT/06 Proces

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 1 października 2013 r. Poz. 783 UCHWAŁA ZARZĄDU NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO. z dnia 24 września 2013 r.

Warszawa, dnia 1 października 2013 r. Poz. 783 UCHWAŁA ZARZĄDU NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO. z dnia 24 września 2013 r. MONITOR POLSKI DZIENNIK URZĘDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 1 października 2013 r. Poz. 783 UCHWAŁA ZARZĄDU NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO z dnia 24 września 2013 r. w sprawie regulaminu Zarządu

Bardziej szczegółowo

Falowniki. QX3 AGy AVy. Wektorowe przetwornice częstotliwości:

Falowniki. QX3 AGy AVy. Wektorowe przetwornice częstotliwości: Falowniki QX3 AGy AVy Wektorowe przetwornice częstotliwości: QUIX-QX3 ARTDriveG AGy ARTDriveAVy 0,37-5,5 kw 0,75-200 kw 0,75-630 kw do sterowania m. in. obrotów ślimaka plastyfikującego i pompy poprzez

Bardziej szczegółowo

UNIWERSALNY PULPIT STEROWANIA

UNIWERSALNY PULPIT STEROWANIA Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (27) nr 1, rok 2011 Tomasz PŁATEK Dariusz PŁATEK UNIWERSALNY PULPIT STEROWANIA Streszczenie: Artykuł omawia możliwość zastosowania uniwersalnego pulpitu sterowniczego zaprojektowanego

Bardziej szczegółowo

MOELLER PS4-300. Stanowisko Laboratoryjne. Zakład Napędu ISEP PW

MOELLER PS4-300. Stanowisko Laboratoryjne. Zakład Napędu ISEP PW MOELLER PS4-300 Stanowisko Laboratoryjne Zakład Napędu ISEP PW 1. Wstęp Stanowisko laboratoryjne pozwala wykonywać ćwiczenia związane z programowaniem i pracą sterownika PLC w sieci Profibus DP. Model

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA PRASOWA. Cel: zakup komputerów, budowa sieci LAN, zakup i wdroŝenie aplikacji aktualnie dostępnych na rynku.

INFORMACJA PRASOWA. Cel: zakup komputerów, budowa sieci LAN, zakup i wdroŝenie aplikacji aktualnie dostępnych na rynku. RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI BIURO MINISTRA WYDZIAŁ INFORMACJI Warszawa, dnia 13 października 2007 r. INFORMACJA PRASOWA Minione dwa lata przyniosły przełom w informatyzacji polskiego

Bardziej szczegółowo

Instalacja. Zawartość. Wyszukiwarka. Instalacja... 1. Konfiguracja... 2. Uruchomienie i praca z raportem... 4. Metody wyszukiwania...

Instalacja. Zawartość. Wyszukiwarka. Instalacja... 1. Konfiguracja... 2. Uruchomienie i praca z raportem... 4. Metody wyszukiwania... Zawartość Instalacja... 1 Konfiguracja... 2 Uruchomienie i praca z raportem... 4 Metody wyszukiwania... 6 Prezentacja wyników... 7 Wycenianie... 9 Wstęp Narzędzie ściśle współpracujące z raportem: Moduł

Bardziej szczegółowo

Rozliczenia z NFZ. Ogólne założenia. Spis treści

Rozliczenia z NFZ. Ogólne założenia. Spis treści Rozliczenia z NFZ Spis treści 1 Ogólne założenia 2 Generacja raportu statystycznego 3 Wczytywanie raportu zwrotnego 4 Szablony rachunków 4.1 Wczytanie szablonów 4.2 Wygenerowanie dokumentów rozliczenia

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH

LABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechniki Wrocławskiej STUDA DZENNE e LAORATORUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNKOWYH LPP 2 Ćwiczenie nr 10 1. el ćwiczenia Przełączanie tranzystora bipolarnego elem

Bardziej szczegółowo

Konfiguracja historii plików

Konfiguracja historii plików Wielu producentów oprogramowania oferuje zaawansowane rozwiązania do wykonywania kopii zapasowych plików użytkownika czy to na dyskach lokalnych czy w chmurze. Warto jednak zastanowić się czy instalacja

Bardziej szczegółowo

Katedra Automatyzacji

Katedra Automatyzacji Polit echnik a Lubelsk a, Wydział Mechaniczny Katedra Automatyzacji ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lubl i n tel./fax.:(+48 81) 5384267 e-mai l :automat@pol l ub.pl; wm.ka@pol l ub.pl LABORATORIUM PODSTAW

Bardziej szczegółowo

Nazwa jednostki modułowej Orientacyjna liczba godzin na realizację Analizowanie działalności wybranej firmy na rynku

Nazwa jednostki modułowej Orientacyjna liczba godzin na realizację Analizowanie działalności wybranej firmy na rynku Program praktyki zawodowej typ szkoły: Technikum Mechatroniczne zawód: technik mechatronik nr programu:311[50] T, TU, SP/MENiS/2006. 03.15 czas praktyki: 2 tygodnie 1. Cele kształcenia W wyniku procesu

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obs³ugi PL

Instrukcja obs³ugi PL Instrukcja obs³ugi PL Dziêkujemy za zakup naszego produktu LAPO-C. 1 Spis treœci. 2 3 4 5 Wstêp...5 Obs³uga rejestratora LAPO-S...6 Ekrany wyœcigowe LAPO-S...7 Podstawowe parametry konfiguracyjne...10

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15

Bazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Bazy danych Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Przechowywanie danych Wykorzystanie systemu plików, dostępu do plików za pośrednictwem systemu operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Rzeszowski

Uniwersytet Rzeszowski Uniwersytet Rzeszowski Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Komputerowego Inżynieria oprogramowania Część 1: Tworzenie dokumentacji projektowej Opracował: dr inż. Przemysław Pardel v2.01 2014 1. Dokumentacja

Bardziej szczegółowo

BADANIA SERWONAPĘDU ELEKTROHYDRAULICZNEGO Z ZAWOREM PROPORCJONALNYM STEROWANYM SILNIKIEM SYNCHRONICZNYM Z REGULATOREM TYPU PI

BADANIA SERWONAPĘDU ELEKTROHYDRAULICZNEGO Z ZAWOREM PROPORCJONALNYM STEROWANYM SILNIKIEM SYNCHRONICZNYM Z REGULATOREM TYPU PI Dominik RYBARCZYK Grzegorz PITTNER Roman REGULSKI BADANIA SERWONAPĘDU ELEKTROHYDRAULICZNEGO Z ZAWOREM PROPORCJONALNYM STEROWANYM SILNIKIEM SYNCHRONICZNYM Z REGULATOREM TYPU PI STRESZCZENIE W artykule przedstawiono

Bardziej szczegółowo

INFORMATOR TECHNICZNY GE FANUC. Rezerwacja w sterownikach programowalnych GE Fanuc. Standby Redundancy najprostszy system rezerwacji

INFORMATOR TECHNICZNY GE FANUC. Rezerwacja w sterownikach programowalnych GE Fanuc. Standby Redundancy najprostszy system rezerwacji Informator Techniczny nr 9 -- grudzień 000 -- INFORMATOR TECHNICZNY GE FANUC Rezerwacja w sterownikach programowalnych GE Fanuc Czy jedynym rozwiązaniem dla układów sterowania wymagających wysokiej niezawodności

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi Norton Commander (NC) wersja 4.0. Autor: mgr inż. Tomasz Staniszewski

Instrukcja obsługi Norton Commander (NC) wersja 4.0. Autor: mgr inż. Tomasz Staniszewski Instrukcja obsługi Norton Commander (NC) wersja 4.0 Autor: mgr inż. Tomasz Staniszewski ITM Zakład Technologii Maszyn, 15.10.2001 2 1.Uruchomienie programu Aby uruchomić program Norton Commander standardowo

Bardziej szczegółowo

Wdrożenie systemu Inteligentnego Opomiarowania (AMI) w Energa-Operator. 8 grudnia 2010

Wdrożenie systemu Inteligentnego Opomiarowania (AMI) w Energa-Operator. 8 grudnia 2010 Wdrożenie systemu Inteligentnego Opomiarowania (AMI) w Energa-Operator 8 grudnia 2010 Agenda Cel i zakres wdrożenia Inteligentnego Opomiarowania Status projektu Standaryzacja i interoperacyjność Kluczowe

Bardziej szczegółowo

Sterownik nagrzewnicy elektrycznej HE

Sterownik nagrzewnicy elektrycznej HE Sterownik nagrzewnicy elektrycznej HE I. DANE TECHNICZNE Opis działania. Opis elementów sterujących i kontrolnych... 3 Budowa...3 4 Dane znamionowe nagrzewnicy elektrycznej...3 5 Dane znamionowe.3 6 Lista

Bardziej szczegółowo

Platforma Aukcyjna Marketplanet. Podręcznik Oferenta. Aukcja dynamiczna zniŝkowa

Platforma Aukcyjna Marketplanet. Podręcznik Oferenta. Aukcja dynamiczna zniŝkowa Platforma Aukcyjna Marketplanet Podręcznik Oferenta Aukcja dynamiczna zniŝkowa (c) 2008 Otwarty Rynek Elektroniczny S.A. 1. Spis treści 1. SPIS TREŚCI... 2 2. WSTĘP... 3 3. LOGOWANIE DO SYSTEMU... 3 4.

Bardziej szczegółowo