OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego

Transkrypt

1 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego PRZEDMIOT: Anatomia prawidłowa człowieka KIERUNEK: Fizjoterapia SPECJALNOŚĆ: - RODZAJ STUDIÓW: studia stacjonarne/niestacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA: studia I ROK/ SEMESTR : I/1, 2 Wykłady liczba godzin 30/20 Język wykładowy polski Ćwiczenia liczba godzin 60/40 Forma zaliczenia egzamin KOD ECTS: A6 PUNKTY ECTS: 6 STATUS PRZEDMIOTU: obligatoryjny GRUPA PRZEDMIOTÓW: A OBSZAR KSZTAŁCENIA: M1 PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny Wymagania wstępne/ Zaliczone przedmioty poprzedzające: znajomość biologii na poziomie szkoły średniej I. Jednostka organizacyjna: Wydział Fizjoterapii II. Cele i zadania przedmiotu: Poznanie i opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu anatomii człowieka. III. Forma zajęć: wykład kursowy (Wk), ćwiczenia laboratoryjne (L) IV. Treści programowe: studia stacjonarne Nr Temat wykładu Wk1 Kości kończyny górnej i dolnej. Wk2 Czaszka. Kręgosłup, kręgi, żebra. Wk3 Stawy kończyny górnej i dolnej Wk4 Mięśnie kończyny górnej Wk5 Mięśnie kończyny dolnej Wk6 Mięśnie klatki piersiowej i ściany brzucha. Wk7 Układ nerwowy- podział, budowa mózgowia. Wk8 Budowa serca. Wk9 Naczynia krwionośne. Wk10 Drogi oddechowe i płuca. Wk11 Układ pokarmowy, przewód pokarmowy. Wk12 Układ pokarmowy, narządy gruczołowe. Wk13 Układ dokrewny. Powłoka ciała. Wk14 Narząd wzroku, Narząd słuchu i równowagi. Wk15 Układ płciowy. Nr Temat ćwiczeń A1 Zapoznanie z przedmiotem, plan pracy i regulamin zaliczenia, piśmiennictwo. L2 Schemat budowy ciała. Pojęcie narządu i układu. L3 Osie, płaszczyzny. Sposoby obrazowania w anatomii. L4 Budowa ogólna kości, rodzaje kości. L5 Zasada budowy szkieletu. Kości jako element podporowy i dynamiczny. L6 Kości kończyny górnej praktyczna znajomość. L7 Kości kończyny dolnej - praktyczna znajomość. L8 Punkty anatomiczne kości obrazowanie rentgenowskie. L9 Budowa klatki piersiowej, żebra.

2 L10 L11 L12 L13 L14 L15 L16 L17 L18 L19 L20 L21 A22 L23 L24 L25 L26 L27 L28 L29 L30 L31 L32 L33 L34 L35 L36 L37 L38 L39 L40 L41 Nr Wk1 Wk2 Wk3 Wk4 Wk5 Wk6 Wk7 Wk8 Wk9 Wk10 Nr L1 L2 L3 L4 L5 L6 L7 L8 L9 Budowa czaszki. Rodzaje połączeń kości. Biomechanika połączeń. Podział stawów. Budowa ogólna stawu. Stawy kończyny górnej. Stawy kończyny dolnej. Połączenia kręgosłupa. Połączenia klatki piersiowej. Ogólna budowa i podział mięśni. Mechanika mięśni. Pojęcie grup mięśniowych, taśmy mięśniowe, mięsnie synergistyczne i antagonistyczne. Mięśnie kończyny górnej, przyczepy i funkcje - praktyczna znajomość. Mięśnie kończyny dolnej, przyczepy i funkcje - praktyczna znajomość. Punkty orientacyjne na kończynach, położenie i przebieg mięśni, przyczepy mięśni. Więzadła i mięśnie -stabilizatory i ograniczniki ruchu. Mięśnie klatki piersiowej i brzucha, rozcięgna mięśniowe. Topografia mięśni grzbietu. Ośrodkowy układ nerwowy- budowa rdzenia kręgowego, drogi rdzeniowe, Sploty nerwowe. Nerwy rdzeniowe, nerwy obwodowe kończyn. Unerwienie segmentalne i obwodowe. Nerwy czaszkowe. Poziomy uszkodzeń układu nerwowego, uszkodzenie nerwów. Układ nerwowy autonomiczny. Mięśnie twarzy - ćwiczenia na modelach. Mięśnie szyi. Budowa i topografia przepony. Mięsnie krocza. Topografia naczyń krwionośnych- znajomość praktyczna. Topografia narządów klatki piersiowej. Granice płuc i mechanika klatki piersiowej. Duży i mały krwiobieg. Krążenie płodowe. Układ chłonny. Topografia narządów wewnętrznych jamy brzusznej. Topografia narządów miednicy. Charakterystyka i położenie narządów dokrewnych. studia niestacjonarne Temat wykładu Kości kończyny górnej i dolnej. Czaszka. Kręgosłup, kręgi, żebra. Stawy kończyny górnej i dolnej Mięśnie kończyny górnej Mięśnie kończyny dolnej Mięśnie klatki piersiowej i ściany brzucha. Układ krwionośny. Układ pokarmowy, przewód pokarmowy. Układ pokarmowy, narządy gruczołowe. Układ dokrewny. Powłoka ciała. Temat ćwiczeń Zapoznanie z przedmiotem, plan pracy i regulamin zaliczenia, piśmiennictwo. Schemat budowy ciała. Pojęcie narządu i układu. Osie, płaszczyzny. Budowa ogólna kości, rodzaje kości. Zasada budowy szkieletu. Kości jako element podporowy i dynamiczny. Kości kończyny górnej praktyczna znajomość. Kości kończyny dolnej - praktyczna znajomość. Budowa klatki piersiowej, żebra. Budowa czaszki. Rodzaje połączeń kości. Biomechanika połączeń. Podział stawów. Budowa ogólna stawu. Stawy kończyny górnej. Stawy kończyny dolnej. Połączenia kręgosłupa. Połączenia klatki piersiowej. Ogólna budowa i podział mięśni. Mechanika mięśni.

3 L10 L11 L12 L13 L14 L15 L16 L17 L18 L19 L20 Pojęcie grup mięśniowych, taśmy mięśniowe, mięsnie synergistyczne i antagonistyczne. Mięśnie kończyny górnej, przyczepy i funkcje - praktyczna znajomość. Mięśnie kończyny dolnej, przyczepy i funkcje - praktyczna znajomość. Punkty orientacyjne na kończynach, położenie i przebieg mięśni, przyczepy mięśni. Więzadła i mięśnie -stabilizatory i ograniczniki ruchu. Mięśnie klatki piersiowej i brzucha, rozcięgna mięśniowe. Topografia mięśni grzbietu. Układ nerwowy- podział, budowa mózgowia, budowa rdzenia kręgowego, drogi rdzeniowe. Sploty nerwowe. Nerwy rdzeniowe, nerwy obwodowe kończyn. Unerwienie segmentalne i obwodowe. Poziomy uszkodzeń układu nerwowego, uszkodzenie nerwów. Nerwy czaszkowe. Układ nerwowy autonomiczny. Narząd wzroku, Narząd słuchu i równowagi. Mięśnie twarzy Mięśnie szyi.- ćwiczenia na modelach. Budowa i topografia przepony. Mięsnie krocza. Topografia naczyń krwionośnych, budowa serca, układ chłonny- znajomość praktyczna. Drogi oddechowe i płuca. Topografia narządów klatki piersiowej. Granice płuc i mechanika klatki piersiowej. Topografia narządów wewnętrznych jamy brzusznej. Topografia narządów miednicy. Układ płciowy. Położenie narządów dokrewnych. V. Literatura Literatura podstawowa: 1. A. Michajlik i W. Ramotowski Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL, Warszawa, A. Krechowiecki, F. Czerwiński. Zarys anatomii człowieka. PZWL, Warszawa, F. Netter- Atlas anatomii człowieka. Urban& Partner, Wrocław, Literatura uzupełniająca: 1. J. Sokołowska-Pituchowa Anatomia człowieka. PZWL, Warszawa, R. Putz, R. Past. Atlas anatomii człowieka Soboty- II tomy. Urban& Partner, Wrocław, W. Kahle-Podręczny atlas anatomii człowieka. III tomy. Wyd.Med. Słowiński, Verlag, P. MacKinnon. Oksfordzki podręcznik anatomii czynnościowej III tomy. PZWL, Warszawa, Z. Ignasiak. Anatomia układu ruchu. Urban& Partner, Wrocław, Efekt kształcenia: wiedzy umiejętności kompetencji społecznych VI. Efekty kształcenia: Nr Student, który zaliczył przedmiot: efektu 01 Opisuje budowę anatomiczną i funkcjonowanie układu krążenia, oddychania, wydalniczego i endokrynologicznego człowieka. 02 Wyjaśnia szczegóły budowy i funkcjonowania: szkieletu, aparatu ruchu, układu nerwowego i narządów zmysłów człowieka. 03 Analizuje punkty i części anatomiczne kości, mięśni i narządów wewnętrznych. Potrafi pokazać położenie narządów wewnętrznych. Wykorzystuje opis anatomiczny do analizy budowy ciała człowieka. 04 Rozumie potrzebę stałego uaktualniania swojej wiedzy z zakresu nauk podstawowych oraz medycznych. Odniesienie do efektów kierunkowych K_W07 K_W08 K_W06 K_U04 K_K01 Odniesienie do efektów obszarowych OM1_W01 OM1_W02 OM1_W01 OM1_W02 OM1_W03 OM1_W01 OM1_W02 OM1_U01 OM1_U02 OM1_U05 OM1_U08 OM1_U09 OM1_K01 OM1_K02 OM1_K01 VII. Sposoby oceny: (F - formująca; P - podsumowująca) F1 odpowiedź ustna F2 sprawdzian pisemny F3 sprawdzian praktyczny

4 F5 udział w dyskusji P1 egzamin pisemny - test SSQ. VIII. Sposób weryfikacji efektów kształcenia: Studia stacjonarne Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk8, Wk9, Wk10, Wk11, Wk12, Wk13, L33, L34, L35, L36, F1, F2, F3, P1 L37, L38, L39, L40 02 Wk1, Wk2, Wk3, Wk4, Wk5, Wk6, Wk7, Wk14, Wk15, L2, L3, F1, F2, F3, P1 L4, L5, L6, L7, L8, L9, L10, L11, L12, L13, L14, L15, L16, L17, L18, L19, L20, L21, L22, L23, L24, L25, L26, L27, L28, L29, L30, L31, L32, L41 03 L2, L3, L6, L7, L8, L9, L10, L14, L15, L16, L17, L19, L20, L21, F1, F3, P1 L23, L24, L29, L35, L36, L37, L39, L40 04 L1 F5 Studia niestacjonarne Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk7, Wk8, Wk9, Wk10, L16, L17, L18, L19, L20 F1, F2, F3, P1 02 Wk1, Wk2, Wk3, Wk4, Wk5, Wk6, L2, L3, L4, L5, L6, L7, L8, F1, F2, F3, P1 L9, L10, L11, L12, L13, L14, L15 03 L3, L4, L5, L7, L8, L9, L10, L11, L16, L17, L18, L19, L20 F1, F3, P1 04 L1 F5 IX. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów w punktach ECTS: studia stacjonarne 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach..30 h udział w zajęciach laboratoryjnych.. 60 h konsultacje...4 h egzamin pisemny... 2 h RAZEM: 96 h 2. Samodzielna praca studenta: - przygotowanie do ćwiczeń..10 h przygotowanie do sprawdzianów teoretycznych h przygotowanie do sprawdzianów praktycznych.20 h przygotowanie do egzaminu pisemnego z przedmiotu:. 14 h RAZEM: 54 h 1 punkt ECTS = 25h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS: 6 godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 150 h - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 4 - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 2 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne 3,2 udział w zajęciach laboratoryjnych h przygotowanie do sprawdzianów praktycznych.20 h studia niestacjonarne 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach..20 h udział w zajęciach laboratoryjnych.. 40 h konsultacje...4 h egzamin pisemny... 2 h RAZEM: 66 h 2. Samodzielna praca studenta: - przygotowanie do ćwiczeń...10 h przygotowanie do sprawdzianów h przygotowanie do sprawdzianów praktycznych.34 h przygotowanie do egzaminu pisemnego z przedmiotu:. 25 h RAZEM: 84 h godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 150 h

5 1 punkt ECTS = 25h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS: 6 - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 2,6 - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 3,4 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne 3 udział w zajęciach laboratoryjnych 40 h przygotowanie do sprawdzianów praktycznych..34 h X. Autor programu (dane kontaktowe): dr n. med. Janusz Godlewski XI. Pieczęć i podpis Dziekana (akceptacja sylabusa):

6 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego PRZEDMIOT: Antropologia KIERUNEK: Fizjoterapia KOD ECTS: A11 PUNKTY ECTS: 2 SPECJALNOŚĆ:- STATUS PRZEDMIOTU: do wyboru FORMA STUDIÓW: studia stacjonarne/niestacjonarne GRUPA PRZEDMIOTÓW: A POZIOM KSZTAŁCENIA: studia I 0 OBSZAR KSZTAŁCENIA: M1 ROK/SEMESTR: I/ 2 PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny Wykłady liczba godzin 15/10 Ćwiczenia liczba godzin 15/10 Wymagania wstępne/zaliczone Język wykładowy Forma zaliczenia przedmioty poprzedzające: biologia medyczna, anatomia polski zaliczenie z oceną prawidłowa człowieka I. Jednostka organizacyjna: Wydział Fizjoterapii II. Cele i zadania przedmiotu: Zapoznanie z rozwojem rodowym człowieka, ze zróżnicowaniem wewnątrzgatunkowym oraz wybranymi problemami rozwoju osobniczego. Analiza uwarunkowań fizycznej aktywności człowieka, zmian morfofunkcjonalnych zachodzących w organizmie ludzkim pod wpływem różnych form aktywności fizycznej. III. Forma zajęć: wykład kursowy (Wk), ćwiczenia praktyczne (P) IV. Treści programowe: studia stacjonarne Nr Temat wykładu Wk1 Antropologia jako nauka o ewolucji właściwości biologicznych i kulturowych człowieka. Formy kultury fizycznej - wychowanie fizyczne, sport, rekreacja ruchowa, rehabilitacja ruchowa. Wk2 Antropologia filogenetyczna ewolucja gatunku Homo sapiens (antropogeneza), czynniki hominizacji. Filogenetyczne zmiany motoryczności człowieka. Wk3 Zróżnicowanie wewnątrzgatunkowe człowieka przegląd wybranych klasyfikacji rasowych. Antropologiczne aspekty zdolności ruchowych przedstawicieli różnych odmian i ras. Wk4 Biotyp człowieka wybrane systemy somatotypologiczne. Wk5 Etapy ontogenezy. Czynniki rozwoju osobniczego- determinanty, stymulatory i modyfikatory rozwoju. Środowiskowe uwarunkowania rozwoju. Wk6 Antropologia populacyjna zmienność morfologiczna człowieka. Wk7 Antropologia populacyjna zmienność fizjologiczna człowieka. Wk8 Uwarunkowania morfologiczne aktywności ruchowej. Aktywność ruchowa jako czynnik prawidłowego stylu i trybu życia. Nr Temat ćwiczenia P1 Metody badań antropologicznych przyrządy pomiarowe, punkty antropometryczne, karta badań antropometrycznych. P2 Metody badań antropologicznych - antroposkopia (kefaloskopia i somatoskopia).

7 P3 P4 P5 P6 P7 P8 Nr Wk1 Wk2 Wk3 Wk4 Wk5 Nr P1 P2 P3 P4 P5 Pomiary antropometryczne. Wskaźniki antropologiczne wybrane wskaźniki głowy i wskaźniki somatyczne Określanie typu budowy ciała metodą Kretschmera Określanie typu budowy ciała metodą Wankego Szacowanie masy tkanki tłuszczowej i tkanek aktywnych. Należyta masa ciała. Zastosowanie metod antropometrycznych dla potrzeb fizjoterapii. studia niestacjonarne Temat wykładu Antropologia jako nauka o ewolucji właściwości biologicznych i kulturowych człowieka. Antropologia filogenetyczna czynniki hominizacji, filogenetyczne zmiany motoryczności człowieka. Zróżnicowanie wewnątrzgatunkowe człowieka przegląd wybranych klasyfikacji rasowych. Antropologia populacyjna zmienność morfologiczna i fizjologiczna człowieka Biotyp człowieka wybrane systemy somatotypologiczne. Etapy ontogenezy. Czynniki rozwoju osobniczego- determinanty, stymulatory i modyfikatory rozwoju. Środowiskowe uwarunkowania rozwoju. Temat ćwiczenia Metody badań antropologicznych przyrządy pomiarowe, punkty antropometryczne, karta badań antropometrycznych. Pomiary antropometryczne. Wskaźniki antropologiczne wybrane wskaźniki głowy i wskaźniki somatyczne Określanie typu budowy ciała metodą Kretschmera i metodą Wankego Szacowanie masy tkanki tłuszczowej i tkanek aktywnych. Należyta masa ciała. Metody badań antropologicznych - antroposkopia (kefaloskopia i somatoskopia). Zastosowanie metod antropometrycznych dla potrzeb fizjoterapii. V. Literatura Literatura podstawowa: Charzewski J. (red.). Antropologia. Wyd. Dydaktyczne AWF Warszawa, Wolański N. Rozwój biologiczny człowieka. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, Drozdowski Z. Antropometria w wychowaniu fizycznym. Wyd. AWF Poznań, Gołąb S., Chrzanowska M. (red.). Przewodnik do ćwiczeń z antropologii. Wyd. AWF Kraków, Iwanek B., Rogowska E. Antropologia. Materiały do ćwiczeń. Wyd. AWFiS, Gdańsk, Literatura uzupełniająca: Juśkiewicz-Swaczyna B. Pochodzenie i ewolucja człowieka. Materiały dydaktyczne. Szkice Humanistyczne t. X, vol. 21, str OSW im. J. Rusieckiego, Olsztyn, Siniarska A., Tomczyk J. Skrypt do ćwiczeń z antropologii. Wyd. Wszechnicy Mazurskiej, Drozdowski Z. Antropologia a kultura fizyczna. Wyd. AWF Poznań, Drozdowski Z. Antropologia sportowa. Wyd. AWF Poznań, Chip Walter. Kciuki, paluchy i łzy oraz inne cechy, które czynią nas ludźmi. Dom Wydawniczy "Rebis", Poznań, VI. Efekty kształcenia: Efekt kształcenia: Nr efektu Student, który zaliczył przedmiot: wiedzy 01 Charakteryzuje etapy ontogenezy człowieka, wymienia czynniki rozwoju osobniczego i określa ich wpływ na rozwój fizyczny człowieka. 02 Opisuje proces kształtowania się cech motorycznych człowieka w aspekcie filogenetycznym i ontogenetycznym. 03 Definiuje pojęcie kultury fizycznej, wyjaśnia podstawowe różnice między wychowaniem fizycznym, sportem, rekreacją ruchową i rehabilitacją ruchową. 04 Wyjaśnia zróżnicowanie morfologiczne i Odniesienie do efektów kierunkowych K_W01 K_W01 K_W32 Odniesienie do efektów obszarowych OM1_W01 OM1_W01 OM1_W10 OM1_W09 K_W02 OM1_W01 fizjologiczne człowieka. OM1_W02 05 Wymienia podstawowe przyrządy pomiarowe antropometryczne i zna zastosowanie. K_W11 OM1_W03 OM1_W07 OM1_W10 06 Potrafi zastosować podstawowe techniki pomiarów K_U04 OM1_U01

8 umiejętności kompetencji społecznych antropometrycznych do oceny rozwoju fizycznego i dla potrzeb fizjoterapii. 07 Potrafi analizować i interpretować wyniki przeprowadzonych badań antropometrycznych oraz ocenić ich przydatność dla potrzeb fizjoterapii. 08 Samodzielnie i w sposób odpowiedzialny wykonuje pomiary antropometryczne i właściwie organizuje pracę własną na zajęciach. K_U07 K_U14 K_U15 K_K10 K_K11 OM1_U02 OM1_U05 OM1_U08 OM1_U09 OM1_U01 OM1_U02 OM1_U05 OM1_U05 OM1_U02 OM1_U08 OM1_U05 OM1_U06 OM1_U07 OM1_U08 OM1_U10 OM1_K04 OM1_K02 OM1_K03 OM1_K05 OM1_K06 OM1_K07 OM1_K04 OM1_K01 OM1_K02 OM1_K03 OM1_K05 OM1_K06 OM1_K07 VII. Sposoby oceny (F-formująca; P-podsumowująca) F2 sprawdzian pisemny F7 kontrola karty pomiarów P2 zaliczenie pisemne VIII. Sposób weryfikacji efektów kształcenia: studia stacjonarne Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk4; Wk5; Wk8; P2 02 Wk2; Wk8; P2 03 Wk1; P2 04 Wk3; Wk4; Wk6; Wk7; P4; P5; P6; P7 F7, P2 05 P1 F2 06 Wk1; P1; P2; P3; F2, F7 07 P5; P6; P7; P8 P2 08 P1; P2; P3; P4 F7 studia niestacjonarne Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk5; Wk4; Wk3 P2 02 Wk1; Wk3,Wk5 P2 03 Wk1; P2 04 Wk2; Wk3; P2; P5 F7, P2 05 P1 F2 06 P1; P2; P3; F2, F7 07 P3; P5 P2 08 P1; P4; P5 F7 IX. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów w punktach ECTS: studia stacjonarne 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach...15 h udział w ćwiczeniach praktycznych h konsultacje h RAZEM: 31 h

9 2. Samodzielna praca studenta przygotowanie do kolokwium h opracowanie wyników pomiarów...5 h przygotowanie do zaliczenia pisemnego z zakresu wykładów h RAZEM: 19 h 1 punkt ECTS = 25h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS: 2 godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 50 h - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 1,2 - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 0,8 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne 0,8 - udział w ćwiczeniach praktycznych h opracowanie wyników pomiarów....5 h studia niestacjonarne 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach...10 h udział w ćwiczeniach praktycznych h konsultacje h RAZEM: 21 h 2. Samodzielna praca studenta przygotowanie do kolokwium h opracowanie wyników pomiarów h przygotowanie do zaliczenia pisemnego z zakresu wykładów h RAZEM: 29 h 1 punkt ECTS = h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS: 2 godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 50 h - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 0,8 - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 1,2 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne 1 - udział w ćwiczeniach praktycznych h opracowanie wyników pomiarów h X. Autor programu (dane kontaktowe): dr Barbara Juśkiewicz-Swaczyna mgr Aleksandra Kolwicz XI. Pieczęć i podpis Dziekana (akceptacja sylabusa):

10 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego PRZEDMIOT: BHP i ergonomia pracy KIERUNEK: Fizjoterapia KOD ECTS: O3 PUNKTY ECTS: 1 SPECJALNOŚĆ: - STATUS PRZEDMIOTU: obligatoryjny RODZAJ STUDIÓW: studia stacjonarne/niestacjonarne GRUPA PRZEDMIOTÓW: O POZIOM KSZTAŁCENIA: studia I OBSZAR KSZTAŁCENIA: M1 ROK/ SEMESTR: I/1 PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny Wykłady liczba godzin Ćwiczenia liczba godzin 15/10 - wymagania wstępne/ Język wykładowy Forma zaliczenia zaliczone przedmioty zaliczenie z oceną poprzedzające: brak polski I. Jednostka organizacyjna: Wydział Fizjoterapii II. Cele i zadania przedmiotu: Zapoznanie z podstawami bhp i ergonomii pracy, zarządzania bezpieczeństwem pracy i higieną pracy, naświetlenie prawnych regulacji warunków pracy, przekazanie wiadomości o obciążeniach, uciążliwościach i zagrożeniach związanych z pracą oraz o sposobach ich ograniczania. III. Forma zajęć: wykład kursowy -Wk IV. Treści programowe: studia stacjonarne Nr Temat wykładu Wk1 Wybrane regulacje prawne z zakresu prawa pracy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Wk2 Rys historyczny ergonomii. Ergonomia jako nauka interdyscyplinarna. Tematyka badań ergonomicznych. Układ człowiek-środowisko -praca. Wk3 Środowisko pracy: czynniki fizyczne, chemiczne, biologiczne i społeczne, ocena ryzyka zawodowego, zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy. Wk4 Metody identyfikacji, analizy i oceny zagrożeń oraz oceny ryzyka związanego z tymi zagrożeniami. Wk5 Fizjologiczne uwarunkowania pracy: rodzaje pracy, obciążenia fizyczne i psychiczne, zjawisko zmęczenia i jego skutki, zjawisko biorytmów. Metody likwidacji lub ograniczenia oddziaływania na pracowników czynników Wk6 szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych i niebezpiecznych występujących w procesach pracy Wk7 Konstrukcja ergonomicznego miejsca pracy na przykładzie organizacji stanowiska komputerowego - zagrożenia i metody ich ograniczania. Ustalanie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy i chorób zawodowych. Zasady Wk8 postępowania w razie wypadku i w sytuacjach zagrożeń w tym udzielania pierwszej pomocy. studia niestacjonarne Nr Temat wykładu Wk1 Wybrane regulacje prawne z zakresu prawa pracy dotyczące bezpieczeństwa i higieny

11 Wk2 Wk3 Wk4 Wk5 pracy. Rys historyczny ergonomii. Ergonomia jako nauka interdyscyplinarna. Tematyka badań ergonomicznych. Układ człowiek-środowisko -praca. Środowisko pracy: czynniki fizyczne, chemiczne, biologiczne i społeczne, ocena ryzyka zawodowego, zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy. Metody identyfikacji, analizy i oceny zagrożeń oraz oceny ryzyka związanego z tymi zagrożeniami. Fizjologiczne uwarunkowania pracy: rodzaje pracy, obciążenia fizyczne i psychiczne, zjawisko zmęczenia i jego skutki, zjawisko biorytmów. Metody likwidacji lub ograniczenia oddziaływania na pracowników czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych i niebezpiecznych występujących w procesach pracy Ustalanie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy i chorób zawodowych. Zasady postępowania w razie wypadku i w sytuacjach zagrożeń w tym udzielania pierwszej pomocy. Konstrukcja ergonomicznego miejsca pracy na przykładzie organizacji stanowiska komputerowego - zagrożenia i metody ich ograniczania. V. Literatura Literatura podstawowa: 1. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 2. Koradecka, D, Bezpieczeństwo pracy i ergonomia, t. I i II, red. Warszawa Górska E., Ergonomia, Warszawa Wykowska M., Ergonomia jako nauka stosowana, Kraków Literatura uzupełniająca: 1. Rączkowski B, BHP w praktyce, Gdańsk, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Kowal E, Ergonomia w zarządzaniu warunkami pracy, red., Zielona Góra VI. Efekty kształcenia: Efekt kształcenia: wiedzy umiejętności kompetencji społecznych Nr efektu: Student, który zaliczył przedmiot: Odniesienie 01 Zna zasady prawne obowiązujące w placówkach zajmujących się rehabilitacją osób niepełnosprawnych, w kontekście prawa pracy i BHP. 02 Wyjaśnia zasady ergonomii dla potrzeb pacjenta i profilaktyki schorzeń. 03 Wyjaśnia zasady udzielania medycznej pomocy przedlekarskiej 04 Potrafi rozpoznać stany zagrożenia zdrowia i życia oraz udzielić kwalifikowanej pierwszej pomocy. 05 Rozumie potrzebę uaktualniania wiedzy prawa pracy, bezpieczeństwa i higieny pracy i samodzielnie podejmuje działania w tym celu. VII. Sposoby oceny: (F - formująca; P - podsumowująca): F7 opisowa analiza wybranego stanowiska pracy fizjoterapeuty P1 test pisemny do efektów kierunkowych K_W28 K_W05 K_W17 K_U03 K_K01 K_K02 Odniesienie do efektów obszarowych OM1_W08 OM1_W10 OM1_W01 OM1_W03 OM1_W06 OM1_W05 OM1_W01 OM1_W02 OM1_W03 OM1_U01 OM1_U02 OM1_U05 OM1_K01 OM1_K02 OM1_K01 OM1_K02 OM1_K05

12 VIII. Sposób weryfikacji efektów kształcenia Studia stacjonarne: Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk1 P1 02 Wk2,Wk7 F7, P1 03 Wk8 P1 04 Wk3, Wk4, Wk5, Wk8 P1 05 Wk1-Wk8 P1 Studia niestacjonarne: Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk1 P1 02 Wk1,Wk5 F7, P1 03 Wk4 P1 04 Wk2, Wk3,Wk4 P1 05 Wk1-Wk5 P1 IX. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów w punktach ECTS: studia stacjonarne 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach h konsultacje... 1 h zaliczenie pisemne i odpowiedź ustna.. 1 h RAZEM: 17 h 2. Samodzielna praca studenta - przedmiot kończy się zaliczeniem - przygotowanie do zaliczenia pisemnego i odpowiedzi ustnej...3h - przygotowanie opisowej analizy wybranego stanowiska pracy fizjoterapeuty..5h RAZEM: 8h godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 25 1 punkt ECTS = 25h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS = 1 - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 0,7 punktów ECTS, - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 0,3 punktów ECTS. 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne - 0,2 - przygotowanie opisowej analizy wybranego stanowiska pracy fizjoterapeuty..5h studia niestacjonarne 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach h konsultacje... 1 h zaliczenie pisemne i odpowiedź ustna.. 1 h RAZEM: 12 h 2. Samodzielna praca studenta - przedmiot kończy się zaliczeniem - przygotowanie do zaliczenia pisemnego i odpowiedzi ustnej...8h - przygotowanie opisowej analizy wybranego stanowiska pracy fizjoterapeuty..5h RAZEM: 13h godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 25 1 punkt ECTS = 25h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS = 1 - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 0,5 punktów ECTS, - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 0,5 punktów ECTS. 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne - 0,2 - przygotowanie opisowej analizy wybranego stanowiska pracy fizjoterapeuty..5h X. Autor programu (dane kontaktowe): mgr Jarosław Kulbaba, XI. Pieczęć i podpis Dziekana (akceptacja sylabusa):

13 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego PRZEDMIOT: Biofizyka KIERUNEK: Fizjoterapia SPECJALNOŚĆ: - RODZAJ STUDIÓW: studia stacjonarne/niestacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA: studia I 0 ROK/ SEMESTR: I/1 Wykłady liczba godzin 15/10 Język wykładowy polski Ćwiczenia liczba godzin 15/10 Forma zaliczenia zaliczenie z oceną KOD ECTS: A4 PUNKTY ECTS:2 STATUS PRZEDMIOTU: obligatoryjny GRUPA PRZEDMIOTÓW: A OBSZAR KSZTAŁCENIA: M1 PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny Wymagania wstępne/ Zaliczone przedmioty poprzedzające: znajomość fizyki na poziomie szkoły średniej I. Jednostka organizacyjna: Wydział Fizjoterapii II. Cele i zadania przedmiotu: Nabycie przez studentów umiejętność opisu i interpretacji podstawowych wielkości fizycznych. Poznanie właściwości fizycznych tkanek; opisu i interpretacji zjawisk fizycznych zachodzących w organizmie człowieka, wpływu na organizm zewnętrznych czynników fizycznych. Ćwiczenia laboratoryjne mają na celu praktyczne (przez uczestnictwo w bezpośrednich pomiarach i przeprowadzonych doświadczeniach laboratoryjnych) zapoznanie studentów ze zjawiskami zachodzącymi w organizmie żywym. III. Forma zajęć: wykład kursowy (Wk), ćwiczenia laboratoryjne (L), ćwiczenia audytoryjne (A) IV. Treści programowe: studia stacjonarne Nr Temat wykładu Wk1 Definicja podstawowych praw i wielkości fizycznych (siły, pędu, gęstości, ciężaru właściwego, ciśnienia, naprężeń) i ich obecność w fizjoterapii. Opis dynamiki układu (modelowanie matematyczne). Odkształcenia i deformacje: skręcanie, zginanie, złamanie. Prawo Hooke a. Rozciąganie i ściskanie tkanek. Pomiar naprężeń w kościach podczas prób wytrzymałościowych. Wpływ podwyższonego (hiperbarii) i obniżonego (hipobarii) ciśnienia na organizm człowieka i zastosowanie w medycynie (m.in. aerobizm, embolizacja, hipoksja itp.). Wk2 Wstęp do opisu praw transportu: masy, pędu i energii. Ogólne równanie transportu. Transport masy zjawisko dyfuzji i osmozy. Równanie dyfuzji. Transport pędu - elementy kinematyki, kinetyki i mechaniki płynów. Zjawisko lepkości (siła Newtona). Biofizyka układu krążenia. Lepkość krwi. Zjawiska transportu w przyrodzie i organizmie ludzkim. Przenikanie przez błony. Zjawisko napięcia powierzchniowego. Wk3 Podstawy bioenergetyki i termokinetyki. Sposoby rozchodzenia się ciepła. Bilans cieplny. Zjawisko transportu energii. Rodzaje energii. Energia wewnętrzna, entalpia, entropia. I i II zasada termodynamiki. Transport energii w organizmie żywym. Wpływ temperatury i wilgotności na organizm. Hipo- i hipertermia. Wk4 Podstawy fizyczne metod diagnostyki obrazowej tkanek i narządów. Promieniowanie rentgenowskie, termografia, rezonans magnetyczny, kardiografia impedancyjna, spektroskopia, tomografia komputerowa, SPECT, PET. Wk5 Ultradźwięki i infradźwięki. Sposoby wytwarzania ultradźwięków. Wpływ ultradźwięków infradźwięków na organizm człowieka. Biofizyka procesu słyszenia. Pole elektryczne, magnetyczne i prąd. Obwody prądu stałego. Praca i moc prądu elektrycznego. Wk6 Wpływ prądu elektrycznego i pól elektromagnetycznych na organizm człowieka. Właściwości

14 elektryczne komórki przewodnictwo i potencjały elektryczne w układzie nerwowym. Pomiar oporności ciała człowieka. Fale elektromagnetyczne (rodzaje fal, zakresy i zastosowanie) i ich wpływ na organizm człowieka. Światło jako fala elektromagnetyczna i foton (korpuskuła o energii hν). Podstawowe zagadnienia z zakresu optyki geometrycznej. Wk7 Podstawowe zagadnienia z zakresu optyki falowej. Zjawisko interferencji i polaryzacji światła. Zjawisko absorpcji światła. Podczerwień i ultrafiolet w medycynie i fizjoterapii. Biofizyka procesu widzenia. Zjawiska związane z akcją laserową (fluorescencja, emisja spontaniczna i wymuszona). Działanie laserów. Wk8 Biofizyka narządu ruchu. Obciążenia statyczne i dynamiczne. Przeciążenia. Deformacje tkanek. Rozkład sił działających na mięśnie, więzadła oraz tkanki kostne. Mechanizmy urazów w fizjoterapii. Biomechanika w fizjoterapii. Nr A1 Temat ćwiczenia Definicje podstawowych wielkości fizycznych. Omówienie sposobów wyznaczania gęstości ciał.- (1h) L2 Wyznaczenie gęstości ciał stałych i cieczy (3 h) L3 Wyznaczanie bezwzględnego współczynnika lepkości metodą Stokesa. (3 h) L4 Wyznaczanie ciepła właściwego ciał stałych. (3 h) L5 Wyznaczanie długości oraz częstotliwości fali głosowej metodą rezonansu. Obliczanie częstotliwości fal elektromagnetycznych. (3 h) A6 Charakterystyka promieniowania laserowego. Obliczanie dawek. Ćwiczenie zaliczeniowe. (2 h) studia niestacjonarne Nr Temat wykładu Wk1 Definicja podstawowych praw i wielkości fizycznych (siły, pędu, gęstości, ciężaru właściwego, ciśnienia, naprężeń) i ich obecność w fizjoterapii. Opis dynamiki układu (modelowanie matematyczne). Odkształcenia i deformacje: skręcanie, zginanie, złamanie. Prawo Hooke a. Rozciąganie i ściskanie tkanek. Pomiar naprężeń w kościach podczas prób wytrzymałościowych. Wpływ podwyższonego (hiperbarii) i obniżonego (hipobarii) ciśnienia na organizm człowieka i zastosowanie w medycynie (m.in. aerobizm, embolizacja, hipoksja itp.). Wk2 Wstęp do opisu praw transportu: masy, pędu i energii. Ogólne równanie transportu. Transport masy zjawisko dyfuzji i osmozy. Równanie dyfuzji. Transport pędu - elementy kinematyki, kinetyki i mechaniki płynów. Zjawisko lepkości (siła Newtona). Biofizyka układu krążenia. Lepkość krwi. Zjawiska transportu w przyrodzie i organizmie ludzkim. Przenikanie przez błony. Zjawisko napięcia powierzchniowego. Wk3 Podstawy bioenergetyki i termokinetyki. Sposoby rozchodzenia się ciepła. Bilans cieplny. Zjawisko transportu energii. Rodzaje energii. Energia wewnętrzna, entalpia, entropia. I i II zasada termodynamiki. Transport energii w organizmie żywym. Wpływ temperatury i wilgotności na organizm. Hipo- i hipertermia Wk4 Podstawy fizyczne metod diagnostyki obrazowej tkanek i narządów. Promieniowanie rentgenowskie, termografia, rezonans magnetyczny, kardiografia impedancyjna, spektroskopia, tomografia komputerowa, SPECT, PET. Biofizyka narządu ruchu. Obciążenia statyczne i dynamiczne. Przeciążenia. Deformacje tkanek. Rozkład sił działających na mięśnie, więzadła oraz tkanki kostne. Mechanizmy urazów w fizjoterapii. Biomechanika w fizjoterapii. Wk5 Pole elektryczne, magnetyczne i prąd. Obwody prądu stałego. Praca i moc prądu elektrycznego. Wpływ prądu elektrycznego i pól elektromagnetycznych na organizm człowieka. Właściwości elektryczne komórki przewodnictwo i potencjały elektryczne w układzie nerwowym. Pomiar oporności ciała człowieka. Fale elektromagnetyczne (rodzaje fal, zakresy i zastosowanie) i ich wpływ na organizm człowieka. Światło jako fala elektromagnetyczna i foton (korpuskuła o energii hν). Podstawowe zagadnienia z zakresu optyki geometrycznej. Podstawowe zagadnienia z zakresu optyki falowej. Zjawisko interferencji i polaryzacji światła. Zjawisko absorpcji światła. Podczerwień i ultrafiolet w medycynie i fizjoterapii. Nr Temat ćwiczenia A1 Definicje podstawowych wielkości fizycznych. Omówienie sposobów wyznaczania gęstości ciał.- (2h) L2 Wyznaczenie gęstości ciał stałych i cieczy (2 h) L3 Wyznaczanie bezwzględnego współczynnika lepkości metodą Stokesa. (2 h) L4 Wyznaczanie ciepła właściwego ciał stałych. (2 h) A5 Charakterystyka promieniowania laserowego. Obliczanie dawek. Ćwiczenie zaliczeniowe. (2 h)

15 V. Literatura Literatura podstawowa: 1. Pilawski A. Podstawy biofizyki. Podręcznik dla studentów medycyny. Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa, Jaroszyk F. Biofizyka. Podręcznik dla studentów. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa, Grajek H. Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z biofizyki. OSW im. J. Rusieckiego, Olsztyn 2010 Literatura uzupełniająca: 1. Bobrowski Cz. Fizyka - krótki kurs. WNT Warszawa, Skorko M. Fizyka. PWN, Warszawa, Jóźwiak Z. Bnartosz G. Biofizyka. PWN, Warszawa, 2008 VI. Efekty kształcenia: Efekt kształcenia: Nr efektu Student, który zaliczył przedmiot: wiedzy umiejętności kompetencji społecznych 01 charakteryzuje procesy fizyczne zachodzące w organizmie ludzkim, opisuje prawa fizyczne i biofizyczne oraz biofizyczne mechanizmy funkcjonowania organizmu 02 objaśnia mechanizmy działania czynników fizykalnych (prądów, ultradźwięków, światła) stosowanych w zabiegach z zakresu fizjoterapii 03 wykorzystuje podstawowe metody i techniki fizyczne do oceny rozwoju fizycznego i diagnostyki (stosowanie fal elektromagnetycznych, prądów, fal akustycznych w terapii) 04 Samodzielnie, w odpowiedzialny sposób wykonuje obserwacje laboratoryjne, właściwie organizuje pracę własną. Przestrzega zasad BHP. 05 Rozumie rolę najnowszej wiedzy z zakresu biochemii w naukach medycznych, o zdrowiu i kulturze fizycznej. VII. Sposoby oceny: (F - formująca; P - podsumowująca) F3 sprawdzian praktyczny (wykonanie ćwiczenia + sprawozdanie) F4 kolokwium F6 prezentacja (referat) VIII. Sposób weryfikacji efektów kształcenia studia stacjonarne Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk1-Wk3, Wk5-Wk8; A1, L2-L3 F4, F6 02 Wk1, WK5-Wk7; A5 F4, F3, F6 03 Wk4, Wk6-Wk7, L5 F3, F6 04 A1, L2 L5 F3 05 Wk7, Wk8, A6 F6 Odniesienie do efektów kierunkowych K_W03 K_W25 K_U04 K_K10 K_K11 K_K17 K_K01 Odniesienie do efektów obszarowych OM1_W01 OM1_W02 OM1_W07 OM1_W07 OM1_W01 OM1_U01 OM1_U02 OM1_U05 OM1_U08 OM1_U09 OM1_K04 OM1_K02 OM1_K03 OM1_K05 OM1_K06 OM1_K07 OM1_K04 OM1_K01 OM1_K02 OM1_K03 OM1_K05 OM1_K06 OM1_K07 OM1_K07 OM1_K03 OM1_K01 OM1_K02 OM1_K01

16 studia niestacjonarne Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk1-Wk5, A1, L1-L3 F4, F6 02 Wk4-Wk5 F4, F3, F6 03 Wk3-Wk5, A5 F3, F6 04 A1, L1 L4 F3 05 Wk4-Wk5, A5 F6 IX. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów w punktach ECTS: studia stacjonarne 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach...15 h udział w ćwiczeniach laboratoryjnych...11 h udział w ćwiczeniach audytoryjnych... 4 h konsultacje... 1 h RAZEM: 31 h 2. Samodzielna praca studenta przygotowanie do zaliczenia praktycznego... 6 h opracowanie referatu...6 h przygotowanie do kolokwiów z ćwiczeń i wykładów... 7 h RAZEM: 19 h 1 punkt ECTS = 25 h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS: 2 godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 50 h - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 1,2 - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 0,8 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne - 0,7 udział w ćwiczeniach laboratoryjnych...11 h przygotowanie do zaliczenia praktycznego... 6 h studia niestacjonarne 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach...10 h udział w ćwiczeniach laboratoryjnych... 6 h udział w ćwiczeniach audytoryjnych... 4 h konsultacje... 1 h RAZEM: 21 h 2. Samodzielna praca studenta przygotowanie do zaliczenia praktycznego h opracowanie referatu...5 h przygotowanie do kolokwiów z ćwiczeń i wykładów...10 h RAZEM: 29 h 1 punkt ECTS = 25 h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS: 2 godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 50 h - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 0,8 - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 1,2 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne - 0,8 udział w ćwiczeniach laboratoryjnych...6 h przygotowanie do zaliczenia praktycznego...14 h X. Autor programu (dane kontaktowe): prof. dr hab. Hanna Grajek dr Anna Malwina Kamelska XI. Pieczęć i podpis Dziekana (akceptacja sylabusa)

17 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego PRZEDMIOT: Biologia medyczna KIERUNEK: Fizjoterapia SPECJALNOŚĆ:- FORMA STUDIÓW: studia stacjonarne/niestacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA: studia I 0 ROK/SEMESTR: I/1 Wykłady liczba godzin 15/10 Język wykładowy polski Ćwiczenia liczba godzin 20/15 Forma zaliczenia zaliczenie z oceną KOD ECTS: A2 PUNKTY ECTS: 2 STATUS PRZEDMIOTU: obligatoryjny GRUPA PRZEDMIOTÓW: A OBSZAR KSZTAŁCENIA: M1 PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny Wymagania wstępne/zaliczone przedmioty poprzedzające: znajomość biologii na poziomie szkoły średniej I. Jednostka organizacyjna: Wydział Fizjoterapii II. Cele i zadania przedmiotu: zapoznanie z budową i czynnościami życiowymi na poziomie komórkowym oraz organizmalnym. III. Forma zajęć: wykład kursowy (Wk), ćwiczenia laboratoryjne (L), ćwiczenia audytoryjne (A) IV. Treści programowe: studia stacjonarne Nr Temat wykładu Wk1 Komórka podstawowa jednostka funkcjonalna organizmu człowieka. Czynności życiowe na poziomie komórkowym. Wk2 Budowa i funkcje organelli komórkowych. Wk3 Kariokinezy i ich rola biologiczna. Kontrola cyklu komórkowego. Programowana śmierć komórki apoptoza. Wk4 Podstawy genetyki molekularnej - etapy realizacji informacji genetycznej w komórce. Mutacje. Wk5 Prawa dziedziczenia. Wybrane problemy z zakresu genetyki człowieka. Wk6 Klasyfikacja i charakterystyka tkanek. Wk7 Budowa tkankowa i funkcje wybranych narządów człowieka. Wk8 Wybrane zagadnienia z embriologii gametogeneza, rozwój zarodkowy i płodowy. Nr Temat ćwiczenia L1 Zapoznanie z celem i programem przedmiotu, warunkami zaliczenia. Metody badań biologicznych. Technika obserwacji mikroskopowych. Różnorodność budowy komórek obserwacje mikroskopowe. Podstawowe czynności życiowe na poziomie komórkowym. L2 Zasady transportu błonowego. Procesy transportu przez błony cytoplazmatyczne (dyfuzja prosta, transport bierny, transport aktywny) i ich rola w czynnościach życiowych na poziomie komórkowym. Transport z udziałem błon cytoplazmatycznych (transport pęcherzykowy) jako podstawowy mechanizm wchłaniania i wydzielania. L3 Cykl życiowy komórki - fazy cyklu komórkowego, podziały komórkowe i ich biologiczna rola. Molekularny mechanizm zatrzymania cyklu komórkowego w wyniku uszkodzenia DNA. Zjawisko apoptozy i nekrozy. A4 Molekularne podstawy dziedziczenia. Etapy realizacji informacji genetycznej na poziomie komórkowym. A5 Podstawy genetyki człowieka - powstawanie i dziedziczenie wybranych wad genetycznych człowieka.

18 A6 L7 L8 L9 L10 Nr Wk1 Wk2 Wk3 Wk4 Wk5 Nr L1 L2 L3 A4 A5 L6 L7 L8 Rola badań cytogenetycznych w medycynie (zastosowanie komórek macierzystych w leczeniu urazów i chorób, strategia klonowania terapeutycznego, genetyczne uwarunkowania nowotworów). Budowa tkankowa organizmu człowieka - obserwacje mikroskopowe tkanki nabłonkowej, łącznej mięśniowej i nerwowej. Anatomia mikroskopowa skóry. Histologiczna budowa naczyń krwionośnych. Anatomia mikroskopowa układu rozrodczego. Podsumowanie wiadomości. Zaliczenie praktyczne rozpoznawanie tkanek na podstawie preparatów mikroskopowych. studia niestacjonarne Temat wykładu Komórka podstawowa jednostka funkcjonalna organizmu człowieka. Czynności życiowe na poziomie komórkowym. Budowa i funkcje organelli komórkowych. Kariokinezy i ich rola biologiczna. Kontrola cyklu komórkowego. Gametogeneza. Programowana śmierć komórki apoptoza. Podstawy genetyki molekularnej - etapy realizacji informacji genetycznej w komórce. Mutacje. Wybrane problemy z zakresu genetyki człowieka. Powstawanie tkanek w rozwoju zarodkowym. Klasyfikacja i charakterystyka tkanek. Budowa tkankowa i funkcje wybranych narządów człowieka. Temat ćwiczenia Zapoznanie z celem i programem przedmiotu, warunkami zaliczenia. Technika obserwacji mikroskopowych. Różnorodność budowy komórek obserwacje mikroskopowe. Podstawowe czynności życiowe na poziomie komórkowym. Zasady transportu błonowego. Procesy transportu przez błony cytoplazmatyczne (dyfuzja prosta, transport bierny, transport aktywny) i ich rola w czynnościach życiowych na poziomie komórkowym. Transport z udziałem błon cytoplazmatycznych (transport pęcherzykowy) jako podstawowy mechanizm wchłaniania i wydzielania. Cykl życiowy komórki - fazy cyklu komórkowego, podziały komórkowe i ich biologiczna rola. Molekularny mechanizm zatrzymania cyklu komórkowego w wyniku uszkodzenia DNA. Zjawisko apoptozy i nekrozy. Molekularne podstawy dziedziczenia. Etapy realizacji informacji genetycznej na poziomie komórkowym. Podstawy genetyki człowieka - powstawanie i dziedziczenie wybranych wad genetycznych człowieka. Rola badań cytogenetycznych w medycynie (komórki macierzyste, strategia klonowania terapeutycznego, nowotwory jako skutek nagromadzenia się mutacji, genetyczne uwarunkowania nowotworów). Budowa tkankowa organizmu człowieka - obserwacje mikroskopowe tkanek Anatomia mikroskopowa skóry, gonad. Histologiczna budowa naczyń krwionośnych. Zaliczenie praktyczne rozpoznawanie tkanek na podstawie preparatów mikroskopowych. V. Literatura Literatura podstawowa: Bal J. (red.). Biologia molekularna w medycynie: elementy genetyki klinicznej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, Alberts B. (red). Podstawy biologii komórki. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2009 Jarygin W. Biologia. Podręcznik dla studentów kierunków medycznych. PZWL, Warszawa, Auguściak-Duma et al. Medical biology. Wyd. Koliber, Lublin, Fletcher H.L., Hickey G.I., Winter P.C. Genetyka. Krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2010 Zabel M (red.). Histologia: podręcznik dla studentów medycyny i stomatologii. Elsevier Urban & Partner, Wrocław, Sawicki W. Histologia. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa, Galewicz W (red.). Początki ludzkiego życia. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków, Literatura uzupełniająca: Konieczny L., Roterman I., Spólnik P. Biologia systemów: strategia działania organizmu żywego. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, Cichocki T. Litwin J.A., Mirecka J. Kompendium histologii. Wyd. UJ, Kraków Baum E. Komórki macierzyste jako bioetyczny problem współczesnej medycyny. Wyd. Nauk. Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego, Poznań Passarge E. (red.). Genetyka: ilustrowany

19 przewodnik. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa Jaworek J., Czupryna A. (red.). Biologia medyczna a zdrowie człowieka. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius, Kraków, VI. Efekty kształcenia: Efekt kształcenia: Nr efektu Student, który zaliczył przedmiot: wiedzy 01 Charakteryzuje budowę mikroskopową oraz właściwości i funkcje komórek, tkanek i narządów człowieka. 02 Wyjaśnia istotę podstawowych procesów życiowych zachodzących na poziomie komórkowym (odżywianie, oddychanie, wzrost, ruch, rozmnażanie, starzenie się, śmierć). Odniesienie do efektów kierunkowych K_W06 K_W02 K_W04 Odniesienie do efektów obszarowych OM1_W01 OM1_W02 OM1_W01 OM1_W02 OM1_W01 OM1_W02 OM1_W03 umiejętności 03 Przedstawia podstawową charakterystykę etapów embriogenezy człowieka. 04 Potrafi prowadzić obserwacje mikroskopowe komórek, tkanek, narządów. 05 Potrafi przygotować i przedstawić prezentację zagadnień z zakresu zastosowania badań biologicznych w medycynie. K_W01 K_U07 K_U26 OM1_W01 OM1_U01 OM1_U02 OM1_U05 OM1_U12 OM1_U13 OM1_U06 kompetencji społecznych 06 Samodzielnie, w odpowiedzialny sposób wykonuje obserwacje laboratoryjne, właściwie organizuje pracę własną. Przestrzega zasad BHP. 07 Wykazuje się zrozumieniem potrzeby uaktualniania swojej wiedzy z zakresu nauk o człowieku. K_K10 K_K11 K_K17 K_K01 OM1_K04 OM1_K02 OM1_K03 OM1_K05 OM1_K06 OM1_K07 OM1_K04 OM1_K01 OM1_K02 OM1_K03 OM1_K05 OM1_K06 OM1_K07 OM1_K07 OM1_K03 OM1_K01 OM1_K02 OM1_K01 VII. Sposoby oceny (F-formująca; P-podsumowująca) F1 odpowiedź ustna F2 sprawdzian pisemny F3 sprawdzian praktyczny F5 udział w dyskusji F6 prezentacja P2 zaliczenie pisemne VIII. Sposób weryfikacji efektów kształcenia: studia stacjonarne Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk1, Wk2, Wk6, Wk7, L1, A6, L7, L8, L9, L10 F1, P2 02 Wk1,Wk2,Wk3,Wk4,Wk5, L1, L2, L3, A4, A5 F2, F6, F5, P2 03 Wk8, L9 F2, P2 04 L1, L2, L3, L7, L8, L9, L10 F3 05 A6 F6, F5 06 L1, L2, L3, L7, L8, L9, L10 F3

20 07 Wk1- Wk8, A4, A5, A6, L1, L2, L3, L7, L8, L9, L10 F5, P2 studia niestacjonarne Nr efektu Forma zajęć Sposób oceny 01 Wk1, Wk2, Wk4, Wk5, L1, L2, L3, L6, L7, L8 F1, P2 02 Wk1,Wk2, L1, L2, L3, A4 F2, F6, F5, P2 03 Wk2, Wk3, Wk4, L7 F2, P2 04 L1, L2, L3, L6, L7, L8 F3 05 A5 F6, F5 06 L1, L2, L3, L6, L7, L8 F3 07 Wk1- Wk5, A4, A5, L1, L2, L3, L6, L7, L8 F5, P2 IX. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów w punktach ECTS: studia stacjonarne 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach...15 h udział w ćwiczeniach laboratoryjnych...14 h udział w ćwiczeniach audytoryjnych... 6 h konsultacje h RAZEM: 36 h 2. Samodzielna praca studenta przygotowanie do sprawdzianów h przygotowanie do sprawdzianu praktycznego...5 h zebranie materiałów i przygotowanie prezentacji ppt... 4 h RAZEM: 14 h 1 punkt ECTS = 25 h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS: 2 godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 50 h - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 1,4 - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 0,6 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne 0,8 udział w ćwiczeniach laboratoryjnych...14 h przygotowanie do sprawdzianu praktycznego...5 h studia niestacjonarne 1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach...10 h udział w ćwiczeniach laboratoryjnych...11 h udział w ćwiczeniach audytoryjnych... 4 h konsultacje h RAZEM: 26 h 2. Samodzielna praca studenta przygotowanie do sprawdzianów h przygotowanie do sprawdzianu praktycznego... 5 h zebranie materiałów i przygotowanie prezentacji ppt...14 h RAZEM: 24 h 1 punkt ECTS = 25 h pracy przeciętnego studenta, liczba punktów ECTS: 2 godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta OGÓŁEM: 50 h - w tym liczba punktów ECTS za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 1 - w tym liczba punktów ECTS za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta 1 3. Liczba punktów ECTS za zajęcia praktyczne 1,2 udział w ćwiczeniach laboratoryjnych...11 h przygotowanie do sprawdzianu praktycznego...5 h zebranie materiałów i przygotowanie prezentacji ppt...14 h X. Autor programu (dane kontaktowe): dr Barbara Juśkiewicz-Swaczyna XI. Pieczęć i podpis Dziekana (akceptacja sylabusa):

21 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego PRZEDMIOT: Edukacja zdrowotna KIERUNEK: Fizjoterapia SPECJALNOŚĆ:- RODZAJ STUDIÓW: studia stacjonarne/niestacjonarne POZIOM KSZTAŁCENIA: studia I 0 ROK/ SEMESTR: I/1 Wykłady liczba godzin 15/10 Język wykładowy polski Ćwiczenia liczba godzin - Forma zaliczenia zaliczenie z oceną KOD ECTS: O12 PUNKTY ECTS: 1 STATUS PRZEDMIOTU do wyboru GRUPA PRZEDMIOTÓW: O OBSZAR KSZTAŁCENIA: M1 PROFIL KSZTAŁCENIA praktyczny Wymagania wstępne/ Zaliczone przedmioty poprzedzające: brak I. Jednostka organizacyjna: Wydział Fizjoterapii II. Cele i zadania przedmiotu: uzyskanie wiedzy z zakresu edukacji zdrowotnej promującej zdrowy styl życia (całożyciową troskę o zdrowie). Określenie czynników kształtujących zachowania ważne dla zdrowia, zarówno jego formy sprzyjające, jak i związane z ryzykiem zdrowotnym. III. Forma zajęć: wykład kursowy Wk IV. Treści programowe: Studia stacjonarne Nr Temat wykładu Wk1 Pojęcie zdrowia w kontekście filozoficznym, religijnym, kulturowym i społecznym. Wk2 Priorytety w naszym życiu a zdrowie. Wk3 Społeczeństwo wobec zagrożeń cywilizacyjnych Wk4 Obszary edukacji zdrowotnej. Wk5 Obszary edukacji zdrowotnej. Wk6 Obszary edukacji zdrowotnej. Wk7 Rola fizjoterapeuty w edukacji zdrowotnej. Studia niestacjonarne Nr Temat wykładu Wk1 Pojęcie zdrowia w kontekście filozoficznym, religijnym, kulturowym i społecznym. Wk2 Priorytety w naszym życiu a zdrowie. Wk3 Społeczeństwo wobec zagrożeń cywilizacyjnych Wk4 Obszary edukacji zdrowotnej. Wk5 Rola fizjoterapeuty w edukacji zdrowotnej. V. Literatura Literatura podstawowa: 1. Białek E.D. Edukacja zdrowotna w praktyce. Wyd. Instytut Psychosyntezy, Woynarowska B., Edukacja zdrowotna. Podręcznik dla studentów. Warszawa Borzucka-Sitkiewicz K. Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna. Przewodnik dla edukatorów zdrowia. Oficyna Wydawnicza Impuls, Sierakowska M. (red.), Wrońska I. (red.). Edukacja zdrowotna w praktyce pielęgniarskiej. PZWL, 2014 Literatura uzupełniająca: 1. Łuczyńska A., Zmiana zachowań zdrowotnych. Dlaczego dobre chęci nie wystarczają?, Gdańsk Kuński H., Trening zdrowotny osób dorosłych, Warszawa 2003.