PRZEWODNIK PO RYNKU DUŃSKIM

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PRZEWODNIK PO RYNKU DUŃSKIM"

Transkrypt

1 PRZEWODNIK PO RYNKU DUŃSKIM Stowarzyszenie Trenerów i Doradców Biznesu w Rzeszowie Rzeszów 2004

2 Stowarzyszenie Trenerów i Doradców Biznesu w Rzeszowie ul. Słowackiego 7a, Rzeszów Publikacja powstała w ramach projektu pt.: Metody wzmocnienia potencjału eksportowego małych i średnich przedsiębiorstw w województwie podkarpackim, realizowanego przez Stowarzyszenie Trenerów i Doradców Biznesu w Rzeszowie Przedsięwzięcie jest dofinansowane przez Agencję Rozwoju Regionalnego MARR S.A. ze środków Programu Unii Europejskiej Phare 2000 Spójność Społeczno-Gospodarcza Publikacja pod redakcją: Teresa Głowaty, Adam Tittinger W opracowaniu publikacji wzięli udział współpracownicy; Stowarzyszenia Trenerów i Doradców Biznesu w Rzeszowie; Jarosław Harczuk, Michał Janas, Monika Pudło, Tomasz Pulewski, Copyright by Stowarzyszenie Trenerów i Doradców Biznesu w Rzeszowie ISBN Skład i druk: "AWR Atrium" Drukarnia ul. Anny Jagiellonki 14/6, Rzeszów

3 SPIS TREŚCI 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O KRAJU DANIA KRÓLESTWO DANII INFORMACJE OGÓLNE WARUNKI NATURALNE HISTORIA KRÓLESTWA DANII PRZYNALEŻNOŚĆ DANII DO MIĘDZYNARODOWYCH ORGANIZACJI POLITYCZNYCH I GOSPODARCZYCH ORAZ STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE SYSTEM POLITYCZNY PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY KRAJU, SAMORZĄD TERYTORIALNY POLITYKA SPOŁECZNA, SYSTEM OŚWIATY I STANDARD ŻYCIA GRENLANDIA WYSPY OWCZE - FAROE ISLANDS TENDENCJE ROZWOJU GOSPODARKI W DANII SYTUACJA GOSPODARCZA DANII KONIUNKTURA GOSPODARCZA W DANII W 2002 ROKU PROGNOZA KONIUNKTURY W DANII NA 2004 ROK OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PODSTAWOWYCH SEKTORÓW GOSPODARKI WYNIKI W WIODĄCYCH SEKTORACH GOSPODARKI DANII W 2002 R SAMORZĄD GOSPODARCZY W DANII WSPÓŁPRACA GOSPODARCZO HANDLOWA Z POLSKĄ POLSKO-DUŃSKA WSPÓŁPRACA HANDLOWA I INWESTYCYJNA W 2002 R INWESTYCJE DUŃSKIE W POLSCE POLSKO-DUŃSKA WYMIANA HANDLOWA W I PÓŁROCZU 2003 R GŁÓWNE BARIERY DOSTĘPU POLSKICH TOWARÓW I USŁUG DO RYNKU DUŃSKIEGO PROGNOZA ROZWOJU POLSKO-DUŃSKIEJ WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ WARUNKI WPROWADZANIA TOWARÓW NA RYNEK DUŃSKI CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA WPROWADZENIE TOWARÓW NA RYNEK DUŃSKI WARUNKI EKSPORTU DO DANII Procedury celne Opłaty nakładane na towary importowane Regulacje importu żywności i artykułów chemicznych Certyfikacja wyrobów przemysłowych Certyfikaty ekologiczne Zawieranie umów (kontraktów) i windykacja należności

4 4.3. WAŻNIEJSZE IMPREZY TARGOWE W DANII REGULACJE PRAWNO-TRAKTATOWE PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ W DANII REGULACJE PRAWNE PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH PODATEK OD WARTOŚCI DODANEJ I AKCYZOWY RYNEK PRACY W DANII ZATRUDNIANIE OBCOKRAJOWCÓW SAMOZATRUDNIENIE PRACE MONTAŻOWE PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH SYSTEM BANKOWY I USŁUGI BANKOWE INFORMACJE PRAKTYCZNE O RYNKU DUŃSKIM INFORMACJE PRAKTYCZNE PRZEDSTAWICIELSTWA DYPLOMATYCZNE I KONSULARNE RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W DANII PRZEDSTAWICIELSTWA DYPLOMATYCZNE I KONSULARNE KRÓLESTWA DANII W POLSCE ŹRÓDŁA INFORMACJI O RYNKU DUŃSKIM REGIONALNE IZBY HANDLOWE DORADZTWO PRAWNE, PODATKOWE, GOSPODARCZE I HANDLOWE INTERNETOWE KATALOGI I BAZY DANYCH PODSTAWOWE ZWROTY JĘZYKA DUŃSKIEGO SPIS TABEL SPIS WYKRESÓW

5 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O KRAJU 1.1. Dania Królestwo Danii informacje ogólne Dania, Królestwo Danii, Kongeriget Danmark Stolica: Kopenhaga Powierzchnia: 43,1 tys. km 2 Język urzędowy: duński Jednostka monetarna: 1 korona duńska = 100 öre Ludność: 5,3 mln Średnia gęstość zaludnienia wynosi 125 osób na 1 km 2. Czas miejscowy: Warszawa 12.00, Kopenhaga Główne miasta: Kopenhaga, Arhus, Odense, Alborg Ustrój: monarchia parlamentarna Głowa państwa: królowa Małgorzata II Skład etniczny: Duńczycy - 98%, Niemcy - 2% Podział administracyjny: 14 okręgów (amtskommune): Arhus, Bornholm, Frederiksborg, Fyn, Kobenhavn, Nordjylland, Ribe, Ringkobing, Roskilde, Sonderjylland, Storstrom, Vejle, Vestsjalland, Viborg, 2 miasta wydzielone: Kopenhaga, Frederiksberg, Do Danii należą autonomiczne: Grenlandia i Wyspy Owcze Warunki naturalne Dania leży na Półwyspie Jutlandzkim o powierzchni 29,8 tys. km 2 (ok.70% pow. kraju) i ponad 480 wyspach, spośród których około 100 jest zamieszkanych. Największe z nich to: Zelandia (ok. 7 tys. km 2 ), Fionia (ok. 3 tys. km 2 ), Lolland (1,2 tys. km 2 ). Dania jest krajem nizinnym o rzeźbie polodowcowej. Średnia wysokość terenu wynosi około 30 m n.p.m.. Wały morenowe wyznaczające zasięg ostatniego zlodowacenia dzielą Półwysep Jutlandzki na część wschodnią i zachodnią. Zachodnią część Jutlandii zajmują równiny sandrowe, nadmorskie pasy wydm i liczne jeziora przybrzeżne. Wschodnią urozmaicają wzgórza morenowe. Najwyższe wzniesienie kraju - Yding Skarhoj osiąga 173 m n.p.m.. Północną Jutlandię oddziela od pozostałej części Półwyspu cieśnina Limfjored. Najbardziej na północ położoną częścią półwyspu jest piaszczysty cypel Skaw. Na wschód od Półwyspu Jutlandzkiego, oddzielona cieśniną Mały Bełt, leży wyspa Fionia. Dalej, w kierunku południowo - wschodnim, znajduje się mniejsza wyspa Langeland. Cieśnina Wielki Bełt oddziela Fionię od Zelandii, największej wyspy duńskiej. Dalej na wschód, już na Morzu Bałtyckim, leży granitowa wyspa Bornholm. Wzdłuż wybrzeża południowo - zachodniego ciągną się Wyspy Północnofryzyjskie, których południowa część należy do Niemiec. Wyspy Duńskie są przeważnie płaskie lub pagórkowate, zbudowane ze skał krystalicznych bądź glin i wapieni, w których zachodzą procesy krasowe. Fionię cechuje urozmaicony krajobraz morenowo-jeziorny. 5

6 Klimat Danii jest umiarkowanie ciepły, morski, łagodzony wpływem Atlantyku. Zimy są krótkie i łagodne, lata chłodne i wilgotne. Średnie temperatury powietrza wahają się od 0 C w styczniu do C w lipcu. Roczna suma opadów wynosi około 600 mm na wschodzie kraju i mm na południowym zachodzie. Aktualny serwis pogodowy można znaleźć na stronie Duńskiego Instytutu Meteorologicznego pod adresem: Gęstą sieć rzeczną tworzą krótkie, zasobne w wodę rzeki o wyrównanym przepływie. Najdłuższa - Gudena ma 158 km. Liczne, niewielkie jeziora polodowcowe występują głównie we wschodniej części Jutlandii (Mosso, Julso) i północnej Zelandii (Aresso, Esrum). Na zachodzie Jutlandii dominują jeziora przybrzeżne (Ringkobing, Fjord). Ważne znaczenie dla żeglugi mają cieśniny i kanały morskie. Naturalna szata roślinna Danii, zubożona przez działalność gospodarczą człowieka, występuje obecnie w rezerwatach przyrody. Lasy, z przewagą świerka, sosny i modrzewia, porastają 10% powierzchni kraju. Na Jutlandii spotkać można jeszcze wrzosowiska i torfowiska. Świat zwierzęcy reprezentują małe zwierzęta łowne oraz ptactwo, szczególnie wodne. Obiekty przyrody chronionej zajmują 9,8 % powierzchni kraju. Dania jest uważana w Unii Europejskiej za kraj o najlepiej zorganizowanej ochronie zasobów naturalnych Historia Królestwa Danii Najstarszymi ludami zamieszkującymi Półwysep Jutlandzki byli Teutonowie, Cymbrowie, Jutowie i Sasi. Ludy te w V wieku n.e. rozpoczęły podbój Wysp Brytyjskich. W V i VI wieku z południa Skandynawii przybyły plemiona duńskie - Danowie. Stanowiły one odłam ludów skandynawskich, zwanych Normanami. W ciągu VIII-XI wieku duńscy Wikingowie organizowali łupieżcze wyprawy, grabiąc wybrzeża państwa karolińskiego i Wysp Brytyjskich. W tym czasie odbywał się proces jednoczenia państwa duńskiego oraz chrystianizacja ludności. Król Kanut I Wielki (ok ), połączył z Danią Anglię i Norwegię, a jego państwo obejmowało także prowincje dzisiejszej Szwecji (Gotlandia, Skania). Na przełomie XII i XIII wieku Dania rozpoczęła ekspansję terytorialną, zajmując kolejno Szlezwik i Holsztyn (Niemcy), część Estonii, Inflanty i Islandię. Rywalizowała też o wpływy w basenie Morza Bałtyckiego ze Szwecją i niemiecką Hanzą. W 1397 r. Dania zawarła Unię Kalmarską z Norwegią, Szwecją, oraz Szlezwikiem i Holsztynem. Był to efekt dążeń politycznych ówczesnej królowej Małgorzaty. Jej celem był wybór wspólnego władcy i wspólne prowadzenie wojny. Formalnie kraje unii zachowały niezależność, w rzeczywistości prym wiodła Dania. Po wojnie domowej w latach panującą religią Danii stał się luteranizm. Szwecja wyłamała się z unii w 1523 r. 6

7 Długotrwałe wojny ze Szwecją w XVI i XVII wieku doprowadziły do upadku Danii jako mocarstwa. Wiązało się to z utratą m.in. Gotlandii i Skanii oraz części Norwegii. W XIX wieku po wojnach napoleońskich ziemie norweskie ostatecznie odłączyły się od Danii, co wpłynęło na spadek znaczenia państwa duńskiego na arenie międzynarodowej. W 1849 r. Królestwo Danii stało się państwem konstytucyjnym z 2-izbowym parlamentem. Po wojnie w 1864 r. Prusy i Austria zabrały Danii Szlezwik i Holsztyn. Od tego momentu politykę zagraniczną państwa cechowała neutralność, kraj rozpoczął proces szybkiego rozwoju gospodarczego i oświatowego. Podczas I wojny światowej Dania zachowała neutralność, a w 1918 r. utraciła Islandię, pozostając z tym państwem w unii personalnej. W 1920 r. do Danii powróciła północna część Szlezwiku. Podczas II wojny światowej, zdobyta w przeciągu jednego dnia, była okupowana w latach przez wojska hitlerowskie Przynależność Danii do międzynarodowych organizacji politycznych i gospodarczych oraz stosunki międzynarodowe Dania, jako członek-założyciel, od 1945 roku należy do Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ). Od 1949 r. znajduje się w Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego (NATO), od 1973 r. w Unii Europejskiej. Od 1995 jest członkiem Unii Europejskiej. Ponadto należy do Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz Rady Nordyckiej. Wyspy Owcze i Grenlandia nie należą do Unii Europejskiej 1. Dania aktywnie popiera poszerzenie UE o kraje bałtyckie oraz kraje Europy Środkowej i Wschodniej a sprawa ta znajduje się wśród priorytetów duńskiej polityki zagranicznej. Podkreśla się, że rozszerzenie Unii, niezależnie od aspektów ekonomicznych, ma doniosły wymiar polityczny, jakim jest zbudowanie zjednoczonej politycznie i gospodarczo Europy. Stanowisko to znajduje szerokie poparcie społeczeństwa duńskiego, które w porównaniu do pozostałych społeczeństw państw unijnych znajduje się na czele listy popierających nowych członków Unii Europejskiej. Wśród pozostałych priorytetów realizowanych przez Danię, od wielu lat niezależnie od charakteru politycznego rządu, znajdują się problemy ochrony środowiska i zatrudnienia. W kołach politycznych i gospodarczych tego kraju uważa się, że Polska jest najważniejszym partnerem politycznym i gospodarczym spośród krajów Europy Środkowej i Wschodniej, co potwierdzają zarówno obroty handlowe Danii z Polską, jak i wielkość duńskiego kapitału zainwestowanego w naszym kraju. 1 CIR HZ Warszawa /2003 7

8 1.5. System polityczny Dania jest dziedziczną monarchią konstytucyjną. Od 1849 roku jest monarchią konstytucyjną z systemem parlamentarno-gabinetowym. Głową państwa jest królowa Małgorzata II panująca od 1972 roku. Jednoizbowy parlament Folketing liczy 179 posłów. Izbę wyższą zlikwidowano w 1953 roku. Po dwóch posłów wybieranych jest na Grenlandii i Wyspach Owczych. Obowiązuje proporcjonalny system wyborczy z 2% progiem uzyskanych głosów dla partii politycznych biorących udział w wyborach. Rząd jest formowany przez zwycięską partię polityczną lub koalicję partii politycznych a formalnie powołuje go królowa. Wybory odbywają się co cztery lata lub wcześniej jeśli rząd utraci poparcie w parlamencie. Obecny rząd powstał po wyborach 20 listopada 2001 r. Głównym aktem prawnym Danii jest konstytucja uchwalona w 1952 roku z późniejszymi poprawkami. Obowiązuje system prawa pisanego, stanowionego przez parlament lub przez niego promulgowanego. W strukturze Folketingu działają 24 stałe komisje, których głównym zadaniem jest przygotowywanie aktów prawnych przyjmowanych w debacie plenarnej, w trzech czytaniach. Wiodącą rolę odgrywają: Komisja Finansów, w której dyskutowany jest rządowy projekt budżetu państwa i Komisja Europejska, na forum której cotygodniowo zatwierdzane jest duńskie stanowisko w sprawach dotyczących problematyki UE. Dania, która przoduje wśród krajów UE w zakresie wdrażania ustawodawstwa związanego z jednolitym rynkiem europejskim jest jednocześnie krajem, który ma najwięcej obszarów wyłączonych z zakresu działania wspólnego dorobku Unii tzw. opt-outs. Należy do nich polityka obronna, wspólna polityka imigracyjna, współpraca w zakresie spraw wewnętrznych i sądownictwa oraz unia walutowa. W Danii ukształtowała się tradycja rozstrzygania najważniejszych kwestii politycznych drogą referendum. W okresie powojennym odbyło się ich jedenaście. W drodze referendum decydowano w 1972 r. o kwestii członkostwa tego kraju we Wspólnotach Europejskich, dwukrotnie wypowiadano się w sprawie ratyfikacji traktatu z Maastricht (w 1992 i 1993 r.) oraz w sprawie ratyfikacji traktatu z Amsterdamu. 28 września 2000 roku obywatele tego kraju wypowiedzieli się w referendum przeciwko przystąpieniu Danii do unii walutowej, mimo, że rząd i przeważająca większość ekonomistów była za przystąpieniem do strefy euro". Obawy związane z euro mieli przede wszystkim przedstawiciele starszego pokolenia, a także kobiety. Grupy te obawiały się oprócz utraty tożsamości narodowej również negatywnego wpływu wspólnej waluty na funkcjonowanie duńskiego państwa socjalnego. Obecnie, po kilku miesiącach od wprowadzenia euro do obiegu, sondaże opinii publicznej pokazują pewną przewagę zwolenników wspólnej waluty, jednak rząd, chcąc uniknąć kolejnego niepowodzenia, nie spieszy się z ogłoszeniem kolejnego referendum. W Danii działa Biuro Ombudsmana czyli odpowiednika polskiego Rzecznika Praw Obywatelskich. Rzecznik ten jest powoływany przez parlament. W 1974 r. powołany został rzecznik konsumentów, który nadzoruje przestrzeganie prawa w działalności gospodarczej i występuje w ochronie praw konsumentów. 8

9 1.6. Podział administracyjny kraju, samorząd terytorialny Dania jest państwem o dużym stopniu decentralizacji. Posiada dwustopniowy podział administracyjny. Dania dzieli się na: 14 okręgów zwanych amtami 2, 2 wydzielone obszary metropolitalne Kopenhaga i Frederiksberg oraz 275 gmin. Okręgi można porównać pod względem obszarowym jak i zakresu kompetencji do polskich województw przed wprowadzeniem reformy administracyjnej lub obecnych powiatów. Administracja państwowa obejmuje zakresem swojego działania cały kraj. Przedmiotem jej wyłącznego działania są stosunki międzynarodowe i polityka zagraniczna, problematyka obronności i bezpieczeństwa wewnętrznego, telekomunikacja i szkolnictwo wyższe typu uniwersyteckiego. Administrację samorządową stanowią wybierane na okres 4 lat rady atmów i rady gmin oraz stojący na ich czele merowie okręgów i burmistrzowie gmin. Na obydwu szczeblach administracji samorządowej znajdują się organy wykonawcze realizujące ustalenia władz samorządowych, czyli rad okręgów i gmin. Administracja samorządowa uprawniona jest do podejmowania działań w granicach amtu lub gminy. W gestii amtów znajdują się następujące obszary kompetencyjne: szpitale, ochrona zdrowia, szkolnictwo średnie, budowa oraz utrzymanie autostrad i dróg, transport publiczny, planowanie regionalne, ochrona środowiska. Gminy zajmują się na swoim terenie: szkolnictwem podstawowym, opieką społeczną, planowaniem lokalnym, oczyszczaniem ścieków i utylizacją śmieci, budową i utrzymaniem dróg lokalnych. Podstawowym źródłem finansowania wydatków samorządów są wpływy z podatków od dochodów osobistych, które mają charakter liniowy i wynoszą w zależności od okręgu od 27,6% do 35,8%. Około 60% podatku dochodowego przekazywane jest do budżetów lokalnych, a tylko 40% podatku trafia do budżetu centralnego. W kraju obowiązuje trójinstancyjny system sądownictwa. Sądy grodzkie jako sądy pierwszej instancji, sądy apelacyjne jako sądy drugiej instancji i Sąd Najwyższy. Ponadto działają oddzielnie sądy podatkowe i sądy gospodarcze. Terytoria zamorskie: Wyspy Owcze i Grenlandia w ramach przyznanej autonomii mają własne parlamenty i rządy. Administrację lokalną na Wyspach Owczych stanowi 50 gmin, na Grenlandii 18 gmin. 2 AMT jest tłumaczony na język angielski jako hrabstwo, a na polski jako okręg lub województwo. 9

10 Tabela 1. Wykaz okręgów i wydzielonych obszarów metropolitalnych Danii w 2002 r. Lp. Okręgi i wydzielone obszary metropolitalne na prawach okręgów Powierzchnia w km 2 Liczba ludności Gęstość zaludnienia na 1 km 2 Okręgi (zwane amtami) 1. Kopenhaga 528, Frederiksborg 1.347, Roskilde 891, Zelandia Zachodnia 2.983, Storstrøm 3.398, Bornholm 588, Fionia 3.485, Jutlandia Południowa 3.939, Ribe 3.131, Vejle 2.996, Ringkøbing 4.853, Århus 4.560, Viborg 4.122, Jutlandia Północna 6.173, Wydzielone obszary metropolitalne na prawach okręgów 1. Kopenhaga 88, Frederiksberg 8, Dania ogółem , Źródło: Danmarks Statistik Statistical Yearbook 2002 r Polityka społeczna, system oświaty i standard życia Dania jest krajem rozwiniętym gospodarczo o bardzo wysokim standardzie życia. Niezależnie od sposobów obliczania dochodu na głowę mieszkańca kraj ten sytuuje się wśród najbogatszych krajów świata. W studium przeprowadzonym przez Organizację ds. Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w 1999 r. na temat zdolności państwa do zapewnienia podstawowych potrzeb socjalnych i ekonomicznych, Dania znalazła się na pierwszym miejscu wśród 160 badanych państw. Standard i zakres świadczeń socjalnych w Danii jest jednym z najwyższych na świecie, co wyraża się wysokimi nakładami na poszczególne dziedziny opieki socjalnej i na spożycie zbiorowe. Od wielu lat w tym kraju realizowany jest program państwa socjalnego, z szeroko rozwiniętymi świadczeniami w zakresie ochrony zdrowia, opieki medycznej, pomocy rodzinie, z bezpłatnym szkolnictwem na wszystkich szczeblach i szeroko rozbudowanym systemem stypendialnym dla uczącej się młodzieży, świadczeniami na wypadek bezrobocia, rozbudowanym systemem opieki społecznej dla niepełnosprawnych i ludzi w podeszłym wieku. 10

11 Szeroko rozbudowany program świadczeń socjalnych jest pokrywany z relatywnie wysokich podatków od dochodów osobistych, które niwelują różnice w dochodach. Obciążenia podatkowe należą do jednych z najwyższych w Europie. Jak wykazują badania opinii publicznej społeczeństwo godzi się na wysokie podatki pod warunkiem efektywnego funkcjonowania systemu zabezpieczeń społecznych, ochrony zdrowia i edukacji. Ponad 60% ludności Danii mieszka w domach jednorodzinnych. Bogato wyposażone są gospodarstwa domowe. W kraju tym powszechne są tendencje egalitarne i dlatego eksponowanie zamożności jest oceniane krytycznie. Dania posiada rozwinięty system szkolnictwa na wszystkich szczeblach. Na naukę i oświatę przeznacza się około 9 % wydatków publicznych. W 2000 r. 34,6% dorosłej ludności legitymowało się wykształceniem podstawowym, a pozostała część wykształceniem średnim i wyższym. Dania posiada 5 uniwersytetów: w Kopenhadze, Århus, Odense, Aalborgu i Roskilde, oraz uczelnie uniwersyteckie techniczne, rolnicze i medyczne. Ponadto w kraju istnieje cały szereg uczelni wyższych, przygotowujących specjalistów w zakresie biznesu, inżynierii i wielu innych. Oficjalnym kościołem państwowym jest duński kościół luterański. Należy do niego około 90% mieszkańców, którzy płacą podatek kościelny. Dania jest krajem tolerancyjnym i przekonania religijne uczestników życia gospodarczego są ich prywatną sprawą i nie wpływają na działalność gospodarczą. Infrastruktura w Danii uważana jest za najbardziej rozwiniętą w świecie a kraj ten według opinii specjalistów posiada najlepszą w Europie sieć dystrybucji. Przesyłki pocztowe docierają do adresatów w ciągu 24 godzin. Duńczycy uważają, że przyjęcie Szwecji i Finlandii do Unii Europejskiej w 1995 r., przemiany ustrojowe w Polsce, Rosji i krajach nadbałtyckich oraz otwarcie się tych krajów w stronę Europy Zachodniej spowodowało, że Dania stała się faktycznym centrum Europy Północnej. Kosztem olbrzymich nakładów inwestycyjnych oddano do użytku w czerwcu 1998 r. most drogowo-kolejowy łączący Zelandię z wyspą Fionią umożliwiający bezpośredni transport drogowy z Niemcami i Europą Zachodnią. W lipcu 2000 r. tunel i most kolejowo-drogowy połączyły Kopenhagę i Malmö - miasto szwedzkie w południowej Skanii. Obydwa połączenia pozwalają na bezpośredni transport drogowy z Finlandii, Szwecji i Norwegii do Europy Zachodniej. Dania posiada 11 lotnisk. Największe znajduje się w Kopenhadze i obsługuje wszystkie najważniejsze połączenia międzynarodowe będąc jednym z najbardziej efektywnie obsługujących loty tranzytowe portów lotniczych w Europie. W 2001 r. przewinęło się przez ten port lotniczy 18,1 miliona pasażerów komunikacji międzynarodowej i 2,8 miliona komunikacji krajowej. Poza lotniskiem kopenhaskim, na Jutlandii, Fionii i Bornholmie znajduje się 10 lotnisk obsługujących połączenia lotnicze krajowe i zagraniczne. Największe na Jutlandii lotnisko Billund obsłużyło 1,7 miliona pasażerów. Dania posiada również dużą liczbę portów morskich zdolnych do przyjęcia wszelkiego rodzaju 11

12 morskich jednostek pływających. Porty duńskie wyposażone są w nowoczesne urządzenia do przeładunku towarów. W 2001 r. nastąpiło połączenie portu Kopenhaga ze szwedzkim portem Malmö. Połączony port przyjął ponad 20 tys. statków o łącznym tonażu 13,3 mln ton cargo. Dania posiada również rozwiniętą sieć połączeń drogowych i kolejowych. W tym niewielkim kraju jest km dróg publicznych z czego 843 km wysokiej jakości autostrad. Linie kolejowe łączą wszystkie większe miasta kraju. Dzięki tak rozwiniętej infrastrukturze i uruchomionym ostatnio mostom Duńczycy uważają, że kraj ten, a zwłaszcza Kopenhaga staje się głównym ośrodkiem koordynacji działalności gospodarczej zarówno na terenie Skandynawii jak i w rejonie morza Bałtyckiego i jednym z bardziej dynamicznie rozwijających się regionów w Europie Północnej Grenlandia Grenlandia jest największą wyspą świata o powierzchni kilometrów kwadratowych, z czego 85% powierzchni jest pokryta wiecznym lodem. Stolicą jest miasto Nuuk (dawniej Godthåb). Język grenlandzki jest językiem urzędowym. Ramy autonomii Wyspy zostały określone w akcie prawnym z 1 maja 1979 r. Na jego podstawie Kancelaria Premiera Danii jest odpowiedzialna za całokształt spraw administracyjnych związanych z zewnętrznymi i niektórymi wewnętrznymi funkcjami państwa. Stąd w gestii Ministerstwa Obrony znajduje się obszar wyspy, a Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiedzialne jest za wymiar sprawiedliwości, służbę więzienną i policję, zaś Ministerstwo Spraw Zagranicznych nadzoruję stosunki zagraniczne Grenlandii. Całość działań państwowych jest koordynowana przez Wysokiego Komisarza. Grenlandia ma dwa stałe miejsca w parlamencie duńskim Folketingu. W ramach przyznanej autonomii mieszkańcy mają prawo wybierania własnego parlamentu, który nazywa się Landsstyret. Parlament wyłania rząd, w skład którego wchodzi 8 ministrów. Administrację lokalną tworzy 18 gmin. Prawo uchwalane przez duński parlament jest obowiązujące na Grenlandii. Na wyspie działają sądy lokalne i Sąd Najwyższy. Apelacje składane są do duńskiego Sądu Najwyższego. Współpraca międzynarodowa Grenlandii skoncentrowana jest na problemach Arktyki i krajów północnych. Kraj ten jest od 1984 r. członkiem Rady Nordyckiej i uczestniczy w pracach Nordyckiej Rady Ministrów. Powołana w 1996 Rada Arktyczna składająca się z przedstawicieli 8 narodów z rejonu Arktyki służyć ma aktywizacji współpracy w zakresie ochrony środowiska, szkolnictwa, transportu, ochrony zdrowia i innych. W wyniku referendum z lutego 1982 r. społeczeństwo Grenlandii zadecydowało o rezygnacji z członkostwa w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej. W rezultacie czego w lutym 1984 r. Wspólnoty wraz z rządem duńskim podjęły wspólnie decyzję o pozwoleniu na opuszczenie ugrupowania przez Grenlandię z początkiem 1985 r., nadając jej status zamorskiego terytorium stowarzyszonego. Status ten zapewnia wolny dostęp do rynku unijnego dla eksportu Wyspy, którego ponad 80% kierowane jest do krajów UE. 12

13 Gospodarka Grenlandii opiera się głównie na rybołówstwie i przetwórstwie ryb. Ze względu na niską opłacalność zaniechano wydobywania rud cynku i ołowiu. Niemniej na terenie Wyspy prowadzone są przez wiele międzynarodowych firm poszukiwania geologiczne cennych surowców i minerałów. Ważną dziedziną jest turystyka. Szersza informacja na temat Grenlandii dostępna jest na stronie internetowej Wyspy Owcze - Faroe Islands Wyspy Owcze /Faroe Islands/ to drugie terytorium zamorskie Danii. Składa się ono z 18 wysp. Stolicą Wysp jest miasto Tórshavn. Wyspy uzyskały dużą autonomię już w 1948 r. Prawo duńskie obowiązuje tu po wcześniejszej jego akceptacji przez miejscowy parlament Løgting złożony z 32 posłów. Parlament wyłania rząd składający się z 8 ministrów. Lokalną administrację tworzy 50 gmin. Na Wyspach obowiązują własne cła, akcyza, podatki, a nawet własna waluta, oczywiście ściśle powiązana z koroną duńską. Do wyłącznej legislacyjnej i administracyjnej kompetencji władz na Wyspach należą takie obszary administracji jak: planowanie przestrzenne, dysponowanie zasobami naturalnymi zarówno na lądzie jak i dnie morza, problemy ochrony środowiska, telekomunikacji, gospodarki, rynku pracy, podatków. Problemy opieki społecznej, ochrony zdrowia i szkolnictwa uzgadniane są z administracją centralną w Danii. W podobny sposób regulowane są kwestie polityki zagranicznej, wymiaru sprawiedliwości i obrony. Wyspy nie należą do Unii Europejskiej. W 1992 r. podpisana została z obecnymi Wspólnotami umowa o wzajemnym wolnym handlu. W listopadzie 1998 r. umowa o wolnym handlu podpisana została również z Polską. W gospodarce Wysp dominuje rybołówstwo i przetwórstwo rybne, co stanowi 98 % eksportu. Pozostałe gałęzie gospodarki są ściśle powiązane z sektorem połowowym i przetwórstwa ryb. Prowadzone są rybne gospodarstwa hodowli łososia. Zwiększa się też udział sektora wydobycia ropy naftowej i gazu. Największymi eksporterami na Wyspy są: Dania - 30% importu, Norwegia - 23% i Niemcy - 8%. Największymi odbiorcami produktów faroańskich są: Dania - 25% eksportu, następnie Wielka Brytania - 17%, Hiszpania - 12% i Francja - 10%. Szersza informacja na temat Wysp Owczych dostępna jest na stronie internetowej 13

14 2. TENDENCJE ROZWOJU GOSPODARKI W DANII 2.1. Sytuacja gospodarcza Danii W latach 60-tych i 70-tych Dania dokonała bardzo szybkiej transformacji gospodarki z opartej na rolnictwie na zdominowaną przez przemysł i usługi. Jeszcze w 1955 r. wyroby przemysłowe przynosiły zaledwie 30% wpływów z eksportu. Choć już w 1965 r. wartość eksportu wyrobów przemysłowych była większa niż eksportu towarów rolnych, to jeszcze w 1980 r. raport Komisji Europejskiej określał gospodarkę Danii jako bazującą głównie na rolnictwie. Obecnie rolnictwo wytwarza tylko 2,9% wartości dodanej, przemysł 21,6% a sektor usług 75,5%. Choć mięso i przetwory mięsne to nadal jedna z najważniejszych pozycji w duńskim eksporcie, to firmy duńskie znalazły dla siebie wiele nisz rynkowych w takich dziedzinach, jak: farmaceutyki, wysoko przetworzone wyroby metalowe, elektronika, zabawki, meble czy przetworzone produkty rolne. Około połowa produkcji przemysłowej Danii jest przeznaczana na eksport, co stanowi niemal 80% wartości całego duńskiego eksportu. Liczne firmy duńskie (na ogół małe i średnie, które zatrudniają niemal 90% siły roboczej) są dostawcami części i komponentów dla wielu producentów wyrobów finalnych w Niemczech, Szwecji i Wielkiej Brytanii. Dania jest krajem prowadzącym od lat otwartą gospodarkę - wartość wymiany towarowej z zagranicą to ok. 68% PKB. Jest to wynikiem z jednej strony ograniczonego rynku wewnętrznego, tylko niewiele ponad 5 mln ludzi, a z drugiej strony położenia geograficznego; u wrót do Bałtyku i Skandynawii. Przyjęty przez Danię model państwa socjalnego sprawia, że rola sektora publicznego jest bardzo duża. Zatrudnia on ok. 35% siły roboczej obejmując swym zakresem szeroko pojętą sferę usług dla ludności. Jednocześnie udział państwa w sektorze produkcyjnym jest niski w porównaniu z innymi krajami UE, a polityka przemysłowa mało aktywna. Model duński to także spłaszczona struktura dochodów ludności, wyrównywana transferami z budżetu państwa, bardzo wysokie podatki, najwyższe w krajach OECD i wysoki poziom cen, przekraczający o 26% średni poziom cen w krajach UE. Obciążenia podatkowe są ponoszone głównie przez pracowników. Podatek dochodowy od przedsiębiorstw wynosi 30% i jest jak na warunki europejskie niski. Również obciążenia pracodawców na ubezpieczenia socjalne i zdrowotne w wysokości 1% funduszu płac są jednymi z najniższych w krajach OECD. Jedną z cech charakterystycznych gospodarki duńskiej jest długoletnia tradycja samorządu gospodarczego. Stowarzyszenia branżowe mają bardzo silną pozycję, a ich wewnętrzne regulacje w zakresie poszczególnych zawodów i branż są często ważniejsze niż oficjalna legislacja rządowa. Stowarzyszenia są zaangażowane w ustalanie wspólnych norm, cen, warunków dostępu do wybranych zawodów, kontrolują sprawy wewnętrznej konkurencji między członkami, w tym reklamowanie towarów, czy działalności sieci handlowych. 14

15 Dania jest także jedynym krajem Unii Europejskiej, gdzie stosunki pracy nie są uregulowane przepisami prawa lecz umowami zbiorowymi, zawieranymi między związkami zawodowymi) a związkami pracodawców. Warunki pracy wynegocjowane w tych umowach obejmują wszystkich pracowników niezależnie od tego, czy są członkami związków zawodowych, czy nie. W efekcie tworzy to trudną do pokonania barierę dostępu do miejscowego rynku usług nawet dla firm z krajów Unii Europejskiej, których obywatele nie muszą ubiegać się o zezwolenie na pobyt i podjęcie pracy. W przeglądach OECD Dania określana jest jako kraj prowadzący mało aktywną politykę przemysłową, realizowaną przede wszystkim za pomocą instrumentów horyzontalnych. Konkurencja na rynku wewnętrznym została uznana za niedostateczną, zarówno w sektorze prywatnym, jak i szeregu usług publicznych, głównie z powodu wielu ograniczeń w dostępie do rynku, związanych z: silną koncentracją w wielu dziedzinach produkcji, powszechną w Danii sytuacją, że wiele dziedzin gospodarki nie ma szczegółowych uregulowań prawnych, tylko opiera się na przepisach opracowanych przez izby i stowarzyszenia przemysłowe, istniejącą siecią nieformalnych porozumień, silną pozycją organizacji branżowych. Mała skala rynku duńskiego i wysokie koszty dostępu do niego są też przyczyną tego, że brak konkurencji wewnętrznej nie jest kompensowany konkurencją firm zagranicznych. Za dziedziny o najbardziej ograniczonej konkurencji uznane zostały: produkcja żywności i napojów, przemysł tytoniowy i produkcja materiałów budowlanych. Niedostateczna konkurencja jest też w części przemysłu chemicznego, elektronicznego, aparatury medycznej oraz publikacji książek, czasopism i gazet. W zakresie usług, do dziedzin o niedostatecznej konkurencji należą: handel hurtowy i detaliczny, instalowanie urządzeń elektrycznych i gazowych, transport i niektóre wolne zawody. W tych dziedzinach poziom cen jest od 15 do 43% wyższy, niż w 9 krajach Unii Europejskiej o najwyższych dochodach. Rząd podjął w 2000 r. pewne działania, mające na celu złagodzenie istniejącej sytuacji. Z uwagi jednak na silne w Danii przywiązanie do tradycji i mocną pozycję organizacji branżowych, kompleksowe rozwiązanie tego problemu będzie możliwe dopiero w dłuższym okresie czasu. Przede wszystkim zmieniona została ustawa Prawo Konkurencji z 1 stycznia 1998 r. Poprawki, które weszły w życie 1 października 2000 r. umacniają pozycję Urzędu ds. Konkurencji, dając mu prawo kontroli fuzji i przejęć przedsiębiorstw zgodnie z artykułami 81 i 82 Traktatu o UE. Urząd, który do tej pory był tylko ciałem opiniodawczym uzyskał prawo do podejmowania decyzji administracyjnych i nakładania kar. Zmienione zostało także rozporządzenie o czasie pracy sklepów. 15

16 Od 1 lipca 2001 r. sklepy mają prawo handlu przez 5 niedziel w roku (dotychczas jedna), a roczny limit obrotów dla sklepów, które nie podlegają przepisom o godzinach otwarcia został podniesiony z 14,6 mln DKK (bez VAT) do 23 mln DKK (z VAT). Inne dotychczasowe kroki podjęte w celu poprawy konkurencji to: ograniczenie monopolu aptek na sprzedaż leków bez recepty, wprowadzenie możliwości sprzedaży piwa i napojów bezalkoholowych w puszkach, a także deregulacja rynku książek, które mogą być sprzedawane w supermarketach. Celem strategicznym polityki gospodarczej rządu duńskiego w ostatnich latach jest: stabilne, "zdrowe" finanse publiczne, stopniowa eliminacja zadłużenia zagranicznego i redukcja długu publicznego, stabilny kurs korony, utrzymywanie dodatniego salda budżetu i nadwyżki bilansu płatniczego, minimalizacja bezrobocia. Realizacja tych celów, to powszechnie uznawany warunek sprawnego funkcjonowania duńskiego modelu państwa socjalnego, zwłaszcza w perspektywie niekorzystnych przemian demograficznych - starzenie się społeczeństwa Koniunktura gospodarcza w Danii w 2002 roku Dania wkroczyła w 2002 r. z wielkimi nadziejami na przełamanie stagnacji gospodarczej, która miała miejsce w 2001 r., kiedy to zanotowano zaledwie jednoprocentowy wzrost gospodarczy. W I półroczu 2002 r. gwałtownie zwiększyły się zakupy samochodów osobowych (17%), co było spowodowane obawami, że dostosowanie się do nowych, ujednoliconych zasad sprzedaży w UE od IV kwartału 2002 r. spowoduje gwałtowny wzrost ich cen. Kiedy jednak okazało się, że wzrost ten nie będzie tak znaczny, jak się spodziewano i dodatkowo rozłożony na trzy lata, zakupy obniżyły się do niskiego poziomu z 2001 r. Niepokojący był również poziom inflacji, który w pewnych okresach zbliżał się do górnej granicy dopuszczonej kryteriami konwergencji. Według rządu średnioroczna inflacja w 2002 r. wyniosła 2,4%. Według kół gospodarczych, w tym banku NORDEA, może być to więcej, nawet niemal 3%. Jest to przede wszystkim związane z gwałtownym wzrostem cen usług. W tym sektorze gospodarki firmy duńskie mogą łatwo przerzucać wzrost kosztów na klientów, gdyż konkurencja ze strony firm zagranicznych jest tu znikoma. Innym negatywnym zjawiskiem, który zaskoczył wszystkich był wzrost bezrobocia w II połowie 2002 r. Wzrost bezrobocia dotyczy tylko sektora prywatnego, gdyż w sektorze publicznym zatrudnienie zwiększyło się, niwelując w 50% spadek zatrudnienia w sektorze prywatnym. Cechą charakterystyczną obecnego wzrostu bezrobocia jest fakt, że dotknęło ono przede wszystkim ludzi z wyższym wykształceniem, głównie inżynierów oraz specjalistów z sektora informatycznego i telekomunikacyjnego. Po raz pierwszy od dłuższego czasu pojawił się w Danii problem z miejscami pracy dla absolwentów wyższych uczelni - bezrobocie jest największe w grupie wiekowej lat. 16

17 Danię nie ominęło również zjawisko spadku cen akcji. Wprawdzie spadek indeksu giełdy kopenhaskiej KFX o 26,3% był w porównaniu z innymi giełdami europejskimi umiarkowany, jednak sytuacja inwestorów instytucjonalnych, zwłaszcza funduszy inwestycyjnych i emerytalnych uległa znacznemu pogorszeniu. Zmniejszyły się również z tego powodu dochody budżetu z podatków od zysków kapitałowych. Najwięcej spadły ceny akcji firm związanych z energią wiatrową, firm telekomunikacyjnych i farmaceutycznych. Według opinii firm zajmujących się oceną sytuacji finansowej przedsiębiorstw, niemal jedna trzecia duńskich przedsiębiorstw miała w 2002 r. negatywny wynik finansowy, a ok. 20% firm jest w stanie zagrożenia bankructwem. Mimo tych negatywnych zjawisk, sytuacji gospodarczej Danii nie można nazwać kryzysową. W 2002 r. nieznacznie wzrosło zadłużenie wewnętrzne wskutek zwiększonej emisji obligacji rządowych, jednak niski poziom stóp procentowych obniża koszty obsługi długu, a zadłużenie jest nadal mniejsze niż 45% PKB. Tabela 2. Wypełnianie przez Danię w 2002 r. kryteriów konwergencji na tle pozostałych krajów UE Wyszczególnienie Inflacja (%) Długoterminowe stopy procentowe Bilans budżetu (% PKB) Dług publiczny (% PKB) Kryteria konwergencji 3,1 7,0-3,0 60,0 Unia Europejska 2,3 5,0-0,8 63,0 "Euroland" 2,5 5,0-1,5 69,3 Dania 2,4 5,1 +1,5 44,3 Źródło: Ministerstwo Finansów Danii W 2002 r. zmieniona została ustawa Prawo Konkurencji, w której ustanowione zostały znacznie wyższe kary za jej naruszanie, zbliżone do poziomu kar w innych krajach UE. Uznano, że do porozumień cenowych między grupami firm nie odnosi się zasady de minimis oraz usprawniono przepisy w zakresie egzekwowania kontrolnych inspekcji w przedsiębiorstwach. Rząd przyjął pakiet posunięć nakierowanych na zwiększenie konkurencyjności i zmniejszenie obciążeń formalnych. Ogłoszone projekty liberalizacji rynku energii i przewozów kolejowych zostały prawnie usankcjonowane. Od 1 stycznia 2003 r. nastąpiła pełna liberalizacja rynku energii elektrycznej, a od 1 stycznia 2004 r. całkowicie zliberalizowany zostanie rynek gazu. 17

18 Tabela 3. Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne rozwoju społecznogospodarczego Danii w latach Wyszczególnienie 1998r. 1999r. 2000r. 2001r. 2002r. 1. PKB - dynamika (rok poprzedni =100) 102,1 101,3 102,4 101,1 101,0 2. Konsumpcja prywatna -dynamika. 100,9 100,2 101,1 101,9 3. Inwestycje dynamika 108,5 102,8 106,3 102,0 101,1 4. Inflacja dynamika 101,9 102,5 102,9 102,3 102,4 5. Wydatki publiczne dynamika 101,4 101,4 100,8 105,7 101,3 6. Wydajność pracy dynamika. 102,9 102, Dług publiczny % PKB 58,0 52,6 48,3 43,5 44,3 8. Eksport mld DKK dynamika 9. Import mld DKK dynamika 10. Eksport do Polski mln USD, * mln DKK dynamika 11. Import z Polski mln USD, * mln DKK dynamika 319,1. 305,7. 918,1. 775,6. 333,1 104,3 309,6 101,3 825,8 89,9 842,3 108,6 397,8 119,4 360,2 116,3 783,8 94,9 856,6 101,7 409,7 103,0 365,2 101,4 * 6.695,8 108,9 * 6.857,7 115,1 428,6 104,6 391,1 107,0 * 7.072,2 105,6 * 7.409,5 108,0 Źródło: 1. Sprawozdanie ekonomiczno-handlowe za rok Biuro Radcy Handlowego w Kopenhadze. Marzec Sprawozdanie ekonomiczno-handlowe za rok WE-H Ambasady RP w Kopenhadze. Luty Sprawozdanie ekonomiczno-handlowe za rok WE-H Ambasady RP w Kopenhadze. Luty Sprawozdanie ekonomiczno-handlowe za rok WE-H Ambasady RP w Kopenhadze. Luty Sprawozdanie ekonomiczno-handlowe za rok WE-H Ambasady RP w Kopenhadze. Marzec Prognoza koniunktury w Danii na 2004 rok Niepewna sytuacja w świecie, spowodowana konfliktem irackim oraz kłopoty gospodarcze w kilku krajach UE, powodują, że prognozowanie koniunktury na 2004 r. obarczone jest dużym stopniem niepewności. Sytuacja wewnętrzna w Danii, a zwłaszcza nadwyżka finansów publicznych, niskie bezrobocie oraz potencjał wzrostu spożycia indywidualnego, który powinien nastąpić po okresie stagnacji stwarza podstawy do optymistycznych prognoz. 18

19 Jednak rynek duński jest zbyt mały dla zdynamizowania gospodarki samym popytem wewnętrznym, a większość firm jest w znacznym stopniu uzależniona od sytuacji na rynkach światowych. Dlatego to, jak potoczą się sprawy poza Danią, będzie miało istotny wpływ na koniunkturę w tym kraju. W tej sprawie ostrożny optymizm cechuje prognozy wszystkich miarodajnych źródeł. Wszyscy zakładają poprawę sytuacji w gospodarce światowej, co ma wpłynąć pozytywnie na gospodarkę Danii. Najbardziej optymistyczne są prognozy tzw. "Rady Mędrców", trzech najbardziej znanych ekonomistów, doradzających Ministrowi Gospodarki, które zakładają: wzrost PKB o 1,9%, wzrost spożycia indywidualnego o 2,7%, spadek inflacji do 1,9%, spadek bezrobocia do 5,0%. Najostrożniejsze są prognozy banków, które obawiają się wzrostu płac szybszego niż w krajach będących głównymi partnerami handlowymi Danii, a także inflacji i spadku inwestycji w sektorze prywatnym. Rząd duński w swoim raporcie na temat wypełniania kryteriów konwergencji przedstawił następującą prognozę na okres do 2010 r. wzrost PKB: o 2,1% w 2004 r., o 1,8% średnio w latach wzrost spożycia indywidualnego: o 2,4% w 2004 r., o 2,5-2,6% średnio w latach inflacja na poziomie: 1,8% w 2004 r., 1,6-1,7% średnio w latach bezrobocie na poziomie: 5,2% w 2004 r., stopniowy spadek bezrobocia do 4,5% w 2010 r. Żadna z prognoz nie przewiduje naruszenia równowagi gospodarczej Danii i jej stabilności makroekonomicznej. Tabela 4. Przewidywany wzrost handlu zagranicznego, spożycia i inwestycji w Daniiw latach Wyszczególnienie 2002 r r r. Wzrost eksportu towarów i usług (%) 2,6 2,8 4,2 Wzrost importu towarów i usług (%) 2,7 2,2 3,7 Realny wzrost spożycia prywatnego (%) 1,9 2,2 1,9 Realny wzrost spożycia zbiorowego (%) 1,3 0,7 1,0 Wzrost inwestycji w środki trwałe (%) 1,1 0,2 1,4 Źródło: Sprawozdanie Ekonomiczno-Handlowe za 2002 r., WEH Ambasada RP w Kopenhadze, Marzec 2003 r. 19

20 Na ożywienie gospodarcze pewien wpływ, na razie trudny do przewidzenia, może mieć zapowiadany przez rząd program prywatyzacji spółek skarbu państwa (poczta, koleje, DONG), a także zapowiedź większego udziału firm prywatnych, wybieranych w formie przetargu, w realizacji usług socjalnych, gwarantowanych przez państwo (outsourcing) Ogólna charakterystyka podstawowych sektorów gospodarki Mimo, że Dania już od wielu lat jest krajem zindustrializowanym, to jednak rolnictwo i przemysł z nim związany nadal odgrywają znaczną rolę w gospodarce tego kraju. W Danii użytki rolne obejmują 61,5% powierzchni kraju, na których znajduje się ok. 60 tys. farm, a przemysł spożywczy zajmuje pierwsze miejsce w gospodarce Danii dostarczając 24,3% produkcji przemysłowej. Duńskie rolnictwo uważane jest za jedno z najbardziej nowoczesnych na świecie. W pełni korzysta ono z możliwości jakie stwarza Wspólna Polityka Rolna zapewniająca znaczne i stabilne dochody rolnikom. W rolnictwie dominuje hodowla. Produkcja zwierzęca, głównie mięso wieprzowe oraz mleko i jego przetwory to ok. 70% wartości sprzedaży, a produkcja roślinna to pozostałe 30%. Duńskie rolnictwo charakteryzuje trwałe powiązanie rolników z odbiorcami ich produktów, mające korzenie w rozwiniętym jeszcze w XIX wieku ruchu spółdzielczym. Duński sektor budowlany to przede wszystkim małe i średnie firmy charakteryzujące się dużą tradycją w eksporcie/imporcie i współpracy z zagranicą. Komponenty budowlane, takie jak np. okna, elementy konstrukcji, materiały dachowe, są cenione ze względu na ich wysoką jakość. Duńscy architekci i inżynierzy są znani na całym świecie (np. gmach opery w Sydney, tunel i most Oeresund łączący Szwecję z Danią lub gmach Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Riad), a duńscy rzemieślnicy pracują wszędzie tam, gdzie wymagana jest wysoka jakość. Sektor budowlany posiada też bogate doświadczenie i know-how związane z pracami renowacyjnymi nabyte w ciągu ostatnich 30 lat podczas modernizacji przeprowadzonych w dużych miastach Danii. Dzisiaj Dania posiada jedne z najwyższych standardów mieszkań na świecie. Linki: Konfederacja Duńskich Pracodawców Budownictwa - Przemysł Materiałów Budowlanych - Duńska Rada Praktykujących Architektów - Duńska Federacja Małych i Średnich Firm - Targi Budowlane w Danii HI-messen w Herning (budownictwo i rzemieślnictwo) Dr. Margrethe Hallen w Fredericia (budownictwo, przemysł drzewny) 20

Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku :38:33

Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku :38:33 Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku 2015-10-21 14:38:33 2 Rumunia jest krajem o dynamicznie rozwijającej się gospodarce Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku. Rumunia jest dużym krajem o dynamicznie

Bardziej szczegółowo

Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.

Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Zaznacz państwa członkowskie starej Unii Europejskiej, które nie wprowadziły dotąd

Bardziej szczegółowo

Jak być skutecznym w kraju niemieckojęzycznym i dlaczego tylko niektórzy odnoszą sukcesy?

Jak być skutecznym w kraju niemieckojęzycznym i dlaczego tylko niektórzy odnoszą sukcesy? Jak być skutecznym w kraju niemieckojęzycznym i dlaczego tylko niektórzy odnoszą sukcesy? Zapraszamy do udziału w spotkaniu informacyjnym Wrocław 28 marca 2019, godz. 10.00 Dolnośląska Agencja Współpracy

Bardziej szczegółowo

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa,.7. r. Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Instytut Ekonomiczny Projekcja PKB lipiec % 9 8 9% % % proj.centralna 9 8 7 7-8q 9q q q

Bardziej szczegółowo

Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji

Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji Andrzej Kowalski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB Katedra Rozwoju Obszarów Wiejskich Szkoła Główna Handlowa Warszawa kwiecień 2009 Wzajemne

Bardziej szczegółowo

Co kupić, a co sprzedać :25:37

Co kupić, a co sprzedać :25:37 Co kupić, a co sprzedać 2015-06-10 16:25:37 2 Francja od lat jest największym europejskim eksporterem kosmetyków; wartość francuskiego eksportu szacuje się na prawie 4,5 mld euro. W III kw. 2013 r. nastąpiło

Bardziej szczegółowo

Handel z Polską 2015-06-15 17:00:08

Handel z Polską 2015-06-15 17:00:08 Handel z Polską 2015-06-15 17:00:08 2 Szwajcaria zajmuje 23. miejsce jako partner handlowy Polski. W handlu między Polską a Szwajcarią utrzymuje się trend zmniejszania różnicy wartości między eksportem

Bardziej szczegółowo

POLITYKA GOSPODARCZA POLSKI PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ

POLITYKA GOSPODARCZA POLSKI PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ POLITYKA GOSPODARCZA POLSKI PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ Pod redakcją naukową prof. dr. hab. Stanisława Zięby prof. dr. hab. Eugeniusza Mazurkiewicza ALMAMER WYŻSZA SZKOŁA EKONOMICZNA Warszawa 2007

Bardziej szczegółowo

Co kupić, a co sprzedać :58:22

Co kupić, a co sprzedać :58:22 Co kupić, a co sprzedać 2015-06-11 13:58:22 2 Głównym partnerem handlowym Hiszpanii jest strefa euro. Hiszpania przede wszystkim eksportuje żywność i samochody, importuje zaś surowce energetyczne i chemię.

Bardziej szczegółowo

Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-06-11 13:56:00

Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-06-11 13:56:00 Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-06-11 13:56:00 2 Hiszpania pod koniec XX wieku była jednym z najszybciej rozwijających się gospodarczo państw Europy, kres rozwojowi położył światowy kryzys z końca

Bardziej szczegółowo

światowej na podstawie mapy podaje cechy podziału wyjaśnia wpływ ustroju politycznego na rozwój administracyjnego Polski

światowej na podstawie mapy podaje cechy podziału wyjaśnia wpływ ustroju politycznego na rozwój administracyjnego Polski Temat (rozumiany jako lekcja w podręczniku) 1. System władzy i podział administracyjny kraju 2. Zmiany liczby ludności Polski 3. Rozmieszczenie ludności Dział: ZAGADNIENIA LUDNOŚCIOWE Wymagania edukacyjne

Bardziej szczegółowo

Sytuacja gospodarcza Grecji w 2014 roku :11:20

Sytuacja gospodarcza Grecji w 2014 roku :11:20 Sytuacja gospodarcza Grecji w 2014 roku 2015-02-11 20:11:20 2 Dzięki konsekwentnie wprowadzanym reformom grecka gospodarka wychodzi z 6 letniej recesji i przechodzi obecnie przez fazę stabilizacji. Prognozy

Bardziej szczegółowo

Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego

Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego Gdańsk, 31 marca 2017 r. Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego

Bardziej szczegółowo

Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro

Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro Kwiecień 2013 Katarzyna Bednarz Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro Jedną z najważniejszych cech polskiego sektora energetycznego jest struktura produkcji

Bardziej szczegółowo

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa,.. r. Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Instytut Ekonomiczny Plan prezentacji. Zmiany pomiędzy rundami Projekcja listopadowa na tle

Bardziej szczegółowo

Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów

Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów Lublin, 17 maja 2010 r. Sytuacja na globalnym rynku inwestycyjnym kończący się

Bardziej szczegółowo

Cel prezentacji: Przedstawienie Unii Europejskiej jako instytucji i jej wpływu na gospodarki wewnątrz sojuszu oraz relacji z krajami spoza UE.

Cel prezentacji: Przedstawienie Unii Europejskiej jako instytucji i jej wpływu na gospodarki wewnątrz sojuszu oraz relacji z krajami spoza UE. Cel prezentacji: Przedstawienie Unii Europejskiej jako instytucji i jej wpływu na gospodarki wewnątrz sojuszu oraz relacji z krajami spoza UE. Plan prezentacji: 1. Ogólne informacje na temat UE i jej gospodarki

Bardziej szczegółowo

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa, 7.. r. Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Instytut Ekonomiczny Plan prezentacji. Zmiany pomiędzy rundami Rozliczenie Otoczenie Gospodarka

Bardziej szczegółowo

RYNKI WSCHODNIE Współpraca gospodarcza Polski z Litwą Przepisy prawne regulujące polsko litewską współpracę gospodarczą.

RYNKI WSCHODNIE Współpraca gospodarcza Polski z Litwą Przepisy prawne regulujące polsko litewską współpracę gospodarczą. RYNKI WSCHODNIE Współpraca gospodarcza Polski z Litwą Przepisy prawne regulujące polsko litewską współpracę gospodarczą. Stosunki gospodarcze między Polską i Litwą regulują przepisy prawne Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa,.. r. Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Instytut Ekonomiczny Plan prezentacji. Zmiany pomiędzy rundami Projekcja marcowa na tle listopadowej

Bardziej szczegółowo

Brama Unii Celnej: Białoruś. Ambasada Republiki Białoruś w Rzeczypospolitej Polskiej

Brama Unii Celnej: Białoruś. Ambasada Republiki Białoruś w Rzeczypospolitej Polskiej Brama Unii Celnej: Białoruś 1 UNIA CELNA Powierzchnia: 20 031 000 km² Ludność: 169 mln. PKB: USD 2,7 bln. (4 % światowego PKB) Handlowy obrót zewnętrzny: USD 913 mld. 2 Co daje Unia Celna i WPG? Swobodny

Bardziej szczegółowo

TENDENCJE ZMIAN I DYNAMIKA HANDLU ROLNO- SPOŻYWCZEGO PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ

TENDENCJE ZMIAN I DYNAMIKA HANDLU ROLNO- SPOŻYWCZEGO PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ TENDENCJE ZMIAN I DYNAMIKA HANDLU ROLNO- SPOŻYWCZEGO PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA Mgr Andrzej Kalicki Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych FAMMU

Bardziej szczegółowo

Polska w Onii Europejskiej

Polska w Onii Europejskiej A/452928 Polska w Onii Europejskiej - wybrane polityki sektorowe Wydawnictwo SGGW Warszawa 2004 Spis treści Wstęp 9 1. CHARAKTERYSTYKA PORÓWNAWCZA GOSPODAREK POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ 11 1.1. Dynamika

Bardziej szczegółowo

SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI

SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI SYTUACJA I POŁOWA 2017 ŁÓDŹ GRUDZIEŃ 2017 SPIS TREŚCI LUDNOŚĆ WYNAGRODZENIA RYNEK PRACY - ZATRUDNIENIE RYNEK PRACY - BEZROBOCIE PRZEMYSŁ BUDOWNICTWO BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ

Bardziej szczegółowo

Podstawowe wskaźniki rozwoju gospodarczego Grecji w 2013 roku :34:49

Podstawowe wskaźniki rozwoju gospodarczego Grecji w 2013 roku :34:49 Podstawowe wskaźniki rozwoju gospodarczego Grecji w 2013 roku 2014-03-21 12:34:49 2 Rok 2013 był siódmym rokiem recesji w Grecji. Jednak zauważalna jest poprawa sytuacji gospodarczej Grecji. Następuje

Bardziej szczegółowo

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa,.. r. Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Instytut Ekonomiczny Plan prezentacji. Zmiany pomiędzy rundami prognostycznymi Zmiana założeń

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyk transakcyjnych w eksporcie i ubezpieczenia eksportowe. Marcin Siwa - Dyrektor Działu Oceny Ryzyka Coface Poland

Ocena ryzyk transakcyjnych w eksporcie i ubezpieczenia eksportowe. Marcin Siwa - Dyrektor Działu Oceny Ryzyka Coface Poland Ocena ryzyk transakcyjnych w eksporcie i ubezpieczenia eksportowe 23 03 2011 Marcin Siwa - Dyrektor Działu Oceny Ryzyka Coface Poland Oceny krajów wg Coface OCENY COFACE (Country Risk) przedstawiają wpływ

Bardziej szczegółowo

Rozwój morskiej energetyki wiatrowej w Polsce perspektywy i ocena wpływu na lokalną gospodarkę

Rozwój morskiej energetyki wiatrowej w Polsce perspektywy i ocena wpływu na lokalną gospodarkę Rozwój morskiej energetyki wiatrowej w Polsce perspektywy i ocena wpływu na lokalną gospodarkę 27 lutego 207 r. POUFNE I PRAWNIE ZASTRZEŻONE Korzystanie bez zgody zabronione McKinsey jest największą firmą

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty dziewiąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2016 2017

Bardziej szczegółowo

Konferencja prasowa. Sekretarza Stanu w MRiRW Kazimierza Plocke

Konferencja prasowa. Sekretarza Stanu w MRiRW Kazimierza Plocke Konferencja prasowa Sekretarza Stanu w MRiRW Kazimierza Plocke Oczekiwania rybactwa i wędkarstwa wobec nowej perspektywy finansowej Program Operacyjny Rybactwo i Morze na lata 2014-2020 Warszawa, 23 lipca

Bardziej szczegółowo

Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej. dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska

Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej. dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Warszawa, 10 października 2014 r.

Bardziej szczegółowo

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Instytut Ekonomiczny Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa / listopada Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego na podstawie modelu

Bardziej szczegółowo

Sektor budowlany w Polsce 2017 Analiza regionalna. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata

Sektor budowlany w Polsce 2017 Analiza regionalna. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata Sektor budowlany w Polsce 2017 Analiza regionalna Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2017-2022 MARZEC 2017 SPIS TREŚCI Metodologia...6 Rynek budowlany ogółem... 11 Produkcja budowlano-montażowa...

Bardziej szczegółowo

A. Z zakresu przedmiotów kształcenia ogólnego. I. Gospodarka regionalna

A. Z zakresu przedmiotów kształcenia ogólnego. I. Gospodarka regionalna TEMATY, KTÓRE STUDENCI WYDZIAŁU ZAMIEJSCOWEGO W ŻYRARDOWIE STAROPOLSKIEJ SZKOŁY WYŻSZEJ POWINNI UMIEĆ OMÓWIĆ W TRAKCIE OBRONY PRAC DYPLOMOWYCH (LICENCJACKICH) A. Z zakresu przedmiotów kształcenia ogólnego

Bardziej szczegółowo

SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA

SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI 2015 R. Łódź lipiec 2016 SPIS TREŚCI Ludność Wynagrodzenia Rynek pracy - zatrudnienie Rynek pracy - bezrobocie Przemysł Budownictwo Budownictwo mieszkaniowe Podmioty

Bardziej szczegółowo

WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU

WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Tomasz Białowąs Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej, UMCS w Lublinie bialowas@hektor.umcs.lublin.pl

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem

Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem dr Iwona Szczepaniak Konferencja Przemysł spożywczy otoczenie rynkowe, inwestycje, ekspansja zagraniczna IERiGŻ-PIB,

Bardziej szczegółowo

Ulgi i zwolnienia podatkowe w Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej

Ulgi i zwolnienia podatkowe w Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej Ulgi i zwolnienia podatkowe w Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej Gdzie jesteśmy 30 lokalizacji Dostępne 378 ha Komunikacja Granica Uni Europejskiej z Obwodem Kaliningradzkim, Federacją

Bardziej szczegółowo

SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI. I POŁOWA 2018 r.

SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI. I POŁOWA 2018 r. SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI I POŁOWA 2018 r. SPIS TREŚCI 1 LUDNOŚĆ 2 3 4 5 6 7 8 9 10 WYNAGRODZENIA RYNEK PRACY - ZATRUDNIENIE RYNEK PRACY - BEZROBOCIE PRZEMYSŁ BUDOWNICTWO BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE

Bardziej szczegółowo

4. Analiza porównawcza potencjału Ciechanowa

4. Analiza porównawcza potencjału Ciechanowa 4. Analiza porównawcza potencjału Ciechanowa Analiza potencjału rozwojowego powinna się odnosić między innymi do porównywalnych danych z miast o zbliżonych parametrach. Dlatego też do tej części opracowania

Bardziej szczegółowo

STOSUNKI ZEWNĘTRZNE UE Z INNYMI KLUCZOWYMI PODMIOTAMI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ

STOSUNKI ZEWNĘTRZNE UE Z INNYMI KLUCZOWYMI PODMIOTAMI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ STOSUNKI ZEWNĘTRZNE UE Z INNYMI KLUCZOWYMI PODMIOTAMI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ CEL PREZENTACJI CELEM TEJ PREZENTACJI JEST PRZEDSTAWIENIE ORAZ OMÓWIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH INFORMACJI DOTYCZĄCYCH ZEWNĘTRZNYCH STOSUNKÓW

Bardziej szczegółowo

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji

Bardziej szczegółowo

UBOJNIA DROBIU Inwestycja WIPASZ SA w Międzyrzecu Podlaskim

UBOJNIA DROBIU Inwestycja WIPASZ SA w Międzyrzecu Podlaskim UBOJNIA DROBIU Inwestycja WIPASZ SA w Międzyrzecu Podlaskim WIPASZ SA PODSTAWOWE INFORMACJE WIPASZ SA funkcjonuje na rynku od 20 lat i jest w 100% polskim przedsiębiorstwem. Spółka jest największym polskim

Bardziej szczegółowo

4,6% wzrost gospodarczy w Polsce w 2017 r. - GUS podał wstępne szacunki

4,6% wzrost gospodarczy w Polsce w 2017 r. - GUS podał wstępne szacunki https://www. 4,6% wzrost gospodarczy w Polsce w 2017 r. - GUS podał wstępne szacunki Autor: Ewa Ploplis Data: 9 lutego 2018 Wzrost gospodarczy w Polsce, czyli wzrost Produktu Krajowego Brutto tzw. PKB

Bardziej szczegółowo

Prowadzenie biznesu i inwestowanie na Białorusi

Prowadzenie biznesu i inwestowanie na Białorusi Warszawa, dnia 26 lutego roku Prowadzenie biznesu i inwestowanie na Białorusi Nowe możliwości dla polskiego biznesu 1 Białoruś. Fakty Stolica Mińsk Powierzchnia całkowita 207 600 km² Liczba ludności ()

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty piąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2014 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji

Bardziej szczegółowo

dr Piotr SZAJNER IERiGŻ-PIB ul. Świętokrzyska Warszawa Rynek serów i twarogów w Polsce i UE

dr Piotr SZAJNER IERiGŻ-PIB ul. Świętokrzyska Warszawa   Rynek serów i twarogów w Polsce i UE dr Piotr SZAJNER IERiGŻ-PIB ul. Świętokrzyska 20 00-002 Warszawa E-mail: szajner@ierigz.waw.pl Rynek serów i twarogów w Polsce i UE Produkcja serów w Polsce [1.] tys. ton 800 600 400 200 0 2000 2004 2008

Bardziej szczegółowo

BAROMETR RYNKU ENERGII RWE najbardziej przyjazne rynki energii w Europie

BAROMETR RYNKU ENERGII RWE najbardziej przyjazne rynki energii w Europie BAROMETR RYNKU ENERGII RWE najbardziej przyjazne rynki energii w Europie Janusz Moroz Członek Zarządu RWE Polska 17. listopada 2011 RWE company name 17.11.2011 PAGE 1 Barometr Rynku Energii RWE narzędzie

Bardziej szczegółowo

POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH. Wspieranie polskiego eksportu na przykładzie programu Go Africa

POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH. Wspieranie polskiego eksportu na przykładzie programu Go Africa POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Wspieranie polskiego eksportu na przykładzie programu Go Africa Bartłomiej Lewandowski Koordynator Go Africa Department Promocji Gospodarczej Kraków,

Bardziej szczegółowo

Jesienna prognoza gospodarcza: stopniowe ożywienie, zewnętrzne ryzyko

Jesienna prognoza gospodarcza: stopniowe ożywienie, zewnętrzne ryzyko KOMISJA EUROPEJSKA KOMUNIKAT PRASOWY Bruksela, 5 listopada 2013 r. Jesienna prognoza gospodarcza: stopniowe ożywienie, zewnętrzne ryzyko W ostatnich miesiącach pojawiły się obiecujące oznaki ożywienia

Bardziej szczegółowo

Polski przemysł tekstylny i odzieżowy w 2003 roku

Polski przemysł tekstylny i odzieżowy w 2003 roku Roman Matusiak Polska Izba Odzieżowo-Tekstylna Polski przemysł tekstylny i odzieżowy w 2003 roku W Polsce, okres recesji spowodował, podobnie jak w innych krajach europejskich poważne ograniczenie produkcji

Bardziej szczegółowo

Wpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę

Wpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę Mirosław Gronicki Wpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę Warszawa 31 maja 2011 r. Spis treści 1. Geneza światowego kryzysu finansowego. 2. Światowy kryzys finansowy skutki. 3. Polska

Bardziej szczegółowo

Prognoza z zimy 2014 r.: coraz bardziej widoczne ożywienie gospodarcze

Prognoza z zimy 2014 r.: coraz bardziej widoczne ożywienie gospodarcze KOMISJA EUROPEJSKA KOMUNIKAT PRASOWY Bruksela/Strasburg, 25 lutego 2014 r. Prognoza z zimy 2014 r.: coraz bardziej widoczne ożywienie gospodarcze W zimowej prognozie Komisji Europejskiej przewiduje się

Bardziej szczegółowo

Zrównoważony rozwój regionów w oparciu o węgiel brunatny 2014-11-19

Zrównoważony rozwój regionów w oparciu o węgiel brunatny 2014-11-19 Zrównoważony rozwój regionów w oparciu o węgiel brunatny 2014-11-19 Rola węgla brunatnego w gospodarce Polski 180 160 140 120 100 80 60 40 20 Struktura produkcji en. elektrycznej w elektrowniach krajowych

Bardziej szczegółowo

Przegląd prognoz gospodarczych dla Polski i świata na lata 2013-2014. Aleksander Łaszek

Przegląd prognoz gospodarczych dla Polski i świata na lata 2013-2014. Aleksander Łaszek Przegląd prognoz gospodarczych dla Polski i świata na lata 2013-2014 Aleksander Łaszek Wzrost gospodarczy I Źródło: Komisja Europejska Komisja Europejska prognozuje w 2014 i 2015 roku przyspieszenie tempa

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty pierwszy kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2013 r.) oraz prognozy na lata 2014 2015

Bardziej szczegółowo

BADANIE RYNKU KONSTRUKCJI STALOWYCH W POLSCE

BADANIE RYNKU KONSTRUKCJI STALOWYCH W POLSCE INSTYTUT INFORMACJI RYNKOWEJ DPCONSULTING WWW.IIR-DPC.PL BADANIE RYNKU KONSTRUKCJI STALOWYCH W POLSCE Dla POLSKIEJ IZBY KONSTRUKCJI STALOWYCH lipiec - sierpień 2015 METODOLOGIA Badanie przeprowadzono techniką

Bardziej szczegółowo

Co kupić a co sprzedać 2015-06-26 13:34:29

Co kupić a co sprzedać 2015-06-26 13:34:29 Co kupić a co sprzedać 2015-06-26 13:34:29 2 Eksport jest siłą napędową niemieckiej gospodarki. Niemcy są także znaczącym importerem surowców, głównie energetycznych, ale i wysoko przetworzonych wyrobów

Bardziej szczegółowo

POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata

POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata ZINTEGROWANE DZIAŁANIA NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU OBSZARÓW MIEJSKICH POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata 2014-2020 Komisja Europejska przyjęła propozycje ustawodawcze dotyczące polityki spójności na lata 2014-2020

Bardziej szczegółowo

Tendencje i uwarunkowania biznesu międzynarodowego

Tendencje i uwarunkowania biznesu międzynarodowego Tendencje i uwarunkowania biznesu międzynarodowego Dr Bogdan Buczkowski Katedra Wymiany Międzynarodowej Konferencja organizowana w ramach projektu Utworzenie nowych interdyscyplinarnych programów kształcenia

Bardziej szczegółowo

Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r.

Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r. Warszawa, dnia 30 grudnia 2016 r. Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie

Bardziej szczegółowo

MAZOWSZE PARTNEREM DLA TWOJEGO BIZNESU

MAZOWSZE PARTNEREM DLA TWOJEGO BIZNESU MAZOWSZE PARTNEREM DLA TWOJEGO BIZNESU POLSKA Centralna lokalizacja Międzynarodowy partner handlowy MOSKWA 1200 km LONDYN 1449 km BERLIN PRAGA WILNO RYGA KIJÓW 590 km 660 km 460 km 660 km 690 km POLSKA

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty trzeci kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce ( kwartał 2014 r.) oraz prognozy na lata 2014 2015 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

Inwestycje Polskie Banku Gospodarstwa Krajowego

Inwestycje Polskie Banku Gospodarstwa Krajowego Inwestycje Polskie Banku Gospodarstwa Krajowego Paweł Lisowski Dyrektor ds. Współpracy z Samorządami Terytorialnymi Doradca Prezesa Podstawowe cele i zadania strategiczne Bank pierwszego wyboru dla Państwa

Bardziej szczegółowo

Znaczenie gazu łupkowego dla Polski i Lubelszczyzny Aspekty ekonomiczne i społeczne. Dr Stanisław Cios Ministerstwo Spraw Zagranicznych

Znaczenie gazu łupkowego dla Polski i Lubelszczyzny Aspekty ekonomiczne i społeczne. Dr Stanisław Cios Ministerstwo Spraw Zagranicznych Znaczenie gazu łupkowego dla Polski i Lubelszczyzny Aspekty ekonomiczne i społeczne Dr Stanisław Cios Ministerstwo Spraw Zagranicznych Nieco historii Instalacje naftowe w Polsce, początek XX w. Nieco historii

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp 11

Spis treści. Wstęp 11 Spis treści Wstęp 11 Rozdział 1 Tendencje w rozwoju społeczeństwa niemieckiego 14 1.1. Podstawowe dane liczbowe i cechy społeczeństwa Niemiec 14 1.2. Sytuacja ekonomiczna niemieckich gospodarstw domowych

Bardziej szczegółowo

Perspektywa gospodarcza dla biznesu w 2013 r.

Perspektywa gospodarcza dla biznesu w 2013 r. Perspektywa gospodarcza dla biznesu w 2013 r. Zachodniopomorski Dzień Instrumentów Inżynierii Finansowej 9 kwietnia 2013 Rola firm w gospodarce W przedsiębiorstwach powstaje ponad ¾ produktu krajowego

Bardziej szczegółowo

Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP

Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP Raport na temat działalności Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP Kierunki eksportu i importu oraz zachowania MSP w Europie Lipiec 2015 European SME Export

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje o spółce PKO BP

Podstawowe informacje o spółce PKO BP Podstawowe informacje o spółce PKO BP PKO BANK POLSKI S.A. jeden z najstarszych banków w Polsce. W opinii wielu pokoleń Polaków uważany jest za bezpieczną i silną instytucję finansową. Większościowym akcjonariuszem

Bardziej szczegółowo

Handel zagraniczny Polska-Japonia :48:49

Handel zagraniczny Polska-Japonia :48:49 Handel zagraniczny Polska-Japonia 2013-09-02 07:48:49 2 W 2012 r. w handlu pomiędzy Polską i Japonią odnotowano znaczny spadek obrotów do poziomu 2,7 mld USD (w porównaniu z 3,3 mld USD w 2011 r.). Wynik

Bardziej szczegółowo

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W III KWARTALE 2014 R. (zgodnie z ESA 2010) NAKŁADY INWESTYCYJNE W OKRESIE I IX 2014 R.

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W III KWARTALE 2014 R. (zgodnie z ESA 2010) NAKŁADY INWESTYCYJNE W OKRESIE I IX 2014 R. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W III KWARTALE 2014 R. (zgodnie z ESA 2010) NAKŁADY INWESTYCYJNE W OKRESIE I IX 2014 R. BADANIE AKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ LUDNOŚCI (BAEL) W III KWARTALE 2014 R. 28 listopada 2014 r.

Bardziej szczegółowo

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA PODMIOTÓW Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYM 1 W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM W 2013 R.

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA PODMIOTÓW Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYM 1 W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM W 2013 R. URZĄD STATYSTYCZNY W POZNANIU ul. Wojska Polskiego 27/29, 60 624 Poznań Opracowania sygnalne Data opracowania: luty 2015 Kontakt: e mail: SekretariatUSPOZ@stat.gov.pl tel. 61 27 98 200, fax 61 27 98 100

Bardziej szczegółowo

Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek

Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Przedsiębiorstwa 2012 wzrost przy wysokim poziomie ryzyka. Warszawa, 18 stycznia 2012 r Warszawa, 18 stycznia 2012 r. Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek mkrzysztoszek@prywatni.pl Dynamika przychodów w

Bardziej szczegółowo

Gospodarka i funkcjonowanie Unii Europejskiej

Gospodarka i funkcjonowanie Unii Europejskiej Gospodarka i funkcjonowanie Unii Europejskiej Wykład I Podstawowe pojęcia i formy integracji Integracja ekonomiczna Stopniowe i dobrowolne eliminowanie granic ekonomicznych między niepodległymi państwami,

Bardziej szczegółowo

SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA

SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI I POŁOWA 2016 R. Łódź listopad 2016 SPIS TREŚCI Ludność Wynagrodzenia Rynek pracy - zatrudnienie Rynek pracy - bezrobocie Przemysł Budownictwo Budownictwo mieszkaniowe

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 23 października 2012 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

Bardziej szczegółowo

Wydział Programowania Rozwoju i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. Katowice, 2 grudzień 2004

Wydział Programowania Rozwoju i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. Katowice, 2 grudzień 2004 KSZTAŁTOWANIE I REALIZACJA POLITYKI ENERGETYCZNEJ NA POZIOMIE WOJEWÓDZTWA STAN OBECNY, PRIORYTETY NA PRZYSZŁOŚĆ W KONTEKŚCIE PROWADZONEJ AKTUALIZACJI STRATEGII ROZWOJU WOJEWÓDZTWA. Wydział Programowania

Bardziej szczegółowo

Polska wieś ZaMoŻNa i europejska

Polska wieś ZaMoŻNa i europejska Polska wieś ZAMOŻNA I EUROPEJSKA POLSKA WIEŚ Stan obecny Charakterystyka ogólna Na terenach wiejskich w Polsce mieszka 14,9 mln Polaków stanowi to 38% mieszkańców Polski. W Polsce mamy 1,583 mln gospodarstw

Bardziej szczegółowo

Obsługa inwestorów w zakresie Odnawialnych Źródeł Energii w Szczecinie

Obsługa inwestorów w zakresie Odnawialnych Źródeł Energii w Szczecinie Obsługa inwestorów w zakresie Odnawialnych Źródeł Energii w Szczecinie Marek Kubik p.o. Dyrektor Wydziału Obsługi Inwestorów i Biznesu Urząd Miasta Szczecin Szczecin, dnia 09.10.2014 r. Stolica Euroregionu

Bardziej szczegółowo

Tradycyjna Gospodarka światowa i jej upadek

Tradycyjna Gospodarka światowa i jej upadek Tradycyjna Gospodarka światowa i jej upadek AGENDA 1. Definicje 2. Okres przed-tradycyjny 3. Rewolucja Przemysłowa 4. Współczesna gospodarka Światowa Definicje gospodarka światowa, ekon. historycznie ukształtowany

Bardziej szczegółowo

156 Eksport w polskiej gospodarce

156 Eksport w polskiej gospodarce 156 Eksport w polskiej gospodarce Eksport w polskiej gospodarce struktura oraz główne trendy Eksport jest coraz ważniejszym czynnikiem wzrostu gospodarczego w Polsce. W 217 r. eksport stanowił 54,3% wartości

Bardziej szczegółowo

Streszczenie. Eksport i import w 2014 roku. Małopolska na tle Polski. Zaangażowanie firm w handel zagraniczny

Streszczenie. Eksport i import w 2014 roku. Małopolska na tle Polski. Zaangażowanie firm w handel zagraniczny Streszczenie Eksport i import w 2014 roku Zwiększyła się wartość eksportu i importu w stosunku do 2013 roku. Wartość dóbr i usług, które trafiły na eksport w 2014 roku wyniosła: 7,8 mld euro z Małopolski,

Bardziej szczegółowo

Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2017 r.

Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2017 r. Warszawa, dnia 29 grudnia 2017 r. Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2017 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie

Bardziej szczegółowo

GRUPA: FOKI Polska, Rzeczpospolita Polska państwo unitarne w Europie Środkowej położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w dorzeczu Wisły i Odry. Powierzchnia

Bardziej szczegółowo

Cezary Kosikowski, Finanse i prawo finansowe Unii Europejskiej

Cezary Kosikowski, Finanse i prawo finansowe Unii Europejskiej Cezary Kosikowski, Finanse i prawo finansowe Unii Spis treści: Wykaz skrótów Wprowadzenie Część I USTRÓJ WALUTOWY I FINANSE UNII EUROPEJSKIEJ Rozdział I Ustrój walutowy Unii 1. Pojęcie i zakres oraz podstawy

Bardziej szczegółowo

Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego

Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego Dr inż. Piotr SZAJNER IERiGZ-PIB ul. Świętokrzyska 20 PL 00-002 Warszawa E-mail: szajner@ierigz.waw.pl Plan prezentacji Wyniki finansowe przemysłu cukrowniczego;

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty szósty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (I kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Cel główny: Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa Cele szczegółowe: zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, wzrost konkurencyjności

Bardziej szczegółowo

Trudne czasy dla polskiego budownictwa

Trudne czasy dla polskiego budownictwa Warszawa, 21 maja 2013 r. Informacja prasowa Trudne czasy dla polskiego budownictwa Budownictwo w Polsce. Edycja 2013 - raport firmy doradczej KPMG, CEEC Research i Norstat Polska. W 2013 roku zarządzający

Bardziej szczegółowo

Jerzy Majchrzak Dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu

Jerzy Majchrzak Dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu Jerzy Majchrzak Dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu AUTOEVENT 2014 2 PRZEMYSŁ MOTORYZACYJNY Jeden z największych producentów samochodów i komponentów motoryzacyjnych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

Bardziej szczegółowo

Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /273

Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /273 Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn. 14.09.2016/273 2016 1.1. Sektor przemysłowy 2015 najważniejsze fakty Jak wynika z danych GUS, produkcja sprzedana w przemyśle w porównaniu do 2014 roku była

Bardziej szczegółowo

Komunikat na temat uwarunkowań społeczno gospodarczych funkcjonowania przedsiębiorstw w kraju i województwie warmińsko - mazurskim

Komunikat na temat uwarunkowań społeczno gospodarczych funkcjonowania przedsiębiorstw w kraju i województwie warmińsko - mazurskim Komunikat na temat uwarunkowań społeczno gospodarczych funkcjonowania przedsiębiorstw w kraju i województwie warmińsko - mazurskim Kwiecień 2016 1. Rynek pracy w województwie warmińsko-mazurskim Liczba

Bardziej szczegółowo

Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-07-31 10:18:31

Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-07-31 10:18:31 Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-07-31 10:18:31 2 Stany Zjednoczone są największą i najbardziej zaawansowaną technologicznie gospodarką świata. Jej mocną stroną jest właśnie innowacyjność, a siłą napędową

Bardziej szczegółowo

Co kupić a co sprzedać 2015-06-11 10:10:09

Co kupić a co sprzedać 2015-06-11 10:10:09 Co kupić a co sprzedać 2015-06-11 10:10:09 2 Greckie towary sprzedawane są głównie do krajów UE - Włoch, Niemiec, Bułgarii i na Cypr. Polska jako partner handlowy zajmuje 27. miejsce. W 2013 roku 46,4

Bardziej szczegółowo

Doing business in Poland

Doing business in Poland Doing business in Poland Dlaczego warto inwestować w Polsce Polska zajmuje 13. miejsce na świecie i 5. w Europie wśród krajów najbardziej atrakcyjnych dla inwestorów zagranicznych - wynika z ogłoszonego

Bardziej szczegółowo

Transport wodny śródlądowy w Polsce w 2014 r.

Transport wodny śródlądowy w Polsce w 2014 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 5.08.2015 r. Opracowanie sygnalne Transport wodny śródlądowy w Polsce w 2014 r. Układ i długość śródlądowych dróg wodnych w Polsce od lat utrzymuje się na zbliżonym

Bardziej szczegółowo

System programowania strategicznego w Polsce

System programowania strategicznego w Polsce System programowania strategicznego w Polsce Dr Piotr Żuber Dyrektor Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Warszawa, listopad 2007 r. 1 Podstawowe zalety programowania

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty siódmy kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce ( kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2018 r.

Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2018 r. Warszawa, dnia 29 czerwca 2018 r. Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2018 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie

Bardziej szczegółowo