Drapieżnictwo II. (John Stuart Mill 1874, tłum. własne)
|
|
- Maksymilian Jabłoński
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Drapieżnictwo II Jeżeli w ogóle są jakikolwiek świadectwa celowego projektu w stworzeniu (świata), jedną z rzeczy ewidentnie zaprojektowanych jest to, by duża część wszystkich zwierząt spędzała swoje istnienie na torturowaniu i pożeraniu innych zwierząt (John Stuart Mill 1874, tłum. własne)
2 Czynniki decydujące o sile wpływu drapieżników na populacje ofiar 1. Nasilenie drapieżnictwa: jaki % populacji ofiary ginie w jednostce czasu? = (liczba zabitych ofiar)/(liczebność ofiar) x 100 Liczba zabitych ofiar: określana przez reakcję liczebnościową oraz reakcję funkcjonalną drapieżnika 2. Stopień kompensacji 3. Zabijane osobniki (wiek, płeć, status)
3 Odpowiedź funkcjonalna Jak liczba ofiar zabitych przez jednego drapieżnika w jednej jednostce czasu zmienia się wraz z zagęszczeniem ofiar? Trzy podstawowe typy
4 # ofiar/drapieżnika/czas % zabijanych ofiar Typ I Tempo zabijania ofiar wzrasta liniowo wraz z ich zagęszczeniem (mało realistyczna reakcja, niewielkie znaczenie praktyczne) Zagęszczenie ofiar Zagęszczenie ofiar
5 # ofiar/drapieżnika/czas % zabijanych ofiar Typ II Liczba zabitych ofiar/drapieżnika/jednostkę czasu wypłaszcza się przy wysokich zagęszczeniach ofiar Możliwe mechanizmy: np. handling time (upolowanie wymaga czasu) lub nasycenie drapieżnika Działa destabilizująco na populację ofiary Zagęszczenie ofiar Zagęszczenie ofiar
6 # ofiar/drapieżnika/czas % zabijanych ofiar Wzrost tempa zabijania powolny przy niskich zagęszczeniach, później szybki, stabilizacja przy zagęszczeniach b. wysokich Możliwe mechanizmy: uczenie się, przestawianie się, itp. (oraz handling time lub nasycenie) Działa stabilizująco Typ III Zagęszczenie ofiar Zagęszczenie ofiar
7 # ofiar/drapieżnika/czas # ofiar/drapieżnika/czas Typ II i III: porównanie czas polowania, nasycenie, itp. Uczenie się, przestawianie, itp. Zagęszczenie ofiar Zagęszczenie ofiar
8 % zabijanych ofiar % zabijanych ofiar Typ II i III: porównanie Im mnie ofiar, tym większy ich % zabijany przez drapieżniki ryzyko efektu Allego Stabilizacja przy małych i średnich zagęszczeniach ryzyko predator pit Zagęszczenie ofiar Zagęszczenie ofiar
9 Nasilenie drapieżnictwa (predation rate) Produkt odpowiedzi numerycznej i funkcjonalnej Procent populacji, który pada ofiarą drapieżników w jednostce czasu: PR = (# zabitych ofiar/liczebność ofiar) * 100
10
11 Czy wilki kontrolują populacje łosi?
12 Czy wilki kontrolują populacje łosi? Zagęszczenia łosi bardzo zmienne w przestrzeni i czasie Czy dynamika ta jest kontrolowana przez drapieżnictwo? Rozmieszczenie łosi w Ameryce Północnej Miejsca badań François Messier 1994, Ecology
13 Teoria: 1. Sytuacja bez drapieżników 2. Drapieżnictwo (tylko) spowalnia wzrost pop. do K 2 3. Predator pit, dwa stabilne punkty równowagi (K 4 i K 3 ) 4. Drapieżnictwo b. efektywne w kontrolowaniu populacji François Messier 1994, Ecology
14 Wyniki: reakcja liczebnościowa François Messier 1994, Ecology
15 Wyniki: reakcja funkcjonalna François Messier 1994, Ecology
16 Wyniki: nasilenie drapieżnictwa François Messier 1994, Ecology
17 Wyniki: Nasilenie drapieżnictwa trzeba porównać ze wzrostem populacji: Produktywne siedlisko, wilki to jedyny drapieżnik (1): predation-food (1 state) model (rzadka sytuacja) Mniej produktywne siedlisko, >1 drapieżnik (2,3): predation model >wilki kontrolują populacje łosi François Messier 1994, Ecology
18 Podobne przykłady (odpowiedzi numeryczne i funkcjonalne) z Polski Kompendium wiedzy o ekologii polskich drapieżników
19 Czynniki decydujące o sile wpływu drapieżników na populacje ofiar 1. Nasilenie drapieżnictwa: jaki % populacji ofiary ginie w jednostce czasu? = (liczba zabitych ofiar)/(liczebność ofiar) x 100 Liczba zabitych ofiar: określana przez reakcję liczebnościową oraz reakcję funkcjonalną drapieżnika 2. Stopień kompensacji 3. Zabijane osobniki (wiek, płeć, status)
20 Ochrona populacji zwierząt Drapieżnictwo kompensacyjne i addytywne Kompensacja: gdy zjadane są osobniki, które i tak by nie przeżyły (doomed surplus) Przy całkowitej kompensacji, drapieżnictwo nie wpływa na zagęszczenia ofiar Zazwyczaj część śmiertelności jest addytywna, a część kompensacyjna: stopień kompensacji
21 Model teoretyczny Nichols et al. 1984
22
23 Młode Pieski preriowe Samice Samce Śmiertelność z powodu polowań: addytywna, wpływa na dynamikę populacji Wyniki zaprzeczają mniemaniu, że zabijanie małych ssaków jest łatwo kompensowane intensywnym rozrodem Pauli and Buskirk 2007, Journal of Applied Ecology
24 Dlaczego brak kompensacji? czujność (8x) żerowanie (-66%) kondycja (-35%) reprodukcja 50% mniejsze prawd. ciąży/samicę, 82% mniej młodych Pauli and Buskirk 2007, Journal of Applied Ecology
25 Czynniki decydujące o sile wpływu drapieżników na populacje ofiar 1. Nasilenie drapieżnictwa: jaki % populacji ofiary ginie w jednostce czasu? =(liczba zabitych ofiar)/(liczebność ofiar) x 100 Liczba zabijanych ofiar: określana przez reakcję liczebnościową oraz reakcję funkcjonalną drapieżnika 2. Stopień kompensacji 3. Zabijane osobniki (wiek, płeć, status) Pauli and Buskirk 2007, Journal of Applied Ecology
26 Kto pada ofiarą drapieżników? Osobniki nie są sobie równe: o Podatność na drapieżnictwo
27 Kto pada ofiarą drapieżników? Osobniki nie są sobie równe: o Podatność na drapieżnictwo o Możliwość skompensowania śmiertelności
28 Kto pada ofiarą drapieżników? Osobniki nie są sobie równe: o Podatność na drapieżnictwo o Możliwość skompensowania śmiertelności o Wpływ na wzrost populacji
29 Model macierzy dla gepardów w Serengetti Crooks et al. 1998, Conservation Biology
30 Ważniejsze od zmniejszenia drapieżnictwa na kociętach byłoby podniesienie choć trochę przeżywalności dorosłych Crooks et al. 1998, Conservation Biology
31 Crooks et al. 1998, Conservation Biology
32 Konkluzje Najgroźniejsze zagrożenia: kłusownictwo, zabijanie przez ranczerów, śmiertelność z głodu -> dotykające dorosłych Wysoka śmiertelność kociąt naturalna, przystosowania takie jak duże mioty (do 9 kociąt), ponowny estrus natychmiast po utracie miotu Crooks et al. 1998, Conservation Biology
33 Drapieżnictwo: podsumowanie Silna interakcja ekologiczna Ważne pytanie praktyczne: Czy drapieżniki zmniejszają łupy myśliwych? Czy kontrola drapieżników pomoże malejącym populacjom? Czy wprowadzony drapieżnik zagrozi rodzimym gatunkom? Odpowiedzi zależą od kilku czynników: Nasilenia drapieżnictwa (odp. numerycznej x funkcjonalnej) Stopnia kompensacji Od tego, jakie osobniki padają ofiarą drapieżników
Drapieżnictwo. Ochrona populacji zwierząt
Drapieżnictwo Ochrona populacji zwierząt Ochrona populacji zwierząt Czy drapieżniki ograniczają liczebność ofiar? Kontrola z góry czy z dołu? Spektakularne przykłady wpływu drapieżnictwa na populacje:
Bardziej szczegółowoEksploatacja populacji. Ochrona i zarządzanie populacjami zwierząt
Eksploatacja populacji Ochrona i zarządzanie populacjami zwierząt Możliwe cele eksploatacji Uzyskiwanie możliwie największych zbiorów przez długi czas (np. rybołóstwo) Często prowadzi do wyniszczenia populacji
Bardziej szczegółowo27.10. 2011. Wzrost zależny od zagęszczenia
27.10. 2011 Wzrost zależny od zagęszczenia Ochrona pop. zwierząt Rycina z Turchin 1999 Zagadnienie regulacji populacji Mechanizmy negatywnej zależności od zagęszczenia Model wzrostu logistycznego Założenia
Bardziej szczegółowoWyk. 2 Ekologia behawioralna
Wyk. 2 Ekologia behawioralna Be or not to be? How be to be? Pytania o zachowanie Dlaczego to zachowanie wyewoluowało? Gody przed kopulacją Życie samotnie lub w grupie Pieśni ptaków składają się z gwizdów
Bardziej szczegółowoZnaczenie monitoringu populacji ssaków kopytnych w ochronie dużych drapieżników
Znaczenie monitoringu populacji ssaków kopytnych w ochronie dużych drapieżników Krzysztof Schmidt Instytut Biologii Ssaków PAN, Białowieża Duże ssaki drapieżne występujące w Polsce Fot. H. Schmidt Fot.
Bardziej szczegółowoWpływ drapieżników na populacje zwierzyny. Henryk Okarma Instytut Ochrony Przyrody PAN Kraków fot. Zenon Wojtas
Wpływ drapieżników na populacje zwierzyny Henryk Okarma Instytut Ochrony Przyrody PAN Kraków fot. Zenon Wojtas DuŜe drapieŝniki DuŜe drapieŝniki DuŜe drapieŝniki oddziaływają bezpośrednio na populacje
Bardziej szczegółowoMODELE WIELOPOPULACYJNE. Biomatematyka Dr Wioleta Drobik
MODELE WIELOPOPULACYJNE Biomatematyka Dr Wioleta Drobik UKŁADY RÓWNAŃ RÓŻNICZKOWYCH ZWYCZAJNYCH Warunek początkowy: x(t 0 )=x 0, y(t 0 )=y 0 Funkcje f i g to zadane funkcje ciągłe trzech zmiennych: t,
Bardziej szczegółowoModele matematyczne drapieżnictwa
Modele matematyczne drapieżnictwa Dariusz WRZOSEK Instytut Matematyki Stosowanej i Mechaniki Uniwersytet Warszawski BIOFIZMAT, Grudzień 2015 Rodzaje odziaływań miedzygatunkowych Podstawowe oddziaływania
Bardziej szczegółowoWpływ produktywności pierwotnej łąk na demografię, dynamikę oraz kondycję populacji norników Microtus
Kamil Bartoń Zakład Badania Ssaków PAN, Białowieża Wpływ produktywności pierwotnej łąk na demografię, dynamikę oraz kondycję populacji norników Microtus Autoreferat rozprawy doktorskiej wykonanej w Zakładzie
Bardziej szczegółowoInterakcje. Konkurencja a zespół organizmów
Interakcje Konkurencja a zespół organizmów Zespół organizmów Zbiór gatunków (populacji) wykorzystujących tę samą przestrzeń w tym samym czasie wszystkie gatunki na danym obszarze uwarunkowania środowiskowe
Bardziej szczegółowoSzacowanie parametrów populacji (vital rates)
Szacowanie parametrów populacji (vital rates) Zarys 1. Jak parametry populacji wpływają na jej wzrost? 2. Szacowanie (estymowanie) liczebności i zagęszczenia Wskaźniki kontra estymatory Szacowanie dystansowe
Bardziej szczegółowoBez względu na powód zmian jest cieplej
Bez względu na powód zmian jest cieplej Jeden ze skutków zmian klimatu: zwiększenie prawdopodobieństwa wystąpienia zjawisk ekstremalnych -5.5 C -2.75 C +2.75 C +5.5 C IPCC, 2004 1 Tempo metabolizmu/ Utrata
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 kwietnia 2010 r.
Dziennik Ustaw Nr 77 6591 Poz. 510 510 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a
Bardziej szczegółowoKonspekt lekcji biologii w gimnazjum klasa I
mgr Piotr Oleksiak Gimnazjum nr.2 wopatowie. Temat. Cechy populacji biologicznej. Konspekt lekcji biologii w gimnazjum klasa I Zakres treści: Populacja cechy charakterystyczne: liczebność, zagęszczenie,
Bardziej szczegółowoCzęstotliwość sukcesu rozrodczego żółwia błotnego w Polsce
Sławomir Mitrus Częstotliwość sukcesu rozrodczego żółwia błotnego w Polsce wyniki długoterminowych badań panel dyskusyjny w ramach projektu: Ochrona żółwia błotnego (Emys orbicularis) w województwie warmińsko-mazurskim
Bardziej szczegółowoIle zjadają duże drapieżniki?
Ile zjadają duże drapieżniki? Krzysztof Schmidt 1, Rafał Kowalczyk 1,Włodzimierz Jędrzejewski 1, Henryk Okarma 2 1 Zakład Badania Ssaków PAN w Białowieży 2 Instytut Ochrony Przyrody PAN Ustalanie planu
Bardziej szczegółowoEkologia wyk. 1. wiedza z zakresu zarówno matematyki, biologii, fizyki, chemii, rozumienia modeli matematycznych
Ekologia wyk. 1 wiedza z zakresu zarówno matematyki, biologii, fizyki, chemii, rozumienia modeli matematycznych Ochrona środowiska Ekologia jako dziedzina nauki jest nauką o zależnościach decydujących
Bardziej szczegółoworczość pokarmowa Optymalizacja Ŝerowania
Wybiórczo rczość pokarmowa Optymalizacja Ŝerowania I. prawo termodynamiki Energia nie moŝe powstawać z niczego II. prawo termodynamiki Podczas przemian pewna ilość energii jest tracona I. prawo termodynamiki
Bardziej szczegółowoMechanizmy obronne przed drapieżnikami
Drapieżnictwo może być istotnym czynnikiem selekcyjnym Mechanizmy obronne przed drapieżnikami M. Ślusarczyk Drapieżnictwo może zmniejszać dostosowanie organizmów Bezpośrednio - eliminując osobniki lub
Bardziej szczegółowoEkotoksykologia 12/9/2016. Procesy losowe w populacjach a skutki działania substancji toksycznych
Ekotoksykologia Procesy losowe w populacjach a skutki działania substancji toksycznych Prof. dr hab. Ryszard Laskowski Instytut Nauk o Środowisku UJ Ul. Gronostajowa 7, Kraków pok. 2.1.2 http://www.eko.uj.edu.pl/laskowski
Bardziej szczegółowoMonitoring przejść dla zwierząt
Monitoring przejść dla zwierząt Rafał T. Kurek Zakres, metodyka oraz harmonogram realizacji 2 Podstawy prawne W obowiązującym prawie krajowym a także europejskim, brak szczegółowych zapisów odnoszących
Bardziej szczegółowoEKOLOGIA. Ekologia zespołów. Struktura zespołów. Bogactwo i jednorodność gatunkowa
EKOLOGIA Ekologia zespołów 1/26 Struktura zespołów Jak można scharakteryzować strukturę zespołu: cechy charakterystyczne Ile gatunków (bogactwo gatunkowe) Względna częstość występowania (dominacja, jednorodność)
Bardziej szczegółowoBaza pokarmowa: ocena dostępności ofiar wilka i rysia
Baza pokarmowa: ocena dostępności ofiar wilka i rysia Jakub Borkowski Katedra Leśnictwa i Ekologii Lasu Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Warszawa, 28 czerwca 2017 r. Fot. Jolanta Jurkiewicz Zdjęcie z fotopułapki,
Bardziej szczegółowoDyrektywa Siedliskowa NATURA 2000. Dyrektywa Ptasia N2K - UE. N2K w Polsce. N2K w Polsce
NATURA 2000 Dyrektywa Siedliskowa Sieć obszarów chronionych na terenie Unii Europejskiej Celem wyznaczania jest ochrona cennych, pod względem przyrodniczym i zagrożonych, składników różnorodności biologicznej.
Bardziej szczegółowoCzynniki kształtujące płodność samic jelenia (Cervus elaphus) w północno-wschodniej Polsce
Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii Tomasz Borowik Czynniki kształtujące płodność samic jelenia (Cervus elaphus) w północno-wschodniej Polsce Autoreferat rozprawy doktorskiej wykonanej w Instytucie
Bardziej szczegółowoInwentaryzacja i monitoring populacji wilka w województwie zachodnio-pomorskim. Borowik T., Jędrzejewski W., Nowak S.
Inwentaryzacja i monitoring populacji wilka w województwie zachodnio-pomorskim Borowik T., Jędrzejewski W., Nowak S. Terytoria wilczych watah w Puszczy Białowieskiej (jesień-zima 1997/98) Rozmieszczenie
Bardziej szczegółowoEkologia ogólna. wykład 6. Ekologia populacji (cd)
Ekologia ogólna wykład 6 Ekologia populacji (cd) Struktura przestrzenna rozmieszczenie równomierne zapewnia maksymalną separację osobników środowisko homogenne + antagonizmy (allelopatia u roślin) wykład
Bardziej szczegółowoSzacowanie parametrów populacji (vital rates)
13.10.2011 Szacowanie parametrów populacji (vital rates) Ochrona pop. zwierząt Zarys 1. Jak parametry populacji wpływają na jej wzrost? 2. Szacowanie (estymowanie) liczebności i zagęszczenia Wskaźniki
Bardziej szczegółowoTeoria optymalnego żerowania - optimal foraging theory Robert MacArthur i Eric Pianka, oraz w niezależnej publikacji J. M.
Teoria optymalnego żerowania - optimal foraging theory Robert MacArthur i Eric Pianka, oraz w niezależnej publikacji J. M. Emlen (1966) Z uwagi na kluczowe znaczenie sukcesu pokarmowego w przeżyciu zwierzęcia
Bardziej szczegółowoMODELE ODDZIAŁYWAŃ MIĘDZY DWIEMA POPULACJAMI
MODELE ODDZIAŁYWAŃ MIĘDZY DWIEMA POPULACJAMI Biomatematyka Dr Wioleta Drobik-Czwarno UKŁADY RÓWNAŃ RÓŻNICZKOWYCH ZWYCZAJNYCH UKŁADY RÓWNAŃ RÓŻNICZKOWYCH ZWYCZAJNYCH Warunek początkowy: x(t 0 )=x 0, y(t
Bardziej szczegółowoWnioski dla praktyki i gospodarki leśnej
Wnioski dla praktyki i gospodarki leśnej Grzegorz Neubauer, Tomasz Chodkiewicz, Przemysław Chylarecki, Arkadiusz Sikora, Tomasz Wilk, Zbigniew Borowski Zadanie realizowane w ramach umowy nr OR.271.3.12.2015
Bardziej szczegółowoKaskady troficzne i ekologia strachu
Kaskady troficzne i ekologia strachu Regulacja z dołu czy od góry? Od dołu : liczebnośd organizmów na każdym poziomie troficznym ograniczana przez dostępnośd pokarmu (=przez niższy poziom troficzny) Od
Bardziej szczegółowoSeminarium Planowanie przestrzenne a ochrona ciągłości ekologicznej w północno-wschodniej Polsce" Białowieża, 7-8 kwietnia 2011 roku
Seminarium Planowanie przestrzenne a ochrona ciągłości ekologicznej w północno-wschodniej Polsce" Białowieża, 7-8 kwietnia 2011 roku wpływ inwestycji na duże ssaki drapieżne Robert Mysłajek Stowarzyszenie
Bardziej szczegółowoPolityka Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska wobec inwestycji infrastrukturalnych
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Olsztynie Maria Mellin Polityka Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska wobec inwestycji infrastrukturalnych Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie
Bardziej szczegółowoDynamika wielu populacji
Dynamika wielu populacji Ochrona zwierząt często wymaga rozważenia zarówno procesów wewnątrz- jak i międzypopulacyjnych Co może się zdarzyć, gdy podzielimy populację na kilka mniejszych, odizolowanych
Bardziej szczegółowoCzytanie pobocza Z: Forman et al. 2003
Wykład 4 R.T.T Forman, D. Sperling, J. Bissonette, A.P. Clevenger, C. Cutshall, V. Dale, L. Fahrig, R. France, C. Goldman, K. Heanue, J. Jones, F. Swanson, T. Turrentine, T. Winter Mapy Polski Rozwój dróg
Bardziej szczegółowoMinimalizacja oddziaływania linii kolejowych na dziko żyjące zwierzęta
Minimalizacja oddziaływania linii kolejowych na dziko żyjące zwierzęta Metody, doświadczenia i problemy Rafał T. Kurek fot. Krzysztof Czechowski 1 Oddziaływanie infrastruktury liniowej Formy negatywnego
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy III gimnazjum
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy III gimnazjum Ocena dopuszczająca otrzymuje określa zadania ekologii, ochrony środowiska i ochrony przyrody rozpoznaje po 2-3 gatunki roślin, zwierząt i grzybów
Bardziej szczegółowoInterakcje pomiędzy roślinami i zwierzętami
Interakcje pomiędzy roślinami i zwierzętami Rośliny: energia dla wyższych poziomów troficznych Zwierzęta zależne pośrednio (drapieżniki, pasożyty) lub bezpośrednio: rośliny jako pokarm: liście, łodygi,
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 kwietnia 2010 r.
Dz.U.2010.77.510 2012.10.05 zm. Dz.U.2012.1041 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty,
Bardziej szczegółowoDepresja inbredowa i heterozja
Depresja inbredowa i heterozja Charles Darwin Dlaczego rośliny chronią się przed samozapyleniem? Doświadczenie na 57 gatunkach roślin! Samozapłodnienie obniża wigor i płodność większości z 57 gatunków
Bardziej szczegółowoNajlepsze praktyki w zakresie ochrony wilka, niedźwiedzia i rysia
Najlepsze praktyki w zakresie ochrony wilka, niedźwiedzia i rysia Prowadzący dr inż. Tomasz Kałamarz Hoczew 17-18.10.2013 r. Ryś (Felis lynx L. 1758) Fot. R. Maczyszyn Ryś jest gatunkiem, który stanowi
Bardziej szczegółowoEKOLOGIA J = Ekologia zespołów. Struktura zespołów. Bogactwo i jednorodność gatunkowa
EKOLOGIA Ekologia zespołów Ekologia 1 Struktura zespołów Jak można scharakteryzować strukturę zespołu: cechy charakterystyczne Ile gatunków (bogactwo gatunkowe) Względna częstość występowania (dominacja,
Bardziej szczegółowoFormy i skala oddziaływania zwierzyny na las
Formy i skala oddziaływania zwierzyny na las Zbigniew Borowski Zakład Ekologii Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa Jan Błaszczyk Generalna Dyrekcja Lasów Państwowych Wstęp Wysokie zagęszczenia kopytnych mają
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 3. DYNAMIKA ROZWOJU
WYKŁAD 3. DYNAMIKA ROZWOJU POPULACJI MODELE Z CZASEM DYSKRETNYM DR WIOLETA DROBIK- CZWARNO MODELE ZMIAN ZAGĘSZCZENIA POPULACJI Wyróżniamy modele: z czasem dyskretnym wykorzystujemy równania różnicowe z
Bardziej szczegółowoINTERAKCJE. DRAPIEŻNICTWO WYKŁAD 5
INTERAKCJE. DRAPIEŻNICTWO WYKŁAD 5 Bezpośrednie efekty drapieżnictwa Dynamika populacji Barbara Pietrzak, Uniwersytet Warszawski, 2018 Creel i Christianson 2008 Bezpośrednie efekty drapieżnictwa. Plan
Bardziej szczegółowoDYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
NATURA 2000 ochrony 5 ostoi Natura 2000 wyznaczonych na obszarach morskich w województwie zachodniopomorskim, a współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach działania
Bardziej szczegółowoRozkład materiału z biologii do klasy III.
Rozkład materiału z biologii do klasy III. L.p. Temat lekcji Treści programowe Uwagi 1. Nauka o funkcjonowaniu przyrody. 2. Genetyka nauka o dziedziczności i zmienności. -poziomy różnorodności biologicznej:
Bardziej szczegółowoModelowanie biologicznych układów typu drapieżca - ofiara z wykorzystaniem błądzenia losowego.
Modelowanie biologicznych układów typu drapieżca - ofiara z wykorzystaniem błądzenia losowego. Anna Rutkowska 135601 27 kwietnia 2007 1 Spis treści 1 Wstęp. 3 1.1 Cel pracy......................... 3 1.2
Bardziej szczegółowoWilk w Polsce: sytuacja gatunku i strategia ochrony
Wilk w Polsce: sytuacja gatunku i strategia ochrony Henryk Okarma Instytut Ochrony Przyrody PAN fot. Andrzej Adamczewski Status prawny gatunku Dyrektywa Siedliskowa 1. Wilk znajduje się w załączniku II
Bardziej szczegółowoSzczegółowe kryteria oceniania z biologii - klasa III gimnazjum
Szczegółowe kryteria oceniania z biologii - klasa III gimnazjum Temat lekcji Ekologia a ochrona i ochrona Czym jest gatunek? Jakie czynniki ograniczają rozmieszczenie organizmów? Przegląd wybranych gatunków
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA RADA OCHRONY PRZYRODY THE STATE COUNCIL FOR NATURE CONSERVATION CONSEIL NATIONAL POUR LA PROTECTION DE LA NATURE
PAŃSTWOWA RADA OCHRONY PRZYRODY THE STATE COUNCIL FOR NATURE CONSERVATION CONSEIL NATIONAL POUR LA PROTECTION DE LA NATURE Member of IUCN The World Conservation Union Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa, e-mail:
Bardziej szczegółowoEkologia ogólna. wykład 7. Regulacja liczebności populacji Interakcje między organizmami
Ekologia ogólna wykład 7 Regulacja liczebności populacji Interakcje między organizmami Dlaczego? N, liczebność 19 mln słoni przez 750 lat t, czas dn =rn dt r=b d Skoro populacje nie rosną w nieskończoność,
Bardziej szczegółowoKonkurencja. Wykład 4
Konkurencja Wykład 4 W terenie Eksperyment w terenie 1. manipulacja liczebnością jednego lub dwóch konkurentów 2. obserwacja zmian przeżywalności, płodności itd. 3. porównanie z parametrami obserwowanymi
Bardziej szczegółowodr hab. Dariusz Piwczyński, prof. nadzw. UTP
dr hab. Dariusz Piwczyński, prof. nadzw. UTP Cechy jakościowe są to cechy, których jednoznaczne i oczywiste scharakteryzowanie za pomocą liczb jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. nominalna porządek
Bardziej szczegółowoMonitoring przejść dla zwierząt
Monitoring przejść dla zwierząt Rafał T. Kurek Zakres, metodyka oraz harmonogram realizacji 2 Podstawy prawne W obowiązującym prawie krajowym a także europejskim, brak szczegółowych zapisów odnoszących
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z biologii kl. II. Poziom. programu. Dział. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra
Dział programu Lp. Temat Poziom Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra 12. Czym zajmuje się ekologia? wyjaśnia, czym zajmuje się ekologia wymienia czynniki ograniczające występowanie
Bardziej szczegółowoStochastyczna dynamika z opóźnieniem czasowym w grach ewolucyjnych oraz modelach ekspresji i regulacji genów
Stochastyczna dynamika z opóźnieniem czasowym w grach ewolucyjnych oraz modelach ekspresji i regulacji genów Jacek Miękisz Instytut Matematyki Stosowanej i Mechaniki Uniwersytet Warszawski Warszawa 14
Bardziej szczegółowoGenetyka populacji. Analiza Trwałości Populacji
Genetyka populacji Analiza Trwałości Populacji Analiza Trwałości Populacji Ocena Środowiska i Trwałości Populacji- PHVA to wielostronne opracowanie przygotowywane na ogół podczas tworzenia planu ochrony
Bardziej szczegółowoMODELE ROZWOJU POPULACJI Z UWZGLĘDNIENIEM WIEKU
MODELE ROZWOJU POPULACJI Z UWZGLĘDNIENIEM WIEKU Dr Wioleta Drobik-Czwarno CIĄG FIBONACCIEGO Schemat: http://blogiceo.nq.pl/matematycznyblog/2013/02/06/kroliki-fibonacciego/ JAK MOŻEMY ULEPSZYĆ DOTYCHCZASOWE
Bardziej szczegółowoZasada średniego potencjału w grach ewolucyjnych. Paweł Nałęcz-Jawecki
Zasada średniego potencjału w grach ewolucyjnych Paweł Nałęcz-Jawecki O czym będzie ten komunikat O czym będzie ten komunikat Jak powiązać procesy błądzenia losowego na dyskretnym grafie ze (stochastycznymi
Bardziej szczegółowoKonkurs wiedzy DUŻE DRAPIEŻNIKI W POLSCE
Konkurs wiedzy DUŻE DRAPIEŻNIKI W POLSCE Organizator: Bytomskie Koło Terenowe Katowickiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Geograficznego Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 5 im. J.F. Kennedy ego, ul. Nickla
Bardziej szczegółowoPilotażowy monitoring wilka i rysia w Polsce realizowany w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Pilotażowy monitoring wilka i rysia w Polsce realizowany w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska Stan populacji rysia eurazjatyckiego (Lynx lynx) w Polsce (opracowany
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE POPULACJAMI ZWIERZĄT DRYF GENETYCZNY EFEKTYWNA WIELKOŚĆ POPULACJI PRZYROST INBREDU
ZARZĄDZANIE POPULACJAMI ZWIERZĄT DRYF GENETYCZNY EFEKTYWNA WIELKOŚĆ POPULACJI PRZYROST INBREDU DRYF GENETYCZNY ) Każdy żywy organizm wytwarza więcej gamet, niż zdolne jest przetrwać (Darwin). 2) Przypadek
Bardziej szczegółowookreśla, czym się zajmują ekologia, ochrona środowiska i ochrona przyrody określa niszę ekologiczną wybranych gatunków
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z EKOLOGII Z ELEMENTAMI OCHRONY ŚRODOWISKA DLA KLASY III ZAKRES ROSZERZONY Biologia na czasie 3 zakres rozszerzony Dział programu Lp. Temat Poziom wymagań konieczny (K) podstawowy
Bardziej szczegółowoKonkurencja. wykład 4 Konkurencja a zespół organizmów
Konkurencja wykład 4 Konkurencja a zespół organizmów Zespół organizmów Zbiór gatunków (populacji) wykorzystujących tę samą przestrzeń w tym samym czasie wszystkie gatunki na danym obszarze uwarunkowania
Bardziej szczegółowoNachylenie osi Ziemi: 23.45
Fenologia nauka badająca związki pomiędzy zmianami warunków klimatycznych i pór roku a terminami zachodzenia periodycznych zjawisk w rozwoju roślin (fitofenologia) i zwierząt (zoofenologia), zachodzących
Bardziej szczegółowoWilki w Bieszczadach. Wilki w Bieszczadach 1
Wilki w Bieszczadach Wilki zamieszkujące Bieszczady należą do populacji karpackiej, która oprócz Polski obejmuje swoim zasięgiem obszar Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy oraz Rumunii. Cała karpacka populacja
Bardziej szczegółowoCECHY ILOŚCIOWE PARAMETRY GENETYCZNE
CECHY ILOŚCIOWE PARAMETRY GENETYCZNE Zarządzanie populacjami zwierząt, ćwiczenia V Dr Wioleta Drobik Rodzaje cech Jakościowe o prostym dziedziczeniu uwarunkowane zwykle przez kilka genów Słaba podatność
Bardziej szczegółowoŁowiectwo - eksploatacja populacji
Łowiectwo - eksploatacja populacji Cel e.p. uzyskiwanie moŝliwie największych zbiorów przez długi czas. odzyskanie w postaci plonu jak największej części energii zainwestowanej w eksploatowaną populację,
Bardziej szczegółowoPrzepisy o ochronie przyrody
Przepisy o ochronie przyrody Paulina Kupczyk kancelaria Ochrona Środowiska i działalno inwestycyjna Konsulting Szkolenie Interwencje ekologiczne w obronie ostoi Natura 2000 w ramach projektu Ogólnopolskiego
Bardziej szczegółowoZarządzanie populacjami zwierząt: wprowadzenie do problematyki
Zarządzanie populacjami zwierząt: wprowadzenie do problematyki Wielkie wymierania Konwencja Różnorodności Biologicznej 2002: zobowiązanie do ograniczenia tempa spadku bioróżnorodności do roku 2010 podpisane
Bardziej szczegółowoOchrona przyrody. Test podsumowujący rozdział III. Wersja A
..................................... Imię i nazwisko Wersja A Test podsumowujący rozdział III Ochrona przyrody.............................. Data Klasa oniższy test składa się z 15 zadań. rzy każdym poleceniu
Bardziej szczegółowoZagadnienia. Ekologii Lasu 2015/2016
Zagadnienia z Ekologii Lasu 2015/2016 Spis ważniejszych zagadnień w ramach przedmiotu (rozszerzonego) EKOLOGIA LASU 1. EKOLOGIA OGÓLNA (wybrane zagadnienia) - Podstawowe pojęcia (ich znaczenie i wzajemne
Bardziej szczegółowoPlan wynikowy z biologii do klasy III gimnazjum nr programu DKW-4014-96/99
Plan wynikowy z biologii do klasy III gimnazjum nr DKW-4014-96/99 1. Ekologia a ochrona środowiska i ochrona 2. Czym jest gatunek? Znaczenie pojęć: ekologia, ochrona, ochrona Środowiska podwójne nazewnictwo
Bardziej szczegółowoBiologia Klasa 3. - określa zakres ekologii, - wymienia biotyczne i abiotyczne
Biologia Klasa 3 Dział :Wzajemne zależności między organizmami a środowiskiem Numer lekcji Temat lekcji Osiągnięcia ucznia podstawowe Osiągnięcia ucznia ponadpodstawowe 1 2 3 4 1. Charakterystyka środowiska
Bardziej szczegółowoInterakcje. Konkurencja. wykład 2
Interakcje. Konkurencja wykład 2 Ekologiczna istota konkurencji Kiedy konkurujące gatunki mogą współwystępować? Kiedy na skutek konkurencji jeden z nich wyginie? wykład 2/2 Tempo wzrostu populacji Tempo
Bardziej szczegółowoŻółw błotny (Emys orbicularis) w Polsce północno-wschodniej
Żółw błotny (Emys orbicularis) w Polsce północno-wschodniej Rozmieszczenie, zagrożenia, perspektywy ochrony Grzegorz Górecki Stacja Terenowa Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego Urwitałt 2013 Rozmieszczenie
Bardziej szczegółowoGospodarka łowiecka w północno-wschodniej Polsce
Gospodarka łowiecka w północno-wschodniej Polsce Piotr Wawrzyniak Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku RDLP Białystok w zasięgu terytorialnym ma 2 632 747ha, gdzie zarządza powierzchnią
Bardziej szczegółowoKonsekwencje przyrodnicze, gospodarcze i społeczne wysokich stanów zwierzyny. Jakub Borkowski, Patryk Kaczyński
Konsekwencje przyrodnicze, gospodarcze i społeczne wysokich stanów zwierzyny Jakub Borkowski, Patryk Kaczyński Zwierzęta wstanie wolnym są własnością Skarbu Państwa, lecz prawo decydowania oich życiu
Bardziej szczegółowoWilk w Polsce ekologia, zagrożenia, działania ochronne
Wilk w Polsce ekologia, zagrożenia, działania ochronne Sabina Nowak i Robert W. Mysłajek Stowarzyszenie dla Natury Wilk Fot. W. Bena STATUS PRAWNY Od 1998 r. wilk jest gatunkiem ściśle chronionym w całej
Bardziej szczegółowoocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra Dział VII. EKOLOGIA NAUKA O ŚRODOWISKU
Dział VII. EKOLOGIA NAUKA O ŚRODOWISKU wyróżnia elementy żywe i nieożywione w obserwowanym ekosystemie oblicza zagęszczenie wybranej rośliny na badanym terenie określa znaczenie wiedzy ekologicznej w życiu
Bardziej szczegółowoEKOLOGIA. Bioróżnorodność = różnorodność biotyczna. Struktura zespołów. Ekologia zespołów
EKOLOGIA Ekologia zespołów Ryszard Laskowski www.cyfronet.edu.pl/~uxlaskow 1/49 Bioróżnorodność = różnorodność biotyczna 2/49 Struktura zespołów Jak można scharakteryzować strukturę zespołu: cechy charakterystyczne
Bardziej szczegółowoEKOLOGIA. Populacja termin różnie rozumiany. Cechy osobnicze vs cechy populacji. Ekologia populacji
EKOLOGIA Ekologia populacji 1/55 Populacja termin różnie rozumiany W demografii(człowieka): ludzie zamieszkujący określony rejon: np. populacja Krakowa, populacja Polski południowej, populacja Polski,
Bardziej szczegółowoorbicularis) w województwie warmińsko
Żółw w błotny b (Emys( orbicularis) w województwie warmińsko sko-mazurskim Rozmieszczenie, zagrożenia, perspektywy ochrony Grzegorz GóreckiG Stacja Terenowa Wydziału u Biologii Uniwersytetu Warszawskiego
Bardziej szczegółowoMonitoring skuteczności zastosowanych rozwiązań łagodzących negatywny wpływ infrastruktury liniowej przykład badań prowadzonych na autostradzie A4
III Międzynarodowa Konferencja Naukowo Techniczna TRANSEIA 2017 Oceny oddziaływania na środowisko w budownictwie komunikacyjnym Krynica-Zdrój, 6 8 grudnia 2017 r. Monitoring skuteczności zastosowanych
Bardziej szczegółowoWilk podstawy biologii i problemy ochrony
Wilk podstawy biologii i problemy ochrony fot. Rafał Gawełda Henryk Okarma Instytut Ochrony Przyrody PAN Występowanie: Populacje europejskie: - Europa północno-wschodnia??? - Karpaty 3 500 - G. Dynarskie-Pindos
Bardziej szczegółowoMETODOLOGIA I METODYKA NAUK PRZYRODNICZYCH. Aleksandra Jakubowska
METODOLOGIA I METODYKA NAUK PRZYRODNICZYCH Aleksandra Jakubowska Źródła błędów Źródło Zmiana w czasie Efekt procedury Efekt obserwatora Błąd losowy (zmienność generowana przez eksperymentatora) Co redukuje
Bardziej szczegółowoStaw jako ekosystem. Cel zajęć: Cele operacyjne: Czas trwania: Miejsce zajęć: Pomoce dydaktyczne: Przebieg zajęć: EKOSYSTEM Biocenoza Biotop
Staw jako ekosystem. Cel zajęć: scharakteryzowanie stawu jako ekosystemu. Cele operacyjne: Uczeń: - rozpoznaje i nazywa elementy biocenozy i biotopu stawu, - rozróżnia producentów, konsumentów i destruentów,
Bardziej szczegółowoSowy. Przygotowała Zuzia Górska
Sowy Przygotowała Zuzia Górska Puchacz Długość ciała (wraz z dziobem i ogonem): 60 78 cm Długość ogona: 23 29 cm Rozpiętość skrzydeł: 155 180 cm Waga: 1,6 2,8 kg samce; 2,3 4,2 kg samice Liczba jaj: 2
Bardziej szczegółowoKsięgarnia PWN: Joanna R. Freeland - Ekologia molekularna
Księgarnia PWN: Joanna R. Freeland - Ekologia molekularna Spis treści Przedmowa................................. Podziękowania............................... XIII XIV 1 Metody genetyki molekularnej w badaniach
Bardziej szczegółowoZbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa
Zbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa Populacja bobra w Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, w ostatnich 30 latach odnotowała nagły wzrost liczebności z 270 do ponad???
Bardziej szczegółowoScenariusz 17. Gimnazjum. temat: Chrońmy wydrę. autor: Karolina Dobrowolska. Cele ogólne: Cele operacyjne:
Scenariusz 17 autor: Karolina Dobrowolska temat: Chrońmy wydrę Cele ogólne: zwiększenie świadomości o czynnikach zagrażających wydrze, zapoznanie uczniów z metodami ochrony wydry. Cele operacyjne: Uczeń
Bardziej szczegółowoEKOLOGIA. Sukcesja ekologiczna. Sukcesja. 1. Sukcesja ekologiczna 2. Hipoteza Gai
EKOLOGIA 1. Sukcesja ekologiczna 2. Hipoteza Gai 1/20 Sukcesja ekologiczna Proces prowadzący do powstania stabilnego ekosystemu, pozostającego w równowadze ze środowiskiem, osiąganym przez maksymalne możliwe
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE. z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej
SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej zrealizowanego na podstawie decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nr 3/2018, znak: ŻW.eoz.862.15.2.2018.ek
Bardziej szczegółowoGrzegorz Lesiński Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Grzegorz Lesiński Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Gdy nadchodzi zima, krajowe nietoperze nie znajdują wystarczająco dużo pokarmu i zapadają w sen zimowy czyli hibernację Historia odkrycia
Bardziej szczegółowoIchtiofauna jezior lobeliowych stan poznania i zagrożenia
Projekt jest finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 2014 w ramach Funduszu Małych Grantów dla Programu Operacyjnego PL02 Ochrona Różnorodności Biologicznej
Bardziej szczegółowoZastosowania automatów komórkowych
Sławomir Kulesza kulesza@matman.uwm.edu.pl Symulacje komputerowe (12) Zastosowania automatów komórkowych Wykład dla studentów Informatyki Ostatnia zmiana: 28 maja 2015 (ver. 4.0) Ewolucja populacji biologicznej
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy III a, III b, III c, III d gimnazjum.
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy III a, III b, III c, III d gimnazjum. DZIAŁ VI PRZYRODA WOKÓŁ NAS - 5 NR I TEMAT LEKCJI 1. Lasy liściaste i iglaste WYMAGANIA PODSTAWOWE Uczeń: wymienia warstwy
Bardziej szczegółowoWyciąg z WIELOLETNIEGO ŁOWIECKI PLAN HODOWLANY na lata dla REJONU HODOWLANEGO NR 4 Bydgoski
Wyciąg z WIELOLETNIEGO ŁOWIECKI PLAN HODOWLANY na lata 2007-2017 dla REJONU HODOWLANEGO NR 4 Bydgoski 2. DANE DOTYCZĄCE REJONU HODOWLANEGO 2.1. Opis rejonu hodowlanego Nr 4 Bydgoski Lp Województwo Nadleśnictwo
Bardziej szczegółowo