PROGRAM ZAJĘĆ WYKŁADY I ĆWICZENIA

Transkrypt

1 PROGRAM ZAJĘĆ WYKŁADY I ĆWICZENIA II ROK WYDZIAŁ FIZJOTERAPII STUDIA DRUGIEGO STOPNIA W TRYBIE ZAOCZNYM Łódź 2006 r.

2 REDAKCJA: prof. dr hab. n. med. Jurek Olszewski dr hab. n. med. Jolanta Kujawa mgr inż. Barbara Zbrzezna mgr Anna Stobiecka Opracowanie programów: dr hab. n. med. prof. nadzw. Włodzisław Kuliński prof. dr hab. n. med. Krystian Żołyński dr hab. n. med. Jolanta Kujawa dr n. med. Elżbieta Łuczak prof. dr hab. n. med. Andrzej Buczyński dr hab. n. med. prof. nadzw. Jan Czernicki prof. dr hab. n. med. Krzysztof Buczyłko dr hab. n. med. prof. nadzw. Alina Morawiec-Bajda prof. dr hab. n. med. Tomasz Kostka prof. dr hab. n. med. Lucjan Pawlicki prof. dr hab. n. med. Jacek Suzin dr hab. n. med. prof. nadzw. Anna Jegier prof. dr hab. n. med. Krzysztof Zeman 1

3 Przedmioty str Medycyna fizykalna i balneoklimatologia... 3 Metody specjalne fizjoterapii... 7 Protetyka i ortotyka Podstawy zarządzania i marketingu Diagnostyka funkcjonalna programowanie rehabilitacji w neurologii i neurochirurgii w reumatologii. 21 w geriatrii. 23 w chorobach układu oddechowego.. 26 w onkologii i medycynie paliatywnej.. 28 w ortopedii i traumatologii.. 29 w ginekologii i położnictwie 31 w kardiologii 32 w pediatrii Sport osób niepełnosprawnych Seminarium magisterskie

4 MEDYCYNA FIZYKALNA I BALNEOKLIMATOLOGIA Rozliczenie godzinowe: Rok Liczba godzin Forma Semestr studiów łącznie wykłady ćwiczenia seminaria zaliczenia II III Egzamin Cele dydaktyczne: Celem nauczania przedmiotu Medycyna Fizykalna i balneoklimatologia jest zapoznanie studentów z istotą, rolą, struktura organizacyjną i zadaniami lecznictwa uzdrowiskowego oraz z innymi formami postępowania fizykalno-usprawniającego stosowanymi w ramach rehabilitacji medycznej. Studentom zostają przedstawione sposoby łączenia wykorzystania naturalnych tworzyw leczniczych oraz naturalnych czynników przyrodniczych z nowoczesnymi metodami fizykoterapii i kinezyterapii oraz edukacji zdrowotnej w schorzeniach narządu ruchu, układu nerwowego oraz chorobach wewnętrznych. Powyższy przedmiot ma na celu uświadomienie studentom potrzeby stosowania i pokazanie praktycznych sposobów wykorzystania medycyny fizykalnej i balneologii w kompleksowym postępowaniu rehabilitacyjnym ze szczególnym uwzględnieniem lecznictwa uzdrowiskowego. Treści programowe: Wykłady (po 2 godz.) Tematy: 1. Zadania medycyny fizykalnej we współczesnym lecznictwie Bodziec fizykalny a odczynowość ustroju. Adaptacja do bodźca. Odczyny ustroju na różne postaci energii. Zadania medycyny fizykalnej w profilaktyce, lecznictwie, diagnostyce. 2. Światłolecznictwo, Metody terapii promieniowaniem nadfioletowym Podstawy fizyczne i biologiczne. Widmo promieniowania elektromagnetycznego w zakresie promieni nadfioletowych i podczerwonych. Wskazania i przeciwwskazania do stosowania. Naświetlania ogólne i miejscowe, PUVA, SUP metodyka naświetlań ogólnych i miejscowych. Wskazania. 3. Biostymulacja laserowa Działanie biologiczne. Lasery fizykoterapeutyczne. Wskazania. Zasady BHP. 3

5 4. Termoterapia i Krioterapia Znaczenie czynnika termicznego w oddziaływaniu na organizm. Miejscowe działanie bodźca termicznego zimna i ciepła. Homeostaza termiczna człowieka. Zabiegi cieplne przy zastosowaniu parafiny. Zimne zabiegi miejscowe. Oddziaływanie biologiczne krioterapii na organizm. Wskazania, przeciwwskazania do zastosowania w medycynie. 5. Elektrolecznictwo Podstawy fizyczne elektroterapii. Zabiegi elektrolecznicze przy zastosowaniu prądu stałego, Galwanizacja, jonoforeza. Elektrodiagnostyka. Ocena jakościowa i ilościowa układu nerwowo-mięśniowego. Fizjologiczne podstawy stymulacji układu nerwowo-mięśniowego, mięśni odnerwionych, mięśni gładkich. Elektrostymulacja czynnościowa. Tonoliza. 6. Prądy małej i średniej częstotliwości Podstawy fizyczne i fizjologiczne. Elektrostymulacja jedno i dwubiegunowa. Podstawy elektrofizjologiczne działania impulsów trójkątnych i prostokątnych. Wybrane aspekty w metodyce zabiegów. Prądy diadynamiczne oraz średniej częstotliwości. 7. Pola elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości. Pola magnetyczne małej częstotliwości Oddziaływanie drgań elektromagnetycznych na organizm. Diatermia krótkofalowa. Wskazania kliniczne do stosowania. Przeciwwskazania, BHP. Impulsowe pola magnetyczne małej częstotliwości, oddziaływanie na organizm. Wybrane wskazania do magnetoterapii. 8. Ultradźwięki, Wziewania Działanie biologiczne ultradźwięków, zmiany miejscowe, ogólne. Wskazania do zastosowania ultradźwięków. Lecznicze stosowanie aerozoli, leki stosowane do wziewań. Metodyka zabiegów w warunkach uzdrowiskowych. 9. Lecznictwo uzdrowiskowe, Uzdrowiska polskie, Wody lecznicze, Peloidy Istota, rola i zadania lecznictwa uzdrowiskowego. Wskazania i przeciwwskazania do lecznictwa uzdrowiskowego. Bioklimat polskich uzdrowisk. Profile lecznicze uzdrowisk polskich. Podział wód leczniczych, wykorzystanie w leczeniu uzdrowiskowym. Peloidy, podział, właściwości fizyczne, chemiczne, zastosowanie w leczeniu. 10. Hydro-balneoterapia, Leczenie uzdrowiskowe w reumatologii, Leczenie uzdrowiskowe w schorzeniach neurologicznych, Leczenie uzdrowiskowe w chorobach wewnętrznych, układu moczowo - płciowego, ginekologicznych i innych Mechanizmy oddziaływania na organizm. Wykorzystanie w leczeniu uzdrowiskowym. Leczenie fizykalno - usprawniające w szpitalu uzdrowiskowym w schorzeniach reumatologicznych i po zabiegach operacyjnych w obrębie narządu ruchu. Leczenie fizykalno usprawniające w szpitalu uzdrowiskowym w schorzeniach ośrodkowego układu nerwowego, w schorzeniach ginekologicznych i układu moczowopłciowego i innych. 4

6 Ćwiczenia (po 4 godz.) Tematy: 1. Światłolecznictwo Generatory podczerwieni, nadfioletu. Metodyka zabiegów w wybranych schorzeniach: dermatologicznych, reumatologicznych i innych. Naświetlania ogólne i miejscowe, PUVA, SUP. 2. Biostymulacja laserowa Lasery fizykoterapeutyczne, metodyka zabiegów. Zasad BHP. 3. Termoterapia, Krioterapia Zabiegi cieplne przy zastosowaniu parafiny. Zimne zabiegi miejscowe. Metodyka zabiegu krioterapii ogólnej. Zasady BHP. 4. Elektrolecznictwo, Prądy małej i średniej częstotliwości Zabiegi elektrolecznicze przy zastosowaniu prądu stałego. Galwanizacja. Jonoforeza. Elektrodiagnostyka, wyznaczanie krzywej i/t. Elektrostymulacja czynnościowa, tonoliza. Metodyka zabiegów z wykorzystaniem prądów diadynamicznych oraz interferencyjnych. 5. Pola elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości, Pola magnetyczne małej częstotliwości Diatermia krótkofalowa, metodyka zabiegów, wskazania kliniczne do zastosowania. Zasady BHP. Impulsowe pola magnetyczne małej częstotliwości. Aparatura. Metodyka zabiegów. 6. Ultradźwięki, Wziewania Aparatura. Metody nadźwiękawiania, dawkowanie. Aparatura do inhalacji, metodyka zabiegów. Leki wykorzystywane do wziewania. 7. Masaż Metodyka zabiegów. Masaże specjalne (segmentarny, mechaniczny, podwodny, wirowy). 8. Hydroterapia. Kąpiele lecznicze. Peloidoterapia Metody hydroterapeutyczne stosowane w lecznictwie uzdrowiskowym. Metodyka zabiegów, wskazania do ich zastosowania. Rodzaje kąpieli leczniczych, mechanizm oddziaływania na organizm. Metodyka zabiegów. Wskazania do zastosowania. Rodzaje zabiegów peloidoterapii, metodyka zabiegów, wskazania. 9. Wody lecznicze, Kąpiele lecznicze naturalne i sztuczne Rodzaje, składniki mineralne, dawkowanie. Wskazania do zastosowania. Rodzaje kąpieli naturalnych, metodyka zabiegów, wskazania, zasady BHP. Rodzaje zabiegów, metodyka, zasady BHP. 10. Leczenie uzdrowiskowe Metodyka postępowania w warunkach szpitala uzdrowiskowego w schorzeniach reumatologicznych, narządu ruchu, chorobach wewnętrznych i ginekologicznych. 5

7 Literatura: 1. Balneologia Polska Kwartalnik Polskiego Towarzystwa Balneologii i Medycyny Fizykalnej 2. Kozłowska-Szczęsna T., Błażejczyk K., Krawczyk B., Milanówka D.: Bioklimat uzdrowisk polskich i możliwości jego wykorzystania w lecznictwie, Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Kukliński W.: Balneoterapia, Rehabilitacja Medyczna. Tom 1. Red. Andrzej Kwolek. Wrocław : Urban&Partner, Kukliński W.: Rehabilitacja Medyczna. T. 1. Wrocław : Wyd. Urban&Partner, Łazowski J.: Podstawy fizykoterapii, Wrocław : Wyd. AWF, Mika T., Kasprzak W.: Fizykoterapia:. Warszawa : PZWL, Paczyński B., Płochniewski Z.: Wody mineralne i lecznicze Polski, Państwowy Instytut Geologiczny Ponikowska I., Walczak-Sielicka J., Latour T., Łaukajtys T.: Medycyna uzdrowiskowa w zarysie, Watext s Ponikowska I., Marszałek A.: Kompendium Balneologii, Staraburzyńska- Lupa A., Straburzyński. G.Warszawa : PZWL,

8 METODY SPECJALNE FIZJOTERAPII Rozliczenie godzinowe: Rok studiów II Semestr Liczba godzin łącznie wykłady ćwiczenia seminaria III IV Forma zaliczenia Egzamin Cele dydaktyczne: Poznanie metod specjalnych fizjoterapii z uwzględnieniem metod reedukacji neurorehabilitacji i terapii manualnej, stosowanych w rehabilitacji, pozwoli absolwentowi wybrać koncepcję usprawniania jako leczenie podstawowe, lub elementy poniższych metod jako uzupełnienie procesu leczenia. Różnorodność metod wzbogaci warsztat terapeutyczny absolwenta fizjoterapii. Treści programowe: Wykłady (po 2 godz.) Tematy: 1. Metody kinezyterapeutyczne Cz. I - Rys historyczny rozwoju metod leczenia ruchem - Systematyka metod kinezyterapeutycznych - Definicje metody leczenia ruchem - Podziały metod leczenia ruchem - Klasyfikacja metod 2. Metody kinezyterapeutyczne Cz. II - Metody mechaniczne Założenia, cel i techniki terapeutyczne metody Kaltenborna Evjenth a Założenia, cel i procedury terapeutyczne metody biomechanicznego diagnozowania i leczenia zespołów bólowych kręgosłupa wg Mc Kenzie Założenia, cel i techniki terapeutyczne metody Travell- Simons. 9. Założenia, cel i techniki terapeutyczne metody Upledgera Założenia, cel i techniki terapeutyczne metody neuromobilizacji wg Butlera. 12. Metody kinezyterapeutyczne Cz. III - Metody neurofizjologiczne Założenia, cel i techniki terapeutyczne PNF (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation) wg Kabat Kaisera. 15. Założenia, cel i techniki terapeutyczne metody Bruggera. 7

9 16. Metody kinezyterapeutyczne Cz. IV - Metody edukacyjne. 17. Omówienie niektórych metod edukacyjnych Założenia, cel i techniki terapeutyczne metody S-E-T ( Sling Exercise Therapy 18. Metody stosowane w fizjoterapii wybranych schorzeń i dysfunkcji narządu ruchu. 19. Metody reedukacji posturalnej. Szkoły pleców. 20. Metody specjalne terapii w środowisku wodnym. Ćwiczenia (po 4 godz.) Tematy: 1-2. Metoda Kaltenborna Evjenth a. Część I teoretyczna Geneza, założenia i cel metody Reguła wklęsło wypukłych powierzchni stawowych Stopnie trakcji i mobilizacji wg Kaltenborna Założenia dotyczące badania, leczenia i samoleczenia pacjenta Wskazania i przeciwwskazania do stosowania metody Część II praktyczna Wykorzystanie ruchów prostolinijnych i translatorycznych w badaniu i leczeniu Pozycje spoczynkowe i zaryglowane stawów wg Kaltenborna Charakterystyka ruchów sprzężonych poszczególnych odcinków kręgosłupa wg Evjenth a Przykłady technik mobilizacji stawów obwodowych i międzykręgowych Przykłady technik mięśniowych i autostretching 3-4. Metoda Mc Kenzie Część I teoretyczna Geneza, założenia i cel metody Teoria przemieszczania się krążka międzykręgowego jako podstawy powstawania dysfunkcji Klasyfikacja zespołów dysfunkcji wg Mc Kenzie Wskazania i przeciwwskazania do stosowania metody Część II praktyczna Różnicowanie zespołów dysfunkcji w zależności od występujących objawów Specyfika badania różnicowego w oparciu o powtarzalność testów ruchowych Terapia w oparciu o klasyfikację zespołów dysfunkcji 5-6. Metoda Travell Simons Część I teoretyczna Geneza, założenia i cel metody Przyczyny powstawania mięśniowo- powięziowych dolegliwości bólowych 8

10 Wskazania i przeciwwskazania do stosowania metody Część II praktyczna Lokalizacja punktów spustowych w oparciu o,,mapy rozmieszczenia Badanie kliniczne punktów spustowych metodyka zabiegu Terapia punktów spustowych metoda spray & stretch 7-8. Diagnostyka czynnościowa i leczenie zaburzeń regionu biodrowo-lędźwiowokrzyżowego Część I teoretyczna Znaczenie stawów dla funkcji zespołu lędźwiowo-krzyżowo biodrowego Podział zaburzeń stawów krzyżowo-biodrowych Część II praktyczna Testy kliniczne oceniające zaburzenia funkcjonalne stawów krzyżowo biodrowych Badanie i leczenie manualne stawów. 9. Metoda Upledgera Część I teoretyczna Geneza, założenia i cel metody Teoria występowaniu rytmu kraniosakralnego Wskazania i przeciwwskazania do stosowania metody Część II praktyczna Specyfika badania rytmu kraniosakralnego ocena parametrów rytmu Techniki terapeutyczne stosowane w metodzie Metoda Butlera (neuromobilizacje ) Część I teoretyczna Geneza, założenia i cel metody Przyczyny zaburzeń neuromechaniki Wskazania i przeciwwskazania do stosowania metody Część II praktyczna Sposoby badania dla potrzeb neuromobilizacji Pozycje napięciowe nerwów kończyny górnej i kończyny dolnej wg Butlera Wybrane testy napięciowe nerwów kończyn górnych i dolnych Test napięciowy dla tułowia Metodyka zabiegów neuromobilizacji Metoda PNF ( Kabat Kaisera ) Część I teoretyczna Geneza, założenia i cel metody Zasady główne metody Fazy kontroli motorycznej Karta badań pacjenta Wskazania i Przeciwwskazania do stosowania metody 9

11 Część II praktyczna Wzorce ruchowe łopatki i miednicy Wzorce ruchowe kończyny górnej i dolnej Wzorce ruchowe głowy i szyi Wzorce ruchowe dla tułowia Choping i Lifting Techniki stosowane w koncepcji PNF Wzorce ruchowe bilateralne kończyn 14. Metoda Bruggera. Część I teoretyczna Geneza, założenia i cel metody Teoria istnienia zjawiska Nociceptywnego somatomotorycznego efektu zablokowania Klasyfikacja pozycji prawidłowych i nadmiernie przeciążających wg Bruggera Wskazania i przeciwwskazania do stosowania metody Część II praktyczna Terapia w oparciu o ćwiczenia wybranych grup mięśniowych kształtujących prawidłowe wzorce ruchowe Przykłady ćwiczeń w oparciu o Metodę Bruggera Metoda S-E-T ( Sling Exercise Terapy ) Część I teoretyczna Geneza, założenia i cel metody Koncepcja wyszukiwania słabych ogniw w strukturach pasywnych narządu ruchu Wskazania i przeciwwskazania do stosowania metody Część II praktyczna Terapia w oparciu o ćwiczenia w otwartych i zamkniętych łańcuchach kinematycznych Przykłady ćwiczeń metody S-E-T Metody stosowane w fizjoterapii wybranych schorzeń i dysfunkcji dzieci i młodzieży Część I teoretyczna Metody ukierunkowane na łagodzenie pojedynczych objawów Metody neurorehabilitacji dzieci i młodzieży Część II praktyczna zaplanowanie programu rehabilitacji w określonych przypadkach klinicznych wyznaczenie celów i środków realizacji programu fizjoterapii na określonym etapie leczenia dzieci w wybranych przypadkach klinicznych (wady wrodzone, MPD, urazy czaszkowo-mózgowe, choroby naczyniowe mózgu) Metody reedukacji posturalnej. Szkoły pleców. Część I teoretyczna Metody reedukacji posturalnej Profilaktyka pierwotna i wtórna zespołów bólowych kręgosłupa 10

12 Część II praktyczna Programy gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej w wybranych wadach postawy i skoliozach Programy wybranych szkół pleców Literatura: 1. Buckup K.: Testy kliniczne w badaniu kości, stawów i mięśni. PZWL, Warszawa Dega W., Milanowska K.: Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa Kaltenborn F. M.: Kręgosłup Badanie manualne i mobilizacje Wyd. Rolewski Kaltenborn F. M.: Manualne mobilizacje stawów kończyn Wyd. Comer Kempf H. D. : Szkoła pleców. SIC Kinalski R.: Kompendium rehabilitacji i fizjoterapii. Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław Kiwerski J., Kowalewski M., Krasuski M.: Schorzenia i urazy kręgosłupa. PZWL, Warszawa Kwolek A. red. Rehabilitacja medyczna. Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław Marciniak W., Szulc A. red.: Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. PZWL, Warszawa Mc Kenzie R. A. : Treat Your Own Back. Spinal Publications Ltd. N. Z Mc Kenzie R. A.: The Lumbar Spine Mechanical Diagnosis and Treatment. Spinal Publications Ltd N.Z Mc. Kenzie R. A.: The Cervical and Thoracic Spine Mechanical Diagnosis and Treatment. Spinal Publications Ltd Milanowska K.: Kinezyterapia. PZWL, Warszawa Nowotny J.: Podstawy Fizjoterapii. Wyd. AWF w Katowicach, Katowice Stodolny J.: Choroba przeciążeniowa kręgosłupa. Wyd. ZL. Natura, Kielce Straburzyński G., Straburzyńska- Lupa A.: Medycyna Fizykalna. PZWL, Warszawa Weiss M., Zembaty A. red.:fizjoterapia. PZWL, Warszawa Zembaty A.: Kinezyterapia Tom I i II Wyd. Kasper Sp. z o. o

13 PROTETYKA I ORTOTYKA Rozliczenie godzinowe: Rok studiów Semestr Liczba godzin łącznie wykłady ćwiczenia seminaria II IV Forma zaliczenia Zaliczenie z oceną Cele dydaktyczne: W wyniku procesu kształcenia student ocenia potrzeby pacjenta w zakresie możliwości zaopatrzenia go w odpowiednie przedmioty ortopedyczne. Dobierze i dopasuje zaopatrzenie w zależności od dysfunkcji. Oceni przydatność tego zaopatrzenia w procesie usprawniania. Przygotuje pacjenta amputowanego do zaprotezowania. Poda przepisy regulujące zlecenie i dystrybucję zaopatrzenia ortopedycznego. Treści programowe: Wykłady (2 godz.) Tematy: 1. Rola przedmiotów ortopedycznych w rehabilitacji różnych zespołów chorobowych. Zasady dobierania zaopatrzenia ortopedycznego w chorobach centralnego układu nerwowego, chorobach zwyrodnieniowych i zniekształcających kręgosłupa i stawów kończyn górnych i dolnych, w zmianach reumatoidalnych, wadach wrodzonych. Wskazania i przeciwwskazania. 2. Zasady dopasowywanie i posługiwanie się protezami kończyn górnych. Przygotowanie pacjenta amputowanego do zaprotezowania, postępowanie po zaprotezowaniu, ćwiczenia samoobsługi wykorzystanie końcówek specjalnych w życiu amputowanego, konserwacja protezy, negatywne i pozytywne skutki zaprotezowania. 3. Zasady dopasowywanie i użytkowanie protez kończyn dolnych. Przygotowanie pacjenta amputowanego do zaprotezowania tymczasowego, dopasowanie i pionowanie protez, nauka chodzenia, ćwiczenia równoważne w procesie usprawniania amputowanego, wpływ niepełnosprawności na życie amputowanego, negatywne i pozytywne skutki zaprotezowania, protezowanie wielokończynowe. 4. Zaburzenia i utrudnienia wynikające ze stosowania przedmiotów ortopedycznych. Zasady przepisywania i dystrybucji zaopatrzenia ortopedycznego, odpłatność. Stosunek środowiska do osób niepełnosprawnych, negatywne i pozytywne skutki (noszenia) zaopatrzenia 12

14 Ćwiczenia (po 3 godz.) Tematy: 1. Rola przedmiotów ortopedycznych w rehabilitacji różnych zespołów chorobowych. Część teoretyczna: patomechanika wad postawy i bocznego skrzywienia kręgosłupa, zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcających kręgosłupa i stawów kończyn, złamań trzonów kręgów stabilnych i niestabilnych, zmian reumatoidalnych wad wrodzonych, porażeń i niedowładów. Część praktyczna: zastosowanie praktyczne przedmiotów ortopedycznych, pomocniczych w omawianych przykładach, zasady dopasowania, ocena poprawności wykonania sprzętu miarowego. 2. Zasady dopasowywania i posługiwania się protezami kończyn górnych. Część teoretyczna: wpływ leja protezowego na tkanki miękkie kikuta, wpływ wad kikuta na zaprotezowanie, możliwości sterowania protezami, ćwiczenia samoobsługi, pielęgnacja kikuta, systemy sterowania protezami: jednolinkowy, dwuliniowy i trójlinkowy,sterowanie mioelektryczne. Część praktyczna: badanie pacjenta amputowanego, praktyczna ocena poprawności wykonania protez, ćwiczenia samoobsługi przy użyciu protez instruktorskich, ćwiczenia związane ze sterowaniem protez kończyny górnej. 3. Zasady dopasowania i użytkowania protez kończyn dolnych. Część teoretyczna: znaczenie przyczyn i poziomu amputacji na zaprotezowanie pacjenta, różnice w protezowaniu dzieci i osób w podeszłym wieku, kikuty patologiczne, bóle fantomowe, obciążenie boczne i pionowe w protezach: goleni, uda i całej kończyny (proteza z koszem biodrowym), wpływ leja protezowego na tkanki miękkie kikuta. Część praktyczna: praktyczna ocena dopasowania i pionowania kończyn dolnych, ocena chodu protezowego pacjentów amputowanych na różnych poziomach. 4. Zaburzenia i utrudnienia wynikające ze stosowania przedmiotów ortopedycznych. Część teoretyczna: rola ortez w procesie rehabilitacji, ortezy stabilizujące, odciążające, korekcyjne, czynnościowe, przystosowanie mieszkań dla osoby niepełnosprawnej- zniesienie barier, zastosowanie sprzętu do samoobsługi. Część praktyczna: zajęcia praktyczne z pacjentami, ocena przydatności sprzętu na wybranych przykładach, nauka jazdy na wózku, zasady opisu zleceń na wykonanie indywidualne. 13

15 Literatura: 1. Marciniak W., Szulc A. : Wiktora Degi Ortopedia i rehabilitacja, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa, Myśliborski T. : Zaopatrzenie ortopedyczne, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa, Przeździak B.: Zaopatrzenie rehabilitacyjne, Wyd. Via Medica, Gdańsk, Kompendium protez OTTO BOCK protezy kończyny dolnej, Wyd. Schiele & Schön, Niemcy, Kompendium protez OTTO BOCK protezy kończyny górnej, Wyd. Schiele & Schön, Niemcy, Prosnak M.: Podstawy protetyki ortopedycznej Wyd. Centrum Metodyczne Doskonalenia Nauczycieli Średniego Szkolnictwa Medycznego, Warszawa,

16 PODSTAWY ZARZĄDZANIA I MARKETINGU Rozliczenie godzinowe: Rok studiów Semestr Liczba godzin łącznie wykłady ćwiczenia seminaria II IV Forma zaliczenia Zaliczenie z oceną Cele dydaktyczne: Celem nauczanego przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawami zarządzania opieką zdrowotną. Przedstawienie administracji i organizacji opieki zdrowotnej w Polsce. Ponadto przedstawienie studentom zagadnień z zakresu public relation, marketingu usług zdrowotnych oraz prawa medycznego. Treści programowe: Wykłady (po 2 godz.) Tematy: 1. System ubezpieczeń zdrowotnych. Administracja i organizacja opieki zdrowotnej w Polsce. System ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce, wybranych państwach europejskich i USA. Systemy organizacji i finansowania ochrony zdrowia. Ubezpieczenie zdrowotne jako źródło finansowania. Propozycje rozwiązań systemowych w ochronie zdrowia. Zadania i funkcje instytucji ubezpieczenia zdrowotnego oraz organów administracji publicznej. Zakres świadczeń zdrowotnych przysługujących z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego oraz zasady udzielania świadczeń zdrowotnych. 2. Podstawy zarządzania. Funkcje zarządzania. Zarządzanie przez cele. Zarządzanie przez jakość. 3. Zarządzanie jednostkami opieki zdrowotnej. Szpital jako organizacja. Zarządzanie strategiczne, zarządzanie zasobami ludzkimi. Outsourcing w zakładach opieki zdrowotnej. Źródła finansowania zakładów opieki zdrowotnej. Akredytacja zakładów opieki zdrowotnej. Wsparcie informatyczne procesu zarządzania w placówkach ochrony zdrowia. 4. Marketing usług zdrowotnych. Istota i koncepcja marketingu. Charakterystyka rynku usług medycznych. Elementy marketingu-mix. Planowanie i strategia marketingowa. 5. Public relations w ochronie zdrowia. Zasady kontraktowania usług medycznych. Rola komunikacji. Budowa strategii komunikacyjnej. Typy kontraktów. Procedura przetargowa. Formy i zasady prowadzenia działalności gospodarczej. Zamówienia publiczne. Ćwiczenia (po 4 godz.) Tematy: 1. Finansowanie podstawowej opieki zdrowotnej. Rachunek kosztów w podstawowej opiece zdrowotnej. Struktura i zasady funkcjonowania POZ. 15

17 2. Finansowanie lecznictwa zamkniętego. Rachunek kosztów zakładu opieki zdrowotnej. Koszty jednostkowe leczenia pacjenta i procedur medycznych. 3. Analiza SWOT. Analiza SWOT jako podstawowe narzędzie oceny czynników mających wpływ na powodzenie działania jednostki ochrony zdrowia. Określenie silnych i słabych stron oraz możliwości i zagrożeń w konfrontacji z otoczeniem rynkowym. 4. Public relations w ochronie zdrowia. Komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna. Planowanie działań PR. Opracowanie projektu kampanii PR. 5. Elementy negocjacji. Pojęcie konfliktu. Przygotowanie warunków do negocjacji. Literatura: 1. Kulis L, Kulis M, Stylo W., Rachunek kosztów w zakładach opieki zdrowotnej, Kraków, 1999; 2. Lasota M., Rychlicka A., Ryś A., Stępieil W., Public relations w ochronie zdrowia; Kraków, 2000; 3. Nogalski R, Rybiceki J., Nowoczesne zarządzanie zakładem Opieki Zdrowotnej. Toruń, 2002; 4. Shortell S., Kaluzny A., Podstawy zarządzania opieką zdrowotną; Kraków, 2001; 5. Trocki M., Instrumenty zarządzania zakładami opieki zdrowotnej, Warszawa, 2002; 6. Trocki M., Warunki systemowe zarządzania opieką zdrowotną, Warszawa; 2002; 16

18 DIAGNOSTYKA FUNKCJONALNA I PROGRAMOWANIE REHABILITACJI Rozliczenie godzinowe: Rok studiów II Semestr Liczba godzin Forma łącznie wykłady ćwiczenia seminaria zaliczenia III IV Egzamin Cele dydaktyczne: Zapoznanie ze specyfiką badania fizjoterapeutycznego w poszczególnych jednostkach i zespołach chorobowych na potrzeby prowadzenia fizjoterapii. Zapoznanie z zasadami fizjoterapii i rehabilitacji w podstawowych jednostkach chorobowych. Nauka prawidłowego zaplanowania i prowadzenia fizjoterapii. Opanowanie umiejętności kompleksowego stosowania fizjoterapii zgodnie z zasadami Polskiej Szkoły Rehabilitacji i najnowszymi osiągnięciami medycyny. Diagnostyka funkcjonalna i programowanie rehabilitacji w neurologii i neurochirurgii Rozliczenie godzinowe: Rok Liczba godzin Semestr studiów łącznie wykłady ćwiczenia seminaria II III - IV Treści programowe: Wykłady (po 2 godz.) WYKŁAD 1 Rehabilitacja osób z zaburzeniami ośrodkowego układu nerwowego. Omówienie podstawowych pojęć: porażenie, niedowład. Ocena stopnia niedowładu: pomiar niesprawności funkcjonalnej (FIM), wskaźnik funkcjonalny Repty, skala Barthel. Ocena spastyczności skala Ashworth. Etiopatogeneza naczyniowych zaburzeń OUN. Czynności pielęgnacyjne i profilaktyka powikłań w udarach mózgowych. Metody usprawniania chorych: czynności samoobsługi, sadzanie i pionizacja, bierne i czynne formy kinezyterapii, czynności lokomocyjne. Usprawnianie funkcji mowy, psycho- i socjoterapia. 17

19 WYKŁAD 2 Usprawnianie w chorobach i po urazach obwodowego układu nerwowego u dorosłych. Budowa nerwów obwodowych. Charakterystyka niedowładów i porażeń wiotkich. Ocena siły mięśniowej, ocena zaburzeń czucia (powierzchniowe i głębokie). Metody elektrodiagnostyki: krzywa i/t, współczynnik i iloraz akomodacji. Metody fizjoterapeutyczne stosowane w porażeniach wiotkich i niedowładach elektrostymulacja. Pourazowe uszkodzenia splotów i nerwów obwodowych. Postępowanie po przebytych operacjach w zakresie nerwów tzw. przeszczepy kablowe. WYKŁAD 3 Postępowanie fizjoterapeutyczne u osób z przebytymi urazami czaszkowo-mózgowymi. Mechanizm i fizjopatologia urazów czaszkowo-mózgowych. Uogólnione i ogniskowe uszkodzenia OUN wstrząśnienie mózgu, stłuczenie i krwiak mózgu, uszkodzenia móżdżku, urazy pnia mózgu. Krwotoki śródczaszkowe i ich następstwa. Urazy nerwów czaszkowych. Metody postępowania usprawniającego. Omówienie zjawisko kompensacji i adaptacji. WYKŁAD 4 Rehabilitacja osób po urazach kręgosłupa i rdzenia kręgowego. Urazowe złamania kręgosłupa- objawy i lokalizacja. Ocena urazów kręgosłupa, cechy uszkodzenia rdzenia kręgowego. Omówienie pojęcia złamania stabilnego i niestabilnego kręgosłupa. Zasady postępowania fizjoterapeutycznego. Omówienie cech niestabilności kręgosłupa (odcinek szyjny, piersiowy, lędźwiowokrzyżowy). Kręgozmyk: wrodzony i nabyty, ocena stopnia kręgozmyku. Metody leczenia zachowawczego i operacyjnego niestabilności i kręgozmyku. Postępowanie usprawniające w zależności od stanu funkcjonalnego i klinicznego. WYKŁAD 5 Postępowanie rehabilitacyjne u osób ze schorzeniami układu pozapiramidowego. Podział i diagnostyka zespołów pozapiramidowych. Rozgraniczenie postaci hipertoniczno-hipokinetycznych (zespół Parkinsona), hipotoniczno-hyperkinetycznych (choreo-atetoza), dystoniczno-hyperkinetycznych (dystonia). Metody usprawniania; ćwiczenia koordynacyjne i równoważne, ćwiczenia kontaktowooporowe, profilaktyka upadków w zależności od stanu przedmiotowego. Rola i omówienie zasad muzyko-,choreo- i fototerapii. Postępowanie usprawniające w przypadkach wszczepiania implantów w obrębie jąder podkorowych lub wzgórza wzrokowego. Ćwiczenia (po 4 godz.) ĆWICZENIE 1 Rehabilitacja chorych z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego. Podział udarów mózgowych; niedokrwienne i krwotoczne. Zespoły kliniczne i ich ocena w aspekcie postępowania usprawniającego. 18

20 Metody postępowania u osób po przebytych udarach mózgowych: pielęgnacja, zapobieganie powikłaniom, sadzanie i pionizacja, ćwiczenia bierne i czynne, nauka poprawnego chodu, ćwiczenia równowagi. Zasady usprawniania chorych po przebytych urazach czaszkowo-mózgowych. Postępowanie po operacyjnym leczeniu guzów mózgu. Usprawnianie chorych po urazach i uszkodzeniach nerwów czaszkowych. Obowiązujące zasady w usprawnianiu chorych nieprzytomnych. ĆWICZENIE 2 Usprawnianie chorych po uszkodzeniu rdzenia kręgowego. Postępowanie usprawniające zależnie od lokalizacji i rodzaju uszkodzeń ( tetra-, trii parapareza). Ocena spastyczności i fizjoterapeutyczne metody zwalczania spastyczności. Tonoliza zasada terapii i praktyczne wykorzystanie. Ocena i postępowanie w zaburzeniach czynności zwieraczy. Zaburzenia wegetatywne pojęcie i przeciwdziałanie hipotonii ortostatycznej. Metody fizjoterapii oraz sposoby stosowania pomocniczego sprzętu ortopedycznego. Zastosowanie stołu pionizacyjnego oraz parapodium w rehabilitacji chorych z tetra i paraparezą. ĆWICZENIE 3 Usprawnianie chorych z uszkodzeniami obwodowego układu nerwowego. Ocena stopnia niedowładu lub porażenia wiotkiego. Badanie siły mięśniowej. Diagnozowanie rodzaju i lokalizacji uszkodzeń: zespoły korzeniowe, uszkodzenia splotów i nerwów obwodowych. Postępowanie fizjoterapeutyczne: metody kinezy- i leczenia fizykalnego. Praktyczna umiejętność wykonania elektrodiagnostyki; wyznaczanie krzywej i/t i wyznaczanie współczynnika akomodacji. Funkcjonalna elektrostymulacja. Praktyczna ocena zaburzeń czucia. Postępowanie w przypadkach przeszczepów nerwów obwodowych tzw. kablowych. ĆWICZENIE 4 Postępowanie rehabilitacyjne u osób ze schorzeniami układu pozapiramidowego. Umiejętność rozgraniczenia postaci zaburzeń pozapiramidowych (choroba Parkinsona, choreo-atetoza, zespoły dystoniczne). Ocena zaburzeń chodu i nieprawidłowej koordynacji ruchowej. Ćwiczenia praktyczne w zakresie ćwiczeń: koordynacyjno-sprawnościowych, kontaktowo-oporowych, równoważnych. Profilaktyka i edukacja chorych przed upadkiem. Postępowanie z pacjentem po przeszczepach implantów lub zabiegów stareotaktycznych. ĆWICZENIE 5 Postępowanie rehabilitacyjne u chorych ze schorzeniami zapalno-immunologicznymi OUN. Patogeneza i objawy zapalenia wielokorzeniowo-wielonerwowego (zespół Guillaina- Barre) - postępowanie usprawniające. Omówienie objawów stwardnienia rozsianego- przebieg i postacie schorzenia. Postępowanie usprawniające w poszczególnych postaciach SM. Ocena stopnia zaawansowania choroby i postępów fizjoterapii rozszerzona skala niewydolności ruchowej Kurtzke. Metody psycho- i socjoterapii. 19