Kronika. Mazowiecka. Jak przekonać przedsiębiorców do innowacyjności? s. 4 Mistrzowie z Mazowsza s. 6 Do teatru za grosze s. 40

Transkrypt

1 Kronika NR 4 (146) 2015 ROK / ISSN X Pismo Samorządu Województwa Mazowieckiego Mazowiecka Jak przekonać przedsiębiorców do innowacyjności? s. 4 Mistrzowie z Mazowsza s. 6 Do teatru za grosze s. 40

2 spis treści temat miesiąca Jak przekonać przedsiębiorców do innowacyjności? W stosunku do lat ubiegłych widoczna jest wyraźna poprawa nastrojów. Praktycznie we wszystkich województwach wskaźnik koniunktury wzrósł średnio o 3 pkt to najwyższy poziom w ciągu ostatnich 5 lat w czterech badanych branżach (produkcyjnej, usługowej, handlowej i budowlanej). Nacisk kładziemy na innowacje. To one kojarzone są z postępem i nowoczesnością, a ich praktyczne zastosowanie w dużej mierze przyczynia się do rozwoju gospodarczego. Przedsiębiorstwa muszą cechować się efektywnością i elastycznością działania. Tymczasem zaledwie 6 proc. firm buduje przewagę konkurencyjną na rynku w oparciu o innowacje. Wsparciem w tej dziedzinie mogą być fundusze unijne na lata Dla przedsiębiorców przewidziane jest około 20 mld euro, z czego około 10 mld euro na wspieranie innowacji. Do tej pory zainteresowanie środkami deklaruje 15 proc. ankietowanych, a 26 proc. jeszcze nie podjęło ostatecznej decyzji. warto wiedzieć 2 Warszawska Masada Dysproporcja sił była porażająca: 2 tys. żołnierzy niemieckich kontra 1,5 tys. powstańców. Z tym, że okupant każdego dnia uzupełniał stan osobowy wojska, a bojownicy żydowscy mogli tylko grzebać swoich poległych 3 Ocalić od zapomnienia... Jak pamiętamy Papieża Polaka? Każdy może podzielić się swoimi wspomnieniami 4 Jak przekonać przedsiębiorców do innowacyjności? Utrzymanie tempa rozwoju coraz bardziej uzależnione jest od elastyczności i konkurencyjności polskich firm 6 Mistrzowie z Mazowsza Adam Wiśniewki i Kamil Syprzak obydwaj to Mazowszanie, którzy przyłożyli rękę do zwycięstwa w Katarze rozwój regionalny 8 RIT w RPO WM Chodzi o zainspirowanie samorządów lokalnych do wspólnej realizacji kilku inwestycji, które będą tworzyć spójny systemowo projekt 10 Inwestycje na Mazowszu Nowe drogi, atrakcyjne formy spędzania wolnego czasu, informatyzacja na tego typu projekty postawili mazowieccy beneficjenci 14 Powiat, w którym liczą się ludzie Najmniejszy budżet nie przeszkodził, by stać się liderem regionu w pozyskiwaniu unijnych środków 15 Gmina z duszą i pasją Strach przed pozyskiwaniem funduszy zewnętrznych nie jest w tej gminie znany 16 Koleje Mazowieckie Bilet abonamentowy dla lubiących podróże z prac samorządu 17 Kierunki kształcenia w Ostrołęce Obrady Sejmiku Województwa Mazowieckiego V sesja. 16 marca 18 Niezastąpiony ruch Komisja Zdrowia i Kultury Fizycznej. Dofinansowanie programów sportowych dla dzieci i młodzieży i sytuacja sektora ratownictwa medycznego na Mazowszu 19 Ratownictwo medyczne na Mazowszu Około 40 proc. wezwań pogotowia ratunkowego na Mazowszu jest nieuzasadnionych. Statystyki są podobne w całym kraju 20 Legenda Kurpiów Żeby odpowiedzieć na pytanie, kim był Adam Chętnik, trzeba byłoby wymienić długą listę zawodów, które wykonywał i spraw, w które się angażował zdrowie 21 Wiosna, ach to ty Coraz cieplejsze dni, rozkwitające pąki na drzewach to oznaki wiosny. Niestety także przyczyna wielu objawów alergii dodatek specjalny I-IV O zdrowiu na Mazowszu Dbamy o seniorów. Wspólne działania na rzecz ochrony zdrowia. Ważna jest profilaktyka ekologia 22 Opłaty środowiskowe bez tajemnic Zapraszamy na bezpłatne szkolenie Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie, ul. Jagiellońska 26, Warszawa Miejsce redakcji: Wydział Komunikacji Zewnętrznej w Kancelarii Marszałka tel , ; faks kronika.mazowiecka@mazovia.pl Kierownik wydania: Dorota Matlakiewicz-Papis Redaguje zespół w składzie: redaktor naczelna Iwona Dybowska; redaktorzy Agnieszka Bogucka, Justyna Michniewicz, Urszula Sabak-Gąska, Małgorzata Wielechowska Stale współpracują: pracownicy departamentów i delegatur UMWM oraz wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych Skład/łamanie: Studio 2000 Robert Lipski Druk: Drukarnia Wydawnicza Trans Druk, Golina Na okładce: Fot. arch. Studio 2000 Nakład: egz. Samorząd Województwa Mazowieckiego i Kronika Mazowiecka w Internecie: Redakcja zastrzega sobie możliwość skracania, adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów. Za wypowiedzi publikowane na łamach Kroniki Mazowieckiej redakcja nie ponosi odpowiedzialności.

3 Fot. arch. Studio Korzystajmy ze słońca Kolektory słoneczne, pompy ciepła a może instalacje fotowoltaiczne? Na co zdecydują się mieszkańcy Mazowsza? 24 Najważniejszy dzień na Ziemi Nasza planeta świętuje urodziny 22 kwietnia wtedy właśnie obchodzony jest Światowy Dzień Ziemi 25 Środki na mikroinstalacje OZE Powraca program Prosument. Dzięki przesunięciu środków finansowych, wnioski będzie można składać prawdopodobnie już w maju współpraca 26 Nowe zadania błyskawiczny start Tym razem marszałek włączył się w prace podkomisji ds. budżetu utworzonej w ramach COTER w KR turystyka 27 Marszałek na linii Michał Elwiro Andriolli, znany ilustrator dzieł polskich klasyków, wymarzone miejsce na swoją letnią pracownię znalazł nad brzegiem Świdra. Zakątek był tak urokliwy, że wybudował tam również kilkanaście domów na wynajem rolnictwo 30 Będzie wsparcie PROW na scalanie gruntów Czy PROW zmieni coś w tym działaniu? Budżet przewidziany na realizację tego zadania wynosi euro przy zakładanej liczbie 85 projektów w całym kraju 31 ekspresowy przegląd wydarzeń Mazowieckie stoisko na targach Agrotravel potwierdziło bogactwo kultury i tradycji regionu edukacja 32 Poławiacze Pereł i Sternicy Kreatywności Jak nauczyć dzieci i młodzież kreatywności, tolerancji i niestandardowego myślenia? biznes 33 Prosto i przyjaźnie Poręczenie jako forma wniesienia wadium przetargowego kultura 34 Kulturalne Mazowsze Gdzie warto pójść? Co można zobaczyć? Jak spędzić wolny czas? 38 Nowe oblicze Koszykowej Przebudowane wnętrza mazowieckiej placówki sprzyjają edukacji i rozrywce jej czytelników 40 Do teatru za grosze Zaledwie za 250 groszy możemy obejrzeć spektakl. Na tę niezwykłą atrakcję zapraszamy już w maju 41 Sukces Elektrowni Instytucja wróciła do swojego dawnego funkcjonowania i natychmiast pozytywnie zaskoczyła Książki z mazowieckiej półki Listy do Jana Pawła II są świadectwem obecności papieża w życiu tysięcy ludzi. Dowiemy się też, gdzie na Mazowszu znajdziemy ślady naszych praprzodków w skrócie 43 Wieści z regionu O najważniejszych wydarzeniach w różnych częściach Mazowsza krótko i esencjonalnie folklor 44 Mistrz kuźni Paweł Winiarski z Błazin udowadnia, że kowalstwo to prawdziwa dziedzina sztuki 1

4 czy wiesz że... Warszawska Masada 1 SS-Brigadeführer Jürgen Stroop spojrzał na zegarek. Do wyznaczonej pory brakowało 30 sekund. ( ) Ruszamy! powiedział, gdy wskazówka sekundnika idealnie pokryła się z godziną dwunastą 2. 1 W roku 73 n.e. Masada była jednym z punktów oporu Żydów przeciw rządom Rzymian w Judei. Kiedy dostrzeżono bezcelowość dalszej obrony, podjęto decyzję o popełnieniu zbiorowego samobójstwa: każdy mężczyzna zabił żonę i dzieci, następnie wylosowano dziesięciu, którzy zabili pozostałych mężczyzn, z tych wybrano jednego, który zabił pozostałych i wreszcie popełnił samobójstwo. Do dziś żołnierze armii izraelskiej, składając przysięgę, wypowiadają słowa Masada nigdy więcej nie zostanie zdobyta. 2 Marcin Ciszewski Major, wyd. ENDER, Pierwszy strzał Wczesnym rankiem 19 kwietnia 1943 r., oddziały niemieckie pod dowództwem SS-Oberführera Ferdinanda von Sammern- -Frankenegga nadciągnęły z dwóch stron. Ostatnia faza likwidacji warszawskiego getta miała potrwać kilka dni. Już w momencie, gdy Niemcy przekroczyli bramy, zostali ostrzelani, a na wozy pancerne posypały się granaty i butelki z benzyną. Po kilkudziesięciominutowym boju, oddziały niemieckie wycofały się, gdyż atak z zaskoczenia poskutkował sporymi stratami w ludziach. Opór stawili im bojownicy z Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) i Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW). Fiasko porannej akcji przyniosło natychmiastową reorganizację po stronie niemieckiej dowództwo nad oddziałami przejął SS-Brigadeführer Jürgen Stroop. Kolejne uderzenie nastąpiło jeszcze tego samego dnia, ale żydowscy bojownicy po raz kolejny odpowiedzieli ogniem. Dysproporcja sił była porażająca: codziennie na teren getta wkraczało około 2 tys. żołnierzy niemieckich, uzbrojonych w broń ręczną i maszynową, wspieranych przez działa przeciwpancerne, działka przeciwlotnicze i moździerze oraz broń chemiczną. Żydowscy powstańcy rozpoczęli bunt w sile około 1500 osób. Każdy wyposażony był w pistolet i kilkanaście sztuk amunicji. Ich dowódcą był Mordechaj Anielewicz. Urodzony w Wyszkowie, wychowany na warszawskim Powiślu, od 1942 r. komendant ŻOB-u miał pod swoją komendą około 600 bojowników tej organizacji. My wiedzieliśmy, że trzeba umierać publicznie, na oczach świata. Różne mieliśmy pomysły ( ). Większość była za powstaniem. Przecież ludzkość umówiła się, że umieranie z bronią jest piękniejsze niż bez broni. Więc podporządkowaliśmy się tej umowie. Było nas wtedy w ŻOB-ie już tylko dwustu dwudziestu. Czy to w ogóle już można nazwać powstaniem? Chodziło przecież o to, żeby się nie dać zarżnąć, kiedy po nas z kolei przyszli. Chodziło tylko o wybór sposobu umierania 3. Kolejne dni Przez blisko miesiąc warszawskie getto prowadziło bój z wojskami niemieckimi. Najcięższe walki toczyły się w rejonie ul. Zamenhoffa i Nalewek oraz na pl. Muranowskim. Niemcy systematycznie posuwali się w głąb getta. Do bunkrów wrzucali świece dymne, gaz łzawiący i ładunki wybuchowe, zmuszając do opuszczenia kryjówki tych, którzy nie wyszli na ich wezwanie. Domy po prostu podpalali systematycznie, jeden po drugim, bardzo dokładnie i skutecznie. Grupy żołnierzy wyposażone były w miotacze ognia, którymi zamieniali wysokie kamienice w płonące pochodnie Wielkanoc roku 1943 przypadała dosyć późno dopiero pod koniec kwietnia. Po aryjskiej stronie warszawiacy obchodzili dzień Zmartwychwstania Pańskiego, a w getcie wciąż dokonywała się Golgota narodu żydowskiego. Mur sięgał tylko pierwszego piętra. Już z drugiego widziało się Tamtą ulicę. Widzieliśmy karuzelę, ludzi, słyszeliśmy muzykę i strasznie żeśmy się bali, że ta muzyka zagłuszy nas i ci ludzie niczego nie zauważą, że w ogóle nikt na świecie nie zauważy nas, walki, poległych Że ten mur jest tak wielki i nic, żadna wieść nigdy się o nas nie przedostanie 4. Ostatni adres Ósmego maja Niemcy odkryli i otoczyli ogromny schron przy ul. Miłej 18, w którym znajdowało się kilkuset ludzi, w tym sztab ŻOB i ponad stu żydowskich bojowników. Na wezwanie Niemców cywile wyszli, natomiast większość powstańców razem z dowódcą Mordechajem Anielewiczem popełniła samobójstwo. ( ) zastrzelił najpierw ją (swoją dziewczynę, Mirę Fuchrer przyp. aut.), potem siebie. Jurek Wilner krzyknął: Zgińmy razem, Lutek Rotblat zastrzelił swoją matkę i siostrę, potem już wszyscy zaczęli strzelać, kiedy żeśmy się tam przedarli, znaleźliśmy kilku żywych, osiemdziesięciu popełniło samobójstwo 5. Czasem wiatr z domów płonących Przynosił czarne latawce, Łapali skrawki w powietrzu Jadący na karuzeli. Rozwiewał suknie dziewczynom Ten wiatr od domów płonących, Śmiały się tłumy wesołe W czas pięknej warszawskiej niedzieli. Fragment wiersza Czesława Miłosza Campo di Fiori. Getto broniło się jeszcze przez kilka dni 16 maja Jurgen Stroop ogłosił koniec pacyfikacji i na znak zwycięstwa rozkazał wysadzić w powietrze Wielką Synagogę na Tłomackiem. Getto warszawskie zostało zrównane z ziemią. W szczytowym okresie zaludnienia, wiosną 1941 r., za murami przebywało około 460 tys. ludzi. Gdy rozpoczęto akcję likwidacji warszawskiego getta, na jego terenie pozostawało jedynie około 60 tys. Żydów. Opracowała Agnieszka Bogucka 3,4, 5 Cytaty pochodzą z książki Hanny Krall Zdążyć przed Panem Bogiem, Wydawnictwo Literackie, Kraków

5 warto wiedzieć Ocalić od zapomnienia Instytut Papieża Jana Pawła II rozpoczął działalność w niespełna 1,5 roku po śmierci patrona. Od początku istnienia zmierza do propagowania twórczości naukowej, artystycznej, religijnej i kulturalnej, wyrastającej z dziedzictwa świętego. Archiwizujemy cenne wspomnienia związane ze św. Janem Pawłem II, ponieważ chcemy zachować je od zapomnienia. Śmierć Papieża Polaka była dla wielu z nas źródłem głębokich przemyśleń. Słuchamy relacji ludzi z wydarzeń zapoczątkowanych 2 kwietnia 2005 r., kiedy to Jan Paweł II narodził się dla nieba. Wypowiadają się nie tylko dziennikarze, historycy Kościoła czy poeci. Może to być każdy z nas. Nieważne jakiego wyznania, nie ma znaczenia wiek ani forma literacka. Najważniejsze jest to, że autorami są ludzie, którzy widzieli, przeżyli i zapamiętali, jak żył i umierał Ojciec Święty. Ze świadectw rodzi się pamięć społeczeństwa o własnej historii. Wielokrotnie zaskakuje szczerość ludzi, którzy potrafią mówić o swoich intymnych przeżyciach religijnych. Zadziwia bogactwo indywidualności i różnorodność punktów widzenia. W relacjach pisanych trzeba liczyć się z tym, że emocje i uczucia są zaznaczone m.in. dzięki zróżnicowaniu ortografii częstsza niż to przewiduje słownik pisownia wielkich liter. Wynika to z przywiązania do osoby Papieża. Fragment relacji Anna Iwaszkiewicz z Warszawy Czekamy, aż przyjdzie Papież 1 Piątek, 1 kwietnia Mój drugi dzień pracy w korporacji w szklanym wieżowcu w centrum Warszawy Co 5 minut sprawdzam, czy nie ma nowych wiadomości na Onecie. Piszę długiego maila do narzeczonego za granicą: On już jest gotowy do odejścia, ale świat nie jest gotowy na jego odejście, a szczególnie Polacy nie są na to odejście gotowi. Co my bez niego zrobimy? W czasie lunchu wychodzę do kościoła Wszystkich Świętych na placu Grzybowskim. Trwa msza. Poza starszymi paniami, które każdego dnia i o każdej porze w kościele można spotkać, na tej mszy jest wielu młodych ludzi, pewnie z pobliskich biur. W czasie znaku pokoju kilka osób odwraca się do 1 Wszystkie fragmenty pochodzą z książki: Z wiarą wiar. Rodacy wobec śmierci Jana Pawła II. Modlitwy, wiersze, diariusze, medytacje, red. ks. A. Seniuk, Instytut Papieża Jana Pawła II, Warszawa mnie i po raz pierwszy widzę, że płaczemy wszyscy, mniej lub bardziej, i że jesteśmy w tym razem. Obcy sobie ludzie. To tylko przedsmak tego niepowtarzalnego poczucia wspólnoty, które ma nas wszystkich połączyć w nadchodzących dniach. Wieczorem jadę do Św. Anny. Tak mi do głowy przyszło, że trzeba być w tym momencie w kościele. Ale jakimś ważnym kościele. Tam gdzie i On był Okazało się, że wielu tak pomyślało, bo akademicki kościół Św. Anny miał się w tych dniach stać najważniejszym miejscem modlitwy i wspólnoty dla warszawiaków. Jeszcze znajduję miejsce w środku. Przed mszą panuje głucha cisza, ale jakby słychać, jak nas wszystkich dławi w gardle W czasie podniesienia klęczy koło mnie wielki facet, cały w skórach, harleyowiec, łka jak dziecko. Kiedy po mszy przepycham się do wyjścia (nikt prawie nie wychodzi), uderza mnie widok twarzy ludzi stojących przodem do ołtarza, których mijam. W tych twarzach widać coś bardzo przejmującego i tak bardzo szczerego Na zewnątrz okazuje się, że tłum zajął już dobrą część Krakowskiego Przedmieścia i Miodowej. Resztę nocy spędzam przyklejona do telewizora, czekając na wiadomości z Watykanu Kto chciałby podzielić się swoimi świadectwami, może to zrobić np. poprzez udział w V edycji konkursu Archiwum Wspomnień Jana Pawła II. Jest on przeznaczony dla drużyn złożonych z 3 5 osób, zróżnicowanych wiekowo (w składzie musi być przynajmniej jeden uczeń gimnazjum lub liceum oraz osoba dorosła). Tematyka: Spotkanie z Janem Pawłem II podczas Jego pielgrzymek do Polski. Jak ono wpłynęło na mnie, na nas? Nagrania można przesyłać do 7 maja br. na adres: Instytut Papieża Jana Pawła II, ul. Księdza Prymasa Augusta Hlonda 1, Warszawa. Organizatorami konkursu są: Instytut Papieża Jana Pawła II, Fundacja Wspomagania Wsi oraz Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego. Sobota, 2 kwietnia Od rana pod Św. Anną. Czekamy. Przed kościołem telebim. Nastawiony raz na regionalną Trójkę, raz na TVN, raz na Jedynkę czy Dwójkę tam gdzie aktualnie jest serwis informacyjny. Cały dzień czuwania. Trochę przesiaduję na betonowej donicy. Trudno mi długo stać Chodzę o kuli po wypadku na nartach. Około 19 wracam do domu. Przez chwilę wydaje się, że brak wiadomości to dobre wiadomości. Uśpiona czujność. Tego wieczoru jest spotkanie części mojej klasy z okazji 10-lecia matury Takie prywatne spotkanie. Z trudem odrywam się od telewizora i około wsiadam w samochód, żeby na to spotkanie pojechać. Kiedy na ul. Rozbrat parkuję samochód, dzwoni komórka. Mama Już, Aniu. Nic więcej nie mówi. Ani ja chyba też nic jej nie odpowiadam. Dzwonię do mego przyjaciela ze szkolnej ławki, który schodzi na dół z tego spotkania i jedziemy razem pod Św. Annę. Miasto wypełnia odgłos syren i kościelnych dzwonów. Dopiero jak dochodzimy pod kościół i widzę na telebimie tylko Jego ciemne zdjęcie i napis przesuwający się na czarnym pasku: Jan Paweł II nie żyje zaczynam się trząść... Naokoło nas na jezdni, na chodnikach stoją albo klęczą ludzie, jedni płaczą, inni przytulają się nawzajem, nikt nic nie mówi. Nie pamiętam, co się dzieje w kościele, co słychać przez głośniki umieszczone na jego fasadzie. Pamiętam tylko te dzwony, młodego chłopaka klęczącego na jezdni z radiem samochodowym w ręku i ze spuszczoną głową i pamiętam moje myśli drgające, że to już i musimy się z TYM teraz zmierzyć Tej nocy mało kto chyba spał. W oknach świece. Atmosfera niepowtarzalnego skupienia. Po północy dzwonię do przyjaciela w Rzymie. Odbiera od razu, też nie śpi, jest dla niego oczywiste, że dzwonię. Mówi, że telewizja RAI bez przerwy pokazuje obraz na żywo z Krakowa. Ten mój przyjaciel, Włoch, Rzymianin, jest tamtej nocy przekonany, że Grób powinien być w Krakowie ( ) Elżbieta Salwocka Instytut Papieża Jana Pawła II 3

6 temat miesiąca Jak przekonać przedsiębiorców do innowacyjności? Od ubiegłego roku kondycja najmniejszych firm systematycznie się poprawia. To dobry prognostyk dla gospodarki. Jednak utrzymanie tempa rozwoju coraz bardziej uzależnione jest od innowacyjności polskich przedsiębiorców. Tymczasem zaledwie 15 proc. z nich deklaruje zainteresowanie środkami unijnymi przeznaczonymi na nowoczesne rozwiązania. Wzrost wskaźnika koniunktury w regionach (w nawiasie różnica średniego ogólnego wskaźnika koniunktury w 2014 r. w porównaniu z rokiem 2013) 97 (+1) 96 (+0) (+2) 98 (+3) 97 (+2) 95 (+2) Źródło: Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2014 Tak wynika z najnowszego raportu Pekao SA, który już po raz piąty bada sytuację polskich firm. Każdego roku tematem specjalnym są zagadnienia istotne z punktu widzenia całej gospodarki. Tym razem jest to innowacyjność, zbadana na podstawie wywiadów z 7 tys. przedsiębiorców z całej Polski. W 2014 r. ogólny wskaźnik koniunktury mikro (do 9 pracowników) i małych (do 49 pracowników) firm podtrzymał wzrostową tendencję z ubiegłego roku. Osiągnął poziom 96,4 punktu, co oznacza +3 punkty w stosunku do roku 2013 i +7 w porównaniu z rokiem Optymistycznie są też oceniane perspektywy na 2015 r. Lepsze nastroje notowane są we wszystkich badanych branżach, w każdym z województw. Ubiegły rok 99 (+4) 95 (+3) (+3) (+4) (+2) (+2) 97 (+4) 96 (+3) 97 (+2) 94 (+2) okazał się korzystny zwłaszcza dla eksporterów zwiększyła się ich liczba o 13 proc. Respondenci, podobnie jak w poprzednim badaniu, oceniali warunki prowadzenia biznesu. Nadal największą barierę stanowią wysokość podatków i koszty pracy. Wśród utrudnień wymieniane są także biurokracja i przepisy prawne. Jak się przełamać? Przedsiębiorcy niechętnie sięgają po innowacyjne rozwiązania. Dotyczy to nie tylko Mazowsza, ale wszystkich regionów. Najtrudniej jest chyba uchwycić samą ideę innowacyjności, a konkluzja płynąca z raportu jest prosta w przekazie: jest jeszcze dużo do zrobienia. W ubiegłym roku 26 proc. firm wdrożyło innowacje produktowe, a 13 proc. procesowe. Zamierzają one zwiększyć skalę tego typu działalności. Niestety, duża część przedsiębiorców wciąż z nieufnością podchodzi do tematu. W ostatnim roku firmy wdrażające innowacje skupiły się głównie na: zakupie zaawansowanych technicznie środków trwałych 12 proc. firm z Mazowsza (14 proc. w Polsce), zakupie wiedzy spoza firmy 9 proc. na Mazowszu (10 proc. w Polsce), prowadzeniu prac B+R w firmie 11 proc. na Mazowszu (8 proc. w Polsce), zlecaniu prac B+R innej firmie 1 proc. na Mazowszu (1 proc. w Polsce). W naszym regionie przedsiębiorcy nie zlecali żadnych prac B+R jednostce naukowej, podczas gdy w skali kraju był to 1 proc. firm. Środki unijne dla innowacyjnych Obecnie, jak wskazuje raport, dla 6 proc. firm innowacje stanowią główne źródło przewagi na rynku. Połączenie przedsiębiorczości ze środkami unijnymi sprzyja wzrostowi konkurencyjności i stopniowemu przechodzeniu w kierunku gospo- 4

7 temat miesiąca darki opartej na wiedzy. Z nadzieją patrzymy nie tylko w stronę Brukseli, ale też na umiejętność podejmowania ryzyka. Na lata dla przedsiębiorców przewidziane jest około 20 mld euro, z czego około 10 mld euro na wspieranie innowacji. Na chwilę obecną zainteresowanie tymi środkami deklaruje zaledwie 15 proc. ankietowanych, a 26 proc. nie podjęło jeszcze ostatecznej decyzji. Aż 59 proc. firm nie planuje sięgać po unijne dotacje. Co ich zniechęca? W czołówce znalazły się m.in. zbyt trudne procedury (32 proc.), brak odpowiednich programów (26 proc.), niewiedza (16 proc.), a nawet negatywne doświadczenia na etapie ubiegania się (12 proc.). 14 proc. 10 proc. 8 proc. 8 proc. 2 proc. 2 proc. 1 proc. 1 proc. Wyzwania programowe Unia Europejska mocno stawia na wykorzystanie innowacyjnych rozwiązań. W niedawno przyjętym RPO WM pierwsza oś priorytetowa poświęcona jest inicjatywom wykorzystującym działalność badawczo-rozwojową w gospodarce. Również trzecia oś daje możliwość rozwoju potencjału innowacyjnego, m.in. w kwestii zwiększenia aktywności B+R. Mogą to być projekty dotyczące badań przemysłowych, rozwoju technologii opracowanej przez przedsiębiorcę lub nabytej, która nie została jeszcze skomercjalizowana i wykorzystana w działalności gospodarczej, a także badania realizowane samodzielnie przez firmę lub we współpracy z jednostką naukową. Projekty muszą być zgodne z Regionalną Strategią Innowacji dla Mazowsza, zwłaszcza ze wskazanymi w niej obszarami inteligentnych specjalizacji. Z punktu widzenia naszego województwa niezwykle istotne jest zbudowanie relacji między przedsiębiorcami, administracją i instytucjami otoczenia biznesu. Pomocne są prace w grupach roboczych zajmujących się innowacyjnością w regionie. Nabór wciąż trwa liczba zgłaszających się przedsiębiorców nadal jest zbyt mała. Tymczasem udział w spotkaniach takich grup ułatwiłby wdrożenie się w temat wykorzystywania innowacji, a przede wszystkim rzuciłby nowe światło na sposoby pozyskiwania środków. Dałby również możliwość wpływania na priorytetowe kierunki rozwoju badań i innowacji w regionalnej gospodarce. Rodzaje działalności innowacyjnej mikro i małych firm poprzednie 12 miesięcy zakup zaawansowanych technicznie środków trwałych zakup wiedzy spoza firmy sprzedaż wiedzy wytworzonej w firmie prowadzenie prac badawczo- -rozwojowych w firmie zgłoszenie do Urzędu Patentowego zlecenie prowadzenia/nabycie prac badawczo-rozwojowych innej firmy zlecenie prowadzenia/nabycie prac badawczo-rozwojowych jednostki naukowej uzyskanie patentu na wynalazek opracowany w firmie Źródło: Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2014 Na podst. zebr. mat. oprac. Iwona Dybowska przyszłe 12 miesięcy 14 proc. 12 proc. 9 proc. 7 proc. 3 proc. 2 proc. 3 proc. 21 proc. Adam Struzik Marszałek Województwa Mazowieckiego Województwo mazowieckie jest regionem o największym potencjale naukowo-badawczym oraz innowacyjnym w Polsce. Charakteryzuje się też wewnętrznym zróżnicowaniem. Obok dużych centrów przedsiębiorczości mamy słabiej rozwinięte podregiony. Dlatego tak ważne jest prowadzenie efektywnej polityki rozwoju, wykorzystującej potencjał Mazowsza. To z kolei wymaga od nas zidentyfikowania problemów, określenia celów strategicznych i konsekwentnego dążenia do ich realizacji. Przeprowadzane przez nas badania, m.in. podczas tworzenia Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza do 2020 roku, są zbieżne z danymi raportu Pekao SA. Ocena konkurencyjności i innowacyjności gospodarki wskazuje, że znaczna część środowiska małych przedsiębiorstw nie uświadamia sobie jeszcze konieczności zmiany w podejściu do prowadzenia swojej działalności, weryfikacji sposobu myślenia o przyszłości. Zaledwie 4 proc. badanych mikro i małych przedsiębiorstw na Mazowszu uznało, że nowe rozwiązania to najważniejszy czynnik przewagi konkurencyjnej. Kończące się właśnie RPO WM dawało pewne możliwości dotacji na innowacje. W nowym programie operacyjnym kładziemy nacisk przede wszystkim na tę dziedzinę. Jest więc nadzieja, że mazowieccy przedsiębiorcy odważniej sięgną po oferowane im środki. Nasze strategiczne dokumenty programowe zakładają kontynuację prac zmierzających do budowy i rozwoju środowiska sprzyjającego działalności innowacyjnej, zwiększenia konkurencyjności regionu, a także poprawę jakości życia mieszkańców oraz wykorzystanie kapitału ludzkiego i społecznego do tworzenia nowoczesnej gospodarki. Jestem przekonany, patrząc na stabilne funkcjonowanie naszych przedsiębiorstw i ich zdolność do adaptacji, że większość z nich po pierwszych próbach, nabyciu pewnego doświadczenia wspomaganego unijnymi środkami podejmie dalsze wyzwania i wprowadzi innowacyjne projekty do codziennej gospodarczej praktyki. 5

8 warto wiedzieć Fot. arch. SPR Wisła Płock S.A. Jestem tak zmęczony, że nie mogę mówić. Spełniły się moje marzenia powiedział po meczu skrzydłowy reprezentacji Adam Wiśniewski, dla którego brązowy medal w Katarze był pierwszym medalem MŚ Mistrzowie z Mazowsza Adam Wiśniewski zagrać może na każdej pozycji, a gdy już rzuca, to ze snajperską precyzją. Kamil Syprzak jak donoszą media potrafi przyłożyć z dziesiątego metra tak, że bramkarz tylko śledzi lot piłki. Obydwaj to Mazowszanie zawodnicy Orlenu Wisły Płock. Obydwaj też mają niemałe zasługi w zwycięskim meczu o brąz w Katarze. Kto oglądał dramatyczną walkę Polaków o miejsce na podium, pamięta wyrównaną grę, trzymającą w napięciu do ostatniej sekundy dogrywki. Pokonaliśmy Hiszpanów byłych mistrzów świata, mimo że półfinałowy krach z Katarem mógł podciąć zawodnikom skrzydła. Ci jednak wykazali się charakterem, sercem i wolą walki. Z sukcesu kadry narodowej jesteśmy dumni tym bardziej, że w zwycięskiej drużynie była silna reprezentacja z Mazowsza pięciu zawodników. Skrzydłowy Wisły Płock Adam Wiśniewski ma na swoim koncie liczne medale mistrzostw Polski (sześć złotych, sześć srebrnych i brązowy). Jest pięciokrotnym zdobywcą i czterokrotnym finalistą Pucharu Polski. Marzył o mistrzostwach świata, ale gdy w 2007 r. biało-czerwoni przywozili z Niemiec srebro, a 2 lata później z Chorwacji brąz, jego z powodu poważnych kontuzji nie było w składzie. Nie zrezygnował z walki z Kataru, z Mistrzostw Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2015, wraz z reprezentacją przywiózł upragniony krążek. W kadrze Michaela Bieglera mówią na Pana Gadżet Adam Wiśniewski: Pseudonim wziął się z bajki Inspektor Gadżet. Takie przezwisko dali mi koledzy z Orlenu Wisły Płock, kiedy miałem 18 lat. Ważyłem wtedy 75 kg i miałem 192 cm wzrostu, czyli byłem bardzo chudy. Byłem też skoczny i miałem długie i szybkie ramiona, podobnie jak bajkowy Inspektor Gadżet. Przez wiele lat los chyba Panu nie sprzyjał. Kilka ważnych imprez umknęło przez kontuzje? A.W.: W kadrze narodowej zadebiutowałem w 2002 r., ale sukces przyszedł dopiero po 13 latach w Katarze. Zwycięstwo w rozgrywkach międzynarodowych było moim celem. Pech chciał, że kiedy reprezentacja zdobywała medale, ja miałem kontuzję kolana, która wykluczyła mnie z gry na 3 lata. Trzy razy zerwałem więzadło przednie w lewym kolanie. Wiele osób spisało mnie na straty, ale nie poddałem się. Dziś wiem, że warto walczyć i wierzyć w sukces! Spełnieniem marzeń był medal w Katarze. 6

9 warto wiedzieć W walce o trzecie miejsce przesądziły sekundy. Co w takich decydujących momentach czuje zawodnik? A.W.: Emocji podczas turnieju było bardzo dużo. Poziom drużyn był wyrównany, przez co i mecz trzymał kibiców w napięciu. Ale my w takich chwilach kiedy gramy, skupiamy się tylko na przeciwniku. Nie było łatwo. Emocje i świadomość, że wygraliśmy brąz, przyszły dopiero po końcowym gwizdku! Pana drużyna jest bardzo aktywna nie tylko sportowo wiele razy, wraz z kolegami z drużyny, wcielał się Pan w rolę trenera podczas imprez dla dzieci. A.W.: Często i chętnie angażuję się w akcje charytatywne. Staram się pomagać, jak mogę i na ile mi czas pozwala. Lubię odwiedzać szkoły, przedszkola, ośrodki opiekuńcze. W Orlenie Wiśle Płock realizujemy różne projekty najczęściej z myślą o najmłodszych. Wychodzę z założenia, że jeżeli tylko są możliwości, trzeba i warto pomagać. Z drugiej strony nigdy nie wiadomo, kiedy sami będziemy potrzebowali wsparcia. Obiecujący obrotowy To właśnie Kamil Syprzak był zdobywcą decydującej bramki dla Polski w dogrywce spotkania o trzecie miejsce z Hiszpanią (29:28). Jest wychowankiem płockich klubów. Od 2008 r. występuje w Orlenie Wiśle Płock i z Nafciarzami zdobył m.in. mistrzostwo i wicemistrzostwo Polski. W drużynie narodowej gra od 2011 r. Świetnie działa pod presją i lubi wyzwania, a jego talent dostrzegli selekcjonerzy najlepszych światowych zespołów. Jest Pan przykładem sportowca skrupulatnie dbającego o rozwój. Które momenty w dotychczasowej karierze uważa Pan za przełomowe? Kamil Syprzak: Rozpoczynałem grę w płockich drużynach młodzieżowych. Na pewno kluczowym momentem w rozwoju mojej kariery był pierwszy trening w seniorskiej drużynie Orlenu Wisły Płock w 2009 r. Kolejny przełom to pojawienie się w klubie trenera Manolo Cadenasa. To, co potrafię i co dotychczas zdobyłem, w dużej mierze zawdzięczam też jemu. Orlen Wisła Płock utrzymuje silną pozycję w Europie. Kilka słów podsumowania występów Nafciarzy w Lidze Mistrzów K.S.: W zeszłym sezonie znaleźliśmy się w gronie szesnastu najlepszych drużyn na świecie i był to nie lada wyczyn. W tym sezonie spisywaliśmy się dużo lepiej, wygrywając mecze z topowymi drużynami, takimi jak Barcelona, Flensburg czy Vardar Skopje. Niestety, ostatecznie rozgrywki ligi mistrzów zakończyliśmy na tej samej pozycji, co w zeszłym roku Pozostał lekki niedosyt, bo szanse na poprawienie wyniku były realne. Mecz o brąz do ostatniej chwili trzymał w napięciu. Co Pana zdaniem zdecydowało o sukcesie ekipy? K.S.: Zgadza się, emocje sięgały zenitu. Taki mecz rozgrywałem po raz pierwszy w swojej, właściwie rozpoczynającej się, karierze. Mam nadzieję, że wiele podobnych rozgrywek jeszcze przede mną. Na pewno myśleliśmy wyłącznie o przeciwniku, bo każda akcja była na wagę brązu. Po wywalczeniu medalu niektórzy nawet mówili, że jest on cenniejszy od złota! Myślę, że na sukces drużyny złożyło się bardzo wiele czynników. Jednym z nich była mieszanka doświadczenia z młodością, która w tym turnieju świetnie się zgrała i sprawdziła. Ostatnio mogliśmy Panu i innym płockim szczypiornistom kibicować w nietypowej rywalizacji w telewizyjnym teleturnieju K.S.: Tak, wzięliśmy udział w specjalnym świątecznym wydaniu popularnej Familiady wygrana w całości trafiła do podopiecznych Domu Dziecka im. Janusza Korczaka w Darłowie Oczywiście, jeżeli tylko pojawia się okazja, żeby pomóc zwłaszcza dzieciom żaden z nas się nie zawaha. Zawsze chętnie włączamy się w takie akcje. Walczą o Pana najbardziej utytułowane zespoły na świecie. Zobaczymy Pana w barwach FC Barcelony? K.S.: Niestety muszę pozostawić to pytanie bez odpowiedzi. Nie wolno mi zdradzać informacji związanych z przyszłym sezonem. Rozmawiała Iwona Dybowska Fot. arch. SPR Wisła Płock S.A. Wielka euforia, łzy szczęścia, (...) chcielibyśmy odnosić takie sukcesy częściej podsumował pierwsze emocje obrotowy Kamil Syprzak. Bez jego trafień Polska nie zajęłaby trzeciego miejsca 7

10 rozwój regionalny RIT w RPO WM Regionalne Inwestycje Terytorialne to nowość w RPO WM Chodzi o zainspirowanie samorządów lokalnych do wspólnej realizacji kilku inwestycji, które będą tworzyć spójny systemowo projekt. Zmiany Przyjęte na początku roku RPO WM to dla beneficjentów z Mazowsza ponad 2 mld euro do wykorzystania. Nowością, w stosunku do poprzedniego okresu programowania, są dwa mechanizmy. Komisja Europejska wprowadziła ZIT Zintegrowane Inwestycje Terytorialne dla Warszawy i obszaru funkcjonalnego wokół stolicy. Na jego realizację zaplanowano około 166 mln euro. Samorząd Województwa Mazowieckiego stworzył natomiast mechanizm RIT Regionalne Inwestycje Terytorialne dla pięciu subregionów (NTS 3): ciechanowskiego, płockiego, ostrołęckiego, siedleckiego i radomskiego. Ma on realizować politykę zgodną ze Strategią Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 roku (SRWM) i wspierać regionalne OSI problemowe 1. W każdym ze wskazanych obszarów liderem jest główne miasto Ciechanów, Ostrołęka, Płock, Radom i Siedlce. Ich zadaniem jest koordynowanie prac nad przygotowaniem Planów inwestycyjnych dla subregionów objętych OSI problemowymi. Projekty towarzyszące finansowane z EFS podczas oceny będą promowane przyznaniem dodatkowych punktów. Znaczenie RIT Podstawą realizacji RIT jest współpraca jednostek samorządu terytorialnego (jst). Takie podejście ma wzmocnić relacje małych miast oraz obszarów wiejskich z miastami stanowiącymi regionalne i subregionalne centra rozwoju na OSI problemowych. Samorządy zobligowane do zawiązania dowolnej formy partnerstwa definiują wspólne wyzwania oraz cele rozwojowe o jak najszerszym oddziaływaniu terytorialnym. Nacisk kładziemy też na zintegrowany charakter propozycji zgłaszanych w ramach RIT. Oznacza to, że mają to być projekty, które będą realizowane w ramach różnych priorytetów inwestycyjnych RPO WM W nowym RPO WM dodatkowo można będzie realizować projekty partnerskie bez ograniczenia terytorialnego oraz tematycznego. Przebieg prac Wszystkie subregiony są zobowiązane do przekazania planów inwestycyjnych do Departamentu Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich UMWM (DRRiFE). Następnie trafią one do Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego (MBPR), które, zgodnie z decyzją Zarządu Województwa Mazowieckiego, ma koordynować wsparcie liderów. Merytorycznie nad przebiegiem prac czuwać mają zespoły robocze: dla planów subregionów ciechanowskiego, płockiego, siedleckiego i ostrołęckiego DRRiFE, MBPR, Mazowiecki Zarząd Dróg Wojewódzkich, dla planów z subregionów radomskiego i ostrołęckiego: DRRiFE, Departament Nieruchomości i Infrastruktury UMWM, Departament Zdrowia i Polityki Społecznej UMWM. W czasie weryfikacji planów przygotowane zostaną kryteria oraz ramy konkursów zarówno ogólne, jak i dla działań dedykowanych RIT-om, które muszą zyskać akceptację Komitetu Monitorującego. Dopiero wówczas nastąpi ogłoszenie konkursów. Po zatwierdzeniu przez zarząd list z wybranymi projektami będą podpisywane umowy. Planowane obszary wsparcia RIT priorytety inwestycyjne 2c Wzmocnienie zastosowań TIK 2 dla e-administracji, e-uczenia się, e-włączenia społecznego, e-kultury i e-zdrowia. 3a Promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym również poprzez inkubatory przedsiębiorczości (ważne: rezultat bezpośredni liczba małych i średnich przedsiębiorstw zlokalizowanych we wspólnej infrastrukturze zawarta w umowie o dofinansowanie projektu). 4c Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystywania odnawialnych Wstępne zapisy Zmiany po negocjacjach RPO WM Regionalne Instrumenty Terytorialne (RIT) Regionalne Inwestycje Terytorialne (RIT) Plany działań RIT dla subregionu Jeden subregion jeden plan (plany inwestycyjne dla subregionów objętych OSI problemowymi) Tryb wyboru: pozakonkursowy (projekty wynikające z planów działań RIT) Tryb wyboru: konkursowy (projekty wynikające z planów inwestycyjnych dla subregionów objętych OSI problemowymi) 1 Obszary Strategicznych Inwestycji problemowe wyznaczone w SRWM: ostrołęcko-siedlecki, płocko-ciechanowski, radomski. 2 TIK Technologie Informacyjne i Komunikacyjne. 8

11 źródeł energii w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym; cel szczegółowy: zwiększona efektywność energetyczna w sektorze publicznym i mieszkaniowym (ograniczenia: identyfikacja optymalnego zestawu działań zwiększających efektywność energetyczną w danym budynku dokonywana będzie na podstawie audytu energetycznego; realizacja projektów zwiększających efektywność energetyczną powyżej 60 proc.; projekty z zakresu głębokiej, kompleksowej modernizacji energetycznej zwiększające efektywność energetyczną poniżej 25 proc. nie będą kwalifikowały się do dofinansowania; realizacja projektów z zakresu termomodernizacji szpitali będzie możliwa w przypadku zgodności z dokumentem Mapa potrzeb zdrowotnych opracowanym przez Ministerstwo Zdrowia). 4e Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatyczne (ograniczenia: realizacja projektu dotyczącego zrównoważonej mobilności miejskiej, uwzględniającego szersze podejście, wpisującego się w odnoszące się do zagadnień niskoemisyjności strategie miejskie lub, dla obszarów aglomeracyjnych, kompleksowe plany gospodarki niskoemisyjnej oraz plany mobilności miejskiej kryterium dostępu). 6c Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego (ograniczenia: maksymalna wartość pojedynczego projektu może wynosić 5 mln euro kosztów całkowitych; brak możliwości finansowania projektów dotyczących organizacji imprez o charakterze kulturalnym, tj. wystaw czy festiwali, które nie przynoszą efektów w dłuższej perspektywie czasowej; brak możliwości finansowania budowy od podstaw nowej infrastruktury kulturalnej). 9a Inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i społeczną, które przyczyniają się do rozwoju krajowego, regionalnego i lokalnego, zmniejszanie nierówności dotyczącej stanu zdrowia, promowanie włączenia społecznego poprzez lepszy dostęp do usług społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych oraz przejścia z usług instytucjonalnych do usług na poziomie społeczności lokalnych (kierunkowe kryteria wyboru projektów: Podejście terytorialne w RPO WM Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) dla miasta stołecznego Warszawy i jej obszaru funkcjonalnego (40 jst) Regionalne Inwestycje Terytorialne (RIT) dla 5 subregionów (NTS 3): ciechanowskiego, płockiego, ostrołęckiego, siedleckiego i radomskiego Projekty partnerskie bez ograniczenia terytorialnego oraz tematycznego Zintegrowane Inwestycje Terytorialne Regionalny Instrument Terytorialny zgodność z Planem działań w sektorze zdrowia, uzgodnionym przez Komitet Sterujący; zasadność realizacji wynikająca z map potrzeb; kryteria wyboru oparte na rekomendacjach określonych w Planie Działań; certyfikowanie wydatków dotyczących infrastruktury związanej z opieką szpitalną po wprowadzeniu map potrzeb w dziedzinie medycyny zbieżnej tematycznie z zakresem danego projektu; niekwalifikowalność inwestycji polegających na dostosowaniu istniejącej infrastruktury do obowiązujących przepisów, chyba że ich realizacja jest uzasadniona z punktu widzenia poprawy efektywności w tym kosztowej i dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej). 9b Wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i społecznej ubogich społeczności i obszarów miejskich i wiejskich (dokument stanowiący podstawę formalną: Lokalny Program Rewitalizacji; dokumenty wyjściowe: wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych opracowane przez MIR; instrukcja dotyczy przygotowania Lokalnego Programu Rewitalizacji jako podstawy udzielania wsparcia z Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Mazowieckiego na lata ). 7b Zwiększanie mobilności regionalnej poprzez łączenie węzłów drugorzędnych i trzeciorzędnych z infrastrukturą TEN-T, w tym z węzłami multimodalnymi (ograniczenia: tylko drogi lokalne powiatowe i gminne spełniające warunki z Umowy Partnerstwa, tj. zapewniające konieczne bezpośrednie połączenia z siecią TEN-T, przejściami granicznymi, portami lotniczymi, morskimi, terminalami towarowymi, centrami lub platformami logistycznymi; wartość alokacji dla dróg lokalnych nie przekroczy 15 proc. alokacji dla transportu drogowego w ramach 7 CT zł). Współfinansowanie z EFS W ramach Osi Priorytetowych współfinansowanych z EFS wsparcie będzie kierowane na trzy obszary tematyczne, odpowiednio: Oś VIII Rozwój rynku pracy, Oś IX Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem; Oś X Edukacja dla rozwoju regionu. We wszystkich priorytetach inwestycyjnych, w ramach tych osi, tj. 8i, 8iv; 9i, 9iv, 9v, 10i, 10iii, 10iv, w ramach trybu konkursowego przewiduje się również ogłaszanie odrębnych postępowań na wybór inwestycji wynikających z planów inwestycyjnych dla subregionów objętych OSI problemowymi. Dla projektów wynikających z planów inwestycyjnych dla subregionów objętych OSI problemowymi (tzw. projektów towarzyszących) w procesie oceny przewidziane są dodatkowe punkty preferencyjne. Oprac. Biuro Prasowe UMWM 9

12 rozwój regionalny Inwestycje na Mazowszu Fot. arch. beneficjenta RADOM Pamiętając o historii Wytyczenie Szlaku powstańców listopadowych oraz rozszerzenie oferty turystyczno-rekreacyjnej, to główne założenia projektu, zrealizowanego na terenie Lipska. Nowy szlak prowadzi od Bałtowa (woj. świętokrzyskie), przez Solec, aż do Janowca (woj. lubelskie), łącząc się w Gniazdkowie ze szlakiem Żółwia i Dinozaura. Odpowiednie oznakowanie i postawienie tablic z elementami komiksu o powstaniu listopadowym, przybliża turystom dzieje polskiej historii. Szlak jest atrakcyjnym miejscem również zimą można uprawiać tu narciarstwo biegowe. W pozostałej części roku zamienia się w ścieżkę rowerową czy trasę nordic walking. Nad zalewem w Lipsku, z myślą o najmłodszych, wybudowano plac zabaw, a dla starszych do zajęć fitness. Doskonałą rozrywką może być także rozegranie partii na dużej szachownicy. Dodatkowo w ramach projektu powstało molo z widokiem na panoramę miasta oraz pomost z przystanią dla kajaków. Projekt zakłada również cykliczne imprezy turystyczno-kulturalne, w tym rekonstrukcję walk powstańczych. Fot. arch. beneficjenta godziny można wyprodukować aż 44 tys. kulek w różnych kolorach. Firma oferuje też doskonałe miejsce do gry, niezawodny sprzęt i ubiór. Tytuł projektu: Uruchomienie produkcji kulek do gry w paintball Wartość: zł Kwota dofinansowania: zł Beneficjent: Marek Gospodarczyk z Radomia Działanie: 1.5 Rozwój przedsiębiorczości CIECHANÓW Z myślą o podopiecznych Fot. arch. DPS Kombatant w Ciechanowie Tytuł projektu: Lipsko Park rozwój aktywnej turystyki historycznej Wartość: ,85 zł Kwota dofinansowania: ,47 zł Beneficjent: gmina Lipsko Działanie: 6.2 Turystyka Zagraj w paintball Działająca od 2009 r. firma z Radomia, dzięki wykorzystaniu unijnej dotacji, stała się głównym i jedynym krajowym producentem kulek do gry w paintball. Zakup i uruchomienie nowoczesnej linii produkcyjnej zwiększyły konkurencyjność firmy na rodzimym i zagranicznym rynku. Teraz w ciągu Dom Pomocy Społecznej Kombatant w Ciechanowie, za unijne środki, przeprowadził kompleksową modernizację krytej pływalni. Odnowiono nieckę basenową i tzw. plażę, a także pomieszczenia natrysków oraz korytarze i zaplecze sanitarne. Wymieniono system uzdatniania wody basenowej, a także instalacje wentylacyjną i klimatyzacyjną. Dzięki inwestycji znacznie poprawił się komfort pobytu podopiecznych. Tytuł projektu: Modernizacja krytej pływalni typu rehabilitacyjnego w Domu Pomocy Społecznej,,Kombatant w Ciechanowie Wartość: ,60 zł Kwota dofinansowania: ,31 zł Beneficjent: powiat ciechanowski Działanie: 7.3 Infrastruktura służąca pomocy społecznej 10 PROGRAM REGIONALNY NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego oraz ze środków budżetu województwa mazowieckiego.

13 Dla ratowania ludzi Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Ciechanowie zyskała nowe wyposażenie nowoczesny sprzęt do prowadzenia akcji ratowniczych. Zakupiono dwa ciężkie samochody do ratownictwa chemiczno-ekologicznego oraz akcji ratowniczo- -gaśniczych. Strażacy korzystają również ze sprzętu wodno-nurkowego, dzięki któremu mogą prowadzić działania ratownicze zarówno podwodne, jak i na powierzchni akwenów. Bez wątpienia inwestycja zwiększyła efektywność prowadzonych działań na rzecz bezpieczeństwa mieszkańców. Fot. arch. beneficjenta Fot. arch. beneficjenta Tytuł projektu: Wartość: Kwota dofinansowania: Beneficjent: Działanie: Zielony Szlak Turystyczny w Sulejówku ,12 zł ,60 zł miasto Sulejówek (powiat miński) 6.2 Turystyka Tytuł projektu: Wartość: Kwota dofinansowania: Beneficjent: Działanie: Wsparcie techniczne regionalnego systemu reagowania kryzysowego oraz ratowniczo-gaśniczego w zakresie ratownictwa chemicznego i ekologicznego, poprzez zakup specjalistycznego sprzętu służącego KP PSP w Ciechanowie do prowadzenia akcji ratowniczych zł ,93 zł powiat ciechanowski 4.4 Ochrona przyrody, zagrożenia, system monitoringu Bliżej niepełnosprawności Mazowiecki Instytut Kultury (dawniej Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki) zwiększa dostępność kultury dla osób niepełnosprawnych. Zabytkowy budynek, w którym ma siedzibę, przeszedł kompleksową renowację i modernizację. Zmiany w budynku zostały tak zaprojektowane, aby niwelować wszelkie utrudnienia i stać się obiektem bez barier. Dużym ułatwieniem jest winda, która umożliwia transport do głównej sali ekspozycyjnej, znajdującej się na I piętrze. Fot. arch. beneficjenta WARSZAWA Zielony szlak Sulejówek postawił na aktywność i rekreację w otoczeniu historycznej przeszłości. Wykorzystując swoje związki z osobą marszałka Józefa Piłsudskiego, miasto zainwestowało w wytyczenie i oznakowanie szlaków rowerowych wraz ze szlakiem historycznym, biegnącym od Wesołej do Sulejówka (ponad 18 km). Wybudowano też plac zabaw wraz z siłownią,,pod chmurką przy ul. Tramwajowej. Nowe miejsce rekreacji dla maluchów powstało również przy miejskiej bibliotece. Dodatkowe wyposażenie pojawiło się na istniejącym już placu przy stadionie,,victoria. Wraz z nadejściem wiosny, inwestycja zaczęła cieszyć się znacznie większą popularnością wśród mieszkańców Sulejówka i lokalnych gmin. Tytuł projektu: Wartość: Kwota dofinansowania: Beneficjent: Działanie: Zwiększenie dostępności do kultury poprzez renowację i modernizację zabytkowego budynku Mazowieckiego Centrum Kultury i Sztuki stworzenie Centrum Aktywności Kulturalnej Osób Niepełnosprawnych ,21 zł ,24 zł Mazowiecki Instytut Kultury w Warszawie 6.1 Kultura PROGRAM REGIONALNY NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego oraz ze środków budżetu województwa mazowieckiego. 11

14 rozwój regionalny Fot. arch. MJWPU Fot. arch. beneficjenta Bezpieczniej na Ursynowie Zrealizowany projekt polegał na przebudowie ul. Poleczki na odcinku od skrzyżowania z ulicą Puławską (DK79) do skrzyżowania z ulicą Osmańską. Wybudowano dwie dwupasmowe jezdnie z wyodrębnionym pasem dzielącym oraz jezdnią dojazdową. Na skrzyżowaniach zamontowano sygnalizację świetlną akomodowaną, a dla skręcających w lewo wydzielono pasy ruchu. Po obu stronach jezdni są chodniki i ścieżki rowerowe. Powstały też nowe zatoki autobusowe z wiatami dla pasażerów. Tytuł projektu: Wartość: Kwota dofinansowania: Beneficjent: Działanie: Przebudowa ul. Poleczki na odc. ul. Puławska ul. Osmańska ,03 zł ,15 zł m.st. Warszawa 3.1 Infrastruktura drogowa W Miedzeszynie nowa oferta turystyczna Fot. arch. beneficjenta Fot. arch. beneficjenta Interaktywny system informacyjny Aby umówić się na wizytę do specjalisty, wystarczy skorzystać z Internetu. Takie udogodnienia dla pacjentów są możliwe dzięki zrealizowanej inwestycji. Środki z UE przeznaczono na zakup sprzętu komputerowego, oprogramowania, a także drukarek lokalnych i sieciowych. W ramach zrealizowanego projektu pacjenci zyskali całodobowy dostęp do e-rejestracji oraz kalendarza lekarskiego, poprzez stworzenie interaktywnego portalu wraz z e-usługami medycznymi. Pacjenci mają także możliwość otrzymywania newslettera. Informatyzację przeprowadzono we wszystkich trzech placówkach MCN: w Zagórzu, Józefowie oraz warszawskiej przychodni przy ul. Koszykowej 79a. Tytuł projektu: Kompleksowa informatyzacja MCNiR w Zagórzu Wartość: zł Kwota dofinansowania: ,75 zł Beneficjent: Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii Sp. z o.o w Zagórzu (powiat otwocki) Działanie: 2.1 Przeciwdziałanie wykluczeniu informacyjnemu SIEDLCE Zmodernizowane drogi Unijne dofinansowanie przeznaczono na wytyczenie ścieżki edukacyjno-zdrowotnej, z naturalnymi elementami drzewostanu, na której można uprawiać gimnastykę czy nordic walking. Zakupiono ławeczki, poręcze do rozciągania, stworzono miejsca pomiaru tętna oraz prób sprawności z tablicami wyników i przykładowymi ćwiczeniami. Powstał też tor do jazdy na quadach. Udało się również wyposażyć miejscowy ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy w salę do prowadzenia zajęć, organizacji dyskotek czy spotkań grupowych. W jego sąsiedztwie wytyczono plac do gry w paintball oraz miejsce na kino plenerowe, spotkania przy ognisku lub grillu. Inwestycja ożywiła turystycznie warszawski Wawer. Tytuł projektu: Park atrakcji JAZZ-POL Wartość: ,70 zł Kwota dofinansowania: ,50 zł Beneficjent: Jadwiga Wychowaniec, Zygmunt Niedziółka prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą JAZZ-POL s.c. w Warszawie Działanie: 6.2 Turystyka Środki z RPO WM pozwoliły przeprowadzić rozbudowę dwóch węgrowskich ulic al. Partyzantów oraz ul. Szerokiej, stanowiących istotne uzupełnienie regionalnego systemu drogowego, ponieważ łączą się bezpośrednio z drogą krajową nr 62. Prace objęły modernizację trzech skrzyżowań, budowę kanalizacji deszczowej o łącznej długości ponad 2 tys. mb wraz z przepompownią i przebudowę kolidującego z inwestycją energetycznego przyłącza kablowego. Dodatkowo powstało osiem przejść dla pieszych, dwustronny chodnik oraz jednostronna ścieżka rowerowa. Tytuł projektu: Usprawnienie ruchu drogowego w podregionie ostrołęcko-siedleckim poprzez modernizację dróg lokalnych w Węgrowie aleja Partyzantów i ul. Szeroka Wartość: ,27 zł Kwota dofinansowania: ,81 zł Beneficjent: miasto Węgrów Działanie: 3.1 Infrastruktura drogowa 12 PROGRAM REGIONALNY NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego oraz ze środków budżetu województwa mazowieckiego.

15 OSTROŁĘKA Informatyczne okno na świat Mieszkańcy gminy i miasta Przasnysz, za sprawą unijnej dotacji, mogą korzystać z bezprzewodowego Internetu. W ramach projektu zbudowano bezpieczną sieć transmisji danych drogą radiową (WiFi). Poprzez wykorzystanie nowych technologii zwiększył się dostęp mieszkańców gminy do infrastruktury komunikacji elektronicznej. Tytuł projektu: Wartość: Kwota dofinansowania: Beneficjent: Działanie: Przasnyskie okno na świat. Szerokopasmowy Internet w Przasnyszu jako przeciwdziałanie wykluczeniu informacyjnemu zł ,47 zł miasto Przasnysz 2.1 Przeciwdziałanie wykluczeniu informatycznemu Fot. arch. beneficjenta Fot. arch. beneficjenta Uczniowie szkoły podstawowej w Białyszewie korzystają z nowej sali gimnastycznej, wybudowanej dzięki środkom europejskim. Obiekt jest nowoczesny, ma oddzielne szatnie dla dziewcząt i chłopców, a także natryski. Dla osób niepełnosprawnych ruchowo zaprojektowano osobną łazienkę. Nauczyciele wychowania fizycznego również mają swój pokój, w którym mogą przygotować się do lekcji. Obiekt dysponuje antresolą, dzięki której można oglądać zmagania młodych sportowców. W ramach projektu powstała również sala do tenisa stołowego i magazyn. Dzięki inwestycji możliwe było rozszerzenie programu szkolnego, a w szczególności rozwój różnych form edukacji nieformalnej, czyli zajęć pozalekcyjnych. Tytuł projektu: Dobudowa sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Goleszynie z siedzibą w Białyszewie, gm. Sierpc Wartość projektu: ,88 zł Kwota dofinansowania: ,41 zł Beneficjent: gmina Sierpc Działanie: 7.2 Infrastruktura służąca edukacji Płocka Platforma Teleinformatyczna Urząd miejski w Płocku oraz jego jednostki organizacyjne zyskały elektroniczne usługi publiczne Platformę Teleinformatyczną e-urząd (PTeU). Dzięki temu, mieszkańcy składają pisma, podania czy wnioski w formie elektronicznej. Dodatkowo system informuje interesanta o etapie prowadzonych spraw i korespondencji. Kolejnym istotnym udogodnieniem jest możliwość wnoszenia drogą elektroniczną opłat za sprawy załatwiane w urzędzie. Unijną dotację przeznaczono też na zakup niezbędnego sprzętu i oprogramowania. PŁOCK Sportowo w gminie Sierpc Fot. arch. beneficjenta Tytuł projektu: Wartość: Kwota dofinansowania: Beneficjent: Działanie: Płocka Platforma Teleinformatyczna e-urząd ,40 zł ,27 zł miasto Płock 2.2 Rozwój e-usług Wybrała Agnieszka Pazio Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych PROGRAM REGIONALNY NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego oraz ze środków budżetu województwa mazowieckiego. 13

16 rozwój regionalny Powiat, w którym liczą się ludzie Powiat białobrzeski, choć dysponuje najmniejszym budżetem w województwie, radzi sobie świetnie. Od lat jest liderem regionu. Blisko 100 km wyremontowanych dróg, nowoczesna oferta edukacyjna dla dzieci i młodzieży, troska o osoby starsze, zagrożone wykluczeniem oraz niepełnosprawne. O tym, jak osiągnięto takie efekty, opowiada starosta Andrzej Oziębło. Panie starosto, ile to już lat zarządza Pan powiatem? Funkcję starosty białobrzeskiego objąłem 27 listopada 2006 r. i nieprzerwanie pełnię ją do chwili obecnej. Praca na rzecz samorządu rozpoczęła się już dużo wcześniej, ponieważ od listopada 1998 r. byłem radnym powiatu. Z tego względu śmiało mogę stwierdzić, że jestem związany z samorządem od momentu jego narodzin. Tereny powiatu położone są w dolinie rzeki Pilicy. Czy turyści chętnie tu zaglądają? Środowisko przyrodnicze jest naszym głównym atutem. Ponadto zabytki architektury i liczne pomniki przyrody stanowią bardzo dobre uzupełnienie. Możliwości rekreacyjne Pilicy, Puszczy Pilickiej i Stromieckiej nie do końca jeszcze zostały odkryte, a tym samym wykorzystane. Jednak w ostatnich latach na nowo są doceniane przez turystów. Dowodem są liczne spływy kajakowe i rosnąca liczba osób aktywnie spędzających czas nad wodą. Dużym zainteresowaniem cieszą się również oznakowane szlaki pieszo-rowerowe. Wszystkie te elementy czynią nasz region atrakcyjną bazą na wyjazdy weekendowe, przede wszystkim dla mieszkańców Warszawy, Radomia oraz okolicznych miejscowości. Rozbudowana infrastruktura drogowa jest kolejnym atutem powiatu, pozwalającym na wygodne zwiedzanie i przemieszczanie się. Planujemy jeszcze budowę 70 ha zbiornika retencyjnego pełniącego funkcję zalewu na rzece Pierzchniance w Białobrzegach. Inwestycja stanie się z pewnością jedną z największych naszych atrakcji, która przyciągnie dodatkowych turystów i będzie miała pozytywny wpływ na dalszy rozwój regionu. Z punktu widzenia beneficjenta środków unijnych co udało się zrobić? Zrealizowaliśmy cztery projekty twarde: budowę hali sportowej, przebudowę i modernizację Domu Pomocy Społecznej w Niedabylu, przebudowę dwóch odcinków dróg o łącznej długości ponad 16 km. Ponadto wraz z jednostkami podległymi byliśmy realizatorami 29 projektów miękkich. Od 2010 r. powiat jest nagradzany w różnych kategoriach. Co Pan czuje, odbierając statuetki? To prawda, w ostatnich latach otrzymaliśmy wiele nagród i tytułów, m.in.: Samorząd Roku Powiat Roku 2013, Lider Regionalnego Programu Operacyjnego Najskuteczniejszy Powiat (w pozyskiwaniu środków unijnych w latach ), Inwestycja Roku Ziemi Radomskiej (za budowę hali sportowej w Białobrzegach), Lider Regionu Samorząd Przyjazny Mieszkańcom, wyróżnienie Samorząd Równych Szans (za działania na rzecz osób niepełnosprawnych). Te wszystkie nagrody są docenieniem naszych działań na rzecz lokalnej społeczności i wskazują na pozytywne skutki pełnionej służby, bo w takim wyłącznie kontekście widzę swoją obecność w samorządzie. Jednak nie dla ich zdobywania czynimy starania o pozyskanie środków zewnętrznych. Przeciwdziała Pan wykluczeniu cyfrowemu. Na czym polega to zadanie? W ramach PO Innowacyjna Gospodarka realizujemy projekt pn. Stop wykluczeniu cyfrowemu w Powiecie Białobrzeskim, którego głównym założeniem jest zapewnienie bezpłatnego dostępu do Internetu dla 300 gospodarstw domowych zagrożonych wykluczeniem cyfrowym z powodu niepełnosprawności i trudnej sytuacji materialnej. Chcemy ograniczyć to zjawisko także we wszystkich grupach społecznych i wiekowych poprzez otwarty dostęp do pracowni komputerowych z bezpłatnym Internetem w dwóch szkołach ponadgimnazjalnych i Domu Pomocy Społecznej w Niedabylu. Beneficjenci otrzymają przenośne komputery. Na początku kwietnia rozstrzygnięto przetarg na dostarczenie sprzętu, w związku z tym w najbliższym czasie przekażemy go uczestnikom projektu. Nabór wniosków cieszył się dużym zainteresowaniem, co świadczy o zapotrzebowaniu na tego rodzaju projekty. Jak się tutaj żyje mieszkańcom? Czy fundusze europejskie pomogły zmienić region? Trudno nie zauważyć zmian, jakie nastąpiły. Komfort życia mieszkańców na pewno się poprawił. Mamy prawie 100 km wyremontowanych dróg powiatowych, bogatą ofertę edukacyjną dla dzieci i młodzieży, obiekty sportowe, nowe sieci wodno-kanalizacyjne, chodniki, ścieżki pieszo-rowerowe, zrewitalizowane place. Wdrażamy też projekty wspierające osoby niepełnosprawne i bezrobotne. Odczuwamy także pozytywny wpływ funduszy unijnych na rozwój rolnictwa i przedsiębiorczości. To wszystko przekłada się na lepszą jakość życia mieszkańców. Jaką ma Pan koncepcję na kolejne lata? Kieruję się zasadą zrównoważonego rozwoju powiatu białobrzeskiego. Inwestycje są w miarę możliwości dzielone w sposób proporcjonalny na wszystkie sześć gmin. Dobra współpraca jest kluczem do sukcesu. Wspólnie z samorządami gminnymi planujemy inwestycje dotyczące infrastruktury drogowej. Ponadto zamierzamy zmodernizować budynek SPS ZOZ, wyposażyć go w sprzęt medyczny oraz wybudować boisko wielofunkcyjne. Priorytetową sprawą będzie również wspomniana budowa zbiornika retencyjnego w Białobrzegach. Nowa perspektywa unijna na lata pozwala na pozyskanie środków na kolejne powiatowe inwestycje, które wykorzystamy w możliwie jak najlepszy sposób. Rozmawiała Edyta Al-Tawil Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych 14 PROGRAM REGIONALNY NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego oraz ze środków budżetu województwa mazowieckiego.

17 Gmina z duszą i pasją Łochów jedna z dziewięciu gmin powiatu węgrowskiego. Tu życie płynie pod znakiem rozwoju i nowych inwestycji. Strach przed pozyskiwaniem funduszy zewnętrznych też nie jest tu znany. Lokalna władza wciąż dąży do podnoszenia standardów życia mieszkańców. Co już za, a co jeszcze przed gminą? Odpowiedź zna burmistrz Łochowa Marian Dzięcioł. Malowniczy krajobraz... z jednej strony rzeki Bug i Liwiec, z drugiej okazałe łochowskie lasy. Jak gmina korzysta z dobrodziejstw natury? Naszą działalnością, zwłaszcza inwestycyjną, staramy się nie ingerować zbytnio w przyrodę, a wręcz naprawiać to, co jej szkodzi. Ścieżki rowerowe i piesze pozwalają zatrzymać się, zorganizować piknik i podziwiać niepowtarzalne widoki, unikalne gatunki zwierząt i roślin. Dla wygody mieszkańców i z korzyścią dla natury mamy uporządkowaną gospodarkę odpadami. Od 15 lat działa wysypisko śmieci, rozbudowaliśmy oczyszczalnię ścieków, a sieć kanalizacji sanitarnej wydłużyliśmy o 50 km i 1600 przyłączy. Obecnie ponad 90 proc. mieszkańców korzysta z wodociągu, a 60 proc. z kanalizacji. Zainwestowaliśmy też w odnawialne źródła energii oraz sieć drogową. Wszystko to wpływa na rozwój turystyki. Czy dla mieszkańców ten sektor jest dochodowy? Gospodarstwa agroturystyczne, które funkcjonują na terenie naszej gminy, wciąż się rozwijają. Otrzymują nagrody i wyróżnienia. Słyną z przyjmowania zielonych szkół czy nauki jazdy konnej. Turyści cieszą się proponowanymi atrakcjami, a mieszkańcy mogą dodatkowo zarobić. Jako gmina położona 60 km od Warszawy upatrujemy swojej szansy rozwoju w turystyce weekendowej. Mamy sporo pomysłów na zwiększenie naszej atrakcyjności. Gmina zajmuje dość wysoką pozycję w skali województwa. Zgodzi się Pan ze stwierdzeniem, że dobrze wykorzystuje swoją szansę w drodze po unijne dotacje? Jesteśmy liderem na Mazowszu w skuteczności pozyskania dofinansowania z UE w ramach RPO WM i PROW. Korzystaliśmy też z Funduszu Spójności w ramach POIiŚ, z PO Innowacyjna Gospodarka i PO KL. Przeszło 28 mln zł dofinansowania z RPO WM dotyczyło projektów drogowych, informatycznych i środowiskowych. Które z nich cieszą najbardziej? Każda z inwestycji to swojego rodzaju perełka. Pod względem turystycznym wskazałbym jednak inwestycje drogowe. Dostępność atrakcji turystycznych jest bardzo istotna. Powstał ciąg dziesięciokilometrowy, łączący drogę krajową 62 z uroczymi terenami turystycznymi i rezerwatem przyrody. Pod względem ochrony środowiska ogromnym wyzwaniem dla nas był projekt związany z rozbudową oczyszczalni ścieków i budową ponad 40 km sieci kanalizacji sanitarnej, zwłaszcza na terenach położonych w obszarze NATURA Istotnymi projektami były też inwestycje związane z uzbrojeniem terenów pod działalność gospodarczą. Udostępniliśmy 30 ha po dawnej fabryce Bumar-Proma, przygotowaliśmy tereny w centrum Łochowa pod handel i usługi. Liczymy, że te projekty przyniosą nowe miejsca pracy. Nie sposób nie wspomnieć też o termomodernizacji ośmiu budynków użyteczności publicznej. Nie dość, że zyskało środowisko naturalne (zmniejszyła się emisja CO 2), budżet gminy (na kosztach utrzymania), to poprawiła się estetyka i komfort użytkowania obiektów. Działaliśmy również w zakresie technologii IT. Udało nam się wdrożyć systemy informatyczne w urzędzie, zainstalować centralę VoIP, dziesięć infomatów na terenie gminy, hotspoty, punkty dostępu do sieci w każdej wsi. A patrząc z perspektywy mieszkańców? Wszystkie inwestycje zrealizowane z RPO WM są ważne dla gminy i mieszkańców. Stawiam jednak na projekt Gmina Łochów przyjazna środowisku naturalnemu OZE. Wykonaliśmy 463 instalacje kolektorów słonecznych w budynkach mieszkalnych, co oznacza, że ponad 500 rodzin otrzymało dotację średnio po 7000 zł. To spora oszczędność w domowym budżecie. Na co w następnych latach postawi Łochów? Mimo zainwestowania w ostatniej kadencji ponad 80 mln zł w rozwój gminy, mamy jeszcze wiele do zrobienia. Podniesienie dobrobytu mieszkańców poprzez rozwój rynku pracy, polepszenie standardu życia temu będą służyły przyszłe przedsięwzięcia. Czy gmina organizuje jakieś cykliczne wydarzenia kulturalne? Oprócz unikalnych miejsc do zwiedzania Muzeum Gwizdka w Gwizdałach, Dom Pamięci Heleny i Ignacego Jana Paderewskich w Kaliskach, Pałac w Łochowie zapraszamy na imprezy kulturalne Wędrujący Festiwal Sztuki KARAWANA, Lato w Teatrze (spektakle i warsztaty dla dzieci i młodzieży organizowane wspólnie z Instytutem Teatralnym w Warszawie), Łochowska Scena Teatralna, Łochowska Scena Muzyczna UROCZYSKO, Plener Malarski i Rzeźbiarski oraz wiele innych różnorodnych wydarzeń. Każdy na pewno znajdzie coś dla siebie. A jak zachęci Pan tych, którzy jeszcze ani razu nie zawitali na wschodnie Mazowsze? Nie ma takiego klimatu i krajobrazu niedaleko stolicy z łatwym dojazdem, jak w gminie Łochów. Świetne warunki dla weekendowej turystyki rodzinnej to coś, co nas wyróżnia. Piękna kraina i życzliwi ludzie Zapraszamy! Rozmawiała Agnieszka Pazio Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych PROGRAM REGIONALNY NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego oraz ze środków budżetu województwa mazowieckiego. 15

18 Bilet abonamentowy 12 przejazdów w cenie 10 PJeżeli często korzystasz z przejazdów pociągami Kolei Mazowieckich w wybranej relacji, oferta Bilet abonamentowy jest w sam raz dla Ciebie. Wykupując z góry 10 biletów na daną relację, 2 przejazdy otrzymasz od nas gratis. Bilet abonamentowy jest ważny przez dwa kolejno następujące po sobie miesiące. Może być wykorzystany w całości przez jedną osobę lub kilku podróżnych jednocześnie już mała grupa do 6 osób może razem odbyć przejazd tam i z powrotem. Przed każdym przejazdem należy zalegalizować bilet na załączonym do niego karnecie. Za bilet abonamentowy pobiera się opłatę według taryfy normalnej. Więcej informacji na oraz pod numerem Call Center: (22)

19 z prac samorządu Nowe kierunki kształcenia w Ostrołęce W budynku Kolegium Nauczycielskiego w Ostrołęce powstanie Medyczno-Społeczna Szkoła Policealna Fot. arch. Zespołu Kolegiów Nauczycielskich w Ostrołęce Sejmik zdecydował o powołaniu w Ostrołęce, w miejsce Kolegiów Nauczycielskich, nowych placówek edukacyjnych Medyczno-Społecznej Szkoły Policealnej oraz Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego. Nowa szkoła w Ostrołęce Radni przyjęli uchwałę w sprawie utworzenia czterech placówek. Mieszkańcy Ostrołęki i okolic będą mogli kształcić się tam w takich zawodach, jak: technik masażysta, opiekun w domu pomocy społecznej, opiekun medyczny, opiekunka środowiskowa, opiekun osoby starszej. W szkole dziennej będzie można dodatkowo zdobyć zawód terapeuty zajęciowego. Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego będzie oferować różne szkolenia oraz kursy, dostosowane do potrzeb lokalnego rynku edukacyjnego. Środki finansowe na uruchomienie tej działalności pochodzić będą z budżetu województwa (500 tys. zł) oraz zaoszczędzonych przez Zespół Kolegiów Nauczycielskich (300 tys. zł). Wykorzystane zostaną na wyposażenie pracowni dla poszczególnych kierunków kształcenia (zakup sprzętu specjalistycznego i pomocy naukowych), promocji nowej placówki wśród młodzieży szkół ponadgimnazjalnych oraz płac kadry nauczycielskiej i administracji. Dotację oświatową szkoła będzie mogła otrzymać dopiero od 2016 r. Badacz Kurpiów W tym roku 20 grudnia obchodzić będziemy 130. rocznicę urodzin etnografa, muzealnika, badacza kultury regionalnej (przede wszystkim kurpiowskiej) Adama Chętnika. Radni w uznaniu jego bogatej społecznej działalności oraz patriotycznej postawy, zdecydowali o upamiętnieniu tej postaci w przyjętym stanowisku. Innowacyjne Mazowsze Sejmik przegłosował Regionalną Strategię Innowacji dla Mazowsza do roku Jest to aktualizacja i rozszerzenie dotychczas obowiązującej strategii, zgodnie z wymaganiami Komisji Europejskiej. Aktualizacja wprowadza m.in.: określenie regionalnej polityki klastrowej oraz inteligentnej specjalizacji województwa. Dotacje dla powiatów... Samorząd Województwa Mazowieckiego, likwidując niektóre filie bibliotek pedagogicznych, przekazał księgozbiór i majątek powiatom na prowadzenie tam bibliotek powiatowych z rozbudowanym działem pedagogicznym. W zawartym z powiatami porozumieniu zobowiązał się do przekazywania, do roku 2017, dotacji finansowych na utrzymanie i rozbudowę działów pedagogicznych oraz zatrudnienie pracowników. Radni przyjęli w związku z tym uchwałę dotyczącą udzielenia dotacji powiatom: białobrzeskiemu (80 tys. zł), otwockiemu (110 tys. zł), przysuskiemu (100 tys. zł), sierpeckiemu (106 tys. zł) oraz wołomińskiemu (150 tys. zł). Wysokość dotacji zależna jest od wielkości przejętego księgozbioru....niepełnosprawnych... Radni przyjęli również uchwałę dotyczącą podziału środków finansowych pochodzących z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w 2015 r. Województwo mazowieckie otrzymało na ten cel blisko 12,4 mln zł. Na dofinansowanie robót budowlanych przeznaczono 6,25 mln zł, na działalność zakładów aktywności zawodowej 4,9 mln zł, a na rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych 1,2 mln zł....i sportowców Sejmik wprowadził ponadto zmiany do Rocznego programu współpracy z organizacjami pozarządowymi..., które m.in. rozszerzają katalog zadań w obszarze sportu i kultury fizycznej. Organizacje pozarządowe otrzymają w sumie 4,3 mln zł dofinansowania na realizację ośmiu projektów: szkolenie kadry wojewódzkiej młodzików, programy: Multisport, Mały mistrz, Umiem pływać, wspieranie szkolenia sportowego kadry wojewódzkiej w wybranych klubach sportowych Mazowsza, organizację na Mazowszu imprez sportowych i rekreacyjnych o zasięgu ponadpowiatowym, wojewódzkim, ogólnopolskim i międzynarodowym, upowszechnianie w województwie mazowieckim sportu w środowiskach: szkolnym, akademickim i osób niepełnosprawnych, przygotowanie i udział reprezentacji województwa mazowieckiego wytypowanej przez okręgowe związki sportowe w systemie zawodów wojewódzkich i ogólnopolskich sportu dzieci i młodzieży. Radni przyjęli ponadto projekty uchwał w sprawie: zmian w uchwale budżetowej na 2015 r., opinii do projektu rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie pozbawienia niektórych dróg kategorii dróg krajowych, wyboru składów osobowych komisji Sejmiku Województwa Mazowieckiego. 17

20 z prac samorządu Niezastąpiony ruch Nadworny lekarz króla Stefana Batorego, Wojciech Oczko pisał, że ruch jest w stanie zastąpić prawie każdy lek, ale wszystkie leki razem wzięte nie zastąpią ruchu. Niewątpliwie ruch to zdrowie. Z wielu przeprowadzonych badań wynika jednak, że poziom sprawności i wydolność fizyczna młodych ludzi stale i systematycznie pogarszają się. Sport przegrywa często wśród dzieci i młodzieży z alternatywnymi, niezwiązanymi z aktywnością fizyczną, formami spędzania czasu. Zajęcia sportowe w szkole nie zawsze odpowiadają zainteresowaniom uczniów lub nie są na tyle atrakcyjne, żeby zachęcić ich do wysiłku fizycznego. Okres szkolny to najlepszy czas na odkrywanie talentów sportowych, które najczęściej objawiają się w wieku 6 10 lat. Dobry moment Nie bez powodu Samorząd Województwa Mazowieckiego zdecydował o dofinansowaniu w tym roku działań związanych ze sportem dzieci i młodzieży, realizowanych przez organizacje pozarządowe. Na ten cel przeznaczył 4,3 mln zł. Temat ten poruszyła Komisja Zdrowia i Kultury Fizycznej, która spotkała się 9 marca w Błoniu. Podział pieniędzy odbywa się na zasadzie konkursu. Oferty przyjmowane były do 27 lutego, a jego rozstrzygnięcie nastąpiło 14 kwietnia br. Organizacje pozarządowe otrzymały dofinansowanie na: przygotowanie i udział reprezentacji województwa mazowieckiego, wytypowanej przez okręgowe związki sportowe w systemie zawodów wojewódzkich i ogólnopolskich sportu dzieci i młodzieży, upowszechnianie sportu w środowiskach: szkolnym, akademickim, wiejskim i osób niepełnosprawnych, organizacja na Mazowszu imprez sportowych i rekreacyjnych o zasięgu ponadpowiatowym, wojewódzkim, ogólnopolskim i międzynarodowym, promujących kulturę fizyczną i osiągnięcia sportowe regionu, wspieranie szkolenia sportowego kadry wojewódzkiej w wybranych klubach sportowych Mazowsza, szkolenie kadry wojewódzkiej młodzików wytypowanej przez okręgowe związki sportowe, w oparciu o ogólnopolski program szkolenia dzieci i młodzieży uzdolnionej sportowo, program Mały mistrz, program Umiem pływać, program Multisport. Pionierski zestaw Trzy ostatnie programy województwo mazowieckie wprowadza po raz pierwszy. Realizowane są, tak jak pozostałe, we współpracy z Ministerstwem Sportu i Turystyki. Kierujemy je do dzieci szkół podstawowych, wskazując wspólne cele, m.in.: upowszechnianie aktywności fizycznej, poprawa stanu zdrowia i sprawności fizycznej, promowanie nowych atrakcyjnych form aktywności sportowej, zapobieganie zjawiskom patologii społecznej czy też wsparcie nauczycieli w planowaniu i prowadzeniu ciekawych zajęć wf i edukacji zdrowotnej. Na terenie województwa organizacją programów zajmuje się wyłoniony w konkursie Operator Wojewódzki. Mały mistrz program poprawy stanu zdrowia i sprawności fizycznej uczniów klas I III Jego ideą jest przede wszystkim rozbudzenie zainteresowania różnorodną aktywnością fizyczną, poprzez uatrakcyjnienie zajęć wf. Obejmują sześć bloków sportów (z możliwością poszerzenia): rowerzysta turysta, gimnastyk tancerz, saneczkarz narciarz łyżwiarz, piłkarz nożny/ręczny/koszykarz/siatkarz, lekkoatleta, pływak wodniak, tenisista ziemny i stołowy, badmintonista. W każdym bloku uczeń może zdobyć określone umiejętności i wiadomości, za które nagradzany jest odpowiednią odznaką. W ciągu 3 lat odkrywa wiedzę i sprawności w danym sporcie, poprawiając systematycznie swoje osiągnięcia. Umiem pływać program powszechnej nauki pływania dla uczniów klas I III Pływanie to sport najbardziej wszechstronny i bezpieczny, poprawiający sprawność wszystkich układów anatomicznych człowieka i przyczyniający się do ogólnej wydolności organizmu. Ćwiczenia w wodzie i pływanie to jeden z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania i korygowania wad postawy. Program umożliwia uczniom nabycie podstawowych umiejętności pływania, podnosi sprawność fizyczną oraz zachęca do prowadzenia zdrowego i aktywnego stylu życia. Jest też okazją do edukowania dzieci, jak bezpiecznie korzystać z akwenów. Będzie realizowany od marca do grudnia z możliwością organizacji zajęć w okresie letnim. Jest on szansą dla dzieci zamieszkałych w miejscowościach, w których nie ma krytej pływalni. Uczeń powinien wykorzystać 20 godzin lekcyjnych, z częstotliwością 1 2 razy w tygodniu. Multisport program systematycznych, pozalekcyjnych zajęć sportowych dla dzieci klas IV VI Program ma zachęcić uczestników projektu do wyboru preferowanej aktywności fizycznej, zgodnie z zainteresowaniami i indywidualnymi predyspozycjami, a tym samym identyfikacji i rozwijania talentów sportowych. Zajęcia będą prowadzone od marca do grudnia, w różnorodnych, nowoczesnych i atrakcyjnych formach, stymulując aktywność fizyczną uczniów. Ministerstwo rekomenduje trzy 90-minutowe zajęcia w tygodniu w trzech blokach tematycznych: blok 1 lekkoatletyka, gimnastyka, sporty walki kształtujące podstawowe cechy motoryczne: siłę, szybkość, zwinność, gibkość i wytrzymałość, blok 2 gry i zabawy ruchowe, gry zespołowe, m.in.: piłka nożna, ręczna, siatkówka, koszykówka, unihokej, blok 3 sporty charakterystyczne dla regionu, z lokalnymi tradycjami oraz sporty sezonowe. 18