Nie znamy się na wszystkim, ale mało kto zna się na geoinformatyce tak, jak my. Nasza wyobraźnia twardo stąpa po Ziemi.

Transkrypt

1

2 Szanowni Państwo Zapraszam na wyprawę do nowego, intrygującego i otwierającego nieznane możliwości świata geoinformatyki. Pozwólcie jednak, że zacznę od stwierdzenia kwestii oczywistej. O sukcesie w nowoczesnym, coraz bardziej zglobalizowanym świecie decydują trzy czynniki: informacja, informacja, informacja. Adekwatna informacja we właściwym czasie i we właściwym miejscu decyduje o przewadze konkurencyjnej. Do rangi najwyższych priorytetów urasta więc umiejętność zarówno pozyskiwania, jak i dostarczania informacji. Stwierdzenie to nie unieważnia drugiej niezwykle istotnej reguły. Większość podmiotów współczesnego obiegu informacyjnego i gospodarczego przedsiębiorstw, producentów żywności, a zwłaszcza jednostek administracji samorządowej i państwowej, służb zapewniających bezpieczeństwo funkcjonuje w określonej przestrzeni geograficznej, w której ciągle, pozornie wbrew logice globalnej integracji, najważniejszymi czynnikami sukcesu są: lokalizacja, lokalizacja, lokalizacja. Oczywiście, żadnej sprzeczności między opisanymi regułami nie ma, bo jak twierdzą najwybitniejsi eksperci, spór między globalnym a lokalnym jest fałszywy, wszyscy bowiem w istocie doświadczamy procesu glokalizacji. Glokalizacja oznacza, że działamy lokalnie, w określonej przestrzeni geograficznej, lecz nasze działania przebiegają w globalnej przestrzeni informacyjnej. Obie przestrzenie integruje nowa, dynamicznie rozwijająca się dyscyplina wiedzy geoinformatyka. Geoinformatyka odwołuje się do najnowszych osiągnięć technik przetwarzania informacji i wizualizacji, technologii telekomunikacyjnych, kosmicznych i satelitarnych oraz do wiedzy geograficznej, wiedzy o Ziemi umożliwiającej nadawanie przetwarzanym informacjom realnego sensu. Do tej pory nie istniały w Polsce profesjonalne rozwiązania geoinformatyczne, oferujące kompleksowy proces tworzenia oraz analizy informacji przestrzennej, od pozyskania obrazów satelitarnych po ich przetworzenie do postaci oczekiwanej przez klienta. Sytuacja zmieniła się jednak radykalnie, gdy z inicjatywy kierowanej przeze mnie spółki giełdowej Techmex S.A. na skutek olbrzymiej inwestycji w Komorowie k. Ostrowii Mazowieckiej powstało najnowocześniejsze i jedyne w Europie Środkowo-Wschodniej Centrum Satelitarne. Jakość dostarczanej przez nasze Centrum Satelitarne informacji przestrzennej oraz opartych na niej produktów szybko zjednała uznanie liczących się kontrahentów, którzy przekonali się, że dzięki naszym usługom mogą sprawniej, taniej i lepiej realizować zadania inwestycyjne, monitoringowe oraz skuteczniej zarządzać powierzonymi ich pieczy obszarami. Najwyższej jakości infrastruktura techniczna oraz światowej klasy wiedza naszych pracowników jest do Państwa dyspozycji. 2

3 Nie znamy się na wszystkim, ale mało kto zna się na geoinformatyce tak, jak my. Nasza wyobraźnia twardo stąpa po Ziemi. Ziemia, przestrzeń życia człowieka i jednocześnie obszar jego działań eksploracyjnych. Wyobraźnia, cecha typowo ludzka, umożliwiająca przekraczanie ograniczeń nakładanych przez fizyczną realność geografii. Marco Polo, Krzysztof Kolumb, Magellan mogli polegać tylko na własnej wyobraźni, gdy wyruszali w nieznany świat rozpoczynając trwającą do dziś epokę globalizacji. Człowiek przebadał każdy centymetr Ziemi, na mapach nie ma już więcej białych plam, wiemy że na krańcach świata nie kryją się, jak to sobie wyobrażał Marco Polo, jednorożce. Co pozostało? Nieustannie polegać na wyobraźni. To dzięki niej w miejsce starych, już zbadanych i wyeksploatowanych tworzymy nowe białe plamy przestrzenie kreatywnej eksploracji Ziemi. Jacek Studencki Prezes Zarządu Techmex S.A. 3

4 Centrum Satelitarne w Polsce Nasza wyobraźnia stąpa twardo po Ziemi. Na dynamicznie rozwijającym się rynku usług i produktów GIS (Geograficzne Systemy Informacyjne) czynnikami krytycznymi, decydującymi o jakości oferty są: dokładność, rozdzielczość, szybkość i głębia analizy danych. By sprostać tym wymaganiom, potrzebne są nie tylko najwyższe kompetencje kadry, ale także supernowoczesna infrastruktura techniczna, gwarantująca bezpośredni dostęp do danych pomiarowych i zobrazowań satelitarnych o najwyższych parametrach technicznych. Odpowiedzią Techmex S.A. na to wyzwanie była inwestycja w pierwsze w Polsce i w Europie Środkowo- Wschodniej Centrum Satelitarne. Ośrodek, położony w Komorowie koło Ostrowii Mazowieckiej jest jednym z kilkunastu na świecie operatorów satelity Ikonos, powstał w 2004 r. jako rezultat wielomilionowych nakładów, zrealizowanych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Techmex S.A. inicjował to przedsięwzięcie i jest współwłaścicielem Centrum. W efekcie do Polski została wprowadzona unikatowa technologia, umożliwiająca świadczenie usług w zakresie informacji terenowej i przestrzennej o najwyższych, światowych parametrach. 4

5 Nasza wyobraźnia stąpa twardo po Ziemi. 5

6 Pozyskiwanie obrazów Uzyskane z satelity obrazy są materiałem wyjściowym do przygotowania produktów i usług stanowiących właściwą ofertę Centrum. W oparciu m.in. o technologie przetwarzania obrazów dostarczone przez światowych liderów, renomowane amerykańskie spółki Raytheon i Lockheed Martin, eksperci Centrum są w stanie tworzyć wizualizacje, których rozdzielczość terenową można porównać do fotografii lotniczych. Warto jednak zaznaczyć, że dane pochodzące z Centrum charakteryzują się szerszym zakresem spektralnym. Ponadto można je uzyskać w krótszym czasie, niż w przypadku fotografii lotniczych. 6

7 Zasoby Obok infrastruktury technicznej najważniejszym zasobem Centrum Satelitarnego jest ekspercka kadra zdolna twórczo wykorzystać wyrafinowane technologie, by sprostać wymaganiom klientów. Pracownicy stacji, przeszkoleni w wiodących ośrodkach geoinformatycznych w Niemczech i Stanach Zjednoczonych nie ustępują kompetencjami od swoich zagranicznych kolegów. Kolejnym unikatowym zasobem są archiwa zobrazowań, stanowiących podstawę dla dalszych analiz. I tak w Centrum w pierwszym roku działalności zgromadzono zdjęcia odpowiadające powierzchni pół miliona km kwadratowych (w tym powierzchnia ponad połowy Polski) z rozdzielczością jednego metra oraz powierzchni całego kraju z rozdzielczością 5 m. Archiwum dysponuje także obrazami fragmentów innych państw europejskich. Ponadto wspomnieć należy o dostępnej w archiwum wektorowej mapie Polski w skali 1:50 000, adresowych wektorowych planach licznych polskich miast oraz wirtualnych modelach 40 miast, chętnie wykorzystywanych przez instytucje samorządowe, czy też operatorów sieci komórkowych. Zasoby te są systematycznie powiększane i aktualizowane. 7

8 Technologie przetwarzania Zdjęcia satelitarne, choć stanowią podstawowy produkt Centrum, są jednak dopiero początkiem analizy udostępnianej przez satelitę informacji terenowej. By dotrzeć do jej pełnego bogactwa, potrzebne są zaawansowane narzędzia analityczne i ekspercka wiedza pracowników Centrum. Ich połączenie powoduje, że na podstawie danych satelitarnych można szybko zidentyfikować naziemne punkty kontrolne i punkty wiążące, edytować cyfrowe dane terenu, dokonywać edycji DTM, tworzyć mozaiki z ponad 200 pojedynczych obrazów oraz wykonywać wiele innych funkcji przetwarzania. Zasoby Centrum oraz stosowane w nim technologie przetwarzania stanowią podstawę naszej oferty. Zobrazowania satelitarne Ikonos Satelita Ikonos został wyniesiony w przestrzeń kosmiczną na orbitę o wysokości 681 km we wrześniu 1999 r. Obiekt, należący do amerykańskiej spółki GeoEye, rejestruje obrazy Ziemi z rozdzielczością 1 m. Nad terytorium Polski Ikonos przelatuje codziennie, fotografując w trakcie przelotu pas o szerokości 11 km i długości ok km. W rezultacie każdego dnia powstaje aktualna informacja dotycząca obszaru 11 tysięcy km kwadratowych naszego kraju. Techmex S.A. jest więc jedynym w tej chwili operatorem, mającym dostęp do permanentnie aktualizowanych wysokorozdzielczych zdjęć Polski oraz obszarów znajdujących się w zasięgu działania Centrum Satelitarnego. Centrum Satelitarne jest w stanie pozyskiwać informacje z obszaru 16,6 mln km kwadratowych, a więc praktycznie z całej Europy, zachodnich rubieży Azji i północnych krańców Afryki. W rezultacie funkcja Techmex S.A. jako operatora Centrum wykracza daleko poza obsługę lokalnego rynku, lecz integruje firmę z globalnym systemem organizacji zajmujących się informacją przestrzenną. 8

9 9

10 Ortofotomapa Powstaje na skutek przetworzenia zobrazowań satelitarnych. Urządzenia Centrum Satelitarnego umożliwiają automatyczne pozyskiwanie ortofotomap satelitarnych o dokładności 4 metrów bez mierzenia naziemnych punktów kontrolnych. W przypadku ich pomiaru dokładność wzrasta do poziomu nawet poniżej jednego metra, co oznacza możliwość identyfikacji obiektów o powierzchni mniejszej niż 1 metr kwadratowy. Ortofotomapa, będąca w istocie zdjęciem terenu odpowiadającym dokładnością mapie o skali od 1:2500 do 1:5000 jest najbardziej obiektywną prezentacją terenu, jego rzeczywistego stanu pokrycia i zagospodarowania. Funkcji takiej nie spełnia żadna tradycyjna mapa ani szkic terenowy. Więcej, ortofotomapa umożliwia weryfikację wszystkich dotychczasowych map wykonywanych w technice tradycyjnej. Naturalną zaletą ortofotomapy jest jej cyfrowy format, przez co automatycznie można ją włączać do każdego Systemu Informacji Przestrzennej w roli podkładu, na którym prezentowane są inne geograficzne bazy danych. Bardziej wyrafinowane narzędzia analityczne umożliwiają nie tylko rejestrować położenie geograficzne i kształt obiektów, ale nawet ich wysokość. Możliwe jest na przykład określanie zasięgu koron pojedynczych drzew, identyfikowanie składu gatunkowego roślinności oraz rozpoznawanie stanu zdrowotnego roślinności. Możliwość tę zapewnia unikatowa funkcja jednoczesnego rejestrowania obrazów w różnych zakresach widma, w tym również w podczerwieni. Z kolei wysoki kontrast oraz ostrość obrazu umożliwiają identyfikację obiektów liniowych, o tak niewielkich rozmiarach poprzecznych, jak ogrodzenia, linie energetyczne czy linie dzielące pasy ruchu na jezdniach. 10

11 Adresowe Mapy Wektorowe To kolejny wyjątkowy produkt Techmex S.A., przedstawiający najdokładniejszy, aktualny stan bazy adresowej z dokładnością 1 metra dla największych miast w Polsce wraz z punktami adresowymi o dokładności planimetrycznej (xy) 1 2 metry i skali 1: Zaletą tych danych jest ich dokładność i zgodność ze stanem rzeczywistym oraz możliwość częstej aktualizacji. Zawartość treściowa Adresowych Map Wektorowych: - obrysy budynków oraz zgromadzone atrybuty o budynkach ważnych lokalizacyjnie tj. centra handlowe, urzędy itp. - ulice - nazwa ulicy i typ drogi zgodny ze słownikiem GUS; - wody - obiekty wodne liniowe i powierzchniowe wraz z ich nazwą; - parki - obiekty zieleni miejskiej wraz z ich nazwą; - cmentarze - obiekty wraz z ich nazwą; - stadiony i boiska sportowe - wraz z ich nazwą; - linie kolejowe i dworce z podziałem na typ trasy i nazwą dworca; - tereny przemysłowe wraz z nazwą. Mapy wektorowe Do niezwykle cennych zasobów należy zaliczyć Wektorową Mapę Polski. Jest to produkt o skali zbliżonej do 1: i dokładności planimetrycznej (xy) 10 do 15 m. Wektorowa Mapa obejmuje: - podział administracyjny kraju do poziomu gminy wraz z jej nazwą; - obrysy terenów zabudowanych wraz z ich nazwą, liczbą mieszkańców, kodem pocztowym; - drogi z podziałem na kategorie: autostrada, droga krajowa główna (numeracja jedno i dwucyfrowa), droga krajowa drugorzędna (numeracja trzycyfrowa), droga utwardzona. droga gruntowa wraz z numeracją; - wody - obiekty wodne liniowe i powierzchniowe wraz z ich nazwą; - lasy, parki narodowe i rezerwaty przyrody z ich nazwą; - linie kolejowe i dworce z podziałem na typ trasy i nazwą dworca; - tereny przemysłowe wraz z ich nazwą; - punkty wysokościowe i poziomice; 11

12 Wizualizacje trójwymiarowe Modele trójwymiarowe (3D) tworzą wirtualne odwzorowanie terenu, umożliwiające dla obszarów miejskich planowanie i symulowanie zjawisk przestrzennych. Precyzyjna technologia pomiarów stereoskopowych umożliwia uzyskanie modeli wysokościowych budynków. To swoiste przeniesienie przestrzeni miejskiej do trójwymiarowej przestrzeni rzeczywistości wirtualnej pozwala m.in. na symulacyjne badania propagacji fal radiowych, umożliwiając operatorom sieci telefonii komórkowych efektywniejsze planowanie rozwoju infrastruktury. Oferowane przez Centrum satelitarne wizualizacje trójwymiarowe doskonale nadają się do wykorzystania przy tworzeniu trójwymiarowych widoków analizowanych powierzchni, z dowolnego punktu obserwacji; - tworzeniu realistycznych widoków perspektywicznych; - nakładaniu obrazów rastrowych i danych wektorowych na wizualizowaną powierzchnię; - analizie przemieszczania się zanieczyszczeń atmosferycznych powierzchniowych i podpowierzchniowych; - budowaniu modeli powierzchni; - analizie widoczności; - wyznaczaniu linii spadków; - cieniowaniu wzniesień; - obliczaniu powierzchni i analizach objętościowych. 12

13 Planowanie przestrzenne Instytucje odpowiedzialne za zarządzanie przestrzenią, jak władze lokalne, muszą tworzyć infrastrukturę miejską uwzględniając przy tym konieczność koordynacji wielu czynników, w tym wymogi ochrony środowiska regulujące wykorzystanie zasobów naturalnych. Obrazy satelitarne i powstałe na ich podstawie produkty stały się nieodzownym, efektywnym i ekonomicznym narzędziem wspomagającym planowanie i monitoring rozwoju przestrzeni. Na ich podstawie można: - przygotowywać i aktualizować mapy zasadnicze, których treść obejmuje ulice, działki oraz sieci (elektryczną, gazową, wodociągową, kanalizacyjną); - planować zagospodarowanie terenu; - monitorować działki wymagające modernizacji; - przygotowywać mapy użytkowania gruntu; - monitorować i wychwytywać zmiany; - wyznaczać elementy sztuczne i naturalne; - prezentować plany w zróżnicowanej formie wizualnej. Kartografia Obrazy satelitarne są doskonałym źródłem danych do prac kartograficznych. Na ich podstawie można tworzyć nowe mapy, jak również aktualizować mapy istniejące. Zdjęcia wysokorozdzielcze pozwalają na przygotowanie map w skali do 1: Format danych satelitarnych jest zgodny z formatami używanymi w systemach GIS i w kartografii. Uzyskane w naszym Centrum obrazy kartografowie mogą wykorzystać do: - tworzenia map obrazowych w skali do 1:2 500; - tworzenia i aktualizacji planów miast; - aktualizacji i tworzenia map użytkowania terenu; - tworzenia map hydrologicznych; - tworzenia map ukazujących rzeźbę terenu; - tworzenia bardzo dokładnego Numerycznego Modelu Wysokościowego. 13

14 Zarządzanie kryzysowe Pożary, powodzie, burze, osunięcia terenu, lawiny, katastrofy ekologiczne to zagrożenia, podczas których czynnikiem decydującym o powodzeniu akcji ratowniczej jest dostęp do aktualnej i dokładnej informacji o przestrzennym wymiarze zdarzenia. Centrum Satelitarne, mające dostęp do aktualnych obrazów satelitarnych terenu jest doskonałym źródłem takiej informacji i niezbędnym wręcz partnerem w skutecznym planowaniu i prowadzeniu akcji ratunkowej oraz analizie szkód. Osoby odpowiedzialne za zarządzanie kryzysowe mogą wykorzystać dane satelitarne do: - analizy istniejącej struktury i określenie obszarów zagrożonych. - tworzenia map do analizy ryzyka. - planowania akcji ratunkowej. - monitorowania zmian i określania wielkości zniszczeń. 14

15 Obronność Dokładność i aktualność obrazów satelitarnych może być w doskonały sposób wykorzystywany do tworzenia przewagi informacyjnej Sił Zbrojnych. Dane satelitarne umożliwiają identyfikację sprzętu i uzbrojenia potencjalnego przeciwnika. Ponadto pozwalają tworzyć ortofotomapy i wojskowe mapy wektorowe, odpowiadające standardom NATO. Mapy wraz z danymi przestrzennymi stanowią podstawowy zasób informacyjny dla komputerów pokładowych samolotów oraz symulatorów lotu, umożliwiają także planowanie misji powietrznych. Siły Zbrojne wykorzystują dane satelitarne do: - tworzenia map wojskowych, - wsparcia w zakresie logistyki oraz operacji dyslokacyjnych i działań operacyjnych, - zasilania danymi symulatorów lotniczych, - inwentaryzacji wojskowej infrastruktury, - lokalizacji celów i zagrożeń, - monitorowania i ostrzegania, - zasilania danymi systemów dowodzenia, - ochrony granic lądowych i morskich. 15

16 Zarządzanie infrastrukturą Transport Obrazy satelitarne umożliwiają weryfikację zasobów, inwentaryzację infrastruktury naziemnej oraz stan sieci elektrycznej, gazowej, jak również: - inwentaryzację dróg, mostów, przejść nadziemnych, kanałów, lotnisk i portów; - planowanie rozwoju i poprawy sieci dróg; - wyznaczanie dróg problematycznych i wprowadzanie środków ostrożności; - planowanie prac remontowych; - przygotowywanie inwentaryzacji sieci elektrycznej, gazowej, wodociągowej i kanalizacyjnej. Aktualne ortofotomapy umożliwiają planowanie korytarzy transportowych, zarządzanie pojazdami, planowanie rozbudowy trakcji kolejowych. Dane satelitarne są doskonałą bazą do tworzenia map szlaków komunikacyjnych oraz: - inwentaryzacji dróg; - planowania rozwoju i rozbudowy dróg; - kontroli realizacji budowy szlaków komunikacyjnych; - teledetekcyjnej oceny dróg: rodzaju nawierzchni, szerokości, stanu, struktury sieci drogowej. 16

17 Gospodarka morska i śródlądowa Telekomunikacja Ortofotomapa satelitarna umożliwia analizę stanu obecnego, jak również planowanie rozwoju szlaków wodnych, morskich i śródlądowych, poprzez: - wyznaczanie miejsc pod inwestycje morskie; - inwentaryzację wyposażenia portów; - planowanie rozbudowy portów; - monitoring transportu morskiego; - analizę istniejącej infrastruktury wód śródlądowych; - planowanie szlaków wodnych; - ocenę stanu nadbrzeża i linii nadmorskiej; - analizę skażeń wywołanych przez awarie jednostek pływających. Oprócz wszystkich klasycznych zalet zobrazowań satelitarnych, dla odpowiedzialnych za rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej szczególnie cenne są możliwości przygotowania wizualizacji trójwymiarowych, pozwalających na analizę propagacji fali Radiowych. Dane satelitarne wykorzystywane są w telekomunikacji m.in. do: - planowania lokalizacji stacji bazowych i przekaźników; - określania przeszkód w rozprzestrzenianiu się sygnału; - symulacji wizualnej propagacji fali radiowej; - wyznaczenia terenów wymagających nowych linii telefonicznych; - planowania modernizacji sieci. 17

18 Rolnictwo Systemy informacji przestrzennej są współcześnie podstawowymi narzędziami zarządzania gospodarką rolną. Dane satelitarne dostarczane przez nasze Centrum umożliwiają rozpoznawanie rodzajów upraw, łąk i innych gruntów rolnych. Wykonujemy analizy, które w połączeniu z terenowymi badaniami gleby umożliwiają zastosowanie technik tzw. precyzyjnego rolnictwa, czyli m.in. obliczania ilości, jakości, czasu i przede wszystkim precyzyjnej lokalizacji miejsc nawożenia roślin. Dane satelitarne znajdują zastosowanie w: - określaniu terenów rolnych oraz innych rodzajów pokrycia terenu; - określaniu rodzajów upraw; - pozyskiwaniu informacji o strukturze gruntów; - tworzeniu dokładnych map terenów rolnych; - wykrywaniu nielegalnych upraw; - śledzeniu zdrowotności roślin; - planowaniu efektywnego zastosowania nawozów; - określaniu szkód wywołanych przez czynniki środowiskowe; - w efektywnym zarządzaniu systemem dopłat w ramach IACS/LPIS. Zasoby naturalne Umiejętna analiza zdjęć satelitarnych skutecznie wspomaga badanie występowania różnych zasobów naturalnych, umożliwiając: - analizę struktury geologicznej; - tworzenie map bazowych z dokładną informacją wizualną o zasobach; - zarządzanie pracami wydobywczymi; - wspomaganie procesu planowania budowy nowych i rozbudowy istniejących kopalni; - planowanie tras nowych rurociągów. 18

19 Ochrona środowiska Wysokiej rozdzielczości dane obrazowe znajdują zastosowanie w wielopoziomowej analizie zanieczyszczeń gleb, wód i powietrza, określaniu wielkości zniszczeń w przypadku katastrof naturalnych, jak i powodowanych działalnością gospodarczą człowieka. Z tych powodów są one stosowane w teledetekcyjnym monitorowaniu środowiska naturalnego człowieka oraz: - w ocenie stanu zasobów środowiska; - w aktualizacji informacji o przebiegu granic oddziałów leśnych, sieci dróg leśnych, młodników, polan; - w analizie stanu wysypisk śmieci i miejsc składowania odpadów oraz ich wpływu na otoczenie; - w pozyskiwaniu informacji obrazowej do planowania lokalizacji inwestycji; - w tworzeniu map hałasu; - w projektowaniu rekultywacji terenów zdegradowanych; - w uszczegóławianiu granic obszarów chronionych. Gospodarka leśna Wielospektralna analiza teledetekcyjna, w tym obrazy satelitarne uzyskane dla pasma bliskiej podczerwieni umożliwiają łatwe monitorowanie stanu zdrowotności lasu oraz nowoczesne zarządzanie obszarami leśnymi, w tym także: - inwentaryzację gospodarki leśnej, - kontrolę parków narodowych i miejsc chronionych, - określanie różnorodności biologicznej. 19

20 TECHMEX SA ul. Partyzantów Bielsko-Biała tel. (033) fax (033) SCOR SA ul. Chłodna Warszawa tel. (022) fax (022) realizacja: W katalogu wykorzystano zdjęcia z archiwum Techmex i GeoEye.