Wy szy poziom technologii w Koninie Polski GIS na rynku

Transkrypt

1 SEP dfsadfdfb dfbadfbab aerfbhabna Aleksandrz Krzemieƒ biuletyn informacyjny ELEKTROBUDOWY SA 4/2011 (95) ISSN Wy szy poziom technologii w Koninie Polski GIS na rynku

2 spis treêci 2 3 7wywiad numeru 3-4 Wy szy poziom technologii w Koninie wa ne wydarzenia 5-6 OPTIMA 145 czyli refleksje z targów bielskich ENERGETAB D-17P wêród piasków pustyni NOWOÂå! OPTIMA 145 aktualnoêci Nowoczesny gara tramwajowy w Poznaniu Co s ychaç w Êwiecie... ZPW w Tychach 16 Dla górnictwa i nie tylko SEP 17 SEP-owskie jesienne spotkania nasze sprawy 18 (MULTI)SPORT to zdrowie po pracy 19 O czym mówi, kiedy mówi o bieganiu Tomasz Garczarczyk AREVA Suppliers Day w Polsce Jacek Faltynowicz, prezes naszej firmy, wziàł udział w organizowanej przez francuski koncern energetyczny AREVA konferencji Dzieƒ Partnerów (Suppliers Day), wydarzeniu skierowanym do polskich firm, które mogłyby uczestniczyç w procesie budowy pierwszej w Polsce elektrowni jàdrowej. AREVA jest jednym z potencjalnych uczestników przetargu na dostaw technologii do polskiej elektrowni jàdrowej. Budowa miałaby ruszyç w 2016 roku, a uruchomienie pierwszego reaktora planuje si na rok Ju dziê wiele polskich firm współpracuje z nami przy budowie chocia by reaktora EPR w Olkiluoto w Finlandii w zakresie dostawy prefabrykatów, elementów elektrycznych, I&C, in ynieryjnych systemów sanitarnych, prac wykonawczych o charakterze budowlano-konstrukcyjnym, czy rozruchu. Zale y nam na dalszym rozwoju współpracy z polskim sektorem przemysłowym powiedział Thorsten Kammerzell, AREVA Procurement Vice-President, Reactors & Services Business Group. Konferencja, która miała miejsce w Warszawie 4 paêdziernika 2011 roku, wczeêniej odbywała si w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii oraz Republice Czeskiej. Zaproszenie Mamy przyjemnoêç poinformowaç, e z okazji Miko aja zostanie zorganizowana impreza dla dzieci i wnuków naszych pracowników w Krainie Dzieci cej Rozrywki Nibylandia w Katowicach. REDAKTOR NACZELNA Aleksandra Krzemieƒ tel.: 32/ fax: 32/ tel. kom.: komunikacja@elbudowa.com.pl ELEKTROBUDOWA SA Katowice, ul. Porcelanowa 12 Spotkanie Miko ajkowe odb dzie si 7 grudnia (Êroda) w godzinach i przeznaczone jest dla dzieci w wieku 1-10 lat. Szczegó y oraz zapisy ju wkrótce. Zespó Zarzàdzania Zasobami Ludzkimi Sk ad i amanie: IDO sc Chorzów, ul. WolnoÊci 101 tel./fax 32/ Nak ad: 1500 egz.

3 wywiad numeru Wy szy poziom technologii w Koninie o nowym innowacyjnym produkcie mówi Ariusz Bober, Dyrektor Rynku Dystrybucji Energii w Koninie. Rozmawiała: Foto: Aleksandra Krzemieƒ Archiwum RDE, Bartłomiej Barczyk Ariusz Bober Rozdzielnice izolowane gazem to obecnie w elektroenergetyce jedno z najbardziej zaawansowanych technologicznie urzàdzeƒ. Jaka jest geneza idei produkcji urzàdzenia w koniƒskiej fabryce? Idea wyprodukowania w ELEKTRO- BUDOWIE SA czegoê technologicznie zaawansowanego nie opuszczała mnie nigdy. Na samych ambicjach i pragnieniach nie da si jednak oprzeç rozsàdnych decyzji. Musiał wi c zaistnieç stan wy szej koniecznoêci, który by to uzasadnił. Ten stan wy szej koniecznoêci to właênie obecna sytuacja rynkowa RDE. Rynek rozdzielnic izolowanych powietrzem przeszedł w faz dojrzałoêci. Stan ten charakteryzuje si tym, e kilku konkurentów posiada podobny portfel produktów i zbli onà pozycj rynkowà, co wyklucza pozycj lidera. Niestety, cierpimy na tym tylko my, czyli obecny lider. Zmiana i powrót do stanu jeszcze sprzed dwu lat nie sà mo liwe. IntensywnoÊç konkurencji b dzie wysoka, a mar e na podstawowym asortymencie b dà spadaç. Odpowiedzià na zmian rynkowà jest nasza ucieczka, a właêciwie pogoƒ za globalnymi organizacjami, tak aby stworzyç odpowiednio du y dystans do obecnych konkurentów. OPTIMA jest właênie takim ruchem. Szykujemy w tajemnicy kolejne. Po raz pierwszy Amerykanie w latach 50. podj li próby wprowadzenia na rynek tego typu rozwiàzania technologicznego. GIS-a (ang. gas insulated switchgear), jeêli si nie myl, wylansowała firma Westinghouse? We wczesnych latach 70. czołowe firmy aparatowe na Êwiecie rozwin ły produkcj wysokonapi ciowych rozdzielnic osłoni tych, z izolacjà w postaci szeêciofluorku siarki (SF6) oraz wysokonapi ciowych wyłàczników, w których gaz był czynnikiem gaszàcym łuk elektryczny. Póêniej nastàpił intensywny rozwój techniki aparatowej, zwiàzany z wykorzystaniem doskonałych właêciwoêci izolacyjnych gazu SF6. Konstruktorzy wczeêniej próbowali budowaç prefabrykowane rozdzielnice osłoni te najwy szych napi ç (110 kv) na wzór rozdzielnic niskonapi ciowych (do 1 kv) z wykorzystaniem izolacji stałej ( ywice), olejowej bàdê ze spr onym powietrzem, jednak próby nie dawały zadowalajàcych rezultatów. Prefabrykowane elementy rozdzielnic z izolacjà stałà były ci kie i zawodne, wskutek p kni ç odlewów ywicznych du ej obj toêci. Rozdzielnice z izolacjà olejowà były niebezpieczne pod wzgl dem wybuchowym i po arowym. Dlatego te ostatecznie zwyci yła koncepcja rozwoju rozdzielnic w izolacji gazowej SF6. Laikowi ten wyrób przypomina raczej batyskaf ni urzàdzenie elektryczne. Tak naprawd nic nie widaç. Nic si nie rusza. Wszystkiego mo na dotknàç gołà dłonià. Miałam obaw podczas targów w Bielsku, ale si przemogłam. Chłodny metal i tylko tyle. Wewnàtrz, w odległoêci zaledwie kilkunastu centymetrów, napi cie 110 tysi cy volt O technologicznych rozwiàzaniach nie rozmawiamy, ale dlaczego akurat kolor wrzosowy? Istotnie, nasza rozdzielnica wysokiego napi cia OPTIMA 145 w niczym nie przypomina rozdzielnic produkowanych dotychczas przez ELEKTROBU- DOW SA. Du e odlewy aluminiowe połàczone ze sobà kołnierzami, ci ar przekraczajàcy 4 tony i...wrzosowy kolor. Dlaczego taki kolor? Dlatego, eby rozdzielnica i cała akcja promocyjna, 3

4 4 która miała miejsce na targach w Bielsku-Białej zapadła wszystkim w pami ç. W kolorystyce rozdzielnic produkowanych przez nasz zakład dominuje kolor szary zgodnie z wymaganiami wi kszoêci Klientów. ZdecydowaliÊmy si na inny kolor naszej nowej rozdzielnicy dlatego, aby jà wyró niç i pokazaç, e to zupełnie nowy wyrób i nowa era w rozwoju rozdzielnic w ELEKTROBUDOWIE SA. OsobiÊcie podczas targów spotkałem si ze skrajnymi opiniami na temat koloru naszej rozdzielnicy, jednak wi kszoêci Klientów kolor si podobał. Do dziê zostało przeprowadzonych w Koninie wiele pozytywnych prób konstrukcyjnych: Wprowadzenie na rynek OPTIMY 145 potwierdza sił, innowacyjnoêç i nowoczesnoêç naszej firmy oraz daje przewag nad lokalnà konkurencjà. mechanicznych, elektrycznych, wytrzymałoêciowych, które pozwalajà z optymizmem oceniç przyszłoêç naszego produktu. Kiedy wyrób b dzie mo na oferowaç Klientowi? Wprowadzenie nowego wyrobu o takim stopniu zaawansowania technologicznego, jakim jest OPTIMA 145, na wymagajàcy rynek polskiej elektroenergetyki to bardzo skomplikowane zadanie, wymagajàce szeregu działaƒ zwiàzanych nie tylko z samym projektowaniem i budowà rozdzielnicy, ale równie sprawdzeniem urzàdzenia na zgodnoêç z wymaganiami mi dzynarodowych norm i przepisów. Takie sprawdzenie to badanie typu, które planujemy przeprowadziç w styczniu 2012 roku w mi dzynarodowym instytucie KEMA w Holandii. Dopiero po uzyskaniu pozytywnego wyniku badaƒ, a tym samym potwierdzeniu projektowanych parametrów znamionowych rozdzielnicy, b dziemy mogli sprzedaç wyrób Klientowi. Niemniej jednak ju dziê prowadzimy szeroko zakrojone działania promocyjne wêród naszych Klientów. Od poczàtku istnienia ELEKTRO- BUDOWA SA realizuje kompleksowe rozwiàzania dla energetyki. Rozumiem, e nie chcàc zostawaç w tyle za kluczowymi graczami, postanowiliêmy poszerzyç swojà ofert. W jaki sposób pojawienie si nowego produktu zmieni naszà firm na rynku? Wprowadzenie rozdzielnicy OPTI- MA 145 do oferty stawia ELEKTRO- BUDOW SA w szeregu firm, które dysponujà najnowoczeêniejszymi rozwiàzaniami technologicznymi w bran y elektroenergetycznej. Z pewnoêcià nasza oferta produktowa rozdzielnic w izolacji SF6 nie jest tak bogata jak globalnych producentów, ale pozwoli nam skutecznie konkurowaç z nimi na polskim rynku i uczestniczyç w wielu atrakcyjnych kontraktach w polskiej energetyce. Wprowadzenie na rynek OPTIMY 145 potwierdza sił, innowacyjnoêç i nowoczesnoêç naszej firmy oraz daje przewag nad lokalnà konkurencjà. Czy OPTIMA 145 ma szanse byç w przyszłoêci produktem eksportowym? Tak. Parametry znamionowe rozdzielnicy OPTIMA 145 pozwalajà sprzedawaç ten produkt w pierwszej kolejnoêci na doskonale znanych nam rynkach wschodnich i bliskowschodnich. I ostatnie pytanie: Gdzie do tej pory skrz tnie ukrywane urzàdzenie b dzie produkowane? Prototyp urzàdzenia oraz poszczególne modele do badaƒ budowaliêmy w zakładzie w Koninie w specjalnie przygotowanych pomieszczeniach. Dla produkcji seryjnej planujemy budow nowego zakładu produkcji rozdzielnic wysokonapi ciowych gdzieê w rejonie macierzystego zakładu w Koninie. Na razie rozpatrujemy kilka lokalizacji, ale ostateczne decyzje jeszcze nie zapadły.

5 wa ne wydarzenia OPTIMA 145 czyli refleksje z targów bielskich ENERGETAB 2011 Tekst: Jan Ryszard Kurylczyk Foto: Bartłomiej Barczyk Samo Bielsko tej jesieni przyj ło nas lazurowo-włoskim niebem, wspaniałym widokiem gór okalajàcych miasto, czystoêcià ulic, ró noj zycznym gwarem starówki Przygotowania Ta atmosfera zadbanego i w pewnym sensie Êwiàtecznego grodu, jakby oczekujàcego na energetyków nie tylko z Polski robiàca dobre wra enie, była zapowiedzià udanej imprezy targowej. Troch psuło efekt namiotowe miasteczko rozbijane na placu wyznaczonym do targowej ekspozycji. Tak jak corocznie, tylko centralny budynek, w którym lokalizujà si najcz Êciej globalne firmy zwiàzane z energetykà wyglàdał dostojnie, a dookolnie rozpoêcierało si miasteczko bardziej przypominajàce obóz turecki pod Wiedniem, ni mi dzynarodowe targi Firmy w zale noêci od swoich mo liwoêci stawiały namioty o przedziwnych kształtach i wielkoêciach. Tu wypada powiedzieç, e namiot-hala ELEK- TROBUDOWY SA w tym roku zdecydowanie wyró niał si! Po pierwsze, był dwukondygnacyjny, bowiem musiał pomieêciç NASZÑ TAJEMNIC zapowiadanà w zaproszeniach na 13 wrzeênia, godzin Po drugie, usytuowany był na wzgórku, ozdobiony wyraênym logo ELEKTROBUDOWY SA, przyciàgał wzrok i zach cał do wejêcia. Kiedy przyjechałem w przeddzieƒ otwarcia targów, wn trze jeszcze porzàdkowano, przykrywano specjalnie przygotowanym suknem tajemnicze urzàdzenie, a Anna KOÂCIUK dopinała i dokonywała ostatnich Nad całoêcià organizacji naszego stoiska targowego czuwała Agnieszka PAWŁOWSKA. poprawek w image'u urzàdzenia. Nad całoêcià organizacji naszego stoiska targowego czuwała Agnieszka PAWŁOW- SKA. Podziwiałem jà! W tej krzàtaninie dziesiàtek ludzi, w której jedni przesuwali rozdzielnice Êrednionapi ciowe, drudzy podłàczali nagłoênienie, inni montowali jeszcze fragmenty konstrukcji drugiej kondygnacji pawilonu, zaê osoby odpowiedzialne za cz Êç artystycznà przeprowadzały próby, a pracownicy firmy cateringowej zwozili swoje wyposa enie, w tym rozgardiaszu ostojà spokoju była Agnieszka! Rzeczowo odpowiadała na ka de pytanie, spokojnie, choç stanowczo wydawała polecenia, pojawiała si tam, gdzie akurat była potrzebna. Powtarzam podziwiałem jà! Wszyscy musieli podobnie oceniaç jej działanie, bo nawet dyrektor Ariusz BOBER nie wtràcał si zupełnie do jej decyzji. Do wieczora wszystko było dopi te na ostatni guzik. Tajemnicze urzàdzenie zasłoni te, miejsca do rozmów z klientami przygotowane, ekspozycja produktowa ustawiona! Zapadał zmrok Poranek Nast pnego ranka byłem na stoisku bardzo wczeênie, ale ju tam była Agnieszka i dyrektor Bober. Jeszcze krzàtano si, coê dopinano, poprawiano. Na godzin 8.00 dyrektor zarzàdził roboczà odpraw. Omówiono plan dnia i zasady współpracy poszczególnych grup obsługujàcych nasz pawilon. Ja odpowiedzialny za przebieg programu zwiàzanego z ujawnieniem tajemniczego urzàdzenia przedstawiłem co nale ało, a miało pozostaç dla innych sekretne! Potem otwarcie targów i stały, niekoƒczàcy si korowód klientów zainteresowanych naszà produkcjà, młodzie y i przypadkowych osób zwiedzajàcych targi. Ka dy o coê pytał, coê chciał. Pracownicy marketingu działali bezbł dnie. Koło południa na stoisko przybył prezes Jacek FAL- TYNOWICZ. Jak ka dy màdry prezes w niczym nikomu nie przeszkadzał, akcentujàc w ten sposób zaufanie do swoich współpracowników i si nie zawiódł! Wszystko było przygotowane! 5

6 zostanà przeprowadzone w Holandii. Padało pod adresem twórców rozdzielnicy wiele technicznych pytaƒ. Przedstawiciele firm konkurencyjnych interesowali si szczegółami, których na tym etapie najlepiej nie ujawniaç, wtedy te doêwiadczeni marketingowcy zadawali sakramentalne pytanie: kawa czy herbata?. Wieczór 6 Jacek Faltynowicz, Jan Ryszard Kurylczyk, Sławomir Staszak i Ariusz Bober O godz wyłoniły si panie pomalowane w schematy elektryczne, popłyn ła łagodna muzyka i atmosfera zrobiła si nastrojowa i tajemnicza zarazem. Było coraz wi cej klientów i zainteresowanych naszym stoiskiem osób, wszak w zaproszeniach była informacja o tajemniczej niespodziance, jakà szykuje nasza firma tego dnia o godzinie Przychodzili przedstawiciele grup i przedsi biorstw energetycznych, przemysłu, górnictwa, kolejnictwa, zaproszeni goêcie zagraniczni, ale te nasi koledzy z firm konkurencyjnych. Godzina X I oto nadeszła godzina 13.45! Prezes Jacek FALTYNOWICZ i moja skromna osoba. Rozpoczynam imprez od słów: Oto pojawia si dzisiaj na rynku elektroenergetycznym pierwszy POLSKI produkt w postaci rozdzielnicy wysokiego napi cia izolowanej gazem SF6 OPTIMA 145, dlatego właênie rozpoczynamy otwarcie o pierwszej czterdzieêci pi ç W tym miejscu z era mnie trema i zamiast mówiç o napi ciu znamionowym 145 kv, mówi o mocy. Dalej poszło lepiej fraza o wysiłku zespołu z Konina, powitanie goêci, ostrze enie naszych konkurentów, e na wymagajàcym profesjonalizmu rynku b dziemy i my z nowym dobrym produktem i oddaj głos prezesowi. Tu nast puje jego osobista refleksja o tym, jak trzykrotnie w Polsce zaczynano próby uruchomienia produkcji rozdzielnicy wysokiego napi cia izolowanej gazem. Pierwszy raz w ramach krajów RWPG, drugi samodzielnie w firmie ZWAR. I wreszcie trzecia, udana próba w ELEK- TROBUDOWIE SA. Nast pnie prezes wywołuje dwóch współpracowników, dzi ki którym wykonano to zadanie: Ariusza BOBERA i Sławomira STASZAKA! Ale gratulacje i podzi kowania nale à si całemu zespołowi! OPTIMA 145 Rozdzielnica jest IMPONUJÑCA bardziej przypomina fragment stacji kosmicznej ni urzàdzenie elektroenergetyczne. Reakcje obecnych sà zró nicowane. Przedstawiciele firm energetycznych i przemysłu sà wyraênie zadowoleni, bo pojawił si nowy i do tego polski produkt wysokiej klasy. B dzie konkurencja, a ta wpłynie na ceny. Nieliczne firmy produkujàce ju podobne rozdzielnice wyraênie chciały zdyskredytowaç produkt: e jeszcze nie po wszystkich próbach typu, e mo e jest to kopia podobnego wyrobu, e kolor za jaskrawy (spatynowany fiolet). Ale generalnie, niezale nie od mniej czy wi cej nieoficjalnych refleksji wszyscy profesjonaliêci gratulowali, wiedzàc ile trzeba przejêç schodów, aby wykonaç i przygotowaç takie urzàdzenie do ostatecznych prób, jakie R o z d z i e l n i c a jest IMPONUJÑCA bardziej przypomina fragment stacji kosmicznej ni urzàdzenie elektroenergetyczne O godzinie stawili si niemal wszyscy zaproszeni, nie było wolnego miejsca, trzeba było jeszcze dostawiaç kilka stolików dla niezapowiedzianych, ale przecie zawsze nam miłych klientów. Dyrektor Ariusz BOBER wygłosił zrównowa one, miejscami emocjonalne przemówienie, bardzo dobrze przyj te przez zgromadzonych. Mówił o pracy zespołu podległych mu współpracowników, odwadze w podejmowaniu trudnych wyzwaƒ i osobistej satysfakcji z sukcesu, a tak e o dalszych krokach, jakie zostanà podj te dla wdro enia produkcji rozdzielnicy w Koninie Potem zapowiedziałem wyst p Cezarego PAZURY, bo to on właênie przez blisko godzin bawił naszych goêci fajerwerkami humoru i aktorskà wirtuozerià! Dalej były kuluarowe rozmowy z klientami, zawierano nowe przyjaênie i konieczne w marketingu znajomoêci. Gratulacje i podzi kowania Cały zespół ELEKTROBUDOWY SA obsługujàcy nasz pawilon wystawienniczy działał profesjonalnie. I jeêliby wystawiaç mu ocen, byłaby to piàtka z wykrzyknikiem, jak powiedział prezes Jacek FALTYNO- WICZ, a dyrektor Ariusz BOBER dopowiedział, e za rok b dzie szóstka i rozdzielnica OPTIMA 145 ju po wszystkich próbach, jako produkt do sprzeda y. NIECH WI C TAK B DZIE.

7 wa ne wydarzenia D-17P wêród piasków pustyni dostawa pierwszej rozdzielnicy 13.8 kv / 3600 A / 25 ka do Arabii Saudyjskiej Tekst: Foto: Jacek Nowicki Dyrektor Rozwoju Biznesu Jacek Nowicki dyjscy energetycy przez dziesi ciolecia wzorowali si na rozwiàzaniach rodem z USA, które kilkadziesiàt lat temu do Arabii przywieêli amerykaƒscy nafciarze. Choç dziê przewag majà ju wyrosłe na europejskiej tradycji normy IEC, to nadal rozwiàzania zza Atlantyku sà cz sto spotykane. Jako jedna z nielicznych na półkuli wschodniej, saudyjska sieç przesyłowo-rozdzielcza pracuje przy cz stotliwoêci 60 herców (we wszystkich pozostałych krajach regionu, podobnie jak w Europie, obowiàzuje 50 Hz). Zaawansowana faza monta u na pierwszym planie Jacek Nowicki. Przez szyb samochodu z zaciekawieniem obserwujemy nadmorski pejza pustynnej krainy. Z prawej strony autostrady bł kit wód Zatoki Perskiej, zwanej tu ch tniej Zatokà Arabskà lub po prostu Zatokà (ang. Gulf ). Po prawej niekoƒczàce si instalacje kompleksu rafineryjnego Jubail-2 kolumny krakingowe, potworna plàtanina rur i przewodów zwieƒczona płonàcymi na wie ach ogniami. Zupełnie jak rafineria Orlenu w Płocku pomno ona przez... no właênie. W promieniu kilkudziesi ciu kilometrów stàd rozpoêcierajà si pola naftowe najwi ksze zło a tego surowca na Êwiecie. Z samochodowego radioodbiornika Êpiewa Lady Gaga przebój The Edge of Glory. Radiostacja FM1 serwuje nam niekoƒczàcà si wiàzank przebojów starych i nowych. Jej słuchacze to przede wszystkim pracownicy amerykaƒsko-saudyjskiego koncernu Aramco, który ma praktyczny monopol na wydobycie ropy w Królestwie Arabii Saudyjskiej. Kierujemy si na północ od Jubail, gdzie na stacji elektroenergetycznej nr 21BD 115/13,8 kv pracowaç b dziemy przy monta u dostarczonej przez ELEKTROBUDOW SA rozdzielnicy typu D-17P. Szczerze mówiàc, gdy tu przed Êwi tami Bo ego Narodzenia 2009 roku wysyłałem do saudyjskiego Klienta ofert na dostaw pot nej rozdzielnicy o pràdzie znamionowym 3600 amperów, nie spodziewałem si, e po kilku miesiàcach przerodzi si ona w prawdziwe zamówienie, któremu jako Firma b dziemy musieli rychło sprostaç... DostarczaliÊmy ju do Arabii wiele innych rozdzielnic, ale ta pod pewnymi wzgl dami miała byç zupełnie wyjàtkowa. Zacznijmy jednak od poczàtku. Saudyjska energetyka paƒstwowa jest wysoce scentralizowana i sform a l i z o w a n a, czuwajàc nad całoêcià wytwa- Jako jedna z nielicznych na półkuli wschodniej, saudyjska sieç przesyłowo -rozdzielcza przy cz stotliwoêci 60 herców. rzania, przesyłu i dystrybucji energii od elektrowni do gniazdka w Êcianie. Na ka dy element wyposa enia dostarczanego do Saudi Electricity Company (SEC) obowiàzujà szczegółowe specyfikacje techniczne, precyzujàce wymagania dla urzàdzeƒ na ogół powy ej powszechnie obowiàzujàcych standardów mi dzynarodowych. Tradycyjnie sau- Dostawa pierwszej naszej rozdzielnicy rozdziału pierwotnego, której docelowym u ytkownikiem ma byç SEC, stała si mo liwa dzi ki przeprowadzonemu w latach procesowi prekwalifikacji wyrobu rozdzielnicy D-17P na rynek saudyjski. Stronà zamawiajàcà rozdzielnic jest firma Energy & Power Company (EPC) z siedzibà w Al Khobar. EPC jest generalnym wykonawcà stacji 21BD Mutrafiah 115/13,8 kv, powstajàcej na zlecenie Królewskiej Komisji ds. Rozwoju Jubail i Yanbu, dwóch miast, wybranych jako obszary szczególnego zainteresowania dla rozwoju saudyjskiego przemysłu i infrastruktury miejskiej. Zadaniem stacji 21BD b dzie zasilanie nowych terenów mieszkalnych, które powstaç majà na sztucznie podwy szanych obszarach pracuje nadmor- skich, poło onych na północ od istniejàcego kompleksu przemysłowego Jubail-2. Zaprojektowanie i wykonanie rozdzielnicy było wielkim wyzwaniem dla Zakładu RDE Konin. Rozdzielnica otrzymała zupełnie wyjàtkowy system szyn zbiorczych z izolacjà termokurczliwà. Na ka dà faz wykorzystane sà trzy szyny miedziane, ka da o przekroju 120x10 mm. Dodatkowà trudnoêç 7

8 stanowiło sprostanie wymaganiu znamionowego pràdu ciàgłego 3600 A, co w panujàcych na Bliskim Wschodzie warunkach Êrodowiskowych wymaga stosowania w polach zasilajàcych i sprz głowych chłodzenia wymuszonego specjalnymi wentylatorami. 8 Projekt mechaniczny rozdzielnicy powstał pod kierunkiem Marcina Tadeusza, przy współpracy Macieja Kamiƒskiego i Stanisława Wapniarskiego. Z kolei autorem projektu elektrycznego jest Darek Jankowski, który ostatecznà wersj swej pracy uzgadniał bezpoêrednio z in ynierami EPC w siedzibie tej firmy w Al Khobar. Uzgodnienia projektowe trwały praktycznie przez cały 2010 rok. Na poczàtku bie àcego roku wykonano pierwsze ci cie i otworowanie blach dla nowego urzàdzenia. Przy projekcie blisko współpracowaliêmy z Kolegami z zakładu produkcyjnego firmy ABB w Przasnyszu, który dostarczył przekładniki pràdowe i napi ciowe w specjalnych wykonaniach. Jacek Nowicki z ekipà elektryków z Filipin. Po odbiorze fabrycznym, dokonanym w imieniu Klienta przez szwajcarskà firm SGS, rozdzielnica została spakowana do kontenerów i transportem morskim via Gdynia i Hamburg wyruszyła w drog do Arabii Saudyjskiej. Leszek Wawrzyniak podczas ostatnich poprawek malarskich. 1 wrzeênia 2011 roku z Warszawy przez Frankfurt odleciała do Rijadu ekipa monta owa ELEKTROBUDOWY SA, którà miałem zaszczyt kierowaç. Do nadzoru nad monta em rozdzielnicy w Arabii Zakład w Koninie skierował najbardziej doêwiadczonych pracowników RDE. Monta em mechanicznym rozdzielnicy zajàł si Mirek Lewandowski. Niezwykle zło ony system szyn zbiorczych, na który sk ada si si kilkanaêcie ton miedzi, oddano w r ce Leszka Wawrzyniaka, prawdziwego wirtuoza w monta u oszynowania. Połàczenie tysi cy przewodów składajàcych si na obwody wtórne to z kolei królestwo naszego elektryka Darka Mikołajewskiego. 4 wrzeênia przyst pujemy do monta u. Na poczàtku warunki sà Darek Mikołajewski z sympatycznym mieszkaƒcem pustyni.

9 bardzo trudne. Ustawiamy pot ne pola rozdzielcze, co wymaga nie tylko siły, ale tak e sposobu i sprytu. Trzeba wiedzieç, gdzie i jak podło yç dêwigni na uło yskowanych kółkach, w naszym zakładowym argonie nazywanà breszkà, aby kilkusetkilogramowe pudło przesunàç precyzyjnie o milimetr. Kolejne szafy siadajà na ramie wsporczej. Poni ej w wyci ciu w podłodze widoczne jest wn trze piwnicy kablowej jej podłoga le y 4 metry poni ej podłogi rozdzielni, zatem strach pomyêleç o skutkach ewentualnego upadku... Przez pierwsze dni temperatura wewnàtrz hali rozdzielni Êredniego napi cia niewiele odbiega od temperatury otoczenia czyli circa +42 stopnie Celsjusza przez wi kszà cz Êç dnia. Najgorzej jest na dachu rozdzielnicy tu gdzie Leszek montuje oszynowanie przy współpracy przydzielonego mu hinduskiego pomocnika. Brygada naszego Klienta firmy EPC, z której pracownikami wykonujemy monta, to prawdziwie mi dzynarodowe towarzystwo Arabowie: Libaƒczycy, Palestyƒczycy, Saudyjczycy; mieszkaƒcy krajów subkontynentu indyjskiego: Pakistanu, Indii i Bangladeszu, a tak e wszechobecni Filipiƒczycy. Jeden dla wszystkich wspólny j zyk to angielski. Niemal dla nikogo tutaj nie jest to j zyk ojczysty. Dla nas tak e nie... Pracujàcy z Leszkiem Hindus Hari Haran szybko łapie polskie nazwy narz dzi i montowanych elementów. Po tygodniu pracy mówi ju biegle: Êpilka, klucik, Êluba, guma. Zna tak e polskie liczebniki. Nasze rozmowy po polsku sà czujnie słuchane. Szczególne zainteresowanie wzbudza słówko dobra, cz sto padajàce, gdy składane elementy rozdzielnicy pier- pasujà do siebie. Okazuje si ono podobne do... Przez wsze dni temperatura wewnàtrz hali rozdzielni Êredniego napi cia niewiele odbiega od temperatury otoczenia czyli circa +42 C przez wi kszà cz Êç dnia. nazwiska niziutkiego filipiƒskiego elektryka Rolando Obra, który pomaga Darkowi w łàczeniu obwodów wtórnych. Czwartego dnia monta u, gdy wszystkie pola stojà ju na swoim miejscu, poprawiajà si nam warunki pracy. Nasi gospodarze podłàczyli prowizorycznà klimatyzacj i oêwietlenie. Wszystko to zasilane jest z nap dzanego silnikiem wysokopr nym generatora pracujàcego na zewnàtrz hali. W kolejne dni byliêmy Êwiadkami jego kilku awarii na dworze jest po prostu za goràco (w słoƒcu pewnie wi cej ni 50 stopni), wi c gdy zabraknie cienia rzucanego przez Êcian budynku, generator przegrzewa si i zabezpieczenie decyduje o jego wyłàczeniu. Logistykà naszego pobytu i pracy zajmuje si Fadi Al Seifi Palestyƒczyk, pracownik biura ELEKTROBUDO- WY SA w Rijadzie. Fadi, który odbył w 2010 roku trzymiesi cznà praktyk w RDE Konin, jest in ynierem elektrykiem absolwentem Politechniki w Ammanie w Jordanii. Niepoprawny optymista, zawsze uêmiechni ty. Urodził si w Rijadzie w Arabii Saudyjskiej, ale cała jego rodzina pochodzi z Gazy w Palestynie. Szybko nawiàzuje kontakty z arabskimi inspektorami z SEC-u i Komisji Królewskiej, cz sto odwiedzajàcymi nas na budowie. Swoim uêmiechem i pogodà ducha łagodzi nawet najbardziej dociekliwych obserwatorów, oceniajàcych surowo przebieg naszej pracy. Pod koniec wrzeênia rozdzielnica przybiera swój ostateczny kształt. Jej dach przykryły klapy bezpieczeƒstwa, specjalnie skonstruowane dla spełnienia wysokich wymagaƒ SEC dotyczàcych łukoodpornoêci. Przekazujemy protokolarnie urzàdzenie w r ce kierownictwa budowy stacji. Za kilka tygodni wrócimy tu na uruchomienie. 9 Ekipa ELEKTROBUDOWY SA do nadzoru nad monta em rozdzielnicy. Od lewej: Mirek Lewandowski, Darek Mikołajewski, Leszek Wawrzyniak i Fadi Al Seifi.

10 NOWOÂå! 10

11 11

12 aktualnoêci Nowoczesny gara tramwajowy w Poznaniu Tekst: Foto: Aleksandra Krzemieƒ MPK w Poznaniu sp. z o.o. Do lipca 2013 roku potrwa realizacja inwestycji budowy zajezdni tramwajowej Franowo w Poznaniu, na której nasza firma zarobi ponad 100 mln złotych. Zajezdnia powstanie na obszarze o powierzchni ok. 17 hektarów i pomieêci 150 tramwajów. Na terenie zajezdni zamontowanych zostanie 150 zwrotnic. DługoÊç torów, które trzeba b dzie poło yç podczas trwania budowy, to 13 kilometrów (dla porównania w Poznaniu jest ich niewiele ponad 130). Budowa zajezdni ju trwa. Umow z Miejskim Przedsi biorstwem Komunikacyjnym w Poznaniu Sp. z o.o. na wykonanie robót budowlanych podpisało konsorcjum firm ZUE S.A. z Krakowa (jako lider) i ELEKTROBUDOWA SA. Do zajezdni b dzie prowadziła powstajàca właênie trasa tramwajowa, równie bardzo nowoczesna, cz Êciowo schowana w tunelu. 5 wrzeênia br. wmurowany został akt erekcyjny pod przyszłà zajezdni, a w uroczystoêci uczestniczyli Jacek Faltynowicz, Prezes Zarzàdu oraz pracownicy gdaƒskiego biura GWI z Maciejem Kurylczykiem na czele. 12

13 Wa ny moment dla ka dej firmy, podpisanie aktu erekcyjnego. Jacek Faltynowicz, prezes ELEKTROBUDOWY SA. Ryszard Grobelny, prezydent Poznania. 13 Pracownicy gdaƒskiego GWI koƒczà murowanie. PoÊwi cenie placu budowy.

14 aktualnoêci Co s ychaç w Êwiecie... czyli wiadomoêci z Zakładu Przewodów Wielkopràdowych w Tychach Tekst: Marek Lasek Foto: Marek Lasek, Piotr Purszke, Dariusz Opara 14 Słychaç dobrze. Jak co roku prowadzimy monta e w doêç ciekawych zakàtkach Êwiata. Lada dzieƒ zakoƒczony zostanie monta oêmiu bloków wyprowadzenia mocy na egzotycznej wyspie Trynidad, w archipelagu Małych Antyli. Monta prowadzony jest pod czujnym okiem Pani Anny Kołodziej, na co dzieƒ bardzo doêwiadczonego projektanta szynoprzewodów. Niedaleko elektrowni znajduje si fascynujàcy turystycznie obiekt, a mianowicie naturalny wypływ smoły, tzw. Jezioro Asfaltowe (Pitch Lake). Z Trynidadu przenosimy si do kolejnego ciekawego zakàtka Êwiata. W Uzbekistanie rozpocz liêmy monta dwóch pot nych wyprowadzeƒ mocy z bloku gazowego i parowego. Sà to najwi ksze szynoprzewody ELPE, jakie opuêciły bramy tyskiego zakładu. Ârednica ekranu wynosi 1300 mm, Êrednica toru pràdowego 820 mm. àczny ci ar to ponad 200 kg na ka dy metr szynoprzewodu. Nad całoêcià zadania czuwa Dariusz Opara, równie projektant z du ym doêwiadczeniem. Tak e pod wzgl dem logistycznym były to nie lada wyzwania do Trynidadu zostało zapakowanych 10 pełnomorskich kontenerów, natomiast wysyłka do Uzbekistanu zamkn ła si liczbà 16 tirów. Trudno równie nie wspomnieç o Turcji, niejako sztandarowym miejscu przeznaczenia wielu setek metrów szynoprzewodów. W maju zakoƒczyliêmy monta dwóch bloków wyprowadzenia mocy na rozbudowywanej elektrowni wodnej niedaleko miasta owaniu Trabzon. W tamtejszym klubie piłkarskim gra trzech naszych rodaków, Dzi ki wi c ka dy Polak jest w tym regionie bardzo szanowanà osobà. Monta szynoprzewodów prowadził autor tego artykułu. W ostatnich dniach pomyêlne odbiory koƒcowe przeszły równie dwa wyprowadzenia mocy w elektrowni w Stambule monta i testy, koƒcowe nadzorował Piotr Purszke. Natomiast Paweł Łukszek zakoƒczył instalowanie trzech bloków wyprowadzenia mocy na elektrowni wodnej w Êrodkowej Turcji, niedaleko miasta Erzurum, le àcego u podnó a Gór Pontyjskich. p r a c o w n i k ó w, zarzàdzanych dyrektora Arkadiusza Urbaƒskiego, jesieƒ, zima, no i wiosna równie zapowiadajà si pracowicie. I oby tak dalej Mała ciekawostka: pomimo i Turcja kojarzy si przede wszystkim z letnim wypoczynkiem, w Erzurum w zeszłym roku zakoƒczono budow kompleksu skoczni narciarskich, a na przełomie stycznia i lutego bie àcego roku odbyła si tam 25. zimowa uniwersjada. Wypada równie wspomnieç o krajowych inwestycjach: dwa wyprowadzenia mocy w Warszawie na zaanga- EC Siekierki, wyprowadzenie mocy wszystkich w Elektrowni Bełchatów, monta przez szynoprzewodów trójfazowych dla KWB Bogatynia, PMG Wierzchowice, prace modernizacyjne w Elektrowni Kozienice. No i oczywiêcie zakoƒczenie instalowanie szynoprzewodów na najwi kszym bloku energetycznym w Polsce, czyli Bełchatów II blok 858 MW. Dzi ki zaanga owaniu wszystkich pracowników, zarzàdzanych przez dyrektora Arkadiusza Urbaƒskiego, jesieƒ, zima, no i wiosna równie zapowiadajà si pracowicie. I oby tak dalej Istambuł przyłàcza do generatora (foto: P. Purszke)