RADLIN. Radlin wchodzi na giełdę!

Transkrypt

1 RADLIN BIULETYN INFORMACYJNY MIASTA RADLIN PAŹDZIERNIK 2009 WYDANIE BEZPŁATNE XI RADLIŃSKIE SPOTKANIA Z KULTURĄ W programie: nagrodzenie finalistów konkursu Znam moje miasto, wręczenie Wyróżnień Quality, oraz koncert znanej grupy folkowej CARRANTUOHILL. Miejski Ośrodek Kultury Radlin ul. Mariacka 9, niedziela, , godz Wejście za okazanymi wejściówkami. Radlin wchodzi na giełdę! skierował na ten rynek 2 serie obligacji na łączną kwotę 2 mln zł. szczegóły str. 3 OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA Na Głożynach odsłonięto pamiątkowy granitowy słup upamiętniający Bój o Głożyny z 1939 roku. szczegóły; str. 3 PO TURNIEJU Ośrodek Pomocy Społecznej w Radlinie w dniu 26 września 2009 r. zorganizował Turniej Siatkówki Drużyn Amatorskich. Wszystko w ramach projektu Nowe Horyzonty Aktywna integracja społeczności Radlina szczegóły; str. 4

2 JAK SIĘ PRZYGOTOWAĆ? Jeśli poważna awaria, lub klęska żywiołowa zdarzy się w Twoim miejscu zamieszkania, Ty również musisz być na to przygotowany. Ratownicy mogą nie być w stanie dotrzeć do Ciebie natychmiast po wystąpieniu katastrofy lub mogą być zmuszeni koncentrować swoje wysiłki w innym miejscu. Należy wiedzieć, co robić w przypadku zagrożenia, gdzie szukać schronienia, jak przygotować się do ewakuacji, jak ułatwić sobie przebywanie w pomieszczeniach przeznaczonych do tymczasowego zakwaterowania. Przede wszystkim zaś, jak ograniczyć skutki katastrofy i zabezpieczyć dobytek przed zniszczeniem. W pierwszej kolejności trzeba ustalić, co Tobie i Twojej rodzinie zagraża. W tym celu: Sprawdź, czy rejon, w którym zamieszkujesz narażony jest na jakiekolwiek zagrożenia. Wiadomości na ten temat szukaj we właściwym terytorialnie urzędzie gminy lub miasta. Dowiedz się w komórce organizacyjnej urzędu zajmującej się sprawami ochrony ludności, w jakiej strefie zagrożenia znajduje się twój dom i jakiego rodzaju są to zagrożenia; Poznaj rodzaje alarmów, sygnałów alarmowych, sposoby ich ogłaszania i odwoływania oraz naucz się zasad zachowania się w przypadku ich ogłaszania. Zaopatrz się w instrukcje, poradniki i stosuj się do zaleceń w nich zawartych. Będzie to podstawą do przygotowania się i sprawdzenia własnych możliwości do przetrwania w okresie pierwszych dni kataklizmu. Oto lista numerów telefonicznych, pod które dzwonić mogą mieszkańcy zamieszkujący lokale komunalne i spółdzielcze. WYDARZENIA i AKTUALNOŚCI 2 Biuletyn RADLIN PAŹDZIERNIK 2009 OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA Przeszłość jest częścią naszej tożsamości także i dzisiaj przesłanie Jana Pawła II nabrały szczególnej wymowy w dniu uroczystego odsłonięcia tablicy pamiątkowej 4 września przy Szkole Podstawowej nr 3 w Głożynach. Słowa uwiecznione na tablicy przypominają wydarzenia sprzed 70 lat, kiedy to na Głożynach miała miejsce walka oddziału wartowniczego z grupą rozpoznawczą Wehrmachtu. Grupa Polaków bohatersko walczyła do ostatniego grama amunicji. Koleje głożyńskiego boju przedstawił miłośnik naszej lokalnej historii, Pan Błażej Adamczyk. Z dumą przypomniał o wykonanym przez Polaków Mieszkańcy Spółdzielni Marcel, z siedzibą w Radlinie, przy ul. Mariackiej awarie wodnokanalizacyjne, instalacji gazowych oraz centralnego ogrzewania; awarie instalacji elektrycznych. Mieszkańcy Spółdzielni ROW, z siedzibą w Wodzisławiu Śląskim, przy ul. kard. Wyszyńskiego awarie wodno-kanalizacyjne, instalacji gazowych oraz centralnego ogrzewania; awarie instalacji elektrycznych; pogotowie dźwigowe. Mieszkańcy lokali komunalnych Zakład Gospodarki Komunalnej niezwykle trudnym wyzwaniu, jakim było wysadzenie tunelu kolejowego w Rydułtowach na trasie Rybnik Racibórz. Zadano w ten sposób armii niemieckiej bolesny cios, ponieważ zablokowany został ważny szlak kolejowy łączący rybnicki okręg przemysłowy z Dolnym Śląskiem. Rolę wydarzeń sprzed lat, ich wpływu na świadomość współczesnego pokolenia podkreślał z mocą poseł Adam Gawęda, a uroczystego poświęcenia tablicy dokonał ks. prałat Alfred Wloka. Obecni byli przedstawiciele władz samorządowych i powiatowych, kombatanci, harcerze, Dyrekcja, nauczyciele i uczniowie radlińskich szkół. Anna Kubica Straż Miejska w Radlinie W tym numerze przedstawiamy kolejnego przedstawiciela Straży Miejskiej w Radlinie. Jest nim młodszy strażnik Mieczysław Machnik. W straży od niespełna 2 lat. Jest dzielnicowym rejonu Biertułtów.

3 WYDARZENIA i AKTUALNOŚCI RADLIN WCHODZI NA GIEŁDĘ! Dnia 30 września na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie odbyło się otwarcie nowego zorganizowanego rynku papierów dłużnych CATALYST. Miasto Radlin skierowało na ten rynek 2 serie obligacji na łączną kwotę 2 mln zł. W uroczystym otwarciu tego rynku uczestniczyła Pani Burmistrz Barbara Magiera i Waldemar Machnik Skarbnik Miasta. Dzięki dopuszczeniu do notowań obligacji miejskich, inwestorzy, w tym nasi mieszkańcy, mają możliwość stać się współposiadaczami cząstki Radlina poprzez ich zakup. Nominał 1 obligacji wynosi zł. Oprocentowanie jest kalkulowane w oparciu o stawkę WIBOR 6M i 2% marżę. Aby nabyć obligacje Radlina należy posiadać rachunek inwestycyjny w dowolnym biurze maklerskim i złożyć stosowne zlecenie. Dochód z obligacji przekazany zostanie na inwestycje (mieszkania socjalne, remonty dróg). Jak przekonywał na łamach lokalnej prasy Waldemar Machnik, zachęcając inwestorów do zakupu obligacji, zysk jest tu gwarantowany. Szanowni Mieszkańcy! Życie to ulotna mgiełka i czasem płata ludziom figle. Nie zawsze jest tak, jakbyśmy chcieli i tego sobie życzyli. Gdzie dwoje ludzi, tam nietrudno o konflikt. Musimy zdać sobie sprawę z narastającej fali przemocy w rodzinie i okrucieństwa z jaką oprawcy eskalują atak na najbliższe osoby. Ostatnie wydarzenia w naszym mieście tego dowodzą Trafnie więc oddano potrzebę współczesnych czasów, ogłaszając dzień 15 października Dniem Mediacji. Celem mediacji jest pomoc w osiągnięciu porozumienia, które zadowoliłoby wszystkie strony sporu. Mediator pomaga oderwać się od wzajemnych oskarżeń i próbuje ustalić sposób rozwiązania problemu. Powołano już w tym celu odpowiednie placówki, pojawili się także fachowcy w tej dziedzinie, którzy swą działalność opierają na określonych przepisach prawnych. Mediacja to nie tylko sposób na porozumienie w sprawach indywidualnych, czy rodzinnych. Znajduje swoje zastosowanie także w sporach społecznych. Jest to wówczas niewątpliwie okazja do naprawienia wyrządzonej krzywdy czy szkody, np. poprzez nieodpłatną pracę na rzez określonej instytucji, czy organizacji społecznej. Wiele problemów międzyludzkich, można już dziś rozwiązywać w sposób o wiele tańszy i prostszy, niż poprzez tradycyjną drogę sądową. Wychodząc naprzeciw tego typu potrzebom, Ośrodek Pomocy Społecznej w Radlinie służy informacjami na temat miejsc i form pomocy pokrzywdzonym. Wiele informacji na ten temat możecie państwo znaleźć na stronie internetowej bropo.gov.pl. Mam nadzieję, że przybliżyłam państwu charakter mediacji, który jest niewątpliwie tańszym i prostszym sposobem na rozwiązywanie ludzkich problemów. Burmistrz Radlina Barbara Magiera Wszystkim nauczycielom, pracownikom oświaty, personelowi radlińskich szkół, składamy z okazji przypadającego w tym miesiącu Dnia Edukacji Narodowej, gorące życzenia pomyślności, wytrwałości i wielu sukcesów zawodowych!!! Biuletyn RADLIN PAŹDZIERNIK

4 STOP NARKOTYKOM! pod takim hasłem przeprowadzono wśród gimnazjalistów radlińskich akcje uświadamiającą o zagrożeniach (zarówno zdrowotnych, jak i prawnych) posiadania i zażywania WYDARZENIA i AKTUALNOŚCI INFORMACJA DLA PODATNIKÓW PRZYPOMINAMY WAŻNE NUMERY TELEFONÓW! OGÓLNOEUROPEJSKI TELEFON ALARMOWY: 112 Pogotowie ratunkowe: 999 Straż Pożarna: 998 Policja: 997 Straż Miejska w Radlinie (32) , (poniedziałek piątek, w godz ) Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Wodzisławiu Śląskim: tel. (32) Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego: tel. (32) , (32) narkotyków. Inicjatorami spotkania z uczniami trzecich klas gimnazjalnych była radlińska Straż Miejska, oraz Regionalne Stowarzyszenie Pomocy i Inicjatyw Społecznych Stacja. Jak zapewnił komendant Straży Pożarnej w Radlinie, Andrzej Porębski, wyniki przeprowadzonej akcji zostaną przedstawione zarówno dyrektorom placówek, jak i rodzicom. [mg] Informuje się mieszkańców o zakończeniu i dostarczeniu zmian przez Starostwo Powiatowe w Wodzisławiu Śląskim prac geodezyjnych związanych z modernizacją ewidencji gruntów i budynków na obszarze Biertułtowy. Postępowanie związane z modernizacją przeprowadzone było na podstawie art.4 ust. 1, art.20 ust.1-3 i art. 24a ustawy z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst. jedn.z 2005r. Dz. U. Nr 240, poz.2027) oraz przepisów Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz.454). Informacje o rozpoczęciu prac, ich zakończeniu i możliwości zapoznania się z dokumentacją zmian podawana była do wiadomości między innymi na tablicy ogłoszeń i na stronie internetowej Starostwa Powiatowego oraz w styczniu 2009r. w naszym biuletynie. W związku z powyższym informuje się, że podatnicy obszaru Biertułtowy otrzymają do końca roku 2009 i z początkiem 2010 ponownie obliczony podatek od gruntów za 2009 r. na podstawie wprowadzonych przez Starostwo Powiatowe zmian w ewidencji gruntów. Ponadto informuje się, iż z dniem r. minął termin płatności 3 raty podatku od nieruchomości, rolnego i środków transportowych. Referat Księgowości Podatkowej Od 1 listopada 2009 r., przy ubieganiu się o jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka, jak również o dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka, wymagane będzie przedłożenie zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego, że matka dziecka pozostawała pod opieką lekarską przez okres co najmniej od 10 tygodnia ciąży do porodu. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia 4 Biuletyn RADLIN PAŹDZIERNIK 2009 BECIKOWE ZMIANY PORADNICTWO ORAZ KURSY W RADLINIE!!! Biuro Porad Obywatelskich zaprasza do Centrum doradczego przy BPO, które jest czynne w pierwszy i ostatni czwartek miesiąca w godzinach od do Dyżury pełni w Centrum doradca udzielający porad m.in.: z zakresu zakładania działalności gospodarczej pozyskiwania środków na założenie oraz rozwój firmy Biuro Porad Obywatelskich, ul. Solskiego 15, Radlin, tel. (032) , bporadlin@free. ngo.pl, Z kolei Gminne Centrum Informacji zaprasza mieszkańców Radlina na bezpłatne szkolenia: Kurs komputerowy dla początkujących 30h zajęć Kurs stylizacji paznokci 60h zajęć Kurs: Jak założyć i skąd pozyskać środki na własną działalność gospodarczą? 20h zajęć Godziny urzędowania GCI: Pon Wt Śr Czw Pt Gminne Centrum Informacji, ul. Rymera 15/2, Radlin, tel. (032) , gci@radlin.pl, www. gci.radlin.pl Kto może skorzystać z naszych bezpłatnych porad oraz kursów? Kobiety mieszkanki Radlina: bezrobotne nieaktywne zawodowo (w tym osoby uczące się lub kształcące) osoby pracujące osoby powyżej 50 roku życia Idąc do nas zabierz dowód osobisty! społecznego, określi, w drodze rozporządzenia, formę opieki medycznej oraz wzór wymaganego zaświadczenia. Powyższy warunek nie dotyczy opiekunów prawnych dziecka i osób, które wystąpiły do sądu o przysposobienie dziecka. Wymóg ten nie dotyczy także osób, które złożą wnioski o ustalenie prawa do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka lub dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka przed 1 listopada 2009 r. (OPS)

5 SPORT PO TURNIEJU Zgodnie z harmonogramem realizowanego przez OPS w Radlinie projektu Nowe Horyzonty Aktywna integracja społeczności Radlina w dniu 26 września 2009 r. odbył się Turniej Siatkówki Drużyn Amatorskich. W imprezie wystąpiło 8 drużyn; Amatorzy Radlin i Okolice, Diabły, Iniemamocni, Marcel Team, Naprzód Betlejem, TKKF Karlik, Urząd Miasta Radlin i Przyjaciele oraz ZSS Radlin. O wejście do Turnieju walczyła również drużyna VIP składająca się z młodszych uczestniczek, które pomimo dużej odwagi i zaangażowania nie zmogły o wiele starszych kolegów w meczu o udział w Turnieju. Po całym dniu rozgrywek wyłoniono zwycięzców. Pierwsze miejsce zajęła drużyna TKKF Karlik zdobywając nagrodę o wartości 1500 zł. Drugie miejsce zajęła drużyna Naprzód Betlejem zdobywając nagrodę o wartości 1000 zł. Trzecie miejsce zajęła drużyna Amatorzy Radlin i Okolice zdobywając nagrodę o wartości 500 zł. Nagrody współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Mecze rozgrywane były w dwóch grupach, z których do walki o zwycięstwo wyszły cztery drużyny. Ze względu na dużą liczbę zgłoszonych dru- żyn mecze rozgrywano grając po jednym secie do 25 punktów z wyjątkiem meczu finałowego, który rozegrano w pełnym wymiarze trzech setów. Jednak nie tylko o sportową rywalizację i nagrody chodziło w Turnieju. Organizowana impreza odbyła się w ramach realizowanego przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Radlinie Programu Aktywności Lokalnej. Zgodnie z jego założeniami głównymi celami Turnieju była integracja mieszkańców Radlina i propagowanie aktywnych form spędzania wolnego czasu. Z uwagi na to, że w tym roku Program realizowany jest na terenie umownej dzielnicy Radlina Marcel zaangażowano młodzież z tego rejonu, którą zmobilizowano do wspólnego wysiłku przygotowywania się przez całe wakacje do w/w Turnieju. Na tą potrzebę zaangażowano trenera, który wspomagał młodzież w drodze do samodoskonalenia się. Niestety drużyna Marcel Team nie wygrała Turnieju ale nie świadczy to o jej nie przygotowaniu czy biernej postawie zawodników. Można było mówić o przysłowiowej grupie śmierci, w której dane im było się znaleźć. W meczu o wyjście z grupy drużyna Marcel Team przegrała z drużyną Naprzód Betlejem, która to zdobyła II miejsce w całym Turnieju imponującym wynikiem 26:28.O wysokim poziomie Turnieju można by pisać dużo. Okazuje się, że amatorzy mogą pokazać kawał dobrego sportu, na który miło popatrzeć co niewątpliwie miało miejsce podczas finału Turnieju, który po trzech setach wyłonił zwycięzcę w postaci TKKF Karlik. Nagrody pocieszenia w postaci 3 piłek do siatkówki ufundował Sklep Sportowy Sport Experts z Rybnika. [OPS] 16 września 2009 r. w sali gimnastycznej Gimnazjum Nr 1 w Radlinie, odbył się RAMBIT pierwsza impreza integracyjna dla uczniów klas pierwszych naszego gimnazjum. Do zmagań przystąpiły drużyny składające się z 5 dziewcząt i 5 chłopców reprezentujących poszczególne klasy. Uczestnicy rywalizowali w nierzadko wymagających sprytu zabawach i konkurencjach sportowych oraz odpowiadali na pytania na temat nowej szkoły oraz z dziedziny sportu. Zawodnicy układali na czas puzzle, przeciągali linę, strzelali na bramkę, rzucali do celu piłeczkami pingpongowymi i strącali kręgle. Najwięcej punktów zgromadziła klasa I c zwyciężając GIMNAZJUM NR 1 TEŻ NA SPORTOWO! w 10 edycji Rambitu. Na drugim miejscu uplasowała się klasa I a, a trzecie miejsce podium zajęli uczniowie klasy I b. Tymczasem 29 września 2009 r. nad wodzisławskim Balatonem odbyły się międzyszkolne zawody o Puchar Prezydenta Miasta Wodzisławia Śląskiego w biegach przełajowych. W zawodach wzięła też udział reprezentacja Gimnazjum nr 1 im. Adama Mickiewicza w Radlinie. Na szczególne wyróżnienia zasługuje Maja Salamon, która z dużą przewagą wbiegła na metę plasując nasz zespół na pierwszym miejscu, oraz Anna Janowska, która przewagę wypracowaną przez Maję powiększyła i przybiegła na metę z około 100 metrowym wyprzedzeniem. Kolejne zawodniczki pokonały dystans na miarę swoich możliwości i nasz dziewczęcy zespół uplasował się w efekcie na wysokiej 4 pozycji. Skład całej drużyny dziewcząt to: Maja Salamon, Anna Janowska, Sandra Bugla, Roksana Bujalska, Wioleta Spyra i Wioleta Fernufka. W kategorii chłopców na starcie jako pierwszy stanął Dawid Wróblewski, który przybiegł z pałeczką sztafetową na metę jako szósty, lecz bez większej straty w stosunku do pierwszego miejsca. Grzegorz Gielnik, który przejął pałeczkę od Dawida, po pięknym biegu, wyprowadził nasz zespół na miejsce trzecie. Rafał Stolarski wykorzystał sytuację wypracowaną przez kolegów i zaatakował przybiegając na metę jako PIERWSZY! Pozycję pierwszą utrzymał po swoim biegu Marek Fijoł, który biegł jako czwarty podając pałeczkę Kamilowi Szydłowskiemu. Opiekunowie kontrolujący czas na mecie zgodnie orzekli, że piąta zmiana była najszybsza Kamil osiągając bardzo dobry rezultatu czasowy przybiegł na metę jako drugi i tenże wynik utrzymał do końca startujący na ostatniej zmianie Kamil Fernufka. mgr Agata Kopta Biuletyn RADLIN PAŹDZIERNIK

6 SPORT NA DWÓCH KÓŁKACH Mimo nieciekawych warunków atmosferycznych, 75 rowerzystów wzięło udział w XIII Rajdzie Maraton Sokoła, który odbył się 5 września. Imprezę zorganizowała Komisja Turystyki Kolarskiej Sokół Oddziału PTTK Radlin, przy KWK Marcel w Radlinie. Kolarze przyjechali nie tylko z ościennych gmin, ale również z Turzy Śląskiej, Czernicy, Raciborza czy Jastrzębia Zdroju. Szczególne uznanie należy się cyklistom, którzy wybrali dystans 100 km (aż 15 osób!). W zależności od wyboru długości trasy uczestnicy jechali do miejscowości: Czernica (20 km), Rudy (50 km), Bojszów (100 km). Przed wyjazdem na trasę każdy otrzymał mapę z naniesionymi punktami kontrolnymi, na których przyjazd potwierdzali przodownicy kolarscy Sokoła. Rajd nie miał charakteru wyścigu, były natomiast wyznaczone limity czasowe na poszczególne dystanse. Wśród tych, którzy je osiągnęli, rozlosowano nagrody. Podczas rajdu reprezentowane były następujące kluby, sekcje i inne organizacje: STR Koło Pszów, Wiercipięta Jastrzębie, KTK Racibórz, Koło PTTK Gronie Radlin a także Komisja Turystyki Kolarskiej Sokół Radlin. Pamiątkową statuetkę dla najliczniejszej drużyny rajdu otrzymała STR Koło Pszów (7 osób). Każdy z uczestników otrzymał pamiątkową plakietkę rajdową, smaczną grochówkę, pamiątkowy dyplom za ukończenie rajdu, a zainteresowani mogli odbić sobie pamiątkową, pieczątkę rajdową. Rajd mógł odbyć się dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Miasta Radlin oraz Oddziału PTTK Radlin przy KWK Marcel. Warto też odnotować najlepsze czasy na poszczególnych dystansach: 100 km (limit czasowy: 6 godz.) Mitko Mateusz KTK Sokół Radlin 3 godz. 15 min., Grzebuła Seweryn STR Koło Pszów 3 godz. 22 min., Moskwa Mirosław STR Koło Pszów 3 godz. 25 min., Grzybek Marcin KTK Sokół Radlin 3 godz. 26 min., Wilczek Robert STR Koło Pszów 3 godz. 31 min., Ryczek Leszek KTK Sokół Radlin 3 godz. 39 min. 50 km (3 godz.) Smusz Łukasz KTK Sokół Radlin 1 godz. 41 min., Kołek Adam Radlin 1 godz. 41 min., Gawłowicz Roman KTK Sokół Radlin 2 godz. 7 min., Gawłowicz Wiktor KTK Sokół Radlin 2 godz. 7 min., Mazurek Janusz Jastrzębie 2 godz. 10 min., Siedlaczek Łukasz KTK Sokół Radlin 2 godz. 15 min., 20 km (1godz.30 min.) Dystans ten przeznaczony był dla początkujących lub dla tych, którzy chcą przejechać trasę rekreacyjnie. Likos Łukasz KTK Sokół Radlin 43 min., Materzok Łukasz KTK Sokół Radlin:44 min., Michalski Grzegorz Rydułtowy 45 min., Tytko Bogdan KTK Sokół Radlin: 47 min., Wacławczyk Karol KTK Racibórz: 49 min., Warmuła Antoni KTK Sokół., Radlin:50 min Styrnol Andrzej KTK Sokół Radlin: 50 min Gac Bartosz KTK Sokół Radlin: 50 min Lorenz Tadeusz KTK Sokół Radlin: 50 min Ryszkiewicz Józef Wiercipięta Jastrzębie: 50 min Mazur Alfred KTK Sokół Radlin: 50 min Najlepszymi w konkursach okazali się: Konkurs krajoznawczy: Brzezinka Bogumiła, Kuczera Grzegorz i Tatarczyk Adam (wszyscy z Sokoła ) Konkurs Żółwia jazda Materzok Łukasz Sokół Radlin Grzebuła Ksaweryn Koło Pszów Siedlaczek Łukasz Sokół Radlin Konkurs Dart Gwoździk Adolf Sokół Radlin Ryszkiewicz Józef Wiercipięta Jastrzębie Kuczera Grzegorz Sokół Radlin Konkurs Rzut do celu Ryczek Leszek Kłyza Andrzej Lorenz Tadeusz (wszyscy Sokół ) Przygotował: Andrzej Likos 6 Biuletyn RADLIN PAŹDZIERNIK 2009

7 Szkice z przeszłości Radlina Dodatek do Biuletynu Informacyjnego Radlin nr 4 7. Utworzenie Ochotniczych Oddziałów Powstańczych w celu zapobiegania niemieckim napadom na polskie tereny przygraniczne i prowokacjom mniejszości niemieckiej. Jeszcze względnie normalny tok życia radlinian, mimo panującej atmosfery wojennej, był coraz bardziej zakłócony wiadomościami nadchodzącymi z odległej zaledwie o kilkanaście kilometrów granicy polsko-niemieckiej i śmiałymi prowokacyjnymi wystąpieniami miejscowych Niemców. Wprawdzie nie wszyscy tutejsi Niemcy byli nielojalni wobec państwa polskiego, czy wręcz wrogo nastawieni. Wśród mniejszości niemieckiej było wiele osób, które zdawały sobie w pełni sprawę z niebezpieczeństwa, jakie stanowi również dla samych Niemiec szowinistyczna, nazistowska ideologia hitlerowców. Byli jednak i tacy, których nęciły korzyści czerpane z przynależności do wrogich Polsce organizacji hitlerowskich jak uniknięcie bezrobocia, możliwości awansu społecznego, czy zawodowego, czy świadczenia finansowe. Innym imponowały osiągnięcia gospodarcze i militarne III Rzeszy, która miała trwać wiecznie. Zaangażowanych hitlerowców charakteryzowała nienawiść do wszystkiego, co na Śląsku było polskie. Należy wzmiankować, że w miesiącach poprzedzających wybuch II wojny Światowej, prowadzony był intensywny werbunek do pracy na terenie Niemiec szczególnie wśród bezrobotnych. Wielu z tych, którzy przybyli za pracą, skierowano do specjalistycznych obozów położonych na wschodnich terenach III Rzeszy. Po przeszkoleniu politycznym i wojskowym, tworzono z nich grupy ochotników, tzw. Freikorpsy, które były używane do planowych prowokacji i incydentów przygranicznych. Na 84 kilometrach pogranicza powiatu rybnickiego, rozpoczęły się regularne starcia Biuletyn RADLIN PAŹDZIERNIK 2009 zbrojne, inicjowane przez dywersantów z Freikorps Ebbinghaus, których liczbę oceniano na 37 tys. Dochodziło do napaści i ostrzeliwania budynków straży granicznej, posterunków policji, urzędów i innych placówek w polskich miejscowościach przygranicznych, takich jak Gierałtowice, Krywałd, Chwalęcice, Zwonowice, Sumina, Olza, Odra, Kamień, Szczygłowice, Wilcza, Brzezie Mnożyły się akty prowokacji, agresji i sabotażu nie tylko w miejscowościach nadgranicznych 13 Również w Radlinie pro-hitlerowsko ukierunkowani członkowie mniejszości niemieckiej, szczególnie aktywiści miejscowego Volksbundu, stawali się coraz bardziej butni, dopuszczali się licznych prowokacji, czy wręcz agresji; rozpowszechniali hitlerowską, antypolską propagandę, używali publicznie nazistowskiego pozdrowienia Heil Hitler! z gestem uniesionej do przodu ręki; na organizowanych zebraniach śpiewano faszystowskie pieśni bojowe; pod osłoną nocy wywieszano hitlerowskie flagi ze swastyką; miały miejsce działania dywersyjne; zdarzały się napaści i pobicia powracających z nocnej zmiany powstańców i działaczy polskich patriotycznych organizacji. Antypolskie incydenty powodowały narastanie wśród radlińskiej społeczności polskiej, nastrojów antyniemieckich. Samoobronę przed wyżej wspomnianymi aktami agresji postanowił zorganizować Zarząd Główny Związku Powstańców Śląskich, który w porozumieniu z władzami wojskowymi utworzył Ochotnicze Oddziały Powstańcze (OOP). Wstępowali do nich przeważnie uczestnicy powstań śląskich z lat , którzy nie przekroczyli 45 roku życia. OOP wchodziło w skład Obrony Narodowej (ON) powołanej przez Ministerstwo Spraw Wojskowych. Jednostkami organizacyjnymi ON były Bataliony Obrony Narodowej (BON). Należeli do nich również młodzieżowi ochotnicy ze Związku Harcerstwa Polskiego, Kół Młodzieży Powstańczej, Hufców Szkolnych i innych organizacji patriotycznych. Przyjmowano ochotników powyżej 17. roku życia. Na terenie powiatu rybnickiego zorganizowano w sierpniu 1939 r., osiem batalionów OOP, obejmujących łącznie około 3100 osób. Dowodził nimi Nikodem Sobik z Żor były dowódca batalionu w III Powstaniu Śląskim. Trzy kompanie należące do batalionu VI utworzyli głównie mieszkańcy rejonu Rydułtów, Pszowa i Radlina, a drugą kompanią tego batalionu dowodził Karol Mazur z kop. Ema 14. Od połowy sierpnia 1939 r., wyżej wymienione trzy uzbrojone kompanie zostały skierowane do obrony odcinków granicy od Brzezia do Suminy. Natomiast pięciu pozostałym batalionom przydzielono inne odcinki polsko-niemieckiej granicy., od Gorzyczek, przez Buków Olzę Lubomię Brzezie Suminę Zwonowice Chwalęcice Ochojec Wilczę Górną Knurów do Przyszowic. Ataki uzbrojonych band Freikorpsu stawały się coraz częstsze i brutalniejsze. Można zaryzykować powiedzenie, że już w sierpniu 1939 r. na rybnickim pograniczu zaczęła się wojna, rozpętana przez dywersantów z Freikorpsu. Dla wszystkich stało się oczywiste, że agresja militarna może nastąpić w najbliższym czasie. 8. Ostatnie dwa tygodnie przed niemiecką agresją Wobec zaistniałej sytuacji, ogromnego przyśpieszenia nabrały ostatnie przygotowania do obrony militarnej i cywilnej. Decyzja dowództwa polskich sił zbrojnych zadanie obrony południowej Polski,w tym Górnego Śląska, powierzono Armii Kraków, dowodzonej przez gen. Antoniego Szylinga. Przygotowana linia obrony przybierała od rzeki Brynicy, poprzez Nowy Bytom Mikołów Lasy Pszczyńskie Bielsko-Biała Żywiec do Przełęczy Jabłonkowskiej. Część tej linii sta- 7

8 Dodatek do Biuletynu Informacyjnego Radlin nr 4 Gen. Antoni Szyling, dowódca Armii Kraków, która broniła tereny Górnego Śląska nowił tzw. korytarz pszczyński miejsce najbardziej dogodne do wdarcia się niemieckich oddziałów pancernych, w głąb terytorium Polski. Natomiast na ziemi rybnicko-wodzisławskiej wyznaczono trzy miejsca obrony mające zadanie opóźnić dotarcie sił niemieckich do głównej linii obrony pod Pszczyną: Rybnik, Żory i Boża Góra w Jastrzębiu. Miejsca te w ostatnich tygodniach przed rozpoczęciem wojny jeszcze pośpiesznie fortyfikowano. Do kopania rowów strzeleckich i innych wojskowych urządzeń obronnych, użyto oprócz wojska, siły ludności cywilnej. Na terenie naszej miejscowości nie stacjonowały w omawianym czasie, żadne polskie oddziały wojskowe. Z końcowych działań kierownictwa radlińskiej Obrony Narodowej Obroną Narodową w Radlinie kierował burmistrz Karol Brandys, wespół z komendantem policji, Janem Polokiem i Janem Różańskim z Ochotniczych Oddziałów Powstańczych. Harcerstwo radlińskie reprezentował szczepowy z Biertułtów Stanisław Smołka. Punkt dowodzenia znajdował Budynek starej sypialni, gdzie przed wojną znajdował się Urząd Gminy, komisariat policji oraz Dowództwo Obrony Narodowej. Widok współczesny. się w ówczesnym budynku Urzędu Gminy w tzw. starej sypialni dla górników, położonym przy obecnej ul. Korfantego opodal Elektrociepłowni Marcel. W tym samym budynku mieścił się również Komisariat Policji, gdzie służbę pełnili do godzin porannych dn. 1 września 1939 roku, policjanci; Jan Polok (komendant), Adolf Larysz i Maksymilian Cieślik. Tam też znajdowała się centrala telefoniczna mająca połączenie z polskimi posterunkami granicznymi, punktami obserwacyjnymi i innymi jednostkami Obrony Narodowej. Do całodobowej obsługi telefonicznej zaangażowano ochotników z miejscowych drużyn harcerskich. Harcerze pełnili również w radlińskiej Obronie Narodowej rolę łączników, patrolowali razem z powstańcami radlińskie ulice, dyżurowali w punktach obserwacyjnych. Mówi o tym w swoich zeznaniach przedwojenny szczepowy harcerzy w Biertułtowach, Stanisław Smołka: W ostatnim tygodniu sierpnia na polecenie Obrony Narodowej zaczęliśmy pełnić dyżury i patrole, w miejscowości Radlin. Pod komendą Obrony Narodowej były podległe trzy drużyny; Tadeusza Kościuszki z Obszar, Józefa Poniatowskiego przy kopalni Ema i Władysława Jagiełły w Biertułtowach. Z tych drużyn potworzone zostały patrole pięcioosobowe, które miały służbę w określonych rejonach. Pilnowały aby nie przecinano drutów telefonicznych (co miało miejsce często), aby nie wywieszano flag hitlerowskich, zapobiegały napadom, które miały miejsce na pojedynczych powstańców powracających z pracy. Z drużyny Jagiełły należeli; Materzok Franciszek, Pluta Leon i Władysław, Skowronek Erwin, Antończyk Konrad, Konieczny Antoni i Stanisław, Wencel Paweł to byli aktywniejsi; z kopalni Ema ; Zaleski Tadeusz, Gruszczyk Antoni, Mitko Eryk; z Kościuszki z Obszar: Adamczyk Wiktor, Otawa Karol, Adamczyk 8 Biuletyn RADLIN PAŹDZIERNIK 2009 Konrad, Wziętek Józef, Jarkulisz Roman, Wawrzyniak Franciszek i inni 15 Zgodnie z zarządzeniem kierownictwa radlińskiej Obrony narodowej, w salach radlińskich karczm; Staniny i Grodonia w Biertułtowach, Barteczki na Obszarach, Saksy na Głożynach, jak też U Kowalskiego i U Gomoli w Radlinie II,odbywały się ilustrowane przeźroczami prelekcje na których omawiano zagrożenia wojny gazowej i ataków lotniczych, oraz wydawano polecenia jakie powinna wykonać natychmiast każda rodzina, jako zabezpieczenie przed skutkami zbliżającej się wojny. Ostatni tydzień sierpnia 1939 r., był okresem w którym radlińskie rodziny przygotowywały się intensywnie do przetrwania ataku gazowego i lotniczego; uszczelniano w każdym domu jedno z pomieszczeń piwnicznych, które miało służyć jako schron przed atakiem gazowym szyto pospiesznie zastępujące maski przeciwgazowe osłony na nos i usta,oraz przygotowywano uszczelnione watą celuloidowe okulary przygotowywano zapasy pokrojonego na kostki, suszonego chleba kompletowano przy każdym domu zestawy niezbędne do gaszenia pożaru skrzynia z piaskiem, łopata piaskowa, bosak, wiadra z wodą, drabina, kilka dni przed rozpoczęciem wojny, wydano rozkaz kopania schronów przeciwlotniczych jeden schron dla kilku rodzin, oddalony kilkadziesiąt metrów od zabudowań. Były to nakryte warstwą ziemi rowy około 2 m głębokie, kilkanaście metrów długie; po zapadnięciu zmroku obowiązywało zaciemnianie okien. Osoby wyznaczone przez kierownika Obrony Narodowej gminy, służyły instruktażem, sprawując zarazem nadzór nad prawidłowym przebiegiem wyżej wymienionych przygotowań, w których uczestniczyli wszyscy mieszkańcy Radlina, nie wyłączając dzieci. Błażej Adamczyk (ciąg dalszy w następnym numerze) 13 Ziemia rybnicko-wodzisławska, Józef Ligęza red., Katowice 1970, s.248, Aleksandra Matuszczyk Kotulska; Rydułtowy, zarys dziejów, Rydułtowy 1997, s Fragment protokołu przesłuchania świadka Stanisława Smołki Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Kawicach, w dn. 6 i tamże