PAŃSTWOWA KOMISJA BADANIA WYPADKÓW LOTNICZYCH RAPORT KOŃCOWY

Transkrypt

1 PAŃSTWOWA KOMISJA BADANIA WYPADKÓW LOTNICZYCH Warszawa r. Nr ewidencyjny zdarzenia lotniczego 925/14 RAPORT KOŃCOWY z badania zdarzenia lotniczego statku powietrznego o maksymalnym ciężarze startowym nie przekraczającym 2250 kg * Niniejszy raport jest dokumentem prezentującym stanowisko dotyczące okoliczności zdarzenia lotniczego, jego przyczyn i zaleceń profilaktycznych. Raport jest wynikiem badania przeprowadzonego jedynie w celach profilaktycznych w oparciu o obowiązujące przepisy prawa międzynarodowego i krajowego. Badanie zostało przeprowadzone bez konieczności stosowania prawnej procedury dowodowej. Sformułowania zawarte w niniejszym raporcie, w związku przepisami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010 w sprawie badania wypadków i incydentów w lotnictwie cywilnym oraz zapobiegania im oraz uchylające dyrektywę 94/56/WE (Dz. U. UE. L. 2010, nr 295, poz. 35) nie mogą być traktowane jako wskazanie winnych lub odpowiedzialnych za zaistniałe zdarzenie. Komisja nie orzeka co do winy i odpowiedzialności. W związku z powyższym wszelkie formy wykorzystania niniejszego raportu do celów innych niż zapobieganie wypadkom i poważnym incydentom lotniczym, może prowadzić do błędnych wniosków i interpretacji. Raport niniejszy został sporządzony w języku polskim. Inne wersje językowe mogą być przygotowywane jedynie w celach informacyjnych. 1. Rodzaj zdarzenia: WYPADEK 2. Badanie przeprowadził: Zespół Badawczy PKBWL 3. Data i czas lokalny zaistnienia zdarzenia: 25 czerwca 2014 roku, godzina 14:00 Wszystkie czasy w raporcie to czasy lokalne - LMT. 4. Miejsce startu i zamierzonego lądowania: lotnisko Pobiednik Wielki k. Krakowa EPKP 5. Miejsce zdarzenia: Lotnisko EPKP N ,09 E " 6. Rodzaj, typ, znaki rozpoznawcze, właściciel statku powietrznego, użytkownik, opis uszkodzeń: samolot PZL 101 Gawron, SP-CKF, szybowiec SZD-50-3 Puchacz, SP- 3181, właściciel i użytkownik Aeroklub Krakowski. Uszkodzenia: samolot - uszkodzenie obu łopat śmigła, szybowiec - zniszczone prawe skrzydło. Zakres uszkodzeń zilustrowano na rys. 1 * Forma i zakres niniejszego raportu nie spełniają wszystkich wytycznych zawartych w Dodatku Wzór raportu końcowego Załącznika 13 do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym Strona 1 z 5

2 Rys. 1 Uszkodzenia samolotu i szybowca. 7. Typ operacji: kołowanie. 8. Faza lotu: kołowanie przed szybowiec z zamiarem wykonania holu. 9. Warunki lotu: wg przepisów VFR przy oświetleniu dziennym. 10. Czynniki pogody: pogoda nie miała wpływu na zaistniały wypadek. 11. Organizator lotów: Aeroklub Krakowski. 12. Dane dotyczące dowódcy statku powietrznego: pilot samolotowy, pilot instruktor szybowcowy, mężczyzna lat 26, licencja PPL(A) z datą ważności do r. z wpisem uprawnienia SEP(L) ważnym do r. Licencja pilota szybowcowego z datą ważności do r. z wpisem uprawnienia FI 1 ważnym do r. Badania lotniczo-lekarskie klasy 2 z datą ważności do r. bez ograniczeń. Pilot posiadał ważne świadectwo operatora radiotelegrafisty ogólne oraz stacji lotniskowej. Pilot wykonał 640 lotów na samolotach, w czasie 170 godzin 59 minut, z czego jako dowódca, 105 godzin 49 minut. Nalot na szybowcach 930 godzin, nalot samolotowy w ostatnich 30 dniach 19 godzin 15 minut w tym na PZL-101 GAWRON 16 godzin 52 min. KWT ważne do r., KTP ważne do r. Według dziennika lotów w pozycji Strona 2 z 5

3 Kwalifikacje do lotów na typach samolotów widnieje wpis 6. typów: MS-883, MS-894A, KR-030 TOPAZ, JAK 12m, C-172, PZL 101 Gawron. Według zeznania przed lotami pilot był w miarę wypoczęty. 13. Obrażenia załogi: bez obrażeń 14. Opis przebiegu i analiza zdarzenia: Komisja analizując dokumentację techniczną samolotu stwierdziła, że samolot był sprawny do lotu i posiadał niezbędną dokumentację. W dniu 25 czerwca 2014 r. pilot przybył na lotnisko Pobiednik Wielki k. Krakowa EPKP o godzinie 5:00. O godzinie 6:00 rozpoczęły się loty szybowcowe za wyciągarką. Po pierwszym locie zerwana została lina wyciągarkowa i loty zostały przerwane. Wznowiono je około godziny 8:00. Około godziny 11:00 pilot zakończył pełnić obowiązki instruktora szybowcowego, podczas których wykonywał loty z uczniami - pilotami na szybowcu szkolnym. Około godziny 12:00 rozpoczęły się loty holowane za samolotem. Holowano szybowce Junior i Puchacz. W tych lotach pilot uczestniczył jako pilot holujący. Po wykonaniu jednego holu szybowca Junior na termikę i dwóch holi szybowca Puchacz do lotów po kręgu, nastąpiła przerwa. Aby nie blokować pasa lądowań, po drugim locie szybowiec Puchacz został ustawiony na pasie neutralnym, w czym uczestniczył pilot holownik. Szybowiec ustawiono po prawej stronie samolotu holującego, w odległości m, jak to pokazano na. Rys. 2. Rys. 2. Szkic sytuacyjny miejsca wypadku. Strona 3 z 5

4 Po lądowaniu szybowca Junior, jego pilot pozostawił szybowiec na pasie lądowania i zameldował się u instruktora szybowcowego prowadzącego loty. Stał on poza kwadratem przy szybowcu Puchacz razem z pilotem holującym i przybyłym na start mechanikiem. Instruktor szybowcowy omówił z pilotem Juniora zakończony lot, czemu przysłuchiwał się pilot holujący. Na polecenie instruktora pilot Juniora udał się do szybowca, aby wykonać kolejny lot. Pilot holujący odchodząc w stronę samolotu, poinformował instruktora szybowcowego o tym, że popełnił błąd w liście wzlotów. Instruktor szybowcowy udał się do kwadratu, gdzie zajął się jego poprawieniem. Po usłyszeniu komendy od śmigła sprawdził czy nikt nie stoi w okolicy silnika samolotu i ponownie zajął się poprawianiem listy wzlotów. Pilot holujący uruchomił silnik i zgłosił przez radio kołowanie do szybowca Junior, który obserwował z kabiny samolotu. Zwiększył obroty silnika, zakręcił w prawo i rozpoczął kołowanie w jego kierunku. Na rys. 2- kolorem czerwonym zaznaczono przybliżoną trasę, jaką pilot holujący zamierzał kołować pod szybowiec Junior. Przebywający w kwadracie instruktor szybowcowy zaskoczony tą sytuacją (był przekonany o tym, że pilot holujący ominie stojący szybowiec z lewej strony), wydał przez radiotelefon komendę stój. Pilot holujący zeznał, że nie usłyszał tej komendy. Śmigło samolotu uderzyło w prawe, podniesione do góry skrzydło szybowca Puchacz, na wysokości lotki. W wyniku zderzenia zniszczone zostało prawe skrzydło szybowca i obie łopaty śmigła samolotu PZL 101 Gawron. Nikt nie odniósł żadnych obrażeń. Wezwany patrol Policji przebadał pilota na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu z wynikiem 0,00mg/l. 15. Przyczyna zdarzenia: -błąd pilota, polegający na braku kontroli przed uruchomieniem silnika, przestrzeni lotniska na kierunku zamierzonego kołowania samolotu. -niewłaściwy podział uwagi w trakcie kołowania samolotu. 16. Okoliczności sprzyjające zaistnieniu zdarzenia: -ograniczona widzialność z kabiny samolotu PZL 101 Gawron w trakcie kołowania. -niewłaściwa organizacja startu. 17. Zastosowane środki profilaktyczne: nie sformułowano zaleceń dotyczących bezpieczeństwa. 18. Komentarze: szybowiec Puchacz po locie należało ustawić na pasie neutralnym, na wysokości Strona 4 z 5

5 strzały. Pas neutralny powinien mieć około 50 m szerokości, aby podnieść bezpieczeństwo i ułatwić manwrowanie statków powietrznych na ziemi. Instruktor prowadzący loty szkolne i odpowiadający za ich bezpieczeństwo, powinien kontrolować i koordynować ruch naziemny. Skład i podpisy członków zespołu badającego lub osoby badającej: Osoba badająca: mgr inż. pilot inst. Jacek Bogatko podpis na oryginale (pieczęć i podpis osoby kierującej zespołem badawczym / nadzorującej badanie z ramienia PKBWL) Strona 5 z 5