10 lat Fundacji Nomina Rosae

Transkrypt

1

2 10 lat Fundacji Nomina Rosae W 2014 r. mija 10 lat od czasu powołania Fundacji Nomina Rosae Ogród Kultury Dawnej. Fundacja powstała w 2004 r. z inicjatywy Marii Molendy. Jej celem jest odkrywanie i przybliżanie bogactwa polskiej historii i kultury. W ciągu tego okresu Fundacja stworzyła i zrealizowała liczne unikatowe programy edukacyjne i artystyczne, łączące przekaz wiedzy historycznej z urzekającą oprawą artystyczną. Nawiązała współpracę z muzeami, instytucjami kultury, pracownikami naukowymi oraz artystami w Polsce i za granicą. W ramach Fundacji działa Pracownia Rekonstrukcji Ubiorów Historycznych i Kostiumów, w której powstały setki ubiorów dawnych i strojów. Część z nich prezentowana była na przygotowanych przez Fundację wystawach, inne stały się częściami ekspozycji muzealnych oraz kolekcji przeznaczonych na cele edukacyjne. Stworzyliśmy także wyjątkowy w Polsce teatr historyczny. Zapraszamy Państwa do zapoznania się z tym niewielkim folderem, w którym prezentujemy 10 lat naszej działalności, a także nasze plany na przyszłość.

3 Pracownia Rekonstrukcji Ubiorów Dawnych i Kostiumów Od początku działania Fundacji historia ubiorów była jednym z głównych tematów pozostających w orbicie jej zainteresowania. Z tego względu to właśnie otworzenie pracowni było jednym z naszych pierwszych działań. W ciągu 10 lat w pracowni powstały: Ubiory historyczne dla instytucji naukowych, muzeów, organizacji rekonstruktorskich oraz klientów indywidualnych. Szyliśmy m.in. dla Muzeum Zamkowego w Malborku, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Muzeum Historii Polski w Warszawie, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie i innych, a także dla muzeów słowackich, w tym dla Muzeum w Kieżmarku, w Starej Lubowli i w Modrym Kamieniu. Ubiory współczesne inspirowane modą dawną (m.in. kolekcja Medievissima ). Kolekcje artystycznych ubiorów współczesnych, inspirowanych m.in. sztuką ludową i etniczną ( Karpatissima - pokaz w ramach festiwalu KarpatyOffer 2010). Kostiumy teatralne, m.in. dla Teatru Plejada: Permutacje małżeńskie (2012) i Gwałtu, co się dzieje (2013), Krakowskiego Teatru Kameralnego: Kaprys (2013) i Teatru Nomina Rosae. Kostiumy dla realizacji filmowych ( Madam Helena, reż. B. Szewczyk, 2012, Jan Kochanowski. Poezja i muzyka, teledysk, 2003).

4

5 Wystawy ubiorów historycznych, edukacyjne i inne W ciągu 10 lat działalności Fundacja zorganizowała ponad czterdzieści ekspozycji w muzeach polskich i zagranicznych. Jedną z pierwszych była wystawa Elegancja średniowiecza, splendor renesansu. Modę XVI i XVII w. pokazywaliśmy na wystawach Modna Europa i Theatrum Mulierum. Premiera tej ostatniej miała miejsce w Muzeum w Rybniku w 2007 r., a towarzyszyła jej konferencja naukowa pod tym samym tytułem zorganizowana przez Muzeum i Fundację. Inspiracje modą XVI w. prezentowała Pochwała wymyślnym strojom białogłowskim. Dzięki dotacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego w 2006 r. zrealizowaliśmy cykl wystaw czasowych w muzeach małopolskich pt. Moda przez stulecia. Specjalnie dla najmłodszych przygotowaliśmy w 2013 r. Królestwo Baśni wspólnie z Sądecką Biblioteką Publiczną. O źródłach do rekonstrukcji ubiorów opowiadała wystawa Książka i Moda (2012).

6 Ekspozycja Moda w czasach Marcina Kromera prezentowała kostiumy wykonane do jednego ze spektakli Teatru Nomina Rosae. Dla Zamku w Ogrodzieńcu stworzyliśmy czasową wystawę Rycerze i Damy obrazy z życia i kultury dworskiej w epoce Grunwaldu (2010), a dla Muzeum Historycznego Miasta Krakowa czasową, plenerową ekspozycję Moda króluje! prezentowaną w Barbakanie. Stałe ekspozycje wykonaliśmy m.in. dla Muzeum Zamkowego w Malborku i Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu.

7 Teatr Nomina Rosae Teatr był jedną z pierwszych inicjatyw Fundacji, stanowił bowiem znakomite połączenie fascynacji historią i pięknem dawnej kultury z pragnieniem przywołania czaru i wrażliwości minionych epok. W ciągu 10 lat przygotowaliśmy ponad 10 spektakli zarówno niewielkich form, jak i rozbudowanych widowisk łączących przekaz źródłowy i piękną mowę z muzyką i tańcem. Teatr przygotowuje i realizuje spektakle oraz widowiska oparte na arcydziełach polskiej literatury średniowiecza, renesansu i baroku, a także na dawnych tekstach źródłowych, literackich i poetyckich, roztaczając przed widzami czar minionych epok. Spektakl Vita Cromeri (2012), będący historią biskupa warmińskiego Marcina Kromera, przygotowany był specjalnie dla Miasta Biecza, podobnie jak dla Starosądeckiego Festiwalu Muzyki Dawnej powstało misterium o św. Kindze pt. Ipsa Felix Ancilla Christi (2012). Prezentem dla najmłodszych była barwna baśń Legenda o czarodziejskim płaszczu (2013).

8 Dla Muzeum Historycznego Miasta Krakowa przygotowaliśmy uroczą komedię omyłek prosto z dworu Bony pt. Płoche miłostki Stańczyka (2012) oraz spektakl Carmina Cracoviensia przywołujący obrazy z życia mieszkańców średniowiecznego Krakowa. Na zamkach krzyżackich w Malborku i w Rynie pokazaliśmy mistyczne widowisko Signa et Miracula (2005, premiera w Malborku) opowiadające o początkach zakonu krzyżackiego. Pro memoria Hetmani (2004), odegrany w zabytkowym Beluardzie, sławił pamięć hetmana Jana Tarnowskiego.

9 Labirynt Historii W 2006 r. Fundacja we współpracy z Małopolskim Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu rozpoczęła realizację wyjątkowego programu edukacyjnego, kierowanego przede wszystkim do młodzieży. Labirynt Historii poświęcony został przedstawianiu ważnych zjawisk i wydarzeń z historii Polski, a szczególnie jej relacji z sąsiadami. Jego celem jest nauka i propagowanie kultury pokoju oraz wdrażanie nowoczesnej edukacji historycznej, dzięki której u młodzieży rozwijać się może otwartość na dialog, dojrzały patriotyzm i zrozumienie procesów historycznych. Co roku Labirynt Historii gości wybitnych wykładowców z kraju i zagranicy: historyków, historyków sztuki, a także znakomitych artystów. Jego formuła opiera się na prezentacji historii poprzez wykłady, panele dyskusyjne, wydarzenia artystyczne (spektakle, koncerty), a także warsztaty, wystawy i konkursy dla młodzieży. Do tej pory Fundacja zrealizowała dziewięć edycji programu: Uchwycić. Utrwalić. Nie zapomnieć. 150 rocznica Powstania Styczniowego (2013), Moskwa 1612 (2012), Magnateria (2011), Władcy 1410 (2010), Kozacy (2009), Czesi w Małopolsce. Doba Przemyślidów (2008), Turcy (2007) i Krzyżacy (2006). Zapraszamy na stronę programu, na której znaleźć można m.in. nagrania z wykładów, artykuły, opisy kolejnych edycji:

10 Inne programy edukacyjne i artystyczne Oprócz Labiryntu Historii Fundacja przybliża historię i sztukę także poprzez inne programy, działania warsztatowe i wykłady. Oto niektóre z nich: What a wonderful world. Multimedialna podróż przez muzykę i sztukę XIX i XX wieku (2011), Moda króluje! (dla Muzeum Historycznego miasta Krakowa, w ramach programu Średniowiecze da się lubić, 2011, 2012), spotkania edukacyjne z młodzieżą, połączone z prezentacją wydawnictwa Album mody Nowego Sącza (2012), Noce i dnie ziemi miechowskiej (autorski program Marty i Ireneusza Trybulców), Muzyka w Pałacu Żeleńskich (autorski program Marty i Ireneusza Trybulców).

11 Animacja historyczna Działając na rzecz przybliżania historii organizowaliśmy specjalne animacje i widowiska przywołujące różnorodne tematy z dawnych dziejów. Tego rodzaju akcje artystyczne realizowaliśmy zwykle we współpracy z urzędami miejskimi, ośrodkami kultury i muzeami. Dla Starego Sącza w związku z obchodami lokacji miasta w 2007 r. stworzyliśmy widowisko plenerowe Civitas Antiqua łączące inscenizację spotkania Marysieńki i Jana Sobieskiego, pokazy walk i koncert. W 2013 r. dla Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu ożywiliśmy pracownię krawiecką w Miasteczku Galicyjskim. Warsztat krawca średniowiecznego pojawił się w krakowskim Barbakanie. W 2005 r., aby ożywić zabytkowy beluard w Rożnowie, zorganizowaliśmy spektakl Porwanie Panny, jarmark rzemiosł oraz koncert Musica inter arma.

12 Złote Popołudnie stylowy piknik XIX-wieczny W 2013 r., w zabytkowym pałacu Żeleńskich w Grodkowicach pod Krakowem, Fundacja zorganizowała pierwszą edycję stylowego pikniku XIX-wiecznego pn. Złote Popołudnie. Wydarzenie to, skoncentrowane na prezentowaniu różnych wątków z historii XIX wieku, pozwoliło uczestnikom wczuć się w epokę, która zafascynowana była nauką, modą, fantastyką, Orientem, malarstwem historycznym i fotografią. Goście Złotego Popołudnia mogli cieszyć się minispektaklami, pokazami, projekcjami, koncertami, a także wziąć udział we wspólnym pokazie mody. Zapraszamy na stronę wydarzenia:

13 Koncerty muzyki dawnej i nie tylko... Organizacja koncertów muzycznych jest ważnym elementem działań Fundacji. Do tej pory nawiązaliśmy współpracę z następującymi zespołami polskimi: Camerata Cracovia, Dekameron, Floripari, oraz zagranicznymi: Unicorn, Burdon, Kalaphonia. W ramach Fundacji działał zespół Hortus Artium oraz Musica Inter Arma, a niektóre koncerty przygotowujemy specjalnie na szczególne okazje (np. Koncert Memorabilia w 2010 r. upamiętniający rocznicę bitwy pod Grunwaldem). Koncerty Fundacja organizowała w kraju i za granicą (Słowacja, Holandia, Szkocja, Wielka Brytania), nierzadko w ramach ważnych wydarzeń kulturalnych, np. koncert zespołu Hortus Artium w Utrechcie towarzyszył wystawie średniowiecznych dzieł sztuki ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie, a koncerty zespołu Floripari odbywały się w ramach Polskiej Prezydencji w Unii Europejskiej. Muzyka dawna towarzyszy także spektaklom Teatru Nomina Rosae.

14 Wydawnictwa Prowadząc działalność edukacyjną i artystyczną, Fundacja zajmuje się także wydawaniem materiałów popularnonaukowych i naukowych z dziedziny historii, historii sztuki oraz kostiumologii, a także kalendarzy z wykonanymi w naszej pracowni ubiorami. Regularnie także przygotowujemy foldery towarzyszące kolejnym edycjom programu Labirynt Historii. W 2013 r. wydaliśmy płytę Kanty polskie i ruskie w wykonaniu zespołu muzyki dawnej Camerata Cracovia, zawierającą unikatowy i bezcenny dla kultury polskiej materiał nowo odkryte polskie pieśni z przełomu XVII i XVIII w. przechowane w ruskich rękopisach.

15 Najnowsze projekty Fundacji Sądecki Sztetl Sądecki Sztetl jest inicjatywą nowosądeckiego historyka Łukasza Połomskiego realizowaną w ramach Fundacji Nomina Rosae. Program ten ma na celu przybliżenie Sądeczanom kultury, religii i historii Żydów oraz przedstawienie materialnego i duchowego wkładu ludności żydowskiej w rozwój Nowego Sącza. Sądecki Sztetl będzie realizował swoje cele dokumentując i badając historię nowosądeckich Żydów, a także organizując wykłady, warsztaty, seminaria i konferencje, spotkania i cykle tematyczne. Najnowszy cykl, którego realizację rozpoczęliśmy od początku 2014 r. to Spotkania z żydowskimi świętami tworzący wyjątkową okazję do zapoznania się z uroczystościami i tradycjami żydowskimi. Celem Fundacji w ramach programu Sądecki Sztetl jest stworzenie wirtualnego muzeum historii i tradycji nowosądeckich Żydów unikatowej strony, przybliżającej dzieje tej, niegdyś tak licznej w Nowym Sączu, społeczności. Na stronie, poza wybranymi obiektami (fotografie, filmy), znajdą się bogate opisy, artykuły i materiały informacyjne. Naszym marzeniem jest także stworzenie zielonej Alei Sprawiedliwych z Sądecczyzny, a także specjalnej Izby Pamięci o sądeckich Żydach.

16 Instytut Badań nad Ubiorem Polskim Instytut Badań nad Ubiorem Polskim jest nową inicjatywą Fundacji Nomina Rosae, zmierzającą do stworzenia ośrodka zajmującego się dokumentacją i upowszechnianiem wiedzy o historii mody w Polsce. Instytut będzie realizował swoje cele dokumentując i badając historię ubiorów noszonych na terenach polskich i historycznie z Polską związanych oraz organizując wykłady, warsztaty, seminaria, konferencje. Celem Instytutu jest także stworzenie wirtualnego muzeum mody, które będzie platformą internetową prezentującą polskie zbiory ubiorów i akcesoriów historycznych, zarówno tych znajdujących się w muzeach, jak i pochodzących z kolekcji prywatnych. Na stronie, poza wybranymi obiektami (fotografie, filmy), znajdą się odpowiednie opisy ubiorów i akcesoriów, artykuły oraz opisy kolekcji muzealnych i prywatnych. Wyniki badań oraz artykuły naukowe publikowane będą na stronie internetowej Fundacji w postaci roczników, będą także przekładane na język angielski, aby przybliżać zagranicznym badaczom historię mody w Polsce, a dzięki temu również polską historię i kulturę. Opiekun naukowy Opiekunem naukowym Instytutu jest dr Beata Biedrońska-Słotowa, historyk sztuki, wieloletni kierownik działu tkanin Muzeum Narodowego w Krakowie. Pomysłodawczyni m.in. takich wystaw, jak: Orient w sztuce polskiej, Za modą przez wieki, Zwiewne piękno, Tureckie konteksty, Sarmatyzm. Sen o potędze oraz Złote czasy Rzeczypospolitej wystawa w Madrycie inaugurująca prezydencję polską w UE.

17 Jagiellonowie Jagiellonowie to dynastia niezwykle zasłużona w dziejach Polski. Z założycielem dynastii, Władysławem Jagiełłą, wiąże się najsłynniejsze polskie zwycięstwo doby średniowiecza. To właśnie Jagiellonowie władali Rzeczpospolitą w XVI stuleciu zwanym słusznie w historii kraju Złotym Wiekiem. Dynastia Jagiellonów to galeria niezwykłych, barwnych postaci zarówno monarchów, jak i ich małżonek oraz synów i córek. Jagiellonowie to projekt Fundacji Nomina Rosae, którego efektem będzie unikatowa strona poświęcona tej niezwykłej i bogatej w znakomite osobistości dynastii. Znajdą się na niej informacje genealogiczne, ale także mnóstwo ciekawostek z zakresu prywatnej historii tych władców, ich upodobań artystycznych, sprawowanego mecenatu, religijności, życia codziennego, mody, muzyki czy kuchni. Strona internetowa projektu znajduje się na razie w fazie przygotowań: Na chwilę obecną zapraszamy na Facebook: Jagiellonowie Od 2013 r. Fundacja wspólnie z Małopolskim Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu oraz z Muzeum w Lewoczy i Muzeum w Kieżmarku na Słowacji opracowuje unikatowy edukacyjno-kulturalny program Czas Jagiellonów. Ma on na celu przybliżenie wspólnej historii ziem sądecko-spiskiego pogranicza w okresie panowania dynastii Jagiellonów.

18 Dom Historii W oparciu o gromadzone przez nas zbiory ubiorów zabytkowych, rekonstrukcji i kostiumów pragniemy stworzyć wyjątkowe miejsce, w którym spotkanie z historią, będzie zarówno nauką, jak i wielką przyjemnością. Stworzymy wyjątkowe centrum, w którym będziecie Państwo obcować bezpośrednio z pięknymi przedmiotami i niezwykłymi działaniami przybliżającymi przeszłość i kulturę minionych wieków.

19 Kontakt Fundacja Nomina Rosae Ogród Kultury Dawnej Adres: ul. Jagiellońska 44, Nowy Sącz Tel: Maria Molenda Maciej Walasek Marek Ostafil fundacja@nomina.pl