Budżet UE Bartek Rokicki

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Budżet UE Bartek Rokicki"

Wiktoria Pawlik
8 lat temu
Przeglądów:

1 Bartek Rokicki Budżet UE

Główne cechy budżetu UE Budżet UE nie jest typowy i nie może e być bezpośrednio porównywany z budżetem jakiegokolwiek państwa ani też typowej organizacji międzynarodowej Budżet UE jest ważnym

2 Główne cechy budżetu UE Budżet UE nie jest typowy i nie może e być bezpośrednio porównywany z budżetem jakiegokolwiek państwa ani też typowej organizacji międzynarodowej Budżet UE jest ważnym elementem spajającym Unię Europejską, niezbędnym do realizacji polityk i instrumentów w koniecznych do realizacji wspólnie ustalonych celów. Finansowanie przez budżet unijny wydatków w w skali całej UE może e być bardziej efektywne niż finansowanie rozproszone. Osiąganie celów w integracji europejskiej nie odbywa się wyłą łącznie przez wydatki z budżetu unijnego. Przedstawianie budżetu Unii Europejskiej wyłą łącznie w kategoriach jego rozmiarów, wielkości wpłat porównywanych ze skalą wydatkowanych funduszy unijnych na terenie poszczególnych krajów w członkowskich czy nawet wielkości funduszy unijnych przeznaczanych na poszczególne działy y czy programy nie ujawnia wszystkich problemów. 2

Finansowanie przez budżet unijny wydatków w w skali całej UE może e być bardziej efektywne niż finansowanie rozproszone.

3 Ewolucja budżetu UE Początkowo budżet UE skromny i w dużej mierze ograniczony do wydatków w na wspólnotow lnotową administrację. Z czasem zwiększenie jego wielkości, nie tylko w wielkościach absolutnych, lecz także e w kategoriach relatywnych Szczególne znaczenie przyjęcia wspólnych polityk, zwłaszcza Wspólnej Polityki Rolnej, Począwszy od połowy owy lat 80-tych ubiegłego ego wieku, przyjmowane wieloletnie ramy finansowe, ustalające podstawowe parametry wydatków w UE w dłuższej d perspektywie Ramy finansowe stały y się trwałym elementem procedury budżetowej, choć zostały y zawarte dopiero w Traktacie z Lizbony w art. 270a. 3

polityk, zwłaszcza Wspólnej Polityki Rolnej, Począwszy od połowy owy lat 80-tych ubiegłego ego wieku, przyjmowane wieloletnie ramy finansowe, ustalające

4 Źródło: Pietras, J. (2008). Przyszłość budżetu Unii Europejskiej. 4

5 Źródło: European Commission (2007). Investing in our common future. Budget of the European Union. 5

6 Przychody budżetu UE Unia Europejska nie posiada takiego systemu finansów, w ramach którego mogłaby autonomicznie decydować o wielkości gromadzonych wpływ ywów, w, ich naturze i źródłach. Brak definicji pojęcia środki własnew asne we e wspólnotowym prawie pierwotnym, nie wymieniono wprost rożnych rodzajów w dochodów w Unii Europejskiej. Forma oraz tryb tworzenia systemu finansowania określane sąs bliżej dopiero w decyzjach Rady w sprawie środków w własnych. w Decyzje te muszą zostać przyjęte jednogłośnie nie przez wszystkie państwa członkowskie i ratyfikowane przez parlamenty krajowe. 6

Brak definicji pojęcia środki własnew asne we e wspólnotowym prawie pierwotnym, nie wymieniono wprost rożnych rodzajów w dochodów w Unii

7 Źródła a przychodów w budżetu UE Tradycyjne środki własnew (TOR) Źródło o własne w oparte na VAT Środek oparty na DNB Wpłaty państw członkowskich Inne dochody i nadwyżka z roku poprzedniego 7

8 Model anglosaski Źródło: DG Budget 8

9 Tradycyjne środki własnew (TOR) Składaj adają się na nie wpływy z ceł oraz podatki cukrowe Środki własne w sąs zbierane przez kraje członkowskie w imieniu UE. Kraje członkowskie zachowują 25% wpływ ywów w jako kompensatę za poniesione koszty Wpływy z cel pobierane sąs zgodnie ze Wspóln lną Taryfa Celna. Podatki cukrowe płacone p sąs przez producentów cukru na poczet finansowania dopłat do eksportu. Stanowią one ok. 1% wpływ ywów w z TOR. 9

Kraje członkowskie zachowują 25% wpływ ywów w jako kompensatę za poniesione koszty Wpływy z cel pobierane sąs

10 Wpływy z VAT i płatnop atności oparte na DNB Wpływy oparte na VAT to % część dochodów w z VAT, obliczona w oparciu o zharmonizowaną podstawę.. Podstawa ta stanowi jednak jedynie 50% DNB. W latach państwa członkowskie przekazują UE 0.30% VAT (Austria, Niemcy, Holandia i Szwecja posiadają rabat). Wpływy oparte na DNB przeznaczone sąs na zbilansowanie wydatków w i dochodów w budżetu UE. Kraje członkowskie płacp acą taki sam % swojego DNB. Wyjątkiem jest UK, Holandia i Szwecja, którym przyznano rabaty. 10

30% VAT (Austria, Niemcy, Holandia i Szwecja posiadają rabat).

11 Źródło: European Commission 11

12 Rabat brytyjski Mechanizm wprowadzony w 1985 roku, mający na celu zrównowa wnoważenie pozycji netto UK. Wysokość rabatu oblicza się porównuj wnując c udział wydatków z budżetu UE w UK w całości ci wydatków w w 27 krajach wspólnoty z udziałem UK w płatnop atnościach z tytułu u VAT oraz DNB. Różnica R % jest następnie mnożona ona przez całkowit kowitą wielkość wydatków w z budżetu UE w krajach członkowskich. W ramach rabatu UK otrzymuje 66% tej kwoty. Koszty rabatu ponoszą pozostałe e kraje członkowskie UE, proporcjonalnie do ich DNB. Austria, Niemcy, Holandia i Szwecja płacp acą jedynie ¼ tego co powinny; brakującą część przerzucona jest na pozostałe e kraje. Koszt rabatu brytyjskiego w 2010 wyniesie ok. 4 mld euro. 12

DNB. Różnica R % jest następnie mnożona ona przez całkowit kowitą wielkość wydatków w z budżetu UE w krajach członkowskich. W ramach rabatu UK otrzymuje 66% tej kwoty.

13 Juste retour Ze względu na specyfikę budżetu UE, kraje członkowskie zwracają uwagę przede wszystkim na swoja pozycje netto. W krajach będących b płatnikami p netto budżetu UE stale pojawiają się pytania dotyczące ce kosztów w prowadzenia wspólnych polityk UE oraz konieczności ci zapewnienia juste retour. Niemcy największym płatnikiem p netto w wartościach absolutnych (ponad 7.8 mld euro w 2008), Szwecja największym płatnikiem p netto w stosunku do DNB (-0.32%( w 2008). Grecja największym beneficjentem netto w wartościach absolutnych (ponad 6.2 mld euro w 2008), Litwa największym beneficjentem netto w stosunku do DNB (2.66% w 2008). 13

zapewnienia juste retour. Niemcy największym płatnikiem p netto w wartościach absolutnych (ponad 7.

14 Wydatki z budżetu UE w Źródło: DG Budget 14

15 Wpłaty do budżetu UE w Źródło: DG Budget 15

16 Źródło: DG Budget 16

17 Racjonalność budżetu UE Budżet unijny nie może e być rozpatrywany w oderwaniu od finansów w publicznych państw członkowskich. W odróżnieniu od budżet etów w krajowych budżet UE to przykład przekazywania uprawnień i środków w finansowych z poziomu niższego na wyższy. Kraje członkowskie zdecydowały y się jednak przekazać swoje uprawnienia jedynie w przypadku niektórych polityk przede wszystkim WPR i Polityki Spójno jności Ze względu u na fakt, iżi budżet UE w większo kszości zasilany jest z budżet etów w krajowych, proponuje się aby budżet UE finansował wyłą łącznie te dobra publiczne, które wyraźnie pojawiają się na poziomie europejskim. 17

Kraje członkowskie zdecydowały y się jednak przekazać swoje uprawnienia jedynie w przypadku niektórych polityk przede wszystkim WPR i Polityki Spójno jności Ze

18 Źródło: I. Bertoncini, L. Steinacher, (2007). The European Union Budget: Some central issues at Stake in the Revision, Centre d analyse strategique 18

19 Przegląd d budżetu UE Najważniejsze tematy do dyskusji: Reforma Wspólnej PolitykiP Rolnej Reforma Polityki Spójno jności Polityka badań i rozwoju Przychody budżetu UE Rabat brytyjski Kwestie proceduralne Reforma administracji UE 19

jności Polityka badań i rozwoju Przychody budżetu UE

20 Reforma CAP Możliwo liwość współfinansowania częś ęści wydatków w z budżet etów w krajowych (renacjonalizacja( renacjonalizacja) Kontynuowanie procesu liberalizacji rynków w rolnych Uproszczenie modelu płatnop atności bezpośrednich oraz odłą łączenie ich od produkcji Wprowadzenie limitu płatnop atności bezpośrednich na gospodarstwo Likwidacja praw do ugorowania gruntów w rolnych Wprowadzenie jednolitych płatnop atności za 1 ha w całej UE 20

bezpośrednich oraz odłą łączenie ich od produkcji Wprowadzenie limitu płatnop atności bezpośrednich na

21 Źródło: Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej, pod red. prof. A. Wosia, kolejne roczniki od 2002 r., IERIGŻ 21

22 Reforma Polityki Spójno jności Włączenie do Polityki Spójno jności wydatków w na ROW Powiązanie ROW i urban policies Wprowadzenie place based approach Powiązanie CP z głównymi g wyzwaniami UE (Strategia Lizbońska, zmiany klimatyczne, zmiany demograficzne, bezpieczeństwo energetyczne) 22

23 Źródło: DG Budget 23

Polityka badań i rozwoju Wzrost wydatków w na R&D Finansowanie projektów, które nie mogą być w pełni efektywnie realizowane w ramach państw członkowskich Możliwe ukierunkowanie na ten cel częś

24 Polityka badań i rozwoju Wzrost wydatków w na R&D Finansowanie projektów, które nie mogą być w pełni efektywnie realizowane w ramach państw członkowskich Możliwe ukierunkowanie na ten cel częś ęści środków w Polityki Spójno jności Źródło: I. Bertoncini, L. Steinacher (2007). The European Union Budget: Some central issues at Stake in the Revision, Centre d analyse strategique. 24

25 Przychody budzetu UE Możliwe kierunki reformy: Oparcie całości ci wpływ ywów w do budżetu na środku DNB Opodatkowanie przedsiębiorstw europejskich Podatek od oszczędno dności Podatek senioralny z EBC Celem powinno być rozszerzenie bazy tradycyjnych środków w własnychw 25

26 Rabat brytyjski W chwili obecnej różnymi r mechanizmami korekcyjnymi objętych wiele krajów w członkowskich (zarówno po stronie wpłat jak i wypłat) Likwidacja systemu korekty może e być niemożliwa Ustalenie jednego instrumentu korekty czyniłoby ja bardziej przejrzysta Dyskusje w sprawie reformy korekty ułatwiu atwiłoby zmniejszenie wpływ ywów w opartych na DNB I VAT w całości ci dochodów budżetu UE 26

27 Kwestie proceduralne Krytyka niskiej elastyczności ci budżetu UE ze względu na wieloletnie programowanie Formalnie przesuwanie środków w z jednego działu u do drugiego jest możliwe, w praktyce bardzo trudne Możliwe uelastycznienie niektórych pozycji (np( np.. określenie pułapu przesunięć miedzy kategoriami wydatków) w) Otwarta kwestia długod ugości perspektywy finansowej Możliwe przyznanie większej roli PE w stosunku do środków w własnych w nieodnotowywanych w budżetach krajowych 27

28 Administracja UE Budżet UE często krytykowany za zbyt duże e wydatki na administrację W rzeczywistości ci w stosunku do skali zadań administracja UE nie jest wcale zbyt rozbudowana Administrowanie pewnymi instytucjami na poziomie europejskim pozwala ograniczyć biurokrację w krajach członkowskich Renacjonalizacja CP czy WPR spowodowałaby aby ogromny wzrost zatrudnienia w administracji państw członkowskich 28

Podobne dokumenty

Nowa Perspektywa Finansowa 2007-2013

Nowa Perspektywa Finansowa 2007-2013 2013 Magdalena Berlińska CIE UKIE Budżet ogólny UE a wieloletnie ramy finansowe Budżet ogólny UE jest na okres 1 roku kalendarzowego. Procedura budżetowa:art.268 etowa:art.268-280