Instrukcja Energetyczna Wydanie nr: 2 Nr I -1-RE Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Systemu Dystrybucyjnego.

Transkrypt

1

2 Strona 2 / Stron 81 Spis Tre!ci CZ"#$ OGÓLNA KORZYSTANIE Z SYSTEMU ELEKTROENEREGTYCZNEGO... 3 PRZY CZANIE DO SIECI DYSTRYBUCYJNEJ SIECI, URZ DZE! ODBIORCÓW KO!COWYCH... 7 DANE PRZEKAZYWANE DO OPERATORA SYSTEMU DYSTRYBUCYJNEGO PRZEZ PODMIOTY PRZY CZONE DO SIECI DYSTRYBUCYJNEJ GRUPA AZOTY SIARKOPOL S.A EKSPLOATACJA URZ DZE!, INSTALACJI I SIECI BEZPIECZE!STWO FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO WSPÓPRACA OPERATORA SYSTEMU DYSTRYBUCYJNEGO Z INNYMI OPERATORAMI I PRZEKAZYWANIE INFORMACJI POMI"DZY OPERATORAMI ORAZ OPERATORAMI, A U#YTKOWNIKAMI SYSTEMU PROWADZENIE RUCHU SIECI DYSTRYBUCYJNEJ STANDARDY TECHNICZNE PRACY SIECI DYSTRYBUCYJNEJ ORAZ PARAMETRY JAKO$CIOWE ENERGII ELEKTRYCZNEJ I STANDARDY JAKO$CIOWE OBSUGI U#YTKOWNIKÓW SYSTEMU CZ"#$: BILANSOWANIE SYSTEMU DYSTRYBUCYJNEGO POSTANOWIENIA WST"PNE ZASADY ZAWIERANIA UMÓW DYSTRYBUCJI Z URD ZASADY WYZNACZANIA, PRZEKAZYWANIA I UDOST"PNIANIA DANYCH POMIAROWYCH PROCEDURY ZMIANY SPRZEDAWCY ORAZ OBSUGI ZGOSZE! O ZAWARTYCH UMOWACH SPRZEDA#Y LUB UMOWACH KOMPLEKSOWYCH ZASADY BILANSOWANIA HANDLOWEGO W OBSZARZE RYNKU DETALICZNEGO ZASADY UDZIELANIA INFORMACJI I OBSUGI ODBIORCÓW ZASADY WYZNACZANIA, PRZYDZIELANIA I WERYFIKACJI STANDARDOWYCH PROFILI ZU#YCIA POST"POWANIE REKLAMACYJNE LISTA ZA CZNIKÓW... 81

3 Strona 3 / Stron 81 KORZYSTANIE Z SYSTEMU ELEKTROENEREGTYCZNEGO A.1 POSTANOWIENIA OGÓLNE Grupa Azoty Kopalnie i Zak%ady Chemiczne Siarki Siarkopol S.A. (zwana dalej Grupa Azoty Siarkopol S.A.) dzia%aj&c jako Operator Systemu Dystrybucyjnego wprowadza do stosowania niniejsz& Instrukcj' Ruchu i Eksploatacji Systemu Dystrybucyjnego (zwan& dalej IRiESD), na podstawie zapisów ustawy Prawo energetyczne Grupa Azoty Siarkopol S.A. jako Operator sytemu Dystrybucyjnego nieposiadaj&cego bezpo)redniego po%&czenia z sieciami przesy%owymi (Operator Systemu Dystrybucyjnego typu OSDn) prowadzi ruch, eksploatacj' i planowanie rozwoju sieci Dystrybucyjnej zgodnie z niniejsz& IRiESD. Niniejsza IRiESD w szczególno)ci uwzgl'dnia: a) Wymagania zawarte w ustawie Prawo Energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997r. z po*n. zm. oraz wydanymi na jej postawie aktami wykonawczymi, aktualnymi na dzie+ wej)cia w -ycie IRiESD b) Wymagania zawarte w opracowanej przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego IRiESD PGE Dystrybucja S.A. c) Koncesji OSDn Grupa Azoty Siarkopol S.A. na dystrybucj' energii elektrycznej z dnia 8 czerwca 2010r. nr DEE/248/18872/W/OO/2010/WL. d) Wymagania zawarte w ustawie Kodeks Pracy (Dz. U. z 1998r., nr 21, poz. 94 wraz z pó*niejszymi zmianami) e) Wymagania zawarte w ustawie Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 nr 243 poz wraz z pó*niejszymi zmianami) f) Decyzji z dnia 5 sierpnia 2014 roku znak DRE (15)/2013/2014/18872/ZJ Prezesa Urz'du Regulacji Energetyki wyznaczaj&cej Spó%k' Grupa Azoty Siarkopol S.A. Operatorem Systemu Dystrybucyjnego na obszarze okre)lonym w koncesji Dokumentami zwi&zanymi z IRiESD s& tak-e przyj'te do stosowania przez Grupa Azoty Siarkopol S.A. Instrukcje Eksploatacji Obiektów i Urz&dze+ Instrukcje Ruchowe oraz Instrukcje Organizacji Bezpiecznej Pracy Niniejsza IRiESD okre)la szczegó%owe warunki korzystania z sieci Dystrybucyjnej przez jej u-ytkowników, a tak-e warunki oraz sposób prowadzenia ruchu i eksploatacji sieci Dystrybucyjnych, a tak-e bilansowania systemu Dystrybucyjnego i zarz&dzania ograniczeniami systemowymi w sieci Grupa Azoty Siarkopol S.A. w szczególno)ci: 1) Przy%&czanie urz&dze+ wytwórczych, odbiorców ko+cowych, oraz linii bezpo)rednich, 2) Wymaga+ technicznych dla urz&dze+, instalacji i sieci wraz z niezb'dn& infrastruktur& pomocnicz& 3) Wspó%pracy z Operatorami Systemów Dystrybucyjnych 4) Kryteriów Bezpiecze+stwa Sieci Elektroenergetycznej 5) Przekazywania informacji pomi'dzy Przedsi'biorstwami Energetycznymi oraz pomi'dzy Przedsi'biorstwami Energetycznymi, a Odbiorcami 6) Parametrów jako)ciowych energii elektrycznej i standardów jako)ciowych obs%ugi u-ytkowników systemu 7) Zasady zarz&dzania ograniczeniami systemowymi 8) Wska*ników charakteryzuj&cych jako)3 i niezawodno)3 dostaw energii elektrycznej oraz bezpiecze+stwa pracy sieci elektroenergetycznej, 9) Kryteriów bezpiecze+stwa funkcjonowania systemu elektroenergetycznego w tym uzgadnianiu planów na wypadek zagro-enia wyst&pienia awarii o znacznych rozmiarach w systemie elektroenergetycznym oraz odbudowy tego systemu po wyst&pieniu awarii

4 Strona 4 / Stron 81 W zakresie procedur i zasad wykonywania czynno)ci zwi&zanych z ruchem sieciowym i eksploatacj& sieci postanowienia IRiESD dotycz& stacji i rozdzielni elektroenergetycznych, linii napowietrznych i kablowych za których ruch sieciowy jest odpowiedzialna Grupa Azoty Siarkopol S.A. niezale-nie od praw w%asno)ci tych urz&dze+. Postanowienia IRiESD obowi&zuj& nast'puj&ce podmioty: 1) Operatorów Systemów Dystrybucyjnych 2) Wytwórców przy%&czonych do sieci Dystrybucyjnej 3) Odbiorców przy%&czonych do sieci Dystrybucyjnej, 4) Przedsi'biorstw Obrotu, 5) Sprzedawców, 6) Firmy wykonuj&ce prace ruchowe, eksploatacyjne, inwestycyjne na rzecz Grupa Azoty Siarkopol S.A. Siarkopol S.A. zgodnie z zawartymi umowami Dodatkowo poni%sze podmioty obowi&zuj& równie% postanowienia IRiESD PGE Dystrybucja S.A. 7) podmioty korzystaj&ce z us%ug )wiadczonych przez OSP 8) Operatorów handlowych i handlowo-technicznych dzia%aj&cych w imieniu podmiotów wymienionych w powy-szych podpunktach od 15 do 65. Zgodnie z przepisami ustawy Prawo energetyczne oraz aktów wykonawczych do niej, Operator Systemu Dystrybucyjnego jest odpowiedzialny za: 1) prowadzenie ruchu sieciowego w sieci Dystrybucyjnej w sposób efektywny, z zachowaniem wymaganej niezawodno)ci dostarczania energii elektrycznej i jako)ci jej dostarczania oraz we wspó%pracy z Operatorem systemu przesy%owego elektroenergetycznego, w obszarze koordynowanej sieci 110 kv, 2) eksploatacj', konserwacj' i modernizacje sieci Dystrybucyjnej w sposób gwarantuj&cy niezawodno)3 funkcjonowania systemu Dystrybucyjnego, 3) zapewnienie rozbudowy sieci Dystrybucyjnej, a tam gdzie ma to zastosowanie, rozbudowy po%&cze+ mi'dzysystemowych w obszarze swego dzia%ania, 4) wspó%prac' z innymi Operatorami systemów elektroenergetycznych lub przedsi'biorstwami energetycznymi w celu zapewnienia spójno)ci dzia%ania systemów elektroenergetycznych i skoordynowania ich rozwoju, a tak-e niezawodnego oraz efektywnego funkcjonowania tych systemów, 5) dysponowanie moc& jednostek wytwórczych przy%&czonych do sieci Dystrybucyjnej, z wy%&czeniem jednostek wytwórczych o mocy osi&galnej równej ;0 MW lub wy-szej, przy%&czonych do koordynowanej sieci 110 kv, 6) bilansowanie systemu, z wyj&tkiem równowa-enia bie-&cego zapotrzebowania na energi' elektryczn& z dostawami tej energii, oraz zarz&dzanie ograniczeniami systemowymi, 7) zarz&dzanie przep%ywami energii elektrycznej w sieci Dystrybucyjnej oraz wspó%prac' z Operatorem systemu przesy%owego elektroenergetycznego w zakresie zarz&dzania przep%ywami energii elektrycznej w koordynowanej sieci 110 kv, 8) zakup energii elektrycznej w celu pokrywania strat powsta%ych w sieci Dystrybucyjnej podczas dystrybucji energii elektrycznej t& sieci& oraz stosowanie przejrzystych i niedyskryminacyjnych procedur rynkowych przy zakupie tej energii, 9) dostarczanie u-ytkownikom sieci i Operatorom innych systemów elektroenergetycznych, z którymi system jest po%&czony, informacji o warunkach )wiadczenia us%ug dystrybucji energii elektrycznej oraz zarz&dzaniu sieci&, niezb'dnych do uzyskania dost'pu do sieci Dystrybucyjnej i korzystania z tej sieci, 10) umo-liwienie realizacji umów sprzeda-y energii elektrycznej zawartych przez odbiorców przy%&czonych do sieci poprzez: a) budow' i eksploatacj' infrastruktury technicznej i informatycznej s%u-&cej pozyskiwaniu i transmisji danych pomiarowych oraz zarz&dzaniu nimi, zapewniaj&cej efektywn& wspó%prac' z innymi Operatorami i przedsi'biorstwami energetycznymi

5 Strona 5 / Stron 81 b) pozyskiwanie, przechowywanie, przetwarzanie i udost'pnianie, w uzgodnionej pomi'dzy uczestnikami rynku energii formie, danych pomiarowych dla energii elektrycznej pobranej przez odbiorców wybranym przez nich sprzedawcom i podmiotom odpowiedzialnym za bilansowanie handlowe oraz Operatorowi systemu przesy%owego, c) opracowywanie, aktualizacj' i udost'pnianie odbiorcom oraz ich sprzedawcom ich standardowych profili zu-ycia, a tak-e uwzgl'dnianie zasad ich stosowania w IRiESD, d) udost'pnianie danych dotycz&cych planowanego i rzeczywistego zu-ycia energii elektrycznej wyznaczonych na podstawie standardowych profili zu-ycia dla uzgodnionych okresów rozliczeniowych, e) wdra-anie warunków i trybu zmiany sprzedawcy energii elektrycznej oraz ich uwzgl'dnianie w IRiESD, f) zamieszczanie na swoich stronach internetowych oraz udost'pnianie do publicznego wgl&du w swoich siedzibach: aktualnej listy sprzedawców energii elektrycznej, z którymi Operator systemu Dystrybucyjnego elektroenergetycznego zawar% umowy o )wiadczenie us%ug dystrybucji energii elektrycznej, informacji o sprzedawcy energii elektrycznej z urz'du dzia%aj&cym na obszarze dzia%ania Operatora Systemu Dystrybucyjnego elektroenergetycznego, wzorców umów zawieranych z u-ytkownikami systemu, w szczególno)ci wzorców umów zawieranych z odbiorcami ko+cowymi oraz ze sprzedawcami energii elektrycznej< 11) wspó%prac' z Operatorem Systemu Przesy%owego przy opracowywaniu planów dzia%ania na wypadek zagro-enia wyst&pienia awarii o znacznych rozmiarach w systemie elektroenergetycznym oraz odbudowy tego systemu po wyst&pieniu awarii, 12) planowanie rozwoju sieci Dystrybucyjnej z uwzgl'dnieniem przedsi'wzi'3 zwi&zanych z efektywno)ci& energetyczn&, zarz&dzaniem popytem na energi' elektryczn& lub rozwojem mocy wytwórczych przy%&czanych do sieci Dystrybucyjnej, 13) stosowanie si' do warunków wspó%pracy z Operatorem Systemu Przesy%owego elektroenergetycznego w zakresie funkcjonowania koordynowanej sieci 110 kv, 14) opracowywanie normalnego uk%adu pracy sieci Dystrybucyjnej w porozumieniu z s&siednimi Operatorami systemów Dystrybucyjnych elektroenergetycznych oraz wspó%prac' z Operatorem systemu przesy%owego elektroenergetycznego przy opracowywaniu normalnego uk%adu pracy sieci dla koordynowanej sieci 110 kv, 15) utrzymanie odpowiedniego poziomu bezpiecze+stwa pracy sieci Dystrybucyjnej elektroenergetycznej oraz wspó%prac' z Operatorem systemu przesy%owego elektroenergetycznego w utrzymaniu odpowiedniego poziomu bezpiecze+stwa pracy koordynowanej sieci 110 kv. IRiESD przestaje obowi&zywa3 podmioty z dat& %&cznego spe%nienia nast'puj&cych warunków: 1) od%&czenia podmiotu od sieci Dystrybucyjnej 2) rozwi&zania Umowy Kompleksowej Grupa Azoty Siarkopol S.A. ponosi odpowiedzialno)3 za skutki zaniechania dzia%a+ lub skutki swoich dzia%a+ zgodnie z obowi&zuj&cym prawem. Grupa Azoty Siarkopol S.A. nie ponosi odpowiedzialno)ci za skutki dzia%a+ lub skutki zaniechania dzia%a+ innych Operatorów systemów elektroenergetycznych. Grupa Azoty Siarkopol S.A. udost'pnia do wgl&du IRiESD w swojej siedzibie. Udost'pnienia IRiESD do wgl&du jest bezp%atne, natomiast przekazanie egzemplarza zainteresowanym podmiotom odbywa si' po kosztach rozprowadzenia, Aktualizacja IRiESD jest dokonywana przez wydanie karty aktualizacji lub poprzez opracowanie i wydanie nowej IRiESD. Karty aktualizacji stanowi& integraln& cz')3 IRiESD. Karta aktualizacji IRiESD powinna zawiera3 w szczególno)ci: a) dat' wprowadzenia w -ycie aktualizacji b) liczb' porz&dkow& kolejnych zmian, wraz z jednoznacznym okre)leniem miejsca zmiany oraz zmienionym tekstem

6 Strona 6 / Stron 81 c) podpis osoby zatwierdzaj&cej aktualizacj', d) W przypadku rozbie-no)ci pomi'dzy dotychczasowymi postanowieniami IRiESD, a zapisami karty aktualizacji, rozstrzygaj&ce s& postanowienia zawarte w karcie aktualizacji. Karty aktualizacji stanowi& za%&cznik nr 2 do IRiESD Operator Systemu Dystrybucyjnego informuje u-ytkowników systemu, w formie pisemnej lub za pomoc& innego )rodka komunikowania przyj'tego przez Operatora systemu, o publicznym dost'pie do projektu instrukcji lub jej zmian oraz mo-liwo)ci zg%aszania uwag, okre)laj&c miejsce i termin ich zg%aszania, nie krótszy ni- 14 dni od dnia udost'pnienia projektu instrukcji i jej zmian. Podstawowym )rodkiem komunikowania przyj'tym przez Grupa Azoty Siarkopol S.A. jako Operatora s& komunikaty zamieszczone na stronie internetowej /siarkopol U-ytkownicy systemu, w tym odbiorcy, których urz&dzenia, instalacje lub sieci s& przy%&czone do sieci Grupa Azoty Siarkopol S.A. lub korzystaj&cy z us%ug )wiadczonych przez Grupa Azoty Siarkopol S.A., s& obowi&zani stosowa3 si' do warunków i wymaga+ oraz procedur post'powania i wymiany informacji okre)lonych w niniejszej IRiESD, która stanowi cz')3 umowy o )wiadczenie us%ug dystrybucji energii elektrycznej lub umowy kompleksowej. Korzystanie z sieci Dystrybucyjnej umo-liwia realizacj' dostaw energii elektrycznej w sposób ci&g%y i niezawodny, przy zachowaniu obowi&zuj&cych parametrów jako)ciowych energii elektrycznej i standardów jako)ciowych obs%ugi u-ytkowników systemu okre)lonych w umowie o )wiadczenie us%ug dystrybucji lub w umowie kompleksowej. Grupa Azoty Siarkopol S.A. )wiadczy us%ugi dystrybucji, na zasadzie równoprawnego traktowania oraz na zasadach i w zakresie wynikaj&cym z obowi&zuj&cych przepisów i IRiESD. $wiadczenie us%ugi dystrybucji odbywa si' na podstawie umowy o )wiadczenie us%ug dystrybucji energii elektrycznej albo na podstawie umowy kompleksowej na zasadach i warunkach okre)lonych w ustawie Prawo energetyczne, aktach wykonawczych do tej ustawy, IRiESD oraz taryfie Spó%ki Grupa Azoty Siarkopol S.A. zatwierdzonej przez Prezesa URE. W pozosta%ych sprawach nieuregulowanych stosuje si' postanowienia IRiESD OSDp oraz IRiESP.

7 Strona 7 / Stron 81 Przy&czanie do sieci Dystrybucyjnej sieci, urz&dze' odbiorców ko'cowych B.1 Zasady przy&czania Przy%&czenie do sieci Dystrybucyjnej nast'puje na podstawie umowy o przy%&czenie oraz po spe%nieniu warunków przy%&czenia, okre)lonych przez Grupa Azoty Siarkopol S.A., do której sieci podmiot ubiega si' o przy%&czenie. Procedura przy%&czenia do sieci Dystrybucyjnej obejmuje: a. pozyskanie przez podmiot od Operatora Systemu Dystrybucyjnego, wniosku o okre)lenie warunków przy%&czenia b. z%o-enie przez podmiot u Operatora Systemu Dystrybucyjnego wniosku o okre)lenie warunków przy%&czenia zgodnego ze wzorem obowi&zuj&cym w Przedsi'biorstwie Energetycznym Grupa Azoty Siarkopol S.A. c. wydanie przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego warunków przy%&czenia oraz projektu umowy o przy%&czenie d. zawarcie umowy o przy%&czenie e. realizacj' przy%&cza (-y) f. przeprowadzenie odbiorów i prób cz')ciowych oraz ostatecznego odbioru i prób ko+cowych przy%&czanych instalacji g. zawarcie przez podmiot Umowy Kompleksowej lub Umowy o $wiadczenie Us%ug Dystrybucji h. przy%&czenie do sieci Dystrybucyjnej Podmiot ubiegaj&cy si' o przy%&czenie do sieci PE Grupa Azoty Siarkopol S.A.: sieci i instalacji odbiorców ko+cowych sk%ada wniosek o okre)lenie warunków przy%&czenia. Dotyczy to równieprzypadku zwi'kszania przez podmiot przy%&czany do sieci, zapotrzebowania na moc przy%&czeniow& lub zmian' dotychczasowych warunków i parametrów technicznych pracy urz&dze+, instalacji i sieci przy%&czonego podmiotu Wzory wniosków o okre)lenie warunków przy%&czenia okre)la Operator Systemu Wnioski dost'pne s& na stronie internetowej oraz w siedzibie Spó%ki. Wzory wniosków o okre)lenie warunków przy%&czenia mog& by3 zró-nicowane dla poszczególnych grup przy%&czeniowych oraz w zale-no)ci od rodzaju przy%&czanego obiektu Do wniosku, o którym mowa w p nale-y za%&czy3: a. kopi' dokumentu potwierdzaj&cego tytu% prawny podmiotu do korzystania z obiektu, w którym b'd& u-ywane instalacje i urz&dzenia przy%&czane do sieci przedsi'biorstwa. b. plan zabudowy lub szkic sytuacyjny okre)laj&cy usytuowanie obiektu, w którym b'd& u-ywane przy%&czane urz&dzenia i instalacje wzgl'dem istniej&cej sieci oraz s&siednich obiektów c. kopie dokumentów potwierdzaj&cych numer w rejestrze przedsi'biorców albo ewidencji dzia%alno)ci gospodarczej oraz numer identyfikacji podatkowej, je-eli wniosek dotyczy podmiotów prowadz&cych dzia%alno)3 gospodarcz& d. kopie dokumentów potwierdzaj&cych numer PESEL lub numer identyfikacji podatkowej, je-eli wniosek dotyczy osób fizycznych nie prowadz&cych dzia%alno)ci gospodarczej e. warunki przy%&czenia w zale-no)ci od danych zawartych we wniosku, o którym mowa w p.b.1.3 zawieraj& w szczególno)ci: a. miejsce przy%&czenia, rozumiane jako punkt sieci, w którym przy%&cze %&czy si' sieci& b. miejsce dostarczenia energii elektrycznej c. moc przy%&czeniow&

8 Strona 8 / Stron 81 d. rodzaj po%&czenia z sieci& instalacji okre)lonych we wniosku o okre)lenie warunków przy%&czenia e. zakres niezb'dnych zmian w sieci zwi&zanych z przy%&czeniem f. wymagania wynikaj&ce z IRiESD g. miejsce zainstalowania uk%adu pomiarowo-rozliczeniowego h. wymagania dotycz&ce uk%adu pomiarowo-rozliczeniowego w tym m. in. transmisji danych pomiarowych i. rodzaj i usytuowanie zabezpieczenia g%ównego, dane znamionowe oraz inne niezb'dne wymagania w zakresie elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej i systemowej Ponadto warunki przy%&czenia, odpowiednio do potrzeb okre)laj& w szczególno)ci: a. wymagania w zakresie dostosowania przy%&czanych instalacji do systemów sterowania dyspozytorskiego b. wymagania w zakresie zabezpieczenia sieci przed zak%óceniami elektrycznymi, powodowanymi przez instalacj' wnioskodawcy c. wymagania w zakresie niezb'dnego do wspó%pracy z sieci& wyposa-enia instalacji przy%&czanego podmiotu d. wymagania w zakresie ochrony przeciwpora-eniowej i przepi'ciowej przy%&czanych instalacji e. dane i informacje dotycz&ce sieci, niezb'dne w celu doboru systemu ochrony od pora-e+ w instalacji przy%&czanego podmiotu f. ustalone, dopuszczalne poziomy zaburze+ parametrów technicznych energii elektrycznej nie powoduj&cych pogorszenia parametrów okre)lonych w aktach wykonawczych do ustawy Prawo energetyczne albo ustalonych w umowie o )wiadczenie us%ugi przesy%owej albo Dystrybucyjnej lub Umowie Kompleksowej. OSD okre)la warunki przy%&czenia w nast'puj&cych terminach: a. 14 dni od dnia z%o-enia kompletnego wniosku przez wnioskodawc' zaliczonego do IV, V lub VI grupy przy%&czeniowej, przy%&czonego do sieci o napi'ciu nie wy-szym ni- 1kV b. 30 dni dla od dnia z%o-enia kompletnego wniosku przez wnioskodawc' zaliczonego do III lub VI, grupy przy%&czeniowej, przy%&czonego do sieci o napi'ciu powy-ej 1kV Warunki przy%&czenia s& wa-ne dwa lata od dnia ich okre)lenia. W okresie wa-no)ci warunki przy%&czenia stanowi& warunkowe zobowi&zanie Grupa Azoty Siarkopol S.A. do zawarcia Unmowy o przy%&czenie do sieci elektroenergetycznej. Wraz z okre)lonymi przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego warunkami przy%&czenia, wnioskodawca otrzymuje projekt umowy o przy%&czenie do sieci W przypadkach, gdy przy%&czenie do sieci danego Operatora Systemu Dystrybucyjnego na podstawie opracowywanych przez tego Operatora warunków przy%&czenia mo-e wp%yn&3 na warunki pracy sieci innego Operatora Systemu Dystrybucyjnego, Operatorzy dokonuj& mi'dzy sob& uzgodnie+, w zakresie wzajemnego ponoszenia skutków wynikaj&cych z przy%&czenia do sieci Operator Systemu Dystrybucyjnego wydaj&c warunki przy%&czenia jest odpowiedzialny za dokonanie uzgodnie+ pomi'dzy Operatorami. Umowa o przy%&czenie do sieci Dystrybucyjnej powinna zawiera3, zgodnie z tre)ci& art. 7 ust. 2 ustawy Prawo Energetyczne, co najmniej: a. strony zawieraj&ce umow' b. przedmiot umowy wynikaj&cy z warunków przy%&czenia c. termin realizacji przy%&czenia d. wysoko)3 op%aty za przy%&czenie oraz sposób jej regulowania e. miejsce rozgraniczenia w%asno)ci sieci przedsi'biorstwa energetycznego i instalacji podmiotu przy%&czanego f. zakres robót niezb'dnych przy realizacji przy%&cza g. wymagania dotycz&ce lokalizacji uk%adu pomiarowo rozliczeniowego i jego parametrów

9 Strona 9 / Stron 81 h. warunki udost'pnienia Przedsi'biorstwu Energetycznemu nieruchomo)ci nale-&cej do podmiotu przy%&czanego w celu budowy lub rozbudowy sieci niezb'dnej do realizacji przy%&czenia i. przewidywany termin zawarcia umowy, na podstawie której nast&pi dostarczanie lub pobieranie energii j. planowane ilo)ci energii elektrycznej odbieranej lub pobieranej k. moc przy%&czeniow& l. odpowiedzialno)3 stron za niedotrzymanie warunków umowy, a w szczególno)ci za opó*nienie terminu realizacji prac w stosunku do ustalonego w umowie m. okres obowi&zywania umowy i warunki jej rozwi&zania Operator Systemu Dystrybucyjnego ma prawo do kontroli spe%niania, przez przy%&czane oraz przy%&czone do sieci Dystrybucyjnej urz&dzenia, instalacje i sieci, wymaga+ okre)lonych w warunkach przy%&czenia, zawartych umowach oraz do kontroli uk%adów pomiarowych Szczegó%owe zasady przeprowadzania kontroli, o których mowa w p B reguluje ustawa Prawo Energetyczne oraz rozporz&dzenia wykonawcze do niej. Podmioty ubiegaj&ce si' o przy%&czenie do sieci Dystrybucyjnej urz&dze+ i instalacji s& zobowi&zane do projektowania obiektów, urz&dze+ i instalacji zgodnie powszechnie obowi&zuj&cymi przepisami oraz w oparciu o otrzymane warunki przy%&czenia, Projektowanie urz&dze+, instalacji i sieci powinno zapewnia3 racjonalne i oszcz'dne zu-ycie energii przy zachowaniu: a. Niezawodno)ci wspó%dzia%ania z sieci&< b. Bezpiecze+stwa obs%ugi i otoczenia po spe%nieniu wymaga+ ochrony c. Zgodno)ci z wymaganiami odr'bnych przepisów, a zw%aszcza przepisów: Prawa Budowlanego, o Ochronie Przeciwpora-eniowej, o Systemie Oceny Zgodno)ci, o Ochronie Przeciwpo-arowej, Dozorze Technicznym, Polskich Norm wprowadzonych do obowi&zkowego stosowania. W celu umo-liwienia wykonania analiz stanu sieci Dystrybucyjnej, wskazane przez PE Grupa Azoty Siarkopol S.A. podmioty ubiegaj&ce si' o przy%&czenie oraz przy%&czone do sieci Dystrybucyjnej przekazuj& temu Operatorowi dane okre)lone w art. 16 ust. 3a ustawy Prawo energetyczne. Podmioty zaliczone do I, II, III i VI grupy przy%&czeniowej, przy%&czane bezpo)rednio do sieci o napi'ciu znamionowym wy-szym ni- 1 kv oraz wytwórcy niezale-nie od poziomu napi'cia sieci, opracowuj& instrukcj', o której mowa w pkt.f.1.9, podlegaj&c& uzgodnieniu z Grupa Azoty Siarkopol S.A. Podmioty ubiegaj&ce si' o przy%&czenie do sieci Dystrybucyjnej Grupa Azoty Siarkopol S.A. urz&dze+, instalacji i sieci s& zobowi&zane do projektowania obiektów, urz&dze+, instalacji i sieci zgodnie z powszechnie obowi&zuj&cymi przepisami oraz w oparciu o otrzymane warunki przy%&czenia. B.2 Zasady wzajemnego przy&czania sieci Dystrybucyjnych ró%nych Operatorów Systemów Dystrybucyjnych. PE Grupa Azoty Siarkopol S.A. jest przy%&czone do sieci Dystrybucyjnej Operatora Systemu Dystrybucyjnego PGE Dystrybucja S.A. w trzech Obszarach ( Dobrów, Grzybów i Osiek 5. Z przyczyn techniczno ekonomicznych Spó%ka nie planuje prowadzenia dzia%a+ maj&cych na celu przy%&czanie do sieci innych Operatorów Dystrybucyjnych. W opinii PE Grupa Azoty Siarkopol S.A. obecne przy%&cza z sieci& OSD, PGE Dystrybucja S.A. s& wystarczaj&ce i spe%niaj& warunki prowadzenia zada+ OSDn przez Spó%k' Grupa Azoty Siarkopol S.A.

10 Strona 10 / Stron 81 B.3 Zasady od&czania Zasady od%&czania podmiotów od sieci Dystrybucyjnej Grupa Azoty Siarkopol S.A., okre)lone w niniejszym rozdziale obowi&zuj& zarówno OSDn jak i podmioty od%&czane, je)li Umowa Kompleksowa sprzeda-y energii elektrycznej nie stanowi inaczej. PE Grupa Azoty Siarkopol S.A. od%&cza podmioty od sieci Dystrybucyjnej: a. w przypadku rozwi&zania lub wyga)ni'cia Umowy o $wiadczenie Us%ugi Kompleksowej. b. w przypadku z%o-enia przez podmiot wniosku o od%&czenie od sieci Dystrybucyjnej c. w przypadku przeniesienia praw w%asno)ciowych do obiektu przez Odbiorc' na inny Podmiot. Wniosek o od%&czenie od sieci Dystrybucyjnej sk%adany przez podmiot zawiera w szczególno)ci: a. miejsca przy%&czenia urz&dze+ i instalacji, których dotyczy od%&czenie. b. przyczyn' od%&czenia. c. proponowany termin od%&czenia. Grupa Azoty Siarkopol S.A. ustala termin od%&czenia podmiotu od sieci Dystrybucyjnej uwzgl'dniaj&cy techniczne mo-liwo)ci realizacji procesu od%&czenia podmiotu. Od%&czany podmiot jest zawiadamiany przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego o dacie od%&czenia, w terminie nie krótszym ni- 14 dni od daty planowanego od%&czenia, chyba -e strony ustal& inaczej (wymagana forma pisemna). W w/w zawiadomieniu PE Grupa Azoty Siarkopol S.A. informuje podmiot o warunkach ponownego przy%&czenia do sieci o których mowa w pkt. B.3.8. PE Grupa Azoty Siarkopol S.A. dokonuje zmian w uk%adzie sieci Dystrybucyjnej umo-liwiaj&cych od%&czenie podmiotu od sieci. Podmiot od%&czany od sieci Dystrybucyjnej, uzgadnia z Operatorem Systemu Dystrybucyjnego tryb, terminy oraz warunki niezb'dnej przebudowy lub likwidacji maj&tku sieciowego b'd&cego w%asno)ci& podmiotu, wynikaj&ce z od%&czenia od sieci Dystrybucyjnej. Operator Systemu Dystrybucyjnego uzgadnia z innymi Operatorami systemów elektroenergetycznych tryb od%&czenia podmiotu, w zakresie w jakim od%&czenie podmiotu od sieci Dystrybucyjnej ma wp%yw na warunki pracy sieci innych Operatorów. W niezb'dnych przypadkach Operator Systemu Dystrybucyjnego zapewnia sporz&dzenie i zatwierdza zg%oszenie obiektu elektroenergetycznego do od%&czenia od sieci Dystrybucyjnej okre)laj&c w szczególno)ci: a. miejsce przy%&czenia urz&dze+ i instalacji podmiotu, których dotyczy od%&czenie b. termin od%&czenia c. dane osoby odpowiedzialnej ze strony Operatora systemu Dystrybucyjnego za prawid%owe od%&czenie podmiotu d. sposób od%&czenia urz&dze+ i instalacji podmiotu obejmuj&cy: zakres prac niezb'dnych do wykonania przed od%&czeniem podmiotu oraz harmonogram czynno)ci %&czeniowych w poszczególnych stacjach elektroenergetycznych

11 Strona 11 / Stron 81 e. aktualny schemat sieci Dystrybucyjnej obejmuj&cy stacje elektroenergetyczne oraz linie w otoczeniu urz&dze+ i instalacji od%&czanego podmiotu Ponowne przy%&czenie podmiotu do sieci Dystrybucyjnej odbywa si' na zasadach okre)lonych w pkt. B.1 B.4 Zasady wstrzymywania oraz wznowienia dostarczania energii elektrycznej Operator Systemu Dystrybucyjnego wstrzymuje dostarczanie energii elektrycznej podmiotom przy%&czonym do sieci Dystrybucyjnej, bez wniosku podmiotu, o ile w wyniku przeprowadzonej kontroli, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy Prawo Energetyczne oraz B.1.13 IRiESD, stwierdzono, -e: a. instalacja znajduj&ca si' u odbiorcy stwarza bezpo)rednie zagro-enie dla -ycia, zdrowia albo )rodowiska b. nast&pi% nielegalny pobór energii elektrycznej c. w przypadku nieuzasadnionej odmowy odbiorcy na zainstalowanie przedp%atowego uk%adu pomiarowo rozliczeniowego w przypadkach okre)lonych w ustawie Prawo energetyczne PE Grupa Azoty Siarkopol S.A. mo-e wstrzyma3 dostarczanie energii elektrycznej w przypadku, gdy odbiorca zwleka z zap%at& za pobran& energi' elektryczn& b&d* za )wiadczenie us%ug Dystrybucyjnych co najmniej miesi&c po up%ywie terminu p%atno)ci, pomimo uprzedniego powiadomienia na pi)mie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego, dwutygodniowego terminu do zap%aty zaleg%ych i bie-&cych nale-no)ci Operator Systemu Dystrybucyjnego bezzw%ocznie wznawia dostarczanie energii elektrycznej wstrzymanej z powodów, o których mowa w p. B.4.1. oraz p. B.4.2., je-eli ustan& przyczyny uzasadniaj&ce wstrzymanie jej dostarczania. Ponowne wznowienie dostarczania energii elektrycznej dla podmiotu, u którego w wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono przypadki opisane w p. B.4.1 lit b. mo-e by3 uzale-nione od zmiany lokalizacji uk%adu pomiarowo-rozliczeniowego oraz pokrycia przez ten podmiot kosztów przebudowy przy%&cza. B.5 Wymagania techniczne dla urz&dze' wytwórców Wymagania ogólne 1) Przy%&czane do sieci Dystrybucyjnych urz&dzenia, instalacje i sieci podmiotów ubiegaj&cych si' o przy%&czenie, musz& spe%nia3 wymagania techniczne zapewniaj&ce a. Bezpiecze+stwo funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, b. Zabezpieczenie systemu elektroenergetycznego przed uszkodzeniami spowodowanymi niew%a)ciw& prac& przy%&czonych urz&dze+, instalacji i sieci, c. Zabezpieczenie przy%&czonych urz&dze+, instalacji i sieci przed uszkodzeniami w przypadku awarii lub wprowadzenia ogranicze+ w poborze lub dostarczeniu energii, d. Dotrzymanie w miejscu przy%&czanych urz&dze+, instalacji i sieci parametrów jako)ciowych energii, e. Spe%nienie wymaga+ w zakresie ochrony )rodowiska, okre)lonych w odr'bnych przepisach, f. Mo-liwo)3 dokonania pomiarów wielko)ci parametrów niezb'dnych do prowadzenia ruchu sieci oraz rozlicze+, 2) Urz&dzenia i instalacje o których mowa w p. C.1.1 musz& spe%nia3 tak-e wymagania, okre)lone w odr'bnych przepisach, w szczególno)ci przepisach: prawa budowlanego, o ochronie przeciwpo-arowej, o ochronie przeciwpora-eniowej, o ochronie przeciwprzepi'ciowej, o systemie oceny zgodno)ci oraz w przepisach dotycz&cych technologii wytwarzania energii.

12 Strona 12 / Stron 81 3) Urz&dzenia, instalacje i sieci podmiotów ubiegaj&cych si' o przy%&czenie oraz przy%&czonych do sieci Dystrybucyjnej nie mog& wprowadza3 do sieci zaburze+ parametrów technicznych i jako)ciowych energii elektrycznej Wymagania jednostek wytwórczych 1) Wymagania techniczne dla jednostek wytwórczych s& ustalane indywidualnie pomi'dzy wytwórc&, a OSD z uwzgl'dnieniem szczegó%owych wymaga+ technicznych dla jednostek wytwórczych przy%&czanych do sieci Dystrybucyjnej okre)lonej w niniejszym rozdziale oraz za%&czniku =. 2) Wymagania techniczne oraz zalecenia dla jednostek wytwórczych o mocy osi&galnej równej ;0 MW lub wy-szej przy%&czonych do koordynowanej sieci 110 kv, s& okre)lone przez Operatora Systemu Przesy%owego w IRiESP. 3) Wymagania techniczne dla jednostek wytwórczych o których mowa w p. C.2.1 obejmuj&, w zale-no)ci od potrzeb wymagania w zakresie a) Uk%adów wzbudzenia, b) Uk%adów regulacji napi'cia, c) sposobów wykorzystania uk%adów grupowej regulacji napi'3 jednostek wytwórczych (ARNE5, d) Systemów elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej e) Urz&dze+ regulacji pierwotnej, f) Czasów rozruchu i minimalnej liczby rozruchów w ci&gu roku, g) Ograniczników maksymalnych pr&dów stojana i wirnika h) Mo-liwo)ci synchronizacji jednostki wytwórczej z sieci&, i) Wytwarzanych mocy czynnych i biernych j) Wyposa-enia linii blokowych w uk%ady automatyki 1) Czasy trwania zwar3 wy%&czanych przez zabezpieczenia podstawowe w jednostkach wytwórczych przy%&czanych do sieci Dystrybucyjnej przy%&czanych do sieci Dystrybucyjnej i w urz&dzeniach i instalacjach sieci Dystrybucyjnej w otoczeniu miejsca przy%&czenia urz&dze+ i instalacji wytwórczych powinny zosta3 ustalone w warunkach przy%&czenia i nie powinny by3 dla stref podstawowych d%u-sze ni- 1;0ms 2) Czasy w%&czania zwar3 przez zabezpieczenie rezerwowe w jednostkach wytwórczych przy%&czonych do sieci Dystrybucyjnej oraz w urz&dzeniach i instalacjach sieci Dystrybucyjnej w otoczeniu w'z%a przy%&czenia jednostek wytwórczych nie powinny by3 d%u-sze ni- ;00ms 3) Nastawienia automatyk i zabezpiecze+ jednostek wytwórczych przy%&czonych do sieci Dystrybucyjnej powinny by3 skoordynowane przez Operatora systemu Dystrybucyjnego z nastawieniami automatyk i zabezpiecze+ sieci Dystrybucyjnej i sieci przesy%owej w otoczeniu w'z%ów przy%&czenia jednostek wytwórczych. Wymagania techniczne dla linii bezpo!rednich 1) Warunkiem przyst&pienia do budowy linii bezpo)rednich jest wcze)niejsze spe%nienie wymaga+ zawartych w ustawie Prawo energetyczne. 2) Budowa i przy%&czanie linii bezpo)rednich winno odbywa3 si' z zachowaniem zasad okre)lonych w pkt. B.1 3) Linie bezpo)rednie oraz %&czone za ich po)rednictwem urz&dzenia, instalacje, sieci oraz jednostki wytwórcze winny spe%nia3 wymagania techniczne okre)lone w p. B.5.1. oraz B.5.2

13 Strona 13 / Stron 81 B.6 Wymagania techniczne dla ukadów elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej i urz&dze' wspópracuj&cych Wymagania i zalecenia dotycz&ce uk%adów elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej obowi&zuj& Operatora Systemu Dystrybucyjnego, Przedsi'biorstwa Energetyczne oraz Podmioty przy%&czone do sieci Dystrybucyjnej. Uk%ady i urz&dzenia EAZ powinny spe%nia3 szczegó%owe wymagania okre)lone przez Grupa Azoty Siarkopol S.A., Uk%ady i urz&dzenia EAZ powinny by3 na etapie projektów wst'pnych technicznomonta-owych uzgadniane i zatwierdzane przez Grupa Azoty Siarkopol S.A. Urz&dzenia i elementy stosowane w EAZ oraz urz&dzenia i uk%ady wspó%pracuj&ce z EAZ powinny by3 wykonane zgodnie z aktualnymi normami, a je)li w danym zakresie brak norm, nale-y korzysta3 z aktualnej wiedzy technicznej. Zgodno)3 ta powinna by3 potwierdzona odpowiednimi dokumentami. Poszczególne elementy sieci Dystrybucyjnej nale-y wyposa-y3 w uk%ady elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej i urz&dzenia wspó%pracuj&ce, niezb'dne do: a. Samoczynnej, selektywnej likwidacji zak%óce+< b. Regulacji rozp%ywów mocy biernej i poziomów napi'cia< c. Prowadzenia ruchu stacji elektroenergetycznych przy u-yciu urz&dze+ sterowniczych, pomiarowych i sygnalizacyjnych, d. Odtworzenia przebiegów zak%óce+ przy u-yciu rejestratorów zak%óce+ i zdarze+< Uk%ady i urz&dzenia EAZ powinny reagowa3 na zak%ócenia w pracy elementów sieci elektroenergetycznej oraz zak%ócenia w pracy jednostek wytwórczych, urz&dze+ i sieci podmiotów przy%&czonych do sieci elektroenergetycznych, takie jak: a. Zwarcia doziemne i mi'dzyfazowe< b. Zwarcia metaliczne i wysokooporowe; c. Zwarcia przemijaj&ce i trwa%e< d. Zwarcia rozwijaj&ce si'< e. Praca niepe%no fazowa i asymetria< f. Przeci&-enia elementów sieci< g. Zak%ócenia o charakterze technologicznym w urz&dzeniach< h. Nieprawid%owe dzia%anie wy%&cznika< i. Niebezpieczny wzrost napi'cia na liniach elektroenergetycznych j. Zagro-enie utraty równowagi systemu elektroenergetycznego Nastawienia automatyk i uk%adów EAZ urz&dze+ i instalacji podmiotów przy%&czonych do sieci o górnym napi'ciu 110 kv musz& by3 skoordynowane i liczone przez Operatora Sieci Przesy%owej. Dopuszcza si' obliczanie nastawie+ przez w%a)ciwego Operatora OSDp z jednoczesnym koordynowaniem tych nastaw przez OSP. Nastawienia automatyk i zabezpiecze+ urz&dze+ i instalacji musz& by3 skoordynowane z nastawami automatyk i zabezpiecze+ sieci Dystrybucyjnej. Ogólne wymagania stawiane nowo wybudowanym + i modernizowanym urz&dzeniom elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej podyktowane wzgl'dami niezawodno)ciowymi s& nast'puj&ce: a. Zabezpieczenia i automatyki poszczególnych elementów sieci i elementów do niej przy%&czonych nale-y dostosowa3 do sposobu ich pracy i parametrów; b. Nale-y stosowa3 przynajmniej dwa niezale-ne zestawy zabezpiecze+ dla poszczególnych elementów sieci Dystrybucyjnej, przy czym wyj&tek stanowi&: zabezpieczenia szyn zbiorczych i uk%ady lokalnego rezerwowania wy%&czników oraz zabezpiecze+ sieci SN<

14 Strona 14 / Stron 81 c. Celem zabezpieczenia niezale-no)ci poszczególnych zestawów zabezpiecze+, ka-de z nich winno wspó%pracowa3 z oddzielnymi: obwodami pomiarowymi pr&dowymi i napi'ciowymi, obwodami napi'cia pomocniczego (sterowniczymi5 oraz obwodami wy%&czaj&cymi (cewkami wy%&czaj&cymi5< d. Wskazane jest, by obwody sterownicze napi'cia pomocniczego poszczególnych obwodów EAZ obiektów sieci 110kV by%y zasilane z ró-nych sekcji rozdzielni pr&du sta%ego wspó%pracuj&cymi z oddzielnymi bateriami akumulatorów; e. W celu zapewnienia wysokiej dyspozycyjno)ci urz&dze+ EAZ wskazane jest stosowanie urz&dze+ z uk%adami ci&g%ej kontroli, samotestowania< f. Podstawowe urz&dzenia EAZ nale-y wyposa-y3 w uk%ady kontroli ci&g%o)ci obwodów wy%&czania< g. W uzasadnionych przypadkach nale-y stosowa3 uk%ad kontroli synchronizmu< B.7 Zabezpieczenia i automatyka linii 110kV Zabezpieczenia i automatyk linii 110kV nale!y dostosowa" do sposobu pracy i parametrów linii. Linie 110kV wyposa!a si w: a. Zabezpieczenia podstawowe odcinkowe lub odleg#o$ciowe. Dla linii kablowych lub napowietrznych o d#ugo$ci do 2km, nale!y stosowa" zabezpieczenie odcinkowe. Dopuszcza si stosowanie zabezpieczenia pr%dowego dla linii promieniowych b. Zabezpieczenie rezerwowe odleg#o$ciowe lub reaguj%ce na zwarcie z ziemi%. Kiedy zabezpieczenie odcinkowe jest zabezpieczeniem podstawowym, jako rezerwowe nale!y stosowa" zabezpieczenie odleg#o$ciowe, c. Urz%dzenia automatyki 3 faz SPZ ( dal linii napowietrznych), d. Lokalizator miejsca zwarcia, po!%dany w liniach o du!ej liczbie zak#óce&, B.8 Zabezpieczenia i automatyka transformatorów 110kV/SN Transformatory dwu i wielouzwojeniowe 110kv/SN/SN winny by" wyposa!one w nastpuj%ce uk#ady elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej i urz%dzenia wspó#pracuj%ce: a. Zabezpieczenia reaguj%ce na zwarcie w transformatorze ( zwarciowo-pr%dowe, a dla transformatorów powy!ej 5MVA ró!nicowe). b. Ka!da strona transformatora powinna by" wyposa!ona w zabezpieczenia nadpr%dowo-zw#oczne. c. Ka!da strona transformatora powinna by" wyposa!ona w zabezpieczenia przeci%!eniowe (transformatory dwuuzwojeniowe zabezpiecza si tylko po jednej stronie). d. Zaleca si by ka!da ze strona SN transformatora by#a wyposa!ona w zabezpieczenia umo!liwiaj%ce skracanie czasu zwarcia na szynach SN. e. Zabezpieczenia firmowe transformatorów: temperaturowe, modele cieplne, gazowo-przep#ywowe kadzi i gazowo-podmuchowe prze#%cznika zaczepów oraz inne wymagane przez producenta. f. Zabezpieczenia transformatora reaguj%ce na zwarcia wewntrzne i zewntrzne powinny dzia#a" na wy#%czenie. Automatyczna regulacja napicia transformatora winna realizowa" nastpuj%ce funkcje: a. Utrzymanie zadanego poziomu napicia na szynach rozdzielni SN poprzez sterowanie napdem prze#%cznika zaczepów. b. Kontrola prawid#owo$ci utrzymania napicia w ramach dopuszczalnego zakresu. Poszczególne elementy sieci Dystrybucyjnej SN nale!y wyposa!y" w urz%dzenia elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej, niezbdne do samoczynnej selektywnej likwidacji zak#óce& tej sieci. Dopuszcza si rczn% lokalizacj zwar" doziemnych w sieciach kompensowanych lub pracuj%cych z izolowany punktem neutralnym na podstawie sygnalizacji doziemienia. Linie SN wyposa!a si w: a. Zabezpieczenia od zwar" wielofazowych dzia#aj%ce na wy#%czenie wy#%cznika w polu danej linii, b. Zabezpieczenia od zwar" doziemnych dzia#aj%ce na wy#%czenie lub na sygnalizacj. Dzia#anie zabezpiecze& ziemnozwarciowych na sygnalizacj jest dopuszczalne ( z wyj%tkiem sieci uziemionej przez rezystor) w wypadku braku technicznej mo!liwo$ci zapewnienia selektywnego wy#%czania pod warunkiem zachowania w#a$ciwych warunków ochrony pora!eniowej,

15 Strona 15 / Stron 81 c. Pola linii napowietrznych i napowietrzno-kablowych SN powinny by" wyposa!one w uk#ady wielokrotnego SPZ z mo!liwo$ci% programowania i blokowania Transformatory SN/Sn i SN/nN o mocy wikszej ni! 100kVA posiadaj%ce wy#%czniki po stronie wy!szego napicia wyposa!a si w nastpuj%ce uk#ady automatyki zabezpieczeniowej: a. Zabezpieczenie reaguj%ce na zwarcia zlokalizowane w transformatorze (zabezpieczenie ró!nicowe dla transformatorów powy!ej 5MVA lub zwarciowo pr%dowe bezzw#oczne) dzia#aj%ce na wy#%czenie, b. Zabezpieczenie nadpr%dowe zw#oczne od zwar" zewntrznych dzia#aj%ce na wy#%czenie, c. Zabezpieczenia firmowe transformatora, d. Uk#ad sygnalizuj%cy przeci%!enie transformatora. Pola #%cznika szyn SN wyposa!a si nastpuj%ce zabezpieczenia dzia#aj%ce na wy#%czenie w#asnego wy#%cznika: a. Zabezpieczenie rezerwuj%ce dzia#anie zabezpiecze& nadpr%dowych w polach odp#ywowych, b. Zabezpieczenie zwarciowo-pr%dowe dzia#aj%ce przy za#%czeniu pola #%cznika szyn na zwarcie, c. W sieci z rezystorem wymagane jest zabezpieczenie ziemnozwarciowe lub dedykowany impuls wy#%czaj%cy od transformatora uziemiaj%cego. Pola pomiaru napicia w rozdzielniach SN w stacjach 110/SN powinny by" wyposa!one w dzia#aj%ce na sygnalizacj zabezpieczenia reaguj%ce na: a. Obni!aj%ce napicia na szynach SN. b. Zwarcia doziemne w zasilanej sieci SN. c. Obni!ane czstotliwo$ci (nie dotyczy stacji z rozproszonym uk#adem automatyki SCO). Pola SN baterii kondensatorów wyposa!a si w nastpuj%ce zabezpieczenia: a. Nadpr%dowe od przeci%!e& i zwar" zewntrznych dzia#aj%ce na wy#%czenie baterii. b. Od zwar" wewntrznych dzia#aj%cych na wy#%czenie baterii. c. Zalecane jest zabezpieczenie od skutków zwar" doziemnych dzia#aj%ce na wy#%czenie baterii. Dobór zabezpiecze& dla ochrony transformatorów potrzeb w#asnych zale!y od mocy transformatora oraz sposobu pracy punktu neutralnego sieci SN i jest $ci$le zwi%zany z pracuj%cymi na danej rozdzielni zabezpieczeniami ziemnozwarciowymi. Ka!dy transformator potrzeb w#asnych powinien by" zabezpieczony przed skutkami zwar" wewntrznych i zewntrznych. Pola linii odp#ywowych rozdzielni SN w stacjach 110/SN powinny posiada" nawi%zanie do obwodów dwustopniowej automatyki SCO i SPZ/SCO. Rozdzielnie SN w Stacjach 110/SN posiadaj%ca co najmniej dwa zasilania powinna by" wyposa!ona w automatyk SZR. OSD okre$la indywidualne rodzaj lub warunki wspó#pracy automatyk i zabezpiecze& oraz $rodków ochrony przeciwpora!eniowej stosowanych przez odbiorców przy#%czanych do sieci SN i NN, przy wydawaniu warunków przy#%czenia oraz zmianie warunków sieci Dystrybucyjnej. Je!eli do linii SN przy#%czone s% lokalne 'ród#a energii, OSD mo!e przedstawi" dodatkowe wymagania odno$nie jej wyposa!enia w zabezpieczenia i automatyki, szczególnie od skutków pracy wyspowej i blokady kierunkowe.

16 Strona 16 / Stron 81 B.9 Wymagania dla sieci SN Je$li w IRiESD nie okre$lono inaczej, zabezpieczenia w sieci SN dzia#aj% na wy#%czenie. Dzia#anie na sygnalizacj jest mo!liwe tylko w przypadku zabezpiecze& ziemnozwarciowych w okre$lonych sytuacjach (z wyj%tkiem sieci z punktem neutralnym uziemionym przez rezystor i tylko w wypadku braku technicznej mo!liwo$ci zapewnienia selektywnego wy#%czania pod warunkiem zachowania wymogów ochrony przeciwpora!eniowej w zasilanej sieci), oraz zabezpiecze& napiciowych w polu pomiaru napicia. Dopuszcza si stosowanie blokady zabezpiecze& nadpr%dowych zw#ocznych od pewnych zjawisk w liniach, np. pojawienia si drugiej harmonicznej, wzrostu pr%du po zamkniciu wy#%cznika. Zabrania si stosowania blokad do zabezpieczenia nadpr%dowego zwarciowego, z wyj%tkiem blokady kierunkowej pr%du po zamkniciu wy#%cznika. Zabrania si stosowania blokad do zabezpieczenia nadpr%dowego zwarciowego, z wyj%tkiem blokady kierunkowej Zaleca si stosowanie dla zabezpiecze& nadpr%dowych zw#ocznych od skutków zwar" midzyfazowych nastpuj%cych warto$ci wspó#czynników czu#o$ci: a. 1,5 dla zabezpiecze& podstawowych, b. 1,2 dla zabezpiecze& rezerwowych. Zaleca si nastpuj%ce warto$ci wspó#czynników czu#o$ci dla zabezpiecze& ziemnozwarciowych w liniach SN: 1) 1,5 dla zabezpiecze& zerowopr%dowych podczas zwar" bezoporowych, czyli je$li sk#adowa zerowa napicia jest równa napiciu fazowemu sieci, 2) 1,2 dla zabezpiecze& zerowopr%dowych podczas zwar" oporowych, czyli je$li sk#adowa zerowa napicia wynosi 50* napicia fazowego, 3) 2,0 dla zabezpiecze& admitancyjnych i konduktancyjnych w sieciach o punkcie neutralnym uziemionym przez rezystor, 4) 1,5 dla zabezpiecze& konduktancyjnych w sieciach skompensowanych z AWSCz, 5) 1,2 dla zabezpiecze& admitancyjnych i susceptancyjnych w pozosta#ych przypadkach. Zaleca si stosowanie nastpuj%cych warto$ci nastawczych zabezpiecze& zerowonapiciowych dzia#aj%cych samodzielnie lub jako cz#ony rozruchowe innych kryteriów i automatyk wyra!onych w stosunku do sk#adowej zerowej napicia podczas zwarcia bezoporowego: 1) 5 10% w sieciach o punkcie neutralnym uziemionym przez rezystor, 2) 5 15% w sieciach o punkcie neutralnym izolowanym, 3) 10 20% w sieciach skompensowanych. Mniejsze warto$ci zaleca si stosowa" w sieciach z du!ym udzia#em linii kablowych. Przy#%czenie 'róde# wytwórczych do sieci SN wymaga dostosowania automatyki LRW, SZR i zabezpieczenia szyn rozdzielni SN zasilaj%c% t sie" SN do nowych warunków pracy. B.10 Wymagania dla linii SN Pola linii SN, do których nie s% przy#%czone jednostki wytwórcze powinny by" wyposa!one w zabezpieczenia i automatyki: 1) od skutków zwar" midzyfazowych, zalecane s% zabezpieczenia nadpr%dowe zw#oczne i zwarciowe, 2) od skutków zwar" doziemnych dzia#aj%ce na wy#%czenie lub na sygnalizacj. Dzia#anie zabezpiecze& ziemnozwarciowych na sygnalizacj jest dopuszczalne (z wyj%tkiem sieci z punktem neutralnym uziemionym przez rezystor) tylko w wypadku braku technicznej mo!liwo$ci zapewnienia selektywnego wy#%czania pod warunkiem zachowania wymogów ochrony przeciwpora!eniowej w zasilanej sieci,

17 Strona 17 / Stron 81 3) wielokrotnego SPZ z mo!liwo$ci% jej programowania i blokowania, je$li przy#%czona linia jest napowietrzna lub napowietrzno-kablowa, 4) umo!liwiaj%ce wspó#prac z zabezpieczeniem szyn zbiorczych i uk#adem lokalnej rezerwy wy#%cznikowej, 5) umo!liwiaj%ce wspó#prac ze stacyjn% automatyk% SCO lub by" wyposa!one w zabezpieczenie podczstotliwo$ciowe, 6) SPZ/SCO lub posiada" inny uk#ad realizuj%cy t% funkcj je$li PGE Dystrybucja S.A. tego wymaga. Pola linii SN, w których przy#%czone s% jednocze$nie jednostki wytwórcze i odbiorcy powinny by" wyposa!one w: 1) zabezpieczenia od skutków zwar" midzyfazowych, zalecane s% zabezpieczenia nadpr%dowe zw#oczne i zwarciowe o charakterystykach niezale!nych, ka!de z nich powinno mie" mo!liwo$" wprowadzenia blokady kierunkowej. Zaleca si taki dobór nastaw, aby blokada kierunkowa konieczna by#a tylko dla zabezpieczenia nadpr%dowego zw#ocznego, 2) zabezpieczenia od skutków zwar" doziemnych dzia#aj%ce na wy#%czenie lub na sygnalizacj. Dzia#anie zabezpiecze& ziemnozwarciowych na sygnalizacj jest dopuszczalne (z wyj%tkiem sieci z punktem neutralnym uziemionym przez rezystor) w wypadku braku technicznej mo!liwo$ci zapewnienia selektywnego wy#%czania pod warunkiem zachowania wymogów ochrony przeciwpora!eniowej w zasilanej sieci, 3) uk#ady automatyki wielokrotnego SPZ z mo!liwo$ci% jej programowania i blokowania, je$li przy#%czona linia jest napowietrzna lub napowietrzno-kablowa, 4) zabezpieczenia nad- i podczstotliwo$ciowe, zalecane s% zabezpieczenia wyposa!one w kryterium df/dt, 5) zabezpieczenia nad- i podnapiciowe zasilane z przek#adników napiciowych umieszczonych za wy#%cznikiem, 6) blokad za#%czenia w przypadku obecno$ci napicia w linii, je$li istnieje prawdopodobie&stwo utrzymania si elektrowni lokalnej w pracy wyspowej, ka!de rczne, zdalne i automatyczne za#%czenie linii powinno by" poprzedzone kontrol% napicia i ewentualn% blokad% w przypadku istnienia napicia w linii, zabezpieczenie wymaga zainstalowania przek#adników napiciowych za wy#%cznikiem pola, oraz powinny mie" mo!liwo$" wspó#pracy z zabezpieczeniem szyn zbiorczych i uk#adem lokalnej rezerwy wy#%cznikowej. Pola linii wspó#pracuj%ce wy#%cznie z jednostkami wytwórczymi powinny by" wyposa!one w: 1) zabezpieczenia od skutków zwar" midzyfazowych, zalecane s% zabezpieczenia nadpr%dowe zw#oczne i zwarciowe o charakterystykach niezale!nych, ka!de z nich powinno mie" mo!liwo$" wprowadzenia blokady kierunkowej, zaleca si taki dobór nastaw, aby blokada kierunkowa konieczna by#a tylko dla zabezpieczenia nadpr%dowego zw#ocznego, 2) zabezpieczenia od skutków zwar" doziemnych dzia#aj%ce na wy#%czenie lub na sygnalizacj. Dzia#anie zabezpiecze& ziemnozwarciowych na sygnalizacj jest dopuszczalne (z wyj%tkiem sieci z punktem neutralnym uziemionym przez rezystor) w wypadku braku technicznej mo!liwo$ci zapewnienia selektywnego wy#%czania pod warunkiem zachowania wymaga& ochrony przeciwpora!eniowej w zasilanej sieci, 3) zabezpieczenia nad- i podczstotliwo$ciowe, zalecane s% zabezpieczenia wyposa!one w kryterium df/dt, 4) blokad za#%czenia w przypadku obecno$ci napicia w linii, je$li istnieje mo!liwo$" utrzymania si elektrowni lokalnej w pracy wyspowej, ka!de rczne, zdalne i automatyczne za#%czenie linii powinno by" poprzedzone kontrol% napicia i ewentualn% blokad% w przypadku istnienia napicia w linii, zabezpieczenie wymaga zainstalowania przek#adników napiciowych za wy#%cznikiem pola, oraz powinny mie" mo!liwo$" wspó#pracy z zabezpieczeniem szyn zbiorczych i uk#adem lokalnej rezerwy wy#%cznikowej.

18 Strona 18 / Stron 81 B.11 Wymagania dla baterii kondensatorów do kompensacji mocy biernej Pola baterii kondensatorów wyposa!a si w: a) zabezpieczenia nadpr%dowe zw#oczne od skutków przeci%!e&, zabezpieczenie musi w kryterium dzia#ania korzysta" z warto$ci skutecznej pr%du lub w inny sposób uwzgldnia" wp#yw wy!szych harmonicznych, b) zabezpieczenie nadpr%dowe bezzw#oczne, c) zabezpieczenie od skutków zwar" wewntrznych, d) zabezpieczenia nadnapiciowe. Ka!de wy#%cznie pola SN transformatora 110 kv/sn musi skutkowa" wy#%czeniem wy#%cznika pola baterii kondensatorów. B.12 Wymagania dla "czników szyn +%czniki szyn SN wyposa!a si w nastpuj%ce zabezpieczenia dzia#aj%ce na wy#%czenie w#asnego wy#%cznika: a) zabezpieczenie nadpr%dowe zw#oczne, b) zabezpieczenie nadpr%dowe zwarciowe dzia#aj%ce przy za#%czeniu pola #%cznika szyn na zwarcie (zabezpieczenie powinno by" aktywne do 10 s po za#%czeniu wy#%cznika), c) w sieci z punktem neutralnym uziemionym przez rezystor wymagane jest zabezpieczenie ziemnozwarciowe lub odpowiednie powi%zanie z zabezpieczeniem nadpr%dowym w punkcie neutralnym transformatora uziemiaj%cego. B.13 Wymagania dla pól pomiaru napi#cia Pola pomiaru napicia w rozdzielniach SN w stacjach 110 kv/sn powinny by" wyposa!one w dzia#aj%ce na sygnalizacj zabezpieczenia reaguj%ce na: a) zanik, obni!enie lub wzrost napicia na szynach SN, kontrolowane powinny by" napicia przewodowe, a zabezpieczenie powinno zadzia#a", gdy nast%pi wzrost lub obni!enie jednego z nich, b) zwarcia doziemne w przy#%czonej sieci SN B.14 Wymagania dla jednostek wytwórczych w zakresie EAZ Zabrania si przy#%czania jednostek wytwórczych wyposa!onych wy#%cznie w aparaty instalacyjne np. bezpieczniki topikowe czy wy#%czniki nadmiarowe niezale!nie od warto$ci mocy osi%galnej i miejsca przy#%czenia. Wszystkie zabezpieczenia jednostek wytwórczych powinny powodowa" ich trójfazowe wy#%czenie. Jednostki wytwórcze, dla których miejscem przy#%czenia jest sie" nn, powinny by" wyposa!one w: 1) zabezpieczenia nadpr%dowe, 2) zabezpieczenia pod- i nadnapiciowe, 3) zabezpieczenie od pracy niepe#nofazowej. Grupa Azoty Siarkopol S.A. decyduje o potrzebie wyposa!enia jednostek wytwórczych lub linii w inne zabezpieczenia, poprawiaj%ce bezpiecze&stwo pracy sieci. Nastawy EAZ jednostek wytwórczych powinny by" uzgodnione z odpowiednim Dzia#em Grupa Azoty Siarkopol S.A lub przez niego ustalone. Nastawy zabezpiecze& podnapiciowych powinny uwzgldnia" wymagan% krzyw% t = f(u),

19 Strona 19 / Stron 81 B.15 Jednostki wytwórcze przy"czone poprzez transformatory nn/sn Je$li w sk#ad jednostki wytwórczej wchodzi transformator nn/sn niezale!nie od #%cznika po stronie nn musi by" zainstalowany wy#%cznik po stronie SN. Jednostki wytwórcze z generatorami synchronicznymi pracuj%ce synchronicznie z sieci% musz% by" wyposa!one w synchronizatory lub inne urz%dzenie umo!liwiaj%ce w#a$ciwe #%czenie z sieci%. Po chwilowym zaniku lub obni!eniu napicia w sieci wspó#pracuj%cej powoduj%cym wy#%czenie, jednostki wytwórcze o mocy wikszej od 100 kva mog% samoczynnie powróci" do pracy w czasie nie krótszym ni! 30 s po ust%pieniu zak#ócenia. Jednostki wytwórcze o mocy osi%galnej do 100 kva powinny mie" nastpuj%ce zabezpieczenia: 1) nadpr%dowe zw#oczne, 2) nadpr%dowe zwarciowe, 3) nad- i podnapiciowe, 4) od wzrostu prdko$ci obrotowej lub nadczstotliwo$ciowe, 5) ziemnozwarciowe zerowonapiciowe. Jednostki wytwórcze o mocy osi%galnej powy!ej 100 kva powinny mie" nastpuj%ce zabezpieczenia: 1) nadpr%dowe od skutków zwar" midzyfazowych zw#oczne i/lub zwarciowe, 2) nad- i podnapiciowe, 3) nad- i podczstotliwo$ciowe, 4) ziemnozwarciowe. Jednostki wytwórcze o mocy 25 MVA i wikszej nale!y wyposa!a" w zabezpieczenia ró!nicowopr%dowe, przy czym OSD mo!e zdecydowa" o potrzebie stosowania zabezpiecze& ró!nicowopr%dowych dla poszczególnych rodzajów jednostek wytwórczych o mocy mniejszej. Zabezpieczenia do ochrony przed skutkami obni!enia lub wzrostu napicia musz% by" wykonane trójfazowo. Je$li zabezpieczenie jest zainstalowane po stronie nn, to powinno zadzia#a" po wzro$cie lub obni!eniu jednego lub wicej napi" fazowych. Je$li jest zainstalowane po stronie SN, to powinno zadzia#a" po wzro$cie lub obni!eniu jednego lub wicej napi" przewodowych. Sk#adowa zerowa napicia dla zabezpiecze& ziemnozwarciowych musi by" mierzona po stronie SN. Jednostki wytwórcze wspó#pracuj%ce z falownikami, oprócz zabezpiecze& powinny by" wyposa!one w urz%dzenia pozwalaj%ce na kontrolowanie i utrzymywanie zadanych parametrów jako$ciowych energii elektrycznej. B.16 Wymagania techniczne dla ukadów i systemów pomiarowo-rozliczeniowych Wymagania ogólne 1) Wymagania techniczne dla uk#adów pomiarowo-rozliczeniowych oraz uk#adów pomiarowokontrolnych, zwanych dalej wspólnie równie! uk#adami pomiarowymi, okre$lone w niniejszej IRiESD obowi%zuj% z dniem jej wej$cia w!ycie w przypadkach: a) uk#adów pomiarowych nowobudowanych i modernizowanych, b) uk#adów pomiarowych zainstalowanych u URD bd%cych wytwórcami lub odbiorcami, którzy po wej$ciu w!ycie niniejszej IRiESD skorzystaj% z prawa wyboru sprzedawcy,

20 Strona 20 / Stron 81 2) Obowi%zek dostosowania uk#adów pomiarowych do wymaga& zawartych w niniejszej IRiESD spoczywa na ich w#a$cicielu. 3) Odbiorca, który jest w#a$cicielem uk#adu pomiarowo-rozliczeniowego, chc%cy skorzysta" z prawa wyboru sprzedawcy dostosowuje uk#ad pomiarowo-rozliczeniowy do wymaga& okre$lonych w rozporz%dzeniu Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegó#owych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego oraz w niniejszej IRiESD, przy czym dostosowanie uk#adu pomiarowo-rozliczeniowego, podlega weryfikacji przez OSD. 4) Uk#ad pomiarowo-rozliczeniowy powinien spe#nia" powy!sze wymagania na dzie& zmiany sprzedawcy. 5) Urz%dzenia wchodz%ce w sk#ad ka!dego uk#adu pomiarowo-rozliczeniowego musz% spe#nia" wymagania prawa, a w szczególno$ci posiada" legalizacj i/lub certyfikat zgodno$ci z wymaganiami 6) zasadniczymi (MID) i/lub homologacj, zgodnie z wymaganiami okre$lonymi dla danego urz%dzenia. W przypadku urz%dze&, dla których nie jest wymagana legalizacja lub homologacja, urz%dzenie musi posiada" odpowiednie $wiadectwo potwierdzaj%ce poprawno$" pomiarów ($wiadectwo wzorcowania). Powy!sze badania powinny by" wykonane przez uprawnione laboratoria posiadaj%ce akredytacj w przedmiotowym zakresie zgodnie z obowi%zuj%cymi normami, przepisami. Okres pomidzy kolejnymi wzorcowaniami tych urz%dze& (za wyj%tkiem przek#adników pomiarowych pr%dowych i napiciowych) nie powinien przekracza" okresu wa!no$ci cech legalizacyjnych lub zabezpieczaj%cych (MID) licznika energii czynnej zainstalowanego w tym samym uk#adzie pomiarowo-rozliczeniowym. 7) Przek#adniki pr%dowe i napiciowe podlegaj% sprawdzeniu przed zainstalowaniem. Dla urz%dze& wcze$niej u!ytkowanych, w#a$ciciel przek#adników dostarcza protokó# ze sprawdzenia potwierdzaj%cy poprawno$" i zgodno$" danych znamionowych oraz oznacze& przek#adnika ze stanem faktycznym, który wraz z wcze$niej wystawionym $wiadectwem legalizacji, protoko#em lub $wiadectwem bada& kontrolnych przekazuje do Grupa Azoty Siarkopol S.A. W przypadku braku wcze$niej wystawionych $wiadectw lub protoko#ów, wymagane jest ich uzyskanie poprzez przeprowadzenie bada& uprawnionym laboratorium zgodnie z obowi%zuj%cymi normami, przepisami. Powy!sze urz%dzenia powinny posiada" cech zabezpieczaj%c% potwierdzaj%c% dokonanie bada& przez uprawnione laboratorium. 8) Uk#ady pomiarowe pó#po$rednie i po$rednie musz% by" wyposa!one w przek#adniki pomiarowe w ka!dej z trzech faz oraz w liczniki trójsystemowe. 9) Uk#ady pomiarowe musz% by" zainstalowane: a) w przypadku wytwórców po stronie górnego napicia transformatorów blokowych i transformatorów potrzeb ogólnych, b) w przypadku odbiorców na napiciu sieci, do której dany odbiorca jest przy#%czony, c) w przypadku wytwórców posiadaj%cych odnawialne 'ród#a energii oraz 'ród#a pracuj%ce w skojarzeniu, dodatkowo na zaciskach generatorów 'róde# wytwórczych, dla których wymagane jest potwierdzanie przez Grupa Azoty Siarkopol S.A. ilo$ci energii elektrycznej, niezbdne do uzyskania $wiadectw pochodzenia w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne.