Apel wezwanie do akcji: do wdrożenia 10 kluczowych działań na rzecz skłonienia większej liczby osób do częstszej jazdy rowerem w Europie

Transkrypt

1 Apel wezwanie do akcji: do wdrożenia 10 kluczowych działań na rzecz skłonienia większej liczby osób do częstszej jazdy rowerem w Manifest ECF na wybory do Parlamentu Europejskiego 2014 wersja skrócona ECF z wdzięcznością potwierdza przyjęcie wsparcia finansowego Komisji Europejskiej. Jednakże wyłączną odpowiedzialność za niniejszą publikację ponosi autor. Unia Europejska nie jest odpowiedzialna za jakikolwiek sposób, w który informacje zawarte w niej mogą zostać wykorzystane.

2 Streszczenie Około 250 milionów Europejczyków już korzysta z roweru, naszym zamiarem jest dalsze zwiększenie tej liczby. Niniejszy Manifest ECF kierowany do kandydatów do Parlamentu Europejskiego obejmuje 10 kluczowych obszarów w których ECF zaleca podjęcie zdecydowanych działań w ciągu najbliższych 5 lat. Cały tekst manifestu ECF można znaleźć na stronie: 1. Fundusze UE na projekty rowerowe Lepsze udogodnienia dla rowerów zachęcą większą liczbę osób do częstszego korzystania z nich. Dlatego ECF uważa, że 10% ogółu wydatków budżetowych przeznaczonych na transport powinno być przeznaczone na poprawę warunków korzystania z rowerów. W UE, przełożyłoby się to na zainwestowanie 6 mld w projekty rowerowe w latach W poprzednim okresie programowania finansowego UE (w latach ), około 600 milionów (tj. 0.7 % wszystkich funduszy UE przeznaczonych na współfinansowanie) było przeznaczonych na infrastrukturę rowerową z ogólnej kwoty 82 miliardów euro przeznaczone na infrastrukturę transportu. 2. Wsparcie EuroVelo, europejskiej sieci szlaków rowerowych EuroVelo, europejska sieć szlaków rowerowych, to sieć 14 długodystansowych szlaków turystyki rowerowej łączących cały kontynent europejski. Proces tworzenia sieci EuroVelo jest koordynowany na poziomie europejskim przez ECF za pośrednictwem sieci Krajowych Ośrodków Koordynacyjnych EuroVelo, które organizują proces tworzenia szlaków na szczeblu poszczególnych krajów. Organizacje te współpracują ze sobą dążąc do ukończenia sieci do roku Wkładem Europy w ten proces powinno być przeznaczenie części funduszy przeznaczanych na tworzenie sieci TEN-T kierowanych na budowę infrastruktury EuroVelo oraz zapewnienie finansowej i technicznej pomocy w koordynowaniu i promowaniu sieci na szczeblu europejskim. 3. Bezpieczniejsze dla pieszych i cyklistów pojazdy mechaniczne Około połowy śmiertelnych ofiar wypadków drogowych na terenach zurbanizowanych to piesi i cykliści. Jako że przekraczanie ograniczeń prędkości oraz kolizje z pojazdami mechanicznymi są głównymi czynnikami sprawczymi wypadków zakończonych śmiercią ich ofiar, potrzebne jest pilne podjęcie działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu. Aby odnieść się do problemu przekroczeń limitów prędkości, coraz więcej miejscowości i miast wprowadziło ograniczenia prędkości na poziomie 30 km/h na znacznych obszarach swojej sieci drogowej. Jednakże jest to niezgodne z zapisami Konwencji Wiedeńskiej o Ruchu Drogowym z 1968 roku, w której przyjęto standardowe ograniczenie prędkości na terenach zabudowanych w w wysokości 50 km/h. ECF uważa, że nadszedł czas by ten poziom został obniżony do 30 km/h. Niższe poziomy ograniczenia prędkości winny być także egzekwowane. Systemy Inteligentnego Sterowania Prędkością (ISA) okazały się skutecznym i bardzo efektywnym kosztowo narzędziem realizacji tego postulatu. Ponadto, samochody ciężarowe powinny być bardziej bezpieczne. W związku z pudełkowym kształtem kabiny kierowcy samochodów ciężarowych oraz wysokością miejsca zajmowanego przez kierowcę, wokół samochodów ciężarowych występują znaczne obszary martwego pola widzenia, co powoduje wiele poważnych obrażeń i śmierci osób korzystających z rowerów. Zmiana prawa europejskiego powinna prowadzić do zobowiązania producentów samochodów ciężarowych do opracowania projektów kabin o lepszej geometrii. 4. Równe traktowanie rowerów I innych rodzajów transportu 3/4

3 Kongestia (zakorkowanie dróg i ulic) jest jednym z największych wyzwań systemu transportowego Europy, szczególnie w godzinach szczytu. Wiele krajowych systemów fiskalnych daje niezrównoważonym rodzajom transportu pewne przywileje, polegające np. na dostarczaniu i ułatwianiu korzystania z samochodów służbowych pracownikom; co powoduje, że korzystanie z samochodów służbowych przez pracowników okazuje się bardzo atrakcyjne. W wyniku tego samochody służbowe to około 50% nowo sprzedawanych samochodów w UE. Państwa członkowskie powinny być skłaniane przez UE do wprowadzenia rozwiązań fiskalnych zachęcających do korzystania z roweru lub usuwania barier korzystania z roweru w przejazdach z domu do pracy. ECF pragnie również, by Państwa Członkowskie miały możliwość zwracania się o stosowanie obniżonych stawek VAT przy sprzedaży rowerów. 5. Lepsza jakość powietrza w Zanieczyszczenie powietrza spowodowało w roku 2010 ponad przypadków przedwczesnej śmierci. 90% mieszkańców jest narażonych na oddziaływanie jednego z najbardziej szkodliwych rodzajów zanieczyszczeń powietrza na poziomie uznanym za szkodliwy dla zdrowia przez WHO. ECF pragnie, by UE zaostrzyło ograniczenia dopuszczalnego poziomu zanieczyszczeń powietrza przez doprowadzenie do zgodności Dyrektywy dotyczącej jakości powietrza (AAQD) z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Aby podnieść jakość powietrza, jazda rowerem powinna być traktowana priorytetowo w stosunku do indywidualnego transportu zmotoryzowanego. Pojazdy mechaniczne poruszające się w środowisku miejskim mechaniczne pojazdy jednośladowe i trójkołowe, samochody, samochody dostawcze, ciężarowe powinny również stać się pojazdami emitującymi mniej szkodliwych zanieczyszczeń. 6. Transport i zdrowie: korzyści z jazdy rowerem w polityce zdrowotnej oraz zdrowotny aspekt oceny wykonalności projektów transportowych Transport i zdrowie publiczne są ściśle powiązane ze sobą. Brak aktywności fizycznej jest głównym źródłem ważnych chorób cywilizacyjnych oraz najważniejszym czynnikiem generującym koszty systemów opieki zdrowotnej w. Aktywna mobilność może znacząco zredukować te koszty, ponieważ zapobieganie chorobom jest dużo tańsze niż ich leczenie. Podobnie, analizy kosztów korzyści projektów transportowych wykazały, że inwestowanie w rozwój ruchu rowerowego daje wyższe wskaźniki korzyści do kosztów niż inwestowanie w indywidualny transport zmotoryzowany, głównie z powodu korzyści zdrowotnych wynikających z jeżdżenia rowerem. Dlatego też UE powinna zalecić krajom członkowskim, by uwzględniły korzyści z jazdy rowerem w swojej polityce promocji zdrowia a także włączenie aspektu zdrowotnego w ocenę wykonalności projektów transportowych. Jeśli infrastruktura jest finansowana ze środków UE, aspekt zdrowotny musi zostać odpowiednio uwzględniony. 7. Korzystanie z roweru w pełni włączone w multi - modalny system transportowy Możliwość poruszania się (dostęp do mobilności) a nie posiadanie prywatnego samochodu będzie najłatwiej kojarzonym rozwiązaniem w gospodarce dzielenia się dobrami XXI wieku. Jazda rowerem musi zostać w pełni włączona w ten proces. Jeśli UE ma finansować rozwój środków przejazdów multimodalnych, informacja na temat sieci rowerowych, możliwości korzystania z rowerów publicznych oraz z udogodnień do parkowania rowerów powinna zostać odpowiednio zintegrowana. Podobnie, systemy rowerów publicznych powinny stać się pełnoprawnymi elementami zintegrowanych systemów biletowych. W dalekobieżnych przejazdach kolejowych, przewóz rowerów powinien być możliwy we wszystkich relacjach, co wymaga wniesienia odpowiednich zmian treści Regulacji Komisji Europejskiej EC 1371/2007 dotyczącej praw pasażerów. 4/4

4 8. Statystyki I zbieranie danych na temat skali korzystania z rowerów Dane to polityka. Co najważniejsze, są one wykorzystywane do uzasadniania decyzji o tym, jakie inwestycje w infrastrukturę transportową należy zrealizować. Podczas gdy niektóre Państwa Członkowskie zbierają bardzo rzetelne dane na temat skali korzystania z rowerów, inne nie czynią tego. W konsekwencji, Eurostat nie publikuje jakichkolwiek danych na temat korzystania z rowerów. Aby pozyskać dobre dane na temat faktycznej skali zachowań rowerowych, ECF rekomenduje, by Komisja zwołała grupy ekspertów oraz doprowadziła do określenia pakietu działań umożliwiających pomiar skali korzystania z rowerów. W oparciu o opracowane w ten sposób rekomendacje, UE i Państwa Członkowskie powinny zostać zobowiązane do zbierania danych na temat skali korzystania z rowerów. 9. Europejski Master Plan promocji korzystania z rowerów Korzystanie z roweru ma związek z wieloma obszarami polityki europejskiej. Sugeruje to potrzebę horyzontalnej integracji w celu przezwyciężenia odosobnionego podejścia obecnie stosowanego przez różne Dyrekcje Generalne Komisji Europejskiej. 11 Państw Członkowskich opracowało już swoje narodowe strategie rowerowe, które określają cele, narzędzia i prawdopodobne rezultaty działań, dając jednocześnie mocny sygnał wszystkim organom władzy na poziomie lokalnym jak i regionalnym, że ruch rowerowy jest ważny. Komisja Europejska powinna podjąć analogiczne działania i opracować i opublikować Europejski Master Plan dotyczący poprawy warunków i promocji korzystania z rowerów najpóźniej do 2019 roku. 10. Docelowy kształt struktury modalnej transportu dla całej UE w roku 2030 UE określiła bardzo konkretne poziomy docelowe do osiągnięcia w wielu obszarach polityki, w tym dotyczące transportu i mobilności miejskiej. Na przykład Komisja chce wyeliminować korzystanie z pojazdów napędzanych konwencjonalnymi paliwami w miastach do roku 2050, oraz wprowadzić systemy logistyczne nie emitujących CO2 w centrach głównych miast do roku Podczas gdy ECF z zadowoleniem przyjmuje cele określane w programach rozwoju mobilności miejskiej, uważamy że bardzo istotne znaczenie ma uzupełnienie ich listy o pożądany kształt struktury modalnej. Jeśli obecnie pojazdy napędzane paliwami konwencjonalnymi w miastach zostaną po prostu zastąpione przez samochody napędzane niekonwencjonalnymi paliwami, np. samochodami elektrycznymi, nie zostanie osiągnięty żaden postęp w zakresie poprawy jakości przestrzeni publicznych na terenach zurbanizowanych, w rozwiązywaniu problemu braku miejsc do parkowania w centrach miast czy w zakresie wzrostu aktywności fizycznej obywateli UE. Co najmniej 6 państw członkowskich UE określiło konkretne cele stopnia korzystania z rowerów. 5/4

5 Przegląd ogólny listy zaleceń ECF Nr Temat Zalecenia ECF 1 Fundusze UE na realizację projektów rowerowych 2 Wsparcie EuroVelo, Europejskiej sieci szlaków rowerowych 3 Pojazdy mechaniczne bardziej bezpieczne dla pieszych i cyklistów 4 Zrównanie warunków korzystania z rowerów z innymi rodzajami transportu 5 Lepsza jakość powietrza w 6 Transport I zdrowie: Korzyści z jazdy rowerem w polityce zdrowotnej oraz uwzględnianie aspektu zdrowia w ocenie wykonalności projektów transportowych 7 Jazda rowerem w pełni włączona w multi-modalne W czasie bieżącego okresu finansowania UE w latach , 6 miliardów, tj. 10 % ogółu środków budżetu UE przeznaczanych na transport powinno być przeznaczone na transport rowerowy. Zakończenie procesu tworzenia sieci EuroVelo do 2020 roku oraz zabezpieczenie środków na tworzenie TEN-T dla EuroVelo Zapewnienie wsparcia finansowego i technicznego koordynacji, promocji i informacji o sieci na szczeblu europejskim Zalecenie, by Państwa Członkowskie uznały raczej 30 km/h a nie 50 km/h za standardowe ograniczenie prędkości na terenach zabudowanych Wyposażenie pojazdów w systemy Inteligentnego Sterowania Prędkością (Intelligent Speed Assistance - ISA) oraz wszystkich nowych samochodów w co najmniej ostrzegające systemy ISA; z czasem wyposażenie wszystkich pojazdów w aktywne systemy ISA; Poprawa geometrii kabin samochodów ciężarowych Mocno zalecamy, by Państwa Członkowskie zrównały korzystanie z roweru z innymi rodzajami transportu w kategoriach zachęt finansowych oraz innych elementów wsparcia przejazdów na trasie dom- praca; Zezwolenie Państwom Członkowskim na stosowanie obniżonej stawki VAT przy sprzedaży rowerów Przyjęcie bardziej restrykcyjnych norm jakości powietrza opartych o wytyczne WHO; Poprawa bazy wiedzy na temat powiązań między strukturą modalną transportu oraz jakością powietrza oraz analizowanie, w jakim stopniu inwestycje w projekty rowerowe mogą przyczynić się do spełniania norm jakości powietrza; Przyznanie priorytetu aktywnej mobilności nad transportem zmotoryzowanym w miasteczkach i miastach oraz doprowadzenie do możliwie niskiej emisji zanieczyszczeń przez pojazdy mechaniczne UE powinna zalecić, by Państwa Członkowskie uwzględniały korzyści z jazdy rowerem w polityce promocji zdrowia oraz uwzględniały aspekt zdrowia w procedurach oceny wykonalności projektów transportowych. Jeśli UE ma współfinansować projekty transportowe, aspekt zdrowia musi być uwzględniany w ocenie ich wykonalności Jeśli UE finansuje programy planowania podróży multimodalnych oraz zintegrowane systemy biletowe, korzystanie z rowerów winno być w nich uwzględniane; 6/4

6 systemy transportowe W krajowych i międzynarodowych dalekobieżnych przejazdach kolejowych przewóz rowerów powinien być możliwy we wszystkich relacjach. 8 Statystyki i zbieranie danych na temat skali korzystania z rowerów 9 Europejski Rowerowy Master Plan 10 Docelowy kształt podziału modalnego transport w UE Zebranie grup ekspertów oraz wypracowanie oceny eksperckiej w ramach Horyzontu 2020 w celu określenia pakietu działań na rzecz korzystania z rowerów W oparciu o rekomendacje grupy ekspertów, UE i Państwa Członkowskie powinny być zobowiązane do pozyskiwania danych na temat skali korzystania z rowerów Komisja Europejska powinna przyjąć Europejski Master Plan promocji korzystania z roweru przed upływem 2019 roku UE powinna przyjąć ambitny docelowy poziom podziału modalnego transportu najpóźniej na rok /4