INSTRUKCJA ĆWICZENIOWA NR 2 GIMP: Narzędzia selekcji

Transkrypt

1 INSTRUKCJA ĆWICZENIOWA NR 2 GIMP: Narzędzia selekcji Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest nabycie umiejętności zaznaczania i modyfikowania dowolnych obszarów fotografii cyfrowych poprzez wykorzystanie narzędzi selekcji dostępnych w programie GIMP. Wiadomości teoretyczne Selekcja jest zaznaczeniem zbioru pikseli (inaczej stworzeniem maski), w celu edycji określonej części warstwy. Wszystkie piksele obrazka objęte selekcją (maską), mogą być poddawane edycji a pozostałe są chronione przed zmianami. Selekcje możemy tworzyć na wiele sposobów: za pomocą narzędzi selekcji, za pomocą opcji Zaznaczenie>Szybka maska, poprzez zmianę obrysu obiektów znajdujących się na warstwach, poleceniem Kanał alfa na zaznaczenie, poleceniem z menu obrazka Zaznaczenie>Wszystko (CTRL+A) tworzy selekcje o rozmiarze całego obrazka Opcje narzędzi selekcji Zaznaczenie obszarów prostokątnych (R) narzędzie umożliwia utworzenie zaznaczenia prostokątnego jak i kwadratowego po wciśnięciu klawisza Shift i trzymaniu go dopóki nie skończymy zaznaczać. Zaokrąglaj krawędzie Określa promień zmiękczania zaznaczenia. Opcja ta umożliwia stworzenie efektu przechodzenia od pełnego wypełnienia zaznaczenia (kolorem, teksturą, gradientem) do przezroczystości. Im promień wygładzania będzie większy, tym zaokrąglanie odbywać się będzie na większej długości. Zmniejszaj zaznaczenie - Powoduje automatyczne zmniejszenie się zaznaczenia. Próbkuj wszystkie warstwy przy wykonywaniu operacji brane są pod uwagę wszystkie widoczne warstwy, a nie tylko warstwę aktywną. Zaznaczenie odręczne, Stały rozmiar, Stałe proporcje - Parametry te umożliwiają określenie sposobu definiowania rozmiarów zaznaczenia. Zaznaczenie obszarów eliptycznych (E)- Pozwala na utworzenie zaznaczenia w kształcie elipsy lub koła po wciśnięciu klawisza Shift i trzymaniu go dopóki nie skończymy zaznaczać. Wygładzanie - Kiedy ta opcja jest włączona, brzegi zaznaczanej elipsy są nieco rozmywane, przez co sprawia wrażenie gładszej i ładniejszej. Jest to tzw. antyaliasing. Odręczne zaznaczanie obszarów (F) - Narzędzie to służy do swobodnego definiowania zaznaczeń. Zaznaczenie sąsiadujących obszarów (Z) - klikając w dowolnym miejscu obrazu, narzędzie to zaznaczy wszystkie sąsiadujące piksele, których kolor jest wystarczająco podobny do koloru piksela, na którym kliknęliśmy. Zaznaczenie obszarów według koloru (Shift+O) - klikając w dowolnym miejscu obrazu, narzędzie to zaznaczy wszystkie sąsiadujące piksele, których kolor jest wystarczająco podobny do koloru piksela, na którym kliknęliśmy, przy czym, dołączane piksele nie muszą ze sobą sąsiadować. O tym, czy piksel o danym kolorze będzie włączony do zaznaczenia czy nie, decyduje opisany poniżej parametr próg.

2 Z obszarami przezroczystymi - Umożliwia zaznaczanie przezroczystych pikseli. Próbkuj wszystkie warstwy - Przełącznik, przy pomocy którego określamy, czy zaznaczenie ma powstawać w oparciu o wszystkie widoczne warstwy czy tylko w oparciu o warstwę aktywną. Próg określa maksymalną różnicę kolorów pomiędzy zaznaczonymi pikselami. Im ten parametr przyjmuje mniejszą wartość, tym przyjmowane piksele muszą być bardziej podobnego koloru do piksela klikniętego na początku. Wielkość tego parametru możemy określić na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest po prostu przesunięcie suwaka na odpowiednią wartość. Drugi sposób polega na tym, iż po kliknięciu w wybrane miejsce, możemy przeciągając myszkę w górę lub w prawo zwiększyć, natomiast w dół lub w lewo zmniejszyć wielkość tego parametru. Takie rozwiązanie umożliwia podglądanie wyglądu zaznaczenia w trakcie jego definiowania. Tworzenie i modyfikowanie ścieżek (B) - Narzędzie to umożliwia tworzenie tzw. ścieżek poprzez "sklejanie" krzywych Beziera. Krzywa taka wyznaczona jest poprzez dwa punkty zaczepienia i dwa punkty kontrolne. W przypadku ścieżki, każdemu punktowi zaczepienia odpowiadają dwa punkty kontrolne. Aby ścieżka w danym punkcie zaczepienia była gładka punkt zaczepienia jak i odpowiadające mu punkty kontrolne nie mogą się pokrywać oraz powinny być współliniowe. Zaznaczanie kształtów w obrazie (I) - Inteligentne nożyce to narzędzie do tworzenia zaznaczenia w następujący sposób. Klikając myszką na obrazie dodajemy punkty, na których rozpięta jest krzywa podobna do ścieżki. Krzywe pomiędzy tymi punktami określają się jednak automatycznie poprzez wyszukiwanie krawędzi na obrazie tj. obszarów, w których jest duży kontrast kolorów pomiędzy elementami. Aby skutecznie używać tego narzędzia, dodawane punkty należy rozmieszczać odpowiednio gęsto zwłaszcza, w miejscach gdzie krzywa "mocno zakręca", a także w punktach, gdzie krzywa nie jest gładka. Manipulowanie zaznaczeniami Zaznaczenia możemy traktować jako swego rodzaju zbiory. Możemy je sumować, odejmować, mnożyć, wyznaczać dopełnienie. Służą do tego tryby w ustawieniach narzędzi selekcji. Dodawanie zaznaczeń uruchamiamy naciskając klawisz Shift i klikając w miejscu gdzie chcemy dodać obraz. Odejmowanie zaznaczeń - uruchamiamy naciskając klawisz Ctrl i klikając w miejscu gdzie chcemy odjąć część obrazu. Sumowanie zaznaczeń - uruchamiamy naciskając klawisze Shift+Ctrl i klikając w miejsce gdzie chcemy zsumować zaznaczenia. Aby przesunąć samo zaznaczenie należy trzymając wciśnięty klawisz Alt kliknąć w tym zaznaczeniu myszką i przesunąć w wybrane miejsce. Aby przesunąć obszar aktywnej warstwy zawarty w zaznaczeniu, po prostu przeciągamy, go w wybrane miejsce. Okaże się jednak, iż po tej operacji, na liście warstw, utworzy się coś na kształt nowej warstwy. Jest to tzw. "oderwane zaznaczenie". Zadania z tej instrukcji bazują na materiałach należących do W. Gajdy dostępnych na stronie 2

3 Arkusz ćwiczeniowy Zad. 1 Celem ćwiczenia jest przygotowanie ilustracji przedstawiającej zielony prostokąt, zielony owal, niebieski kwadrat, czerwone koło oraz niebieski rysunek w kształcie choinki. Ćwiczenie rozpoczynamy od utworzenia nowego, pustego rysunku o wymiarach 600x600. Następnie wybieramy z narzędziówki opcję Zaznaczenie prostokątne i na środku obrazu rysujemy prostokąt. Teraz wypełnimy prostokąt kolorem zielonym. W tym celu z narzędziówki wybieramy opcję Wypełnianie kubełkiem. Aby wybrać kolor zielony klikamy dwa razy na obszar Kolor pierwszoplanowy oraz tła dostępny w lewym dolnym rogu narzędziówki. W otwartym oknie Zmiana aktywnego koloru wybieramy kolor zielony, zatwierdzamy wybór i klikamy na prostokąt. Prostokąt powinien zostać wypełniony kolorem zielonym. Po zakończeniu klikamy w biały obszar aby odznaczyć rysunek. Teraz narysujemy elipsę. W tym celu wybieramy z narzędziówki Zaznaczenie eliptycznych obszarów i rysujemy elipsę. Następnie wypełniamy ją kolorem zielonym, wybierając z narzędziówki kubełek i klikając w elipsę. Powinniśmy otrzymać zieloną elipsę. Po zakończeniu klikamy w biały obszar aby odznaczyć rysunek. Teraz narysujemy kwadrat. Z narzędziówki wybieramy opcję Zaznaczenie prostokątne i rysujemy dowolny kształt prostokątny, a następnie (ciągle trzymając klawisz myszki) naciskamy klawisz Shift i przesuwamy myszkę. Wybrany obszar powinien przybrać kształt kwadratu. Tak zaznaczony obszar wypełniamy kolorem niebieskim. Po zakończeniu klikamy w biały obszar aby odznaczyć rysunek. Aby narysować koło z narzędziówki wybieramy opcję Zaznaczenie eliptycznych obszarów i rysujemy elipsę, a następnie (ciągle trzymając klawisz myszki) naciskamy klawisz Shift i przesuwamy myszkę. Następnie wypełniamy koło kolorem czerwonym. Po zakończeniu klikamy w biały obszar aby odznaczyć rysunek. Ostatni etap pracy to odręczne narysowanie choinki. Z narzędziówki wybieramy opcję Odręczne zaznaczanie obszarów, po czym rysujemy choinkę. Zmieniamy kolor wypełnienia na niebieski, uaktywniamy narzędzie Wypełnianie kolorem lub deseniem i klikamy w choinkę. Zapisz ilustrację w swoim folderze pod nazwą obrazki1.jpg. Zad. 2 Przygotuj ilustrację o wymiarach 256x256 przedstawiającą dwa kwadraty, prostokąt oraz dwa koła i elipsę wypełnione dowolnym kolorem. Po utworzeniu nowego rysunku, tworzymy selekcję kwadratową. W tym celu wybieramy narzędzie do selekcji prostokątnej. Rysujemy dowolny kształt prostokątny, a następnie (ciągle trzymając klawisz myszki) naciskamy klawisz Shift i przesuwamy myszkę. Wybrany obszar powinien przybrać kształt kwadratu. Tak zaznaczony obszar wypełniamy dowolnym kolorem farby. Po zakończeniu klikamy w biały obszar aby odznaczyć rysunek. Następnie ponownie wybieramy narzędzie do selekcji prostokątnej i zaznaczamy dowolny prostokąt. Trzymając jeszcze klawisz myszki naciskamy klawisz Ctrl. Kształt prostokąta zostanie tak zmodyfikowany, że jego środek ciężkości wypadnie w miejscu wskazywanym przez myszkę podczas rozpoczęcia operacji zaznaczania. Uzyskany obszar wypełniamy dowolnym kolorem. Po zakończeniu klikamy w biały obszar aby odznaczyć rysunek. Ponownie zmieniamy narzędzie na selekcję prostokątną. Tym razem, podczas zaznaczania obszaru prostokątnego naciskamy oba klawisze: Ctrl + Shift. Zaznaczany obszar powinien przyjąć kształt kwadratu, zaś jego środek powinien wypadać w punkcie początkowo wskazywanym przez myszkę. Zaznaczony kwadrat wypełniamy dowolnym kolorem. Klawisze Ctrl+Shift w podobny sposób modyfikują działanie narzędzia do selekcji eliptycznej. Naciskając Shift uzyskamy obszar okrągły. Klawisz Ctrl zmienia środek elipsy. Nowym środkiem staje się punkt, od którego rozpoczęliśmy zaznaczenie obszaru. Oczywiście podobnie jak w przypadku selekcji prostokątnej możemy nacisnąć równocześnie klawisze Shift+Ctrl. Uzyskamy wówczas koło o zadanym środku. Zadania z tej instrukcji bazują na materiałach należących do W. Gajdy dostępnych na stronie 3

4 Wykorzystując opisane działanie klawiszy Ctrl+Shift w stosunku do selekcji eliptycznej kończymy to zadanie rysując dwa koła i jedną elipsę. Zapisz ilustrację w swoim folderze pod nazwą obrazki2.jpg. Zad. 3 Wykonaj rysunek prezentujący krzyż, oraz drabinę. Rysunek wykonaj wykorzystując operacje sumy oraz różnicy zaznaczeń prostokątnych. Ćwiczenie rozpoczynamy od utworzenia nowego, pustego rysunku o wymiarach 600x600. Następnie wybieramy z narzędziówki opcję Zaznaczenie prostokątne i na środku obrazu rysujemy prostokąt, który będzie stanowić jedno z ramion krzyża. Teraz naciskamy klawisz Shift - jeśli poruszymy wskazówką myszki (bez naciskania przycisku), wówczas obok wskaźnika myszki powinien się pojawić znak plus. Trzymając klawisz Shift rysujemy prostokąt, który będzie stanowił drugie ramię krzyża. Po rozpoczęciu rysowania (czyli po naciśnięci klawisza myszki) należy zwolnić klawisz Shift. W momencie, gdy kształt krzyża jest zadowalający zwalniamy klawisz myszki. Otrzymane zaznaczenie powinno być połączeniem obydwu zaznaczonych prostokątów. Otrzymane zaznaczenie wypełniamy dowolnym kolorem farby. Po zakończeniu klikamy w biały obszar aby odznaczyć rysunek. W podobny sposób rysujemy drabinę. Najpierw rysujemy duży prostokąt. Następnie przyciskamy klawisz Ctrl i przesuwamy wskaźnik myszki (bez naciskania przycisków myszki). Obok wskazówki myszki pojawi się znak minus informujący nas o tym, że będziemy wykonywali różnicę zaznaczeń. Trzymając klawisz Ctrl rozpoczynamy operację zaznaczania. Po naciśnięciu lewego przycisku myszki zwalniamy klawisz Ctrl. Po ustaleniu żądanego rozmiaru prostokąta zwalniamy klawisz myszki. Operację tą powtarzamy kilkukrotnie (tj. z oryginalnego kwadratu wycinamy kilka prostokątów), po czym uzyskane zaznaczenie wypełniamy dowolnym kolorem. Zapisz ilustrację w swoim folderze pod nazwą obrazki3.jpg. Zad. 4 Pomaluj figury z ćwiczenia 2 na kolor czarny. W tym celu otwieramy plik o nazwie obrazki2.jpg. Wybieramy z narzędziówki opcję Zaznaczanie sąsiadujących obszarów i klikamy w białe tło. Otrzymaliśmy w ten sposób zaznaczenie całego rysunku za wyjątkiem kolorowych figur. Teraz odwrócimy zaznaczenie korzystając z opcji Zaznaczenie> Odwróć zaznaczenie. Otrzymana w ten sposób selekcja nie jest dokładna, ponieważ otworzony obraz był zapisany w formacie JPEG i zawiera piksele o delikatnym szarawym, zielonkawym, czerwonawym i niebieskawym odcieniu. Następnie wypełnijmy zaznaczone figury kolorem czarnym, wybierając z palety ten kolor i klikając na dowolną figurę. Zapisz ilustrację w swoim folderze pod nazwą obrazki4.jpg. Zad. 5 Pomaluj figury z ćwiczenia 2 na kolor żółty. W tym celu otwieramy plik o nazwie obrazki4.jpg. Wybieramy z narzędziówki opcję Zaznaczanie obszarów według kolorów i klikamy w białe tło. Otrzymaliśmy w ten sposób zaznaczenie całego rysunku za wyjątkiem kolorowych figur. Teraz odwrócimy zaznaczenie korzystając z opcji Zaznaczenie> Odwróć zaznaczenie. Otrzymana w ten sposób selekcja nie jest dokładna, ponieważ otworzony obraz był zapisany w formacie JPEG i zawiera piksele o delikatnym szarawym, zielonkawym, czerwonawym i niebieskawym odcieniu. Następnie wypełnijmy zaznaczone figury kolorem żółtym, wybierając z palety ten kolor i klikając na dowolną figurę. Zapisz ilustrację w swoim folderze pod nazwą obrazki5.jpg Zadania z tej instrukcji bazują na materiałach należących do W. Gajdy dostępnych na stronie 4

5 Zad. 6 Wyodrębnij ze zdjęcia samochód. Ćwiczenie rozpoczynamy od znalezienia w internecie zdjęcia przedstawiającego samochód i zapisania go w swoim folderze pod nazwą samochod.jpg. Następnie wczytujemy zdjęcie do Gimpa i wybieramy z narzędziówki opcję Tworzenie i modyfikowanie ścieżek - ikona stalówki. Przechodzimy do obrazu i odrysowujemy samochód klikając wokół konturu. Każde kliknięcie spowoduje dodanie do ścieżki kolejnego punktu. Dodawanie punktów kończymy klikając w pierwszy punkt. Jeśli któryś z punktów ścieżki leży w złym miejscu to możemy go przesunąć przytrzymując klawisz Ctrl. Całą ścieżkę przesuniemy przytrzymując klawisz Alt. Gdy ścieżka jest gotowa należy ją zamienić w zaznaczenie. W tym celu w Opcjach narzędzia Tworzenie i modyfikowanie ścieżek kliknij w pole Utwórz zaznaczenie ze ścieżki. Następnie wybieramy z menu opcję Zaznaczenie>Zmniejsz wpisujemy 2 piksele i Zaznaczenie >Zaokrągl wpisujemy 10. Wybieramy opcję Edycja>Wytnij i Edycja>Wklej jako nowy. Zapisujemy nowy obraz pod nazwą samochod_2a.xcf. Zad. 7 Przekształć ilustrację zapisaną w pliku aula1.jpg w taki sposób, aby brzeg ilustracji płynnie przechodził w biały kolor. Rozpoczynamy otwierając obraz aula1.jpg i zaznaczamy cały obraz, wykorzystujemy do tego opcję Zaznaczenie>Wszystko (Ctrl+A). Następnie zmniejszamy zaznaczenie o 20 pikseli: opcja Zaznaczenie>Zmniejsz. Teraz odwracamy zaznaczenie: Zaznaczenie>Odwróć (Ctrl+I). Opcja ta umożliwia zmianę obszaru zaznaczonego tak, by to, co było zaznaczone stało się niezaznaczone, zaś obszar uprzednio niezaznaczony stał się zaznaczony. Wreszcie wygładzamy zaznaczenie: Zaznaczenie>Zaokrągl. Podajmy promień wygładzania 20. Teraz należy uzyskane zaznaczenie zalać białą farbą wykorzystując opcję Wypełnianie kubełkiem. Uzyskany obraz zapisujemy do pliku pod nazwą aula.jpg. Zad. 8 Przekształć ilustrację zapisaną w pliku wystawa.jpg na 4 obrazy, każdy o rozmiarach 200x200 w taki sposób, aby brzeg każdego obrazu płynnie przechodził w biały kolor. Najpierw należy otworzyć plik wystawa.jpg i wykadrować 4 obrazy o wielkości 200x200. Każdy z wykadrowanych obrazów należy zapisać pod nazwami a.jpg, b.jpg, c.jpg, d.jpg. Następnie, każdy z 4 wykadrowanych obrazów trzeba przekształcić według metody opisanej w poprzednim zadaniu i zapisać. Zad. 9 Wykonaj logo widoczne na rysunku obok. Wynik pracy zapisz w formatach XCF, JPEG oraz PNG. Pracę rozpoczynamy od utworzenia nowego rysunku o rozmiarach 30x30 pikseli. Następnie do rysunku dodajemy dwie prowadnice pionowe oraz dwie prowadnice poziome tak, by rysunek był podzielony na kwadraty o rozmiarze 10x10 pikseli. Umieszczenie prowadnic na naszym rysunku wykonujemy następująco. Należy kliknąć lewym przyciskiem myszki na linijce i przeciągnąć kursor myszy (cały czas trzymamy guzik myszki) na obszar rysunku. Tak jak byśmy chcieli przesunąć linijkę. W miejscu, w którym zwolnimy klawisz myszki pojawi się na rysunku przerywana linia. Jest to właśnie prowadnica. Prowadnice poziome uzyskujemy korzystając z poziomej linijki, natomiast prowadnice pionowe - z pionowej. Zarówno linijki jak i prowadnice możemy ukryć wykorzystując opcję Widok>Linijki oraz Widok> Prowadnice. Opcje te posiadają skróty Ctrl-Shift-R oraz Ctrl-Shift-T. Raz ustawioną prowadnicę możemy dowolnie przesuwać. W tym celu należy użyć narzędzia "Przesuwanie warstw oraz zaznaczeń" aktywowanego skrótem klawiszowym m. Zadania z tej instrukcji bazują na materiałach należących do W. Gajdy dostępnych na stronie 5

6 Teraz przystępujemy do dokonania selekcji fragmentu rysunku. Chcemy zaznaczyć trzy kwadraty leżące na przekątnej i pomalować je na żółto. Wybieramy narzędzie do selekcji prostokątnej i zaznaczamy pierwszy kwadrat. Następnie naciskamy klawisz Shift i zaznaczamy drugi kwadrat. W podobny sposób do otrzymanej selekcji dodajemy trzeci kwadrat. Jeśli teraz wyłączymy widoczność prowadnic (Ctrl-Shift-T), wówczas powinniśmy ujrzeć selekcję obejmującą trzy kwadraty. Selekcję wypełniamy kolorem żółtym. Następnie odwracamy selekcję (Ctrl-I). Teraz selekcja obejmuje biały obszar naszego rysunku. Selekcję wypełniamy kolorem czarnym. Uzyskany obraz zapisujemy w formacie XCF. Pamiętajmy, że zapisanie obrazu w jakimkolwiek innym formacie spowoduje utratę prowadnic i selekcji! Jeśli dysponujemy obrazem w formacie XCF to oczywiście bez trudu możemy uzyskać obraz w innym formacie. Wystarczy otworzyć nasz obraz i wykonać operacje Zapisz jako... Zapiszmy wykonany rysunek dodatkowo w formatach JPEG oraz PNG. Jeśli porównamy rozmiary otrzymanych plików to okaże się, że plik PNG jest mniejszy. Ponadto jakość obrazu zapisanego w pliku PNG będzie lepsza. Zapamiętajmy zatem, by rysunki przedstawiające figury geometryczne powypełniane kilkoma kolorami zapisywać w formacie PNG. Format JPEG sprawdza się w stosunku do fotografii. Zad. 10 Wykonaj rysunki przedstawiające znaki lotnictwa japońskiego, polskiego oraz RAFu. Wynik pracy zapisz w formatach XCF, JPEG oraz PNG. Wykonanie godła lotnictwa polskiego rozpoczynamy od ustawienia prowadnic. Rysunek o wymiarach 30x30 pikseli dzielimy prowadnicami na 4 równe fragmenty. Po ustaleniu położenia prowadnic zaznaczamy obszar przeznaczony na kolor czerwony. Wykorzystujemy w tym celu narzędzie do selekcji prostokątnej i klawisz Shift służący do tworzenia sumy selekcji. Dodajemy kolejne prostokąty i kwadraty aż do uzyskania selekcji obejmującej cały czerwony obszar rysunku. Następnie selekcję wypełniamy kolorem czerwonym, a sam obraz zapisujemy do plików XCF, PNG oraz JPEG. Godło lotnictwa japońskiego to po prostu czerwone koło na białym tle. Utwórzmy obraz o rozmiarze 31x31 pikseli, następnie dodajmy prowadnice poziomą w odległości 15 pikseli od górnej krawędzi rysunku oraz prowadnicę pionową w odległości 15 pikseli od lewej krawędzi obrazu. Teraz wykonujemy selekcje eliptyczną rozpoczynając od punktu przecięcia prowadnic. W trakcie rozpinania eliptycznej selekcji naciskamy klawisze Ctrl oraz Shift. Nasza selekcja powinna przybrać kształt koła o środku w punkcie przecięcia prowadnic. Jeśli rozepniemy selekcję aż do brzegu rysunku to powinniśmy zauważyć, że selekcja z każdej strony dotyka krawędzi obrazu. Innym słowy selekcja jest umiejscowiona w środku rysunku. Selekcję wypełniamy czerwona farbą. Godło lotnictwa alianckiego wykonujemy identycznie jak godło japońskie. Ponieważ godło aliantów zawiera pierścienie niebieski, biały i czerwony, zatem musimy trzykrotnie powtórzyć selekcję, za każdym razem zmniejszając jej promień. Zad. 11 Wykorzystując operację zmniejszania zaznaczenia wykonaj rysunek widoczny obok. Wynik pracy zapisz w formacie PNG. Utwórzmy kwadratowy rysunek o wymiarach 30x30 pikseli. Następnie zaznaczmy cały rysunek (klawisz Ctrl-A). Zaznaczony rysunek wypełniamy kolorem czerwony. Następnie zmniejszamy zaznaczenie: Zaznaczenie>Zmniejsz o 5 pikseli. Uzyskane zmniejszone zaznaczenie wypełniamy kolorem czarnym. Operacje zmniejszania zaznaczenia i wypełniania kolorem powtarzamy żądaną liczbę razy. Zadania z tej instrukcji bazują na materiałach należących do W. Gajdy dostępnych na stronie 6