DOKUMENTOWANIE NADZORU PEDAGOGICZNEGO PRZEZ DYREKTORA SZKOŁY/PLACÓWKI października 2011 r.

Transkrypt

1 DOKUMENTOWANIE NADZORU PEDAGOGICZNEGO PRZEZ DYREKTORA SZKOŁY/PLACÓWKI października 2011 r.

2 PODSTAWY PRAWNE SPRAWOWANIA NADZORU PEDAGOGICZNEGO Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz z późn. zm.); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. nr 168, poz. 1324).

3 NADZÓR Art. 33 UoSO Ocena stanu i warunków działalności Analiza i ocena efektów Udzielanie pomocy Inspirowanie nauczycieli KONTROLA (rozporządzenie z 2009 r.) EWALUACJA (rozporządzenie z 2009 r.) WSPOMAGANIE (rozporządzenie z 2009 r.) wewnętrzna wewnętrzna zewnętrzna zewnętrzna całościowa problemowa

4 ZADANIA DYREKTORA W NADZORZE Dyrektor ( ) we współpracy z innymi nauczycielami zajmującymi stanowiska kierownicze ( ): 1) przeprowadza ewaluację wewnętrzną i wykorzystuje jej wyniki do doskonalenia jakości pracy szkoły lub placówki; 2) kontroluje przestrzeganie przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek; 3) wspomaga nauczycieli w realizacji ich zadań, w szczególności przez: a) organizowanie szkoleń i narad, b) motywowanie do doskonalenia i rozwoju zawodowego, c) przedstawianie nauczycielom wniosków wynikających ze sprawowanego przez dyrektora szkoły lub placówki nadzoru pedagogicznego. 3. W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, dyrektor szkoły lub placówki w szczególności obserwuje prowadzone przez nauczycieli zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze oraz inne zajęcia i czynności wynikające z działalności statutowej szkoły lub placówki.

5 Dyrektor szkoły lub placówki publicznej opracowuje na każdy rok szkolny plan nadzoru pedagogicznego, który przedstawia* radzie pedagogicznej w terminie do dnia 15 września roku szkolnego, którego dotyczy plan. 2. Plan nadzoru, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności: 1) cele, przedmiot ewaluacji wewnętrznej oraz jej harmonogram; 2) tematykę i terminy przeprowadzania kontroli przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek; 3) tematykę szkoleń i narad dla nauczycieli. 22. Do dnia 31 sierpnia każdego roku dyrektor szkoły lub placówki publicznej przedstawia radzie pedagogicznej wyniki i wnioski ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego. Uwaga! Z UoSO (art.40 ust. 7) wynika, że dyrektor przedstawia radzie pedagogicznej ogólne wnioski wynikające ze sprawowanego nadzoru oraz informacje o działalności szkoły nie rzadziej niż 2 razy w roku szkolnym. * Niezależnie od sposobu przedstawienia planu ważne jest, aby udokumentować zapoznanie z nim rady pedagogicznej!

6 Dyrektor, wypełniając zadania z nadzoru pedagogicznego, ma pełną autonomię w doborze metod i określaniu warunków prowadzenia nadzoru.

7 UWAGA! JEDYNYM dokumentem obowiązującym w nadzorze jest PLAN NADZORU PEDAGOGICZNEGO! Plan nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły powinien być ukierunkowany na to, co dzieje się w jego szkole/placówce. NIE MA żadnego obowiązującego WZORU planu nadzoru pedagogicznego! Plan nadzoru pedagogicznego nie podlega ocenie w zakresie treści, nie podlega ewaluacji, ale kontroli ma BYĆ!

8 DOKUMENTACJA NADZORU PEDAGOGICZNEGO - PROPOZYCJA Plan nadzoru pedagogicznego. Plany i harmonogramy: - obserwacji zajęć prowadzonych przez nauczycieli, - oceny pracy nauczycieli, - oceny dorobku zawodowego, - realizacji wniosków z: analizy wyników sprawdzianu/egzaminów zewnętrznych, ewaluacji wewnętrznej, sprawowanego nadzoru itd. Raport z ewaluacji wewnętrznej. Dokumentacja analizy wyników sprawdzianu/egzaminów zewnętrznych. Dokumentacja kontroli. Wyniki i wnioski ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego.

9 PLAN NADZORU PEDAGOGICZNEGO Podstawą zaplanowanych działań powinny być wnioski i rekomendacje z poprzedniego roku szkolnego! Ponadto należy uwzględnić: - wnioski z analizy poziomu osiągnięć edukacyjnych uczniów, - uwagi i opinie rady pedagogicznej oraz rady rodziców, - możliwości organizacyjne i finansowe szkoły oraz - plan nadzoru Kuratora Oświaty. UWAGA! Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa (priorytety MEN) mogą stanowić pewną inspirację dla dyrektora szkoły/placówki.

10 STRUKTURA PLANU NADZORU PEDAGOGICZNEGO 1. Ewaluacja (jej cele i przedmiot oraz harmonogram). 2. Kontrola (tematyka i terminy przeprowadzania planowej oraz doraźnej kontroli przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły/placówki). 3. Wspomaganie (tematyka szkoleń i narad dla nauczycieli). UWAGA! Plan nadzoru można modyfikować w trakcie jego realizacji, jeśli w toku pracy okaże się konieczne - decyzję podejmuje dyrektor. Arkusz kontroli 2011/2012 [1]

11 PLAN NADZORU MOŻE ZAWIERAĆ Plan obserwacji zajęć; Plan monitorowania realizacji wybranych zadań; Plan diagnozowania osiągnięć uczniów.

12 WAŻNE! Planowe i doraźne działania prowadzone przez dyrektorów powinny wynikać z potrzeb szkoły lub placówki.

13 PRZYKŁADY PLANÓW NADZORU PEDAGOGICZNEGO Plan nadzoru przedszkole [2] Plan nadzoru szkoła podstawowa [3] Plan nadzoru szkoła ponadgimnazjalna [4] Plan nadzoru sosw[5]

14 DYREKTOR JEST ODPOWIEDZIALNY ZA: przeprowadzenie procesu ewaluacji wewnętrznej, wykorzystanie jej wyników do podejmowania działań mających na celu poprawę pracy szkoły/placówki.

15 EWALUACJA WEWNĘTRZNA Nie powinna być sztuką dla sztuki - lepiej autentycznie rozpoznać pracę szkoły w jakimś aspekcie; Jej celem nie jest wykazanie, co jest dobrze, a co źle. Ewaluacja jest po to, by określić potrzeby rozwojowe naszej szkoły; Powinna być strategią JAKOŚCIOWEGO rozwoju szkoły; Powinna wzbudzić AUTOREFLEKSJĘ nauczycieli.

16 WARUNKI UDANEJ EWALUACJI Klarowne i ważne pytania czytelne i jednoznaczne sformułowanie pytań kluczowych, ważnych dla rozwoju placówki. Nieskomplikowane metody i rozsądny zakres dostosowanie metod do możliwości przeprowadzających ewaluację i posiadanego czasu. Uwzględnienie różnych punktów widzenia np.: opinie nie tylko nauczycieli, ale także uczniów i rodziców. Szybka informacja zwrotna do wszystkich zainteresowanych. Wystarczająca ilość czasu na ocenę danych i przepływ informacji. Dokumentacja wyników, oceny i wniosków praca powinna być starannie dokumentowana, aby można było wielokrotnie korzystać z uzyskanych materiałów. Powtórzenie ewaluacji dobra ewaluacja nie powinna być jednorazowym działaniem, ale regularnie przeprowadzoną procedurą.

17 Model ewaluacji przykład 1 W jakim stopniu ocenianie służy celom edukacyjnym? (2.3.4.D/B.) METODA TRIANGULACJA kwestionariuszowa analiza dokumentu obserwacja ŹRÓDEŁ: uczniowie, nauczyciele, prawo szkolne METOD: ankieta, obserwacja, analiza dokumentu NARZĘDZIA ankieta 2 (dla nauczycieli) ankieta 1 (dla uczniów) schemat analizy komentarzy schemat analizy WSO schemat obserwacji INTERPRETACJA WYNIKÓW REKOMENDACJE

18 Model ewaluacji przykład 2 W jakim stopniu przedszkole jest lubiane przez dzieci i uczy je samodzielności? (1.2.1.D/B.) METODA TRIANGULACJA kwestionariuszowa analiza dokumentu obserwacja ŹRÓDEŁ: rodzice, nauczyciele, prawo szkolne METOD: ankieta, obserwacja, analiza dokumentu NARZĘDZIA ankieta (dla rodziców) schemat analizy planów nauczania schemat obserwacji ankieta (dla nauczycieli) schemat analizy dzienników INTERPRETACJA WYNIKÓW REKOMENDACJE

19 STRUKTURA TRADYCYJNEGO RAPORTU Charakterystyka działania poddanego ewaluacji zakładane efekty, uczestnicy, czas trwania itp.). (jego cele, Założenia metodologiczne Zamieszcza się tu krótkie informacje na temat przedmiotu ewaluacji, jej kluczowych pytań, zastosowanych metod i technik badawczych, próby badawczej oraz zgromadzonej w toku badań bazy danych. Kluczowe kategorie analizy. Jest to część raportu prezentująca wyniki ewaluacji. Rekomendacje. Raport z ewaluacji przykłady [6] [7] UWAGA! Wzory narzędzi badawczych mogą stanowić załączniki/aneks do raportu.

20 RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ PROPOZYCJA 1. Strona tytułowa (data, nazwiska autorów, tytuł raportu, dla kogo jest przeznaczony). 2. Opis ewaluowanego wymagania. 3. Opis ewaluacji ( należy przedstawić pytania kluczowe oraz metody badawcze, którymi się posłużyliśmy). 4. Opis danych i ich zbierania (analiza ilościowa danych: wykresy, tabele itp., jakie dane zdobyto, jakich nie udało się zdobyć i dlaczego, kiedy i w jakich warunkach wykonano badanie). 5. Końcowe wyniki badania (odpowiedzi na pytania kluczowe, analiza jakościowa wyników, mocne i słabe strony szkoły w zakresie przedmiotu badania, wnioski, rekomendacje, ewentualnie - terminy podjęcia działań naprawczych). 6. Aneks/załączniki (wzory narzędzi wykorzystanych podczas badania)

21 ANALIZA WYNIKÓW EGZAMINÓW W EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ Projekt ewaluacji wewnętrznej [8] Analiza wyników jako odrębne stałe działanie etapy: analiza wyników szkoły na tle wyników województwa, gminy, miasta - w oparciu o raport OKE (porównanie wyników), analiza zakresu treści egzaminu, analiza wyników przedmiotowych (oddziałowych), interpretacja wyników - ocena stopnia opanowania umiejętności i standardów przez uczniów (szkoły, klasy) z uwzględnieniem kontekstu kształcenia, określenie mocnych i słabych stron szkoły, sformułowanie wniosków dotyczących korekty nauczycielskiego i szkolnego systemu dydaktycznego, porównywanie wyników szkoły uzyskiwanych w kolejnych latach (skala staninowa). Przykład arkusza dla nauczyciela [9]

22 PORÓWNYWANIE WYNIKÓW SZKOŁY Z KILKU LAT Szkoła X w sześciu kolejnych latach uzyskała następujące średnie wyniki sprawdzianu (wynik surowy): w 2002 roku: 26,2 pkt, w 2003 roku: 26,2 pkt, w 2004 roku: 23,3 pkt, w 2005 roku: 28,3 pkt, w 2006 roku: 24,5 pkt, w 2007 roku: 26,8 pkt, w 2008 roku: 26,3 pkt. Bezpośrednie porównanie ze sobą wyszczególnionych wyżej surowych wyników doprowadziłoby nas do błędnej konkluzji: Osiągnięcia szkoły X na przemian maleją i rosną.

23 Staniny Przedział punktowy najwyższy 34,7-39,5 32,9-39,0 31,3-39,5 33,9-39,2 31,4-39,0 31,8-39,5 31,0-38,0 8 bardzo wysoki WYNIKI SZKOŁY X W OPARCIU O SKALĘ STANINOWĄ 32,9-34,6 31,4-32,8 29,0-31,2 32,4-33,8 29,1-31,3 29,8-31,7 29,1-30,9 7 wysoki 31,4-32,8 30,2 31,3 27,3-28,9 31,1-32,3 27,4-29,0 28,3-29,7 27,6-29,0 6 wyżej średni 30,1-31,3 29,0-30,1 25,8-27,2 29,8-31,0 25,8-27,3 26,9-28,2 26,2-27,5 5 średni 28,8-30,0 27,7-28,9 24,4-25,7 28,5-29,7 24,2-25,7 25,5-26,8 24,8-26,1 4 niżej średni 27,5-28,7 26,4-27,6 23,0-24,3 27,1-28,4 22,7-24,1 24,2-25,4 23,4-24,7 3 niski 26,1-27,4 25,0-26,3 21,5-22,9 25,7-27,0 21,0-22,6 22,7-24,1 22,0-23,3 2 bardzo niski 24,3-26,0 23,2-24,9 19,7-21,4 23,8-25,6 19,2-20,9 20,9-22,6 20,1-21,9 1najniższy 7,5-24,2 7,7-23,1 2,0-19,6 11,0-23,7 4,0-19,1 7,2-20,8 5,2-20,0

24 KONTROLA W NADZORZE PEDAGOGICZNYM DYREKTORA Kontrola, o której mowa w rozporządzeniu, może dotyczyć: przepisów prawa oświatowego, zapisów prawa wewnętrzszkolnego statutu, regulaminów, zarządzeń dyrektora szkoły. Można ją przeprowadzać poprzez: analizę dokumentacji, obserwację. Uwaga! Dyrektor może korzystać z arkuszy kontroli opracowanych przez MEN.

25 KONTROLA - PLANOWANIE Kogo lub czego dotyczy? W jaki sposób? Jakimi narzędziami? Kiedy, jak często? Kto prowadzi? O zakresie i formie kontroli oraz strukturze planu kontroli decyduje dyrektor! Przykład [10] [ 11]

26 DOKUMENTOWANIE KONTROLI Analiza dokumentów listy kontrolne, schematy analizy; Obserwacje arkusze obserwacji; Monitorowanie realizacji podstawy programowej (realizacja minimalnej liczby godzin, realizacja planu dydaktycznego, badanie opanowania przez uczniów umiejętności i wiedzy opisanych w podstawie programowej) - karta kontroli, arkusz obserwacji.

27 ANALIZA DOKUMENTÓW to zaplanowane (czyli nastawione na określony cel) i uporządkowane (tj. według wyodrębnionych kryteriów i zasad wnioskowania) analizowanie wybranych tekstów znajdujących się w szkole w celu uzyskania informacji o wartości i skutkach opisanych w tych tekstach działań. UWAGA! Wnioski z analizy dokumentów powinny być skonfrontowane z praktyką z wnioskami pozyskanymi np. poprzez obserwacje.

28 PRZYKŁADOWE NARZĘDZIA lista kontrolna, [12] [13] [14] schemat analizy dokumentu [15] zbiorcza karta kontroli. [16]

29 WSPOMAGANIE W NADZORZE PEDAGOGICZNYM DYREKTORA Organizacja szkoleń dla nauczycieli (WDN); Organizacja narad; Motywowanie do doskonalenia i rozwoju zawodowego (np. poprzez obserwacje); Przedstawianie radzie pedagogicznej wyników i wniosków ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego.

30 WEWNATRZSZKOLNE DOSKONALENIE NAUCZYCIELI JEST/POWINNO BYĆ JEDNA ZE STRATEGII ROZWOJU SZKOŁY

31 PRZYKŁADOWA DOKUMENTACJA Plan doskonalenia nauczycieli (uchwała rady pedagogicznej) Harmonogram lekcji i zajęć otwartych

32 OBSERWACJA W NADZORZE PEDAGOGICZNYM DYREKTORA

33 OBSERWACJA CZY HOSPITACJA? W rozporządzeniu NIE mówi się wprost o hospitacji jako formie nadzoru pedagogicznego; Hospitacja jest jedną z form prowadzenia obserwacji; Dyrektor może prowadzić obserwacje w każdej wybranej przez siebie formie (przepis pozwala m.in. na obserwacje fragmentów lekcji czy zajęć, obserwację spotkań nauczyciela z rodzicami itp.); Obserwacja jest bliska hospitacji diagnozującej (według dr. S. Wlazło).

34 Obserwacja (której formą jest hospitacja) to sposób (metoda) zbierania informacji: w procesie ewaluacji wybranych obszarów pracy szkoły, w procesie bieżącego nadzoru np. nad realizacją podstawy programowej, w procesie wspomagania rozwoju zawodowego nauczycieli, w procesie dokonywania oceny pracy nauczycieli.

35 Obserwacja jako metoda badawcza w naukach społecznych umożliwia poznanie rzeczywistości w warunkach naturalnych (bez aranżacji czegokolwiek), ma być obiektywna (dostarczać dane, które ktoś inny może sprawdzić; znając ustalenia dotyczące przeprowadzenia obserwacji, można ją powtórzyć i sprawdzić wyniki), ma określony, konkretny cel (ma wynikać z potrzeby zdobycia informacji na jakiś temat, o jakiejś sprawie, np. jak wychowawcy rozwiązują konflikty w klasie), cel wskazuje, na co zwracać uwagę, co zarejestrować (czyli trzeba obserwować rzeczywistość selektywnie - nie zwracać uwagi na inne zjawiska, które równolegle występują, ale nie są celem obserwacji), jest formą spostrzegania (to bezpośrednie poznawanie otoczenia za pomocą zmysłów: wzroku i słuchu; nie ma tu miejsca na wyrażanie własnego zdania/opinii/interpretacji o obserwowanym zjawisku w oparciu o to co zostało zaobserwowane),

36 ma charakter planowy (postrzeganie nie powinno być przypadkowe, przy tzw. okazji - jest przemyślane, wiadomo, na co będzie zwracana uwaga, jak to robić, kto będzie obserwowany, kto będzie obserwował, kiedy będzie prowadzona, jak będą rejestrowane wyniki obserwacji), powinna być systematyczna (zjawisko powinno być obserwowane w pewnym czasie lub ciągle z zastosowaniem rytmicznych przerw) - wzmacnia to obiektywizm obserwacji, jest rzetelna - obserwator rejestruje to co wyznacza mu cel, rejestruje wszystkie fakty, w tym również te, których osoby planujące nie przewidziały, może być główną lub pomocniczą metodą pozyskiwania informacji, danych (uzupełnieniem np. analizy dokumentów, wywiadu), przedmiotem obserwacji mogą być np. problemy wychowawcze i dydaktyczne (sposób prowadzenia lekcji przez nauczycieli, współpraca uczniów podczas lekcji, oddziaływania wychowawcze nauczycieli, formy porozumiewania się nauczycieli z rodzicami lub czynności wykonywane przez personel obsługowy),

37 WYZNACZNIKI DOBRZE PRZEPROWADZONEJ OBSERWACJI premedytacja - przeprowadzenie obserwacji w celu rozwiązania ściśle i w pełni określonego zadania poznawczego; planowość - przeprowadzenie obserwacji według planu; celowość - obserwator skupia się wyłącznie na zjawiskach związanych z badaniem; aktywność - spostrzeżenia selekcjonowane są ze względu na przedmiot i cel poznania; systematyczność -obserwacja powinna trwać ciągle i być przeprowadzane według określonego systemu.

38 WEWNĄTRZSZKOLNE ZASADY PROWADZENIA OBSERWACJI W NADZORZE PEDAGOGICZNYM Ustalenie obszarów podlegających obserwacji strategicznie ważnych dla poziomu i wyników pracy szkoły i zdefiniowanie priorytetów. Określenie rodzaju zajęć podlegających obserwacji, ze wskazaniem na preferowane w danym roku szkolnym. Ustalenie norm: osobowych (kto?) lub liczbowych (jak często?) Określenie procedury prowadzenia obserwacji.

39 PROCEDURA PROWADZENIA OBSERWACJI Stopień uszczegółowienia planu i harmonogramu obserwacji; Dokumentacja obowiązująca nauczyciela podczas obserwacji; Przewidywana rozmowa przed obserwacją; Zasady dokumentowania obserwacji (formularze, arkusze obserwacji itp.).

40 PRZYKŁADOWE KLUCZOWE POLA OBSERWACYJNE warsztat pracy nauczyciela, występowanie i sprawność organizacyjna pracy zespołowej, zachowanie uczniów w różnych sytuacjach i etapach toku lekcyjnego, umiejętności komunikacyjne uczniów, jakość i poziom notatek, zeszytów, dokumentacji, klimat kontaktów interpersonalnych.

41 Obserwacja problemowa OBSERWACJA służąca ewaluacji wybranych zakresów pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły lub placówki. Obserwacja diagnozująca OBSERWACJA służąca bieżącemu nadzorowi lub kontroli przestrzegania przepisów prawa oświatowego, np. realizacji podstawy programowej Obserwacja oceniająca OBSERWACJA służąca gromadzeniu informacji o pracy nauczycieli w celu dokonania oceny ich pracy. Obserwacja doradcza OBSERWACJA służąca wspieraniu.

42 PLANOWANIE OBSERWACJI PRZYKŁAD 1 Cel obserwacji Diagnoza umiejętności uczniów Temat Rozwijanie umiejętności czytania ze zrozumieniem w klasach I-III Klasa Termin X XI XII I II III IV V I A X X II B X X III A X X III B X X

43 PLANOWANIE OBSERWACJI PRZYKŁAD 2 Cel obserwacji Zebranie informacji w procesie ewaluacji Temat Przestrzeganie zasad WSO i PSO Nauczyciel/ przedmiot Termin/klasa X XI XII I II III IV V A. Nowak j. polski K. Wiśniewski historia M. Kowalska matematyka W. Jodła wf V C IV A VI B V A

44 PLANOWANIE OBSERWACJI PRZYKŁAD 3 Cel obserwacji Temat Gromadzenie informacji do oceny pracy nauczycieli Warsztat pracy nauczyciela Nauczyciel Termin X XI XII I II III IV V B. Misiak X J. Rogala X D. Pokropek X Z. Sówka X

45 ROZMOWA PO OBSERWACJI ustosunkowanie się obserwowanego nauczyciela do przebiegu i efektów obserwowanej lekcji (zajęć), ocena obserwowanej lekcji (zajęć) przez obserwującego, sformułowanie konkretnych zaleceń i określenie terminu ich realizacji.

46 OCENA OBSERWOWANEJ LEKCJI ZAZWYCZAJ UWZGLĘDNIA: dobór tematu lekcji (zajęć), organizację lekcji (zajęć), stosowane metody nauczania, rytmiczność realizacji programu, wykorzystanie środków dydaktycznych, aktywizację uczniów (wychowanków), rytmiczność oceniania uczniów, prowadzenie przez uczniów (i poprawianie przez nauczyciela) zeszytów przedmiotowych, rozkład materiału nauczania/plan wynikowy, urządzenie klasy lub pracowni przedmiotowej itp.

47 Arkusz obserwacji - funkcje ułatwia zbieranie informacji i ich analizę, stanowi dokumentację spostrzeżeń, pomaga hospitującemu skoncentrować się na wybranych elementach obserwowanych lekcji lub innych działań nauczyciela. Przykłady arkuszy obserwacji: lekcji [17] zajęć pozalekcyjnych [18] zebrania z rodzicami [19] zajęcia z dziećmi w przedszkolu [20]

48 PRZYGOTOWANIE SCHEMATU OBSERWACJI Punktem wyjścia musi być zestawienie zagadnień, które nas interesują w kontekście celu prowadzenia obserwacji; Należy wybrać te zagadnienia, które można zaobserwować podczas lekcji/zajęć; Dla wybranych zagadnień należy zbudować sformułowania operacyjne; Następnie opracować schemat obserwacji zawierający wykaz uporządkowanych i zoperacjonalizowanych czynności.

49 ZESTAWIENIE ZAGADNIEŃ PRZYKŁAD OCENIANIE W PROCESIE KSZTAŁCENIA A. Sposób podania wymagań przez nauczyciela. B. Stopień znajomości i rozumienia wymagań przez ucznia. C. Wpływ uczniów na to, jakie są wymagania nauczycieli. D. Przekonanie o życzliwym podejściu nauczycieli do oceniania. E. Przekonanie o sprawiedliwym ocenianiu. F. Uzasadnianie ocen przez nauczycieli. G. Motywacyjna funkcja nauczycielskiego komentarza do oceny. H. Wykorzystanie nauczycielskiego komentarza do oceny do organizowania uczenia się. I. Zawartość nauczycielskiego komentarza do oceny (wskazówki, jak pracować). Wytłuszczonym drukiem zaznaczono zagadnienia, które będą głównym przedmiotem obserwacji (dla nich należy zbudować szczegółowe sformułowania operacyjne w Schemacie obserwacji) Przykład schematu obserwacji [ 21 ]

50 SPECYFIKA LEKCJI WF Zawsze należy pamiętać o sprawdzeniu, czy jest regulamin sali gimnastycznej (boiska) oraz czy są określone zasady korzystania ze sprzętu sportowego; Kwestią kluczową jest zapewnienie bezpieczeństwa podczas zajęć (m.in. przez właściwą organizację zajęć); Struktura lekcji: 1. Rozgrzewka 2. Część główna (właściwa) 3. Część końcowa wyciszenie. Krzywa wysiłku na lekcji Elementy wychowawcze Język stosowany na lekcji

51 SPECYFIKA ZAJĘĆ Z JĘZYKÓW OBCYCH Sprawności językowe: mówienie, słuchanie, pisanie, czytanie ze zrozumieniem! Przykład arkusza [22]

52 Sprawozdanie z nadzoru pedagogicznego Podstawa prawna rozporządzenia o nadzorze pedagogicznym; Wyniki i wnioski z przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej (na podstawie raportu); Wyniki i wnioski z przeprowadzonej kontroli wewnętrznej (planowej i doraźnej) określenie stopnia przestrzegania przepisów prawa przez nauczycieli; Wyniki i wnioski ze wspomagania nauczycieli ujętego w planie nadzoru pedagogicznego dyrektora; Uogólnione wnioski ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego i rekomendacje na nowy rok szkolny (uwzględniające wszystkie obszary nadzoru). Wnioski przyjęte do pracy na rok następny powinny być zaprotokołowane! Przykład [23]

53 PRZYDATNA LITERATURA Autoewaluacja w szkole. Praca zb. pod red.e. Tołwińskiej -Królikowskiej. ORE, Warszawa 2010 J. Pielachowski, Organizacja, kierowanie i nadzór pedagogiczny w szkole. Poznań 2009 K. Stróżyński, Prowadzenie ewaluacji w ramach nadzoru pedagogicznego. Poradnik dyrektora szkoły. Warszawa 2010 K. Stróżyński, Praktyka ewaluacji w szkole. Poradnik dyrektora szkoły. Warszawa 2011 Wragg Edward, Co i jak obserwować w klasie? Warszawa 2001 Doradca Dyrektora Szkoły, 2011/14