Badania naukowe AON. wywiad z prorektorem ds. naukowych gen. bryg. prof. dr. hab. Micha em Krauze

Transkrypt

1 Dwumiesi cznik Nr 2 marzec-kwiecieƒ 2001 r. ISSN Badania naukowe AON wywiad z prorektorem ds. naukowych gen. bryg. prof. dr. hab. Micha em Krauze

2 OD REDAKCJI Drugi numer Biuletynu, który oddajemy do Waszych ràk, w odró nieniu od pierwszego, poêwi conego w du ej cz Êci 10-leciu AON, ma charakter zwyczajny. Obrazuje wszystko to, co naszym zdaniem wa nego dzia o si w minionym okresie w dydaktyce, nauce, w kontaktach zagranicznych, czy wreszcie tzw. codziennym yciu uczelni. Ju na pierwszy rzut oka widaç, e dzia o si wiele. Owa mnogoêç ró norodnych wydarzeƒ, które warte sà odnotowania na naszych amach, rozwiewa obawy pesymistów, wieszczàcych rychy upadek czasopisma z braku tematów do poruszenia. Je eli ju mowa o k opocie z materia ami, to jest to k opot z gatunku embarras de richesse, jako e obj toêç Biuletynu jest przecie ograniczona. A przecie naszà ambicjà jest, by poza rejestrowaniem pulsu uczelni czasopismo zawiera o tak e ambitniejsze formy dziennikarskie. MyÊl tu o publicystyce zarówno tej, dotykajàcej problemów, które przynosi codziennoêç, jak i tej, si gajàcej do naszych tradycji; nie tylko z myêlà o zaspokojeniu naturalnej ch ci poznania naszej w asnej przesz oêci, ale i w przekonaniu, e has o historia magistra vitae est ciàgle zachowuje swojà aktualnoêç. ChcielibyÊmy tak e wygospodarowaç nieco miejsca na rozrywk krzy ówk, anegdot czy satyr, co jak sàdz uczyni oby nasze czasopismo, z jednej strony, bardziej urozmaiconym, z drugiej zaê mniej koturnowym. B dzie to jednak trudne bez pomocy Paƒstwa Naszych Czytelników. Liczymy zresztà na pomoc i wspó prac Paƒstwa z nami nie tylko w tym wzgl dzie, ale i w ca okszta cie redagowania czasopisma. Oczekujemy opinii na temat efektów naszej pracy, choç nie ukrywamy, e najbardziej cieszyç nas b dzie tzw. konstruktywna krytyka. Chodzi nam przecie wszystkim o to, by Biuletyn stawa si coraz to lepszy, by zarówno swà treêcià, jak i formà spe nia oczekiwania naszego Êrodowiska i stanowi jednoczeênie wizytówk akademii. Biuletyn Akademii Obrony Narodowej Redaktor naczelny: p k mgr Czes aw Szafran, tel , sekretarz redakcji: Ewa Kostka, tel./fax , redaktorzy: mgr Anna Doraczyƒska, tel , Barbara Lisowska, tel , sta a wspó praca: kpt. dypl. mgr in. Dariusz Kryszk, projekt graficzny: mjr mgr Marek Jarzàbek, Genowefa Majchrowska, opracowanie graficzne, sk ad i amanie: Dariusz ysio, fotografie: st. chor. sztab. Zdzis aw Rutkowski, korekta, naêwietlanie i druk: Wydzia Wydawniczy AON. Zam. 803/WW Adres redakcji: Akademia Obrony Narodowej Warszawa 72-Rembertów, al. gen. A. ChruÊciela 103, bl. 25 Wydawca: Akademia Obrony Narodowej Redakcja zastrzega sobie prawo do skrótów i adiustacji nades anych tekstów. Materia ów nie zamówionych nie zwracamy. Na ok adce: Siedziba Biblioteki G ównej AON. Fot. Zdzis aw Rutkowski Sentencje pochodzà z ksià ki Bogdana Szulca O wojnie, wojsku i o nierzach dla o nierzy...(myêli aforyzmy sentencje), Toruƒ, 1995 r.

3 Spis treêci W numerze... Badania naukowe jak powietrze i woda!? rozmowa z prorektorem ds. naukowych 2 Wydarzenia 8 Z ycia uczelni 28 Nasze tradycje Polskie szkolnictwo wojskowe w dobie porozbiorowej 36 Wspomnienia By em s uchaczem ASG w latach Na pó ce z ksià kami 48 Co, gdzie, kiedy 51

4 Wywiad BADANIA NAUKOWE JAK POWIETRZE I WODA!? Wywiad z prorektorem AON ds. naukowych gen. bryg. prof. dr. hab. Micha em Krauze Panie Generale, tytu wywiadu jest Pana pomys em. Skàd takie mocne i jednoznaczne porównanie, czy nie wynika ono z przesadnego ho du, jaki Pan sk ada nauce z racji zajmowanego stanowiska i swoich preferencji zawodowych? Pani obawy sà w pewnym sensie uzasadnione, zwykle bowiem ka dy, kto sprawuje okreêlonà funkcj uwa a, e to, co robi, jest wa ne. Taka postawa mo e byç zaakceptowana, gdy wynika z natury cz owieka, jego ambicji i powa nego traktowania swoich obowiàzków. Sprawa by aby podejrzana i poniekàd Êmieszna, gdyby ktoê stwierdzi, e to co czyni, jest szczególnie trudne, odpowiedzialne i wznios e, a wi c najwa niejsze. Na szcz Êcie, tak mi si wydaje, ja do takich nie nale. Rozwijajàc has owo uj te stwierdzenie, chcia bym wyraziç przekonanie, e badania naukowe dla uczelni wy szej sà tak niezb dne, jak powietrze i woda dla ka dej formy ycia. Czy nie mam racji? Czy móg by Pan rozwinàç ten wàtek i przytoczyç kilka argumentów, które przekonajà czytelników o s usznoêci postawionej tezy? Chcia bym z ca à mocà stwierdziç, e w tym porównaniu nie ma zbytniej przesady. Argumentów, i tak jest rzeczywiêcie mo na znaleêç wiele, ale ze wzgl du na stosunkowo ogólny charakter naszej rozmowy odwo am si tylko do dwóch, mam wra enie, bardzo wa nych. Oto pierwszy z nich: uczelnia, w której nie prowadzi si badaƒ naukowych, i w której nie kszta ci si kadr naukowych, nie zas uguje na miano akademii. A my, jak wiadomo, u ywamy tej nazwy od 1947 roku, a wi c od czasu powstania Akademii Sztabu Generalnego WP. Ten cz on nazwy zosta zachowany tak e po przekszta ceniu ASG WP, w roku 1990, na Akademi Obrony Narodowej. By o to mo liwe dzi ki spe nieniu okreêlonych ogólnopaƒstwowych wymagaƒ, Êwiadczàcych o naukowym charakterze naszej uczelni. Je eli weêmiemy pod uwag zapis umieszczony w ostatnim projekcie ustawy Prawo Gen. bryg. prof. dr hab. Micha Krauze (ur r.), zast pca komendanta Akademii Obrony Narodowej ds. naukowych. Prymus Oficerskiej Szko y Wojsk Chemicznych w Krakowie (1967). Absolwent Akademii Sztabu Generalnego WP (1974). Awanse naukowe: doktor (1977), dr hab. (1985) i profesor nauk wojskowych (1990). Od 1977 r. pracownik naukowo dydaktyczny ASG WP, m. in. zast pca i szef Katedry Wojsk Chemicznych oraz szef Oddzia u Naukowego. Od 1991 r. zast pca komendanta AON ds. naukowych. Autor ponad 200 prac naukowych i popularnonaukowych dotyczàcych ró norodnych aspektów teorii sztuki wojennej oraz wspó czesnych zagro eƒ (przede wszystkim ekologicznych) w czasie pokoju i wojny. Wieloletni (czwarta kadencja) cz onek Centralnej Komisji ds. Tytu u Naukowego i Stopni Naukowych. Promotor 8 prac doktorskich. W okresie pracy dydaktyczno-naukowej odby roczne praktyki na stanowiskach szefa zabezpieczenia chemicznego dywizji i zast pcy dowódcy OW szefa szkolenia. Wspó tworzy system wykrywania ska eƒ w wojskach operacyjnych i na terytorium kraju oraz bra udzia w szkoleniu rezerw osobowych na potrzeby obu systemów. onaty, córka. Hobby: muzyka, gra na instrumencie, sporty wodne i zimowe, w dkarstwo. o szkolnictwie wy szym, który sprowadza si do stwierdzenia, e przez poj cie uczelnia akademicka nale- y rozumieç szko wy szà prowadzàcà studia drugiego stopnia, i w której przynajmniej jedna jednostka organizacyjna ma uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora, to my ten warunek spe niamy z nawiàzkà. Odr bny problem stanowià badania naukowe prowadzone w akademii, ale do tego wàtku, mam nadziej, wrócimy w dalszej cz Êci wywiadu. Drugi argument sprowadza si do tego, e badania naukowe sà jednym z niezb dnych i niezastàpionych sk adników s ynnej triady edukacyjnej, mówiàcej o jednoêci i wspó zale noêci kszta cenia, badaƒ naukowych i wychowania. Podej- Êcie to musi byç piel gnowane w ka dej uczelni, je eli aspiruje ona do miana akademii, uniwersytetu czy politechniki. Mi dzy badaniami naukowymi a kszta ceniem istnieje swoiste sprz enie zwrotne. Rezultaty prac badawczych z jednej strony stanowià podstaw do tworze- 2 Akademii Obrony Narodowej nr 2/2001

5 Wywiad nia nowych treêci kszta cenia, co znajduje wyraz w ró nego rodzaju materia ach dydaktycznych (podr cznikach, skryptach, wyk adach, çwiczeniach itp.), z drugiej zaê dzia alnoêç dydaktyczna inspiruje do podejmowania pojawiajàcych si wyzwaƒ naukowych, generujàc nowe problemy i tematy badawcze, wa ne dla rozwoju teorii i praktyki okreêlonej dziedziny czy dyscypliny naukowej. Takie rozumienie miejsca i roli badaƒ naukowych w ca okszta cie dzia alnoêci wy szej uczelni w ogóle, a w tym uczelni wojskowej, sprawia, i nasza akademia jest wa nym elementem systemu edukacji narodowej i nauki polskiej. Funkcja naukowa wyró nia jà ponadto na tle uczelni wojskowych paƒstw NATO. KorzyÊci, których nie sposób w tej chwili szeroko zaprezentowaç, a które p ynà z uprawiania nauki w uczelni, sà ogromne. W tym kontekêcie nauka to rzeczywiêcie powietrze i woda dla wszechstronnego i harmonijnego funkcjonowania uczelni oraz rozwoju kadry dydaktyczno- -naukowej, s uchaczy i studentów. Panie Generale, czy transformacja polityczna, spo eczna, ekonomiczna, zw aszcza militarna, jaka dokona a si po 1990 roku, mia a wp yw na zmian strategii i misji naukowej nowo powsta ej uczelni? Czy w tym kontekêcie mo emy mówiç o zachowaniu tzw. ciàg oêci badaƒ? Poruszy a Pani niezwykle wa ny, mo na wr cz powiedzieç fundamentalny problem dotyczàcy badaƒ naukowych po 1989 r. To prawda, e przed myêlà obronnà i naukami wojskowymi, które przede wszystkim t myêl rozwijajà i czynià pe niejszà, stan y wówczas nowe wyzwania. Wynika to stàd, e utworzenie Akademii Obrony Narodowej i jej funkcjonowanie mia o i ma miejsce w okresie najwi kszych przemian wewn trznych w naszym paƒstwie. W nowych uwarunkowaniach polityczno-militarnych tak e w polskiej myêli wojskowej czy, mówiàc szerzej, w myêli obronnej RP, musia byç dokonany swoisty remanent. Polega on na okreêleniu, wskazaniu i wyeksponowaniu tych zdobyczy myêli wojskowej okresu poprzedniej formacji spo eczno-ekonomicznej, które sà ciàgle aktualne, majà charakter uniwersalny i ponadczasowy, a wi c mogà byç nadal êród em inspiracji teoretycznej, jak równie ró nego rodzaju rozwiàzaƒ praktycznych. Natomiast te fragmenty dociekaƒ teoretycznych i te rozwiàzania o charakterze utylitarnym, które nie nadawa y si do bezpoêredniego wykorzystania lub zaadaptowania do nowych warunków, musia y zostaç od o one na pó ki archiwalne, gdzie pozostanà jako êród o wiedzy o myêli wojskowej w aêciwej dla poprzedniej formacji spo eczno-ekonomicznej. Remanent stanu posiadania w dziedzinie myêli obronnej, dokonany u progu przystàpienia Polski do struktur pó nocnoatlantyckich, a tak e po tym fakcie, z ca à bezwzgl dnoêcià obna y obszary badawcze, swoiste bia e plamy na mapie teorii i praktyki nauk wojskowych. W zwiàzku z tym przed naukami wojskowymi pojawi y si nowe wyzwania. Dotyczy y one zw aszcza koniecznoêci wype nienia luk w istniejàcej teorii sztuki wojennej oraz teorii bezpieczeƒstwa i obronnoêci paƒstwa oryginalnà treêcià, odpowiadajàcà nowym uwarunkowaniom funkcjonowania m odej demokracji i jej si zbrojnych po 1989 roku. Niezwykle wa ne sta- o si tak e uczestniczenie w dyskusji na temat kierunków i sposobów reformowania systemu obronnego, restrukturyzacji si zbrojnych, dostosowywania istniejàcych i tworzenia nowych rozwiàzaƒ warunkujàcych w miar szybkà i skutecznà integracj Polski ze strukturami NATO. Podj te zosta o zatem w tym prze omowym okresie budowanie teoretycznych, merytorycznych i metodologicznych podstaw umo liwiajàcych wype nienie nowà treêcià programów studiów oraz opracowanie w oparciu o nie oryginalnych, w asnych materia ów i pomocy dydaktycznych. Tak wi c na postawione pytanie odpowiadam twierdzàco: transformacja, o której Pani wspomnia a, wywar a ogromny wp yw na podejêcie do badaƒ naukowych i filozofi ich prowadzenia. By- y zatem zmiany, ale nastàpi o tak e przej cie dorobku i zosta a zachowana ciàg oêç badaƒ w tych obszarach uprawiania nauki, w których by o to mo liwe i wr cz po àdane. Wytyczajàc nowà strategi i misj naukowà akademii, staraliêmy si nie uroniç niczego z dorobku naszych poprzedników, niczego co wartoêciowe i ciàgle aktualne. Czy móg by Pan zatem okreêliç g ówne problemy badawcze, które znalaz y si w centrum zainteresowania uczelni w minionym dziesi cioleciu? Dzia alnoêç badawcza w latach koncentrowa a si g ównie na problematyce dla akademii podstawowej, tzn. na sztuce wojennej (strategii, dzia aniach operacyjnych i taktyce). W analizowanym okresie wykonano w akademii ponad 440 prac naukowych z tego zakresu. Do najwa niejszych opracowaƒ mo na zaliczyç mi dzy innymi nast pujàce: teori sztuki wojennej, strategi wojskowà paƒstwa cz onka sojuszu, narodowe i sojusznicze aspekty kszta tu i u ycia si zbrojnych, zmiany w sztuce operacyjnej, operacyj- Akademii Obrony Narodowej nr 2/2001 3

6 Wywiad ne u ycie lotnictwa, zmiany w teorii walki, system dowodzenia wojsk làdowych itp. W ca ym okresie powojennym (do 1989 r.) w badaniach naukowych nie poêwi cono tyle miejsca i wysi ku problematyce dotyczàcej bezpieczeƒstwa i systemu obronnego paƒstwa co w minionym dziesi cioleciu. Zaowocowa o to prawie 250 pracami. W nowych uwarunkowaniach polityczno-militarnych przewartoêciowaniu uleg y ewentualne zagro enia, a system obronny musia byç gruntownie przebudowany. Nale a o udzieliç odpowiedzi na wiele wa nych pytaƒ, przede wszystkim o znaczeniu ustawowo-legislacyjnym, prawnym, kompetencyjnym, strukturalnym i funkcjonalnym. Odpowiedzi nie by y ani proste ani jednoznaczne. Musia y byç poparte gruntownymi badaniami, uwzgl dniajàcymi konteksty nie tylko wewn trzne (paƒstwowe), ale tak e mi dzynarodowe (sojusznicze). WÊród problemów naukowych, które sta y si przedmiotem tych badaƒ, mo na wymieniç nast pujàce: system bezpieczeƒstwa RP, system obronny paƒstwa i kierunki jego rozwoju w aspekcie zmieniajàcej si sytuacji zewn trznej, kierowanie obronnoêcià paƒstwa, zarzàdzanie przestrzenià powietrznà w czasie kryzysu i wojny, przygotowanie i prowadzenie wojny obronnej przez Polsk po 2000 r., system informacyjnego wspomagania procesów kierowania obronno- Êcià RP itp. Z punktu widzenia misji naukowej akademii to by y najwa niejsze problemy badawcze. Nie nale y jednak zapominaç, e nasza uczelnia jest pr nym i liczàcym si nie tylko w si ach zbrojnych oêrodkiem myêli spo ecznej, humanistycznej, ekonomicznej i historycznej. W tych dziedzinach i dyscyplinach naukowych odnotowaliêmy tak e znaczàce osiàgni cia. Jak Pan, Panie Generale, ocenia przydatnoêç realizowanych zadaƒ badawczych dla systemu obronnego paƒstwa, si zbrojnych i naszej uczelni? Kryterium przydatnoêci prac badawczych jest jednym z najwa niejszych, jakie bierzemy pod uwag podczas sporzàdzania planu zadaniowo-finansowego w dziedzinie badaƒ naukowych. Wiadomo, e uczelnia prowadzi badania podstawowe i stosowane. Pierwsze s u à przede wszystkim rozwojowi teorii nauk wojskowych i innych, uprawianych w akademii, drugie zaê dostarczajà wa nych rozwiàzaƒ, które mogà byç wdro one w odpowiednich dziedzinach funkcjonowania systemu obronnego paƒstwa, zw aszcza w si ach zbrojnych. W ostatnich latach, ze wzgl du na oczekiwania zleceniodawców prac badawczych, a tak e potrzeby uczelni, proporcje mi dzy badaniami podstawowymi a stosowanymi zaczynajà si zmieniaç na korzyêç tych drugich. Staramy si zatem wychodziç naprzeciw obiektywnemu zapotrzebowaniu, uwzgl dniajàc je tak w fazie planistycznej, jak i realizacyjnej. W praktyce znajduje to wyraz w u ytkowym charakterze rezultatów badaƒ. Takie podejêcie dotyczy ró nego rodzaju prac badawczych, nie wy àczajàc, co chcia bym zaakcentowaç, równie rozpraw promocyjnych: doktorskich i habilitacyjnych. Wychodzimy z za o enia, e rezultaty badaƒ naukowych powinny u atwiç wysokim prze o onym i stosownym gremiom (zespo om) podejmowanie optymalnych decyzji w sprawach bezpieczeƒstwa i obronnoêci paƒstwa. Tak te si faktycznie dzieje, co utwierdza nas w przekonaniu, e jest to w aêciwy kierunek i sposób wykorzystania badaƒ naukowych w praktycznej dzia alno- Êci urz dów centralnych, instytucji, dowództw, sztabów i wojsk. Dla przyk adu: ostatnio zajmowaliêmy si problemem tzw. wsparcia terytorialnego. Temu problemowi zosta y poêwi cone odpowiednie opracowania oraz seminaria i konferencje naukowe. Wspomn tylko, bo zapewne stanie si to przedmiotem odr bnej publikacji, e celem konferencji, która odby a si 7 maja z udzia em kierownictwa Ministerstwa Obrony Narodowej, Sztabu Generalnego, rodzajów si zbrojnych, okr gów wojskowych i sektora cywilnego, wspó odpowiedzialnego za obronnoêç paƒstwa, by o dostarczenie decydentom argumentów merytorycznych do podj cia decyzji w sprawie przebudowy systemu wojskowego RP. Przygotowanie konferencji i podbudowy teoretycznej dotyczàcej militarnego systemu obronnego mo emy uznaç za liczàcy si wk ad akademii w zakresie kszta towania optymalnych rozwiàzaƒ organizacyjno-funkcjonalnych w obszarze bezpieczeƒstwa i obronnoêci paƒstwa. Wspomn jeszcze, e pomyêlna realizacja tzw. w asnych zadaƒ badawczych s u y tworzeniu i doskonaleniu treêci kszta cenia, które po 1989 roku uleg y radykalnej zmianie. Je eli weêmiemy dodatkowo pod uwag liczne wnioski celowe zamawiane przez KBN, a tak e granty promotorskie uzyskiwane przez naszych naukowców, to bez przesadnej skromnoêci mog stwierdziç, e badania prowadzone w akademii dobrze s u à bezpieczeƒstwu narodowemu, systemowi obronnemu paƒstwa, si om zbrojnym, uczelni oraz rozwojowi naukowemu naszych nauczycieli akademickich. 4 Akademii Obrony Narodowej nr 2/2001

7 Wywiad Jak Pan, Panie Generale, ocenia warsztat badawczy, którym dysponuje akademia, oraz system kszta cenia kadr naukowych na potrzeby si zbrojnych i w asne, tzn. naszej uczelni? Czy to prawda, e ma a skutecznoêç tego systemu i brak motywacji nauczycieli akademickich do podwy szania kwalifikacji naukowych, bo o tym te si s yszy, mo e doprowadziç do degradacji nauk wojskowych, a w konsekwencji tak e akademii? Postawi a mi Pani bardzo trudne pytanie. Nie b d jednak udawa dyplomaty. Odpowiem tak, jak to czuj i widz. Na poczàtku chcia bym stwierdziç, e akademia dysponuje bardzo dobrym i w pe ni wystarczajàcym warsztatem badawczym, umo liwiajàcym prowadzenie badaƒ w dziedzinie nauk wojskowych, humanistycznych i ekonomicznych na wysokim poziomie. Nasze badania nie wymagajà, tak jak np. badania w dziedzinie nauk technicznych, fizycznych, chemicznych, biologicznych czy medycznych, kosztownej specjalistycznej aparatury. Mówiàc prosto i skrótowo, nam wystarczajà komputery, dobre oprogramowanie, dost p do Internetu oraz literatury krajowej i obcoj zycznej. Z tym, jak wiadomo, nie ma problemu. Pewien niedosyt mo e budziç brak çwiczeƒ, charakteryzujàcych si wiarygodnoêcià i du ym stopniem autentycznoêci rozgrywanych sytuacji bojowych i sztabowych. Mamy jednak w ostatnich latach, choç wywo uje to w nas mieszane uczucia, doskona y poligon doêwiadczalny w postaci ró nego rodzaju konfliktów lokalnych, które dla badacza bystrego obserwatora i analityka mogà stanowiç nieocenione êród o materia u badawczego. Drugi problem, który Pani poruszy a w swoim pytaniu, dotyczy kadr naukowych, ich kszta cenia, pomna ania i rozwoju. Wspomnia a Pani o systemie kszta cenia kadr na potrzeby si zbrojnych i w asne, tzn. naszej uczelni. Musz powiedzieç, e w skali si zbrojnych ja takiego systemu nie dostrzegam. Podwy szanie kwalifikacji naukowych, przez co nale y rozumieç uzyskiwanie stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego oraz tytu u profesora, ma charakter raczej przypadkowy, sytuacyjny i najcz Êciej wynika z potrzeby i aspiracji samego zainteresowanego, nie zaê z potrzeb si zbrojnych. Co roku tego doêwiadczamy przeprowadzajàc egzaminy i rozmowy kwalifikacyjne z kandydatami na studia doktoranckie. A eby si nad sprawà nie rozwodziç, uwa am, e problem kszta cenia kadr naukowych na potrzeby si zbrojnych, z uwzgl dnieniem ró nych jego aspektów, powinien byç mo liwie szybko rozwiàzany. Je eli natomiast chodzi o kszta cenie kadr naukowych na potrzeby w asne, jest to, jak powszechnie wiadomo, proces wysoce zorganizowany, kierowany i odpowiednio stymulowany. Dzi ki temu od lat, kszta càc kadry naukowe w odpowiedniej liczbie i na stosownym poziomie, utrzymujemy uprawnienia do nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego oraz do wyst powania z wnioskami profesorskimi. W tym miejscu chcia bym zauwa yç, e Akademia Obrony Narodowej jest w zasadzie jedynà w kraju uczelnià, która ma pe ne uprawnienia do promowania kadr w dziedzinie nauk wojskowych (upra- -wnienia do nadawania stopnia doktora nauk wojskowych ma jeszcze tylko Instytut Dowódczo- Sztabowy AMW). Wynika z tego, e utrata uprawnieƒ, zw aszcza do nadawania stopnia doktora habilitowanego i wyst powania z wnioskami profesorskimi, grozi nieodwracalnymi skutkami w postaci degradacji, raz na zawsze, nauk wojskowych, a co si z tym wià e doprowadzi do pozbawienia akademii wszelkich atutów w aêciwych uczelni wy szej, niezb dnych dla jej funkcjonowania. Zatrzymane zostanie przez to odtwarzanie kadr naukowych, a to oznacza dla uczelni powolne obumieranie. Takie zagro enia sà ca kiem realne, poniewa na przestrzeni ostatnich dziesi ciu lat wystàpi y trzykrotnie, tzn. w latach 1991, 1996 i 1998, kiedy to, z przyczyn obiektywnych i subiektywnych, liczba samodzielnych pracowników naukowych obni y a si do poziomu niebezpiecznego. Zagro enia, o których mowa, zosta y oddalone Akademii Obrony Narodowej nr 2/2001 5

8 Wywiad na skutek ró nego rodzaju zabiegów organizacyjnych, a zw aszcza zatrudniania na stanowiskach profesorskich emerytów wojskowych, przemieszczania pracowników naukowych do zagro onych jednostek organizacyjnych oraz usprawniania procesu podwy szania kwalifikacji naukowych. W obliczu etatyzacji i redukcji, która niebawem wejdzie w kolejnà faz realizacyjnà, zagro enia, o których mowa, mogà wystàpiç z jeszcze wi kszà ostroêcià. O tym warto pami taç, nie bagatelizowaç tych zagro eƒ oraz uêwiadamiaç konsekwencje wy szym prze o onym, aby w por postawiç tam ewentualnym, nieodwracalnym skutkom wprowadzanych ograniczeƒ. Nie mo emy dopuêciç do tego, aby zoboj tnienie i frustracja wykszta conych i ambitnych nauczycieli akademickich osiàgn y stan, w którym z atwoêcià wypowiadaç b dà najgorsze z mo liwych s ów: po nas choçby potop. Symptomy dochodzenia do takiego stanu sà niestety coraz bardziej widoczne. To przykre, wr cz bolesne. Czy nie jest to jednak wizja zbyt katastroficzna? Byç mo e, i moja ocena obecnego stanu rzeczy, a zw aszcza przysz oêci, jest przerysowana, a mo e nawet nieuprawniona. Przecie w obliczu zagro eƒ, które mia y miejsce w przesz oêci, zawsze wychodziliêmy obronnà r kà. To prawda, e mamy w zanadrzu pewne rozwiàzania (przepraszam, mo e b d wypowiada si jedynie w swoim imieniu), których wdro enie oddali ewentualne zagro enia. Jednym z najbardziej radykalnych, i o nim tylko powiem, b dzie koncentrowanie istniejàcego jeszcze, ale rozproszonego potencja u naukowego w drodze zmiany struktur organizacyjnych, polegajàcej na àczeniu wydzia ów i instytutów. W konsekwencji, zastrzegam, gdyby nie by o innego wyjêcia, akademia mo e staç si uczelnià jednowydzia owà, z jednym lub dwoma samodzielnymi instytutami. Czy jednak o to chodzi? Czy tego rodzaju rozwiàzanie po pewnym czasie nie oka- e si znowu niewystarczajàce, by ratowaç status naukowy uczelni? W tym momencie ko a ratunkowe si skoƒczà. Stàd ju tylko niedu y krok do karlej postaci uczelni pseudowy szej lub centrum szkolenia kadr dowódczo-sztabowych. Przepraszam, nie chcia bym, by zabrzmia o to zbyt katastroficznie. Pozostawiam problem otwarty. Chc jednak jeszcze zauwa yç, e nawet najczarniejsze scenariusze sà potrzebne po to, by je mieç na uwadze i czyniç wszystko, aby nie dopuêciç do ich spe nienia. Pozostajàc dalej w kr gu problematyki kadr naukowych, prosz o kilka refleksji zwiàzanych z Paƒskim wieloletnim udzia em w pracach Centralnej Komisji ds. Tytu u Naukowego i Stopni Naukowych W Komisji tej, a ÊciÊlej mówiàc w Sekcji Nauk Humanistycznych i Spo ecznych oraz w Doraênej Sekcji Nauk Wojskowych poza mnà pracuje jeszcze dwóch profesorów reprezentujàcych nauki wojskowe. Sà to Panowie Profesorowie Wojciech epkowski i Eugeniusz Zab ocki. Swoje funkcje sprawujemy majàc na uwadze, i reprezentujemy Akademi Obrony Narodowej i sprawy, które ta uczelnia, a ÊciÊlej mówiàc jej uprawnione jednostki organizacyjne (WSO, WWL i WIH), przedstawià na forum stosownych sekcji. Z drugiej strony uczestnictwo w pracach Komisji zobowiàzuje nas do w pe ni obiektywnego, sprawiedliwego i zgodnego z etykà naukowca zajmowania stanowiska wobec spraw, które sà rozpatrywane. Przyzna Pani, e sytuacja taka nie jest atwa. Ca e szcz Êcie, e z akademii, o co tak e zabiegamy, wychodzà sprawy, w stosunku do których zwykle nie mamy wàtpliwoêci, a wi c mo emy je aktywnie popieraç i g osowaç za ich przyj ciem. Dodatkowy problem polega na tym, e te nasze habilitacje i profesury, które majà charakter interdyscyplinarny, z przewagà na przyk ad pierwiastków historycznych, politologicznych, pedagogicznych czy socjologicznych nad wojskowymi, rozpatrywane sà nie przez Doraênà Sekcj Nauk Wojskowych, a przez Sekcj Nauk Humanistycznych i Spo ecznych. Sprawà zajmuje si wówczas nie dziesi ciu, a ponad czterdziestu profesorów. Dokonywana ocena mo e byç wtedy bardziej wszechstronna i wnikliwa, co jednak z naszej strony wymaga, je eli taka potrzeba zaistnieje, eksponowania i wydobywania pierwiastków wojskowych w dorobku naukowym i rozprawie habilitacyjnej kandydatów, tych zw aszcza, które przez specjalistów reprezentujàcych inne dziedziny i dyscypliny naukowe mogà nie zostaç dostrze one. Praca w Centralnej Komisji sprawia ponadto, e poznajemy wszelkie niedomagania i b dy, jakie w procesie habilitacji czy post powania profesorskiego pope niajà rady wydzia ów i rady naukowe instytutów innych uczelni. Chodzi w tym wypadku g ównie o b dy natury proceduralnej, dokumentacyjnej i formalnej. Poznajemy równie kryteria oceny dorobku naukowego i rozprawy habilitacyjnej. Uzyskujemy zatem swoistà wyk adni suchych i lakonicznych przepisów ustawowych. Nasze doêwiadczenia i wnioski przenoszone sà na grunt akademicki. Tak si sk ada, e wszyscy trzej jesteêmy cz onkami rad ró nych wydzia ów, a wi c 6 Akademii Obrony Narodowej nr 2/2001

9 Wywiad doinformowanie tych gremiów naukowych mo e byç kompetentne i pe ne. Ponadto raz w roku do- Êwiadczenia i wnioski z pracy w Centralnej Komisji ds. Tytu u Naukowego i Stopni Naukowych przedstawiam na forum Senatu AON. Reasumujàc, sàdz, e przez tego rodzaju dzia alnoêç przyczyniamy si do podnoszenia poziomu rozpraw promocyjnych i wniosków profesorskich, a co si z tym wià e do podwy szenia wskaênika (si ga on prawie 100 proc.) pozytywnie rozpatrzonych spraw, kierowanych przez naszà uczelni do Centralnej Komisji. Ogromnie wa ne sà tak e bezpoêrednie kontakty z licznymi profesorami reprezentujàcymi ró ne dziedziny i dyscypliny naukowe. Wp ywa to pozytywnie na postrzeganie akademii wêród uczelni wy szych i nasze funkcjonowanie w polskim Êrodowisku naukowym. Panie Generale, a teraz prosz o perspektywiczne spojrzenie na sprawy nauki. O co trzeba szczególnie zadbaç, aby badania uprawiane w naszej uczelni jeszcze lepiej s u y a rozwojowi nauki polskiej, bezpieczeƒstwu i obronnoêci paƒstwa, si om zbrojnym i akademii? Po pierwsze muszà byç zdecydowanie usuni te wszystkie zagro enia, o których wczeêniej wspomnia em. Poniewa zapa do redukcji, tak e w odniesieniu do szkolnictwa wojskowego, jest ogromny, istnieje potrzeba jednoznacznego potwierdzenia decyzji politycznej, czy paƒstwo Êredniej wielkoêci, jakim jest Polska, powinno, chce i mo e mieç wy sze szkolnictwo wojskowe spe niajàce obowiàzujàce standardy edukacyjne i naukowe? Czy chcemy we w asnym zakresie realizowaç studia pierwszego i drugiego stopnia, czy powinniêmy kszta ciç kadry naukowe, a tym samym uprawiaç nauk w si ach zbrojnych? Obecnie wydaje si, e w deklaracjach s ownych nie ma sprzeciwu, aby tak w aênie by o, chocia praktyka restrukturyzacji i redukcji ka e wàtpiç w szczeroêç intencji lub sk ania do wniosku, e ca y ten skomplikowany proces wymyka si spod kontroli. Ale zostawmy sprawy decyzji politycznych i strategicznych wielkim tego Êwiata, a zajmijmy si tym, na co mo emy mieç wp yw i co bezpoêrednio od nas zale y. Mo emy niewàtpliwie podwy szaç efektywnoêç badaƒ naukowych. Programy badawcze powinny byç zatem g boko przemyêlane, wielokrotnie weryfikowane, uzgadniane i konkretnie adresowane. W dobie mizerii finansowej nale- y z du à rozwagà dysponowaç posiadanymi Êrodkami, przeznaczajàc je na realizacj szczególnie wa nych zadaƒ naukowych, zw aszcza tych, które w krótkim czasie mogà przynieêç oczekiwane efekty. Kryterium przyj cia do realizacji konkretnego zadania badawczego powinna byç jego przydatnoêç dla obronnoêci paƒstwa, si zbrojnych i akademii. Nadal musimy zwracaç uwag, mo e jeszcze wi kszà ni dotychczas, na zachowanie w a- Êciwych proporcji pomi dzy badaniami podstawowymi a stosowanymi, przywiàzujàc wi kszà wag do u ytkowego charakteru uzyskiwanych rezultatów. Przysz oêç nauki w naszej uczelni zale y od odpowiedniej liczby samodzielnych pracowników naukowych. Tej grupie osobowej nale y zapewniç odpowiedni status zawodowy, stanowiska adekwatne do posiadanych kwalifikacji oraz warunki pracy na tyle atrakcyjne, aby by y one konkurencyjne w stosunku do tych, które wspó czeênie oferuje bardzo ch onny cywilny rynek pracy w sektorze szkolnictwa niepublicznego. Szczególnà opiekà nale y otoczyç m odych nauczycieli akademickich, stwarzajàc im warunki dynamicznego rozwoju dydaktycznego i naukowego. Jak z powy szego wynika, mówiàc o przysz oêci akademii, majàc na uwadze jej funkcj naukowà, przywiàzuj du à wag do czynnika ludzkiego, który, niestety, w restrukturyzowanych si ach zbrojnych wydaje si schodziç na plan dalszy. Osiàgni cie odpowiedniego statusu naukowego, potwierdzonego stopniem naukowym doktora, doktora habilitowanego czy tytu em profesora, wymaga ogromnego i d ugotrwa ego wysi ku przede wszystkim osoby bezpoêrednio zainteresowanej, ale tak e instytucji, która sprawuje swoisty mecenat nad rozwojem swoich kadr naukowych. Bàdêmy zatem Êwiadomi tego faktu. Dzi kuj za rozmow. Akademii Obrony Narodowej nr 2/2001 7

10 Wydarzenia Nowe kierunki studiów w AON Stacjonarne studia magisterskie Minister obrony narodowej w porozumieniu z ministrem edukacji narodowej zarzàdzeniem Nr 3/MON zatwierdzi dla naszej uczelni nowy program nauczania. Istotà nowego programu jest wprowadzenie magisterskich studiów uzupe niajàcych na czterech kierunkach: logistyka, bezpieczeƒstwo narodowe, zarzàdzanie i dowodzenie oraz lotnictwo. Nowy system kszta cenia wynika zarówno z potrzeb wspó czesnych si zbrojnych, jak i z koniecznoêci integracji szkolnictwa wojskowego z systemem edukacji narodowej. Uzupe niajàce dzienne studia magisterskie rozpocz y si ju w lutym br., o czym pisaliêmy w poprzednim numerze. Dwa spoêród czterech wymienionych kierunków: logistyka i bezpieczeƒstwo narodowe prowadzone sà w Wydziale Strategiczno-Obronnym. Program studiów na kierunku logistyka obejmuje przede wszystkim zagadnienia logistyki, ekonomii, organizacji i zarzàdzania, sztuki wojennej, a tak e wiadomoêci z dziedziny mi dzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych i misji pokojowych, filozofii bezpieczeƒstwa i socjologii, pedagogiki i psychologii, geografii wojennej i gospodarczej oraz ekologii. Ponadto studenci zdobywajà podstawowe umiej tnoêci rozwiàzywania problemów operacyjnotaktycznych i zabezpieczenia logistycznego wojsk (w tym tak e w czasie szkolenia pokojowego w warunkach gospodarki rynkowej) oraz szkolenia kadr logistycznych w oddziale. Na kierunku bezpieczeƒstwo narodowe s uchacze uzyskujà wiedz z dziedzin takich, jak: organizacja i zarzàdzanie, geografia, strategia bezpieczeƒstwa narodowego, zarzàdzanie bezpieczeƒstwem narodowym, stosunki mi dzynarodowe, systemy polityczne, prawo mi dzynarodowe, teoria bezpieczeƒstwa, historia doktryn politycznych, polityka bezpieczeƒstwa, obrona narodowa oraz operacje pokojowe. Program studiów obejmuje tak e wiedz o historycznych i wspó czesnych uwarunkowaniach bezpieczeƒstwa: narodowego i mi dzynarodowego. W toku zaj ç studenci opanowujà zasady i metody podejmowania decyzji w sferze bezpieczeƒstwa i obronnoêci. Sprzyja temu tak e poznawanie wspó czesnych norm prawnych, systemów politycznych i systemów bezpieczeƒstwa mi dzynarodowego. W Wydziale Wojsk Làdowych kszta cenie odbywa si na kierunku zarzàdzanie i dowodzenie. Program studiów obejmuje przede wszystkim teori organizacji i zarzàdzania (dowodzenia), logistyk i sztuk wojennà, a tak e elementy politologii i innych nauk spo ecznych. W toku zaj ç studenci powinni zdobyç podstawowe umiej tnoêci rozwiàzywania problemów taktycznych, operacyjno-taktycznych, logistycznych i innych. Absolwenci zostanà wyposa eni w gruntownà i wszechstronnà wiedz z zakresu teorii i praktyki kierowania organizacjami wojskowymi. W programie akcentowane sà ponadto problemy specjalistyczne, rozpatrywane na tle zagadnieƒ taktyczno- -operacyjnych. Wydzia Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej prowadzi studia na kierunku lotnictwo. Celem studiów jest wszechstronne przygotowanie kadr dowódczych i sztabowych do skutecznego kierowania organizacjami wojskowymi, podejmowania zadaƒ realizowanych przez si y powietrzne i lotnictwo innych rodzajów si zbrojnych, w tym tak- e o charakterze niemilitarnym (operacje pokojowe). Studia realizowane sà w systemie zintegrowanym, tj. w grupach obejmujàcych oficerów wszystkich specjalnoêci si powietrznych i lotnictwa innych rodzajów si zbrojnych. W programie dominujàcà rol odgrywajà nast pujàce obszary kszta cenia: problematyka dzia aƒ operacyjnych i taktycznych zarówno si powietrznych, jak i wojsk làdowych; teoretyczne i praktyczne aspekty zarzàdzania i dowodzenia; doskonalenie przygotowania specjalistycznego w ramach zaj ç obligatoryjnych i fakultatywnych; filozofia bezpieczeƒstwa i j zyki obce. Studia na wszystkich kierunkach odbywajà si w trybie dziennym i trwajà dwa i pó roku. Po zdaniu egzaminu magisterskiego i obronie pracy magisterskiej absolwent uzyskuje tytu magistra. EK 8 Akademii Obrony Narodowej nr 2/2001

11 Wydarzenia Wy sze Kursy Obronne Kadr Kierowniczych Administracji Rzàdowej i Samorzàdowej W kwietniu br. kolejne dwie grupy ukoƒczy y Wy sze Kursy Obronne. 5 kwietnia kurs ukoƒczy a grupa sekretarzy i podsekretarzy stanu. Grup tworzyli: Olgierd Dziekoƒski podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego i Budownictwa; Jan Friedberg podsekretarz stanu w Ministerstwie Transportu i Gospodarki Wodnej; Tadeusz Janusiewicz wiceprezes G ównego Urz du Statystycznego; Andrzej Kierwiƒski sekretarz Komitetu Spraw Obronnych Rady Ministrów; Lech Sprawka podsekretarz stanu Ministerstwa Edukacji Narodowej; Krzysztof Truszczyƒski podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP; Wies aw Wójcik wiceprezes Urz du Regulacji Energetyki; Sylwester Andrzej Zieliƒski sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. ódzkiego; Zbigniew Muchliƒski wojewoda kujawsko pomorski; Tadeusz Parchaƒski wojewoda ma opolski; Adam P zio wojewoda opolski; Antoni Pietkiewicz wojewoda mazowiecki; Krzysztof Pusz wicewojewoda pomorski; Wies aw Ró ycki wicewojewoda podkarpacki; Andrzej TatuÊko wicewojewoda dolnoêlàski; Wojciech Woropaj wicewojewoda lubuski. Mi dzynarodowe çwiczenie Poznaƒ Konferencja planistyczna W dniach lutego w Kiekrzu odby a si konferencja planistyczna do mi dzynarodowego çwiczenia Poznaƒ W konferencji bra o udzia dwóch oficerów duƒskich, oficer niemiecki i dwóch oficerów WP przedstawicieli AON: pp k dr Andrzej Bujak i mjr dr Marek Wrzosek. W chwil po wr czeniu dyplomów ukoƒczenia WKO grupa ministerialna 20 kwietnia kurs ukoƒczy a grupa wojewodów i wicewojewodów. Uczestnikami kursu byli: Grzegorz Kirozalski dyrektor gabinetu wojewody warmiƒsko-mazurskiego; Zygmunt Kucharczyk wicewojewoda Êlàski; Adam Lepa dyrektor gabinetu wojewody W czasie konferencji, na podstawie wczeêniej przys anych przez stron duƒskà dokumentów, przedyskutowano i ostatecznie zaakceptowano: uk ad i dokumentacj çwiczenia, przydzia uczestników do poszczególnych sztabów, sposób wy ywienia i zakwaterowania oraz zakres przygotowania do çwiczenia. Przeprowadzono równie rekonesans rejonu çwiczenia. W majowym çwiczeniu uczestniczy o 11 studentów i5wyk adowców z Danii, 15 studentów i jeden wyk adowca z Niemiec oraz 14 studentów i 3 wyk adowców z Polski. Ponadto polski oficer (logistyk) b dzie nadzorowa obs ug hotelu i koordynowa kwestie logistyczne. pp k dr Andrzej Bujak Akademii Obrony Narodowej nr 2/2001 9

12 Wydarzenia Podró e studyjne Kraków W dniach marca s uchacze PSOL WLàd uczestniczyli w podró y studyjnej do Korpusu Powietrzno-Zmechanizowanego i Rejonu Logistycznego Kraków. W czasie podró y, która by a cz Êcià zaj ç programowych, s uchacze zapoznali si z zadaniami i funkcjonowaniem pionu logistyki KPZ i Rejonu Logistycznego Kraków. W Korpusie Powietrzno-Zmechanizowanym, gdzie honory gospodarza pe ni szef oddzia u logistyki (G4) p k mgr in. Andrzej Mróz, s uchacze zapoznali si szczegó owo z zadaniami wydzia ów: planowania materia owego, planowania technicznego, planowania transportu oraz s u by zdrowia. Poznali tak e organizacj i struktur korpuênych jednostek logistycznych czasu P i W. W Rejonie Logistycznym Kraków s uchacze m. in. uzyskali informacje o roli i miejscu rejonowej bazy materia ów w rejonowym systemie zaopatrywania wojsk làdowych. Uczestniczyli równie w pokazie sk adu materia owego 13 RBM przy ul. Rydla oraz spotkali si z komendatem RLog Kraków p k. dypl. in. Eugeniuszem Misiukiem. Kolejna podobna podró studyjna, tym razem do Âlàskiego OW, odby a si w dniach 4-6 kwietnia. Podczas wizyty w dowództwie Âlàskiego OW we Wroc awiu s uchacze zapoznali si z zadaniami, strukturà i funkcjonowaniem pionu logistyki. Pomaga im w tym zast pca szefa logistyki ÂOW p k dr in. Mieczys aw Pawlisiak. S uchacze nast pnie odwiedzili 6 RBM, gdzie informacji o strukturze i funkcjonowaniu jednostki udziela p k dypl. Krzysztof Kró ycki. Studenci brali równie udzia w pokazie utrzymania zapasów operacyjnych dla si szybkiego reagowania, awczasie wolnym zwiedzili Panoram Rac awickà i wroc awskà Starówk. W trzecim, ostatnim dniu podró y jej uczestnicy przebywali w Opolu, gdzie wizytowali 10 BLog. Dowódca bazy p k dypl. Kazimierz Trela zorganizowa tu pokaz stacjonarnej i polowej bazy sprz tu kwatermistrzowskiego, technicznego oraz medycznego. S uchacze zostali tak e zapoznani z metodami przechowywania technicznych Êrodków materia owych w sk adzie Komprachcice. Miƒsk 19 marca br., w ramach konwersatorium nt: Wybrane problemy funkcjonowania i u ycia lotnictwa myêliwskiego, studenci I roku studiów Wydzia u WLiOP odbyli podró studyjnà do stacjonujàcej w Miƒsku Mazowieckim 1 eskadry lotnictwa taktycznego. Przedstawicieli kadry wydzia u w osobach pp k. dypl. Krzysztofa Koz owskiego i pp k. dr. in. Zdzis awa MaÊlaka oraz studentów przyjà dowódca eskadry mjr dypl. pil. Krzysztof Rosa. Szef sztabu 1 elt kpt. dypl. in. Robert Cierniak przedstawi studentom nowà struktur eskadry, jej rol, a szczególnie zadania, które wykonuje w systemie obrony powietrznej NATO. Jednostka ta bowiem od chwili wstàpienia Polski do Sojuszu pe ni dy ury bojowe w systemie OP NATO. (Obecnie 1 elt jest jednà z niewielu eskadr polskiego lotnictwa myêliwskiego, które spe niajà natowskie wymagania i sà w àczone do si szybkiego reagowania NATO). Uczestnicy podró y zapoznali si te z systemem dowodzenia jednostki. Mieli równie okazj poznania usytuowania i przeznaczenia jej wewn trznych obiektów, a ponadto uczestniczyli w pokazie startu pary dy urnej samolotów MiG-29, które sà w wyposa eniu eskadry. W cz Êci teoretycznej wizyty odby a si dyskusja, której przedmiotem m. in. by a rola polskiego lotnictwa myêliwskiego w dzia aniach bojowych si zbrojnych NATO, a tak e wykorzystanie samolotu wielozadaniowego jako myêliwca. Wprowadzenie do dyskusji stanowi referat por. pil. in. Ireneusza Nowaka pt. Wspó czesne poglàdy w kwestii u ycia lotnictwa myêliwskiego w systemie obrony powietrznej. Opiekunowie grupy wyk adowcy pp k Koz owski i pp k MaÊlak podzi kowali dowódcy jednostki mjr. Rosie za goêcinne przyj cie, yczliwoêç i Êwietnà organizacj zaj ç. Âwidnik 28 marca br. grupa studentów drugiego roku studiów dyplomowych, s uchaczy PSOL oraz przedstawiciele kadry Wydzia u WLiOP uczestniczyli w podró y studyjnej do Paƒstwowych Zak adów Lotniczych w Âwidniku. GoÊci powita dyrektor naczelny zak adów mgr in. Mieczys aw Majewski. Celem wyjazdu by o zapoznanie studentów z procesem konstruowania i produkcji Êmig owców bojowych. Uczestnicy podró y mieli równie mo liwoêç poznania historii zak adów oraz zaznajomienia si z ich obecnymi problemami i perspektywami. Studenci wzi li ponadto udzia 10 Akademii Obrony Narodowej nr 2/2001

13 Wydarzenia w prezentacji niektórych etapów procesu produkcji oraz pokazie testowania wybranych elementów Êmig owca. D blin Od 19 do 20 kwietnia studenci PSOL WLiOP, pod opiekà wyk adowców: pp k. dr. in. S awomira Bartosiewicza i mjr. dr. in. Marka Mroza, odbyli podró studyjnà do 6 bazy lotniczej i Wojskowych Zak adów Lotniczych-3 w D blinie. Podczas wyjazdu studenci zapoznali si z przeznaczeniem, zadaniami i strukturà organizacyjnà 6 bazy lotniczej i WZL-3. Pierwszego dnia pobytu studenci wzi li udzia w pokazie obiektów bazy lotniczej, urzàdzeƒ i sk adu lotniskowego. Mieli równie mo liwoêç zwiedzenia Pa acu Czartoryskich w Pu awach. Drugiego dnia podró y wzi li udzia w pokazie bazy szkoleniowej Wy szej Szko y Oficerskiej Si Powietrznych. EK Kursy taktyczno-operacyjne zakoƒczone marca zakoƒczy y si kursy taktyczno-operacyjne: obrony przeciwchemicznej i integracji znato. Kurs obrony przeciwchemicznej (o rozpocz ciu kursów informowali- Êmy w poprzednim numerze Biuletynu ) ukoƒczy o 11 oficerów. W lutym s uchacze uczestniczyli w dwu wyjazdach szkoleniowych. Celem pierwszego z nich (6-7 lutego) do Brodnicy by o zapoznanie si z przeznaczeniem, organizacjà, zadaniami i wyposa eniem tamtejszego 4 popchem. Dowódca pu ku pp k S awomir Kleszcz sprawnie zorganizowa pobyt kursantów, sam te udziela kompetentnych informacji. W drugim dniu pobytu w Brodnicy s uchacze zapoznali si ze sk adem i wyposa eniem OR CHRZA, którego dowódca mjr Ryszard Bienias omówi zasady szkolenia i doboru o nierzy do oddzia u ratowniczego. Podobne problemy w odniesieniu do wojskowej grupy specjalistów ratownictwa chemicznego (WGSR- Chem) przedstawi jej dowódca mjr Mieczys aw Tokarczyk. Kursanci uczestniczyli tak e w pokazie (odby si on w garnizonowym oêrodku szkolenia Wapno ) dzia ania ratowników chemicznych z WGSR- Chem pu ku podczas usuwania skutków awarii cysterny z TÂP na drodze publicznej. Obejrzeli tak e dzia ania dru yny zabiegów sanitarnych, organizujàcej plac zabiegów sanitarnych na bazie pneumatycznych namiotów firmy Milagro. Wyk adowców i s uchaczy kursu po egna obiadem dowódca pu ku pp k Kleszcz. Celem drugiego wyjazdu (20-21 lutego) do Tarnowskich Gór by o zapoznanie si z organizacjà, przeznaczeniem i mo liwoêciami tamtejszego 5 batalionu obrony przeciwchemicznej. Studenci zostali równie zapoznani ze szkoleniem programowym poddodzia ów rozpoznania i likwidacji ska eƒ. Zwiedzili zak ad Faser, który produkuje na potrzeby wojska m. in. aparaty ratunkowo ewakuacyjne ATE-1, wykorzystywane podczas pokonywania przez czo g przeszkód wodnych po dnie. W drugim dniu pobytu studenci brali udzia w pokazie dzia ania wozu ratownictwa chemicznego, prowadzonym przez wyspecjalizowane jednostki ratownictwa obszaru dolnoêlàskiego oraz w szkoleniu wydzielonych pododdzia ów 5 bopchem. W sali tradycji 5 bopchem Akademii Obrony Narodowej nr 2/

14 Wydarzenia W czasie wolnym kadra i kursanci zwiedzili sal tradycji 5 bopchem, gdzie jego dowódca pp k Jerzy B a kowski zapozna uczestników kursu z tradycjami wojsk obrony przeciwchemicznej, odwiedzili te miejscowà zabytkowà kopalni. Na zakoƒczenie pobytu wykonano pamiàtkowe zdj cia oraz wymieniono symboliczne upominki. Kierownik grupy p k prof. dr hab. Stanis aw Âladkowski wpisa si w imieniu uczestników wyjazdu do ksi gi pamiàtkowej batalionu. W marcu (19-21) w ramach kursu taktyczno- - operacyjnego integracji z NATO wyg oszono wyk ady prezentujàce narodowe aspekty zaanga owania w ramach Sojuszu Pó nocnoatlantyckiego. Kurs integracji z NATO ukoƒczy o 25 oficerów. Podczas wyk adów zaprezentowano g ówne narodowe problemy uczestnictwa w politycznych i wojskowych strukturach Sojuszu, udzia u kontyngentów narodowych w operacjach wsparcia pokoju oraz podczas rozwiàzywania kryzysów politycznych i militarnych. Wyk ady, prowadzone przez przedstawicieli ró nych paƒstw, umo liwi y s uchaczom poznanie ró norodnych punktów widzenia na zaprezentowane problemy i sposoby ich rozwiàzywania. Zaj cia prowadzili attaché wojskowi: Wielkiej Brytanii Lt Col IanWatts; USA Col Richard Cleaveland; Kanady Col Antoni Wójcik; Niemiec Col Bernd Brieber; Norwegii Col Harald Brenna; Belgii Col Jacque Gabriel; W gier Col Laszlo Nagy oraz Francji Col Jean Lipka. EK...i rozpocz te 2 kwietnia rozpocz y si kursy taktyczno-operacyjne: integracji z NATO, oficerów wojsk rakietowych i artylerii oraz kierowniczej kadry organów mobilizacyjno-uzupe nieniowych i administracji wojskowej si zbrojnych. W trwajàcym 3 miesiàce kursie integracji z NATO uczestniczy 29 chorà ych i podoficerów przewidzianych do s u by w sztabach mi dzynarodowych Sojuszu. Kryterium zakwalifikowania si na kurs by a znajomoêç j zyka angielskiego na wymaganym poziomie. Kierownictwo i uczestnicy kursu integracji z NATO Niedawno otrzyma em propozycj pracy w polskim przedstawicielstwie przy Kwaterze G ównej NATO w Brukseli, dlatego chcia bym si solidnie przygotowaç do pracy w strukturach NATO. Wielce sobie ceni mo liwoêç szkolenia w akademii. Bardzo dobre wra enie zrobili na mnie akademiccy wyk adowcy, którzy sà otwarci na propozycje i problemy kursantów dowiedzieliêmy si od starszego grupy chor. sztab. Dariusza Barcia. W programie kursu nacisk po o ono na doskonalenie znajomoêci j zyka angielskiego, umiej tnoêci wykorzystania sprz tu informatycznego, poznanie specyfiki pracy w sztabach mi dzynarodowych oraz zasady protoko u dyplomatycznego. Zaj cia prowadzà wyk adowcy akademiccy oraz podoficerowie z instytucji NATO. Kierownikiem tegorocznej edycji kursu jest kpt. dypl. in. Dariusz Kryszk. Ukoƒczenie kursu jest warunkiem wydelegowania do pracy za granicà. Odnios em bardzo pozytywne wra enia z uczestnictwa w kursie. Przyznaj, e cz Êç wyk adanych przedmiotów stanowi dla mnie o nierza andarmerii nowoêç. Praca w grupie przynosi jednak efekty. Pomagamy sobie wzajemnie i dzi ki temu pokonujemy napotkane trudnoêci stwierdzi jeden z kursantów st. chor. Iwo Ko uchowski. 12 Akademii Obrony Narodowej nr 2/2001

15 Wydarzenia W kursie wojsk rakietowych i artylerii uczestniczy 8 oficerów. Celem kursu jest pog bienie wiedzy specjalistycznej i taktyczno-operacyjnej, a tak e doskonalenie umiej tnoêci rozwiàzywania problemów taktyki i kierowania ogniem wojsk rakietowych i artylerii. Podstawowe przedmioty realizowane na kursie to wsparcie ogniowe oraz teoria strzelania i kierowania ogniem. W programie Kurs taktyczno-operacyjny kierowniczej kadry organów mobilizacyjno-uzupe nieniowych i administracji wojskowej jest organizowany od 1996 r. w Katedrze Organizacji i Mobilizacji Wojsk (uprzednio prowadzony przez rozwiàzane Centrum Doskonalenia Kadr Administracji Wojskowej w odzi). W tegorocznej jego edycji, której kierownikiem jest p k dr Henryk Getka, uczestniczy 8 oficerów. Na kurs kierowani sà oficerowie absolwenci wy szych uczelni, zajmujàcy stanowiska s u bowe w pionie mobilizacyjno-uzupe nieniowym Sztabu Generalnego, OW i RSZ. Zaj cia prowadzà nauczyciele akademiccy oraz oficerowie specjaliêci SG WP i resortu obrony narodowej. Celem zaj ç jest pog bienie wiedzy z zakresu strategii bezpieczeƒstwa paƒstwa, sztuki wojennej, dowodzenia na szczeblu operacyjnym oraz umiej tnoêci wykonywania zadaƒ z zakresu mobilizacji i uzupe nieƒ. Uczestnicy kursu b dà mogli w czasie zaj ç wyjazdowych zapoznaç si z organizacjà, zadaniami i funkcjonowaniem Wojskowej Komendy Uzupe nieƒ w Warszawie oraz Dowództwa Wojsk Làdowych. Kurs koƒczy si egzaminem obejmujàcym zagadnienia organizacji i mobilizacji oraz pokojowego uzupe niania wojsk. EK Kurs oficerów WRiA uwzgl dniono równie problematyk zmian w sztuce operacyjnej i taktyce, zasad wykorzystania si zbrojnych i rodzajów wojsk, metodyki szkolenia operacyjno-taktycznego i dzia alnoêci dowódczo-sztabowej w okresie pokoju. Zaj cia prowadzone sà przez wyk adowców z AON oraz specjalistów reprezentujàcych Szefostwo WRiA Dowództwa Wojsk Làdowych. Kierownikiem kursu jest mjr dypl. in. Marek So oducha. W ramach zaj ç przewiduje si prowadzenie wieloszczeblowego çwiczenia dowódczo-sztabowego, podczas którego kursanci b dà rozwiàzywaç problemy u ycia WRiA w operacji i walce. S uchacze b dà równie uczestniczyç w çwiczeniu dowódczo-sztabowym, prowadzonym wspólnie z oficerami PSOS i czwartego semestru WWLàd, oraz w çwiczeniu dowódczo-sztabowym organizowanym przez szefa WRiA SOW z artylerià dywizji. W czasie kursu oficerowie przygotowujà prac teoretycznà, której wyniki przedstawiajà na egzaminie koƒcowym. Kierownictwo i s uchacze kursu mobilizacji i uzupe nieƒ M ka wodza Wódz musi tworzyç i, gdy stoi przed decyzjà wydania rozkazu pracy, daje obraz m ki koncepcyjnej. J. Pi sudski Akademii Obrony Narodowej nr 2/

16 Wydarzenia Seminaria naukowe Obronny system wojskowy 15 lutego, z polecenia ministra obrony narodowej Bronis awa Komorowskiego, przeprowadzono w Wydziale Strategiczno-Obronnym AON seminarium na temat: Problemy tworzenia obronnego systemu wojskowego. Seminarium stanowi o etap przygotowawczy do konferencji naukowej na ten sam temat. Odby a si ona 7 maja br. (o jej przebiegu poinformujemy w nast pnym numerze). Ogólnym celem seminarium by o zebranie opinii w przedmiocie strategicznych potrzeb i wymogów operacyjnej, a tak e terytorialnej struktury obronnego systemu wojskowego RP. W seminarium uczestniczyli przedstawiciele MON, dowództw rodzajów si zbrojnych, dowództw okr gów wojskowych, wojewódzkich sztabów wojskowych, Akademii Obrony Narodowej oraz przedstawiciele departamentów (biur) spraw obronnych MEN i MSWiA. Obradami kierowa komendant Wydzia u Strategiczno-Obronnego p k dr hab. Jacek Paw- owski, który te wyg osi referat wprowadzajàcy pt: Podstawy polityczno-strategiczne tworzenia i funkcjonowania systemu wojskowego. Ponadto referaty wyg osili: p k prof. dr hab. Leopold Ciborowski, kierownik Katedry Rozpoznania Wojskowego i Armii Obcych (Wspó czesne systemy wojskowe w obronie narodowej Niemiec, Wielkiej Brytanii i USA); p k dypl. Hieronim Szafran, st. wyk adowca Katedry Obrony Terytorialnej i Cywilnej (Przygotowanie do misji paƒstwa gospodarza [HNS] i narodowej wspó pracy cywilno-wojskowej [CIMIC]); p k mgr Pawe Nowak, radca ministra obrony narodowej (Wsparcie logistyczne [logistyka: mobilna, terytorialna, cywilna]); p k w st. sp. dr hab. Jan Wojnarowski, kierownik Katedry Organizacji i Mobilizacji Wojsk (Wojska operacyjne funkcje, struktura, dowodzenie); p k dr hab. Ryszard Jakubczak, pe nomocnik MON ds. HNS i obrony terytorialnej oraz p k dr in. Witold Terechowicz (Obrona terytorialna [wsparcie terytorialne] funkcje, struktura, kierowanie OT i dowodzenie wojskami). Z komunikatami wystàpili: p k dypl. Wies aw Górski, dyrektor Biura Spraw Obronnych MEN (Budowa nowego systemu edukacji dla bezpieczeƒstwa III RP); gen. bryg. Julian Maj, szef Zarzàdu Systemów Dowodzenia Sztabu Generalnego WP (Schematy dowodzenie si ami zbrojnymi); p k dr hab. Mariusz Wiatr, kierownik Zak adu Dzia aƒ Po àczonych (Istota restrukturyzacji Bundeswehry); p k dypl. Andrzej Marciniak, szef WSzW Kraków (Zadania województwa w obronnym systemie wojskowym); p k dr Zbigniew Lach, kierownik Katedry Geografii Wojennej (Wsparcie geograficzne obronnoêci paƒstwa w aspekcie koncepcji systemu wsparcia narodowego [terytorialnego]); p k dypl. Andrzej Lelewski, zast pca szefa sztabu POW ds. operacyjnych (Wnioski z çwiczenia POW Cristal Eagle 2000 ). W dyskusji ponadto uczestniczyli: szef WSzW Olsztyn gen. bryg. dr Jan Sza aj oraz szef WSzW Rzeszów p k dypl. Józef Mroczka. Zarówno lutowe seminarium, jak i majowa konferencja majà daç kierownictwu MON teoretyczne pod o e decyzji o kszta cie systemu wojskowego RP. Materia y obu przedsi wzi ç naukowych b dà wydane drukiem. Red. Otwarcie obrad; s owo wst pne wyg asza p k J. Paw owski 14 Akademii Obrony Narodowej nr 2/2001

17 Wydarzenia Seminaria naukowe w Wydzia ach Wojsk Làdowych zmian i modyfikacji szkolenia operacyjno-taktycznego dowództw oddzia ów w Êwietle integracji znato). 27 marca, temat: Zarzàdzanie i dowodzenie w Wydziale WLàd AON. 23 lutego, Katedra Dowodzenia i àcznoêci, temat: Intuicja w dowodzeniu. Wystàpienia: p k w st. sp. dr in. Eugeniusz Nowak (Zintegrowany model poznania zmys owego i intuicyjnego), mjr dr Jeremiasz Âlipiec (Intuicja w dowodzeniu kontekst historyczny), kpt. dypl. Norbert Trembecki (Rola i miejsce intuicji w procesie dowodzenia wojskami), pp k rez. mgr in. Wojciech Zawadzki (Intuicja w procesie decyzyjnym) oraz mjr dr in. Tomasz Majewski (Rozwijanie intuicji). 15 marca, temat: Dokumenty dowodzenia i àcznoêci. Wystàpienia: mjr dr in. Jaros aw Wo ejszo (Systematyka dokumentów dowodzenia), mjr dr in. Janusz Kr cikij (Problematyka dowodzenia w zasadniczych dokumentach planistycznych i dyrektywnych), kpt. dypl. Andrzej Wisz (Planistyczne i rozkazodawcze dokumenty àcznoêci), mjr dr in. Zbigniew Fio na i mjr dr Piotr Daniluk (Wybrane problemy opracowywania dokumentów àcznoêci procedury àcznoêci) oraz mjr dr in. Marek Strzoda (Koncepcja Planu dowodzenia cel sporzàdzania, wykonawcy i potencjalny zakres tre- Êci referat dyskusyjny). 23 marca, Zak ad Metodyki Szkolenia Taktyczno-Operacyjnego, temat: Szkolenie operacyjno-taktyczne dowództw oddzia ów wojsk làdowych w aspekcie interoperacyjnoêci. Referat wprowadzajàcy: p k dr Józef Halik (Geneza powstania oraz rozwój szkolenia dowództw [sztabów] na przestrzeni dziejów). Pozosta e wystàpienia: pp k dr Jerzy CieÊlik (Szkolenie operacyjno taktyczne dowództw oddzia ów wojsk làdowych SZ RP w drugiej po owie XX wieku), p k dr W odzimierz Âlemp (Wspó czesne uwarunkowania szkolenia operacyjno taktycznego dowództwa oddzia ów wojsk làdowych), kpt. dypl. Arkadiusz Juncewicz (Wybrane problemy Uczestnicy seminarium Zarzàdzanie i dowodzenie w Wydziale Wojsk Làdowych Wystàpienia: p k prof. dr hab. Jerzy Zieliƒski (Zasadnicze problemy kszta cenia operacyjno- -taktycznego), p k dr hab. in Józef Michniak (Zarzàdzanie i dowodzenie w programie uzupe niajàcych studiów magisterskich), p k prof. dr hab. Czes aw Jarecki (G ówne zadania kszta cenia realizowane przez katedry rodzajów wojsk [wsparcie]), p k dr Ryszard Kuriata (Problematyka lotnictwa i obrony przeciwlotniczej) oraz p k dr Tomasz Limanowski (Problematyka operacji pokojowych w nowym programie kszta cenia). 18 kwietnia, Katedra Taktyki Ogólnej, temat: Zgrupowania taktyczne wojsk làdowych w operacjach po àczonych. Referat programowy: p k dr Jan Kalinowski (Zgrupowania taktyczne broni po àczonych w operacjach). Pozosta e wystàpienia: p k dr Jan Brzozowski (Wybrane elementy taktyki dzia aƒ broni po àczonych), mjr dr Zbigniew Klawitter (Dowodzenie zgrupowaniami broni po àczonych), p k dr Krzysztof Czajka (Wsparcie ogniowe w dzia aniach zgrupowaƒ broni po àczonych) oraz mjr dypl. Marek Kubiƒski (Zgrupowania broni po àczonych w dzia aniach po àczonych). Akademii Obrony Narodowej nr 2/

18 Wydarzenia Wojsk Lotniczych 23 marca, Katedra Wojsk Obrony Powietrznej, temat: Obrona przeciwêmig owcowa w wojskach làdowych. Wystàpienia: kpt. dypl. Adam Radomyski (Nowe uwarunkowania obrony przeciwêmig owcowej w wojskach làdowych), mjr dr Eugeniusz CieÊlak (Âmig owce w dzia aniach wojsk làdowych), pp k dr in. Andrzej Glen (Aspekty historyczne u ytkowania przestrzeni powietrznej w wojskach làdowych), kpt. dypl. Grzegorz Ros an (Udzia rozpoznania ogólnowojskowego na korzyêç obrony przeciwêmig owcowej), pp k dr in. Maciej Seminarium nt. Kszta cenie w Wydziale WLiOP na kierunku lotnictwo Mroczkowski (Zwalczanie celów powietrzych w strefie bliskiej), pp k dr Zdzis aw MaÊlak (Lotnictwo myêliwskie w walce ze Êmig owcami przeciwnika), mjr dypl. Marek So oducha (Udzia WRiA w obronie przeciwêmig owcowej) oraz kpt. dypl. Waldemar Kawka (Udzia wojsk in ynieryjnych w realizacji przedsi wzi ç maskowania wojsk operacyjnych). 12 kwietnia, temat: Kszta cenie w Wydziale WLiOP na kierunku lotnictwo. Wystàpienia: p k dr hab. Bogdan Zdrodowski (Za o enia programu kszta cenia lotnictwo ), pp k dr Ryszard Szpyra (Kszta cenie z zakresu bezpieczeƒstwa i sztuki operacyjnej), p k dr Ryszard Kuriata (Kszta cenie z zakresu taktyki), prof. dr hab. Stefan Antczak (Kszta cenie z zakresu zarzàdzania i dowodzenia), mjr nawig. dr Roman Szustek (Kszta cenie specjalistyczne) oraz mjr dr Miros aw Marciniak (Kszta cenie na studiach zaocznych). 18 kwietnia, Katedra Wojsk Lotniczych, temat: Lotnicze wsparcie dzia aƒ si morskich. Referat programowy: kmdr por. dypl. pil. Zenon Chojnacki (Lotnicze wsparcie dzia aƒ si morskich). Pozosta e wystàpienia: mjr dypl. pil. Jerzy Gruszczyƒski (Lotnictwo myêliwsko bombowe w zwalczaniu si desantowych przeciwnika), kpt. dypl. pil. Piotr Krawczyk (Lotnictwo myêliwskie w os onie si morskich), mjr dypl. nawig. Wies aw Marud (Lotnictwo bojowe w Taktycznym Wsparciu Operacji Si Morskich wg poglàdów NATO) oraz kpt. mgr in. Krzysztof Jurek (Wybrane aspekty u ycia UAV w dzia aniach morskich). 19 kwietnia, Katedra Wojsk Obrony Powietrznej, temat: Wojska obrony powietrznej w operacjach po àczonych. Wystàpienia: mjr dypl. pil. Jerzy Gruszczyƒski i kpt. dypl. in. Piotr Krawczyk (Historyczne uwarunkowania u ycia LM OP w operacjach po àczonych), mjr dr in. Maciej Marsza ek (Wojska rakietowe w operacjach po àczonych), pp k dr in. Zdzis aw MaÊlak (Wybrane aspekty u ycia LM w operacjach po àczonych), mjr dypl. Wies aw Marud (Lotnictwo myêliwskie w dzia aniach TASMO [Taktical Air Support of Maritime Operations]), p k dr in. Zbigniew Dubrawski (Prowadzenie walki radioelektronicznej w operacjach po àczonych) oraz pp k dr in. Zbigniew Skwarek (Rozpoznanie radiolokacyjne w operacjach po àczonych). 26 kwietnia, Katedra Systemów Kierowania i Zabezpieczenia, temat: Zarzàdzanie zasobami informacyjnymi w si ach powietrznych. Wystàpienia: pp k dr in. Jerzy Kozio (Zarzàdzanie zasobami informacyjnymi), p k dr hab. Marian CieÊlarczyk (Kultura informacyjno-organizacyjna jako element potencja u bojowego si powietrznych), mjr dr in. Stanis aw Sirko (Gromadzenie i analiza danych), pp k dr Ryszard Szpyra (Dzia ania informacyjne w si ach powietrznych) oraz pp k dr Zdzis aw MaÊlak (Kategoryzacja informacji w OP). Materia y sympozjum, obejmujàce referaty wprowadzajàce i najwa niejsze wystàpienia w dyskusji, b dà opublikowane. Red. 16 Akademii Obrony Narodowej nr 2/2001

19 Wydarzenia 170 ROCZNICA POLSKIEGO ZWROTU ZACZEPNEGO PO SZOSIE BRZESKIEJ AWANSE NAUKOWE Konferencja naukowa Wojskowego Instytutu Historycznego PROFESURY, HABILITACJE, DOKTORATY 30 marca WIH zorganizowa konferencj naukowà nt.: W 170 rocznic polskiego zwrotu zaczepnego po szosie brzeskiej w powstaniu listopadowym ( ). Konferencj otworzy dyrektor WIH prof. dr hab. Andrzej Ajnenkiel, który okre- Êli jej cel w kilku punktach: przypomnienie polskich tradycji wojskowych; nawiàzanie do trwa ych zasad sztuki wojennej, które znalaz y odbicie zarówno w regularnych, jak i nieregularnych dzia aniach w powstaniu listopadowym i wreszcie uêwiadomienie historykom wojskowym ponadczasowego charakteru ich misji, która musi byç realizowana mimo tzw. przejêciowych trudnoêci. W pierwszej cz Êci konferencji, prowadzonej przez prof. Ajnenkiela, z referatami wystàpili: prof. dr hab. Wies aw Majewski (Wokó polskich koncepcji dowodzenia w 1831 r.), prof. dr hab. Janusz Wojtasik (Problem wojny partyzanckiej w powstaniu ), dr Tomasz Strze ek (Polskie dzia ania zaczepne po szosie brzeskiej w 1831 r.), dr hab. Roman oê (Gen. Józef Bem w powstaniu listopadowym). W drugiej cz Êci obrad, którymi kierowa prof. Wojtasik, referaty wyg osili: mgr Adam Bu awa (LudnoÊç Wo ynia, Kijowszczyzny i Podola wobec powstania listopadowego [ ]), mgr Zbigniew Grabowski (Dzia ania regularne na Litwie 1831r.), prof. dr hab. Janusz Odziemkowski (Rola duchowieƒstwa w powstaniu listopadowym oraz prof. dr hab. Micha Klimecki (Losy o nierza powstaƒczego po 1831 r.). Obrady podsumowa prof. Wojtasik, podkre- Êlajàc nowatorski charakter wystàpieƒ, które jego zdaniem rzuci y nowe Êwiat o zarówno na kwesti dowodzenia wojskami powstaƒczymi, jak i na mo liwoêci prowadzenia dzia aƒ powstaƒczych. By y to przede wszystkim referaty poêwi cone roli duchowieƒstwa w powstaniu oraz przebiegowi dzia aƒ powstaƒczych na Kresach Wschodnich Rzeczpospolitej. Red. 6 kwietnia decyzjà prezydenta RP tytu profesora nauk humanistycznych otrzyma p k dr hab. Wies aw Wróblewski z WIH AON. P k Wróblewski otrzymuje nominacj profesorskà z ràk prezydenta RP P k prof. dr hab. Wies aw Wróblewski (ur. 1942). Absolwent historii Uniwersytetu Warszawskiego (1969). Doktor (1981), dr hab. (1991). Prac w WIH rozpoczà w 1978 r. Zajmowa tam kolejno stanowiska: adiunkta (do 1991), kierownika Samodzielnej Pracowni Atlasu ( ), a po w àczeniu WIH w struktury AON w 1997 profesora tej uczelni. Autor trzech opracowaƒ zwartych ( Obrona Powietrzna Polski w latach , Bitwa o Moskw, Obrona powietrzna stolic ) i przesz o 20 artyku- ów poêwi conych problematyce obrony powietrznej kraju, obrony przeciwlotniczej wojsk làdowych i sztuki wojennej wojsk làdowych i lotniczych. Inicjator i koordynator dwóch znaczàcych zespo owych, wielotomowych przedsi wzi ç naukowo-wydawniczych: Atlasu Wojskowo-Historycznego i opracowania militarnych dziejów ziem polskich. Odznaczony Krzy em Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Z otym Krzy em Zas ugi i Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Promotor 5 prac doktorskich. Akademii Obrony Narodowej nr 2/

20 Wydarzenia Odby y si te dwa, pomyêlnie zakoƒczone, kolokwia habilitacyjne na Wydziale Strategiczno- -Obronnym: dr. Romualda Szeremietiewa (27 lutego), który przedstawi rozpraw O bezpieczeƒstwie Polski w XX wieku. Recenzenci: prof. prof. Jerzy Kunikowski, Wojciech Materski, Tadeusz Panecki. pp k. dr. Stanis awa Jarmoszki (23 marca), który przedstawi prac Przemiany w Si ach Zbrojnych RP pierwszej dekady transformacji ustrojowej. (Analiza zasadniczych przeobra eƒ z pog bionà eksploracjà sfery organizacyjnej i spo ecznej). Recenzenci: prof. prof. Józef Zubek, Janusz Sztumski, Zdzis aw Gregorek. OBRONY PRAC DOKTORSKICH Wydzia Strategiczno-Obronny por. SG mgr Maria Karnowska-Werner ( Migracja i jej wp yw na bezpieczeƒstwo paƒstwa ). Promotor: prof. dr in. Tadeusz Jemio- o, recenzenci: prof. prof. Witold Pokruszyƒski, Kazimierz Staszewski kpt. mgr in. Tomasz Pabich ( Logistyka w obronie terytorialnej Rzeczypospolitej Polskiej ). Promotor: dr hab. Leszek Oleksyn, recenzenci: p k dr hab. Ryszard Jakubczak, prof. dr hab. Wac aw Stankiewicz mjr mgr Tadeusz Krakowski ( Koordynacja dzia aƒ uk adu militarnego z pozamilitarnym przez terytorialne organy dowodzenia ). Promotor p k dr hab. Micha Drost, recenzenci: p k dr hab. Józef Marczak, prof. dr hab. Jerzy Kunikowski. Wydzia Wojsk Làdowych pp k dypl. Miros aw Zielony ( System logistyczny zwiàzku taktycznego w walce ). Promotor: p k prof. dr hab. in. Eugeniusz Nowak, recenzenci: p k dr hab. Zbigniew Kwiasowski, kmdr dr hab. in. Krzysztof Ficoƒ kpt. mgr in.piotr Dela ( Maskowanie obrony brygady zmechanizowanej ). Promotor: p k prof. dr hab. Zbigniew Âcibiorek, recenzenci: doc. dr hab. in. Jerzy Telep, p k dr hab. Waldemar Kaczmarek mjr dypl. in. Waldemar Scheffs ( Organizacja pasywnego rozpoznania radiolokacyjnego w obszarze odpowiedzialnoêci rozpoznawczej zwiàzku taktycznego ). Promotor: p k prof. dr hab. Leopold Ciborowski, recenzenci: prof. dr hab. in. Czes aw Flanek, p k dr hab. in. Józef Michniak. Wydzia Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej por. mgr in. Rados aw Semk o ( Wspomaganie identyfikacji obiektów w Si ach Powietrznych Rzeczypospolitej Polskiej ). Promotor: pp k dr hab. in. Zbigniew Âwiàtnicki, recenzenci: dr hab. Zbigniew Groszek, kmdr por. dr hab. in. Tadeusz Niedziela. Wojskowy Instytut Historyczny kpt. mgr Tomasz KoÊmider ( Planowanie wojenne w Polsce w latach ). Promotor: p k prof. dr hab. Lech Wyszczelski, recenzenci: p k prof. dr hab. Wies aw Wróblewski, p k dr hab. Kazimierz Pindel por. mgr Tomasz Kopaƒski ( Narodziny lotnictwa polskiego i jego udzia w walkach o granice II Rzeczypospolitej ). Promotor: prof. dr hab. Mieczys aw Wrzosek, recenzenci: prof. prof. Andrzej Ajnenkiel, Marian Leczyk. Wszystkim wymienionym, którzy uzyskali awanse naukowe gratulujemy i yczymy dalszych osiàgni ç badawczych. Red. Patriotyzm Nasz patriotyzm jest Êredniowieczny, zu yty, anachroniczny. Wspó czesny patriotyzm, jedyny rozumny patriotyzm, to lojalnoêç wobec Narodu- zawsze, a lojalnoêç wobec rzàdu wtedy, gdy na to zas uguje. Pami taj o tym, weê to sobie do serca, yj dla tego, umieraj za to, o ile zajdzie taka koniecznoêç. M. Twain 18 Akademii Obrony Narodowej nr 2/2001