VIRIDIS PRZETYKANIE RURY PROWANSJA W OGRODZIE MAGAZYN CENTRÓW OGRODNICZYCH OGRODY CEJLONU PO CO DO OGRODNICZEGO BIAŁE ZŁOTO

Transkrypt

1 OGRODY CEJLONU BIAŁE ZŁOTO 5 PO CO DO OGRODNICZEGO MAGAZYN CENTRÓW OGRODNICZYCH 4 VIRIDIS2013 (w tym VAT 8%) LIPIEC SIERPIEŃ CENA 4,50 zł (w tym VAT 8%) 4(14) zł 2013 ISSN PRZETYKANIE RURY 22 PROWANSJA W OGRODZIE 36

2

3 OD REDAKCJI Wiosna nas w tym roku nie rozpieszczała. Może właśnie z tego powodu tak niecierpliwie czekaliśmy na lato. A skoro już nadeszło, trzeba się nim cieszyć, nie zapominając przy tym, że ogród cały czas potrzebuje naszej troskliwej opieki. Deszczowy czerwiec pokrzyżował wiele ogrodniczych planów i przyczynił się do rozprzestrzeniania się licznych infekcji grzybowych. Miejmy nadzieję, że pogoda nie przygotuje dla nas więcej niespodzianek i że w końcu będziemy mogli cieszyć się swoim ogrodem. Lato dla większości ogrodników to czas upragnionego urlopu. Zanim jednak rozpoczniemy wakacyjne wojaże, warto zajrzeć do sklepu ogrodniczego. Po co? O tym mogą Państwo przeczytać w nowym dziale Po Co Do ogrodniczego?, w którym postaramy się Państwu pokazać produkty nie zawsze kojarzące się ze sklepem ogrodniczym. Gdy cały bagaż zostanie skompletowany, można ruszać w drogę, w której koniecznie powinna towarzyszyć książka Paragon z podróży i kojąca, wakacyjna muzyka Erica Claptona. Pogodnych wakacji życzy DWUMIESIĘCZNIK WYDAWCA: KROKUS UL. KAZIMIERZA WIELKIEGO MYŚLENICE ADRES REDAKCJI UL. KAZIMIERZA WIELKIEGO MYŚLENICE Tel redakcja@magazynviridis.pl REDAKTOR NACZELNY TOMEK JANOW tomek@magazynviridis.pl Tel REDAKTOR PROWADZĄCY KATARZYNA MARCINKIEWICZ katarzyna@magazynviridis.pl SEKRETARZ REDAKCJI KATARZYNA DRAB kasia@magazynviridis.pl FELIETONY Tymon Crawl OPRACOWANIE GRAFICZNE I SKŁAD JöTTE-Graphics VIRIDIS OSOBY WSPÓŁPRACUJĄCE: Hanna i Andrzej Antoszczuk, Adam Chajęcki, Roman Berkowski, Witold Czuksanow, Teresa Góral, Jerzy Kalisiak, Kasia Kapias, Alicja Kołakowska, Stanisław Komperda, Robert Lenert, Mariusz Lewandowski, Łukasz Niemojewski, Michał Nimiro, Piotr Nowak, Jan Paszkowski, Małgorzata Rosa, Agnieszka i Radek Szymscy, Bożena Sibers, Halina Śnieżek-Wilk, Anna Smęda, Joanna Wołejszo, Maciej Wołkowicz, Sylwester Zelek, Danuta i Bolesław Złoccy, Sebastian Żulicki. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów. Redakcja zastrzega sobie prawo do odmowy publikacji reklam bez podania przyczyny. Redaktor Naczelny Tomasz Janow MAGAZYN OGRODNICZY W NUMERZE I PORADNIK SEZONOWY 4. Dwa miesiące w..., O - jak Osa 5-6. Po Co Do ogrodniczego? 7. Lato w ogrodzie 8-9. Roślina prawdę Ci powie o sobie Pomidor! 11. Masz skrzyp, masz problem Powojnik, bliżej nieba 14. Truskawkowe pole 16. Nawadnianie w przydomowym ogrodzie 17. Słoneczne światło Śmietnik po reformie Medicus curat, natura sanat II JAK DOBRZE MIEĆ SĄSIADA Przetykanie rury Przyjaciele z wakacji 26. Na nocnej zmianie III PASIKONIK 1.Na tropie tubylców 2-3.PRZYGODA WILKA AMBARASA 4.Warzywna grządka, Rozwiązania IV PORADY FACHOWCÓW 31. Dobre Rady Pana Romana 32. Dlaczego brązowieją?! 33. Poczuj ogród nosem 34. Ko(sz)mar nocy letniej 35. Hibiskus - gigant kwiatowy Prowansja w ogrodzie Cytrusowe drzewko w domu Mała architektura ogrodowa V GDZIE NA WEEKEND? Zaproszenie do krainy borów i jezior Ogrody Cejlonu VI VIRIDIS POLECA 46. Fiskars QuikFit złóż to sam 47. NOWOŚCI Guano Białe złoto 49. TOP PRODUKT 50. Stihl oczy zwrócone na jakość VII ROZRYWKA 51. Basowa Kuchnia Janka Paszkowskiego 52. Szorstkowiec Fortunego 53. Eric Clapton Ocean Boulevard 54. Krzyżówka, Rozwiązania, Nagrody

4 PORADNIK SEZONOWY DWA MIESIACE W... ogrodzie ozdobnym warzywniku sadzie W razie potrzeby spulchniamy ziemię na grządkach i rabatach niszcząc powstałą skorupę. Wysiewamy niektóre rośliny dwuletnie fiołki rogate, niezapominajki, stokrotki, dziewannę. Z drzew i krzewów liściastych pobieramy sadzonki półzdrewniałe. Prowadzimy regularną walkę ze szkodnikami i chorobami. Pielęgnujemy trawnik. Do głównych zadań należy koszenie, nawożenie i nawadnianie murawy. Obcinamy zwiędłe kwiatostany bylin i krzewów dzięki temu wzmacniamy rośliny, niektóre pobudzamy do dalszego kwitnienia. Zasilamy nawozami wieloskładnikowymi, intensywnie kwitnące letnie rośliny cebulowe (dalie, mieczyki). Sadzimy rośliny cebulowe kwitnące jesienią zimowity i jesienne krokusy. Co dwa trzy tygodnie przycinamy zioła. Planujemy poplony wolne miejsca na grządkach warto uzupełnić rzepą, rzodkiewką, kapustą pekińską, cykorią sałatową, roszponką. Nawozimy pomidory stosując odpowiednie nawozy. Usuwamy zbędne pędy boczne wyrastające z kątów liści. Po zakończeniu zbiorów owoców, wykonujemy cięcie wiśni i czereśni. Po zakończonym zbiorze truskawek robimy porządki na grządkach. Kończymy zasilanie drzew i krzewów nawozami mineralnymi. Rozpoczynamy wysadzanie roślin cebulowych kwitnących wiosną. Skracamy do połowy długości pędy lawendy. Regularnie przycinamy silnie rozwijające się rośliny wodne. Z drzew i krzewów liściastych pobieramy sadzonki półzdrewniałe. Dzielimy byliny, które zakończyły już kwitnienie. Na miejsca stałe wysadzamy siewki roślin dwuletnich. Przycinamy zbyt wybujałe pędy kwiatów na balkonach i tarasach. Na początku miesiąca wysiewamy poplon jesienny szpinak, sałatę masłową, endywię, koper, kapustę pekińską, rzodkiew i rzepę. Ogławiamy pomidory i paprykę. Wyłamanie stożka wzrostu nad ostatnim kwitnącym gronem, sprzyja skierowaniu siły rośliny na rozwój owoców. Zaraz po zbiorach prześwietlamy krzewy porzeczek i agrestu. Po zbiorze malin niepowtarzających owocowania, usuwamy wszystkie pędy, które owocowały w bieżącym roku. W miejscach, gdzie planujemy założyć sad lub jagodnik, wysiewamy nawozy zielone. REKLAMA NIE ZAPOMNIJ O- JAK OSA OSTROŻNIE! Owady są nieodłącznym elementem otaczającej nas przyrody. To stwierdzenie tyczy się zarówno owadów pożytecznych jak i tych, na widok których zamieramy w bezruchu, lub co gorsze, histerycznie zaczynamy machać rękami. Czołową przedstawicielką niemile widzianych w ogrodzie i domu gości z pewnością jest osa. Najczęściej owad nie stanowi zagrożenia dla człowieka. Pozostawiony sam sobie zazwyczaj nie interesuje się obecnością ludzi, a co jest pewne niesprowokowany, nie użądli. Duża liczebność os w naszym otoczeniu zwiększa ryzyko bezpośredniego kontaktu z nimi i w rezultacie może doprowadzić do przykrych konsekwencji. Użądlenie przez pojedynczą osę, a nawet kilkanaście os, dla przeciętnego człowieka jest niegroźne, nie mniej jednak bardzo nieprzyjemne. Inaczej ma się sprawa u ludzi uczulonych na jad. Tu konsekwencje mogą być poważne. Chcąc wyeliminować ryzyko, sięgajmy po różnorodne preparaty zwalczające uciążliwe owady. Osabit jest jednym z takich produktów. Jego stosowanie umożliwia skuteczne zwalczanie os oraz niszczenie ich gniazd. Osabit to prosty w użyciu, pylisty biotoll, który ma natychmiastowe działanie i daje długotrwałe efekty. Rozsypany w odległości ok. 2 metrów od gniazda preparat, gwarantuje szybki efekt biobójczy. Z racji wysokiej szkodliwości, przy stosowaniu preparatu, zaleca się zachowanie szczególnych środków ostrożności. Konieczne jest stosowanie odzieży ochronnej w postaci rękawiczek. Osy są bardzo pożytecznymi owadami - niszczą wiele szkodliwych insektów i porządkują rozkładające się resztki. Dlatego, jeżeli nie istnieje bezpośrednie zagrożenie z ich strony, to najlepiej zostawić je w spokoju.

5 W Lipcu Namiot? Jest! Śpiwór? Jest! Strój kąpielowy? Jest! Konserwy w puszkach? Są! Jeszcze tylko wizyta w ogrodniczym i mogę ruszać w drogę! Po Co Co Do Do Po Do OGRODNICZEGO OGRODNICZEGO PO CO DO OGRODNICZEGO? Zapewne zastanawiają się Państwo, po co ja do tego ogrodniczego się wybieram. Przecież nie będę uprawiać pomidorów na bieszczadzkich połoninach, żebym potrzebowała nawozów czy sznurka żeby je podwiązać... chociaż, swoją drogą, sznurek też może się przydać. Och, pamiętam moje biwakowe początki... zatopiony namiot, godziny spędzone nad rozpalaniem ogniska i przemoczone ubranie, gdy na szlaku złapał mnie niespodziewany deszcz. Jako że człowiek uczy się na błędach, z roku na rok spotykało mnie coraz mniej niespodzianek. Z pełną odpowiedzialnością mogę powiedzieć, że teraz jestem gotowa na wszystko. Wszystko to, dzięki wizytom w sklepie ogrodniczym. Kto jak kto, ale ogrodnicy najlepiej wiedzą jak okiełznać przyrodę, nie tylko tą ograniczoną przez płotki, rollbordery i obrzeża ogrodowe. Doświadczeni globtroterzy doskonale wiedzą, że zgrabna saperka, ostra finka i poręczna siekierka, to nie zestaw gadżetów lecz podstawowy elementarz podróżnika. Utworzenie wału chroniącego namiot przed zalaniem, zastruganie patyków na kiełbasę czy przygotowanie drewna na ognisko, jeszcze do niedawna było poza moim zasięgiem. Odkąd Fiskars towarzyszy mi w podróży przez leśne zarośla, poza zasięgiem pozostaje tylko moja komórka. Wyjeżdżając na wakacje zależy mi na tym, by być jak najbliżej przyrody. Problem pojawia się wtedy, gdy ta przyroda zaczyna naruszać zagwarantowaną mi przez konstytucję nietykalność osobistą. Wakacje z komarem to nie tytuł najnowszej powieści przygodowej dla młodzieży, a scenariusz wielu letnich wieczorów spędzonych przy ognisku. By nie tracić czasu na odpędzaniu się od natrętnych współbiesiadników nie mogę zapomnieć o chusteczkach, płynach lub żelach odstraszających uciążliwe komarzyska oraz chroniących moją skórę przed ukąszeniami kleszczy, które mogą być wyjątkowo niemiłą pamiątką z wakacji. By chronić namiot przed nieproszonymi gośćmi muszę zabrać ze sobą elektrofumigator turystyczny, zasilany dołączonymi do zestawu bateriami. Zajmuje on niewiele miejsca, a zapewni mi spokojny sen. Przyda się również preparat na mrówki, no chyba, że jesteśmy skłonni dzielić się prowiantem z maluczkimi sąsiadami. Do koszyka wrzucam także ekologiczną podpałkę do grilla. Rozpalenie ogniska przy jej użyciu jest 3 razy prostsze niż korzystanie ze zwykłego papieru i 300 razy prostsze, niż gdy dysponujemy tylko kolorowymi gazetami. Saperka, finka, siekierka, preparaty na komary i kleszcze, środek na mrówki, podpałka... czy coś jeszcze? No tak, jeszcze sztormiak lub cienka kurtka przeciwdeszczowa, którą łatwo upchnąć w plecaku. To również można dostać w sklepie ogrodniczym. Zmotoryzowani wędrowcy mogą zaopatrzyć się również w gazowe butle turystyczne umożliwiające przygotowanie posiłku oraz współpracujące z butlami lampy oświetlające camping po zmroku. Jak widać, wizyta w sklepie ogrodniczym powinna być punktem obowiązkowym przed wyjazdem na biwak, tym bardziej, że po powrocie... 5

6 PO CO DO OGRODNICZEGO? W Sierpniu Po Co Co Do Do Po Do OGRODNICZEGO OGRODNICZEGO No właśnie, po powrocie, to się dopiero będzie działo! Dlatego, by uniknąć traumy po powrocie z wakacyjnego wyjazdu, zabezpieczam dom na wiele sposobów. Dom pozostawiony sam sobie na okres dwóch tygodni, może zacząć żyć własnym życiem. Co prawda, znajomy zaglądnie do mieszkania, jednak z pewnością nie zwróci uwagi na stado muszek owocówek czy nowe mrowisko powstałe tuż przy wejściu do domu. Jego uwadze z pewnością umknie również zdominowana przez ślimaki rabata i wygłodniałe kwiatki, którym oprócz podlewania przydałaby się dawka nawozu. O wszystkie te szczegóły wolę zadbać sama, dlatego też przedwyjazdowa wizyta w sklepie ogrodniczym, wiąże się również z zakupem różnorodnych preparatów odstraszających szkodniki i nawozów, które zaopiekują się roślinami podczas mojej nieobecności. Pułapka na muszki owocówki, granulat na krety i żel tworzący mechaniczną barierę dla ślimaków mój koszyk powoli się zapełnia. Dorzucę tylko moskitierę i pałeczki nawozowe do surfinii zasadzonych w skrzynkach to, że ja mam urlop, nie znaczy, że mój ogród również go ma. Po powrocie zapewne czekać mnie będzie koszenie trawnika, plewienie rabat i reanimacja przesuszonego warzywnika. Wolę o tym pomyśleć już teraz żyłka do koszenia, rękawiczki, nawóz interwencyjny do warzyw... Zapomniałabym o preparacie grzybobójczym, przecież nie rzucę pomidorów na pożarcie zarazy i mączniaka. Profilaktyczny oprysk z pewnością zmniejszy prawdopodobieństwo, że po powrocie w mojej szklarni zobaczę pomidorowy armagedon. Ostatnimi czasy do grupy ogrodniczych sprzymierzeńców i pomocników dołączyły preparaty bakteryjne. Co prawda, póki co dałam się namówić jedynie na bakteryjny środek do szamb, ale w związku z wyjazdem chyba pokuszę się jeszcze o saszetki antyodorowe. Zobaczę, czy zgodnie z zapewnieniami producenta, dzięki nim zabezpieczę śmietnik przed nieprzyjemnym zapachem i inwazją much, które ten zapach przyciąga. Raz, twa, trzy, pięć... siedem... nazbierało się tego trochę, a wydawać by się mogło, że do ogrodniczego warto zaglądać jedynie wiosną. Na sam koniec w koszyku ląduje poradnik ogrodniczy. W końcu urlop bez ciekawej lektury nie może być udany! <km> 6

7 PORADNIK SEZONOWY Lato w w ogrodzie Adam Chajęcki Centrum Ogrodnicze GAJ, Wrocław W ogrodach istna burza kwiatów, kolorów i zapachów a ciepłe, słoneczne dni nastrajają nas wakacyjnie. Cieszymy się swoim ogrodem, spędzamy czas na świeżym powietrzu, podziwiamy letnie kwiaty, poprawiamy w nim to, co jest nie dopracowane. Jeśli chcemy posadzić nowe rośliny musimy wybierać te sprzedawane w pojemnikach. Liście róż poddajemy stałej obserwacji, ponieważ w czasie upałów i suszy atakowane są przez różne szkodniki, a przy deszczowej pogodzie również przez choroby grzybowe. Szybkie wykrycie pierwszych objawów zagrożenia i interwencja na początku inwazji sprzyja skutecznemu pozbyciu się kłopotu. Obserwujmy też iglaki jeżeli żółkną sprawdźmy, czy nie zostały opanowane przez przędziorki lub choroby grzybowe. Pamiętajmy o ich stałym zasilaniu. W przypadku późnych odmian jabłoni warto przerzedzić im zawiązki. Dzięki temu możemy oczekiwać dużo dorodniejszych pozostałych owoców. Gałęzie, które wytworzyły ich szczególnie dużo należy podeprzeć, aby nie złamały się pod ich ciężarem. Przycinamy delikatnie żywopłoty liściaste, najlepiej przy pochmurnej pogodzie, wówczas ostre słońce nie poparzy świeżo odsłoniętych liści. Kosimy regularnie trawę pamiętając, że wyższa trawa bardziej zacienia glebę, która w mocniejszym stopniu ulega wysuszeniu. Nie należy strzyc trawnika zbyt często i zbyt nisko. W czasie upałów podlewamy go obficie, najlepiej rano lub wieczorem. W lipcu możemy w pełnej krasie podziwiać piękno clematisów (powojników). Są to pnące byliny lub krzewy o niespotykanie różnorodnych i pięknych kwiatach. Nie lubią one gleb ciężkich i podmokłych. Idealne dla nich stanowiska to gleby żyzne, próchnicze i średnio wilgotne. Te niezwykłe rośliny lubią, kiedy ich dolna część jest w cieniu a górna wystawiona do słońca (choć są również odmiany najlepiej rosnące w półcieniu). W sierpniu możemy zacząć sadzenie drzew i krzewów iglastych, które zakończyły już fazę wzrostu. Od drugiej połowy miesiąca rozpoczynamy sadzenie cebulek kwiatowych kwitnących wiosną, m.in. tulipanów, lilii, hiacyntów i krokusów. Nieco wcześniej sadzimy zimowity i jesienne krokusy, które zakwitną już tej jesieni. Przycinamy żywopłoty iglaste. Ostatni raz wykonujemy cięcia cyprysów, cisów, jałowców i modrzewi. Na miejsca stałe wysadzamy siewki roślin dwuletnich uzyskane z nasion wysianych w czerwcu na rozsadniku (bratki, laki, stokrotki, goździki brodate). Koniec sierpnia jest doskonałym momentem do sadzenia piwonii. Posadzone później, mogą nie zakwitnąć następnej wiosny, a czasem i przez kilka lat. Stanowisko odpowiednie dla piwonii to miejsce słoneczne, dobrze zdrenowane. Gleba powinna zawierać dużo próchnicy. Pod koniec sierpnia usuwamy część liści zacieniających dojrzewające winogrona oraz przycinamy część tegorocznych pędów. Dzięki temu dojrzewające owoce będą miały więcej słońca. Podobnie jak w ubiegłych miesiącach rośliny na tarasach i balkonach regularnie podlewamy (podczas upałów nawet dwa razy dziennie), zasilamy nawozami oraz usuwamy przekwitłe kwiaty. Jeśli planujemy dłuższy wyjazd warto mocniej podlać ogród lub zapewnić roślinom opiekę znającej się na rzeczy osobie. Niezależnie od skali problemów, z jakimi przyjdzie nam się zmierzyć ogród i rosnące w nim rośliny z nawiązką zrekompensują nasze wysiłki włożone w codzienną pielęgnację. Satysfakcji z poniesionych trudów serdecznie życzę naszym czytelnikom. Z ogrodniczym pozdrowieniem Adam Chajęcki Centrum Ogrodnicze GAJ REKLAMA CENTRUM OGRODNICZE GAJ Wrocław ul. Żernicka 1 (Nowy Dwór) tel

8 PORADNIK SEZONOWY ROŚLINA PRAWDĘ CI POWIE O SOBIE... W kolejce do tronu Małgorzata Rosa Natura, Brzesko HORTENSJE OGRODOWE Hortensja większości z nas kojarzy się z ogródkiem wiejskim. Skojarzenie trafne, jednak już nieco nieaktualne, gdyż w ostatnich latach ten wyjątkowy gatunek wdarł się również do miejskich domów, zarówno tych tradycyjnych jak i bardzo nowoczesnych, a wielbiciele ich piękna hodują je także w donicach na balkonach i tarasach. 1. Kto to taki? Pochodzi z Japonii, a jej wspaniałe kwiatostany (kuliste, talerzowe lub wiechowate) przybierają najrozmaitsze barwy. Kwiaty hortensji występują w szerokiej gamie kolorów: biel, róż, czerwień i różne odcienie błękitu. Kwitną od czerwca do września. Najczęściej spotykane gatunki to: hortensja ogrodowa (Hydrangea macrophylla), hortensja bukietowa (Hydrangea paniculata), hortensja krzewiasta (Hydrangea arborescens) hortensja pnąca (Hydrangea petiolaris). Zazwyczaj dorastają do m. i przybierają kulisty pokrój. Wyjątek stanowi Hydrangea petiolaris, która odbiega od sióstr zarówno rozmiarem (na ogół jest większa) jak i pokrojem (silne pnącze wymagające stabilnych podpór). Sporych rozmiarów kwiatostanów nie sposób nie zauważyć z daleka, ale dopiero przy bliższym przyjrzeniu się ukazują całą swoją urodę. Kwiatostany składają się z wewnętrznych płodnych i zewnętrznych płonnych kwiatów. 2. Wymagania Hortensje sadzimy w miejscach zacisznych i ciepłych, ponieważ nie są one całkowicie odporne na mróz (zwłaszcza pąki kwiatowe). Na zimę krzew należy zabezpieczać, robiąc kopczyk chroniący korzenie (podobnie jak dla róż). Tak zabezpieczony krzew nawet jeśli odmrozi sobie część nadziemną, to świetnie się zregeneruje i wypuści wiosną nowe pędy z dolnych pąków. Hortensje lubią ziemie żyzne, pulchne, próchniczne i wilgotne ale nie mokre o odczynie kwaśnym lub lekko kwaśnym (ph 5-5.5), dobrze znoszą zanieczyszczenie powietrza, a więc nadają się do miast. 3. Stanowisko Najlepsze są miejsca półcieniste lub umiarkowanie nasłonecznione. Warunkiem dobrego wzrostu i kwitnienia jest zapewnienie im dostatecznej ilości wody. Bez tego szybko więdną oraz skąpo i nieefektownie kwitną. 4. Nawożenie Regularne, szczególnie w miesiącach wiosennych i na początku lata. Nawozy wieloskładnikowe, ale nie zawierające związków wapnia, który powoduje u nich chlorozę żółknięcie liści, osłabienie rośliny, a nawet zamieranie. Polecam typowe nawozy do hortensji i rododendronów lub inny roślin kwaśnolubnych. Mogą być granulowane lub w proszku, który rozpuszcza się w wodzie. Odmiany hortensji o niebieskich kwiatach wymagają kwaśniejszego podłoża. Odczyn gleby ma bezpośredni wpływ na kolor kwiatów. Przy ph 5.5 będą one bardziej niebieskie, przy ph 6.5 bardziej czerwone. Utrzymując kwasowość pomiędzy tymi poziomami, mamy szansę uzyskać kwiatostany dwukolorowe. 8

9 6. Cięcie PORADNIK SEZONOWY Konieczne w przypadku tych roślin. Wiosenne cięcie przeprowadzamy dopiero wtedy gdy hortensja odżyje i zacznie się jej wzrost. Wówczas wtedy dopiero dokładnie widać, które gałązki są definitywnie obumarłe. Usuwamy pędy martwe, cienkie i te które wyginają się do dołu. Następnie skracamy koronę o ¼. Cięcia pod koniec lata do wczesnej wiosny należy unikać. Urok tych efektownych kwiatostanów możemy zachować na bardzo długo, ścinając do wazonu kwiaty z górnej części krzewu. Podczas procesu zasychania zmieniają barwy. Im silniej przycinamy pędy, tym obficiej kwitnie w następnym roku. Pozostałe nieścięte kwiatostany jesienią nadadzą naszemu otoczeniu niepowtarzalny klimat. 7. Choroby i szkodniki Hortensje często atakowane są przez choroby grzybowe oraz uciążliwe szkodniki. Odpowiednia diagnozę można postawić, szczegółowo analizując konkretne symptomy chorobotwórcze: brązowe plamy na liściach szara pleśń rośliny 2-3 krotnie opryskujemy preparatem Rovral Flo, zachowując 14 dniowe odstępy pomiędzy zbiegami. na liściach pojawiają się okrągłe lub owalne, brązowe plamy, które z czasem zasychają i mogą się wykruszać plamistość liści po stwierdzeniu objawów krzewy powinniśmy opryskać trzykrotnie, w odstępach dziesięciodniowych, preparatami: Topsin 500 SC lub Score 250 EC. na najmłodszych liściach i pędach pojawia się biały, mączysty nalot grzybni, a z czasem chore liście zmieniają zabarwienie na purpurowo-brązowe mączniak prawdziwy wykonujemy oprysk Score 250 EC lub Topsin 500 SC. liście żółkną, a ich nerwy pozostają zielone chloroza powstaje na skutek małej kwasowości podłoża lub nieodpowiedniego nawożenia lub jego braku. Sposobem na przywrócenie dobrego wyglądu roślin jest zakwaszenie podłoża odpowiednim nawozem lub zastosowanie preparatu zakwaszającego podłoże. liście żółkną, na spodniej stronie widoczna pajęczynka przędziorki krzewy 3 krotnie opryskujemy preparatem Magus 200 SC lub Ortus 240 S.C.. Odmiany które warto mieć: Hortensja ogrodowa: Merveille Sanguine, Rotschwanz, Bluebird, Annabelle, You&Me Forever, Alpengluhen. Hortensja bukietowa: Pinky Winky, Grandiflora, Pink Diamond, Tardiva Hortensja krzewiasta: Annabelle, The Pink Annapelle - Invinciblee, Pink Picushion Hortensja pnąca: Mirranda REKLAMA Jeżeli różę nazywamy królową kwiatów, to hortensji z pewnością należy się tytuł księżniczki. CENTRUM OGRODNICZE Produkty przydatne w uprawie i pielęgnacji hortensji Brzesko, Solskiego 22 Tel: Bochnia, Trudna 41 Tel:

10 P mid r! PORADNIK SEZONOWY Zazwyczaj w przydomowych ogrodach hodujemy sprawdzone odmiany pomidorów, wiemy czego się po nich spodziewać i jak o nie dbać. Jednak czy robimy wszystko, by osiągnąć obfity i pełnowartościowy plon? Pomidorowe szaleństwo przed nami. Poniżej kilka wskazówek jak cieszyć się aromatycznymi, jędrnymi owocami do późnej jesieni. Prowadzenie Aby uzyskać z roślin dużo owoców dobrej jakości, krzewy pomidora należy odpowiednio prowadzić uniemożliwiając im swobodny wzrost.usuwanie pędów rozpoczynamy jak najwcześniej, wówczas roślina skieruje wszystkie siły na tworzenie owoców, a nie licznych rozgałęzień, na których nie będzie kwiatów ani owoców. W miarę wzrostu skracamy pęd główny powyżej drugiego kwiatostanu. Nowe rozgałęzienia pojawiają się w miejscu, w którym liście wyrastają z pędu głównego. Z pędów bocznych zachowujemy ten, który znajduje się najwyżej, jego uszczykujemy dopiero, gdy wytworzy drugi kwiatostan. Wszystkie inne rozgałęzienia usuwamy, podobnie jak wilki wyrastające w kątach liści. Jeżeli uprawiamy odmiany samokończące lub drobnowocowe nie musimy formować krzewów. Kiedy owoce są już dobrze ukształtowane, możemy usunąć osłaniające je liście. Odsłaniając owoce sprawimy, że będą one smaczniejsze i bardziej aromatyczne. Podlewanie Pomidory mają duże wymagania w stosunku do wody, przy czym nie lubią jak leje się im na głowę. Przez całe lato krzewy podlewamy obficie i regularnie u podstawy rośliny, unikając moczenia liści. W celu ograniczenia strat wody warto zastosować ściółkę, najlepiej organiczną, np. słomę. Zapylanie Pomidory są roślinami obcopylnymi. Uprawa w gruncie umożliwia swobodną pracę owadów, jednak rośliny rosnące w tunelu czy szklarni wymagają od nas trochę więcej pracy. Kwiaty możemy zapylać sami lub poprosić o pomoc owady. REKLAMA W pierwszej kolejności powinniśmy zadbać o to, aby chociaż przez część dnia owady mogły dostać się pod osłony. Możemy też sami potrząsać kwiatami pomidorów, żeby pyłek uniósł się w powietrze, lub przenosić pędzelkiem pyłek z jednej rośliny na drugą. Najlepiej robić to rano po obeschnięciu roślin i przed upałem (w wysokiej temperaturze pyłek nie kiełkuje). Nawożenie Zbilansowane nawożenie pomidorów możemy uzyskać stosując nawozy dedykowane tej grupie roślin. Duża zawartość fosforu i potasu umożliwi zawiązywanie owoców, ich prawidłowy wzrost, wybarwianie i dużą odporność na typowe choroby grzybowe, np. zarazę ziemniaka. OGRÓD CENTRUM Artykuły ogrodnicze Dealer firmy STIHL, Makita Serwis: Makita, Briggs & Stratton, STHIL, HONDA Zapraszamy Pn-Pt 9-18 Sobota 9-14 Tel ogrodc@interia.pl Wielicka Kraków Tel: Jeszcze tylko tydzień i będzie je można zrywać. Naturalny nawóz do pomidorów.

11 Ochrona Pomidor wykazuje dużą wrażliwość na choroby grzybowe, dlatego też, powinniśmy zadbać o prawidłowy dobór stanowiska, odpowiedni sposób nawadniania oraz działania profilaktyczne zmniejszające ryzyko wystąpienia chorób. Chcąc zwiększyć odporność na patogeny, możemy posłużyć się wieloma domowymi preparatami. Wywar z czosnku : Główkę posiekanego czosnku gotujemy w 1 l wody na małym ogniu przez około 20 min. Uzyskanym wywarem opryskujemy rośliny raz w tygodniu. W czasie owocowania warto regularnie stosować oprysk z chudego mleka rozcieńczonego z wodą (1:4). Jeżeli mamy wątpliwości co do skuteczności receptur babuni, możemy sięgnąć po środki ochrony dostępne w sklepach ogrodniczych. Chcąc w porę wystartować z ochroną, zwracajmy uwagę na pojawiający się w mediach komunikat dla alergików o wzroście stężenia zarodników grzybów w powietrzu. Zabiegi ochronne wykonywane w momencie pojawienia się objawów umożliwiają jedynie podtrzymanie rośliny przy życiu, tylko profilaktyka gwarantuje nam pomidorowy sukces. PORADNIK SEZONOWY Masz skrzyp, masz problem Choinki w ogrodzie są ładne, o ile mamy na myśli drzewa iglaste, a nie, trudne w zwalczeniu, skrzypy polne. Skrzyp polny potrafi skutecznie uprzykrzyć życie każdemu ogrodnikowi. Niekontrolowany skutecznie wyprze z ogrodu niejedną populację roślin ozdobnych, a także zmniejszy plonowanie warzyw. Panoszący się na grządkach skrzyp może być sygnałem, że z naszą ziemią dzieje się coś złego. Najpewniej potrzebuje ona wapnowania (podwyższenie odczynu) lub zdrenowania (wysoka wilgotność, mocne zagęszczenie podłoża ). Wykonanie powyższych zabiegów nie oznacza jednak, że pozbędziemy się skrzypu raz na zawsze. Wszystko to za sprawą głębokiego systemu korzeniowego charakteryzującego się dużą zdolnością regeneracyjną, niewielkiej powierzchni chłonięcia preparatów (pokrój choinki) oraz znacznemu wysyceniu krzemionką (ułatwiony spływ herbicydów). W jego zwalczaniu najważniejsza jest wytrwałość. Objawy charakterystyczne dla zarazy ziemniaka. Na oprysk jest już za późno. Zbiór Owoce pomidorów dojrzewają po około dniach od czasu zakwitnięcia kwiatów. Większość odmian pomidora ma tendencję do równomiernego dojrzewania owoców. Przy odpowiednim prowadzeniu rośliny nie powinniśmy mieć problemów ze zebraniem wszystkich dojrzałych gron z krzaczka. Jednak jeżeli, mimo kończącego się sezonu, na krzaczkach w dalszym ciągu pozostają niedojrzałe owoce, możemy je zerwać i ułożyć w ciemnym i dość ciepłym miejscu, gdzie dojrzeją lub wykorzystać na sałatki lub przetwory z zielonych pomidorów. REKLAMA P.P.H. AGROMIR Nawojowa Góra ul. Krakowska Krzeszowice Tel: (12) , , Serwis: (12) W przydomowych ogrodach można zwalczać skrzyp na trzy sposoby: - stosowanie zbilansowanego nawożenia wapniowego, - częste spulchnianie podłoża połączone z dokładnym wybieraniem części nadziemnej i podziemnej skrzypu, szczególnie wiosną przed wysypem zarodników, - uprawa roślin silnie zacieniających i częste koszenie użytków zielonych. Do zwalczania skrzypów można wykorzystać również wybrane herbicydy np. Starane 250 EC (Roundup nie działa!). Nie gwarantują one jednak pełnego sukcesu. Paradoksalnie duże dawki środków chemicznych są często mniej skuteczne od mniejszych, co tłumaczone jest tym, że szybkie obumarcie części nadziemnych ogranicza przemieszczanie preparatów w głąb pędów podziemnych, które w efekcie przeżywają i ponownie odbijają. W związku z tym, że każdy kij ma dwa końce, również w kontrolowanej obecności skrzypu w naszym ogrodzie możemy znaleźć kilka zalet : - wykorzystanie wywaru skrzypu w walce z chorobami grzybowymi oraz szkodnikami roślin ozdobnych, - wykorzystanie skrzypu w kosmetyce i medycynie naturalnej. Zapewniamy fachowy serwis i części zamienne TEST CENTER 11

12 PORADNIK SEZONOWY Powojnik, bliżejnieba bliżejnieba Pnący? Tangucki? Jesienny? Kwiecisty? A może mieszaniec wielkokwiatowy? Który Clematis powinien trafić właśnie do Twojego ogrodu? Szeroka gama gatunków i odmian skupiona pod wspólną nazwą Clematis sprawia, że w zależności od naszych upodobań i warunków jakie jesteśmy w stanie stworzyć roślinie, z pewnością znajdzie się powojnik skrojony na miarę naszego ogrodu. Wydawać by się mogło, że jak powojnik, to zawsze pnący, a na dodatek wielkokwiatowy i w intensywnych odcieniach fioletu lub różu... nic bardziej mylnego. Powojnik pnący (Clematis vitalba) Wieloletnie pnącze uprawiane głównie ze względu na błyskawiczny wzrost i dużą mrozoodporność. Małe, niepozorne, przyjemnie pachnące kwiaty utrzymują się na roślinie od lipca do października, a powstałe z kwiatów puszyste owocostany są dekoracją również w zimie. Ma małe wymagania glebowe i stanowiskowe. Jest rośliną bardzo ekspansywną. Pędy powojnika pnącego mogą osiągać długość 20 m! Powojnik tangucki (Clematis tangutica ) Niepozorne pnącze sięgające nawet 2 m długości o licznych, zwisających, żółtych kwiatach. Kwitnie obficie w czerwcu i lipcu, często powtarza kwitnienie jesienią. Jego dodatkową ozdobą są puszyste owocostany, które pojawiają się od połowy lata. We wrześniu rozpoczyna spoczynek i zasychają na nim liście. Należy sadzić go na słonecznych stanowiskach. Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest wiosenne obcinanie zeszłorocznych pędów na wysokości cm. Powojnik wielkokwiatowy Powojnik jesienny (Clematis terniflora) Pnącze dorastające do 7 metrów wysokości. Kwiaty pojawiają się jesienią wrzesień-listopad, są niewielkie, białe, w kształcie przypominające gwiazdki, przyjemnie pachną. Do podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych należy wiosenne cięcie (należy wyciąć wszystkie pędy na wysokości 50 cm od ziemi). Liście pozostają zielone przez całą jesień, nawet do grudnia. Powinien być sadzony w miejscach słonecznych, ciepłych przy wysokich, mocnych podporach. Źle reaguje nawet na krótkotrwałe susze, w okresach niedoboru wody, konieczne jest nawadnianie. Powojnik kwiecisty (Clematis florida ) Unikalna roślina o bardzo oryginalnych kwiatach: białych z jasnozielonym pasem przez środek działek i fioletowoczarnymi pręcikami. Jesienią całe kwiaty zielenieją. Kwitnie tylko na tegorocznych pędach od czerwca do września. Nie jest całkiem mrozoodporna. Powojnik kwiecisty jest dość trudny w uprawie. Wymaga stałej, umiarkowanej wilgotności podłoża, szczególnie w czasie kwitnienia. W czasie wzrostu należy go rozpinać na podporach i podwiązywać, by zapewnić właściwą ekspozycje kwiatów i dostęp światła do liści. REKLAMA CENTRUM OGRODNICZE Przede wszystkim Al. Tysiąclecia Nowy Targ tel Zapraszamy pn - pt 8-19 sob ul.malczycka 4 tel ŚRODA ŚLĄSKA

13 PORADNIK SEZONOWY Powojniki wielkokwiatowe (mieszańce) Są to piękne, obficie i długo kwitnące pnącza w rozmaitych barwach i odcieniach. Cienkie pędy czepiają się podpór za pomocą ogonków liściowych i szypułek kwiatowych. Powojniki wielkokwiatowe kwitną najczęściej na zeszłorocznych pędach w m-cu V i na początku VI, bywa, że latem powtarzają kwitnienie na tegorocznych pędach. Na rynku co rusz pojawiają się odmiany, które zachwycają pięknem i oryginalnością kwiatów. Wyjątkowe kwiaty powojnika kwiecistego Ogólne warunki uprawy: Większość clematisów wymaga gleby żyznej, próchniczej, lekkiej i głęboko uprawionej, o ph 6,5-7,5 nie tolerują gleb kwaśnych oraz zasolonych. Dużo korzyści przynosi nawożenie nawozami typu osmocote. Rośliny bardzo źle znoszą przesuszenie i przegrzanie bryły korzeniowej. Aby uniknąć problemów, glebę wokół roślin warto ściółkować lub obsadzać niskimi roślinami zadarniającymi. Istotnym zabiegiem, wpływającym na obfitość kwitnienia jest cięcie roślin dostosowane do odpowiedniego gatunku i odmiany. Powojnik wielkokwiatowy odmiana Niobe Przyjmuje się, że powojniki kwitnące wiosną (kwiaty na pędach ubiegłorocznych) przycina się zaraz po przekwitnięciu bardzo delikatnie na wysokości ok. 1,5 metra. Powojniki kwitnące latem lub jesienią (kwiaty na pędach tegorocznych), przycinamy na wysokości ok. 40 cm. późną jesienią (k.xi) lub bardzo wczesną wiosną (p.iii). Za odrobinę troski powojniki odpłacą się nam obfitym kwitnieniem. REKLAMA Powojnik tangucki odm. Pamela Jackman

14 PORADNIK SEZONOWY Truskawkowe pole Większość z nas pamięta czasy, kiedy to przy każdym domu rosło poletko truskawek. Po kilku latach bessy, Fragaria ananassa wraca do łask. Aromatyczne owoce z własnej działki, to marzenie każdego ogrodnika. Podstawą truskawkowego sukcesu jest odpowiedni wybór i przygotowanie stanowiska. Dobrze jest, gdy dysponujemy słonecznym terenem oraz żyzną, zasobną w próchnicę, dostatecznie przewiewną glebą. Podłoże pod truskawki musi być dobrze uprawione. Przygotowanie terenu rozpoczynamy od wiosennego przekopania gleby z dużą ilością obornika. Jako przedplon korzystne jest wsadzenie roślin kapustnych lub wczesnych ziemniaków. Zastosowanie warzyw o krótkim okresie wegetacji umożliwia nam wykorzystanie powierzchni. Po zebraniu letniego plonu, glebę należy głęboko przekopać (można dodać kompost) i dokładnie oczyścić z chwastów wieloletnich (m.in. perz, rdest, mniszek). Gdy ziemia się trochę uleży, można przystąpić do sadzenia. Najlepszą porą zakładania zagonów z truskawkami w przydomowych ogródkach jest przełom lipca - sierpnia. W razie suszy posadzone krzaczki trzeba będzie podlewać, jednak już w następnym roku zbierzemy pierwszy plon. Termin ten jest korzystny również ze względu na dużą dostępność sadzonek. Krzaczki sadzone w terminie późniejszym - wrześniu, październiku ładnie się ukorzenią, jednak prawdopodobieństwo owocowania jest niewielkie. Najmniej korzystnym terminem sadzenia jest wczesna wiosna. Co prawda sadzonki również powinny się ładnie "przyjąć", ale ze względów praktycznych nie poleca się tego terminu - rośliny będą wymagały całorocznej pielęgnacji (plewienie, ochrona, ściółkowanie), a owoce i tak pojawią się dopiero w przyszłym roku. Młode truskawki do nasadzeń możemy pozyskiwać pobierając je bezpośrednio z roślin matecznych, REKLAMA Specjalistyczny nawóz zapewni dorodne plony kupując sadzonki doniczkowane, lub korzystając z truskawek "frigo". Truskawki frigo pobierane są z matecznika w okresie spoczynku zimowego, sortowane i przechowywane w chłodni. Wykorzystuje się je głównie w uprawie sterowanej przez plantatorów. Owocują po 8 tygodniach od terminu sadzenia, jednak wymagają dokładniejszej pielęgnacji (zwłaszcza podlewania). Zniechęcać może również cena - sadzonki frigo mogą być dwukrotnie droższe od sadzonek doniczkowanych, a nawet trzykrotnie droższe od sadzonek zielonych pobieranych bezpośrednio z roślin matecznych. Dobrze przygotowana sadzonka powinna być młoda, ładnie ukorzeniona, z kilkoma zdrowymi liśćmi. Bardzo ważną rzeczą jest odpowiednie umieszczenie rośliny w ziemi. Pączek wierzchołkowy (serduszko), nie może być przykryty ziemią. Sadzonki posadzone za głęboko trudno się rozwijają. Rozstaw między roślinami powinien wynosić cm. Ziemię wokół sadzonek należy uklepać i podlać, a także wyściółkować słomą lub folią. Pierwsze nawożenie można wykonać wiosną następnego roku. Podczas pielęgnacji truskawkowego pola powinniśmy pamiętać o: - ściółkowaniu - najlepiej słomą, którą po sezonie można przekopać powodując zwiększenie zawartości próchnicy w glebie, - usuwaniu rozłogów zagęszczających rzędy i wpływających na obniżenie plonu, - regularnym i jednocześnie umiarkowanym nawożeniu - zbyt duża ilość składników pokarmowych powoduje nadmierne tworzenie rozłogów, - podlewaniu - długo utrzymująca się susza może niekorzystnie wpłynąć na jakość i obfitość owocowania, - usuwaniu chwastów - młode krzaki truskawek bardzo łatwo zagłuszane są przez chwasty co znacznie obniża owocowanie. Największe zbiory z truskawek sadzonych w lipcu - sierpniu uzyskamy w drugim roku uprawy, w każdym kolejnym roku ilość i jakość zbieranych owoców będzie spadać. Maksymalna żywotność plantacji (przy prawidłowej pielęgnacji i nawożeniu) wynosi cztery lata. 68 lat tradycji, ul. Jednosci Narodowej 30, Kołobrzeg

15 SKUTECZNE PREPARATY BIOLOGICZNE Uwaga: nowe wygodniejsze wielkości opakowań TABLETKI BIOLOGICZNE DO SZAMB I KANALIZACJI Upłynniają i redukują zawartość szamba, eliminują przykre zapachy COMPOSTREAT Przyśpiesza kompostowanie; szczególnie polecany do kompostowania liści i trawy ODTŁUSZCZACZ BIOLOGICZNY DO RUR I KANALIZACJI Rozkłada osady tłuszczu w rurach i przydomowych oczyszczalniach; zapobiega gromadzeniu się nowych osadów NOWOŚĆ bluexpert ODOR STOP. Płyn do natychmiastowej likwidacji smrodu z kontenerów i pojemników na odpadki ODKAMIENIACZ BIOLOGICZNY Odkamienia i czyści muszle klozetowe i urządzenia sanitarne; usuwa kamień, rozkłada złogi wapienne SASZETKI ANTYODOROWE DO POJEMNIKÓW NA ODPADKI Usuwają, a nie tylko maskują, przykre zapachy powstające w trakcie składowania odpadków; Pozostawiają miłą nutę zapachową SASZETKI ANTYODOROWE DO POMIESZCZEŃ Usuwają, a nie tylko maskują, przykre zapachy w pomieszczeniach np.: piwnice, domki letniskowe, przyczepy campingowe, jachty, itp bioarcus Sp. z o.o, ul. Białostocka 22 lok 9, Warszawa Tel ; bioexpert@bioarcus.pl

16 PORADNIK SEZONOWY Nawadnianie w przydomowym ogrodzie Jak ważnym elementem utrzymania we właściwej kondycji zieleni w naszym ogrodzie jest dostarczenie roślinom wody wszyscy wiemy. Ale nie wszyscy zastanawialiśmy się nad tym, czy podlewanie z konewki jest ekonomiczne. Rośliny w ten sposób otrzymują ilość wody nie zawsze dostosowanej do ich potrzeb. Dlatego, aby zapewnić naszym nasadzeniom optymalną ilość wody powinniśmy zainstalować Automatyczny System Nawadniania. W ten sposób oszczędzamy nie tylko pieniądze wydane na zużytą wodę ale i nasz czas, którego wszystkim brakuje. O automatycznym podlewaniu powinniśmy pomyśleć już w trakcie projektowania naszego ogrodu i system powinniśmy tak zaprojektować, aby zapewnić optymalne rozmieszczenie zraszaczy i pozostałych elementów systemu. Chcąc poczynić jeszcze większe oszczędności, do podlewania możemy wykorzystać wodę deszczową. Montując zbiornik na deszczówkę, magazynujemy wodę podczas opadów i zużywamy ją w okresach bez deszczu, tym samym obniżamy koszt podlewania i również oszczędzamy pieniądze. GŁOWICE DESZCZUJĄCE GŁOWICA DESZCZUJĄCA 1 4 AKCESORIA POŁĄCZENIA PRZEGUBOWE I KSZTAŁTKI ZAWORY 5 ZAWÓR JTV SKRZYNKA ZAWOROWA 8 2 DYSZA ROTACYJNA ZRASZACZE ZRASZACZ WYNURZALNY 3 STEROWNIKI 6 RAIN CHECK TM 7 10 NISKOPRZEPŁYWOWE ZESTAW REGULUJĄCY CIŚNIENIE 9 16 RURA Z WEWNĘTRZNYM EMITEREM

17 PORADNIK SEZONOWY Sercem każdego systemu nawadniającego jest sterownik. Odpowiednio dobrany i przygotowany do pracy, powinien dostawać informacje o opadzie z wyłącznika deszczu lub z monitora pogodowego, uruchamiając tzw. część roboczą czyli zraszacze, linie kroplujące i kroplowniki, dostarczające roślinom wodę. Pozwala to również na uruchomienie systemu nawadniania podczas naszej nieobecności na czas przez nas zaprogramowany. Szeroka gama sterowników pozwala na dostosowanie rozwią-zania do najbardziej skomplikowanego projektu. Koszty związane z instalacją Automatycznego Systemu Nawadnianiającego zwracają się bardzo szybko dzięki oszczędnościom związanym z zużyciem wody. Wygoda w użytkowaniu i zaoszczędzony czas jest bezcenny. O wstępny kosztorys i projekt należy pytać w centrach ogrodniczych, które wykonują tego typu usługę lub mają namiar na instalatora systemów nawadniających. REKLAMA

18 PORADNIK SEZONOWY Śmietnik po reformie Wejście w życie ustawy śmieciowej ma ograniczyć ilość wyrzucanych do lasów czy rowów śmieci i umożliwić dostosowanie się naszego kraju do europejskich norm dotyczących recyklingu odpadków. Aby wynikająca z tego zmiana opłat w jak najmniejszym stopniu obciążyła domowy budżet, w krew powinno nam wejść segregowanie śmieci. Konkretne wytyczne, jakie odpadki mają trafiać do jakich pojemników, mieszkańcom każdego gospodarstwa powinna przedstawić gmina. Segregacja segregacją, ale jak w niewielkim ogrodzie zmieścić kilka koszy lub worków, by nie zmieniły one otoczenia w sortownie? Rozwiązań jest kilka, bo przecież śmietnik może być równie atrakcyjnym elementem małej architektury jak pergola czy składzik na narzędzia. Moda na śmietniki lokalizowane tuż przy granicach działki i estetycznie wkomponowane w ogrodzenia po części rozwiązuje problem. Większość nowo powstałych gospodarstw już na wstępie uwzględnia ten element w projekcie. Innym, równie funkcjonalnym rozwiązaniem jest zastosowanie różnorodnych boksów śmietnikowych. W sprzedaży dostępne są zarówno skrzynie wykonane z drewna jak i z tworzyw sztucznych. Estetyczny wygląd umożliwia wkomponowanie takiego mebla w dowolne miejsce w ogrodzie, na podjeździe czy nawet przy wejściu do domu. Kubły są schowane i nie rzucają się w oczy, a ozdobne osłony spełniają dodatkową funkcję dekoracyjną. Dużą zaletą takich boksów jest fakt, że są one wykonywane zgodnie z potrzebami klienta to kosz dostosowuje się do nas, a nie my do niego. Sami możemy decydować o rozmiarach boksów, ich wyglądzie i wyposażeniu. Śmietnik nie musi straszyć Dobrze przemyślany śmietnik, może pełnić wiele funkcji Jeżeli modyfikujemy istniejące ogrodzenie należy pamiętać, że wielkość murowanego śmietnika powinna być dostosowana do ilości produkowanych przez nas śmieci. REKLAMA Według prawa nie musimy uzyskać zezwolenia na budowę muro- 2 wanego śmietnika jeżeli jego powierzchnia nie przekracza 10 m. Fakt postawienia tego typu budynku należy jednak zgłosić do Starostwa Powiatowego. Jeżeli osłona na śmietnik zostanie wykonana z trejaży, nie musimy o tym nikogo informować. Istotną kwestią są także odległości jakie należy zachować do poszczególnych obiektów. Śmietnik powinien być tak zlokalizowany, aby odległość między nim, a drzwiami wejściowymi nie była mniejsza niż 3 m, a w przypadku odległości do granicy działki sąsiada nie mniejsza niż 2 m. Jeżeli jednak sąsiad po swojej stronie również postawi śmietnik, jesteśmy zwolnieni z tego ostatniego wymogu. 18 Łapczyca Łapczyca tel Spełni Twoje Marzenia Centrum Ogrodnicze Szkółka drzew i krzewów Teresa i Jan GÓRAL

19 Najprostszym rozwiązaniem ułatwiającym segregowanie śmieci jest zaopatrzenie się w wykonane z tworzywa stelaże, na których zawieszamy foliowe worki. Stojaki są dość trwałe i można je umieścić w garażu lub pomieszczeniu gospodarczym. PORADNIK SEZONOWY Jeżeli nie jest nam obce majsterkowanie, warto zastanowić się nad samodzielnym wykonaniem osłony na śmietnik lub stojaka na worki. Przygotowane pod wymiar umożliwi nam maksymalne wykorzystanie przestrzeni, którą możemy przeznaczyć pod kosz. Segregując śmieci można nie tylko zaoszczędzić ale również zarobić. Pełnowartościowa makulatura, aluminiowe puszki po napojach czy chociażby puszki po konserwach przyjmowane są przez punkty skupu metali kolorowych. Przy okazji segregacji warto zastanowić się nad założeniem przydomowego kompostownika. Wyrzucając resztki roślinne na pryzmę lub do odpowiedniego pojemnika, zmniejszamy ilość śmieci wrzucanych do kosza, a przy odrobinie zaangażowania, zyskujemy wartościowy kompost, który użyźni rabaty i grządki warzywne.<km> Worki zawieszone na wytrzymałym stelażu ułatwiają segregację śmieci Łąkowo Marzył mi się trawnik... Katarzyna Marcinkiewicz Prosty, soczyście zielony, VIRIDIS bez koniczynek, stokrotek i mleczy. Walczyłam przez kilka lat, aż w końcu się poddałam, albo inaczej... po prostu zmieniłam taktykę! Jak głosi popularne przysłowie jeżeli nie umiesz kogoś pokonać, to się do niego przyłącz, postanowiłam skorzystać z tej mądrości i zamiast gazonowego cuda w ogrodzie mam sielską łąkę. Łąka w ogrodzie ma wiele zalet : REKLAMA kolorowo - oszczędzamy czas, bo koszenie ogranicza się do dwóch, trzech zabiegów, - oszczędzamy pieniądze, bo nie wydajemy ich na kolejne preparaty zwalczające rośliny dwuliścienne, - oszczędzamy na nawożeniu pospolite gatunki roślin zasiedlające łąki kwiatowe są mało wymagające, - zyskujemy naturalną kwiaciarnię chabry, maki, rumianki, nagietki, stokrotki do wyboru do koloru, - zwiększamy bioróżnorodność w naszym ogrodzie, zapraszamy do niego owady oraz ptaki, przez co łatwiej nam zapanować nad towarzystwem (natura sama sobie poradzi ze szkodnikami). Łąka ma również wady: - jeżeli znudzi nam się łąka, odchwaszczenie terenu, który przeznaczyliśmy na jej założenie, jest bardzo czasochłonne, - wraz z ptakami i owadami kwiatową łąkę chętnie odwiedzą również mniej życzliwi goście ślimaki i krety, - przy koszeniu uzyskamy pokaźny pokos siana, którego kompostowania może byś trudne. - do koszenia konieczne jest posiadanie kosy spalinowej, zwykła kosiarka na ogół nie radzi sobie z tak wysoką trawą (ok 50 cm). - rozsiewające się nasiona mogą zająć rabaty, co niekoniecznie musi się nam podobać. Moja łąka powstawała na już wysianym trawniku, by ją urozmaicić wysiałam dodatkowo stokrotki, macierzankę, rumianek i wiele innych gatunków, które, jak się okazało, bardzo polubiły mój ogród Natomiast, jeśli zakładamy łąkę kwiatową na nowym podłożu to wówczas możemy wybierać spośród dwóch ewentualności: - albo nie robimy nic i czekamy na to, co nam urośnie - niech się dzieje wola nieba, - albo kupujemy w sklepie ogrodniczym mieszankę, w skład której wchodzą nasiona traw, kwiatów i ziół i wysiewamy je w podobny sposób jak mieszanki gazonowe. 19

20 PORADNIK SEZONOWY Medicus curat, natura sanat Agnieszka Dybaś-Kopczacka C.O. Ogrody, Gorlice Hipokrates mawiał: Medicus curat, natura sanat co po dziś dzień oznacza lekarz leczy, natura uzdrawia. Przyroda swym niezwykłym pięknem i darami uzdrawia od zawsze, dlatego możemy mówić o hortiterapii. VIRIDIS ZDROWIE Hortiterapia jest nową dziedziną nauki, która zaleca zajęcia w ogrodzie i przebywanie wśród roślin w celu poprawy zdrowia fizycznego i psychicznego, a także relacji międzyludzkich. Przyroda niewątpliwie poprawia jakość naszego życia. Najkorzystniejsza jest terapia czynna, polegająca na samodzielnej pracy w ogrodzie. Zachęcam naszych czytelników do zakładania i pielęgnacji ogrodu nawet na bardzo małej powierzchni, ponieważ samodzielnie hodowane rośliny dają wiele satysfakcji i radości. Hortiterapia stosowana jest w leczeniu dzieci autystycznych, dzieci mających trudności w szkole, ludzi otyłych i w depresji, alkoholików, narkomanów a także osób starszych, niepełnosprawnych, z problemami sensorycznymi, np. wzroku i słuchu. W wielu miejscach na świecie projektuje się ogrody terapeutyczne i przygotowuje programy zajęć dla różnych grup pacjentów. Na terenie naszego kraju również powstają tego typu placówki, należą do nich: Ogród Botaniczny w Powsinie, Arboretum w Bolestraszycach, Integracyjny Ogród Edukacyjny w Bucharzewie i Park Zdrojowy Zapopradzie w Muszynie (niedaleko Gorlic). Dużym powodzeniem cieszą się dzisiaj ogrody sensoryczne, które oddziałują na zmysły. W takich ogrodach najważniejsze są doznania- wrażenia zapachowe, dotykowe, słuchowe i smakowe. Słuch W odsłoniętej części ogrodu warto posadzić szumiące na wietrze brzozy, wierzby czy wysokie trawy ozdobne (miskanty, trawy pampasowe, turzyce). Można też zastosować skrzypiący pod nogami żwir czy dzwonki bambusowe poruszane podmuchem wiatru. W ogrodzie nie może zabraknąć szumu wody. Koniecznie należy znaleźć choć trochę miejsca na tryskające źródełko lub fontannę. Rozpryskujące się krople przyjemnie orzeźwią skórę. Zwłaszcza wieczorem dźwięki z ogrodu zastąpią to, czego już w nim nie będzie widać. Dzięki odpowiednim gatunkom roślin przywabimy ptaki, które staną się mieszkańcami naszego ogrodu. Irgi, dzikie róże, wiśnie i jarząby zapewnią ptakom schronienie i staną się źródłem pokarmu. Rośliny miododajne takie jak: lipa, robinia, głóg zwabią brzęczące pszczoły. W celu uniknięcia użądleń nie należy sadzić tych roślin w pobliżu miejsc odpoczynku. Dotyk Struktury materiałów użytych w projekcie powinny być zróżnicowane, tak by oddziaływać również na zmysł dotyku. Mogą to być owłosione, szeleszczące, szorstkie rośliny, ale i struktury drewna, metalu i betonu. Przy chodniku posadźmy rośliny pachnące, a na linii horyzontu te, które będą cieszyć oko pięknymi kolorami. Ciekawych doznań dotykowych mogą dostarczać poszczególne części roślin. Liczne drzewa i krzewy charakteryzują się niecodzienną fakturą pnia. Platany mają gładką, łuszczącą się cienkimi płatami korę, u robinii kora jest głęboko spękana, u świerka natomiast łuskowata. U wielu gatunków obserwujemy niecodzienne liście: kopytnik pospolity i bergenia sercowata mają liście skórzaste. Sasanka zwyczajna, szarotka alpejska i czyściec wełnisty posiadają gęsto owłosione pędy. Kostrzewy tworzą nitkowate, sztywne kępy, a rojniki zwarte mięsiste liście. Puszyste kwiatostany charakteryzują perukowca podolskiego, tawułę japońską, różne odmiany tawułek i traw ozdobnych. Łubiny i trytomy groniaste posiadają kwiatostany sztywne i maczugowate. O dużej różnorodności form w świecie roślin świadczą również: kłujące orzeszki bukowe, mięsiste śliwki, twarde jabłka czy lekkie torebki miechunki. Podczas planowania strefy dotyku w ogrodach sensorycznych należy wyeliminować rośliny cierniste, mocno kłujące i drażniące skórę. Wzrok Odpowiednie zestawienie kolorów pozwoli nam na stworzenie kontrastów. Wśród kwitnących piwoni, hortensji, wrzosów, powojników, róż, azali i różaneczników możemy znaleźć wiele odmian o rozmaitych barwach i kształtach kwiatów. Pamiętajmy też o roślinach, których liście jesienią zmieniają kolory. Klon czerwony zachwyca intensywną czerwienią, a miłorząb dwuklapowy ma wachlarzowate, skórzaste liście przebarwiające się na złocistożółty kolor. Przez cały sezon podziwiamy oryginalnie zabarwione liście grujecznika japońskiego, wiosną są one czerwonobrunatne, a jesienią czerwone, a nawet żółte. Przyjemne dla oka są różne kształty roślin. Bukszpan wieczniezielony jest łatwy do formowania, więc może pełnić funkcję naturalnej rzeźby w ogrodzie. 20