Ujawnienie informacji

Transkrypt

1 BANK SPÓŁDZIELCZY W WIĘCBORKU Spółdzielcza Grupa Bankowa Ujawnienie informacji dotyczących ryzyka, funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń, i innych informacji ujawniane zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r., część ósma. Sępólno Krajeńskie, maj 2015 r.

2 2

3 Spis treści I. Wstęp... 4 II. Cele i strategie w zakresie zarządzania ryzykiem... 4 III. Zakres stosowania... 6 IV. Fundusze własne... 6 V. Wymogi kapitałowe... 8 VI. Ekspozycja na ryzyko kontrahenta VII. Bufory kapitałowe VIII. Wskaźniki globalnego znaczenia systemowego IX. Korekty z tytułu ryzyka kredytowego X. Aktywa wolne od obciążeń XI. Korzystanie z ECAI XII. Ekspozycja na ryzyko rynkowe XIII. Ekspozycja na ryzyko operacyjne XIV. Ekspozycje w papierach kapitałowych nieuwzględnionych w portfelu handlowym XV. Ekspozycja na ryzyko stopy procentowej przypisane pozycjom nieuwzględnionym w portfelu handlowym XVI. Ekspozycja na pozycje sekurytyzacyjne XVII. Polityka w zakresie wynagrodzeń XVIII. Dźwignia finansowa XIX. Stosowanie metody IRB w odniesieniu do ryzyka kredytowego XX. Stosowanie technik ograniczenia ryzyka kredytowego XXI. Stosowanie metod zaawansowanego pomiaru w odniesieniu do ryzyka operacyjnego XXII. Stosowanie wewnętrznych modeli pomiaru ryzyka rynkowego Załącznik nr 1 Informacja o strategii i celach zarządzania ryzykiem Załącznik nr 2 Oświadczenie Zarządu Załącznik nr 3 Informacja na temat profilu ryzyka

4 I. Wstęp 1. Bank zgodnie z wymogami określonymi w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (zwanego dalej Rozporządzeniem ) w Części Ósmej dokonuje ujawnienia informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących profilu ryzyka Banku, funduszy własnych, wymogów kapitałowych polityki w zakresie wynagrodzeń oraz innych informacji w niniejszym dokumencie zwanym dalej Ujawnieniem według stanu na r. 2. Bank w zakresie ujawnianych informacji: 1) nie stosuje pomięcia informacji uznanych za nieistotne - informacje nieistotne to w opinii Banku informacje, których pominięcie lub nieprawidłowe ujawnienie nie powinno zmienić lub wpłynąć na ocenę lub decyzję użytkownika opierającego się na tych informacjach przy podejmowaniu decyzji ekonomicznych, 2) nie stosuje pomięcia informacji uznanych za zastrzeżone lub poufne Bank uznaje informacje za zastrzeżone, jeżeli ich podanie do wiadomości publicznej w opinii Banku osłabiłoby jego pozycję konkurencyjną. Bank uznaje informacje za poufne, jeśli Bank zobowiązał się wobec klienta lub innego kontrahenta do zachowania poufności. 3. W przypadku pominięcia informacja o tym jest podawana w treści Ujawnienia. 4. Wszelkie dane liczbowe zostały wyrażone w tysiącach złotych. II. Cele i strategie w zakresie zarządzania ryzykiem art. 435 Rozporządzenia 1. Zarządzanie ryzykiem w Banku odbywa się zgodnie z długofalową Strategią zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Więcborku, przygotowaną przez Zarząd i zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą Banku. Strategia jest zgodna z założeniami Strategii rozwoju Banku Spółdzielczego w Więcborku i podlega corocznemu przeglądowi zarządczemu i weryfikacji, przegląd i weryfikacja dokonywana jest również w przypadku występowania znaczących zmian wewnątrz lub w otoczeniu Banku. 2. Strategia zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym jest powiązana również z innymi regulacjami o charakterze strategicznym, m. in. Strategią zarządzania i planowania kapitałowego w Banku Spółdzielczym w Więcborku, Planami finansowymi, a także innymi regulacjami w zakresie zarządzania ryzykiem. 3. Strategicznym celem zarządzania ryzykiem jest profilowanie i utrzymywanie poziomu występującego ryzyka w akceptowanych granicach oraz zgodnego z wyznaczonymi celami finansowymi. 4. Strategia zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Więcborku określa: 1) zadania organów Banku, komitetów, jednostek organizacyjnych i poszczególnych osób w procesie zarządzania ryzykiem, 2) zasady zarządzania ryzykiem, 4

5 3) cele strategiczne w zarządzaniu ryzykiem w Banku, 4) generalną skłonność do podejmowania przez Bank ryzyka, 5) zasady funkcjonowania systemu limitów, 6) organizację systemu informacji zarządczej, 7) zasady organizacji systemu kontroli wewnętrznej 5. Strategia zarządzania ryzykiem zawiera cele definiujące apetyt na ryzyko Banku, rozumiany jako maksymalny, akceptowalny poziom ryzyka jaki Bank może ponosić. 6. Cele definiujące apetyt na ryzyko mają charakter wskaźników ilościowych, w tym limitów wewnętrznych, a także założeń dotyczących zasad zarządzania ryzykiem o charakterze jakościowym. 7. Informacja dotycząca art ust. 1 lit a-d Rozporządzenia, tzn. strategii i procesów zarządzania tymi rodzajami ryzyka; struktury i organizacji odpowiedniej funkcji zarządzania ryzykiem, w tym informacji na temat jej uprawnień i statutu, lub innych odpowiednich rozwiązań w tym względzie; zakresu i charakteru systemów raportowania i pomiaru ryzyka; strategii w zakresie zabezpieczenia i ograniczenia ryzyka, a także strategii i procesów monitorowania skuteczności instrumentów zabezpieczających i czynników łagodzących ryzyko zawarte są w Załączniku nr 1 do niniejszego dokumentu. 8. Zatwierdzone przez Zarząd oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem w Banku, dające pewność, że stosowane systemy zarządzania ryzykiem są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii Banku wymagane przez Art. 453 ust.1 lit. e zawarte jest w Załączniku nr Informacja na temat ryzyka, zgodna z art. 435 ust 1. lit f. w której omówiono ogólny profil ryzyka Banku związany ze strategią działalności, zawierająca kluczowe wskaźniki i dane liczbowe dotyczące ryzyka zawarta jest w Załączniku nr W zakresie art. 435 ust 2 Bank informuje, że: 1) Członkowie Zarządu Banku pełnią po jednym stanowisku dyrektorskim. Członkowie Rady Nadzorczej Banku pełnią po jednym stanowisku dyrektorskim. Przez stanowisko dyrektorskie należy rozumieć stanowisko zajmowane w organie Banku (odpowiednio Zarządzie albo Radzie Nadzorczej) lub organach innych podmiotów. 2) Członków Zarządu powołuje zgodnie z przepisami prawa Rada Nadzorcza, działając wg Statutu Banku Spółdzielczego w Więcborku i Regulaminu działania Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Więcborku biorąc pod uwagę wyniki oceny wstępnej kwalifikacji, doświadczenia i reputacji kandydata. Oceny następczej kwalifikacji, doświadczenia i reputacji Członków Zarządu dokonuje Rada Nadzorcza zgodnie z Procedurą oceny kwalifikacji członków Zarządu oraz Zarządu Banku Spółdzielczego w Więcborku. Członków Rady Nadzorczej powołuje Grupa Członkowska zgodnie ze Statutem Banku Spółdzielczego w Więcborku i Regulaminem działania Zebrań Grup Członkowskich w Banku Spółdzielczym w Więcborku, biorąc pod uwagę kwalifikacje, doświadczenie i reputację kandydata, oceny następczej dokonuje Zebranie Przedstawicieli zgodnie z Procedura oceny 5

6 kwalifikacji członków Rady Nadzorczej oraz Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Więcborku. 3) Bank, z uwagi na skalę działalności nie stosuje strategii zróżnicowania w zakresie wyboru członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej. 4) Bank z uwagi na skalę działania nie tworzy w obrębie Rady Nadzorczej komitetu ds. ryzyka. III. Zakres stosowania art. 436 Bank nie dokonuje konsolidacji do celów rachunkowości i regulacji ostrożnościowych. IV. Fundusze własne art Zapewniając bezpieczeństwo ekonomiczne, Bank utrzymuje fundusze własne dostosowane do rozmiaru prowadzonej działalności. 2. Fundusze własne Banku obejmują: 1) kapitał Tier I, w którym wyróżnia się: a) kapitał podstawowy Tier I (CET 1), składający się z następujących pozycji: i. funduszu zasobowego tworzonego z podziału wypracowanego zysku netto oraz wpisowego członków, ii. funduszu rezerwowego tworzonego z podziału zysku netto, iii. funduszu ogólnego ryzyka bankowego na niezidentyfikowane ryzyko działalności bankowej, iv. korekt okresu przejściowego dotyczących funduszu udziałowego netto tj. funduszu udziałowego na poziomie zgodnym z zleceniami Komisji Nadzoru Finansowego tzn. bez uwzględnienia udziałów wyemitowanych po r., sukcesywnie amortyzowanego w okresach miesięcznych według następujących stawek amortyzacji: - 20% w 2014 r. - po 10% w latach r. - 10% jednorazowo r. b) kapitał podstawowy Tier I pomniejsza się o następujące pozycje: i. straty za bieżący rok obrachunkowy, ii. wartości niematerialne i prawne netto, iii. znaczne inwestycje w podmioty sektora finansowego (znaczna inwestycja posiadana przez Bank kwota instrumentów finansowych wyemitowanych przez podmiot i zaliczanych przez ten podmiot do kapitału podstawowego Tier I większa lub równa 10% łącznej kwoty instrumentów wyemitowanych i zaliczanych przez ten podmiot do kapitału podstawowego Tier I, iv. nieznaczne inwestycje w podmioty sektora finansowego (nieznaczna inwestycja posiadana przez Bank kwota instrumentów finansowych wyemitowanych przez podmiot i zaliczanych przez niego do kapitałów Tier I i/lub Tier II nie przekraczające 10% kapitału podstawowego Tier I tego podmiotu) w kwocie 6

7 ustalonej jako część nadwyżki ponad 10% kapitału podstawowego Tier I Banku, obliczonej proporcjonalnie jako udział instrumentów zaliczanych przez ten podmiot do Tier I do całości zaangażowania Banku w instrumenty finansowe tego podmiotu i zaliczane do jego kapitału Tier I i/lub Tier II, v. kwotę odliczeń od kapitału Tier II, w wartości przekraczającej wartość kapitału Tier II, c) kapitał dodatkowy Tier I (AT 1) Bank nie posiada pozycji, które zaliczałby do AT 1, 2) kapitał Tier II, który składa się z następujących pozycji: a) pożyczek podporządkowanych, spełniających warunki określone w CRR, pomniejszanych na koniec każdego roku w ciągu ostatnich 5 lat trwania umowy o 20% ich kwoty nominalnej; b) innych przejściowych korekt (na zasadzie praw nabytych), do których Bank zalicza kapitał z aktualizacji wyceny środków trwałych, c) kapitał podstawowy Tier II pomniejsza się o nieznaczne inwestycje w podmioty sektora finansowego w kwocie ustalonej jako część nadwyżki ponad 10% kapitału podstawowego Tier I Banku, obliczonej proporcjonalnie jako udział instrumentów zaliczanych przez ten podmiot do Tier I, do całości zaangażowania Banku w instrumenty finansowe tego podmiotu i zaliczane do jego kapitału Tier I i/lub Tier II. 3. Struktura funduszy własnych na dzień 31 grudnia 2014 r. Zgodnie z zapisami Rozporządzenia nr 1423/2013, poniżej zaprezentowano strukturę funduszy własnych w oparciu o wzór stanowiący załącznik nr 6 do Rozporządzenia nr 1423/2013. W celu przejrzystości danych zawartych w poniższej tabeli zakres ujawnień ograniczono do pozycji niezerowych, jednocześnie zachowując numerację zgodną ze wzorem załącznika nr 6. Kwota w dniu ujawnienia KAPITAŁ PODSTAWOWY TIER I: INSTRUMENTY I KAPITAŁY REZERWOWE 1. Instrumenty kapitałowe i związane z nimi ażio emisyjne Skumulowane inne całkowite dochody (i pozostałe kapitały rezerwowe) Kapitał podstawowy Tier I przed korektami regulacyjnymi KAPITAŁ PODSTAWOWY TIER I: KOREKTY REGULACYJNE 8. Wartości niematerialne i prawne (po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego) (kwota ujemna) 18. Posiadane przez instytucję bezpośrednie, pośrednie i syntetyczne udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier I podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) 28. Całkowite korekty regulacyjne w kapitale podstawowym Tier I Kapitał podstawowy Tier I KAPITAŁ DODATKOWY TIER I: INSTRUMENTY 36. Kapitał dodatkowy Tier I przed korektami regulacyjnymi - KAPITAŁ DODATKOWY TIER I: KOREKTY REGULACYJNE 43. Całkowite korekty regulacyjne w kapitale dodatkowym Tier I Kapitał dodatkowy Tier I Kapitał Tier I (kapitał Tier I = kapitał podstawowy Tier I + kapitał dodatkowy Tier I)

8 KAPITAŁ TIER II: INSTRUMENTY I REZERWY 46. Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne Kapitał Tier II przed korektami regulacyjnymi KAPITAŁ TIER II: KOREKTY REGULACYJNE 54. Bezpośrednie i pośrednie udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale Tier II i pożyczki podporządkowane podmiotów sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty (kwota przekraczająca próg 10% oraz po odliczeniu kwalifikowanych pozycji krótkich) (kwota ujemna) 57. Całkowite korekty regulacyjne w kapitale Tier II Kapitał Tier II Łączny kapitał (łączny kapitał = kapitał Tier I + Kapitał Tier II Aktywa ważone ryzykiem razem WSPÓŁCZYNNIKI I BUFORY KAPITAŁOWE 61. Kapitał podstawowy Tier I (wyrażony jako odsetek łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko) 11, Kapitał Tier I (wyrażony jako odsetek łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko) 11, Łączny kapitał (wyrażony jako odsetek łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko) 13,03 V. Wymogi kapitałowe art Bank przyjmuje strategię bezpiecznego funkcjonowania, opartą na utrzymywaniu rozmiarów działalności obarczonych ryzykiem na poziomie adekwatnym do posiadanych funduszy. Bank dokonuje agregacji wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyka, tym samym oblicza łączną wielkość wymogu kapitałowego (wewnętrzny wymóg kapitałowy). Punktem wyjściowym dla ustalenia wewnętrznego wymogu kapitałowego jest wyliczony, zgodnie z procedurą regulacyjnego wymogu kapitałowego, regulacyjny wymóg kapitałowy. Następnie Bank ocenia, czy wyznaczony regulacyjny wymóg kapitałowy w pełni pokrywa ryzyko kredytowe, operacyjne i walutowe oraz dodaje wymogi kapitałowe na pozostałe istotne rodzaje ryzyka obliczone zgodnie z procedurą wewnętrznego wymogu kapitałowego. 2. Łączna kwota ekspozycji na ryzyko kredytowe jest równa sumie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem. Przez ekspozycję należy rozumieć aktywo lub udzielone zobowiązanie pozabilansowe; ekspozycje są rozumiane łącznie ze związanymi z nimi innymi ekspozycjami, jeśli ekspozycje te ujęte są w rachunku wyników. Sumę kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oblicza się jako sumę wartości bilansowych oraz ekwiwalentów bilansowych poszczególnych kategorii ekspozycji pomnożonych przez przypisane procentowe wagi ryzyka, zgodnie z metodą standardową opisaną w załączniku nr 4 do uchwały KNF w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka. 3. Łączna kwota ekspozycji na ryzyko operacyjne wyznaczana jest metodą podstawowego wskaźnika, określoną w uchwale KNF w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka. 4. Bank wyznacza wymóg w zakresie funduszy własnych dla ryzyka walutowego w oparciu metodę podstawową. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego oblicza się jako: 1) 8% pozycji walutowej całkowitej jeżeli pozycja walutowa całkowita przekracza 2% funduszy własnych Banku; 2) zero jeżeli pozycja walutowa całkowita nie przekracza 2% funduszy własnych Banku

9 5. Dodatkowo Bank oblicza wewnętrzny wymóg kapitałowy na poszczególne rodzaje ryzyka uznane za istotne: 1) ryzyko kredytowe, 2) ryzyko operacyjne, 3) ryzyko walutowe, 4) ryzyko koncentracji zaangażowań, 5) ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej, 6) ryzyko płynności, 7) ryzyko wyniku finansowego, 8) ryzyko cyklu gospodarczego, 9) ryzyko kapitałowe. Kapitał wewnętrzny na poszczególne rodzaje ryzyka obliczany jest jako koszt lub utracony przychód (za wyjątkiem ryzyka koncentracji), który może pojawić się w sytuacji nieoczekiwanej. Koszt lub utracony przychód obliczany jest na podstawie testów warunków skrajnych, które Bank przeprowadza dla poszczególnych rodzajów ryzyka uznanych za istotne. 6. Bank raz w roku weryfikuje istotność ryzyk, uznanych obecnie za nieistotne, tj.: 1) ryzyko strategiczne, 2) ryzyko utraty reputacji, 3) ryzyko transferowe, 4) ryzyko rezydualne, 5) ryzyko modeli, 6) ryzyko dźwigni finansowej. Jeżeli w wyniku weryfikacji Bank uzna dane ryzyko za istotne, będzie ono podlegało kwartalnej analizie z zakresu oceny wewnętrznej adekwatności kapitałowej. 7. Regulacyjne i wewnętrzne wymogi kapitałowe (tys. zł). WYMOGI KAPITAŁOWE NA POSZCZEGÓLNE RODZAJE RYZYK w tym wymogi w zakresie funduszy własnych obliczone zgodnie z art. 92 ust. 3 lit. b) i c) Ryzyko kredytowe regulacyjny wymóg kapitałowy dodatkowy wymóg kapitałowy 0 Ryzyko operacyjne regulacyjny wymóg kapitałowy dodatkowy wymóg kapitałowy 0 Ryzyko walutowe 0 regulacyjny wymóg kapitałowy 0 dodatkowy wymóg kapitałowy 0 Ryzyko koncentracji zaangażowań, z tego: 0 koncentracji dużych, indywidualnie istotnych i znaczących zaangażowań 0 koncentracji w sektor gospodarki 0 koncentracji przyjętych form zabezpieczenia 0 koncentracji zaangażowań w jednorodny instrument kredytowy w DEK 0 koncentracji zaangażowań wg rekomendacji S 0 koncentracji geograficznej 0 koncentracji wg pozostałych kategorii 0 9

10 Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej 0 Ryzyko płynności 0 Ryzyko wyniku finansowego 0 Ryzyko kapitałowe, z tego: 0 ryzyko koncentracji funduszu udziałowego 0 ryzyko koncentracji dużych udziałów 0 Ryzyko cyklu gospodarczego 0 Całkowity wymóg kapitałowy Wewnętrzny wymóg kapitałowy Łączny kapitał (Tier I + Tier II) Współczynnik kapitału podstawowego Tier I (%) 11,31 Współczynnik kapitału Tier I (%) 11,31 Łączny współczynnik kapitałowy (%) 13,03 Wewnętrzny współczynnik kapitałowy 13,03 8. Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z przepisami części trzeciej tytuł II rozdział 2 Rozporządzenia 8 % kwot ekspozycji ważonych ryzykiem dla każdej kategorii ekspozycji określonej w art. 112 (tys. zł). L.p. Klasa ekspozycji Wymóg kapitałowy 1. Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych - 2. Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego 2 4. Ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju 0 5. Ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych 0 6. Ekspozycje wobec instytucji Ekspozycje wobec przedsiębiorstw Ekspozycje detaliczne Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania Pozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem Ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych Ekspozycje z tytułu należności od instytucji i przedsiębiorstw posiadających krótkoterminową ocenę Ekspozycje kredytową związane z przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania Ekspozycje kapitałowe Inne pozycje 581 Razem metoda standardowa (SA) Rezultaty stosowanego przez instytucję wewnętrznego procesu oceny adekwatności kapitałowej, w tym skład dodatkowych wymogów w zakresie funduszy własnych określonych na podstawie procesu przeglądu nadzorczego, o których mowa w art. 104 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2013/36/UE - nie dotyczy. VI. Ekspozycja na ryzyko kontrahenta art. 439 Nie dotyczy. VII. Bufory kapitałowe art. 440 Nie dotyczy 10

11 VIII. Wskaźniki globalnego znaczenia systemowego - art. 441 Nie dotyczy IX. Korekty z tytułu ryzyka kredytowego art Definicja pozycji przeterminowanych. Bank uznaje za przeterminowaną należność w następnym dniu przypadającym po dacie zapadalności raty kredytu i nalicza od zaległej kwoty odsetki jak od należności przeterminowanych. Definicja ta stosowana jest dla celów rachunkowości 2. Identyfikacja i klasyfikacja ekspozycji zagrożonych utratą wartości. 1) Ekspozycje kredytowe klasyfikuje się na podstawie: a) kryterium terminowości spłaty kapitału lub odsetek w odniesieniu do: - ekspozycji kredytowych wobec Skarbu Państwa, - ekspozycji kredytowych wobec osób fizycznych, udzielonych na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego; b) w odniesieniu do pozostałych ekspozycji kredytowych, dwóch niezależnych od siebie kryteriów: - terminowości spłaty kapitału lub odsetek - sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika. 2) Przeglądów i klasyfikacji ekspozycji kredytowych każdego podmiotu dokonuje się w Banku przy podejmowaniu decyzji o zaangażowaniu Banku lub na koniec każdego kwartału kalendarzowego. 3) Kryterium sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika prowadzącego działalność gospodarczą i rolniczą stosuje się na koniec każdego kwartału kalendarzowego wg danych za kwartał poprzedni w przypadku ekspozycji kredytowych, których kwota łącznie z innymi ekspozycjami Banku wobec tego podmiotu przekracza 1 milion złotych oraz w przypadku ekspozycji kredytowych pod obserwacją i zagrożonych. 4) Kryterium sytuacji ekonomiczno finansowej dłużnika stosuje się raz na rok w przypadku ekspozycji kredytowych normalnych, z zastrzeżeniem ust.2 ocenę sporządza się nie później niż po upływie jednego roku od ostatnio przeprowadzonej klasyfikacji (oceny ryzyka) ekspozycji Banku wobec podmiotu, przy czym: a) dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą i rolniczą ocenę sporządza się według danych na zakończenie roku obrotowego (niezależnie od ustalonego terminu zakończenia roku), z uwzględnieniem zdarzeń mających istotny wpływ na sytuację ekonomiczno finansową podmiotu, które wystąpiły od zakończenia roku obrotowego do dnia przeprowadzenia oceny, b) dla rolników nie sporządzających sprawozdawczości finansowej oceny dokonuje się na podstawie danych bieżących, aktualnych na dzień przeprowadzania oceny, obejmujących dane o rocznej produkcji i kosztach, 11

12 c) dla podmiotów ubiegających się o kredyt w danym roku kalendarzowym ocenę sytuacji ekonomiczno finansowej oraz klasyfikację należności przeprowadza się łącznie z oceną wniosku kredytowego na podstawie aktualnych danych, 5) Bank nie dokonuje oceny sytuacji ekonomiczno finansowej dłużników zaklasyfikowanych do kategorii stracone obejmujących: a) ekspozycje kredytowe wobec dłużników, w stosunku do których ogłoszono upadłość lub w stosunku do których nastąpiło otwarcie likwidacji z wyjątkiem, gdy następuje ona na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, b) ekspozycje kredytowe dłużników, przeciwko którym Bank złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, c) ekspozycje kredytowe kwestionowane przez dłużników na drodze postępowania sądowego, d) ekspozycje kredytowe dłużników, których miejsce pobytu jest nieznane i których majątek nie został ujawniony. Powyższe założenie zostało zmienione w 2015 r. 6) Dla potrzeb naliczenia odpowiedniej wysokości rezerw celowych od ekspozycji kredytowych klasyfikowanych do kategorii normalnej, pod obserwacją, poniżej standardu, wątpliwe, lub stracone, stosuje się zasady wynikające z Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków (Dz. U. z 2008 r. nr 235 poz. 1589) oraz zasady określone w procedurze wewnętrznej Banku. 7) Zestawienie rezydualnych terminów zapadalności dla wszystkich ekspozycji z podziałem na kategorie ekspozycji wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych przypadkach. Z uwagi na brak możliwości przedstawienia danych z podziałem na kategorie ekspozycji, poniższe dane przedstawiono według typu kontrahenta (w tys. zł, wg wartości nominalnej). Typ kontrahenta Sektor finansowy Sektor niefinansowy Sektor samorządowy do 1 miesiąca 1-3 miesiące 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy 1-2 lata 2-5 lat 5-10 lat pow. 10 lat Pozostałe RAZEM % aktywów 34% 3% 3% 7% 7% 27% 10% 8% 12

13 8) Całkowita kwota ekspozycji po rozliczeniu równoważących się transakcji i bez uwzględnienia skutków ograniczania ryzyka kredytowego wg stanu na r., a także średnia kwota ekspozycji w danym okresie z podziałem na różne kategorie ekspozycji (tys. zł). Klasa ekspozycji Całkowita kwota ekspozycji Średnia kwota ekspozycji 1. Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego Ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju Ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych Ekspozycje wobec instytucji Ekspozycje wobec przedsiębiorstw Ekspozycje detaliczne Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania Pozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem Ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych Ekspozycje z tytułu należności od instytucji i przedsiębiorstw - - posiadających krótkoterminową ocenę kredytową 14. Ekspozycje związane z przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania Ekspozycje kapitałowe Inne pozycje Razem metoda standardowa (SA) ) Rozkład geograficzny ekspozycji w podziale na obszary ważne pod względem istotnych kategorii ekspozycji wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych przypadkach nie dotyczy. Bank Spółdzielczy w Więcborku prowadzi swoją działalność na obszarze działania zgodnym ze Statutem na terenie Polski. Biorąc pod uwagę położenie geograficzne placówek żadne znaczące różnice w ryzyku nie zostały zidentyfikowane. 13

14 ) Rozkład ekspozycji w zależności od branży lub typu kontrahenta z podziałem na kategorie ekspozycji, w tym określenie ekspozycji wobec MŚP, wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych przypadkach według stanu na r. (tys. zł). Klasa ekspozycji Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego Ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju Ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych Sektor finansowy Sektor niefinansowy Sektor niefinansowy - MŚP Sektor instytucji rządowych i samorządowych Inne pozycje Ekspozycje wobec instytucji Ekspozycje wobec przedsiębiorstw Ekspozycje detaliczne Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania Pozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem Ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych Ekspozycje z tytułu należności od instytucji i przedsiębiorstw posiadających krótkoterminową ocenę kredytową Ekspozycje związane z przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania Ekspozycje kapitałowe Inne pozycje Razem metoda standardowa (SA) ) Ekspozycje o utraconej wartości i ekspozycje przeterminowane, przedstawione oddzielnie w podziale na istotne branże lub typy kontrahenta oraz korekty z tytułu szczególnego i ogólnego ryzyka kredytowego według stanu na r. 14

15 a) Ekspozycje przeterminowane (tys. zł) Typ kontrahenta Całkowita kwota ekspozycji Rezerwy celowe 1. Sektor finansowy - - bez rozpoznanej utraty wartości - - z rozpoznaną utratą wartości Sektor niefinansowy bez rozpoznanej utraty wartości z rozpoznaną utratą wartości Sektor instytucji rządowych i samorządowych - - bez rozpoznanej utraty wartości - - z rozpoznaną utratą wartości - - b) Ekspozycje o utraconej wartości (tys. zł) Typ kontrahenta Całkowita kwota ekspozycji Rezerwy celowe 1. Sektor finansowy Sektor niefinansowy w sytuacji poniżej standardu w sytuacji wątpliwej w sytuacji straconej Sektor instytucji rządowych i samorządowych ) Uzgodnienie zmian korekty o szczególne i ogólne ryzyko kredytowe dla ekspozycji o utraconej wartości, przedstawione oddzielnie (tys. zł). Stan na początek roku obrotowego Stan rezerw na koniec roku obrotowego Rezerwy celowe od należności od sektora finansowego Rezerwy celowe od należności od sektora niefinansowego, w tym: Na należności normalne i pod obserwacją Na należności zagrożone poniżej standardu wątpliwe stracone Rezerwy celowe od należności sektora budżetowego 0 0 RAZEM: X. Aktywa wolne od obciążeń art. 443 Do czasu opracowania regulacyjnych standardów technicznych obowiązek ujawniania nie dotyczy Banku. XI. Korzystanie z ECAI art. 444 Nie dotyczy 15

16 XII. Ekspozycja na ryzyko rynkowe art. 445 L.p. Rodzaj wymogu Wymóg kapitałowy 1. Wymóg zgodnie z art. 92 ust. 3 lit b. nie dotyczy 2. Wymóg zgodnie z art. 92 ust. 3 lit c. ryzyko walutowe 0 zł Bank wyznacza wymóg wyłącznie na ryzyko walutowe. XIII. Ekspozycja na ryzyko operacyjne art Wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka operacyjnego obliczane są przez Bank metodą wskaźnika bazowego (art Rozporządzenia). Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego na dzień r. wyniósł tys. zł. 2. Straty z tytułu zdarzeń ryzyka operacyjnego - zdarzenia ryzyka operacyjnego zarejestrowane w rejestrze zdarzeń ryzyka operacyjnego w 2014 roku podane są w poniższej tabeli (dane w zł). Rodzaj zdarzenia Bezp. poniesione Bezp. odzyskane Poś. poniesione Poś. odzyskane Ilość incydentów Oszustwa wewnętrzne Oszustwa zewnętrzne Zasady dotyczące zatrudnienia oraz bezpieczeństwo w miejscu pracy Klienci, produkty i praktyki operacyjne Szkody związane z aktywami rzeczowymi Zakłócenia działalności banku i awarie systemów Wykonanie transakcji, dostawa i zarządzanie procesami operacyjnymi Suma Ogółem straty brutto w 2014 r. wyniosły zł, natomiast straty odzyskane zł, co przełożyło się na straty netto tys. zł. 3. W 2014 roku nie stwierdzono istotnych zdarzeń ryzyka operacyjnego, rozumianych jako zdarzenia powodujące straty przekraczające 10 tys. zł lub przerwę w obsłudze klientów powyżej 4 godzin. 4. Bank realizuje proces zarządzania ryzykiem operacyjnym, w ramach tego procesu identyfikuje się zdarzenia ryzyka operacyjnego i dokonuje się ewidencjonowania i analizy przyczyn występowania zdarzeń związanych z ryzykiem operacyjnym. Proces ewidencji incydentów ryzyka operacyjnego odbywa się za pomocą programu informatycznego, wspomagającego zarządzanie ryzykiem operacyjnym, który umożliwia rejestrację, analizę, pomiar i monitorowanie ryzyka. W przypadku konieczności podejmowane są działania 16

17 ograniczające ryzyko obejmujące zmianę procesów wewnętrznych banku, organizacji wewnętrznej, sposobu dokonywania kontroli wewnętrznej, a także organizacja odpowiednich szkoleń dla pracowników. XIV. Ekspozycje w papierach kapitałowych nieuwzględnionych w portfelu handlowym art. 447 Bank stosuje zasady (politykę) rachunkowości, w tym metody wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania przychodów i kosztów, zgodne z ustawą z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. z 2013 roku poz. 330, z późn. zm.) oraz z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 1 października 2010 roku w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (tekst jednolity Dz. U. z 2013 roku poz. 329), w tym: zasady ujmowania w kapitale własnym skutków wyceny pozycji bilansowych. W aktywach Banku znajdują się następujące papiery kapitałowe (zł): L.p. Nazwa instrumentu finansowego: Wartość godziwa Wartość bilansowa na dzień r. 1. Akcje SGB-Bank S.A Bankowe Papiery Wartościowe SGB- Banku S.A Akcje BPS S.A. 1 1 Zakupione akcje oraz papiery dłużne SGB-Banku S.A. mają charakter wyłącznie strategiczny wynikający z uczestnictwa Banku w zrzeszeniu SGB. Na dzień bilansowy ww. akcje i udziały zostały wycenione według ceny nabycia zgodnie z par. 36 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 1 października 2010 roku w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków. Bank posiada w portfelu również udziały TUW Piła oraz Polsko-Amerykańskiego Bankowego Towarzystwa Turystycznego sp. z o.o., jednakże udziały te zostały w całości umorzone (ich wartość bilansowa jest równa 0 zł). Na dzień r. Bank nie posiada papierów kapitałowych do zbycia. W 2014r. w Banku nie było zrealizowanych zysków lub strat ze sprzedaży i likwidacji w ujęciu skumulowanym w zakresie ekspozycji nieuwzględnionych w portfelu handlowym. Nie wystąpiły również niezrealizowane zyski lub straty z aktualizacji wyceny. XV. Ekspozycja na ryzyko stopy procentowej przypisane pozycjom nieuwzględnionym w portfelu handlowym art Charakter ryzyka stopy procentowej i zasadnicze założenia (w tym założenia dotyczące przedterminowej spłaty kredytów i zachowania depozytów o nieustalonym terminie wymagalności) oraz częstotliwość pomiarów ryzyka stopy procentowej. Przez ryzyko stopy procentowej rozumie się niebezpieczeństwo negatywnego wpływu zmian zewnętrznych (rynkowych stóp procentowych) na sytuację finansową Banku. 17

18 Celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej jest kształtowanie struktury aktywów i pasywów Banku, zapewniającej zarówno ochronę wartości ekonomicznej jak i finansowej, przy zaakceptowanym poziomie ryzyka. Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej w Banku koncentrowało się głównie na potencjalnych zmianach wyniku ekonomicznego. W 2014 roku Bank nie prowadził działalności handlowej w instrumentach stopy procentowej. Bank prowadzi bieżący monitoring kształtowania się najważniejszych rynkowych stóp procentowych, analizuje kształtowanie się oprocentowania własnych produktów bankowych na tle stóp rynkowych, zarządza grupami aktywów i pasywów w taki sposób, aby zapewnić optymalną wielkość marży odsetkowej Banku. Do pomiaru i oceny ryzyka stopy procentowej Bank stosuje: 1) metodę luki stopy procentowej czyli określeniu wielkości niedopasowania między wrażliwymi na zmiany stopy procentowej aktywami i pasywami w poszczególnych przedziałach czasowych, 2) badania symulacyjne zmian w przychodach odsetkowych, zmian w kosztach odsetkowych i w konsekwencji zmian w wyniku odsetkowym, 3) badanie wpływu zmian stóp procentowych na wynik odsetkowy Banku. Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej koncentruje się na zarządzaniu ryzykiem przeszacowania, ryzykiem bazowym, kontroli ryzyka opcji klienta oraz kształtowania się ryzyka krzywej dochodowości. Analiza ryzyka opcji klienta obejmuje ocenę zrywalności depozytów terminowych oraz ocenę stopnia spłacania przed terminem kredytów. Jako znaczący poziom wykorzystania opcji klienta uznaje się sytuację, gdy: 1) zrywalność depozytów z terminem pierwotnym powyżej 3 miesięcy przekroczy w okresie analizowanego miesiąca poziom 5% kwoty depozytów ogółem, przy czym nie uważa się depozytu za zerwany w przypadku jego wycofania w ciągu 5 dni od momentu odnowienia, 2) łączna kwota kredytów spłacanych przed terminem przekroczy w okresie analizowanego miesiąca 5% kwoty portfela kredytowego w sytuacji normalnej; za przedterminową spłatę kredytu uznaje się przypadek, gdy wyprzedzenie w stosunku do ustalonego (umownego) harmonogramu spłat wynosi co najmniej 30 dni. W przypadku przekroczenia wyznaczonych wskaźników, podjęte zostaną działania zmierzające do: - wprowadzenia opłat za przedterminową spłatę kredytu, - zmiany oprocentowania produktów, w zakresie których zaobserwowano nasilenie zjawiska wykorzystywania opcji klienta, - zmiany warunków dla nowo wprowadzonych produktów, - renegocjowanie warunków kredytowania. 18

19 Zakłada się, że zmiana stóp procentowych sama w sobie nie jest źródłem potencjalnych strat dla Banku. Narażenie na negatywne oddziaływanie na wyniki Banku związane jest z występującymi różnicami w wielkościach aktywów i pasywów oprocentowanych według różnych stóp procentowych oraz w różnych terminach przeszacowywania się tych stóp. Bank dokonuje pomiaru ryzyka stopy procentowej z miesięczną częstotliwością. Wyniki pomiaru wraz ze stosownym opisem oraz komentarzem w formie analizy przekazywane są co miesiąc członkom Zarządu i Rady Nadzorczej Banku i co kwartał członkom Komitetu ALCO. 2. Wahania w zakresie zysku, wartości gospodarczej lub innego stosownego wskaźnika używanego przez kierownictwo instytucji do oceny skutków szokowych wzrostów lub spadków stóp procentowych zgodnie z metodą pomiaru ryzyka stopy procentowej stosowaną przez kierownictwo instytucji, z podziałem na poszczególne waluty. Bank ogranicza ryzyko stopy procentowej poprzez stosowanie systemu limitów i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych: - limit progowy oraz zarządczy zmian w wyniku odsetkowym w ciągu 12 miesięcy z tytułu ryzyka przeszacowania, przy założeniu jednoczesnego obniżenia wszystkich stóp procentowych o 2 p.p. (stress test) wynosi odpowiednio 19% oraz 17% funduszy własnych; relacja zmiany wyniku odsetkowego w skali 12 miesięcy na dzień r. wyniosła tys. zł, co stanowiło 14,5% funduszy własnych banku, - limit progowy oraz zarządczy luki niedopasowania, narażonej na ryzyko bazowe wynosi odpowiednio tys. zł oraz tys. zł; na dzień r. luka niedopasowania, narażona na ryzyko bazowe wyniosła tys. zł, - limit progowy luki niedopasowania z tytułu ryzyka krzywej dochodowości wynosi odpowiednio tys. zł i tys. zł; na dzień r. luka niedopasowania, z tytułu ryzyka krzywej dochodowości wyniosła 0 tys. zł. Limity progowe oraz zarządcze zostały skonstruowane tak, aby potencjalna strata, wynikają z pełnego ich wykorzystania oraz zmaterializowania się ryzyka w sytuacji skrajnej, nie przekroczyła 2% funduszy własnych. Wg stanu na dzień wartość aktywów i pasywów walutowych (oprocentowanych) nie przekroczyła wartości obligującej do przeprowadzenia szczegółowej analizy w tym obszarze. Ryzyko z tytułu stopy procentowej kształtowało się w 2014 roku na umiarkowanym poziomie, niewymagającym alokacji kapitału na jego zabezpieczenie. XVI. Ekspozycja na pozycje sekurytyzacyjne art. 449 Bank Spółdzielczy w Więcborku nie posiada pozycji sekurytyzacyjnych. 19

20 XVII. Polityka w zakresie wynagrodzeń art Polityka wynagrodzeń (w 2014 roku obowiązywała Polityka zmiennych składników wynagrodzeń zgodna z Uchwałą KNF nr 258/2011) przygotowywana jest przez Zarząd i zatwierdzana przez Radę Nadzorczą Banku. Rada Nadzorcza omawiała zagadnienia oceny polityki wynagrodzeń w 2014 roku jeden raz. Z uwagi na skalę działalności Banku nie powoływano komisji/komitetu ds. wynagrodzeń. Bank nie korzystał z konsultanta zewnętrznego w zakresie ustalania polityki w zakresie wynagrodzeń. 2. Wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń (Polityką zmiennych składników wynagrodzeń) są zależne od: a. jakości zarządzania ryzykiem kredytowym, b. jakości zarządzania ryzykiem płynności, c. jakości zarządzania kapitałem, d. realizacji wyniku finansowego, e. wzrostu sumy bilansowej. 3. Kryteria stosowanych przy pomiarze wyników to: a. Jakość zarządzania ryzykiem kredytowym oceniana jest w dwóch aspektach: spłacalności udzielonych kredytów i jakości przyjmowanych zabezpieczeń. Za syntetyczną miarę oceniającą obydwa wymienione aspekty przyjmuje się poziom rzeczywistych strat poniesionych na nieobsługiwanych ekspozycjach kredytowych (okres całkowitego braku spłat powyżej 9 miesięcy), dla których Bank zrealizował już wszystkie posiadane zabezpieczenia rzeczowe. Ocena zarządzania ryzykiem kredytowym jest pozytywna jeżeli przyrost w/w ekspozycji w roku podlegającym ocenie nie przekraczał 1% obliga kredytowego. b. Jakość zarządzania ryzykiem płynności oceniana jest w dwóch aspektach: płynności krótkoterminowej i długoterminowej. Za miary oceniające obydwa wymienione aspekty przyjmuje się poziom nadzorczych miar płynności. Ocena zarządzania ryzykiem płynności jest pozytywna jeżeli każdego dnia roku podlegającego ocenie Bank dotrzymywał nadzorcze miary płynności na wymaganym poziomie odpowiednio płynności krótkoterminowej nie niższym niż 0,2 i długoterminowej nie niższym niż 1,0. c. Jakość zarządzania kapitałem mierzona jest, dla uwzględnienia wszystkich istotnych ryzyk zidentyfikowanych w Banku, wartością wewnętrznego współczynnika wypłacalności. Ocena zarządzania kapitałem jest pozytywna jeżeli na koniec każdego miesiąca wartość wewnętrznego współczynnika wypłacalności była nie niższa niż 8,5%, zgodnie z przyjętą w Banku metodologią jego wyliczania. d. Ocena realizacji wyniku finansowego odbywa się z punktu widzenia zdolności Banku do realnego zwiększania posiadanej bazy kapitałowej w związku z czym miarą realizacji tego celu jest stopa zwrotu z kapitałów własnych, rozumianych jako fundusze podstawowe na koniec roku podlegającego ocenie. Minimalnym 20