POCZET ENERGETYKÓW POLSKICH

Transkrypt

1 POCZET ENERGETYKÓW POLSKICH Prof. dr hab. in. Stanis³aw OCHÊDUSZKO Doktor honoris causa Politechniki Œl¹skiej ( ) Lwowskie pocz¹tki prac profesora Stanis³awa Ochêduszki Stanis³aw Piotr Ochêduszko urodzi³ siê 29 kwietnia 1899 r. w Lesku ko³o Sanoka jako syn Marcelego i Gizeli z Ostruszków. Rodzice byli nauczycielami szko³y powszechnej w Lesku, do której uczêszcza³. W roku 1917 ukoñczy³ gimnazjum w Sanoku. W tym samym roku immatrykulowa³ siê na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. W czasie I wojny œwiatowej bêd¹c studentem by³ zatrudniony w Komisji Zasi³kowej przy Starostwie w Lesku, a w roku 1919 zosta³ powo³any do s³u by w wojsku polskim (w sanockim pu³ku piechoty). W czasie wojny s³u y³ jako oficer prowiantowy. Zdemobilizowany w marcu 1921 r. w stopniu podporucznika rozpocz¹³ studia w Politechnice Lwowskiej. W roku 1925, w czasie studiów, zosta³ zatrudniony przez prof. Romana Witkiewicza w Katedrze Pomiarów Maszynowych w charakterze zastêpcy asystenta. Studia ukoñczy³ 31 marca 1928 r. na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej, uzyskuj¹c tytu³ in yniera mechanika. Po zakoñczeniu studiów podj¹³ pracê w Katedrze Teorii Maszyn Cieplnych od razu jako adiunkt, gdzie by³ przygotowywany (najpierw przez prof. Tadeusza Fiedlera, a póÿniej przez prof. Romana Witkiewicza) do stanowiska kierownika Katedry Teorii Maszyn Cieplnych na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej. W roku akademickim 1929/30 otrzyma³ stypendium z Funduszu Kultury Narodowej, a w roku 1930/31 z Ministerstwa Wyznañ Religijnych i Oœwiecenia Publicznego. W zwi¹zku z tym, pó³ roku przebywa³ w Zwi¹zkowej Politechnice w Zurychu u prof. Schlappera, a potem pó³tora roku na Wydziale Mechanicznym Politechniki Monachijskiej u prof. Wilhelma Nusselta, u którego doktoryzowa³ siê w roku 1935 na podstawie pracy: Przebieg zap³onu i spalania oleju napêdowego rozpylanego za pomoc¹ sprê onego powietrza w silniku Diesla. Jeszcze przed nostryfikacj¹ dyplomu w Politechnice Lwowskiej uzyska³ stopieñ naukowy docenta na Wydziale Mechanicznym, a w roku 1934 obj¹³ kierownictwo Katedry Teorii Maszyn Cieplnych i rozpocz¹³ wyk³ady z teorii maszyn cieplnych. W roku 1936 zawar³ zwi¹zek ma³ eñski z Mari¹ Gêsieck¹. Doc. dr in. Stanis³aw Ochêduszko habilitowa³ siê w roku 1936 na podstawie pracy: Pomiar wydatku sprê arki metod¹ nape³nienia zbiornika, a w roku 1937 zosta³ mianowany profesorem nadzwyczajnym. Mia³ trzydzieœci osiem lat i by³ wtedy jednym z najm³odszych profesorów w Polsce. W latach , w czasie rz¹dów sowieckich zosta³ pozostawiony na stanowisku profesora i kierownika katedry. Kierownikiem Katedry Teorii Maszyn Cieplnych by³ do roku 1941, do czasu wkroczenia do Lwowa okupantów niemieckich. strona 415

2 Przez rok okupacji niemieckiej profesor Ochêduszko pracowa³ w szkole rzemieœlniczej. Na wiosnê roku 1942 powróci³ na Politechnikê (oficjalna ówczesna nazwa: Staatliche Technische Fachkurse), gdzie wyk³ada³ termodynamikê, teoriê turbin parowych i miernictwo cieplne. Po wojnie, w roku 1944 Politechnika Lwowska zosta³a przemianowana na Lwowski Instytut Politechniczny. Profesor, pracuj¹c nadal, tym razem w Instytucie Politechnicznym móg³ teraz przygarn¹æ niektórych uczniów prof. Romana Witkiewicza zamordowanego przez Niemców. Jednym z nich by³ Witold Oko³o-Ku³ak, który wówczas rozpocz¹³ pracê na stanowisku docenta w Katedrze Teorii Maszyn Cieplnych. Najwa niejszy cel, jaki przyœwieca³ profesorowi Ochêduszce w Gliwicach, to daæ przemys³owi dobrych in ynierów W kwietniu 1946 r. prof. Ochêduszko zosta³ mianowany profesorem ZSSR po kafiedrie: tiep³otiechnika i tiermodinamika, a mimo to opuœci³, na apel w³adz polskich, Lwów i w lipcu tego 1946 roku przyby³ do Gliwic. Entuzjastyczne przyjêcie, z jakim Profesor spotka³ siê ze strony ówczesnych studentów, zosta³o zachowane w Jego pamiêci do koñca ycia. Prof. dr hab. in. Stanis³aw Ochêduszko obj¹³ po przyjeÿdzie do Gliwic kierownictwo Katedry Termodynamiki, która zosta³a przemianowana w roku 1947 na Katedrê Teorii Maszyn Cieplnych. Równoczeœnie pracê w Katedrze rozpoczêli wychowankowie i pracownicy Politechniki Lwowskiej. Katedra Teorii Maszyn Cieplnych specjalizowa³a siê w zagadnieniach termodynamiki technicznej, przep³ywu ciep³a, gospodarki cieplnej i pomiarów maszyn cieplnych oraz opiekowa³a siê specjalnoœci¹ ruchowo-energetyczn¹ na Wydziale Mechanicznym Politechniki Œl¹skiej. Pracownicy Katedry Teorii Maszyn Cieplnych prowadzili wyk³ady i æwiczenia niemal na wszystkich wydzia³ach uczelni. Na pocz¹tku swej pracy w Politechnice Œl¹skiej prof. Ochêduszko obj¹³ te kierownictwo Katedry Pomiarów Maszyn Cieplnych, zorganizowanej w 1945 r. przez prof. Kazimierza Sulimê-Szab³owskiego i rozpocz¹³ organizowanie Laboratorium Maszynowego. Pierwsz¹ czêœæ Laboratorium uruchomiono ju jesieni¹ roku 1946 na terenie Uczelni. Æwiczenia drugiej czêœci Laboratorium prowadzono ze studentami pocz¹tkowo na terenie zak³adów przemys³owych (w Hucie Pokój Oddzia³ Gliwice, w RzeŸni Miejskiej w Gliwicach i innych). Dziêki pomocy przemys³u (podarowano Katedrze wiele cennych przyrz¹dów) od roku akademickiego 1950/51 wszystkie æwiczenia laboratoryjne z techniki cieplnej przeprowadzano ju na terenie Politechniki. W tym te czasie podjêto budowê Laboratorium Maszynowego, które póÿniej nazwano Hal¹ Maszyn Cieplnych. Prof. Ochêduszko by³ kierownikiem Katedry Pomiarów Maszyn Cieplnych do koñca roku akademickiego1948/49, a nastêpnie zosta³ jej opiekunem naukowym (do roku 1961), gdy obowi¹zki kierownika katedry pe³nili zastêpca profesora mgr in. Adam Markowski i dr in. Czes³aw Graczyk. W styczniu 1947 roku prof. dr hab. in. Stanis³aw Ochêduszko zosta³ profesorem zwyczajnym teorii maszyn cieplnych. Uwa aj¹c, e g³ównym celem jego dzia³ania w czasach powojennych powinno byæ dostarczenie krajowemu przemys³owi dobrych in ynierów, by uzupe³niæ straty poniesione w czasie wojny, zrezygnowa³ w tym czasie ze swoich ambicji (mimo e w czasie okupacji mia³ prawie przygotowane swe g³ówne dzie³o Teoriê maszyn cieplnych) i przet³umaczy³ dwie ksi¹ ki prof. Nusselta (Termodynamika techniczna oraz Teoria maszyn cieplnych) i jedn¹ prof. Boye (Gospodarka cieplna w si³owniach parowych), udostêpniaj¹c je studentom przy pomocy Wydawnictwa Bratniaka Politechniki Œl¹skiej i Komisji Wydawnictw Departamentu Kadr Szkolenia Zawodowego Ministerstwa Oœwiaty. W ten sposób m³odzie uzyska³a szybciej pomoc dydaktyczn¹. Profesor Ochêduszko czêsto i z satysfakcj¹ wspomina³ póÿniej pierwsze roczniki powojennych studentów w Politechnice Œl¹skiej. Nazywa³ ich z³ot¹ m³odzie- ¹. Twierdzi³, e takich studentów nie spotka³ ani wczeœniej, ani póÿniej. M³odzie spragniona wiedzy, t³umnie zape³nia³a sale wyk³adowe, przyjmowa³a bez protestów bardzo du e wymagania na egzaminach. Profesor uwa a³, e to dziêki tej kadrze in ynierskiej uda³o siê tak szybko odbudowaæ polski przemys³. W pierwszych latach powojennych Katedra Teorii Maszyn Cieplnych udziela³a pomocy innym uczelniom. W latach prof. Stanis³aw Ochêduszko i dr Witold Oko³o-Ku³ak prowadzili wyk³ady w Politechnice Wroc³awskiej. Prof. Stanis³aw Ochêduszko kierowa³, zorganizowan¹ przez siebie, Katedr¹ Teorii Maszyn Cieplnych w Politechnice Wroc³awskiej, gdzie prowadzi³ wyk³ady z termodynamiki, a Witold Oko³o-Ku³ak z teorii maszyn cieplnych i zasad ruchu ciep³a na Wydzia³ach Mechanicznym i Elektrycznym. strona 416

3 We Wroc³awiu prof. Ochêduszko zorganizowa³ te przykatedralne Laboratorium Kalorymetryczne. Dr in. Witold Oko³o-Ku³ak kierowa³ w latach Katedr¹ Teorii Maszyn Cieplnych Politechniki Gdañskiej, jako zastêpca profesora i prowadzi³ wyk³ady z termodynamiki na wydzia³ach: Mechanicznym, Budowy Okrêtów i Elektrycznym, gdzie wyk³ada³ te gospodarkê ciepln¹ i zasady ruchu ciep³a. W roku 1953 przeniós³ siê ponownie na Politechnikê Œl¹sk¹, na stanowisko zastêpcy kierownika Katedry Teorii Maszyn Cieplnych. Prof. Ochêduszko uwa a³, e warunkiem sine qua non ka dego gospodarowania i to na ka - dym szczeblu (w rodzinie, w zak³adzie przemys³owym, w pañstwie) jest oszczêdzanie. Na d³ugo przed kryzysem energetycznym ubolewa³ nad rozrzutnym gospodarowaniem energi¹ w Polsce i na œwiecie. Wiedzia³ jednak, e oszczêdzanie energii wymaga znajomoœci istoty rzeczy i granic mo liwoœci. Dlatego podejmowa³ ró ne dzia³ania, by w Politechnice Œl¹skiej in ynierów energetyków kszta³ciæ w osobnym wydziale. Pocz¹tki takiego postêpowania mo na zauwa yæ ju w 1925 r. we Lwowie, kiedy to prof. Roman Witkiewicz zorganizowa³ tzw. grupê ruchow¹. Z inicjatywy prof. Stanis³awa Ochêduszki decyzj¹ Prezydium Rz¹du zosta³ powo³any w roku 1953 na Politechnice Œl¹skiej Wydzia³ Mechaniczno-Energetyczny. Organizacjê Wydzia³u powierzono prof. dr hab. in. Stanis³awowi Ochêduszce. W strukturze nowego wydzia³u, obok Katedry Teorii Maszyn Cieplnych (i innych oœmiu Katedr: Czêœci Maszyn, Pomiarów Maszyn Cieplnych, Kot³ów i Si³owni Parowych, Pomp i Silników Wodnych, Cieplnych Maszyn Wirnikowych, Silników Spalinowych, Urz¹dzeñ Elektrycznych w Energetyce Cieplnej, In ynierii i Konstrukcji Aparatury Chemicznej), znalaz³a siê równie nowo utworzona Katedra Energetyki Cieplnej. Jej pierwszym kierownikiem by³ prof. Stanis³aw Ochêduszko. Profesor by³ równie w latach pierwszym dziekanem Wydzia³u Mechaniczno-Energetycznego Politechniki Œl¹skiej. W czasie organizacji Wydzia³u krystalizowa³y siê programy studiów poszczególnych kierunków i powo³ywano nowe specjalnoœci, w zale noœci od potrzeb zg³aszanych przez przemys³. Od pocz¹tku kszta³cono studentów na trzech kierunkach: Energetyki Cieplnej (w elektroenergetyce, hutnictwie i gazownictwie), Maszyn i Urz¹dzeñ Energetycznych oraz Aparatury i Urz¹dzeñ Przemys³u Chemicznego. W roku 1957 z inicjatywy prof. Stanis³awa Ochêduszki zosta³a powo³ana na Wydziale Mechaniczno-Energetycznym Politechniki Œl¹skiej nowa specjalizacja pod nazw¹ Energetyka j¹drowa. Wielu profesorów w Politechnice Œl¹skiej i w innych uczelniach oraz zak³adach badawczych to w³aœnie absolwenci energetyki j¹drowej. Nale y dodaæ, e równie Politechnika Wroc³awska uwa a profesora Ochêduszkê za jednego z twórców Wydzia³u Mechanicznego-Energetycznego Politechniki Wroc³awskiej. Na kartach Ksiêgi Jubileuszowej 50-lecia Politechniki Wroc³awskiej znalaz³ siê zapis: Za twórców wydzia³u Mechanicznego-Energetycznego nale y uwa aæ wybitnych profesorów Politechniki Lwowskiej prof. Stanis³awa Ochêduszkê i prof. Roberta Szewalskiego, a tak e profesorów: Teodora Wróblewskiego, Mieczys³awa S¹siadka i Wiktora Wiœniowskiego. Zorganizowali oni podstawowe katedry oraz, pocz¹wszy od 1947 roku, podjêli wyk³ady kszta³c¹c wyspecjalizowanych studentów, spoœród których w du ej mierze rekrutowali siê póÿniejsi pracownicy naukowi i dydaktyczni Wydzia³u. Wydzia³ Mechaniczno-Energetyczny Politechniki Wroc³awskiej rozpocz¹³ dzia³alnoœæ 1 wrzeœnia 1954 roku i istnieje do dnia dzisiejszego. W innym wydaniu okolicznoœciowym wroc³awscy termodynamicy podkreœlaj¹, e przy tworzeniu nowego wydzia³u korzystali ze wzoru zastosowanego przez prof. Ochêduszkê w Gliwicach. Po wojnie w Polsce brakowa³o specjalistycznych zak³adów pomiarowych i badawczych, jakim jest teraz na przyk³ad Energopomiar. W zwi¹zku z tym prawie wszystkie prace dyplomowe w Katedrze Teorii Maszyn Cieplnych realizowano w przemyœle, rozwi¹zuj¹c wiele bie ¹cych problemów. Wymaga³o to od pracowników Katedry poœwiêcania wiêcej czasu i zaanga owania. Mówi³ o tym Profesor na ostatnim zebraniu Katedry Teorii Maszyn Cieplnych w 1969 r. WypowiedŸ ta zabrzmia³a jakby usprawiedliwienie, e nie uda³o Mu siê zrobiæ jeszcze wiêcej. Taki sposób prowadzenia prac dyplomowych by³ jednak korzystny i dla dyplomantów, i pracowników naukowych Katedry. Jedni i drudzy zapoznawali siê z rzeczywistymi problemami przemys³owymi i mogli w przysz³oœci wykorzystaæ je w pracy. Oczywiste jest, e najbardziej na tym korzysta³ przemys³. W prze³omowym roku 1956 prof. dr hab. in. Stanis³aw Ochêduszko zosta³ wybrany w po raz pierwszy po wojnie wolnych wyborach uczelnianych, na rektora Politechniki Œl¹skiej. Jego rz¹dy w rektoracie trwa³y 1000 dni (od do ). Drugiej kadencji nie móg³ siê podj¹æ ze wzglêdu na stan zdrowia (choroba serca). Minister Szkolnictwa Wy szego, odznaczaj¹c Profesora Krzy em Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski niezwykle wysoko oceni³ Jego rektorowanie i nazwa³ je tyrani¹ oœwiecon¹. strona 417

4 W roku 1961 prof. Ochêduszko zosta³ wybrany na cz³onka korespondenta Polskiej Akademii Nauk. Liczne instytucje naukowe (Œl¹ski Instytut Naukowy, G³ówny Instytut Górnictwa, Instytut Maszyn Przep³ywowych PAN, Centralny Urz¹d Jakoœci Miar, Zak³ad PAN do GOP, Instytut Chemicznej Przeróbki Wêgla) wybiera³y go do swych Rad Naukowych. Na pocz¹tku pracy w Politechnice Œl¹skiej by³ przez szeœæ lat przewodnicz¹cym Komisji Egzaminu Dyplomowego na Wydziale Mechanicznym. Przez wiele lat by³ cz³onkiem Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej dla Samodzielnych Pracowników Nauki. By³ te cz³onkiem Pañstwowej Rady ds. Gospodarki Paliwami i Energi¹ przy Radzie Ministrów. Profesor Ochêduszko twórc¹ Œl¹skiej Szko³y Termodynamiki W Katedrze Teorii Maszyn Cieplnych Politechniki Œl¹skiej nie tylko kszta³cono studentów, z równ¹ energi¹ postêpowa³o szkolenie kadry naukowej. Na pocz¹tku pracy w Gliwicach Profesor mia³ tylko dwóch adiunktów przyby³ych ze Lwowa. W Politechnice Œl¹skiej oraz w innych uczelniach pracowali lub dalej pracuj¹ jego wychowankowie: prof. Witold Oko³o-Ku³ak (Politechniki Gdañska i Œl¹ska), profesorowie: Jan Szargut, Czes³aw Graczyk, Ludwik Miller, Józef Folwarczny, Jerzy Tomeczek (Politechnika Œl¹ska), prof. Jan Setek (Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie i Politechnika Krakowska), prof. Zbigniew Pietrzyk (Politechnika Œl¹ska i Politechnika Krakowska), prof. Stanis³aw Dawidowicz (Politechnika Czêstochowska), prof. Stanis³aw Jerzy Gdula (Politechnika Œl¹ska, Politechnika ódzka i Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku), prof. Tadeusz Bes (Politechnika Szczeciñska i Wy sza Szko³a Wojskowa w Hamburgu), prof. Józef Pientka (Politechnika Poznañska). Prof. Ochêduszko wypromowa³ 16 doktorów nauk technicznych. Mimo swej skrupulatnoœci nie potrafi³ podaæ liczby prac doktorskich i habilitacyjnych, o których wyda³ opiniê. Wyk³ady Profesora dawa³y kszta³conym in ynierom podstawy teoretyczne i praktyczne do organizowania w przemyœle racjonalnej gospodarki energetycznej. Wraz z przyby³ymi ze Lwowa wspó³pracownikami skupia³ wokó³ siebie m³odszych pracowników nauki i budowa³ to, co póÿniej nazwano Œl¹sk¹ Szko³¹ Termodynamiki. A oto, co na ten temat napisa³ prof. dr hab. in. Robert Szewalski: Gliwicka szko³a termodynamiki, szko³a prof. Ochêduszki, sta³a siê synonimem rzetelnego systemu nauczania i pracy naukowej, opartego na g³êbokiej znajomoœci podstaw teoretycznych i rozwijanej bogatej, wspó³czesnej tematyki tej dyscypliny. W latach ukaza³o siê monumentalne dzie³o Profesora, trzytomowa Teoria maszyn cieplnych, wydana przez Pañstwowe Wydawnictwo Techniczne. Podrêcznik ten dziêki jasnemu formu³owaniu zasad i praw termodynamiki oraz przekonuj¹cej interpretacji dzia³ania maszyn i urz¹dzeñ cieplnych sta³ siê na d³ugie lata podstaw¹ wykszta³cenia in ynierskiego polskich energetyków. Za to dzie³o Profesor otrzyma³ Nagrodê Pañstwow¹ II stopnia w dziedzinie nauki i nagrodê honorow¹ wydawnictwa. W roku 1964 ukaza³a siê w WNT Termodynamika stosowana, ostatnie wielkie dzie³o prof. Ochêduszki. Ujêto w nim podstawowe wiadomoœci z termodynamiki, przep³ywu ciep³a, teorii silników, maszyn i urz¹dzeñ cieplnych, znacznie unowoczeœnione w stosunku do Teorii maszyn cieplnych. Zarówno podrêczniki, jak i wyk³ady prof. Ochêduszki by³y ci¹gle uzupe³niane nowoœciami. Termodynamika stosowana by³a jednym z pierwszych podrêczników w Polsce, w którym konsekwentnie zastosowano Miêdzynarodowy Uk³ad Jednostek Miar (SI). Profesor by³ wielkim entuzjast¹ wprowadzania uk³adu SI do praktyki dydaktycznej, naukowej i przemys³owej. W roku 1960 ukaza³ siê Zbiór zadañ z termodynamiki technicznej napisany pod redakcj¹ prof. prof. Stanis³awa Ochêduszki i Jana Szarguta. Wspó³autorami podrêcznika byli: Henryk Górniak, Antoni Guzik i S³awomir Wilk. W roku 1961 Katedra Teorii Maszyn Cieplnych zorganizowa³a III Zjazd Jednoimiennych Katedr Termodynamiki. Przewodnicz¹cym komitetu organizacyjnego by³ prof. Stanis³aw Ochêduszko. W paÿdzierniku 1969 roku prof. Stanis³aw Ochêduszko przeszed³ na emeryturê zostawiaj¹c zespó³ wychowanych przez siebie pracowników naukowych, który uzyska³ miano Œl¹skiej Szko³y Termodynamiki. W tym samym roku, w dniu inauguracji nowego roku akademickiego, prof. Stanis³aw Ochêduszko otrzyma³ tytu³ doktora honoris causa Politechniki Œl¹skiej. W grudniu 1969 roku prof. Stanis³aw Ochêduszko zmar³. Odszed³ wybitny uczony oraz wychowawca licznej kadry in ynierskiej i naukowej. Œmieræ Profesora by³a niepowetowan¹ strat¹ dla nauki polskiej, a w szczególnoœci dla Politechniki Œl¹skiej. Profesor Ochêduszko by³ wybitnym wyk³adowc¹ i bardzo dobrym dydaktykiem. Jego wyk³ad mia³ cechy doskonale zorganizowanego wyk³adu matematyczno-fizycznego. Pisa³ bardzo starannie na tablicy. Nigdy nie przepisywa³ z kartki, chocia na wyk³ad przynosi³ notatki, k³ad³ je na stole i czasami pod koniec godziny wyk³adowej sprawdza³ czy wy³o y³ to, co zamierza³. strona 418

5 G³ówn¹ uwagê zwraca³ na to, by luÿne wiadomoœci przekszta³caæ w wiedzê praktyczn¹ i dlatego k³ad³ bardzo du y nacisk na rozwi¹zywanie zadañ. Na egzaminy czy kolokwia student móg³ przynosiæ dowolne podrêczniki i korzystaæ z nich przy rozwi¹zywaniu zadañ. Od wspó³pracowników wymaga³, aby tematy zadañ dotyczy³y konkretnych zjawisk fizycznych i technicznych. W ci¹gu semestru w Katedrze kilka razy odbywa³y siê ogólne zebrania pracowników poœwiêcone aktualnym zagadnieniom dydaktycznym. Wychowankowie Profesora byli wiêc bardzo dobrze przygotowani do pracy i zajmowali wysokie stanowiska w energetyce i przemyœle. Absolwenci Profesora, oprócz poznania zasad termodynamiki, wynosili dziêki Niemu tak e przekonanie o koniecznoœci rzetelnego postêpowania w yciu codziennym. Autorytet prof. dr hab. in. Stanis³awa Ochêduszki, w Politechnice Œl¹skiej i poza ni¹, by³ wielki i wyj¹tkowy. W tych czasach, gdy nie znoszono sprzeciwu, Profesor protestowa³ nieustannie: gdy niefortunnie zmieniano programy nauczania, likwidowano konieczne specjalizacje. Prof. Ochêduszko opublikowa³ oko³o 70 oryginalnych prac naukowych. Nieraz ubolewa³, e poch³oniêty sprawami dydaktycznymi i organizacyjnymi, nie móg³, tak jak Jego nauczyciel prof. dr hab. in. Roman Witkiewicz, poœwiêciæ wiêcej czasu pracy badawczej. Prof. Ochêduszko szczególnie sobie ceni³ badania doœwiadczalne i zachêca³ wspó³pracowników do organizowania i przeprowadzania pomiarów. Minê³y pracowite i owocne lata dzia³alnoœci Profesora w Politechnice Lwowskiej oraz w Politechnice Œl¹skiej. W bie ¹cym roku minê³a 105. rocznica urodzin i zbli a siê 35. rocznica œmierci prof. dr hab. in. Stanis³awa Ochêduszki. Dzisiaj Profesor yje w sercach swoich wychowanków. Aula w nowym budynku Wydzia³u Mechanicznego Energetycznego zosta³a nazwana Jego imieniem. Przy wejœciu do Dyrekcji Instytutu Techniki Cieplnej wmurowano tablicê pami¹tkow¹ poœwiêcon¹ Profesorowi Ochêduszce. Dzia³a Studenckie Ko³o Naukowe Techniki Cieplnej imienia Profesora Ochêduszki. W ka d¹ dziesi¹t¹ rocznicê œmierci Profesora Instytut Techniki Cieplnej Politechniki Œl¹skiej organizowa³ ogólnopolsk¹ sesjê naukow¹. W maju 1997 roku w Gliwicach, podczas odbywaj¹cego siê III Seminarium Energetycznego zorganizowanego przez Oddzia³ Stowarzyszenia Wychowanków Wydzia³u Mechanicznego Energetycznego (g³ówny organizator prof. dr hab. in. Edward Kostowski), w³adze Wydzia³u In ynierii Œrodowiska i Energetyki Politechniki Œl¹skiej oraz Dyrekcja Gliwickich Zak³adów Urz¹dzeñ Technicznych, ustanowi³y Wyró nienie Honorowe Medal im. Stanis³awa Ochêduszki. Posiadacze tego wyró nienia wymieniaj¹ je obok odznaczeñ pañstwowych. W stulecie urodzin Profesora Ochêduszki Stowarzyszenie Wychowanków Wydzia³u Mechanicznego Energetycznego z udzia³em W³adz Wydzia³u In ynierii Œrodowiska i Energetyki oraz Instytutu Techniki Cieplnej zorganizowa³y zjazd absolwentów i sesjê naukow¹ (po³¹czone z obchodami stulecia urodzin prof. dr hab. in. Tadeusza Hoblera, pracownika Katedry Teorii Maszyn Cieplnych we Lwowie i Wydzia³u Mechaniczno-Energetycznego Politechniki Œl¹skiej w Gliwicach). W roku 2004 Instytut Techniki Cieplnej Politechniki Œl¹skiej w Gliwicach obchodzi rocznicê stulecia swojej tradycji. W roku 1904 w Szkole Politechnicznej we Lwowie powsta³a bowiem Katedra Teorii Maszyn Cieplnych, której kierownictwo obj¹³ profesor Tadeusz Fiedler, a w latach opiekowa³ siê ni¹ profesor Roman Witkiewicz. Ci¹g³oœæ tradycji miêdzy Politechnik¹ Lwowsk¹ i Politechnik¹ Œl¹sk¹ zawdziêcza Instytut profesorowi Stanis³awowi Ochêduszce. Jak ju wspomniano, w roku 1934 prof. Ochêduszko obj¹³ kierownictwo Katedry Teorii Maszyn Cieplnych Politechniki Lwowskiej i sprawowa³ je (z wyj¹tkiem pocz¹tków okupacji niemieckiej) do roku W tym roku opuœci³ Lwów i przyby³ na Œl¹sk. W Gliwicach w Politechnice Œl¹skiej zorganizowa³ od podstaw Katedrê Teorii Maszyn Cieplnych Politechniki Œl¹skiej i kierowa³ ni¹ do roku Pamiêæ o Profesorze Stanis³awie Ochêduszce jest wci¹ ywa, nie tylko w Gliwicach, a Jego twórcze dokonania kontynuuje Œl¹ska Szko³a Termodynamiki. Zebra³ i opracowa³: dr in. Józef Szymczyk, pracownik Instytutu Techniki Cieplnej Politechniki Œl¹skiej w Gliwicach strona 419