AKTUALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY LEWIN BRZESKI NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA

Transkrypt

1 AKTUALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY LEWIN BRZESKI NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA Lew in Brzeski 2010

2 ul. Niemodlińska 79, pok. 22, Opole tel./fax , kom , mail: Wykonawcą Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Lewin Brzeski na lata z perspektywą na lata był zespół firmy ALBEKO z siedzibą w Opolu w składzie: mgr inż. Beata Podgórska mgr inż. Jarosław Górniak mgr inż. Paweł Synowiec mgr inż. Marta Janowska lic. Mariusz Orzechowski lic. Marta Stelmach 2

3 SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE METODYKA OPRACOWANIA PROGRA MU I GŁÓWNE UWARUNKOWA NIA PROGRAMU CHARAKTERYSTYKA GMINY LEWIN BRZESKI INFORMACJE OGÓLNE POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE I ADMINISTRACYJNE WARUNKI KLIMATYCZNE UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI, GEOMORFOLOGIA, GEOLOGIA ANALIZA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LEWIN BRZESKI Struktura zagospodarowania przestrzennego Formy użytkowania terenów Zabytki SYTUACJA DEMOGRAFICZNA SYTUACJA GOSPODARCZA ROLNICTWO INFRASTRUKTURA TECHNICZNO - INŻYNIERYJNA Zaopatrzenie Gminy Lewin Brzeski w energię cieplną Charakterystyka systemu zaopatrzenia w gaz ziemny Charakterystyka systemu zaopatrzenia w energię elektryczną Infrastruktura transportowa Zaopatrzenie w wodę Odprowadzenie ścieków ZAŁOŻENIA WYJŚCIOWE PROGRAMU UWARUNKOWANIA Z EWNĘTRZNE OPRACOWANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY LEWIN BRZESKI Zasady realizacji programu Polityka Ekologiczna Państwa Program Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego na lata z perspektywą do 2014 roku REALIZACJA POLITYKI EKOLOGICZNEJ GMINY LEWIN BRZESKI ZAŁOŻENIA OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY LEWIN BRZESKI NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA CELE EKOLOGICZNE Kryteria o charakterze organizacyjnym Kryteria o charakterze środowiskowym Cele ekologiczne dla Gminy Lewin Brzeski KIERUNKI DZIAŁAŃ SYSTEMOWYCH UWZGLĘDNIENIE ZASAD OCHRONY ŚRODOWISKA W STRATEGIACH SEKT OROWYCH Cel średniookresowy do 2017 r ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKOWE Cel średniookresowy do 2017 r UDZIAŁ SPOŁECZEŃSTWA W DZIAŁANIACH NA RZECZ OCHRONY ŚRODOWISKA Cel średniookresowy do 2017 r ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SZKODY W ŚRODOWISKU Cel średniookresowy do 2017 r ASPEKT EKOLOGICZNY W PLANOWANIU PRZESTRZENNYM Cel średniookresowy do 2017 r OCHRONA ZASOBÓW NATURALNYCH OCHRONA PRZYRODY Cel średniookresowy do 2017 r OCHRONA I ZRÓWNOWAŻON Y ROZWÓJ LASÓW Cel średniookresowy do 2017 r RACJONALNE GOSPODAROWANIE ZASOBAMI WODNYMI Cel średniookresowy do 2017 r KSZTAŁTOWANIE STOSUNKÓW WODNYCH I OCHRONA PRZED POWODZIĄ

4 Cel średniookresowy do 2017 r OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI Cel średniookresowy do 2017 r GOSPODAROWANIE Z ASOBAMI GEOLOGICZNYMI Cel średniookresowy do 2017 r POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA I BEZPIECZEŃSTWA EKOLOGICZNEGO ŚRODOWISKO A ZDROWIE Cel średniookresowy do 2017 r JAKOŚĆ POWIETRZA Cel średniookresowy do OCHRONA WÓD Cel średniookresowy do 2017 r Cel priorytetowy ( ) GOSPODARKA ODPADAMI ODDZIAŁYWANIE HAŁASU Cel średniookresowy do ODDZIAŁYWANIE PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH Cel średniookresowy do 2017 r POWAŻNE AWARIE Cel średniookresowy do 2017 r WYKORZYSTANIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII Cel średniookresowy do 2017 r HA RMONOGRA M REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ NA LATA SPOSÓB KONTROLI ORAZ DOKUMENTOWANIA REALIZACJI PROGRA MU ZARZĄDZANIE PROGRA MEM OCHRONY ŚRODOWISKA ASPEKTY FINANSOWE REALIZACJI PROGRAMU STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNY M LITERA TURA Spis rysunków : Rysunek 1. Położenie Gminy Lewin Brzeski na tle podziału administracyjnego Powiatu Brzeskiego Rysunek 2. Gmina Lewin Brzeski na tle podziału fizycznogeograficznego Polski Rysunek 3. Przebieg gazociągów w okolicach Gminy Lewin Brzeski Rysunek 4. Przebieg linii energetycznych na terenie województwa opolskiego Rysunek 5. Mapa dróg krajowych i wojewódzkich na terenie województwa opolskiego Rysunek 6. Mapa sieci dróg na terenie Gminy Lewin Brzeski Rysunek 7. Mapa poglądowa połączeń kolejowych na terenie gminy Lewin Brzeski Rysunek 8. Mapa obszaru Natura 2000 Grądy Odrzańskie PLB Rysunek 9. Mapa obszaru Natura 2000 Bory Niemodlińskie Rysunek 10. Mapa obszaru Natura 2000 Dolina Nysy Kłodzkiej Rysunek 11. Sieć hydrograficzna terenu Gminy Lewin Brzeski Rysunek 12. Główne zbiorniki wód podziemnych w województwie opolskim Rysunek 13. Schemat zarządzania programem ochrony środowiska Spis tabel: Tabela 1. Struktura użytkowania gruntów Gminy Lewin Brzeski Tabela 2. Liczba ludności w gminie Lewin Brzeski Tabela 3. Podział podmiotów gospodarki narodowej Tabela 4. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w latach Tabela 5. Zestawienie gospodarstw indywidualnych i dużych gospodarstw rolnych w dzierżawie z uwzględnieniem położenia na terenie gminy

5 Tabela 6. Powierzchnia zasiewów i struktura według rodzaju upraw w gminie Lewin Brzeski na tle Województwa Opolskiego i kraju w 2002 r. (Powszechny Spis Rolny GUS) Tabela 7. Struktura powierzchni zasiewów zbóż ogółem w gminie Lewin Brzeski w 2002 r. (Powszechny Spis Rolny GUS) Tabela 8. Struktura gospodarstw rolnych na terenie Powiatu Lewin Brzeski Tabela 9. Struktura zapotrzebowania miasta i gminy na moc cieplną Tabela 10. Zapotrzebowanie na ciepło dla miasta i gminy - budownictwo Tabela 11. Zapotrzebowanie na ciepło dla miasta i gminy na cwu Tabela 12. Parametry sieci średniego i niskiego napięcia Tabela 13. Sieć wodociągowa w Gminie Lewin Brzeski Tabela 14. Sieć kanalizacyjna w Gminie Lewin Brzeski Tabela 15. Dane odnośnie gospodarki wodno-ściekowej w Gminie Lewin Brzeski za rok Tabela 16. Podstawowe parametry oczyszczalni ścieków na terenie Gminy Lewin Brzeski Tabela 17. Pomniki przyrody na terenie Gminy Lewin Brzeski Tabela 18. Wykaz parków podworskich na terenie Gminy Lewin Brzeski Tabela 19. Udział powierzchni obszarów chronionych w gminach Powiatu Brzeskiego Tabela 20. Zawartość metali ciężkich w glebach Gminy Lewin Brzeski Tabela 21. Zasoby geologiczne i przemysłowe złóż na terenie Gminy Lewin Brzeski znajdujące się w bazie zasobów geologicznych PIG Tabela 22. Lokalizacja i parametry stacji pomiarowych na terenie Gminy Lewin Brzeski Tabela 23. Wyniki bieżącej oceny jakości powietrza za rok Tabela 24. Wyniki bieżącej oceny jakości powietrza za rok Tabela 25. Punkty pomiarowo-kontrolne monitoringu stanu jednolitych części wód powierzchniowych na terenie Gminy Lewin Brzeski w 2008 r Tabela 26. Ocena ogólna wód rzeki Ścinawa Niemodlińska i Nysa Kłodzka Tabela 27. Wyniki oceny eutrofizacji jednolitych części wód powierzchniowych w Gminie Lewin Brzeski w 2008r Tabela 28. Wyniki badań osadów dennych na terenie Gminy Lewin Brzeski w 2009 r Tabela 29. Ocena jakości wód w rzekach na terenie Gminy Lewin Brzeski ze względu na przydatność do bytowania ryb w warunkach naturalnych w roku Tabela 30. Wyniki badań Lewin Brzeski r Tabela 31. Wyniki badań Lewin Brzeski r Tabela 32. Wyniki badań Wronów r Tabela 33. Wyniki badań Wronów r Tabela 34. Urządzenia nadawczo odbiorcze telefonii komórkowej na terenie Gminy Lewin Brzeski Tabela 35. Priorytetowe cele krótkookresowe na terenie Gminy Lewin Brzeski w latach Tabela 36. Wskaźniki efektywności realizacji celów Programu ochrony środowiska Gminy Lewin Brzeski Tabela 37. Najważniejsze działania w ramach zarządzania środowiskiem Tabela 38. Podział środków w ramach poszczególnych Priorytetów RPO WO [w Euro] Tabela 39. Środki finansowe przeznaczone na ochronę środowiska w latach (w mln EU)

6 ARiMR ECONET EFRROW EMAS GPZ GSM GZWP JCW KAG KSE KSRG MEW MŚ OCK OCHK OSP PEM PEP PGR PIG PIP PIS PKP PN ppk PROW PSE PSP PSSE RPO WD SDR SRP THM UE UMTS WFOŚiGW WHO WIOŚ WWA RLM RZGW WUS WZMiUW WSSE ZZR ZDR WYKAZ SKRÓTÓW Agencja Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa Krajowa Sieć Ekologiczna Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich Eco Management and Audit Scheme Wspólnotowy System Ekozarządzania i Audytu Główny Punkt Zasilania Global System for Mobile Communication - standard telefonii komórkowej Główny Zbiornik Wód Podziemnych Jednolite Części Wód Podziemnych Kategorie Agronomiczne Gleb Krajowy System Energetyczny Krajowy System Ratowniczo Gaśniczy Małe Elektrownie Wodne Minister Środowiska Obrona Cywilna Kraju Obszar Chronionego Krajobrazu Ochotnicza Straż Pożarna Promieniowanie elektromagnetyczne Polityka Ekologiczna Państwa Państwowe Gospodarstwa Rolne Państwowy Instytut Geologiczny Państwowa Inspekcja Pracy Państwowa Inspekcja Sanitarna Polskie Koleje Państwowe Polska Norma Punkt pomiarowo kontrolny Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Polskie Sieci Energetyczne Państwowa Straż Pożarna Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego Średni dobowy ruch współczynnik przeliczeniowy Stacja redukcyjno-pomiarowa Trihalometanol Unia Europejska Universal Mobile Telecomunication System Uniwersalny System Telekomunikacji Ruchomej Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej World Health Organization Światowa Organizacja Zdrowia Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Węglowodory aromatyczne Równoważna liczba mieszkańców Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej Wojewódzki Urząd Statystyczny Wojewódzki Związek Melioracji i Urządzeń Wodnych Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna Zakład o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej Zakład o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej 6

7 1. WPROWADZENIE Rozw ój cywilizacyjny i w ielokierunkow a ekspansja człow ieka spowodowały, szczególnie na terenach od w ielu lat objętych presją przemysłu oraz gospodarstw rolnych (byłych PGR-ów ), znaczną degradację środow iska naturalnego zanieczyszczenie jego poszczególnych komponentów, wyczerpywanie się zasobów surowcowych, ginięcie gatunków zwierząt i roślin, a także pogorszenie stanu zdrow ia ludności na terenach przeobrażonych na niespotykaną dotychczas skalę. Dlatego przyjmuje się, że jedny m z najw ażniejszych praw człow ieka jest praw o do życia w czystym środow isku. Konstytucja RP z dnia 2 kw ietnia 1997 roku stanow i, że Rzeczpospolita Polska zapew nia ochronę środow iska, kierując się zasadą zrów noważonego rozwoju. Zrów noważony rozwój to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrow ania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem rów nowagi przyrodniczej oraz trw ałości podstaw owych procesów przyrodniczych, w celu zagw arantowania możliw ości zaspokajania podstaw owych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń. Istota rozw oju zrównoważonego polega w ięc na tym, aby zapew nić zaspokojenie obecnych potrzeb bez ograniczania przyszłym generacjom możliw ości rozwoju. Wskazane zostało rów nież, że ochrona środow iska jest obow iązkiem w ładz publicznych, które poprzez swoją politykę pow inny zapew nić bezpieczeństwo ekologiczne. Gminy należą do w ładz publicznych, zatem na nich rów nież spoczywa obow iązek wykonywania zadań z zakresu ochrony środow iska oraz odpow iedzialność za jakość życia mieszkańców. Dodatkowym wyzwaniem stało się członkostw o w Unii Europejskiej oraz zw iązane z nim w ymogi. Trudnym zadaniem, czekającym samorządy jest w drożenie tych przepisów i osiągnięcie standardów UE w zakresie m.in. ochrony środow iska. Efektyw ność działań w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego zależy przede wszystkim od polityki i rozw iązań przyjętych na szczeblu lokalnym oraz pozyskania zainteresow ania i zrozumienia ze strony społeczności lokalnych. Działania takie, aby były skuteczne, muszą być prow adzone zgodnie z opracowanym uprzednio programem, sporządzonym na podstaw ie wnikliw ej analizy sytuacji w danym rejonie. Zadanie takie ma spełniać w ieloletni program ochrony środow iska. Program jest dokumentem planow ania strategicznego, wyrażającym cele i kierunki polityki ekologicznej samorządu Gminy Lew in Brzeski i określającym wynikające z niej działania. Tak ujęty Program będzie w ykorzystywany jako głów ny instrument strategicznego zarządzania gminą w zakresie ochrony środowiska, podstaw a tw orzenia programów operacyjnych i zawierania kontraktów z innymi jednostkami administracyjnymi i podmiotami gospodarczymi, przesłanka konstruow ania budżetu gminy, płaszczyzna koordynacji i układ odniesienia dla innych podmiotów polityki ekologicznej, podstaw a do ubiegania się o fundusze celow e. Cele i działania proponow ane w Programie ochrony środow iska posłużą do tworzenia w arunków dla takich zachowań ogółu społeczeństwa Gminy Lew in Brzeski, które służyć będą popraw ie stanu środow iska przyrodniczego. Realizacja celów wytyczonych w programie pow inna spowodować polepszenie warunków życia mieszkańców przy zachowaniu w alorów środow iska naturalnego na terenie gminy. Program ochrony środow iska przedstawia aktualny stan środow iska, określa hierarchię niezbędnych działań zmierzających do poprawy tego stanu, umożliw ia koordynację decyzji administracyjnych oraz wybór decyzji inw estycyjnych podejmow anych przez różne podmioty i instytucje. Sam program nie jest dokumentem stanow iącym, ingerującym w upraw nienia poszczególnych jednostek administracji rządow ej i samorządow ej oraz podmiotów użytkujących środow isko. Należy jednak oczekiw ać, że poszczególne jego w ytyczne i postanow ienia będą respektow ane i uwzględniane w planach szczegółowych i działaniach inw estycyjnych w zakresie ochrony środow iska. Zakłada się, że kształtow anie polityki ekologicznej w Gminie Lew in Brzeski będzie miało charakter procesu ciągłego, z jednoczesnym zastosowaniem metody programow ania kroczącego, polegającej na cyklicznym w eryfikow aniu perspektywicznych celów w przekrojach etapowych i w ydłużaniu horyzontu czasowego Programu w jego kolejnych edycjach. 7

8 2. METODYKA OPRACOWANIA PROGRAMU I GŁÓWNE UWARUNKOWANIA PROGRAMU Sposób opracow ania Programu został podporządkow any metodologii w łaściwej dla planow ania strategicznego, polegającej na: - określeniu diagnozy stanu środow iska przyrodniczego dla Gminy Lew in Brzeski, zaw ierającej charakterystyki poszczególnych komponentów środow iska w raz z oceną stanu; - określeniu kreatywnej części Programu poprzez konkretyzację (uszczegółow ienie) celów głów nych w postaci sformułow ania listy działań; - scharakteryzow aniu uw arunkow ań realizacyjnych Programu w zakresie rozwiązań praw no-instytucjonalnych, źródeł finansow ania, ocen oddziaływ ania na środow isko planow ania przestrzennego; - określeniu zasad monitorow ania. Źródłami informacji dla Programu były materiały uzyskane z Urzędu Gminy w Lew inie Brzeskim, ze Starostw a Pow iatow ego w Brzegu, Wojew ódzkiego Urzędu Statystycznego, Urzędu Marszałkow skiego Wojew ództw a Opolskiego, a także prace instytutów i placów ek naukow o badaw czych z zakresu ochrony środowiska oraz gospodarki odpadami, jak rów nież dostępna literatura fachow a. Od podmiotów gospodarczych z terenu gminy uzyskano bieżące informacje dotyczące szerokiej problematyki ochrony środow iska, z których wnioski zostały uwzględnione w Programie. Jako punkt odniesienia dla programu ochrony środow iska przyjęto aktualny stan środow iska oraz stan infrastruktury ochrony środow iska na dzień (poza dany mi statystycznymi GUS dostępnymi w chwili opracowywania dokumentu - za rok 2008 oraz danymi WIOŚ, rów nież dostępnymi w raporcie o stanie środow iska za 2008 rok). Program oparty jest na zapisach następujących dokumentów : - Prawo ochrony środowiska z 27 kwietnia 2001 roku (Dz.U. z 2008 r. nr 25, poz. 150 tekst jednolity). Definiuje ono ogólne w ymagania w odniesieniu do programów ochrony środow iska opracowywanych dla potrzeb w ojew ództw, pow iatów i gmin. - Polityka Ekologiczna Państwa w latach z perspektywą do roku Warszawa 2008 r. Zgodnie z zapisami tego dokumentu Program pow inien definiow ać: - stan wyjściowy - cele średniookresow e do 2016 roku - kierunki działań w latach monitoring realizacji Programu - nakłady finansow e na w drożenie Programu - Cele i zadania ujęte w kilku blokach tematycznych, a mianow icie: - kierunki działań systemowych, - ochrona zasobów naturalnych, - popraw a jakości środow iska i bezpieczeństw a ekologicznego. - Program Ochrony Środowiska Województwa Opolskiego na lata z perspektywą do roku W dokumentach tych określono długoterminową politykę ochrony środow iska odpow iednio dla wojew ództwa opolskiego, Pow iatu Brzeskiego oraz Gminy Lew in Brzeski, przedstawiono cele krótkoterminow e i sposób ich realizacji, określono sposoby zarządzania środow iskiem i aspekty finansow e realizacji programu. - Wytyczne do sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym, które podają sposób i zakres uwzględniania polityki ekologicznej państw a w programach ochrony środow iska oraz wskazów ki, co do zaw artości programów. W gminnym programie pow inny być uw zględnione: - zadania koordynowane (przez zadania koordynow ane należy rozumieć pozostałe zadania zw iązane z ochroną środow iska i racjonalny m wykorzystaniem zasobów naturalnych, które są finansow ane ze środków samorządów gminnych, instytucji i przedsiębiorstw oraz osób fizycznych, a także ze środków zewnętrznych, będących w dyspozycji organów i instytucji szczebla wyższego, bądź instytucji działających na terenie gminy, ale podległych bezpośrednio organom centralny m) 8

9 - zadania własne gmin (przez zadania w łasne należy rozumieć te przedsięwzięcia, które będą finansow ane w całości lub częściow o ze środków budżetowych i pozabudżetow ych będących w dyspozycji gminy), Niniejszy dokument będzie uszczegóław iany, korygow any i koordynow any z projektow anymi obecnie dokumentami w yższego szczebla oraz aktami wykonawczymi do ustawy Praw o ochrony środow iska i do kilkunastu ustaw komplementarnych, których treść pow inna być uwzględniana w Programie. 9

10 3. CHARAKTERYSTYKA GMINY LEWIN BRZESKI 3.1. Informacje ogólne Gmina Lew in Brzeski leży w zachodniej części Wojew ództwa Opolskiego. Zajmuje wschodnią część pow iatu brzeskiego i usytuow ana jest w odległości ok. 30 km na północny-zachód od miasta wojew ódzkiego Opola i ok. 60 km od Wrocław ia. Gmina Lew in Brzeski o pow ierzchni 159,64 km 2 ma charakter miejsko-w iejski, a oprócz miasta Lew in Brzeski, w jej skład w chodzi jeszcze 20 sołectw: Łosiów, Skorogoszcz, Przecza, Buszyce, Strzelniki, Różyna, Sarny Małe, Stroszow ice, Oldrzyszow ice, Mała N. Wieś, Mikolin, Kantorow ice, Golczow ice, Borkow ice, Błażejow ice, Jasiona, Wronów, Leśniczów ka, Ptakow ice, Chróścina. Głów nym ośrodkiem jest miasto Lew in Brzeski, położone w środkow ej części gminy. Wzdłuż drogi krajow ej nr 94 rozlokow ane są najw iększe wsie, Łosiów i Skorogoszcz, które razem z miastem tw orzą najbardziej zaludnioną oraz zainw estow aną centralną część gminy. Istnieje duża dysproporcja w gęstości zaludnienia części centralnej i pozostałych miejscow ości gminy. Wzdłuż południow ej granicy gminy przebiega autostrada A-4 bez możliw ości zjazdu. Przez gminę przebiega rów nież droga krajow a nr 94 (E40), łącząca Wrocław z Opolem oraz droga w ojew ódzka Obórki - Opole. W miejscow ościach Lewin Brzeski, Przecza, Łosiów znajdują się stacje kolejow e magistrali kolejow ej nr 132 Wrocław - Bytom. Łączna długość linii kolejow ych w gminie w ynosi 17,54 km. Obszar gminy charakteryzuje się głównie monotonną, płaskorów ninną rzeźbą terenu. W krajobrazie w yróżniają się obniżenia rzek Odry, Nysy Kłodzkiej i Ścinaw y Niemodlińskiej. Grunty leśne, zadrzew ienia i zakrzew ienia stanow ią 11,1 % pow ierzchni gminy i zachow ały się fragmentarycznie głów nie w e wschodniej części gminy na glebach gorszych, a obszary użytkow ane rolniczo 80,2 %. Obszar Gminy Lew in Brzeski to w w iększości użytki rolne i tereny osadnicze. Dane te w skazują na rolniczy charakter użytkow ania gminy. Zabudow a ma w większości charakter zwarty i leży głównie wzdłuż dróg. Czyste środow isko i bogactw o zbiorników wodnych stanow ią bazę dla rozwoju turystyki i wypoczynku. W południow ej części gminy położone są 4 stawy, będące częścią kompleksu Staw ów Niemodlińskich. Północna część gminy znajduje się w obrębie Stobrawskiego Parku Krajobrazow ego i ostoi Natura 2000 Grądy Odrzańskie. Natomiast część południow a w obrębie Obszaru Chronionego Krajobrazu Bory Niemodlińskie i ostoi Natura 2000 Bory Niemodlińskie. W części południow o- zachodniej gminy znajduje się ostoja Natury 2000 Opolska Dolina Nysy Kłodzkiej. Z sieci w odociągow ej gminy korzysta 100% gospodarstw domow ych. Poza obszarem miasta Lew in Brzeski sieć kanalizacyjna jest słabo rozw inięta. Ścieki komunalne odprow adzane są do 3 oczyszczalni ścieków na terenie gminy. Rysunek 1. Położenie Gminy Lewin Brzeski na tle podziału administracyjnego Powiatu Brzeskiego 10

11 3.2. Położenie geograficzne i administracyjne Gmina miejsko-w iejska Lew in Brzeski położona jest w zachodniej części w ojewództwa opolskiego, we wschodniej części pow iatu brzeskiego. Od północy Gmina Lew in Brzeski graniczy z gminą wiejską Skarbimierz i z gminą w iejską Popielów (powiat opolski), od zachodu z gminą w iejską Olszanka, od wschodu z gminą w iejską Dąbrow a (pow iat opolski), od południa z gminą miejskowiejską Niemodlin (pow iat opolski). Według regionalizacji fizycznogeograficznej Gmina Lew in Brzeski położona jest w : Prow incji Niż Środkow oeuropejski, Podprow incji Niziny Środkow opolskie, Makroregionie Nizina Śląska, Mezoregionie: - Pradolina Wrocław ska północna część gminy, - Dolina Nysy Kłodzkiej centralna część gminy, - Rów nina Grodkowska zachodnia część gminy, - Rów nina Niemodlińska wschodnia część gminy. Pradolina Wrocławska związana jest z doliną Odry. Obejmuje szeroką na ok km pradolinę rzeki wypełnioną osadami w yżej położonych nad poziom morza piaszczysto-żwirowych teras plejstoceńskich i położonych w strefie dna doliny, w ysłanych madami, teras holoceńskich. Dolina Nysy Kłodzkiej obejmuje szeroką na 6-7 km dolinę Nysy Kłodzkiej, z charakterystycznymi dobrze rozwiniętymi, terasami holoceńskimi i plejstoceńskimi. Równina Grodkowska obejmuje w ylesione, rolnicze, wyniesione ponad doliny Nysy Kłodzkiej i Odry obszary zalegania utw orów lodowcowych. Równina Niemodlińska obejmuje tereny zdenudow anej równiny wodnolodow cowej z ostańcowymi odsłonięciami starszych utworów geologicznych, o słabych piaszczystych glebach, o w ysokiej lesistości. Rysunek 2. Gmina Lewin Brzeski na tle podziału fizycznogeograficznego Polski Źródło: Opracowanie własne na podstawie Regionalizacji fizycznogeograficznej, J. Kondracki, 2002 r. Granica Gminy Lewin Brzeski 11

12 3.3. Warunki klimatyczne Klimat obszaru kształtuje się pod w pływem położenia geograficznego, rozmieszczenia w ód, charakteru rzeźby terenu, rodzaju gleb, charakteru szaty roślinnej, ale także pod w pływem intensyw ności zainw estow ania. Obszary Gminy Lew in Brzeski charakteryzuje się jednymi z najłagodniejszych warunków klimatycznych na Opolszczyźnie. Jest to wynik położenia obszaru w centralnej części Niziny Śląskiej, która należy do najłagodniejszych pod tym w zględem obszarów Polski. Klimat rejonu badań charakteryzuje się przew agą wpływu oceanicznego nad kontynentalny m, za sprawą migracji mas pow ietrza wzdłuż doliny Odry. Średnia temperatura roczna na badanym terenie wynosi ok. 8,5 o C. Średnia temperatura stycznia wynosi 1,5 o C, kw ietnia 7,5 o C, października 9 o C, zaś lipca 18 o C. Odnotow ywane tu średnie okresow e temperatury są charakterystyczne dla najcieplejszych terenów Opolszczyzny ciągnących się szerokim pasem w zdłuż Odry. Roczne sumy usłonecznienia faktycznego dla analizow anego terenu w ynoszą MJ/m 2. Na półrocze ciepłe przypada ok. 2/3 łącznej sumy promieniow ania, natomiast na półrocze zimne pozostałe 1/3. Termiczne pory roku rozpoczynają się na analizow anym obszarze odpow iednio: w iosna 25 III-01 IV, lato V I, jesień X, zima XII. Są to dla w iosny i lata w artości najwcześniejsze w regionie, zaś dla jesieni i zimy najpóźniejsze. Wczesne rozpoczęcie w iosny i późne nadejście zimy pow oduje, że obszar badań charakteryzuje się długim okresem wegetacyjnym, korzystnym dla np. migrujących i zatrzymujących się na stawach i w dolinach rzecznych gatunków ptaków. Średnia roczna w ilgotność względna pow ietrza dla badanego obszaru wynosi 78-79%. Jest to, w stosunku do w artości panujących w regionie, w artość przeciętna. Średnie roczne sumy opadów atmosferycznych wynoszą ok. 650 mm. Najw iększe opady miesięczne notow ane są w czerwcu, lipcu i sierpniu. W latach suchych sumy opadów mogą w ynosić ok. 450 mm, w latach w ilgotnych ok. 840 mm. Wskazuje to na duże zróżnicow anie w arunków opadowych w poszczególnych latach. Pokryw a śnieżna trwa tu ok. 55 dni; zanika ona ok. 30 III. Średnia maksymalna grubość pokrywy śnieżnej w ynosi od ok. 10 cm. Maksymalna grubość pokryw y śnieżnej wynosi ok. 50 cm. Średnia liczba dni z burzami atmosferycznymi wynosi ok. 23 dni, z opadem gradu 1,1 dnia. Obszar położony jest poza głów nymi szlakami gradow ymi. Średnia liczba dni z mgłą na terenie Gminy Lew in Brzeski jest wysoka i wynosi dni. Jest to uw arunkow ane dużą pow ierzchnią dolin rzecznych, z płytkim poziomem w ód gruntowych. Średnia liczba dni z rosą rów nież w skali regionu jest wysoka dni. Dominujący mi kierunkami w iatru są kierunki południow y i zachodni. Średnia roczna prędkość wiatru dochodzi do 3 m/s. Udział cisz atmosferycznych wynosi ok. 10% Ukształtow anie pow ierzchni, geomorfologia Rzeźba terenu na obszarze opracowania w ykazuje niew ielkie zróżnicow anie, zarów no pod względem struktury przestrzennej i bogactw a form morfologicznych, jak i deniw elacji terenu. Pow ierzchnia terenu jest generalnie słabo uroz maicona. Spadki terenu kształtują się w przedziale 0-3%, miejscami w strefach krawędziowych dolin mogą być w iększe. Rzeźba terenu jest w większości płaskorów ninna, miejscami jedynie niskofalista i falista, a rzadko pagórkow ata. Najw yżej w yniesione obszary gminy zlokalizow ane są w okolicach Łosiow a - ok. 187 m n.p.m., najniżej w dolinie Odry, gdzie w części przykorytow ej sięgają 138 m n.p.m. Zróżnicow anie wysokości na terenie gminy w ynosi ok. 49 m, co jest w ielkością bardzo małą, św iadczącą o niew ielkim zróżnicow aniu hipsometrycznym. Najw iększe lokalne deniw elacje terenu zw iązane są z pagórkami w ału akumulacji szczelinow ej zlodow acenia środkow opolskiego w okolicach Łosiow a, gdzie dochodzą do 30 m. Znaczne deniwelacje występują również na krawędziach denudacyjnych dolin rzecznych, w szczególności w zachodniej części doliny Nysy Kłodzkiej, gdzie sięgają 15 m. Podobne różnice w ysokości występują rów nież na południowy wschód od Skorogoszczy, gdzie ponad terasy plejstoceńskie Nysy Kłodzkiej (od zachodu) i Odry (od północy) wznosi się ostaniec denudacyjny zbudow any z plioceńskich piasków i żw irów ze szczątkowymi pokryw ami utw orów w odnolodowcowych. 12

13 W dolinach rzecznych, gdzie występują znacząco mniejsze deniw elacje, zróżnicowanie wysokości zw iązane jest ze starorzeczami oraz krawędziami poszczególnych teras. Najw yraźniejsza krawędź towarzyszy terasie w arciańskiej w dolinie Nysy Kłodzkiej, która w yniesiona jest o ok. 9 m ponad poziom w spółczesnej rzeki. W przypadku starorzeczy większość z nich została w procesach zagospodarowania przestrzennego zasypana, najlepiej w ykształcone pozostają na terenach leśnych w dolinie Odry i Nysy Kłodzkiej. Na charakter obecnej rzeźby terenu miały w pływ przede wszystkim procesy akumulacji rzecznej okresu plejstoceńskiego i holoceńskiego oraz działalność lodowca i działalność człow ieka w ciągu ostatnich stu lat. Obszar opracow ania w dużej części leży w obrębie dolin rzecznych i rów nin wodnolodow cowych. Tak w ięc, w rzeźbie terenu dominującą rolę odgryw ają formy pochodzenia rzecznego i w odnolodowcowego. Na obszarze opracowania wyróżniono zasadnicze elementy rzeźby: struktury dolinne - obejmują w ycięte w obszarach polodow cowych rynny dolin rzecznych Odry, Nysy Kłodzkiej i Ścinawy Niemodlińskiej oraz innych, mniejszych cieków. Formy rzeźby zw iązane z dolinami to: - płaskie holoceńskie terasy zalew owe zlokalizow ane w dennej i najczęściej przykorytowej części dolin wymienionych rzek, - płaskie terasy plejstoceńskie nadzalew owe zlokalizow ane na skrzydłach dolin, - krawędzie poszczególnych teras w różnym stopniu zachow ane w dolinie Nysy Kłodzkiej i Odry, - pola piasków eolicznych z niew ielkimi wzniesieniami w ydm na terasach plejstoceńskich zlokalizow ane na terasach w okolicach Golczow ic i na południow y wschód od Skorogoszczy, - krawędzie denudacyjne dolin rzek najlepiej wykształcone na zachodnim skrzydle doliny Nysy Kłodzkiej, - systemy starorzeczy zlokalizow ane w dolinie Odry i Nysy Kłodzkiej. struktury polodow cowe - obejmują obszary wyniesień i zrównań polodow cowych akumulacji szczelinow ej oraz moreny dennej i pow ierzchniowej stadiału maksymalnego zlodow acenia środkow opolskiego. Lokalnie pokryte są również utworami lessopodobny mi. Licznie występują tu także ostańcowe odsłonięcia utw orów starszych, głów nie plioceńskich i mioceńskich. Formy rzeźby związane z terenami polodowcowymi to: - wały form akumulacji szczelinow ej zlokalizow ane koło Łosiow a, Strzelnik, Jasionej i na zachód od Buszyc. Pagórkow ate, rozległe wyniesienia w ałów częściowo pokryte są pokryw ami lessow ymi i lessopodobny mi, zakumulow anymi w warunkach peryglacjalnych, - wysoczyzny morenow e obejmujące tereny położone na obrzeżu dolin Odry i Nysy Kłodzkiej. Najw iększe z nich występują u podstaw wału Łosiow a, - faliste rów niny wodnolodow cowe występują pow yżej krawędzi dolin rzecznych Odry i Nysy Kłodzkiej na linii Różyna Now a Wieś Mała Ptakow ice na zachodzie, a także w okolicach Skorogoszczy, Przeczy i Oldrzyszow ic na wschodzie, - ostańce denudacyjne występują w najw iększych obszarach koło Skorogoszczy i na wschód od Przeczy. Obejmują w zniesienia zbudow ane z utw orów plioceńskich i mioceńskich, które nie zostały pokryte formacjami lodow cowymi, lub które zostały po recesji lądolodu odsłonięte podczas procesów denudacji, - torfowiska występują w lokalnych zamkniętych obniżeniach bezodpływ owych pomiędzy wyniesieniami, najpełniej w ykształcone i najw iększe w okolicach Buszyc. Zasadniczy wpływ na ukształtow anie terenu gminy Lew in Brzeski mają wysoczyzny Rów niny Grodkow skiej i Rów niny Niemodlińskiej, a także obniżenia Doliny Nysy Kłodzkiej i Pradoliny Wrocław skiej. Obszar gminy cechuje się płaskorów ninnym ukształtow aniem terenu o deniw elacjach nie przekraczających 3 5m i spadkach terenu 0 3% oraz falistą rzeźbą terenu o deniw elacjach 5 10m i spadkach terenu 3 5%. Krajobraz uroz maicają płaskodenne obniżenia dolin cieków wodnych (Odry, Nysy Kłodzkiej, Ścinaw y Niemodlińskiej, Borkow ickiego Potoku), wypełnione 13

14 systemami tras zalew owych i nadzalew owych. Gmina położona jest na terenie o mały m zróżnicowaniu hipsometrycznym (wysokości bezwzględne w ahają się od ok. 140 m.n.p.m. w dolinie Nysy Kłodzkiej i Odry do ok. 180m n.p.m. w okolicy Łosiow a), a deniw elacje terenu gminy dochodzą tylko do 40m. Pod względem struktury rzeźby terenu można tu wyróżnić: wysoczyznę moreny dennej oraz denudow aną równinę akumulacji w odnolodow cowej, stanow iącą płaską równinę pokrytą w dużej części warstwą utworów lessowych i lessopodobnych (Rów nina Grodkowska obszar na zachód od Nysy Kłodzkiej), równinę trasy akumulacyjnej i erozyjnej denudacyjnej o rzeźbie rów ninnej lub falistej (obszar na wschód i południe od Skorogoszczy), rów ninę trasy niskiej, miejscami w pradolinie plejstoceńskiej o rzeźbie płaskiej lub lekko falistej (obszar na północ i północny w schód od Skorogoszczy), holoceńskie dna dolin rzecznych, występujące wzdłuż rzek, które od czasu ostatniego zlodow acenia posiadają potencjał akumulacyjny i erozyjny zdolny do wykształcenia w łasnej doliny. Na terenie gminy są to przede wszystkim: Odra, Nysa Kłodzka, Ścinaw a Niemodlińska. Geomorfologia holoceńska dolin charakteryzuje się niew ielkim zróżnicow aniem wysokościowym. Najsilniej zaznaczającymi się elementami rzeźby są obiekty antropogeniczne w ały przeciwpow odziow e. Niew ielkimi naturalnymi elementami różniącymi doliny są starorzecza, szczególnie liczne w dolinie Odry i Nysy. Obszar gminy leży w zasięgu dw óch dużych jednostek strukturalnych: Monokliny Przedsudeckiej i zachodzącej na nią Depresji Śląsko Opolskiej. Na utw orach dolnego karbonu niezgodnie zalegają osady permu czerwonego spągowca, wykształcone w postaci szarobrunatnych zlepieńców z przewarstwieniami piaskow ców szarogłazowych. Na osadach permskich zalegają utw ory triasowe: pstry piaskow iec, wykształcony w postaci różnoziarnistych piaskowców z przew arstwieniami iłołupków i zlepieńców oraz wapień muszlowy zbudow any z utw orów węglanowych, dolomitów i margli. Na utw orach triasu zalegają utw ory górnej kredy piaskow ce ilaste oraz ilasto piaszczyste (turoń) oraz iły margliste i w apienie marglisto piaszczyste (koniak). Osady paleozoiczne i mezozoiczne przykrywają utw ory trzeciorzędowe, reprezentow ane przez piaski, żw iry, mułki, a w górnej części przez szare, szarozielone i seledynow e iły środkow ego i górnego miocenu. Jedny m z nielicznych miejsc na terenie gminy, gdzie nie występują osady trzeciorzędowe jest obszar północnej części miasta Lew in Brzeski. Bezpośrednio pod utw orami czw artorzędowymi zalegają tu utw ory dolnego i środkow ego koniaku. Najw ażniejszą formacją decydującą o budow ie geologicznej w iększości obszaru gminy są osady czwartorzędowe, reprezentowane przez kompleks utw orów plejstoceńskich i holoceńskich. Na terenie wysoczyzny najczęściej spotykane są gliny zw ałow e przykryte piaskami i żw irami wodnolodow cowymi oraz lessy oraz gliny lessopodobne, zalegające na znacznym obszarze gminy (głów nie w części zachodniej). W obrębie dolin rzecznych występują osady piaszczysto żwirowe tras zalew owych i den dolinnych z lokalnie wykształconą pokrywą mady rzecznej. W obrębie doliny rzecznej Nysy Kłodzkiej i Odry w ystępują utw ory piaszczysto żw irowe budujące, trasę zalew ową tych rzek Analiza zagospodarow ania przestrzennego Gminy Lewin Brzeski Struktura zagospodarowania przestrzennego Strukturę przestrzenną Gminy Lew in Brzeski charakteryzują: niska zabudow a jednorodzinna oraz zagrodowa, wysoki stopień użytków rolnych, przebieg dróg kolejow ych i drogowych o znaczeniu ponadregionalnym i regionalny m. Struktura przestrzenna gminy wynika z jej rozw oju oraz współczesnych działań antropogenicznych. Szkielet struktury przestrzennej gminy w yznaczają: - układ komunikacyjny (drogi krajow e, wojewódzkie, pow iatow e, gminne), linia kolejow a, doliny rzek, 14

15 przebiegające sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne gazow e, które ze względu na strefy techniczne i zagrożenia wyłączają znaczne ilości terenów z zabudow y. Gmina Lew in Brzeski należy do gmin typow o rolniczych. Gmina zajmuje obszar ,0 ha, z tego ,0 ha czyli 80,2% zajmują użytki rolne wśród których przeważają kompleksy o dużej przydatności dla produkcji rolnej. Pow ierzchnia gruntów leśnych, zadrzewień i zakrzaczeń w gminie wynosi 1763,0 ha, co stanow i 11,0% ogólnej pow ierzchni gminy. Nieużytki zajmują 181,0 ha, co stanow i 1,1% ogólnej pow ierzchni gminy. Sieć osadnicza w gminie jest stosunkow o równomiernie roz mieszczona i obejmuje 18 w iejskich jednostek osadniczych (20 sołectw) oraz miasto Lew in Brzeski zaliczone do grupy małych miast. Jednostki w iejskie należą do w si typowo rolniczych, natomiast miasto Lew in Brzeski ze w zględu na istniejący potencjał produkcyjny należało do miast przemysłow ych, obecnie funkcja ta uległa osłabieniu na rzecz funkcji usługow ej. Pod względem terenów zainwestowanych jak i ludnościow ych miasto Lew in Brzeski należy do grupy miast małych, natomiast pod względem funkcjonalny m należał w przeszłości do miast przemysłow ych. Działo się tak za sprawą istniejących wówczas dużych i w ażnych dla gospodarki kraju i regionu zakładów o charakterze przemysłow ym nastaw ionych na obsługę kraju i eksport. W 2008 r. został zamknięty najw iększy zakład przemysłow y na terenie gminy Cukrow nia Wróblin. Tereny działalności inw estycyjnej stanow ią obszary położone w e wschodniej części miasta przy linii kolejow ej. Gmina Lew in Brzeski dysponuje terenami inw estycyjnymi położony mi w kilku miejscow ościach gminy. Najw iększy z nich - strefa inw estycji pn. "Lew ińska Strefa Biznesu" znajduje się na terenie Lew ina Brzeskiego i obejmuje praw ie 100 ha pow ierzchni. Jest to teren z dostępem do w szystkich mediów, przeznaczony pod inw estycje przemysłow e i usługi. Do terenu bezpośrednio przylegają następujące drogi: droga gminna (ul. Kolejow a), droga pow iatowa (ul. Kościuszki) oraz droga w ojewódzka nr 458 (ul. Powstańców Śl.). Odległość od drogi krajow ej nr 94 Opole-Wrocław wynosi 3 km. Lew ińska Strefa Biznesu ma także dogodne połączenie z autostradą A4: kierunek Wrocław - węzeł Przylesie (21km) oraz kierunek Katow ice/kraków - węzeł Prądy (16 km). Przez teren Strefy przebiega now oczesna magistrala kolejow a E-30 Katow ice-wrocław z dostępem do 2 bocznic kolejowych (odległość 100m i 400m). Najbliższe lotniska międzynarodow e mieszczą się: w e Wrocław iu (dojazd do 1 godz.) oraz w Katow icach (dojazd ok.1,5 godz.) W obrębie Lew ińskiej Strefy Biznesu są ulokow ane 3 przedsiębiorstwa: Wipak Polska Spółka z o.o., MERA S.A. oraz now o wybudowana fabryka KB CEZBED Spółka z o.o. Miasto posiada bogatą przeszłość historyczną i zachow ało charakterystyczny układ urbanistyczny. Posiada duży rynek z ratuszem i otaczającą go zabudową niską (1 2 kondygnacyjną). W parterach budynków ulokow ały się usługi handlu i gastronomii a także usługi kultury i administracji. Now a zabudow a mieszkaniow a wielorodzinna realizow ała się w kierunku północnym od rynku, a na jej obrzeżach zabudowa jednorodzinna. Miasto wyposażone jest w podstawowe usługi dla ludności, takie jak: ośrodki zdrow ia, dom kultury, szkoły, przedszkola, pocztę, banki. Gmina aktualnie dokonuje zmian w planie zagospodarow ania przestrzennego w Lew inie Brzeskim w kierunku rozw oju budow nictwa mieszkaniow ego. Now e tereny pod budow nictw o mieszkaniow e będą miały w sumie ponad 100 ha. Miasto położone jest w dolinie Nysy Kłodzkiej, która w jego regionie meandruje stw arzając dodatkow e atrakcje krajobrazow e i przyrodnicze. Niestety mimo istniejących zabezpieczeń wałowych miasto jest narażone na zalewy pow odziowe. Pow ódź, która wystąpiła w 1997 roku w mieście a także w gminie w yrządziła duże szkody. Miasto położone jest na szlaku w ażnych dróg krajow ych i w ojew ódzkich, posiada niezbędne urządzenia infrastruktury technicznej, takie jak: ujęcie w ody, oczyszczalnię ścieków, linie energetyczne i gazociągi co stanow i duży atut dla potencjalnych inw estorów z zewnątrz. Najw iększe wsie w gminie to: Łosiów i Skorogoszcz. Rozw ój tych jednostek zw iązany był z obsługą gospodarki rolnej. Zabudow a w iejskich jednostek rozw ija się głów nie w zdłuż i w okół istniejących dróg i ulic. 15

16 Wiejskie jednostki osadnicze cechują skupianie zabudowy. Wpłynęła na to m.in. w ysoka klasa gleb, która ograniczała rozw ój zabudowy na terenach korzystnych dla rozw oju rolnictw a. W jednostkach w iejskich w ystępuje zabudow a niska 1, ½ i 2 kondygnacyjna o charakterze rolniczym (zagrodowym) i jednorodzinny m. W Łosiow ie i Skorogoszczy występuje rów nież zabudow a wielorodzinna o niskiej intensyw ności zabudowy realizow ana głów nie dla potrzeb obsługi gospodarki rolnej. Zabudow a zagrodowa to głów nie zabudowa wybudow ana przed 1945 rokiem. W okresie pow ojennym następow ał rozw ój zabudowy związanej z działalnością uspołecznionych jednostek rolniczych zarówno o charakterze gospodarczym jak i mieszkalny m. Wraz z rozwojem zabudowy mieszkaniow ej realizow ane były obiekty usługow e (szkoły podstaw owe, dom kultury, św ietlice, urządzenia sportow e itp.) głów nie w lukach istniejącej zabudow y. Znaczna część zabudow y, zw łaszcza o charakterze zagrodowym, uległa przekształceniu funkcjonalnemu bez z miany charakteru zainw estowania. Zw iązane to jest głów nie z sytuacją w rolnictw ie. Część gospodarzy oprócz pracy w rolnictw ie zmuszona jest do podejmow ania innych źródeł zablokow ania poza rolnictw em. Gmina Lew in Brzeski proponuje 4 lokalizacje, na których mogą powstać obiekty zw iązane z usługami hotelarskimi. Trzy nieruchomości (działki) położone są w centrum miasta Lew in Brzeski w bezpośredniej granicy z Rynkiem (hotele na ok miejsc), a jedna położona jest w e Wronow ie na skraju Stobrawskiego Parku Krajobrazow ego (8km od Lew ina Brz.) - pałac z XIXw. spełnia w arunki do utw orzenia tam dużego (na ok. 100 miejsc noclegow ych) centrum konferencyjnego lub ośrodka SPA. Gmina opracow ała koncepcję zagospodarowania przestrzennego terenu na cele turystyczne (2 duże jeziora z czystą w odą, pow ierzchnia w ody - 80 ha) położonego w miejscow ości Kantorow ice, 2 km od Lew ina Brzeskiego Formy użytkow ania terenów Pod względem struktury użytkow ania gruntów w Gminie Lew in Brzeski przeważają użytki rolne zajmując 80,2 % pow ierzchni gminy. Wśród nich przeważają grunty orne i łąki, które odpow iednio stanow ią 85,8 % oraz 8,2 % pow ierzchni użytków rolnych. Drugie miejsce pod w zględem pow ierzchni zajmują grunty leśne, zadrzew ienia i zakrzew ienia 11,1% pow ierzchni ogólnej gminy. Na trzecim miejscu plasują się tereny komunikacyjne (kolejow e, drogow e i inne) zajmując 3,8 % pow ierzchni gminy, natomiast tereny zabudow ane i zurbanizow ane stanow ią 2,2 % pow ierzchni gminy. Cechą szczególną jest mały areał w iększości indyw idualnych gospodarstw rolnych. Utrzymanie rolnictw a na obszarze gminy oraz zw iększenie dochodow ości gospodarstw rolnych w pow iązaniu z przetwórstwem i rynkiem regionalny m wymaga wzmocnienia w polu strategicznym Rolnictw o i przetw órstwo następujących procesów : uporządkow ania rolniczej przestrzeni produkcyjnej poprzez koncentrację gruntów rolnych, ochrony gruntów rolnych i leśnych, zalesienia nieprzydatnych użytków rolnych; wzrostu liczby dużych gospodarstw rolnych, rozwoju gospodarstw rolnych nastaw ionych na działy specjalne produkcji rolnej (ogrodnictw o, w arzyw nictw o i hodow la ryb); rozw oju i modernizacji bazy przetw órczej w powiązaniu z regionalnym rynkiem zbytu; rozw oju specjalistycznych usług dla gospodarstw rolnych oraz zwiększenia specjalistycznych szkoleń dla rolników. Struktura użytkow ania gruntów w Gminie Lew in Brzeski przedstaw ia się następująco: 16

17 Tabela 1. Struktura użytkowania gruntów Gminy Lewin Brzeski Lp. Rodzaj Wielkość [ha] Procent powierzchni ogólnej [%] Powierzchnia ogólna Użytki rolne , Grunty orne Sady Łąki Pastwiska Grunty rolne zabudowane, pod stawami, pod rowami Grunty leśne oraz zadrzewienia i zakrzaczenia Lasy Grunty zadrzewione i zakrzewione Tereny zabudowane i zurbanizowane Tereny komunikacyjne: kolejowe, drogowe i inne , , ,8 5. Grunty pod wodami 200 1,2 6. Nieużytki 181 1,1 7. Tereny różne 64 0,4 Źródło danyc h: Starostw o Powiatow e w Brzegu, Główny Urząd Geodezji i Kartogr afii Warszawa, s tan na r Zabytki Śląsk opolski pod względem administracyjno terytorialnym należy do najstarszych i najtrw alszych struktur przestrzennych Polski. Region ten można zaliczyć do najzasobniejszych w obiekty dziedzictw a kulturow ego w Polsce. Wojew oda Opolski opracow ał dokument pt. Ochrona i Konserw acja Zabytkowego Krajobrazu Kulturow ego Wojew ództwa Opolskiego, wyszczególniający obszary o predyspozycjach rezerwatu kulturow ego o znaczeniu krajowym. Na terenie Gminy Lew in Brzeski znajdują się ruchomości oraz nieruchomości objęte ochroną praw ną na podstaw ie przepisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Najcenniejsze nieruchomości posiadają w pis do rejestru zabytków prowadzony przez Wojew ódzkiego Konserw atora Zabytków w Opolu. Ochroną praw ną objęte są rów nież tereny ochrony konserwatorskiej określone w miejscow ym planie zagospodarow ania przestrzennego Gminy Lew in Brzeski. Ze w zględu na znaczne wartości historyczne i kulturow e, ochronie konserw atorskiej podlegają wszystkie obiekty znajdujące się w rejestrze i ewidencji zabytków, zespoły urbanistyczne, obiekty architektury i budow nictwa, parki, c mentarze, zabytki ruchome oraz udokumentow ane stanow iska archeologiczne znajdujące się na terenie gminy: Borkowice - dw ór (w illa), 1872, nr rej.: A-2332/94 z Buszyce - kościół fil. p.w. Świętej Trójcy, XVI, nr rej.: 715/64 z Kantorow ice - pałac, ok. 1600, XIX, nr rej.: 697/64 z zespół folwarczny, XVIII/XIX: - spichrz, szach., nr rej.: 769/64 z stodoła I, nr rej.: 979/65 z stodoła II, nr rej.: 978/65 z Lewin Brzeski - układ urbanistyczny miasta, nr rej.: 147/54 z (w ypis z księgi rejestru) 17

18 - kościół ew angelicki p.w. śś. Piotra i Paw ła, ul. Wojska Polskiego 5, (XIV) XVI, 1660, nr rej.: 602/59 z mogiły żołnierskie W.P. (na c mentarzu rzym.-kat.), nr rej.: 226/89 z ratusz, 1837, XIX/XX, nr rej.: 1098/66 z zespół pałacowy, 1 poł. XVIII: - pałac, nr rej.: 772/64 z park, nr rej.: 63/81 z ogrodzenie z bramami, nr rej.: 772/64 z dom, ul. Kilińskiego 11 (d. 3), 1 poł. XIX, nr rej.: 1243/66 z dom, ul. Kościuszki 3, nr rej.: 1244/66 z dom, ul. Kościuszki 5, nr rej.: 1245/66 z dom, ul. Kościuszki 9, nr rej.: 1246/66 z (nie istnieje) - dom, ul. Kościuszki 19, nr rej.: 1247/66 z (nie istnieje) - dom, ul. Matejki 5, 1 poł. XIX, nr rej.: 1248/66 z dom, ul. Matejki 6, XIX, nr rej.: 1249/66 z dom, ul. Matejki 8, 1 poł. XIX, nr rej.: 1250/66 z dom, ul. Matejki 9, 1 poł. XIX, nr rej.: 1251/66 z dom, ul. Matejki 10/10a (d. 12), 1 poł. XIX, nr rej.: 1253/66 z dom, ul. Matejki 11, 1 poł. XIX, nr rej.: 1252/66 z dom, ul. Matejki 12 (d. 14), XIX, nr rej.: 1254/66 z (nie istnieje) - dom, ul. Pocztow a 3, 1 poł. XIX, nr rej.: 1258/66 z dom, ul. Pocztow a 5, 1 poł. XIX, nr rej.: 1259/66 z dom, Rynek 2 (d. 3), XIX, nr rej.: 1210/66 z dom, Rynek 2 (d. 31), XIX, nr rej.: 1288/66 z dom, Rynek 3 (d. 4), 1 poł. XIX, nr rej.: 1211/66 z dom, Rynek 3 (d. 5), 1 poł. XIX, nr rej.: 1212/66 z dom, Rynek 4 (d. 6), 1 poł. XIX, nr rej.: 1213/66 z dom, Rynek 4 (d. 7), 1 poł. XIX, nr rej.: 1214/66 z dom, Rynek 5 (d. 8), 1 poł. XIX, nr rej.: 1215/66 z dom, Rynek 5 (d. 9), 1 poł. XIX, nr rej.: 1216/66 z dom, Rynek 6 (d. 10), 1 poł. XIX, nr rej.: 1217/66 z dom, Rynek 6 (d. 11), 1 poł. XIX, nr rej.: 1218/66 z dom, Rynek 7 (d. 12), 1 poł. XIX, nr rej.: 1219/66 z dom, Rynek 7 (d. 13), 1 poł. XIX, nr rej.: 1220/66 z dom, Rynek 8 (d. 14), 1 poł. XIX, nr rej.: 1221/66 z dom, Rynek 8 (d. 15), 1 poł. XIX, nr rej.: 1961/72 z dom, Rynek 12 (d. 20), 1 poł. XIX, nr rej.: 1222/66 z dom, Rynek 12 (d. 21), 1 poł. XIX, nr rej.: 1223/66 z dom, Rynek 13 (d. 22), 1 poł. XIX, nr rej.: 1224/66 z dom, Rynek 14 (d. 23), 1 poł. XIX, nr rej.: 1225/66 z dom, Rynek 15 (d. 24), 1 poł. XIX, nr rej.: 1226/66 z dom, Rynek 15 (d. 25), 1 poł. XIX, nr rej.: 1227/66 z dom, Rynek 17 (d. 29), XIX, nr rej.: 1228/66 z dom, Rynek 17 (d. 30), 1 poł. XIX, nr rej.: 1241/66 z dom, Rynek 18 (d. 32), 1 poł. XIX, nr rej.: 1229/66 z dom, Rynek 18 (d. 33), 1 poł. XIX, nr rej.: 1230/66 z dom, Rynek 21 (d. 38), 1 poł. XIX, nr rej.: 1231/66 z dom, Rynek 21 (d. 39), 1 poł. XIX, nr rej.: 1232/66 z dom, Rynek 22 (d. 40), 1 poł. XIX, nr rej.: 1233/66 z dom, Rynek 22a (d. 41), XIX, nr rej.: 1234/66 z dom, Rynek 23 (d. 42), 1 poł. XIX, nr rej.: 1235/66 z dom, Rynek 24 (d. 43), 1 poł. XIX, nr rej.: 1236/66 z dom, Rynek 26 (d. 45), XIX, nr rej.: 1238/66 z dom, Rynek 27 (d. 46), 1 poł. XIX, nr rej.: 1239/66 z dom, Rynek 27/28 (d. 44), 1 poł. XIX, nr rej.: 1237/66 z spichrz, 1756, nr rej.: 1990/73 z

19 Łosiów - kościół par. p.w. św. Jana Chrzciciela, 1 poł. XV III, nr rej.: 773/64 z park, nr rej.: 62/81 z Mikolin - kaplica grobow a Jana von Sauer na cmentarzu, 1779, nr rej.: 847/64 z zespół dw orski, 2 poł. XV III, XIX/XX: - dw ór, nr rej.: 178/55 z (wypis z księgi rejestru) - kaplica, nr rej.: 180/55 z (w ypis z księgi rejestru) - oficyna, nr rej.: 179/55 z (wypis z księgi rejestru) - park, nr rej.: 126/85 z budynek gospodarczy, nr rej.: 846/64 z Now a Wieś Mała - szkoła, XIX, nr rej.: 1505/66 z zajazd, ob. dom nr 18, 1 poł. XIX, nr rej.: 1506/66 z dom nr 1, 1 poł. XIX, nr rej.: 1507/66 z Oldrzyszowice - park dw orski, nr rej.: 147/86 z Przecza - kaplica z w ieżą, XVI/XVII, XIX, nr rej.: 1659/66 z Ptakow ice - park, XIX, nr rej.: 105/84 z Różyna - kościół fil. p.w. św. Mikołaja, XVIII, nr rej.: 1079/66 z Skorogoszcz - kościół par. p.w. św. Jakuba, 1852, nr rej.: 1072/66 z cmentarz ew angelicki, ob. rzym.-kat., 1750, nr rej.: A-297/94 z ogrodzenie z bramą i furtą, nr rej.: j.w. - park, 1 poł. XVIII, XIX, nr rej.: 190/88 z w odociągowa w ieża ciśnień, ul. Zamkow a, 1910, nr rej.: A-2391/99 z Strzelniki - kościół fil. p.w. św. Antoniego, 1300, 1688, nr rej.: 708/64 z dom nr 7, XIX, nr rej.: 1530/66 z spichrz, ob. mieszkania, nr rej.: j.w. - dom nr 63, szach., nr rej.: 1531/66 z dom nr 69, nr rej.: 1532/66 z Wronów - zespół pałacowy, XIX-XX: - pałac, nr rej.: 2068/81 z park, nr rej.: 171/88 z Sytuacja demograficzna Według danych pozyskanych z Urzędu Miejskiego w Lewinie Brzeskim liczba mieszkańców w gminie na koniec 2009 r. wynosiła osoby, z tego w mieście osób tj. 44,4% a na terenach w iejskich osób tj. 55,6%. W porów naniu z 2006 r. nastąpił w zrost liczby mieszkańców ogółem o ok. 0,02% (3 osoby) - w mieście liczba mieszkańców wzrosła łącznie o 19 osób, a na terenach w iejskich liczba mieszkańców spadła o 16 osób. Średnia gęstość zaludnienia na koniec 2009 r. w yniosła ok. 85 osób na 1 km 2. Tabela 2. Liczba ludności w gminie Lewin Brzeski. Liczba ludności w roku: Gmina Szacunkow o Miasto Lew in Brzeski Sołectw a RAZEM Źródło: Opracow anie włas ne na podstawie danyc h pozyskanych z ewidencji ludności z Urzędu Miejskiego w Lewinie Brzeski m. 19

20 3.7. Sytuacja gospodarcza Do niedaw na, bo do roku 2008 najw iększym a zarazem najlepiej prosperującym zakładem na terenie Gminy Lew in Brzeski była Cukrow nia Wróblin, istniejąca od 1882 r. Była to jedna z najw iększych cukrowni wojew ództwa opolskiego i miała istotny w pływ na kondycję regionalnego rolnictw a. Na terenie gminy sw ój zakład wydobywczy mają Opolskie Kopalnie Surow ców Mineralnych w Opolu, Spółka z o.o. (obecnie występujące pod nazwą Górażdże Kruszywa). Położona na terenie gminy odkryw kow a Kopalnia Lew in Brzeski, produkuje najwyższej jakości kruszywa budow lane. W działalności usługow ej gminy dominują usługi budow lane, instalacyjne, metalow e, transportowe, komunalne, motoryzacyjne i kamieniarskie. Z usług niematerialnych można w ymienić kraw iectwo, fryzjerstw o, wideofilmow anie, napraw a sprzętu AGD i TV, rachunkow ość, usługi geodezyjne oraz projektow anie i nadzór budow lany. Z działalności produkcyjnej dominującej w gminie wymienić należy kamieniarstw o, piekarnictw o, produkcję i przetw órstwo artykułów spożywczych i produkcję wyrobów metalow ych. Z danych zgromadzonych przez GUS wynika, iż najw ięcej podmiotów gospodarczych w mieście Lew in Brzeski działa w sektorach usług, budow nictw a i przemysłu. Ze w zględu na charakter miejski obszaru, sektor rolnictw a nie jest rozw inięty. Wśród przeróżnych dziedzin gospodarczych w arto wyróżnić przemysł, który w samym mieście Lew inie Brzeskim obejmuje: produkcję schodów i elementów drewnianych do klatek schodow ych, produkcję elementów żelbetowych, produkcję w orków foliowych do pakow ania próżniow ego, folii w ielow arstwowych do pakow ania próżniow ego i w atmosferze gazów obojętnych, wydobywanie surowców mineralnych. Do najw ażniejszych zakładów na terenie Gminy Lew in Brzeski należą: MERA Sp. z o. o. - od 1996 roku zajmuje się produkcją i sprzedażą schodów i elementów drew nianych do klatek schodowych i od tego czasu przedsiębiorstw o przebyło długą drogę od małego zakładu rzemieślniczego do Spółki Akcyjnej posiadającej rozbudow aną strukturę sieci sprzedaży w kraju, jak i w ielu klientów zagranicznych. Działalność Mery w Lewinie Brzeskim rozpoczęła się pod koniec 1998 r. po zakupie jednej z hal przy ul. Kościuszki 37. Wraz z rozwojem firmy pow iększała się jej struktura, wzrastało zatrudnienie, pracę podejmow ali mieszkańcy Lew ina i okolic. Firma wykorzystuje najnow sze technologie maszynow e i softwarowe służące do konstruowania schodów. CEZBED Sp. z o. o. - jest jedną z najw iększych w swojej branży firmą, św iadczącą usługi z zakresu kompleksowych inwestycji budow lanych. Sw oją działalnością obejmuje cały kraj. W zakładzie prefabrykacji w Lew inie Brzeskim odbyw a się produkcja elementów żelbetow ych wykorzystyw anych przy budow ie w iaduktów, mostów, hal magazynowych, produkcyjnych, itp. takich jak: stoposłupy, stopy, słupy, ściany, podw aliny. WIPAK Sp. z o. o. - jest fińskim przedsiębiorstw em istniejącym na rynku już przeszło 100 lat. Mimo tego, funkcjonujący m na terenie całej Unii Europejskiej oraz w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Produkcja zakładow a obejmuje w orki foliow e i folie wielow arstwowe do pakow ania próżniow ego. Jest to bardzo wąska specjalizacja. Firma dostarcza swoje produkty bezpośrednio do przedsiębiorstw przemysłow ych.\ Opolskie Kopalnie Surow ców Mineralnych (obecnie występujące pod nazwą Górażdże Kruszywa) Kopalnia Lew in Brzeski - kopalnia zlokalizow ana jest na terenie Miasta Lew in Brzeski oraz wsi Stroszow ice w dolinie rzeki Nysy Kłodzkiej, na jej prawym brzegu, przy drodze relacji Lew in Brzeski Niemodlin. Ze złóż wydobywany jest piasek i żwir, przeznaczony do budow nictwa i wyrobu betonu. "Midrex" Przedsiębiorstw o Wielobranżow e w Lew inie Brzeskim Europa-Stal-Polska Sp. z o.o. w Chróścinie 20

21 PPH Chemia-Bomar. w Skorogoszczy zajmujące się produkcją różnego rodzaju akcesorii samochodowych. Sega Przedsiębiorstw o Wielobranżow e w Łosiow ie Okręgow a Spółdzielnia Mleczarska w Lew inie Brzeskim Usługi Wodno-Kanalizacyjne Hydro-Lew Sp. z o.o. w Lewinie Brzeskim Aktualnie na terenie wsi Oldrzyszowice powstaje ferma hodow lana i przetw órnia ślimaka jadalnego. Natomiast na terenach po Cukrow ni Wróblin pow staje zakład zajmujący się produkcją peletów energetycznych. Tabela 3. Podział podmiotów gospodarki narodowej. w sektorze publicznym: Gmina Lew in Brzeski - podmioty gospodarki narodow ej ogółem 90 - państw owe i samorządow e jednostki praw a budżetow ego ogółem 17 w sektorze pryw atnym: - podmioty gospodarki narodow ej ogółem osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą spółki praw a handlow ego 35 - spółki z udziałem kapitału zagranicznego 8 - spółdzielnie 10 - stow arzyszenia i organizacje społeczne 24 Źródło r. Tabela 4. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w latach Liczba zarejestrow anych Lp. Rok podmiotów Sektor publiczny Sektor pryw atny gospodarczych ogółem Źródło: W sektorze publicznym w 2008 roku zarejestrow ano 90 podmiotów (7,5%), natomiast w sektorze prywatnym 1105 (92,5%) Rolnictw o Na terenie gminy Lew in Brzeski rolnictw o było zawsze jednym z głów nych źródeł utrzymania ludności. Występują tu stosunkow o wysokiej klasy gleby a gospodarstw a indyw idualne są dobrze zorganizow ane. Korzystna jest także liczba zatrudnionych w tej gałęzi gospodarki. 80,2 % pow ierzchni gminy to tereny użytkow ane w różny sposób przez rolników. Same grunty orne zajmują ha. Rolnictw o jest oparte na gospodarstwach indyw idualnych oraz na dużych gospodarstwach przejętych przez Agencję Nieruchomości Rolnych po PGR-ach. Po zlikw idow aniu państw owych gospodarstw rolnych na terenie gminy powstało 7 now ych gospodarstw rolnych. Należą do nich: Gospodarstw o Rolne Eryk Scholz w Ptakow icach; Gospodarstw o Rolne w Przeczy; 21

22 Gospodarstw o Rolne sp. z o.o. w e Wronow ie; Gospodarstw o Rolne przy Cukrow ni Wróblin w Lew inie Brzeskim; Przedsiębiorstw o Produkcyjno Handlow o Usługow e LESROL w Leśniczówce; AGROPOL sp. jaw na w Łosiow ie; AGROGAL sp. z o.o. w Błażejow icach; MLEKOLAND Gmina Lew in Brzeski znajduje się w obrębie grodkowskiego regionu glebow o-rolniczego. Charakteryzuje się on dominacją gleb średnio ciężkich. Stw arzają one korzystne warunki dla produkcji rolnej - można na nich uzyskiw ać wysokie plony wszystkich roślin upraw nych. Oprócz regionu grodkow skiego, niew ielkie fragmenty w zachodniej części gminy należą do regionu niemodlińskiego. Według bonitacji gruntów ornych przeważają tu gleby średnie (ok.38%) oraz dobre (36%). Gleby słabe zajmują ok.25% pow ierzchni gruntów ornych. Na terenie gminy Lew in Brzeski nie występują gleby najlepsze. Najsłabsze gleby orne w ystępują w e wschodniej części gminy. Według wskaźnika w aloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej, gmina posiada dobre możliwości produkcji rolnej (81,8%). Wskaźnik ten lokuje ją w środkow ej części listy wojew ódzkiej (średnia dla w ojew ództwa opolskiego 82,8%). Wskaźnik intensyw ności produkcji roślinnej jest znacząco wyższy niż w całym makroregionie południow o - zachodnim. W Gminie osiąga on w artość 154, w Makroregionie zaś 124. Oznacza to, że w produkcji roślinnej w ystępuje różnorodność upraw. Przew ażają (na tle makroregionu) upraw y buraka cukrow ego, rzepaku i rzepiku. Stosunkow o słabiej rozw inięta jest w gminie hodow la bydła i trzody chlew nej, ale i tak wskaźnik jej intensyw ności jest wyższy niż dla makroregionu. W roku 1997 gmina przystąpiła do programu Odnow a Wsi. Udział w programie, który wzorowany jest na dośw iadczeniach Landu Nadrenii Palatynatu i Austrii, zadeklarow ały trzy sołectwa: Łosiów, Skorogoszcz i Przecza. Do nich, zgodnie z uchw ałą Nr VII/59/2003 Rady Miejskiej w Lew inie Brzeskim z dnia 27 czerwca 2003r., dołączyło sołectw o Oldrzyszow ice. Ponadto sołectw a biorą udział w corocznym konkursie "Piękna Wieś" Rolnikom Gminy Lew in Brzeski służy pomocą Opolski Ośrodek Doradztw a Rolniczego w Łosiow ie. Ważnym kierunkiem jego działalności jest upow szechnianie technologii proekologicznych i propagow anie produkcji zdrow ej żywności. Indyw idualne gospodarstw a rolne na terenie gminy są najw ażniejszym sektorem, poniew aż zajmują one około ¾ pow ierzchni użytków rolnych. Obecnie w Gminie Lew in Brzeski istnieje gospodarstw rolnych. Gospodarstwa bardzo małej tj. 1-2 ha stanow ią aż 61,3% gospodarstw gminy. Gospodarstw a małe tj. o pow ierzchni 2-5 ha stanow ią 13,1 % wszystkich gospodarstw. Gospodarstw a duże i bardzo duże tj. powyżej 20 ha stanow ią 6,6 % wszystkich gospodarstw. Ogólnie można przyjąć że gospodarstwa wykazują duże rozdrobnienie. Gospodarstw a rolne pow inny się skupić na poszukiw aniu dodatkowych pozarolniczych źródeł dochodu, a mianow icie na rozw oju agroturystyki i produkcji żyw ności wysokiej jakości. Ogólna pow ierzchnia zasiew ów w gminie w ynosi 6907,33 ha, co stanowi 40,25% powierzchni ogólnej gminy, w tym 4542 ha zasiew ów znajduje się w gospodarstwach indyw idualnych. Tabela 5. Zestawienie gospodarstw indywidualnych i dużych gospodarstw rolnych w dzierżawie z uwzględnieniem położenia na terenie gminy. Gospodarstwa indywidualne oraz duże gospodarstwa rolne w dzierżawie 1. Błażejowice -Gospodarstwo Rolne w Błażejowicach o powierzchni kilkaset hektarów 2. Borkowice -16 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 1 rolnik o pow. gosp. powyżej 100 ha) 3. Buszyce -21 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 1 rolnik o pow. gosp. -brak rolników indywidualnych -rozdrobnione rolnictwo (14 rolników indywidualnych posiadających gosp. o pow. od 1 do 2 ha) -rozdrobnione rolnictwo (20 rolników indywidualnych 22

23 powyżej 50 ha) posiadających gosp. o pow. od 1 do 2 ha) 4. Chróścina - 13 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 1 rolnik o pow. gosp. powyżej 30 ha) - rozdrobnione rolnictwo (23 rolników indywidualnych posiadających gosp. o pow. od 1 do 2 ha) 5. Golczowice - 21 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 2 rolników o pow. gosp. około 50 ha) 6. Jasiona - 23 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 3 ha, w tym 1 rolnik o pow. gosp. około 50 ha) 7. Kantorowice - 30 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 1 rolnik o pow. gosp. powyżej 50 ha) 8. Lewin Brzeski - Gospodarstwo Rolne przy Cukrowni Wróblin w Lewinie Brzeskim o pow około 500 ha; 9. Leśniczówka - Gospodarstwo Rolne LESROL w Leśniczówce o pow. około 700 ha; 10. Łosiów - Gospodarstwo Rolne AGROPOL w Łosiowie s.c. o pow. około 300 ha -107 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 15 rolników o pow. gosp. powyżej 20 ha) 11. Mikolin wraz z przysiółkiem Piaski - Gospodarstwo Rolne Mikolin Sp zo.o. o pow. około 260 ha -14 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 8 rolników o pow. gosp. powyżej 20 ha) 12. Nowa Wieś Mała - 29 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 4 rolników o pow. gosp. powyżej 15 ha) 13. Oldrzyszowice - 28 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 4 rolników o pow. gosp. powyżej 20 ha) 14. Przecza - Gospodarstwo Rolne w Przeczy o pow. kilkuset hektarów - 22 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 4 rolników o pow. gosp. powyżej 30 ha) 15. Ptakowice - Gospodarstwo Rolne w Ptakowicach o pow. kilkuset hektarów - 22 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 2 rolników o pow. gosp. powyżej 30 ha) 16. Różyna - 64 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 7 rolników o pow. gosp. powyżej 20 ha) 17. Sarny Małe - 32 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 4 rolników o pow. gosp. powyżej 20 ha) 18. Skorogoszcz - 20 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 2 rolników o pow. gosp. powyżej 50 ha) - rozdrobnione rolnictwo (17 rolników indywidualnych posiadających gosp. o pow. od 1 do 2 ha) - zła struktura gospodarstw, - zły dojazd na pola w złym stanie technicznym drogi polne, - rozdrobnione rolnictwo (15 rolników indywidualnych posiadających gosp. o pow. od 1 do 2 ha) - rozdrobnione rolnictwo (15 rolników indywidualnych posiadających gosp. o pow. od 1 do 2 ha) - rozdrobnione rolnictwo (17 rolników indywidualnych posiadających gosp. o pow. od 1 do 2 ha) - rozdrobnione rolnictwo (34 rolników indywidualnych posiadających gosp. o pow. od 1 do 2 ha) - 6 rolników indywidualnych posiadających gosp. o pow. od 1 do 2 ha - 4 rolników indywidualnych posiadających gosp. o pow. od 1 do 2 ha - 9 rolników indywidualnych posiadających gosp. o pow. od 1 do 2 ha - 9 rolników indywidualnych posiadających gosp. o pow. od 1 do 2 ha) - upadłe gospodarstwo rolne po PGRzdewastowane budynki 23

24 19. Strzelniki - 42 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 6 rolników o pow. gosp. powyżej 30 ha) 20. Stroszowice - 27 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 2 rolników o pow. gosp. powyżej 30 ha) -RSP Wydrowice Zakład Gracze na terenie wsi znajdują się jedynie tereny uprawne RSP; pustostany po PGR (m.in. deszczownia, pompownia), - rozdrobnione rolnictwo (13 rolników indywidualnych posiadających gosp. o pow. od 1 do 2 ha) - rozdrobnione rolnictwo (12 rolników indywidualnych posiadających gosp. o pow. od 1 do 2 ha) 21. Wronów - Gospodarstwo Rolne AGROFARM Sp. z o.o. we Wronowie o powierzchni około pow. 450 ha, - 13 rolników indywidualnych o pow. gosp. powyżej 2 ha, w tym 1 rolnik o pow. gosp. powyżej 30 ha) Hodowla oraz produkcja roślinna 1. Błażejowice - produkcja rolno hodowlana - tendencja do zmniejszania 2. Borkowice - hodowla pszczół się ilości indywidualnych 3. Buszyce - indywidualna hodowla trzody chlewnej - uprawy: zboże, ziemniaki, buraki, rzepak, jęczmień oraz niewiele kukurydzy gospodarstw zajmujących się hodowlą trzody chlewnej, 4. Chróścina 5. Golczowice - indywidualna hodowla trzody chlewnej - rozdrabnianie gospodarstw rolnych, - hodowla bydła mlecznego (dostawcy mleka do OSM) - brak produkcji roślinnej na skalę przemysłową, 6. Jasiona - zanik hodowli bydła, 7. Kantorowice - brak wyspecjalizowanych 8. Lewin Brzeski gospodarstw rolnych w 9. Leśniczówka - uprawa zbóż określonej produkcji, 10. Łosiów - indywidualna hodowla bydła, mlecznego i trzody chlewnej, - uprawy: buraki, kukurydza, rzepak, pszenica, - hodowla pszczół, - 2 szkółki ogrodnicze 11. Mikolin wraz z przysiółkiem Piaski - hodowla trzody chlewnej dla własnych potrzeb, - uprawa zbóż 12. Nowa Wieś Mała - uprawa zbóż 13. Oldrzyszowice 14. Przecza - ogrodnictwo, warzywnictwo, - hodowla bydła i trzody chlewnej na sprzedaż 15. Ptakowice - w Gospodarstwie Rolnym uprawa zbóż, - w gospodarstwach indywidualnych: zboża, rzepak, burak cukrowy, - chów bydła i trzody chlewnej, - hodowla pszczół, 24

25 16. Różyna - uprawia się: pszenicę, rzepak, buraki cukrowe, ziemniaki do celów przemysłowych, pszenżyto, kukurydzę, - hodowla bydła i trzody chlewnej na własne potrzeby; 17. Sarny Małe - hodowla trzody chlewnej i bydła (głównie na potrzeby własne) - główne uprawy: rzepak, pszenica, buraki cukrowe 18. Skorogoszcz 19. Strzelniki - uprawa zbóż i buraków cukrowych - hodowla bydła i trzody chlewnej 20. Stroszowice -hodowla trzody chlewnej i bydła na sprzedaż i dla potrzeb własnych 21. Wronów -hodowla trzody chlewnej i bydła znikoma, głównie na własne potrzeby Tabela poniżej przedstaw ia pow ierzchnię zasiew ów i strukturę w edług rodzaju upraw na tle Wojew ództwa Opolskiego i kraju. W strukturze zasiew ów największy odsetek zajmują upraw y zbożowe. Zajmują one 78,6 % ogólnej pow ierzchni zasiew ów. Odsetek ten przewyższa nieznacznie średnią dla Polski i Wojew ództw a Opolskiego. W gminie Lew in Brzeski zanotow ano średni udział pow ierzchni zasiew ów zbóż podstaw owych z mieszankami zbożow ymi na tle wojew ództwa i kraju. Następną pozycję w strukturze zasiew ów zajmują rośliny przemysłow e (16,7%). Jest to nieco w ięcej, niż w Polsce (7%) i w Wojew ództwie Opolskim (13 %). Upraw a ziemniaków stanow i 3,2 % ogólnych zasiewów, co stawia gminę Lew in Brzeski na środkow ym miejscu na tle porów nywanych jednostek. Tabela 6. Powierzchnia zasiewów i struktura według rodzaju upraw w gminie Lewin Brzeski na tle Województwa Opolskiego i kraju w 2002 r. (Powszechny Spis Rolny GUS) Źródło: Powszechny Spis Rolny, 2002 r. GUS 25