Wstęp do oddziaływań hadronów
|
|
- Feliks Cybulski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wstęp do oddziaływań hadronów Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia GórniczoHutnicza Wykład 3 M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 3 1 / 16
2 Diaramy Feynmana Po wysumowaniu po wszystkich możliwych uporządkowaniach w czasie otrzymujemy lorentzowsko niezmienniczy element macierzowy: space a b c d time space a b c d time Uporządkowana czasowo MK : pęd zachowany w wierzchołkach, eneria niezachowana w wierzchołkach, wymieniana cząstka na powłoce masy: tchannel a c b E 2 X p X 2 = m 2 X d a b time c d M fi = a b 2 m 2 X Diaram Feynmana: pęd i eneria zachowane w wierzchołkach wymieniana cząstka wirtualna: E 2 X p X 2 m 2 X Mamy: 2 = (p 1 p 3 ) 2 = (p 2 p 4 ) 2 = t Dla rozpraszania elastyczneo: p 1 = (E, p 1 ), p 3 = (E, p 3 ) Mamy: 2 = (p 1 p 2 ) 2 = (p 3 p 4 ) 2 = s W układzie CMS: p 1 = (E, p), p 2 = (E, p) 2 = (E E) 2 ( p p) 2 = 4E 2 > 0 2 = (E E) 2 ( p 1 p 3 ) 2 < 0 schannel M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 3 2 / 16
3 Fizyka w diaramach Feynmana Wielkość 1/( 2 m 2 X) nazywamy propaatorem. Jest on odwrotnie proporcjonalny do teo jak bardzo cząstka jest poza powłoką masy. Im bardziej poza powłoką masy tym mniejsze jest ptwo produkcji takieo stanu wirtualneo. Podstawowe elementy składowe diaramów Feynmana w QED: elektron radiacja pozyton anihilacja foton produkcja pary Siła oddziaływania pomiędzy wirtualnym fotonem i fermionem nazywana jest sprzężeniem i jest proporcjonalna do ładunku fermionu. p e 1 2 e p Element macierzowy dla rozpraszania elastyczneo ep: im = ū e ie µ u e iµν 2 ū p ie µ u p Wielkości µ oraz µν to macierze 4 4 uwzledniające strukturę spinową oddziaływania, natomiast ū oraz u to tzw. spinory. Wielkości Ôµ te oraz postacie prądów fermionowych wynikają z równania Diraca. Ôµ M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 3 3 / 16
4 Przykłady procesów elektromanetycznych Å ¾ Rozpraszanie Comptona: propaator Åe Å ¾ M Å e 2 σ ¾ (4π) 2 α 2 µ ¾ «Rozpraszanie ep: Anihilacja e Å e : M e É e Ù É Ù Å ¾ Å ¾ É Ù µ ¾ 1 σ Å M 2 ¾ e 4 ¾ É Ù 2 σ (4π) µ «¾ 2 α 2 µ ¾ «¾ ¾ «¼ Å µ Å µ ¾ «¾ Bremsstrahlun: M Å ¾ ÅZe e e σ M 2 e ¾4 e σ Å M ¾ ¾ 2 Z ¾2 e ¾ 6 µ ¾ «¾ σ (4π) 3 Z 2 µ µ α 3 ¾ nucleus Produkcja pary e : ¼ Pair Production Rozpad π 0 : M e e Ze u Å M Q u e Å Å QÉ u e Å ¾ ¾ Ù É Ù Å σ ¾ M 2 ¾ Z 2 e 6 ¾ µ ¾ π u Å 0 σ M ¾ 2 Å QÉ Ù ¾ σ (4π) µ 3 Z µ 2 α 3¾ «¾ «4 ue 4 ¾ µ σ (4π) 2 Q 4 ¾ É uα µ 2 ¾ «¾ nucleus u ¼ p p ¼ Â Å É Ù É Ù MÅ ¾ e Q É Ù Å u e É µ ¾ É «Ù Ù σ M 2 Q 2 É ue 4 ¾ Ù σ (4π) 2 µ Q 2 uα ¾ É 2 ¾ Ù «¾ Å ¾ M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 3 4 / 16
5 Wyższe rzędy w rachunku zaburzeń Aby obliczyć przekrój czynny należy dodać do siebie elementy macierzowe odpowiadające kolejnym rzędom w rachunku zaburzeń: M fi = M 1 M 2 M 3... Lowest Order: najniższy rząd: M 2 α drui rząd: M 2 α trzeci rząd: M 2 α µ Å ¾» «¾ ½ µ Å ¾» «¾ ½ µ Third Order: Å ¾» «¾ ½ ½ ¾ Å ¾» «½ ½ Å ¾» «½ ½ Å ¾» ««¾ ½ M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów ¾ Wykład 3 5 / 16 µ µ ½ ¾ ½ ¾ µ... Å ¾» «½ ½ Å ¾» «½ ½... Wkład od każdeo kolejneo rzędu jest oraniczony czynnikiem α 2. Zakładając, że α jest małe, w sumie dominuje najniższy rząd. ½ «Sumowanie amplitud, a więc różnych diaramów, może prowadzić Å ¾» ½ «¾ do interferencji pozytywnych lub neatywnych. «½
6 Bienąca stała sprzężenia α «¾ ««¾ Stała sprzężenia «α = e2 «określa siłę oddziaływania pomiędzy elektronem i 4π fotonem. W rzeczywistości α nie jest stałe, ale zależy od wirtulaności «fotonu! Fluktuacje kwantowe prowadzą do powstania chmury«õ ¾ µ e e wirtualnych cząstek w otoczeniu elektronu (nieskończona liczba podobnych diaramów). Pary e uleają e polaryzacji i ekranują ładunek ołeo elektronu. Wartość α rośnie wraz ze wzrostem 2 (tzn. kiedy jesteśmy bliżej ołeo elektronu). At lare R test chare 155 sees screened TOPAZ µµ/eeµµ: : chare Test Chare 140 α 1 (0) At small R test chare sees bare chare Test Chare α( 2 = 0) = 1/137, α( 2 = 100 GeV 2 ) = 1/128 α 1 (Q) e e α 1 SM (Q) e e Fits to leptonic data from: DORIS, PEP, PETRA, TRISTAN Q / GeV M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 3 6 / 16 OPAL
7 Chromodynamika kwantowa QCD Elektrodynamika kwantowa (QED): kwantowa teoria oddziaływań elektromanetycznych przenoszonych przez bezmasowe fotony, sprzęające się do ¾ ładunku elektryczneo. Siła oddziaływania ψ f Ĥ ψ i α, α = e 2 /4π. Chromodynamika kwantowa (QCD): kwantowa teoria oddziaływań silnych przenoszonych przez bezmasowe luony sprzęające się do ładunku À silneo.» Ô ««¾ W QCD ładunkiem jest kolor liczba kwantowa zachowana w oddziaływaniach silnych i przyjmująca trzy wartości: red, reen oraz blue. Kwarki niosą kolor : r, oraz b Antykwarki niosą antykolor : r, ḡ oraz b QED ½Õ ¾ «Ë «Å Leptony oraz, W ±, Z 0 Q nie niosą koloru ( kolor = 0) i nie uczestniczą w oddziaływaniach silnych. α = e Gluony są bezmasowymi cząstkami o spinie 1 i /4π ~ 1/137 «przenoszą ładunek kolorowy. Oczekujemy 9 luonów: Ë «Å r b, rḡ, r, b, bḡ, b r, r r, ḡ, b b QCD «Ë Rzeczywiste luony są ortoonalnymi kombinacjami S liniowymi powyższych ( stanów. Kombinacja 1 3 r r ḡ b b) ma wypadkowy kolor α S = S 2/4π ~ 1 równy 0 i nie przenosi oddziaływań silnych. α s α em«ñ M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów «Ë Wykład 3 7 / 16
8 Oddziaływania kolorowe Przykład: Rozpraszanie oraz anihilacja. Dla małych odlełości potencjały w QED i QCD wylądają podobnie: r V QED = α V QCD = 4 α s ÕÕ r r 3 r Podobieństwo to wynika z faktu, że oba oddziaływania przenoszone są za pomocą bezmasowych cząstek o spinie 1. Gluony niosą jednak ładunek kolorowy. Oznacza, to żeö moą Ö Ö między sobą Ö ÖÖ silnie oddziaływać. Moą występować wierzchołki luonowe: Przykład: Rozpraszanie luon É «Ö ½Ô ÖÖ µ r r É «Ë Ö np. e.. rḡ r b r r r b b r r r b r M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 3 8 / 16
9 Uwięzienie (confinement) Nie obserwujemy swobodnych kwarków ani luonów. Uwięzienie kwarków w hadronach jest konsekwencją samooddziaływania lunów. Samoodziaływanie luonów prowadzi do ich wzajemneo przyciąania, co powoduje że linie pola koloroweo układają się w wąską strunę, w przybliżeniu mającą stałą ęstość enerii V (r) = kr dzie k 1 GeV/fm Do odseparowania kwarków potrzebna jest nieskończona eneria! uwięzienie. Przykład: Jak silne są oddziaływania silne? V QCD = 4 α s 3 F = dv dr = 4 3 r kr α s r 2 k Dla dużych r mamy: F = k = [N] = N V QCD (GeV) Ö V = 4α s 3r kr V = 4α s 3r α s =0.2 k=1 GeV/fm r(fm) M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 3 9 / 16 «Ë Ö
10 Hadronizacja i dżety Rozważmy parę wyprodukowaną w anihilacji e, tzn. e : początkowo kwarki oddalają się od siebie z dużą prędkością, tworzy się struna kolorowa pomiędzy nimi, eneria struny staje się wystarczająca do wyprodukowania pary, proces ten jest kontynuowany aż kwarki utworzą dżety hadronów ÕÕ (hadronizacja). SPACE TIME ÕÕ ÕÕ π (ud) etc... π π 0 π K π π 0 π 0 π p π 0 e ÕÕ ÕÕ M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 3 10 / 16
11 Bienąca silna stała sprzężenia α s «Ë Stała sprzężenia α s podobnie jak α QED zależy od 2 (bienie): Fluktuacje kwantowe w QCD prowadzą do powstania wokół kwarku chmury wirtualnych par oraz chmury wirtualnych luonów (brak analoii w QED ze wzlędu na brak samooddziaływania fotonu). Goły kolor kwarku jest ÕÕekranowany zarówno przez kwarki jak i luony. «Ë «Ë Chmura wirtualnych luonów niesie kolor i efektywny ładunek kolorowy rośnie z odlełością! Przy niskich eneriach (duże odlełości) α s staje się duże i nie można stosować rachunku zaburzeń. Przy wysokich eneriach (małe odlełości) α s jest małe, kwarki zachowują się jak swobodne cząstki (asymptotic freedom) i można stosować rachunek zaburzeń. ÕÕ 1 1 α s M Z α s «Ë 0 M p lo 10 ( 2 /GeV 2 ) lo 10 (r/m) M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 3 11 / 16
12 QCD w anihilacji e Ê ÖÓÒ µ Anihilacja e µ dostarcza bezpośrednieo dowodu na istnienie koloru. Porównajmy przekroje czynne na procesy e µ µ oraz e R µ = σ(e e hadrons) σ( e µ µ ) Zaniedbując masy cząstek w stanie końcowym (muon, kwark) jedyną róznicą pomiędzy nimi jest ładunek elektryczny. Obliczymy przekrój czynny na process e f f, dzie f f oznacza µ µ lub. p µ 2 ÕÕ 1 2 ¾ ½ 1 p µ 1 2 µ µ f Q f 1 2 Q θ É ½ É Õ f f Þ Mamy: p µ 1 = (E, 0, 0, E), pµ 2 = (E, 0, 0 E), µ = p µ µ Ô 1 pµ 2 = (2E, 0, 0, 0) ½ Ô Ü Ô Ý Ô Þ µ Obliczamy element macierzowy i rózniczkowy przekrój czynny: ÕÕ Ô ½ ¼ ¼ µ ÒÐØÒ Ñ M = v Ô ¾ ¼ ¼ µ Q e e u e 1 2 v f Q f e u f = 4παQ eq f 2 Õ Ô ½ Ô ¾ dσ ¾ ¼ ¼ ¼µ dω = dρ(e 2π M 2 f ) dω = 2π ( 4παQ eq f ) 2 E (2π) Õ 2¾ 4 (1 cos2 θ) = α2 Q 2 f ¾ 4s (1 cos2 θ) µ ¾ Czynnik (1 cos 2 θ) wynika z rówania Diraca i opisuje rozpad fotonu o spinie 1 na dwa fermiony o spinie 1/2. ¾ µ M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 3 12 / 16 f
13 dzie suma przebiea po zapachach kwarków kinematycznie dostępnych w danym eksperymencie ( s > 2m ). W obszarze s < 11 GeV duży wpływ rezonasów. Pomiar R µ wyklucza hipotezę braku koloru. M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 3 13 / 16 QCD w anihilacji e Całkowity przekrój czynny na proces e f f: dσ 2π π σ = dω dω = α 2 Q 2 f 4s (1 cos2 θ) sin θ dθ dφ = πα2 Q 2 f 2s (1 y 2 ) dy = 4πα2 Q 2 f 3s W szczeólności otrzymujemy: σ( e µ µ ) = 4πα2 3s Dla pojedynczeo kwarku wielkość R = Q 2. W rzeczywistości obserwujemy e jets, musimy więc sumować po kwarkach i kolorach: R = 3 i Q 2 i
14 Eksperymentalne dowody na istnieniekoloru i luonów Konieczność wprowadzenia koloru wynika m. in. z: Rozkład wielkości R µ istnienie barionu Ω (sss) o spinie 3/2 złożoneo z trzech kwarków dziwnych s. Funkcja falowa jest symetryczna wzlędem przestawień µ ÓÐÓÙÖ kwarków (ψ = s s s ). Jednak kwarki ÕÕ jako fermiony wymaają ÓÐÓÙÖ Ô ½ Ö Ö Ö Ö Ö Ö antysymetrycznej funkcji falowej, tzn. konieczny jest dodatkowy stopień swobody kolor: ψ = (s s s )ψ kolor = (s s s ) 1 ¼ (rbbrbr ¼ rb rb br) 6 częstość rozpadu π 0 u Γ(π 0 ) Nkolor 2 u u Exp: N kolor = 2.99 ± 0.12 ¼ µ» Æ ¾ ÓÐÓÙÖ Eksperymentalne potwierdzenie istnienia luonów: Æ ÓÐÓÙÖ ¾ ¼½¾ przypadki ÕÕ trójdżetowe e S Q 1 2 Ô ivin an extra factor of «Ë in the matrix π 0 Ô «Ë «Ë M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 3 14 / 16
15 Eksperymentalne potwierdzenie istnienia luonów Rozkład kątowy dżetów luonowych zależy od spinu luonu. Rysunek przedstawia rozkład kąta φ pomiędzy dżetem o największej enerii (zakładamy, że jest to dżet kwarkowy) oraz kierunkiem lotu pozostałych dwóch dżetów (w układzie ich środka masy). Zmierzony rozkład kąta φ jest zodny z przewidywaniami dla spinu luonu równeo 1 (linia przerywana spin 0). OPAL at LEP ( ) przypadki czterodżetowe e ( ) Rozkład kąta χ BZ pomiędzy płaszczyznami zawierającymi dżety kwarkowe i luonowe wymaa istnienia samoodziaływania luonów. χ BZ χ BZ ÕÕ µ ½ ¾ M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 3 15 / 16
16 Pomiary silnej stałej sprzężenia α s Pomiar w oparciu o stosunek R µ. W praktyce sumujemy diaramy, co oznacza, że nie rozróżniamy przypadki 2/3 dżetowe: R µ = σ(e e ) σ( e µ µ ) = 3 R µ = σ(e e hadrons) σ( e µ µ ) Pomiar: ( 1 α ) s π = 3 Q 2 Q 2 ( 1 α s π α s ( 2 = 25 2 ) 0.20 Inne metody pomiaru α s, np. stosunek liczby przypadków 3 i 2 dżetowych: σ(3 dżety) σ(2 dżety) = σ( ) σ( ) α s Podsumowanie aktualnych pomiarów α s przedstawia rysunek obok α s bienie! ) «Ë Ê Ë Ê ÒÓØ Ê... Ê Ê É ¾ Õ ½ «Ë ÕÕ ÒÓØ Ê È Ê É ¾ Õ ½ «Ë ½ «Ë µ «Ë Õ ¾ ¾ ¾ µ ¼¾¼ ½ «Ë µ «Ë Õ ¾ ¾ ¾ µ ¼¾¼ Õ È Õ É M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 3 16 / 16
Atomowa budowa materii
Atomowa budowa materii Wszystkie obiekty materialne zbudowane są z tych samych elementów cząstek elementarnych Cząstki elementarne oddziałują tylko kilkoma sposobami oddziaływania wymieniając kwanty pól
Bardziej szczegółowoWstęp do Modelu Standardowego
Wstęp do Modelu Standardowego Dynamika oddziaływań cząstek Elektrodynamika kwantowa (QED) Chromodynamika kwantowa (QCD) Oddziaływania słabe Tomasz Szumlak AGH-UST Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej
Bardziej szczegółowoWstęp do oddziaływań hadronów
Wstęp do oddziaływań hadronów Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład 9 M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 9 1 / 21 Rozpraszanie
Bardziej szczegółowoWszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Diagramy Faynmana
Wszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Aleksander Filip Żarnecki Wykład ogólnouniwersytecki 27 listopada 2018 A.F.Żarnecki WCE Wykład 8 27 listopada 2018 1 / 28 1 Budowa materii (przypomnienie)
Bardziej szczegółowoWstęp do chromodynamiki kwantowej
Wstęp do chromodynamiki kwantowej Wykład 1 przez 2 tygodnie wykład następnie wykład/ćwiczenia/konsultacje/lab proszę pamiętać o konieczności posiadania kąta gdy będziemy korzystać z labolatorium (Mathematica
Bardziej szczegółowoWszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Diagramy Faynmana
Wszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Diagramy Faynmana Aleksander Filip Żarnecki Wykład ogólnouniwersytecki Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego 21 listopada 2017 A.F.Żarnecki WCE Wykład
Bardziej szczegółowoWszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 5
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 5 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 17.III.2010 Oddziaływania: elektromagnetyczne i grawitacyjne elektromagnetyczne i silne (kolorowe) Biegnące stałe sprzężenia:
Bardziej szczegółowoOddziaływania elektrosłabe
Oddziaływania elektrosłabe X ODDZIAŁYWANIA ELEKTROSŁABE Fizyka elektrosłaba na LEPie Liczba pokoleń. Bardzo precyzyjne pomiary. Obserwacja przypadków. Uniwersalność leptonów. Mieszanie kwarków. Macierz
Bardziej szczegółowoStruktura porotonu cd.
Struktura porotonu cd. Funkcje struktury Łamanie skalowania QCD Spinowa struktura protonu Ewa Rondio, 2 kwietnia 2007 wykład 7 informacja Termin egzaminu 21 czerwca, godz.9.00 Wiemy już jak wygląda nukleon???
Bardziej szczegółowoRozpraszanie elektron-proton
Rozpraszanie elektron-proton V Badania struktury atomu - rozpraszanie Rutherforda. Rozpraszanie elastyczne elektronu na punktowym protonie. Rozpraszanie elastyczne elektronu na protonie o skończonych wymiarach.
Bardziej szczegółowoCząstki elementarne i ich oddziaływania III
Cząstki elementarne i ich oddziaływania III 1. Przekrój czynny. 2. Strumień cząstek. 3. Prawdopodobieństwo procesu. 4. Szybkość reakcji. 5. Złota Reguła Fermiego 1 Oddziaływania w eksperymencie Oddziaływania
Bardziej szczegółowoCząstki elementarne i ich oddziaływania
Cząstki elementarne i ich oddziaływania IV 1. Antycząstki wg Feynmana. 2. Cząstki wirtualne 3. Propagator. 4. Oddziaływania elektromagnetyczne. 1 Interpretacja Feynmana Rozwiązania r. Diraca: są cząstkami
Bardziej szczegółowoCząstki i siły. Piotr Traczyk. IPJ Warszawa
Cząstki i siły tworzące nasz wszechświat Piotr Traczyk IPJ Warszawa Plan Wstęp Klasyfikacja cząstek elementarnych Model Standardowy 2 Wstęp 3 Jednostki, konwencje Prędkość światła c ~ 3 x 10 8 m/s Stała
Bardziej szczegółowoOddziaływania. Zachowanie liczby leptonowej i barionowej Diagramy Feynmana. Elementy kwantowej elektrodynamiki (QED)
Oddziaływania Zachowanie liczby leptonowej i barionowej Diagramy Feynmana Elementy kwantowej elektrodynamiki (QED) Teoria Yukawy Zasięg oddziaływań i propagator bozonowy Równanie Diraca Antycząstki; momenty
Bardziej szczegółowoOddziaływania. Przekrój czynny Zachowanie liczby leptonowej i barionowej Diagramy Feynmana. Elementy kwantowej elektrodynamiki (QED)
Oddziaływania Przekrój czynny Zachowanie liczby leptonowej i barionowej Diagramy Feynmana Elementy kwantowej elektrodynamiki (QED) Teoria Yukawy Zasięg oddziaływań i propagator bozonowy Równanie Diraca
Bardziej szczegółowoCząstki elementarne. Składnikami materii są leptony, mezony i bariony. Leptony są niepodzielne. Mezony i bariony składają się z kwarków.
Cząstki elementarne Składnikami materii są leptony, mezony i bariony. Leptony są niepodzielne. Mezony i bariony składają się z kwarków. Cząstki elementarne Leptony i kwarki są fermionami mają spin połówkowy
Bardziej szczegółowoSalam,Weinberg (W/Z) t Hooft, Veltman 1999 (renomalizowalność( renomalizowalność)
Teoria cząstek elementarnych 23.IV.08 1948 nowa faza mechaniki kwantowej precyzyjne pomiary wymagały precyzyjnych obliczeń metoda Feynmana Diagramy Feynmana i reguły Feynmana dziś uniwersalne narzędzie
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych
Fizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych Wykład 1 Wstęp Jerzy Kraśkiewicz Krótka historia Odkrycie promieniotwórczości 1895 Roentgen odkrycie promieni X 1896 Becquerel promieniotwórczość
Bardziej szczegółowoSzczególna i ogólna teoria względności (wybrane zagadnienia)
Szczególna i ogólna teoria względności (wybrane zagadnienia) Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład 6 M. Przybycień (WFiIS AGH) Szczególna Teoria Względności
Bardziej szczegółowoMetody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice
Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład 6 M. Przybycień (WFiIS AGH) Metody Lagrange a i Hamiltona... Wykład
Bardziej szczegółowoSymetrie. D. Kiełczewska, wykład 5 1
Symetrie Symetrie a prawa zachowania Spin Parzystość Spin izotopowy Multiplety hadronowe Niezachowanie parzystości w oddz. słabych Sprzężenie ładunkowe C Symetria CP Zależność spinowa oddziaływań słabych
Bardziej szczegółowoBozon Higgsa oraz SUSY
Bozon Higgsa oraz SUSY Bozon Higgsa Poszukiwania bozonu Higgsa w LEP i Tevatronie - otrzymane ograniczenia na masę H Plany poszukiwań w LHC Supersymetria (SUSY) Zagadkowe wyniki CDF Masy cząstek cząstki
Bardziej szczegółowoBozon Higgsa prawda czy kolejny fakt prasowy?
Bozon Higgsa prawda czy kolejny fakt prasowy? Sławomir Stachniewicz, IF PK 1. Standardowy model cząstek elementarnych Model Standardowy to obecnie obowiązująca teoria cząstek elementarnych, które są składnikami
Bardziej szczegółowoOddziaływania fundamentalne
Oddziaływania fundamentalne Silne: krótkozasięgowe (10-15 m). Siła rośnie ze wzrostem odległości. Znaczna siła oddziaływania. Elektromagnetyczne: nieskończony zasięg, siła maleje z kwadratem odległości.
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 5 sem zim.2010/11
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 5 sem zim.2010/11 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Siły: porównania oddziaływań stałe sprzężenia Diagramy Feynmana Oddziaływania: elektromagnetyczne
Bardziej szczegółowoVI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki
r. akad. 005/ 006 VI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki 1. Fale materii. Rozpraszanie cząstek wysokich energii mikroskopią na bardzo małych odległościach.. Akceleratory elektronów i protonów.
Bardziej szczegółowoStruktura protonu. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład V. spin protonu struktura fotonu
Struktura protonu Wykład V równania ewolucji QCD spin protonu struktura fotonu Elementy fizyki czastek elementarnych Funkcja struktury Różniczkowy przekrój czynny na NC DIS elektron proton: d 2 σ dx dq
Bardziej szczegółowoElementy Fizyki Jądrowej. Wykład 5 cząstki elementarne i oddzialywania
Elementy Fizyki Jądrowej Wykład 5 cząstki elementarne i oddzialywania atom co jest elementarne? jądro nukleon 10-10 m 10-14 m 10-15 m elektron kwark brak struktury! elementarność... 1897 elektron (J.J.Thomson)
Bardziej szczegółowoPodstawy Fizyki Jądrowej
Podstawy Fizyki Jądrowej III rok Fizyki Kurs WFAIS.IF-D008.0 Składnik egzaminu licencjackiego (sesja letnia)! OPCJA: Po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń możliwość zorganizowania ustnego egzaminu (raczej
Bardziej szczegółowoSymetrie. D. Kiełczewska, wykład 5 1
Symetrie Symetrie a prawa zachowania Spin Parzystość Spin izotopowy Multiplety hadronowe Niezachowanie parzystości w oddz. słabych Sprzężenie ładunkowe C Symetria CP Zależność spinowa oddziaływań słabych
Bardziej szczegółowoWstęp do fizyki cząstek elementarnych
Wstęp do fizyki cząstek elementarnych Ewa Rondio cząstki elementarne krótka historia pierwsze cząstki próby klasyfikacji troche o liczbach kwantowych kolor uwięzienie kwarków obecny stan wiedzy oddziaływania
Bardziej szczegółowoWYKŁAD Wszechświat cząstek elementarnych. 24.III.2010 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Masa W
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 6 24 24.III.2010 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Oddziaływania kolorowe i biegnąca stała sprzężenia α s Oddziaływania słabe Masa W Stałe sprzężenia Siła elementarnego
Bardziej szczegółowoEfekt Comptona. Efektem Comptona nazywamy zmianę długości fali elektromagnetycznej w wyniku rozpraszania jej na swobodnych elektronach
Efekt Comptona. Efektem Comptona nazywamy zmianę długości fali elektromagnetycznej w wyniku rozpraszania jej na swobodnych elektronach Efekt Comptona. p f Θ foton elektron p f p e 0 p e Zderzenia fotonów
Bardziej szczegółowoWYKŁAD Prawdopodobieństwo procesów dla bardzo dużych energii, konieczność istnienia cząstki Higgsa
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 10 29.04 29.04.2009.2009 1 Prawdopodobieństwo procesów dla bardzo dużych energii, konieczność istnienia cząstki Higgsa Cząstki fundamentalne w Modelu Standardowym
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla humanistów
Wszechświat cząstek elementarnych dla humanistów WYKŁAD 8 Maria Krawczyk, A.Filip Żarnecki, Wydział Fizyki UW Siły: porównania oddziaływań stałe sprzężenia Diagramy Feynmana Oddziaływania: elektromagnetyczne
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 7. Wszechświat cząstek elementarnych. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 7 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Siły: porównania oddziaływań stałe sprzężenia Diagramy Feynmana Oddziaływania: elektromagnetyczne i grawitacyjne elektromagnetyczne
Bardziej szczegółowoczastki elementarne Czastki elementarne
czastki elementarne "zwykła" materia, w warunkach które znamy na Ziemi, które panuja w ekstremalnych warunkach na Słońcu: protony, neutrony, elektrony. mówiliśmy również o neutrinach - czastki, które nie
Bardziej szczegółowoOddziaływania słabe i elektrosłabe
Oddziaływania słabe i elektrosłabe IX ODDZIAŁYWANIA SŁABE Kiedy są widoczne. Jak bardzo są słabe. Teoria Fermiego Ciężkie bozony pośredniczące. Łamanie parzystości P. ODDZIAŁYWANIA ELEKTROSŁABE Słabe a
Bardziej szczegółowoWYKŁAD I Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Model Standardowy AD 2010
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 13 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Model Standardowy AD 2010 Hadrony i struny gluonowe 20.I. 2010 Hadrony=stany związane kwarków Kwarki zawsze
Bardziej szczegółowoTeoria Wielkiego Wybuchu FIZYKA 3 MICHAŁ MARZANTOWICZ
Teoria Wielkiego Wybuchu Epoki rozwoju Wszechświata Wczesny Wszechświat Epoka Plancka (10-43 s): jedno podstawowe oddziaływanie Wielka Unifikacja (10-36 s): oddzielenie siły grawitacji od reszty oddziaływań
Bardziej szczegółowokwantowanie: Wskazówka do wyprowadzenia (plus p. Gaussa) ds ds Wykład VII: Schrodinger Klein Gordon, J. Gluza
kwantowanie: Wskazówka do wyprowadzenia (plus p. Gaussa) ds ds V Erwin Schrodinger Austriak 1926 (4 prace) Nobel (wraz z Dirakiem), 1933 Paradoks kota Banknot 1000 szylingowy Czym jest życie? (o teorii
Bardziej szczegółowokwarki są uwięzione w hadronie
kwarki są uwięzione w hadronie gluony są uwięzione w hadronie QED - potencjał - QCD VQED α = r 1 potencjał coulombowski r nośniki (małe odległości) brak uwięzienia Precyzyjne przewidywania poziomów energetycznych
Bardziej szczegółowoRozpraszanie elektron-proton
Rozpraszanie elektron-proton V Badania struktury atomu - rozpraszanie Rutherforda. Rozpraszanie elastyczne elektronu na punktowym protonie. Rozpraszanie elastyczne elektronu na protonie o skończonych wymiarach.
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 6. Oddziaływania kolorowe cd. Oddziaływania słabe. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 6 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 11.XI.2009 Oddziaływania kolorowe cd. Oddziaływania słabe Cztery podstawowe oddziaływania Oddziaływanie grawitacyjne
Bardziej szczegółowoSymetrie w fizyce cząstek elementarnych
Symetrie w fizyce cząstek elementarnych Odkrycie : elektronu- koniec XIX wieku protonu początek XX neutron lata 3 XX w; mion µ -1937, mezon π 1947 Lata 5 XX w zalew nowych cząstek; łączna produkcja cząstek
Bardziej szczegółowoKarta przedmiotu. Przedmiot Grupa ECTS. Fizyka Wysokich Energii 9. Kierunek studiów: fizyka. Specjalność: fizyka
Wydział Fizyki, Uniwersytet w Białymstoku Kod USOS Karta przedmiotu Przedmiot Grupa ECTS Fizyka Wysokich Energii 9 Kierunek studiów: fizyka Specjalność: fizyka Formy zajęć Wykład Konwersatorium Seminarium
Bardziej szczegółowoOddziaływania silne. Również na tym wykładzie Wielkie unifikacje. Mówiliśmy na poprzednich wykładach o: rezonansach hadronowych multipletach
Oddziaływania silne Mówiliśmy na poprzednich wykładach o: rezonansach hadronowych multipletach Tu powiemy więcej o: Kolorze QCD czyli chromodynamice kwantowej Symetrii SU(3) kolor Uwięzieniu kwarków i
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych. Tadeusz Lesiak
Fizyka cząstek elementarnych Tadeusz Lesiak 1 WYKŁAD VII Elektrodynamika kwantowa T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 2 Krótka historia oddziaływań elektromagnetycznych 1900-1930 r. powstanie mechaniki
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 8. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Oddziaływania słabe
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 8 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Oddziaływania słabe Cztery podstawowe siłyprzypomnienie Oddziaływanie grawitacyjne Działa między wszystkimi cząstkami, jest
Bardziej szczegółowoSkad się bierze masa Festiwal Nauki, Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 A.F.Żarnecki p.1/39
Skad się bierze masa Festiwal Nauki Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 dr hab. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Skad się bierze masa Festiwal Nauki,
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 3. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Masy i czasy życia cząstek elementarnych. Kwarki: zapach i kolor. Prawa zachowania i liczby kwantowe:
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 3 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Masy i czasy życia cząstek elementarnych Kwarki: zapach i kolor Prawa zachowania i liczby kwantowe: liczba barionowa i liczby
Bardziej szczegółowoReakcje jądrowe. X 1 + X 2 Y 1 + Y b 1 + b 2
Reakcje jądrowe X 1 + X 2 Y 1 + Y 2 +...+ b 1 + b 2 kanał wejściowy kanał wyjściowy Reakcje wywołane przez nukleony - mechanizm reakcji Wielkości mierzone Reakcje wywołane przez ciężkie jony a) niskie
Bardziej szczegółowoWszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Oddziaływania silne
Wszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Oddziaływania silne Aleksander Filip Żarnecki Wykład ogólnouniwersytecki 6 listopada 2018 A.F.Żarnecki WCE Wykład 5 6 listopada 2018 1 / 37 Oddziaływania
Bardziej szczegółowoRozszyfrowywanie struktury protonu
Rozszyfrowywanie struktury protonu Metody pomiaru struktury obiektów złożonych v Rozpraszanie elektronów na nukleonie czy na jego składnikach v Składniki punktowe wewnątrz nukleonu to kwarki v Definicja
Bardziej szczegółowoWielka Unifikacja. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład IX. Co to jest ładunek?...
Wielka Unifikacja Wykład IX Co to jest ładunek?... Elementy fizyki czastek elementarnych Biegnaca stała sprzężenia i renormalizacja w QED Asymptotyczna swoboda QCD Unifikacja SU(5) QED Ładunek elektryczny
Bardziej szczegółowoZderzenia relatywistyczna
Zderzenia relatywistyczna Dynamika relatywistyczna Zasady zachowania Relatywistyczne wyrażenie na pęd cząstki: gdzie Relatywistyczne wyrażenia na energię cząstki: energia kinetyczna: energia spoczynkowa:
Bardziej szczegółowoStruktura protonu. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład III
Struktura protonu Elementy fizyki czastek elementarnych Wykład III kinematyka rozpraszania doświadczenie Rutherforda rozpraszanie nieelastyczne partony i kwarki struktura protonu Kinematyka Rozpraszanie
Bardziej szczegółowoWykład 3 Zjawiska transportu Dyfuzja w gazie, przewodnictwo cieplne, lepkość gazu, przewodnictwo elektryczne
Wykład 3 Zjawiska transportu Dyfuzja w gazie, przewodnictwo cieplne, lepkość gazu, przewodnictwo elektryczne W3. Zjawiska transportu Zjawiska transportu zachodzą gdy układ dąży do stanu równowagi. W zjawiskach
Bardziej szczegółowor. akad. 2008/2009 V. Precyzyjne testy Modelu Standardowego w LEP, TeVatronie i LHC
V. Precyzyjne testy Modelu Standardowego w LEP, TeVatronie i LHC 1 V.1 WYNIKI LEP 2 e + e - Z 0 Calkowity przekroj czynny 3 4 r. akad. 2008/2009 s Q N 3 4 s M s N Q I M 12 s ) M (s s s 2 f C 2 Z C f f
Bardziej szczegółowoJuż wiemy. Wykład IV J. Gluza
Już wiemy Oddziaływania: QED, QCD, słabe Ładunek kolor, potencjały w QED i QCD Stała struktury subtelnej zależy od odległości od ładunku: wielkie osiągnięcie fizyki oddziaływań elementarnych (tzw. running)
Bardziej szczegółowoŚwiatło fala, czy strumień cząstek?
1 Światło fala, czy strumień cząstek? Teoria falowa wyjaśnia: Odbicie Załamanie Interferencję Dyfrakcję Polaryzację Efekt fotoelektryczny Efekt Comptona Teoria korpuskularna wyjaśnia: Odbicie Załamanie
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 15. Gęstość stanów Zastosowanie: oscylatory kwantowe (ª bosony bezmasowe) Formalizm dla nieoddziaływujących cząstek Bosego lub Fermiego
WYKŁAD 15 Gęstość stanów Zastosowanie: oscylatory kwantowe (ª bosony bezmasowe) Formalizm dla nieoddziaływujących cząstek Bosego lub Fermiego 1 Statystyka nieoddziaływujących gazów Bosego i Fermiego Bosony
Bardziej szczegółowoWstęp do Modelu Standardowego
Wstęp do Modelu Standardowego Plan Wstęp do QFT (tym razem trochę równań ) Funkcje falowe a pola Lagranżjan revisited Kilka przykładów Podsumowanie Tomasz Szumlak AGH-UST Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej
Bardziej szczegółowoWielka Unifikacja. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład XI. Co to jest ładunek?... Biegnaca stała sprzężenia i renormalizacja w QED Pomiar
Wielka Unifikacja Wykład XI Co to jest ładunek?... Elementy fizyki czastek elementarnych Biegnaca stała sprzężenia i renormalizacja w QED Pomiar Biegnaca stała sprzężenia QCD Unifikacja SU(5) Leptokwarki
Bardziej szczegółowoJak to działa: poszukiwanie bozonu Higgsa w eksperymencie CMS. Tomasz Früboes
Plan wystąpienia: 1.Wprowadzenie 2.Jak szukamy Higgsa na przykładzie kanału H ZZ 4l? 3.Poszukiwanie bozonu Higgsa w kanale ττ μτjet 4.Właściwości nowej cząstki Częste skróty: LHC Large Hadron Collider
Bardziej szczegółowoZderzenia relatywistyczne
Zderzenia relatywistyczne Fizyka I (B+C) Wykład XIX: Zderzenia nieelastyczne Energia progowa Rozpady czastek Neutrina Zderzenia relatywistyczne Zderzenia elastyczne 2 2 Czastki rozproszone takie same jak
Bardziej szczegółowoWykład 43 Cząstki elementarne - przedłużenie
Wykład 4 Cząstki elementarne - przedłużenie Hadrony Cząstki elementarne oddziałujące silnie nazywają hadronami ( nazwa hadron oznacza "wielki" "masywny"). Hadrony są podzielony na dwie grupy: mezony i
Bardziej szczegółowoFizyka na LHC - Higgs
Fizyka na LHC - Higgs XI Program fizyczny LHC. Brakujący element. Pole Higgsa. Poszukiwanie Higgsa na LEP. Produkcja Higgsa na LHC. ATLAS. Wyniki doświadczalne Teraz na LHC 1 FIZYKA NA LHC Unifikacja oddziaływań
Bardziej szczegółowoWłaściwości chemiczne i fizyczne pierwiastków powtarzają się w pewnym cyklu (zebrane w grupy 2, 8, 8, 18, 18, 32 pierwiastków).
Właściwości chemiczne i fizyczne pierwiastków powtarzają się w pewnym cyklu (zebrane w grupy 2, 8, 8, 18, 18, 32 pierwiastków). 1925r. postulat Pauliego: Na jednej orbicie może znajdować się nie więcej
Bardziej szczegółowoSzczególna i ogólna teoria względności (wybrane zagadnienia)
Szczególna i ogólna teoria względności (wybrane zagadnienia) Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład 4 M. Przybycień (WFiIS AGH) Szczególna Teoria Względności
Bardziej szczegółowoPodstawy Fizyki Jądrowej
Podstawy Fizyki Jądrowej III rok Fizyki Kurs WFAIS.IF-D008.0 Składnik egzaminu licencjackiego (sesja letnia)! OPCJA: Po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń możliwość zorganizowania ustnego egzaminu (raczej
Bardziej szczegółowoElektrodynamika cząstek o spinie 1/2
Elektrodynamika cząstek o spinie 1/2 Dodatkowa gama^0, aby mieć odpowiedniość z oddziaływaniem nierelatywistycznym dla składowych, gdy A^mu=A^0 Tak powstają tzw. Reguły Feynmana Przykłady Spiny Spiny s,s'
Bardziej szczegółowoWYKŁAD IV.2013
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 10 24.IV.2013 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Teoria cząstek elementarnych- opis zdarzeń Rachunek zaburzeń i nieskończoności Renormalizacja Prawdopodobieństwo
Bardziej szczegółowoRozpraszanie elektron-proton
Rozpraszanie elektron-proton V 1. Badania struktury atomu - rozpraszanie Rutherforda. 2. Rozpraszanie elastyczne elektronu na punktowym protonie. 3. Rozpraszanie elastyczne elektronu na protonie o skończonych
Bardziej szczegółowoWielka Unifikacja. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład XI. Co to jest ładunek?...
Wielka Unifikacja Wykład XI Co to jest ładunek?... Elementy fizyki czastek elementarnych Biegnaca stała sprzężenia i renormalizacja w QED Asymptotyczna swoboda QCD Unifikacja SU(5) Problemy Modelu Standardowego
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 3. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Masy i czasy życia cząstek elementarnych. Kwarki: zapach i kolor. Prawa zachowania i liczby kwantowe:
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 3 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Masy i czasy życia cząstek elementarnych Kwarki: zapach i kolor Prawa zachowania i liczby kwantowe: liczba barionowa i liczby
Bardziej szczegółowoZ czego i jak zbudowany jest Wszechświat? Jak powstał? Jak się zmienia?
Z czego i jak zbudowany jest Wszechświat? Jak powstał? Jak się zmienia? Cząstki elementarne Kosmologia Wielkość i kształt Świata Ptolemeusz (~100 n.e. - ~165 n.e.) Mikołaj Kopernik (1473 1543) geocentryzm
Bardziej szczegółowoII.4 Kwantowy moment pędu i kwantowy moment magnetyczny w modelu wektorowym
II.4 Kwantowy moment pędu i kwantowy moment magnetyczny w modelu wektorowym Jan Królikowski Fizyka IVBC 1 II.4.1 Ogólne własności wektora kwantowego momentu pędu Podane poniżej własności kwantowych wektorów
Bardziej szczegółowoBudowa nukleonu. Krzysztof Kurek
Krzysztof Kurek Data selection Plan Statyczny model kwarków Plan Statyczny model kwarków i symetrie SU(N) zapachowe. Elastyczne rozpraszanie elektronów na nukleonie. Składniki punktowe wewnątrz nukleonu.
Bardziej szczegółowoUnifikacja elektro-słaba
Unifikacja elektro-słaba ee + Anihilacja Oddziaływania NC (z wymianą bozonu ) - zachowanie zapachów Potrzeba unifikacji Warunki unifikacji elektro-słabej Rezonans Liczenie zapachów neutrin (oraz generacji)
Bardziej szczegółowoM. Krawczyk, Wydział Fizyki UW
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 3 M. Krawczyk, Wydział Fizyki UW Zoo cząstek elementarnych 6.III.2013 Masy, czasy życia cząstek elementarnych Liczby kwantowe kwarków (zapach i kolor) Prawa zachowania
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych. Tadeusz Lesiak
Fizyka cząstek elementarnych Tadeusz Lesiak 1 WYKŁAD IX Oddziaływania słabe T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 2 Rola oddziaływań słabych w przyrodzie Oddziaływania słabe są odpowiedzialne (m.in.) za:
Bardziej szczegółowoStatystyka nieoddziaływujących gazów Bosego i Fermiego
Statystyka nieoddziaływujących gazów Bosego i Fermiego Bozony: fotony (kwanty pola elektromagnetycznego, których liczba nie jest zachowana mogą być pojedynczo pochłaniane lub tworzone. W konsekwencji,
Bardziej szczegółowoLHC i po co nam On. Piotr Traczyk CERN
LHC i po co nam On Piotr Traczyk CERN LHC: po co nam On Piotr Traczyk CERN Detektory przy LHC Planowane są 4(+2) eksperymenty na LHC ATLAS ALICE CMS LHCb 5 Program fizyczny LHC 6 Program fizyczny LHC
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki kwantowej i budowy materii
Podstawy fizyki kwantowej i budowy materii prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wykład 12 9 stycznia 2017 A.F.Żarnecki Podstawy
Bardziej szczegółowoCzego brakuje w Modelu Standardowym
Czego brakuje w Modelu Standardowym What is missing in the Standard Model concepts and ideas Instytut Problemów Jądrowych im. A. Sołtana w Świerku 1 Plan Równania Maxwella droga do QED Symetria cechowania
Bardziej szczegółowoWyk³ady z Fizyki. Zbigniew Osiak. Cz¹stki Elementarne
Wyk³ady z Fizyki 13 Zbigniew Osiak Cz¹stki Elementarne OZ ACZE IA B notka biograficzna C ciekawostka D propozycja wykonania doświadczenia H informacja dotycząca historii fizyki I adres strony internetowej
Bardziej szczegółowoMasy cząstek vs. struktura wewnętrzna
Masy cząstek vs. struktura wewnętrzna Leptony Hadrony Skąd wiemy, że atomy mają strukturę? Podobnie jak na atomy można spojrzeć na hadrony Rozpatrzmy wpierw proton i neutron http://pdg.lbl.gov 938.27203(8)
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład II Promieniotwórczość Fizyka MU, semestr 2 Uniwersytet Rzeszowski, 8 marca 2017 Wykład II Promieniotwórczość Promieniowanie jonizujące 1 / 22 Jądra pomieniotwórcze Nuklidy
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 13. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 5.I Hadrony i struny gluonowe
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 13 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 5.I. 2011 Hadrony i struny gluonowe Model Standardowy AD 2010 Hadrony = stany związane kwarków Kwarki zawsze
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 9. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 9 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 1.XII.2010 Teoria cząstek elementarnych- opis zdarzeń Rachunek zaburzeń i nieskończoności Renormalizacja Prawdopodobieństwo
Bardziej szczegółowoMechanika kwantowa. Jak opisać atom wodoru? Jak opisać inne cząsteczki?
Mechanika kwantowa Jak opisać atom wodoru? Jak opisać inne cząsteczki? Mechanika kwantowa Elektron fala stojąca wokół jądra Mechanika kwantowa Równanie Schrödingera Ĥ E ψ H ˆψ = Eψ operator różniczkowy
Bardziej szczegółowoCząstki elementarne wprowadzenie. Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski
Cząstki elementarne wprowadzenie Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski Historia badania struktury materii XVII w.: ruch gwiazd i planet, zasady dynamiki, teoria grawitacji, masa jako
Bardziej szczegółowoNa tropach czastki Higgsa
Na tropach czastki Higgsa Wykład inauguracyjny 2004/2005 A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Na tropach czastki Higgsa Wykład inauguracyjny 2004/2005
Bardziej szczegółowoZderzenia relatywistyczne
Zderzenia relatywistyczne Fizyka I (B+C) Wykład XVIII: Zderzenia nieelastyczne Energia progowa Rozpady czastek Neutrina Zderzenia relatywistyczne Zderzenia nieelastyczne Zderzenia elastyczne - czastki
Bardziej szczegółowoOdkrywanie supersymetrii - przypadek ciężkich sfermionów
Odkrywanie supersymetrii - przypadek ciężkich sfermionów Krzysztof Rolbiecki (IFT UW) we współpracy z: K. Desch, J. Kalinowski, G. Moortgat-Pick, J. Stirling JHEP 612, 7 (26) Warszawa, 9/3/27 1. Wstęp
Bardziej szczegółowoReakcje jądrowe. kanał wyjściowy
Reakcje jądrowe X 1 + X 2 Y 1 + Y 2 +...+ b 1 + b 2 kanał wejściowy kanał wyjściowy Reakcje wywołane przez nukleony - mechanizm reakcji Wielkości mierzone Reakcje wywołane przez ciężkie jony a) niskie
Bardziej szczegółowoStruktura protonu. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład IV
Struktura protonu Elementy fizyki czastek elementarnych Wykład IV kinematyka rozpraszania rozpraszanie nieelastyczne partony i kwarki struktura protonu akcelerator HERA wyznaczanie funkcji struktury Kinematyka
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki kwantowej i budowy materii
Podstawy fizyki kwantowej i budowy materii prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wykład 2 9 października 2017 A.F.Żarnecki
Bardziej szczegółowo2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424
2008/2009 seweryn.kowalski@us.edu.pl Seweryn Kowalski IVp IF pok.424 Plan wykładu Wstęp, podstawowe jednostki fizyki jądrowej, Własności jądra atomowego, Metody wyznaczania własności jądra atomowego, Wyznaczanie
Bardziej szczegółowo