WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH MINERAŁY I SKAŁY
|
|
- Eleonora Kuczyńska
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA INŻYNIERII PROCESOWEJ I TECHNOLOGII CHEMICZNEJ TECHNOLOGIE MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH MINERAŁY I SKAŁY dr hab. inż. Anna Zielińska-Jurek mgr inż. Zuzanna Bielan Gdańsk, 2019
2 1. Najważniejsze właściwości techniczne materiałów i wyrobów budowlanych Właściwości materiałów i wyrobów budowlanych można podzielić na trzy zasadnicze grupy: Fizyczne Mechaniczne Chemiczne Fizyczne gęstość szczelność porowatość wilgotność nasiąkliwość higroskopijność przewodność cieplna ogniotrwałość mrozoodporność rozszerzalność cieplna pęcznienie kurczliwość pojemność cieplna Mechaniczne wytrzymałość na ściskanie wytrzymałość na zginanie wytrzymałość na rozciąganie twardość sprężystość plastyczność ścieralność kruchość pełzanie odpornośc na uderzenia (udarność) Ciągliwość Chemiczne twardnienie zaprawy korozja materiałów reaktywność np. wapna proces wiązania spoiw odporność na siarczany toksyczność radioaktywność 2. Właściwości fizyczne a) Gęstość - jest to stosunek masy materiału do jego objętości BEZ PORÓW. Wyróżnić można gęstość objętościową (pozorną) oraz gęstość nasypową. Gęstość objętościowa to to masa jednostki objętości materiału wraz z zawartymi w niej porami (w stanie naturalnym). gdzie: m masa suchej próbki materiału, kg Vo objętość próbki materiału wraz z porami (w stanie naturalnym), m³
3 Wartość gęstości objętościowej zależy od struktury materiału. Szkło, stal i bitumy mają te wartości równe. Gęstość objętościowa materiałów budowlanych zawiera się w granicach od 20 kg/m 3 dla niektórych materiałów izolacyjnych do 7850 kg/m 3 dla stali. Tabela 1 Gęstości wybranych materiałów [wg. Budownictwo ogólne materiały i wyroby budowlane tom 1; Warszawa 2005] Znajomość gęstości pozornej (objętościowej) pozwala orientacyjnie ocenić przydatność materiałów do poszczególnych elementów budowli. Daje to możliwość przybliżonego określenia innych właściwości materiału, jak wytrzymałości, przewodności cieplnej. Gęstość nasypowa masa jednostki objętości materiału sypkiego w stanie luźnym. Do oznaczania jej stosuje się objętościomierze o różnej pojemności naczyń pomiarowych (najczęściej cylindrów metalowych), zależnie od rodzaju kruszywa. Warunki techniczne oznaczania gęstości nasypowej określa norma PN-EN :1998. Zależnie od wymaganej dokładności, oznaczenia wykonać można w: Piknometrze (pomiar dokładny wg PN-EN :2001) Objętościomierzu Le Chatelier a (pomiar przybliżony) PIKNOMETR OBJĘTOŚCIOMIERZ LE CHATELIER A
4 Oznaczanie gęstości w piknometrze: Badanie polega na umieszczeniu próbki proszku w dokładnie wysuszonym i zważonym piknometrze, którym jest kolba miarowa o znanej objętości np.: 10, 25 lub 50 cm 3. Do piknometru wprowadza się proszek np. do 2/3 objętości i waży, a następnie wolną objętość napełnia cieczą, zwilżającą proszek i jednocześnie chemicznie obojętną w stosunku do niego. Piknometr z proszkiem i cieczą ponownie waży się, lub określa się ilość cieczy wypartej przez proszek. Z wyników ważenia ustala się masę proszku w piknometrze i zajmowaną przez proszek objętość ( do obliczeń konieczna jest znajomość gęstości cieczy). Dzieląc jedno przez drugie (masę przez objętość) wyznacza się gęstość piknometryczną. Oznaczanie gęstości w objętościomierzu Le Chatelier a: Odłupanie i zebranie okruchów materiału o wadze ok. 500 g, Rozcieranie na proszek i przesiewanie przez sito tkane o wielkości oczek 0,5 mm, Wymieszanie i ćwiartowanie do ok. 130 g proszku, Ponowne rozdrobnienie tak, aby całość proszku przeszła przez sito o wielkości oczek 0,08 mm, Suszenie w parownicy w T= o C do stałej masy, Proszek po ostygnięciu jest ważony i wsypywany do aparatu Le Chatelier a napełnionego benzenem lub spirytusem skażonym, Ciesz przed wsypaniem proszku powinna sięgać poziomu zerowego (0 cm 3 ), Proszek wsypujemy tak długo, aż ciecz osiągnie poziom 20 cm 3, Pozostałą część proszku waży się i z różnicy mas określa się ilość proszku wsypanego do objętościomierza, Ze stosunku masy wsypanego proszku do jego objętości absolutnej wyznacza się gęstość Wykonuje się dwa badania ostateczny wynik to średnia arytmetyczna, Różnica między wynikami dwóch oznaczeń nie może przekraczać 0,02 g/cm 3 b) Szczelność - określa, jaką część całkowitej objętości badanego materiału zajmuje masa materiału bez porów. Wyraża się ją wzorem: gdzie: ρo gęstość objętościowa [kg/m 3 ], ρ - gęstość [kg/m 3 ]
5 c) Porowatość jest to liczba określająca zawartość wolnych przestrzeni (porów) w jednostce objętości materiału. Wyraża się wzorami: Porowatość i szczelność materiałów mają duże znaczenie, decydują bowiem o takich cechach jak: wytrzymałość, mrozoodporność, właściwości izolacyjne, cieplne, dźwiękochłonne. Porowatość materiałów budowlanych zawiera się w granicach od 0% (szkło, bitumy, metale) do 95% (wełna mineralna, pianka poliuretanowa itp.). Silna porowatość powoduje dużą chłonność wody materiałów budowalnych, np. cegieł. Filtry porowate do oczyszczania wody Płyta pilśniowa porowata lekka d) Wilgotność - zawartość wody w materiale (w danej chwili); określa się ją wzorem: gdzie: mw masa próbki materiału w stanie wilgotnym (w danej chwili) [kg], ms masa próbki materiału w stanie suchym (kiedy kolejne ważenia w odstępach dobowych nie wykazują różnic wysuszonej do stałej masy) [kg] Temperatura suszenia większości materiałów wynosi C, wyrobów gipsowych 70 C, a niektórych tworzyw sztucznych termoplastycznych poniżej 50 C. Wilgotność ma ogromny wpływ na przewodność cieplną materiału, która znacznie wzrasta w miarę wzrostu wilgotności. e) Nasiąkliwość - zdolność pochłaniania wody przez materiał przy ciśnieniu atmosferycznym. Wyróżniamy dwa rodzaje nasiąkliwości: masową oraz objętościową.
6 nasiąkliwość wagowa (masowa) - jest to stosunek masy wchłoniętej wody do masy próbki materiału suchego gdzie: mn masa próbki materiału w stanie nasycenia wodą, kg, ms masa próbki materiału w stanie suchym, kg. nasiąkliwość objętościowa - jest to stosunek masy wchłoniętej wody do objętości próbki materiału suchego gdzie: V objętość próbki materiału suchego, m³ Sposób nasycenia materiału wodą zależy przede wszystkim od rodzaju materiału i typu porów. Dla materiałów drobnoporowatych, takich jak np. materiały kamienne (skały magmowe) i wyroby ceramiczne, nasycenie odbywa się przez stopniowe zanurzenie w wodzie, tak aby nie zamknąć powietrza w porach materiału. Nasiąkliwość materiałów budowlanych waha się od 0 % masy (szkło, metale) do powyżej 200% masy (drewno lub niektóre materiały porowate). Nasycone wodą materiały mają mniejszą wytrzymałość na ściskanie niż próbki suche, większą gęstość objętościową, a niektóre zwiększają również objętość (np. drewno). f) Higroskopijność zdolność materiału do szybkiego wchłaniania pary wodnej z otaczającego go powietrza. Najbardziej higroskopijny materiał chlorek wapnia CaCl2 Najmniej higroskopijny materiał wyroby ceramiczne g) Mrozoodporność odporność materiału na działanie niskich temperatur (podczas wielokrotnego zamrażania i odmrażania materiału).
7 POMIAR MROZOODPORNOŚCI: Próbki materiałów budowlanych nasyca się wodą przez okres nie krótszy niż 24 godziny, po czym zamraża przez 4 godziny. W zależności od badanego materiału temperatura zamrażania waha się w przedziale od -25 C do -15 C. Następnie próbki wkłada się do wody na okres 2-4 godzin celem rozmrożenia. Proces zamrożenia i rozmrożenia stanowi jeden cykl badawczy. Takich cykli należy przy ocenie odporności mrozowej materiału budowlanego wykonać każdorazowo od 20 w przypadku betonu, cegły ceramicznej, do 50 w przypadku płytek kamionkowych elewacyjnych. h) Przewodność cieplna zdolność materiału do przekazywania ciepła z jednej jego powierzchni do drugiej w wyniku różnicy temperatur tych powierzchni. Określa ją współczynnik przewodzenia ciepła λ, który jest ilością ciepła przechodzącą przez powierzchnię 1 m 2 materiału grubości 1 m w ciągu 1 godziny, przy różnicy temperatur 1 K. Zależy od zawartości porów i wilgotności materiału. Badanie i określanie współczynnika przewodzenia ciepła materiału jest wykonywane zgodnie z normami: PN ISO 8301 i PN ISO Izolacja cieplna - Określanie oporu cieplnego i właściwości z nim związanych w stanie ustalonym Aparat płytowy z osłoniętą płytą grzejną oraz PN ISO Określanie deklarowanych i obliczeniowych wartości cieplnych. Współczynnik przewodzenia ciepła materiałów izolacji termicznej np. styropianu: Wartość współczynnika zależy od gęstości Wartość współczynnika zależy od temperatury
8 Skąd można wziąć wartość λ? z tablic pomiarowy (pomiar w aparacie płytowym) deklarowany przez producenta, zgodnie z PN EN 10456:2008, (Wartość oczekiwana, kwantyl 90% i poziom ufności 90 %) obliczeniowy, zgodnie z PN EN 10456:2008 (konwersja z uwagi na temperaturę wilgotność, starzenie materiału) Zasadniczy wpływ na przewodność cieplną materiału ma jego gęstość i porowatość. Oprócz porowatości i gęstości, wpływ na przewodność cieplną materiału ma jego wilgotność. Wraz ze wzrostem wilgotności szybko wzrasta przewodzenie ciepła. W praktyce budowlanej przy określaniu właściwości izolacyjnych przegród należy więc uwzględniać rzeczywisty stan wilgotnościowy materiałów oraz temperatury. i) Rozszerzalność cieplna właściwość materiału wyrażająca się zmianą wymiarów pod wpływem wzrostu temperatury. j) Pojemność cieplna zdolność do pochłaniania i kumulowania ciepła przez materiał w czasie jego ogrzewania. Miarą jej jest ilość ciepła potrzebna do ogrzania 1m3 materiału o 1 K. Z wyznaczenia pojemności cieplnej materiałów korzysta się w celu określenia wytrzymałości cieplnej ścian i dachów. Wyznaczanie pojemności cieplnej materiałów: W celu zbadania, jak emitowana jest nagromadzona energia cieplna w czasie stygnięcia różnych materiałów wykorzystywanych w budownictwie, wykonano pewien eksperyment.
9 Przygotowano dziesięć próbek o wymiarach 4 x 4 x 16 cm (± 0,2 cm) z różnych materiałów budowlanych: stal, beton komórkowy, cegła wapienno-piaskowa, cegła ceramiczna, cegła szamotowa, cztery betony z kruszywem żwirowym (na cemencie portlandzkim i na cemencie glinowym) oraz betony z kruszywem z odpadów ceramiki sanitarnej (na cemencie portlandzkim i na cemencie glinowym), a także granit. Próbki w większości przygotowano przez wycięcie z gotowych elementów budowlanych (bloczki, cegły, kostki brukowe). Próbki betonowe zaformowano w formach stalowych. Próbki umieszczono w suszarce laboratoryjnej, ustawiając jej maksymalną temperaturę pracy 230 C Temperaturę na powierzchni kolejnych próbek badano przy użyciu termometru elektronicznego przez przyłożenie czujnika do powierzchni próbki w połowie jej długości. Próbki pomimo jednakowych rozmiarów oraz pozostawania w jednakowych warunkach cieplnych po wyjęciu z suszarki miały różne temperatury. Najwyższą temperaturę wykazywała próbka ze stali (122,2 C), natomiast najniższą - próbka z betonu komórkowego (76,8 C). 3. Właściwości mechaniczne a) Wytrzymałość na ściskanie największe naprężenie, jakie wytrzymuje próbka badanego materiału podczas ściskania do momentu jej skruszenia określana jest wzorem: gdzie: Fn siła ściskająca (niszcząca) próbkę, [N], A przekrój poprzeczny próbki ściskanej, prostopadły do kierunku działania siły, [m 2 ] Uwaga: 1 MN/m 2 = 1 MPa
10 Badanie wytrzymałości na ściskanie polega na przyłożeniu obciążenia, którego konsekwencją jest przybliżenie cząstek ciała do siebie. Wartość liczbowa tej wytrzymałości stanowi iloraz siły ściskającej, która spowodowała zniszczenie struktury materiału i powierzchni, na którą działa siła ściskająca. Próbki do badania wytrzymałości na ściskanie mają kształt sześcianów, prostopadłościanów lub walców. Wartość wytrzymałości na ściskanie materiałów budowlanych waha się w szerokich granicach: od 0,5 MPa dla płyt torfowych, do 1000 MPa (1GPa) i więcej dla wysokogatunkowej stali. b) Wytrzymałość na rozciąganie największe naprężenie, jakie wytrzymuje próbka badanego materiału podczas rozciągania. Badanie wytrzymałości materiałów na rozciąganie polega na przyłożeniu siły, której konsekwencją jest oddalanie cząstek ciała od siebie. Wartość liczbowa wytrzymałości na rozciąganie stanowi iloraz siły rozciągającej powodującej rozerwanie materiału i powierzchni przekroju poprzecznego, na którą działa siła. gdzie: Fr siła rozciągająca (zrywająca), [N] A przekrój poprzeczny próbki, prostopadły do kierunku działania siły, [m 2 ]. Badane próbki mają różny (specjalny) kształt, zależny od rodzaju materiału, np. stal budowlana pręty; drewno wiosełka; zaczyny i zaprawy ósemki o wymiarach 22,5 x 22,5 x 78,0 mm (PN-85/B-04500). Taki kształt próbek zapewnia rozerwanie próbki w miejscu o najmniejszym, dokładnie mierzalnym przekroju. Tabela: Wartości wytrzymałości na ściskanie i rozciąganie różnych materiałów budowlanych
11 c) Wytrzymałość na zginanie naprężenie jakie wytrzymuje próbka badanego materiału podczas zginania do momentu jej złamania. Wartość liczbowa wytrzymałości na zginanie stanowi iloraz niszczącego momentu zginającego do wskaźnika wytrzymałości przekroju elementu zginanego. gdzie: M moment zginający, [N m], W wskaźnik wytrzymałości, [m 3 ] Moment zginający wyznacza się w zależności od sposobu obciążenia belki. Jeśli siła (skupiona) niszcząca działa w środku rozpiętości (belki) badanej próbki między dwoma podporami, moment zginający M wynosi: M = F L r 4 [N m] gdzie: F siła niszcząca, [N], Lr rozpiętość próbki między podporami, [m] Jeśli natomiast na belkę (badaną próbkę) działa obciążenie ciągłe o wartości q [N/m] to wartość momentu zginającego wyznacza się wzorem: M = q L r 2 8 [N m] gdzie: q obciążenie ciągłe próbki materiału, [N/m] Lr rozpiętość próbki między podporami, [m] Przy oznaczaniu wytrzymałości na zginanie zniszczenie materiałów zwykle zaczyna się w dolnej rozciąganej strefie. Jest to wynikiem tego, że w większości materiałów (poza stalą i drewnem) wytrzymałość na ściskanie jest większa niż wytrzymałość na rozciąganie. Duża wytrzymałość na zginanie charakteryzuje materiały o wysokiej wytrzymałości zarówno na ściskanie, jak i na rozciąganie. Do tej grupy należą: drewno, stal, aluminium. Dlatego dobrze pracują w konstrukcjach belki z tego rodzaju materiału. d) Twardość odporność materiału na odkształcenie trwałe, wywołane wciskaniem w jego powierzchnię innego materiału o większej twardości. Im większa jest twardość, tym materiał jest trudniejszy w obróbce, a także odporniejszy na zarysowania powierzchni i zużycie pod wpływem działań mechanicznych.
12 e) Sprężystość zdolność materiału do przyjmowania pierwotnej postaci po usunięciu siły, która spowodowała zmianę jego kształtu. f) Plastyczność zdolność materiału do zachowania odkształceń trwałych, wywołanych przyłożeniem sił zewnętrznych mimo usunięcia tych obciążeń. g) Kruchość stosunek wytrzymałości na rozciąganie do wytrzymałości na ściskanie. h) Ścieralność podatność materiału do zmniejszenia objętości lub masy pod wpływem działania sił ścierających. i) Pełzanie wzrost odkształceń plastycznych materiału bez zmiany wartości działającej siły zewnętrznej, ma duży wpływ na wytrzymałość materiałów. j) Ciągliwość zdolność materiału do odkształcania się, bez zerwania, a tylko przy zmniejszaniu się przekroju. k) Udarność (odporność na uderzenia) mierzy się pracą potrzebną do stłuczenia lub przełamania próbki. 4. Skały i minerały Przede wszystkim, rozpoczynając omawianie skał i minerałów, należy zadać sobie pytanie, jaka jest różnica między tymi dwiema formacjami? MINERAŁ ciało jednorodne pod względem fizykochemicznym, powstałe na skutek procesów geologicznych. Minerałem może być związek chemiczny (przeważnie nieorganiczny) lub pierwiastek rodzimy. SKAŁA naturalnie powstały zespół minerałów. - Monomineralne jeden rodzaj minerałów - Polimineralne wiele rodzajów minerałów Najważniejszym parametrem charakteryzującym minerały i skały jest TWARDOŚĆ. Twardość jest miara odporności materiału ( ciała stałego) przeciw lokalnym odkształceniom trwałym, powstałym na powierzchni badanego przedmiotu wskutek wciskania w nią drugiego twardszego ciała zwanego wgłębnikiem. Wgłębnikiem jest zazwyczaj kulka stalowa albo stożek lub ostrosłup.
13 Można wyróżnić następujące metody badań twardości: metoda ryskowa metody statyczne metody dynamiczne a) Metoda Mohsa - inaczej nazywana metodą ryskową, jest jedną z najstarszych metod i polega na przyrównywaniu twardości badanego materiału do twardości wybranych minerałów. Zaproponowana została przez Mohsa, który wybranym minerałom przyporządkował kolejne liczby od 1 do 10. Tworzą one skalę twardości minerałów. O tym który minerał reprezentuje większą twardość decyduje możliwość jego zarysowania.
14 Prostą metodą na zapamiętanie kolejności minerałów występujących w Skali Mohsa jest rymowanka: TA-GI-KA FLU-A-SKA KWA-TO-KOR-DIA TALK FLUORYT KWARC GIPS APATYT TOPAZ KALCYT SKALEŃ (ortoklaz) KORUND DIAMENT b) Metody statyczne - w metodach tych twardość materiału określa się w zależności od wartości siły obciążającej wgłębnik i wielkości odkształcenia trwałego wywołanego działaniem tej siły. Do najbardziej rozpowszechnionych metod statycznych zalicza się metody: Brinella, Rockwella Vickersa Wybór metody zależy od twardości badanego materiału oraz od grubości badanego elementu lub badanej warstwy. Materiały mogą być badane na makrotwardość lub mikrotwardość. Przy badaniu makrotwardości określa się twardość materiału jako całości, natomiast przy badaniach mikrotwardości określa się twardość poszczególnych składników strukturalnych danego materiału. Próby mikrotwardości stosowane są również ze względu na konieczność pomiaru twardości elementów o bardzo małych wymiarach takich jak: druty o średnicach rzędu 0.1 mm, żyletki w przekroju poprzecznym, cienkie warstwy galwaniczne, nawęglane, azotowane Wśród badan mikrotwardości można wymienić metodę Vickersa. Metoda pomiaru twardości sposobem Vickersa (PN-EN ISO :1999) polega na wciskaniu w próbkę diamentowego wgłębnika w kształcie ostrosłupa o podstawie kwadratu i kącie wierzchołkowym 136 z określoną siłą oraz zmierzeniu długości przekątnych d1 i d2 powstałego odcisku, po usunięciu obciążenia.
15 Twardość Vickersa jest oznaczona symbolem HV poprzedzonym wartością twardości, po którym następuje liczba określająca siłę obciążającą oraz warunkowo czas jej działania np.: 640HV30 - oznacza twardość Vickersa 640 mierzona przy sile obciążającej 294,2N działającej w czasie od 10 s do15 s 640HV30/20 - oznacza twardość Vickersa 640 mierzona przy sile obciążającej 294,2N działającej w czasie od 20 s Metoda pomiaru twardości Vickersa wykazuje szereg zalet, do których zalicza się: możliwość pomiarów twardości materiałów miękkich i twardych przy użyciu jednej skali, możliwość pomiaru twardości przedmiotów małych i cienkich warstw utwardzonych, przedmiot nie ulega zniszczeniu Wadą tej metody jest natomiast jej nieprzydatność w pomiarach twardości materiałów niejednorodnych. Pomiar twardości metodą Rockwella polega na dwustopniowym wciskaniu w badany materiał prostopadle do jego powierzchni wgłębnika siłą wstępną F0, a następnie siłą główną F1. Miarą twardości jest trwały przyrost głębokości odcisku 4 pod działaniem określonej siły wstępnej, po usunięciu głównej siły obciążającej. 1 - głębokość odcisku pod wpływem wstępnej siły obciążającej F0, 2 - głębokość odcisku pod wpływem głównej siły obciążającej F1, 3- sprężysty powrót po usunięciu głównej siły obciążającej F1,
16 4 - trwały przyrost głębokości odcisku h, 5 - powierzchnia próbki, 6 - płaszczyzna odniesienia, 7 - pozycja wgłębnika Zalety: bardzo szybki odczyt, twardości i znikome uszkodzenia badanego elementu, do kontroli części hartowanych w masowej produkcji, możliwość pomiarów twardości materiałów zarówno miękkich jak i twardych. Wady: różnorodność skal pomiarowych, małe odciski wgłębników w tej metodzie nie pozwalają na pomiary twardości materiałów niejednorodnych. c) Metody dynamiczne - wykonywane są znacznie rzadziej niż statyczne. Bezpośrednią przyczyną takiej sytuacji jest ich mniejsza dokładność. Wykorzystuje się je przeważnie dla celów kontroli pracy i jakości materiałów. Dynamiczny pomiar twardości polega na udarowym działaniu wgłębnika na badaną powierzchnię. Wyróżnić tu można metodę Shore a oraz metodę porównawczą za pomocą młotka Poldi ego Metoda Shore a polega na pomiarze wysokości odbicia od badanego materiału swobodnie spadającego z określonej wysokości ciężarka stalowego o masie 2,626 g zakończonego twardym wgłębnikiem. Jest ona najczęściej stosowana do pomiaru twardości gumy. Ze względu na krótki czas pomiaru znalazła ona zastosowanie w masowym pomiarze twardości małych przedmiotów.
Właściwości mechaniczne
Właściwości mechaniczne materiałów budowlanych Właściwości mechaniczne 1. Wytrzymałość na ściskanie 2. Wytrzymałość na rozciąganie 3. Wytrzymałość na zginanie 4. Podatność na rozmiękanie 5. Sprężystość
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Instrukcja przeznaczona jest dla studentów następujących kierunków: 1. Energetyka - sem.
Bardziej szczegółowoBadanie twardości metali
Badanie twardości metali Metoda Rockwella (HR) Metoda Brinnella (HB) Metoda Vickersa (HV) Metoda Shore a Metoda Charpy'ego 2013-10-20 1 Twardość to odporność materiału na odkształcenia trwałe, występujące
Bardziej szczegółowo1. BADANIE SPIEKÓW 1.1. Oznaczanie gęstości i porowatości spieków
1. BADANIE SPIEKÓW 1.1. Oznaczanie gęstości i porowatości spieków Gęstością teoretyczną spieku jest stosunek jego masy do jego objętości rzeczywistej, to jest objętości całkowitej pomniejszonej o objętość
Bardziej szczegółowoPomiar twardości ciał stałych
Pomiar twardości ciał stałych Twardość jest istotną cechą materiału z konstrukcyjnego i technologicznego punktu widzenia. Twardość, to właściwość ciał stałych polegająca na stawianiu oporu odkształceniom
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5 POMIARY TWARDOŚCI. 1. Cel ćwiczenia. 2. Wprowadzenie
Ćwiczenie 5 POMIARY TWARDOŚCI 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaznajomienie studentów ze metodami pomiarów twardości metali, zakresem ich stosowania, zasadami i warunkami wykonywania pomiarów oraz
Bardziej szczegółowoDo najbardziej rozpowszechnionych metod dynamicznych należą:
Twardość metali 6.1. Wstęp Twardość jest jedną z cech mechanicznych materiału równie ważną z konstrukcyjnego i technologicznego punktu widzenia, jak wytrzymałość na rozciąganie, wydłużenie, przewężenie,
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE LABORATORIUM WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW B Badanie własności mechanicznych materiałów konstrukcyjnych
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Wytrzymałości, Zmęczenia Materiałów i Konstrukcji SPRAWOZDANIE B Badanie własności mechanicznych materiałów konstrukcyjnych Wydział Specjalność.. Nazwisko
Bardziej szczegółowo- naturalne materiały kamienie: skały zwarte, piaski, Ŝwiry; - ceramika porowata, zwarta, półszlachetna; - spoiwa mineralne: cement, wapno, gips; -
- naturalne materiały kamienie: skały zwarte, piaski, Ŝwiry; - ceramika porowata, zwarta, półszlachetna; - spoiwa mineralne: cement, wapno, gips; - zaczyny, zaprawy, betony na spoiwach mineralnych; - masy,
Bardziej szczegółowoBADANIA WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH MATERIAŁÓW KONSTRUKCYJNYCH 1. Próba rozciągania metali w temperaturze otoczenia (zg. z PN-EN :2002)
Nazwisko i imię... Akademia Górniczo-Hutnicza Nazwisko i imię... Laboratorium z Wytrzymałości Materiałów Wydział... Katedra Wytrzymałości Materiałów Rok... Grupa... i Konstrukcji Data ćwiczenia... Ocena...
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE: LABORATORIUM Z WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW B Badanie własności mechanicznych materiałów konstrukcyjnych
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Wytrzymałości, Zmęczenia Materiałów i Konstrukcji SPRAWOZDANIE: LABORATORIUM Z WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW B Badanie własności mechanicznych materiałów konstrukcyjnych
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Zwykła statyczna próba ściskania metali Numer ćwiczenia: 3 Laboratorium z przedmiotu:
Bardziej szczegółowoBADANIA WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH MATERIAŁÓW. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
BADANIA WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH MATERIAŁÓW Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Właściwości Fizyczne (gęstość, ciepło właściwe, rozszerzalność
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH POMIARY TWARDOŚCI Instrukcja przeznaczona jest dla studentów następujących kierunków: 1.
Bardziej szczegółowoPN-EN 13163:2004/AC. POPRAWKA do POLSKIEJ NORMY
POPRAWKA do POLSKIEJ NORMY P o l s k i K o m i t e t N o r m a l i z a c y j n y ICS 91.100.60 PN-EN 13163:2004/AC marzec 2006 Wprowadza EN 13163:2001/AC:2005, IDT Dotyczy PN-EN 13163:2004 Wyroby do izolacji
Bardziej szczegółowoZAKŁAD GEOMECHANIKI. BADANIA LABORATORYJNE -Właściwości fizyczne. gęstość porowatość nasiąkliwość KOMPLEKSOWE BADANIA WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ
KOMPLEKSOWE BADANIA WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ BADANIA LABORATORYJNE -Właściwości fizyczne gęstość porowatość nasiąkliwość ZAKŁAD GEOMECHANIKI POLSKA NORMA PN-EN 1936, październik 2001 METODY BADAŃ KAMIENIA NATURALNEGO
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ
UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO Instytut Mechaniki Środowiska i Informatyki Stosowanej PRACOWNIA SPECJALISTYCZNA INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ Nr ćwiczenia TEMAT: Wyznaczanie porowatości objętościowej przez zanurzenie
Bardziej szczegółowoPomiar twardości. gdzie: HB - twardość wg Brinella, F - siła obciążająca, S cz - pole powierzchni czaszy.
Pomiar twardości 1. Wprowadzenie Badanie twardości polega na wciskaniu wgłębnika w badany materiał poza granicę sprężystości, do spowodowania odkształceń trwałych. Wobec czego twardość można określić jako
Bardziej szczegółowo1. Budownictwo ogólne - tom 1. Materiały i wyroby budowlane. 2. Chłądzyński S.: Spoiwa gipsowe w budownictwie. Dom
1. Budownictwo ogólne - tom 1. Materiały i wyroby budowlane. Praca zbiorowa pod kierunkiem prof. dr hab. inż. B. Stefańczyka, Arkady 2005 2. Chłądzyński S.: Spoiwa gipsowe w budownictwie. Dom Wydawniczy
Bardziej szczegółowoPŁYTY GIPSOWO-KARTONOWE: OZNACZANIE TWARDOŚCI, POWIERZCHNIOWEGO WCHŁANIANIA WODY ORAZ WYTRZYMAŁOŚCI NA ZGINANIE
PŁYTY GIPSOWO-KARTONOWE: OZNACZANIE TWARDOŚCI, POWIERZCHNIOWEGO WCHŁANIANIA WODY ORAZ WYTRZYMAŁOŚCI NA ZGINANIE NORMY PN-EN 520: Płyty gipsowo-kartonowe. Definicje, wymagania i metody badań. WSTĘP TEORETYCZNY
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Zwykła próba rozciągania stali Numer ćwiczenia: 1 Laboratorium z przedmiotu:
Bardziej szczegółowodr inż. Paweł Strzałkowski
Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Badania mechanicznych i fizycznych Temat: właściwości kruszyw Oznaczanie
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 499
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 499 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 25 stycznia 2016 r. Nazwa i adres AB 499 POLITECHNIKA
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE ZACHOWANIA SIĘ MATERIAŁÓW PODCZAS ŚCISKANIA Instrukcja przeznaczona jest dla studentów
Bardziej szczegółowoRodzaje obciążeń, odkształceń i naprężeń
Rodzaje obciążeń, odkształceń i naprężeń 1. Podział obciążeń i odkształceń Oddziaływania na konstrukcję, w zależności od sposobu działania sił, mogą być statyczne lun dynamiczne. Obciążenia statyczne występują
Bardziej szczegółowoCel zajęć laboratoryjnych Oznaczanie współczynnika nasiąkliwości kapilarnej wybranych kamieni naturalnych.
Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Nr ćwiczenia: Metody badań kamienia naturalnego: Temat: Oznaczanie
Bardziej szczegółowoTemat 2 (2 godziny) : Próba statyczna ściskania metali
Temat 2 (2 godziny) : Próba statyczna ściskania metali 2.1. Wstęp Próba statyczna ściskania jest podstawowym sposobem badania materiałów kruchych takich jak żeliwo czy beton, które mają znacznie lepsze
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Blok nr 1 Badania Własności Mechanicznych L.p. Nazwisko i imię Nr indeksu Wydział Semestr Grupa
Bardziej szczegółowoNr.1/2015. CEDAT Sp. z o.o. ul. Budowlanych Gdańsk. Katalog Produktów. Profesjonalna chemia budowlana.
CEDAT Sp. z o.o. ul. Budowlanych 19 80-298 Gdańsk Nr.1/2015 Profesjonalna chemia budowlana Katalog Produktów www.cekol.pl PROFESJONALNA CHEMIA BUDOWLANA Spełnia wymagania: PN-EN 12004 typ C1 Przyczepność
Bardziej szczegółowoZachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Zakład Metaloznawstwa i Odlewnictwa
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Zakład Metaloznawstwa i Odlewnictwa Przedmiot: Inżynieria Powierzchni / Powłoki Ochronne / Powłoki Metaliczne i Kompozytowe
Bardziej szczegółowoMateriały budowlane Literatura. Literatura. Literatura. Wprowadzenie. Klasyfikacja materiałów budowlanych
Literatura Materiały budowlane dr inż. Agata Wygocka-Domagałło Katedra Dróg, Mostów i Materiałów Budowlanych Email: wygocka@zut.edu.pl Pok. 418 Konsultacje? Szczecin, 2014 Budownictwo ogólne. Tom 1. Materiały
Bardziej szczegółowoKARTA TECHNICZNA AQUAFIRE
AQUAFIRE Ogólne informacje Charakterystyka Płyty z lekkiego cementu, wzmocnione włóknem Zastosowania wewnętrzne, zewnętrzne i morskie Niezwykle lekka, wysoce izolacyjna, wodoodporna i najprostsza w cięciu
Bardziej szczegółowoSTATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA oprac. dr inż. Jarosław Filipiak Cel ćwiczenia 1. Zapoznanie się ze sposobem przeprowadzania statycznej
Bardziej szczegółowoAgata Wygocka-Domagałło, dr inż. Wyroby budowlane Podział ze względu na pochodzenie
Literatura Materiały budowlane Agata Wygocka-Domagałło, dr inż. Katedra Fizyki Budowli i Materiałów Budowlanych Budownictwo ogólne. Tom 1. Materiały i wyroby budowlane. Praca zbiorowa pod kierunkiem Prof.
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE ZACHOWANIA SIĘ MATERIAŁÓW PODCZAS ŚCISKANIA Instrukcja przeznaczona jest dla studentów
Bardziej szczegółowoWYŻSZA SZKOŁA EKOLOGII I ZARZĄDZANIA. 00-792 Warszawa, ul. Olszewska 12. Część VI. Autoklawizowany beton komórkowy. www.wseiz.pl
WYŻSZA SZKOŁA EKOLOGII I ZARZĄDZANIA Wydział Architektury 00-792 Warszawa, ul. Olszewska 12 MATERIAŁY DO IZOLACJI CIEPLNYCH W BUDOWNICTWIE Część VI Autoklawizowany beton komórkowy www.wseiz.pl AUTOKLAWIZOWANY
Bardziej szczegółowoTemat: Badanie Proctora wg PN EN
Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Technologia robót drogowych Temat: Badanie wg PN EN 13286-2 Celem ćwiczenia jest oznaczenie maksymalnej gęstości objętościowej szkieletu gruntowego i wilgotności optymalnej
Bardziej szczegółowoWstęp... CZĘŚĆ 1. Podstawy technologii materiałów budowlanych...
Spis treści Wstęp... CZĘŚĆ 1. Podstawy technologii materiałów budowlanych... 1. Spoiwa mineralne... 1.1. Spoiwa gipsowe... 1.2. Spoiwa wapienne... 1.3. Cementy powszechnego użytku... 1.4. Cementy specjalne...
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE TWORZYW SZTUCZNYCH OZNACZENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH PRZY STATYCZNYM ROZCIĄGANIU
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 1 WYZNACZANIE GĘSTOSCI CIECZY Autorzy:
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ
Ćwiczenie: Oznaczanie chłonności wody tworzyw sztucznych 1 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest oznaczenie chłonności wody przez próbkę tworzywa jedną z metod przedstawionych w niniejszej instrukcji. 2 Określenie
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I SYSTEMÓW INFORMACYJNO-POMIAROWYCH
POLITECHNIKA WASZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTYCZNY INSTYTUT ELEKTOTECHNIKI TEOETYCZNEJ I SYSTEMÓW INOMACYJNO-POMIAOWYCH ZAKŁAD WYSOKICH NAPIĘĆ I KOMPATYBILNOŚCI ELEKTOMAGNETYCZNEJ PACOWNIA MATEIAŁOZNAWSTWA ELEKTOTECHNICZNEGO
Bardziej szczegółowoCIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ
CIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ Ciepło i temperatura Pojemność cieplna i ciepło właściwe Ciepło przemiany Przejścia między stanami Rozszerzalność cieplna Sprężystość ciał Prawo Hooke a Mechaniczne
Bardziej szczegółowogruntów Ściśliwość Wytrzymałość na ścinanie
Właściwości mechaniczne gruntów Ściśliwość Wytrzymałość na ścinanie Ściśliwość gruntów definicja, podstawowe informacje o zjawisku, podstawowe informacje z teorii sprężystości, parametry ściśliwości, laboratoryjne
Bardziej szczegółowoFizyczne właściwości materiałów rolniczych
Fizyczne właściwości materiałów rolniczych Właściwości mechaniczne TRiL 1 rok Stefan Cenkowski (UoM Canada) Marek Markowski Katedra Inżynierii Systemów WNT UWM Podstawowe koncepcje reologii Reologia nauka
Bardziej szczegółowoMetody badań kamienia naturalnego: Oznaczanie wytrzymałości na zginanie pod działaniem siły skupionej
Metody badań kamienia naturalnego: Oznaczanie wytrzymałości na zginanie pod działaniem siły skupionej 1. Zasady metody Zasada metody polega na stopniowym obciążaniu środka próbki do badania, ustawionej
Bardziej szczegółowoSTATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA
STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA Próba statyczna rozciągania jest jedną z podstawowych prób stosowanych do określenia jakości materiałów konstrukcyjnych wg kryterium naprężeniowego w warunkach obciążeń statycznych.
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO CWICZENIA NR 5
INTRUKCJA DO CWICZENIA NR 5 Temat ćwiczenia: tatyczna próba ściskania materiałów kruchych Celem ćwiczenia jest wykonanie próby statycznego ściskania materiałów kruchych, na podstawie której można określić
Bardziej szczegółowo11.4. Warunki transportu i magazynowania spoiw mineralnych Zasady oznaczania cech technicznych spoiw mineralnych 37
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 11 MINERALNE SPOIWA BUDOWLANE 11 11.1. Klasyfikacja 11 11.2. Spoiwa powietrzne 11 11.2.1. Wiadomości wstępne 11 11.2.2. Wapno budowlane 12 11.2.3. Spoiwa siarczanowe 18 11.2.4. Spoiwo
Bardziej szczegółowoRAPORT Z BADAŃ NR LZM /16/Z00NK
Strona 1 z 14 ZAKŁAD INŻYNIERII MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH LABORATORIUM MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH RAPORT Z BADAŃ NR LZM01-00652/16/Z00NK Niniejszy raport z badań zawiera wyniki badań objęte zakresem akredytacji
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE MODUŁU YOUNGA METODĄ STRZAŁKI UGIĘCIA
Ćwiczenie 58 WYZNACZANIE MODUŁU YOUNGA METODĄ STRZAŁKI UGIĘCIA 58.1. Wiadomości ogólne Pod działaniem sił zewnętrznych ciała stałe ulegają odkształceniom, czyli zmieniają kształt. Zmianę odległości między
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 2,3. Zakład Budownictwa Ogólnego
Zakład Budownictwa Ogólnego ĆWICZENIE NR 2,3 Materiały kaienne - oznaczenie gęstości objętościowej i porowatości otwartej - oznaczenie gęstości i porowatości całkowitej Instrukcja z laboratoriu: Budownictwo
Bardziej szczegółowoTabela nr Normy (stan aktualny na dzień 20 czerwca 2013r.)
Lp. NUMER NORMY TYTUŁ NORMY 1 PN-EN 771-5:2011E Wymagania dotyczące elementów murowych -- Część 5: Elementy murowe z kamienia sztucznego 2 PN-EN 771-6:2011E Wymagania dotyczące elementów murowych -- Część
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 9. Zakład Budownictwa Ogólnego. Stal - pomiar twardości metali metodą Brinella
Zakład Budownictwa Ogólnego ĆWICZENIE NR 9 Stal - pomiar twardości metali metodą Brinella Instrukcja z laboratorium: Budownictwo ogólne i materiałoznawstwo Instrukcja do ćwiczenia nr 9 Strona 9.1. Pomiar
Bardziej szczegółowoWytrzymałość Materiałów
Wytrzymałość Materiałów Rozciąganie/ ściskanie prętów prostych Naprężenia i odkształcenia, statyczna próba rozciągania i ściskania, właściwości mechaniczne, projektowanie elementów obciążonych osiowo.
Bardziej szczegółowoKLIWOŚCI WYZNACZANIE NASIĄKLIWO. eu dział laboratoria. Więcej na: www.tremolo.prv.pl, www.tremolo.elektroda.eu. Robert Gabor, Krzysztof Klepacz
Robert Gabor, Krzysztof Klepacz WYZNACZANIE NASIĄKLIWO KLIWOŚCI Więcej na: www.tremolo.prv.pl, www.tremolo.elektroda.eu eu dział laboratoria Materiały ceramiczne Materiały ceramiczne są tworzone głównie
Bardziej szczegółowoOpis programu studiów
IV. Opis programu studiów Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora nr 35/19 z dnia 12 czerwca 2019 r. 4. KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu A1-1-0009 Nazwa przedmiotu Materiały Budowlane Nazwa przedmiotu w języku
Bardziej szczegółowoD Nawierzchnia z kostki kamiennej NAWIERZCHNIA Z PŁYT GRANITOWYCH
D-05.03.01a NAWIERZCHNIA Z PŁYT GRANITOWYCH 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej Szczegółowej Specyfikacji Technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z
Bardziej szczegółowowydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 7 kwietnia 2017 r.
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 442 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 7 kwietnia 2017 r. Nazwa i adres LABORATORIUM
Bardziej szczegółowoTemat: kruszyw Oznaczanie kształtu ziarn. pomocą wskaźnika płaskości Norma: PN-EN 933-3:2012 Badania geometrycznych właściwości
Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Badania geometrycznych właściwości Temat: kruszyw Oznaczanie kształtu
Bardziej szczegółowoWłaściwości i oznaczenia styropianu
Właściwości i oznaczenia styropianu Styropian (EPS ang.expanded PolyStyrene) polistyren ekspandowy inaczej spieniony, obecnie produkowany jest zgodnie z europejską normą PN-EN 13163:2009. Norma ta określa,
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Badanie udarności metali Numer ćwiczenia: 7 Laboratorium z przedmiotu: wytrzymałość
Bardziej szczegółowoZachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA PRZEDMIOT: INŻYNIERIA WARSTWY WIERZCHNIEJ Temat ćwiczenia: Badanie prędkości zużycia materiałów
Bardziej szczegółowoWOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA Wydział Mechaniczny Katedra Pojazdów Mechanicznych i Transportu LABORATORIUM TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ
WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA Wydział Mechaniczny Katedra Pojazdów Mechanicznych i Transportu LABORATORIUM TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ Instrukcja do ćwiczenia T-06 Temat: Wyznaczanie zmiany entropii ciała
Bardziej szczegółowoPŁASKI STAN NAPRĘŻENIA, PŁASKI STAN ODKSZTAŁCENIA
PŁASKI STAN NAPRĘŻENIA, PŁASKI STAN ODKSZTAŁCENIA 1) Prawo Hook a jest prawdziwe: a) w zakresie odkształceń trwałych b) dla naprężeń stycznych w zakresie odkształceń nietrwałych c) dla naprężeń normalnych
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1397
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1397 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 10 marca 2015 r. Nazwa i adres AB 1397 INSTYTUT
Bardziej szczegółowoWersja z dnia: Metoda piknometryczna jest metodą porównawczą. Wyznaczanie gęstości substancji ciekłych
Wersja z dnia: 2008-02-25 Wyznaczanie gęstości metodą piknometryczną Gęstości ciała (ρ) jest definiowana jako masa (m) jednostkowej objętości tego ciała (V). Jeśli ciało jest jednorodne, to jego gęstość
Bardziej szczegółowoWydanie nr 9 Data wydania: 11 lutego 2016 r.
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1256 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 11 lutego 2016 r. Nazwa i adres WAVIN POLSKA
Bardziej szczegółowoPRELIMINARY BROCHURE CORRAX. A stainless precipitation hardening steel
PRELIMINARY BROCHURE CORRAX A stainless precipitation hardening steel Ogólne dane Właściwości W porównaniu do konwencjonalnych narzędziowych odpornych na korozję, CORRAX posiada następujące zalety: Szeroki
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 442
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 442 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 26 czerwca 2015 r. Nazwa i adres LABORATORIUM
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 2 WYZNACZANIE GĘSTOSCI CIAŁ STAŁYCH Autorzy:
Bardziej szczegółowoA B ITB-KOT-2018/0456 wydanie 1 z 2018 r. ITB-KOT-2018/0454 wydanie 1 z 2018 r. ITB-KOT-2018/0452 wydanie 1 z 2018 r.
weber ZP418 klej do płytek ceramicznych Informacja towarzysząca oznakowaniu wyrobu znakiem budowlanym Producent: Saint-Gobain Construction Products Polska Sp. z o.o., ul. Okrężna 16, 44-100 Gliwice Rodzaj
Bardziej szczegółowoWYTRZYMAŁOŚĆ RÓWNOWAŻNA FIBROBETONU NA ZGINANIE
Artykul zamieszczony w "Inżynierze budownictwa", styczeń 2008 r. Michał A. Glinicki dr hab. inż., Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN Warszawa WYTRZYMAŁOŚĆ RÓWNOWAŻNA FIBROBETONU NA ZGINANIE 1.
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1256 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI Warszawa, ul.
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1256 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 11 grudnia 2017 r. Nazwa i adres WAVIN POLSKA
Bardziej szczegółowoMATERIAŁOZNAWSTWO vs WYTRZYMAŁOŚĆ MATERIAŁÓW
ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z MATERIAŁOZNAWSTWA Statyczna próba rozciągania stali Wyznaczanie charakterystyki naprężeniowo odkształceniowej. Określanie: granicy sprężystości, plastyczności, wytrzymałości na
Bardziej szczegółowometali i stopów
metali i stopów 2013-10-20 1 Układ SI Międzynarodowy Układ Jednostek Miar zatwierdzony w 1960 (później modyfikowany) przez Generalną Konferencję Miar. Jest stworzony w oparciu o metryczny system miar.
Bardziej szczegółowoROZDRABNIANIE MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA INŻYNIERII PROCESOWEJ I TECHNOLOGII CHEMICZNEJ TECHNOLOGIE MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH ROZDRABNIANIE MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH mgr inż. Zuzanna Bielan Gdańsk, 2019
Bardziej szczegółowoMaksymalna różnica pomiędzy wymiarami dwóch przekątnych płyty drogowej nie powinna przekraczać następujących wartości: Tablica 1 Odchyłki przekątnych
M-23.03.05 NAWIERZCHNIA Z ELEMENTÓW KAMIENNYCH 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka
Politechnika Białostocka WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA Katedra Geotechniki i Mechaniki Konstrukcji Wytrzymałość Materiałów Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 Temat ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Podstawy techniki i technologii Kod przedmiotu: IS01123; IN01123 Ćwiczenie 3 WYZNACZANIE GĘSTOSCI
Bardziej szczegółowoWyznaczanie modułu Younga metodą strzałki ugięcia
Ćwiczenie M12 Wyznaczanie modułu Younga metodą strzałki ugięcia M12.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie wartości modułu Younga różnych materiałów poprzez badanie strzałki ugięcia wykonanych
Bardziej szczegółowoMateriały budowlane. T. 2, Wyroby ze spoiwami mineralnymi i organicznymi / Edward Szymański, Michał Bołtryk, Grzegorz Orzepowski.
Materiały budowlane. T. 2, Wyroby ze spoiwami mineralnymi i organicznymi / Edward Szymański, Michał Bołtryk, Grzegorz Orzepowski. Białystok, 2015 Spis treści ROZDZIAŁ 11 MINERALNE SPOIWA BUDOWLANE 13 11.1.
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE KSZTAŁTU ZIARN WSKAŹNIK KSZTAŁTU KRUSZYWA
OZNACZANIE KSZTAŁTU ZIARN WSKAŹNIK KSZTAŁTU KRUSZYWA NORMY PN-EN 933-4:2008: Badania geometrycznych właściwości kruszyw. Część 4: Oznaczanie kształtu ziarn. Wskaźnik kształtu. PN-EN 12620+A1:2010: Kruszywa
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 237
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 237 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 20, Data wydania: 29 marca 2019 r. Nazwa i adres Gamrat Spółka
Bardziej szczegółowoKatedra Inżynierii Materiałów Budowlanych
Katedra Inżynierii Materiałów Budowlanych TEMAT PRACY: Badanie właściwości mechanicznych płyty "BEST" wykonanej z tworzywa sztucznego. ZLECENIODAWCY: Dropel Sp. z o.o. Bartosz Różański POSY REKLAMA Zlecenie
Bardziej szczegółowoSPIS TRE ŚCI ROZDZIAŁ 11 MINERALNE SPOIWA BUDOWLANE Klasyfikacja Spoiwa powietrzne...11
SPIS TRE ŚCI ROZDZIAŁ 11 MINERALNE SPOIWA BUDOWLANE..............................11 11.1. Klasyfikacja..............................................11 11.2. Spoiwa powietrzne.........................................11
Bardziej szczegółowoWykład IX: Odkształcenie materiałów - właściwości plastyczne
Wykład IX: Odkształcenie materiałów - właściwości plastyczne JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Odkształcenie
Bardziej szczegółowoDREWNO: OZNACZANIE TWARDOŚCI ORAZ WYTRZYMAŁOŚCI NA ZGINANIE I ŚCISKANIE
DREWNO: OZNACZANIE TWARDOŚCI ORAZ WYTRZYMAŁOŚCI NA ZGINANIE I ŚCISKANIE NORMY PN-EN 338: Drewno konstrukcyjne. Klasy wytrzymałości. PN-EN 384: Drewno konstrukcyjne. Oznaczanie wartości charakterystycznych
Bardziej szczegółowoweber KS122 klej do systemów ociepleń, do mocowania płyt styropianowych i wykonywania warstwy zbrojonej
weber KS122 klej do systemów ociepleń, do mocowania płyt styropianowych i wykonywania warstwy zbrojonej Informacja towarzysząca oznakowaniu wyrobu znakiem budowlanym Producent: Saint-Gobain Construction
Bardziej szczegółowo1. Część teoretyczna. Przepływ jednofazowy przez złoże nieruchome i ruchome
1. Część teoretyczna Przepływ jednofazowy przez złoże nieruchome i ruchome Przepływ płynu przez warstwę luźno usypanego złoża występuje w wielu aparatach, np. w kolumnie absorpcyjnej, rektyfikacyjnej,
Bardziej szczegółowoPróby udarowe. Opracował: XXXXXXX studia inŝynierskie zaoczne wydział mechaniczny semestr V. Gdańsk 2002 r.
Próby udarowe Opracował: XXXXXXX studia inŝynierskie zaoczne wydział mechaniczny semestr V Gdańsk 00 r. 1. Cel ćwiczenia. Przeprowadzenie ćwiczenia ma na celu: 1. zapoznanie się z próbą udarności;. zapoznanie
Bardziej szczegółowoPROCEDURY POMIARÓW PARAMETRÓW KONSTRUKCYJNYCH, MATERIAŁOWYCH I SZYBKOŚCI ZUśYCIA KOMBAJNOWYCH NOśY STYCZNO-OBROTOWYCH
PROCEDURY POMIARÓW PARAMETRÓW KONSTRUKCYJNYCH, MATERIAŁOWYCH I SZYBKOŚCI ZUśYCIA KOMBAJNOWYCH NOśY STYCZNO-OBROTOWYCH Część : Procedura pomiaru parametrów konstrukcyjnych noŝy styczno-obrotowych oraz karta
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 4. Zakład Budownictwa Ogólnego. Kruszywa budowlane - oznaczenie gęstości nasypowej - oznaczenie składu ziarnowego
Zakład Budownictwa Ogólnego ĆWICZENIE NR 4 Kruszywa budowlane - oznaczenie gęstości nasypowej - oznaczenie składu ziarnowego Instrukcja z laboratorium: Budownictwo ogólne i materiałoznawstwo Instrukcja
Bardziej szczegółowoPomiary twardości metali
Pomiary twardości metali Opracował : dr inż. Konrad Konowalski *) *) Opracowano na podstawie skryptu [1] Szczecin 005 r. 1. Wprowadzenie Twardość jest miarą odporności materiału (ciała stałego) przeciw
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE PLASTYCZNOŚĆ. Zmiany makroskopowe. Zmiany makroskopowe
WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE PLASTYCZNOŚĆ Zmiany makroskopowe Zmiany makroskopowe R e = R 0.2 - umowna granica plastyczności (0.2% odkształcenia trwałego); R m - wytrzymałość na rozciąganie (plastyczne); 1
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY BUDOWLANE Z TECHNOLOGIĄ BETONU. PROJEKT BETONU KLASY B- 17,5
Strona 1 MATERIAŁY BUDOWLANE Z TECHNOLOGIĄ BETONU. PROJEKT BETONU KLASY B- 17,5 O KONSYSTENCJI PLASTYCZNEJ WYKONANY METODĄ ITERACJI. Strona Sprawozdanie z pierwszej części ćwiczeń laboratoryjnychbadanie
Bardziej szczegółowoTypowe właściwości fizyczne
ARPRO Są to właściwości, które sprawiają, że ARPRO jest idealnym materiałem w szerokim zakresie zastosowań: Właściwości Badanie Jednostki Gęstość (g/l) 2 3 4 5 6 8 1 12 14 16 18 2 Pochłanianie energii
Bardziej szczegółowoA B ITB-KOT-2018/0455 wydanie 1 z 2018 r. ITB-KOT-2018/0456 wydanie 1 z 2018 r. ITB-KOT-2018/0353 wydanie 1 z 2018 r.
weberbase BIAŁY klej do systemów ociepleń, do mocowania płyt styropianowych Informacja towarzysząca oznakowaniu wyrobu znakiem budowlanym Producent: Saint-Gobain Construction Products Polska Sp. z o.o.,
Bardziej szczegółowoWłaściwości mechaniczne tkanki buraczanej - rodzaje, sposoby pomiaru i znaczenie w technologii cukru
Właściwości mechaniczne tkanki buraczanej - rodzaje, sposoby pomiaru i znaczenie w technologii cukru Gruska Radosław, Wawro Stanisław Politechnika Łódzka Instytut Chemicznej Technologii Żywności Zakład
Bardziej szczegółowo