III Wojewódzki Konkurs Przyrodniczy dla szkół podstawowych województwa wielkopolskiego ETAP WOJEWÓDZKI Rok szkolny 2013/2014

Transkrypt

1 Kod ucznia Data urodzenia ucznia dzień miesiąc rok III Wojewódzki Konkurs Przyrodniczy dla szkół podstawowych województwa wielkopolskiego ETAP WOJEWÓDZKI Rok szkolny 2013/2014 Drogi Uczestniku! Witamy Cię serdecznie i gratulujemy zakwalifikowania się do etapu wojewódzkiego III Wojewódzkiego Konkursu Przyrodniczego dla uczniów szkół podstawowych. Test, do którego przystępujesz, zawiera 24 zadania. Wśród nich jest 15 zadań zamkniętych i 9 zadań otwartych. Do każdego zadania zamkniętego zaproponowano cztery odpowiedzi, oznaczone literami: A, B, C, D. Wybierz tylko jedną odpowiedź i zapełnij kratkę przy pomocy długopisu lub pióra (do kodowania nie można używać ołówka) z odpowiadającą jej literą na karcie odpowiedzi, np. gdy wybrałeś odpowiedź A : Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź: Za każdą poprawnie udzieloną odpowiedź otrzymasz jeden punkt, a za odpowiedzi błędne lub brak odpowiedzi zero punktów. W dziewięciu zadaniach otwartych, za rozwiązanie możesz otrzymać maksymalnie 25 punktów, pełne rozwiązania zapisz starannie i czytelnie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj (nie stosuj korektora). Podczas trwania konkursu nie możesz korzystać z pomocy naukowych (w tym również kalkulatora). Nie wolno Ci również zwracać się z jakimikolwiek wątpliwościami do członków Komisji. Laureatami Konkursu Wojewódzkiego zostają uczniowie, którzy zdobędą co najmniej 85% punktów, czyli 34 punkty. Na udzielenie odpowiedzi masz 60 minut. Jeśli skończysz rozwiązanie testu wcześniej, sprawdź go kilka razy, oddaj Komisji kartę odpowiedzi oraz zestaw pytań i opuść salę. Życzymy Ci powodzenia! 1

2 Zadanie 1. (1 pkt) Zaznacz cechy występujące u ryb pływających w toni wodnej, które zmniejszają tarcie ciała o wodę : A. spłaszczone ciało, ruchliwe płetwy, wyrostki na ciele B. grzbietobrzusznie spłaszczone ciało, ruchliwy ogon C. opływowy kształt, pokrycie ciała łuskami i śluzem D. skrzela, ruchliwe płetwy, nieduże rozmiary Zadanie 2. (1 pkt) Niektóre zwierzęta wykorzystują echolokację do nawigacji, porozumiewania się oraz wykrywania i wychwytywania zdobyczy. Zaznacz odpowiedź, która prawidłowo opisuje zjawisko echolokacji: A. do określenia położenia przeszkody, słonie i delfiny wysyłają dźwięki o wysokiej częstotliwości; B. do określenia położenia przeszkody, nietoperze i delfiny wysyłają dźwięki o wysokiej częstotliwości; C. do określenia położenia przeszkody, nietoperze i delfiny wysyłają dźwięki o niskiej częstotliwości; D. do określenia położenia przeszkody, słonie i delfiny wysyłają dźwięki o niskiej częstotliwości Zadanie 3. (1 pkt) Wskaż nazwę tej części grzyba, którą zbierasz podczas grzybobrania: A. owoc; B. tylko strzępki; C. zarodnię; D. owocnik; Zadanie 4. (1 pkt) Jakiego rodzaju oddziaływania możemy obserwować podczas czesania włosów? A. sprężyste; B. magnetyczne; C. elektrostatyczne; D. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe; Zadanie 5. (1 pkt) Na jakim kontynencie leży punkt o współrzędnych geograficznych 25 0 S 20 0 E? A. Australia; B. Afryka; C. Ameryka Pd; D. Azja; 2

3 Zadanie 6. (1 pkt) Uczeń do butelki z octem wsypał sodę oczyszczoną i nałożył na otwór butelki balon. Zaobserwował, że roztwór burzy się, a balon wypełnia się gazem. Jaki gaz powstaje w wyniku reakcji octu z sodą? A. tlen; B. hel; C. dwutlenek węgla; D. tlenek węgla; Zadanie 7. (1 pkt) Przeanalizuj rysunek, który przedstawia oświetlenie Ziemi w dniach zmiany astronomicznych pór roku. Jaka pora roku rozpoczyna się w Polsce na rysunku 3: Rys.1 Rys. 2 Rys.3 A. zima; B. lato; C. jesień; D. wiosna; Zadanie 8. (1 pkt) Jakie zjawisko umożliwia nartnikom poruszanie się po powierzchni wody? A. dyfuzja; B. sprężystość; C. napięcie powierzchniowe; D. bezwładność; Zadanie 9. (1 pkt) Dźwięki rozchodzą się w ciałach stałych, cieczach i gazach. Wskaż substancję, w której dźwięk rozchodzi się najszybciej: A. woda; B. powietrze; C. żelazo; D. piasek; Zadanie 10. (1 pkt) Jeśli w Poznaniu, który leży na południku 17 0 E jest godz. 12:00 czasu słonecznego, to która godzina czasu słonecznego będzie w Rzeszowie, który leży na 22 0 E? A. 12:20; B ; C. 13:00; D. 11:00 3

4 Zadanie 11. (1 pkt) Trudno jest wycelować w przedmiot lub żywe stworzenie zanurzone w wodzie, gdyż przedmioty w wodzie wydają nam się krótsze i widzimy je w innym miejscu niż są w rzeczywistości. Wskaż zjawisko, które odpowiedzialne jest za powstanie takiego obrazu: A. odbicie światła; B. rozszczepienie światła; C. załamanie światła; D. rozproszenie światła Zadanie 12. (1 pkt) Przerwany obwód elektryczny łączono, wprowadzając kolejno elementy wymienione poniżej. Zaznacz przedmiot, który umieszczony w obwodzie umożliwił przepływ prądu elektrycznego. A. szklana bagietka; B. miedziany drut; C. gumka recepturka; D. słomka do napojów; Zadanie 13. (1 pkt) Rozpoznaj gatunek drzewa przedstawionego na rysunku i zaznacz jego nazwę. A. Topola osika; B. Wierzba biała; C. Olsza czarna; D. Grab pospolity; Zadanie 14. (1 pkt) Planety Układu Słonecznego posiadają różną ilość naturalnych satelitów. Zaznacz planetę, która ma największą ilość księżyców: A. Jowisz; B. Neptun; C. Wenus; D. Uran; 4

5 Zadanie 15. (1 pkt) Zaznacz kierunek, jaki wskaże nam cień drzewa w Polsce 22 czerwca o godzinie 9:00 : A. południowo-zachodni B. północno-zachodni C. północno-wschodni D. południowo-wschodni Zadanie 16. (4 pkt) Rozpoznaj przedstawione na fotografiach zwierzęta chronione w Polsce oraz wpisz w wypunktowane miejsca ich nazwy gatunkowe :.. 5

6 Zadanie 17. (2 pkt) Uzupełnij przedstawiony poniżej schemat określeniami procesów fizycznych, których nazwy wpisz w ramki na prezentowanym rysunku. Zadanie 18. (2 pkt) Przeczytaj uważnie przebieg doświadczenia i odpowiedz na postawione pytania. W czterech probówkach umieszczono produkty spożywcze: mąkę ziemniaczaną, miąższ banana, miąższ winogrona, ryż, jak na rysunku poniżej. Do każdej z nich dodano po 2 krople jodyny, aby wykryć skrobię. Zaobserwowano w probówce nr 1, 2, 4 zmianę zabarwienia produktu na kolor ciemnoniebieski. W probówce nr 3 nie zaobserwowano zmiany zabarwienia. A. Sformułuj problem badawczy tego eksperymentu.... B. Która probówka była próbą kontrolną?. 6

7 Zadanie 19. (3pkt) Poniżej zamieszczono zdania dotyczące zwierząt. Jeśli zdanie jest prawdziwe wpisz w wykropkowane miejsce literkę (P) prawda, jeśli zdanie jest fałszywe wpisz (F) fałsz; 1. U zwierząt zapadających w sen zimowy, dochodzi do zmian w funkcjonowaniu organizmu, polegających na zmniejszeniu zużycia energii. 2. Delfiny są zwierzętami oddychającymi tlenem rozpuszczonym w wodzie, za pomocą skrzeli. 3. Jaszczurki mają zdolność kontrolowanego odrzucania ogona w chwili ataku drapieżnika. 4. W skórze ropuch występują gruczoły jadowe, które są jedynym sposobem obrony przed drapieżnikami.. 5. Ryby posiadają pęcherz pławny, który służy do orientowania się w wodzie w dzień i w nocy.. 6. Biedronki są drapieżnymi chrząszczami, które odżywiają się mszycami... Zadanie 20. (4 pkt) Na mapie konturowej świata zaznaczono cyframi strefy krajobrazowe. Wpisz w tabelę nazwę zaznaczonej strefy oraz wskazanego kontynentu, na którym ona występuje L.p Strefa krajobrazowa Kontynent

8 Zadanie 21. (3 pkt) Uzupełnij tabelę. Wymienione zwierzęta przyporządkuj do podanej grupy systematycznej. salamandra plamista, żmija zygzakowata, morświn, bóbr europejski, jaszczurka zwinka, padalec zwyczajny, traszka zwyczajna, grzebiuszka ziemna, mysz polna Gromada Płazy Gady Ssaki Przedstawiciel Zadanie 22. (3 pkt) Wpisz nazwę krainy geograficznej, której dotyczy opis 1. Leży w północno-wschodniej części kraju. Powierzchnia tej krainy została pofałdowana w wyniku zlodowaceń. Nie ma tu zbyt wielu dużych miast, ale jest sporo mniejszych ośrodków, które z racji swoich walorów turystycznych są znane w całej Polsce. Znajdują się tu 2 największe jeziora Polski: Śniardwy oraz Mamry. 2. Jest to kraina zbudowana głównie z miękkich skał wapiennych, które stosunkowo łatwo ulegają działaniu wód płynących. W ten sposób wyżłobione zostały np. jaskinie czy pojedyncze skały o malowniczych kształtach. W Dolinie Prądnika, utworzono Ojcowski Park Narodowy, gdzie występują ciekawe formy skalne np. Brama Krakowska czy Igła Deotymy. 3. Rozciągają się wzdłuż południowo-zachodnich krańców naszego kraju. Ukształtowanie powierzchni jest znacznie urozmaicone. W pokryciu terenu zaznacza się piętrowy układ roślinności. W najwyższych partiach, na stokach najwyższego szczytu Śnieżki występują nagie skały. 8

9 Zadanie 23. (2 pkt) Przedstawiona poniżej tabela przedstawia rozpuszczalność wybranych substancji w wodzie. Zanalizuj dane i odpowiedz na postawione pytania: Temperatura Substancja 0 o C 20 o C 40 o C 60 o C 80 o C 100 o C [w g/100g wody] Sól kuchenna 35,7 36,0 36,6 37,3 38,4 39,8 Cukier , A. Jak temperatura wpływa na rozpuszczalność substancji?.. B. Ile cukru można rozpuścić w 100g wody o temperaturze 60 o C, a ile soli? Zadanie 24. (2 pkt) Rysunek przedstawia rośliny żyjące w jeziorze. Umieść na rysunku we właściwych miejscach litery znajdujące się przy nazwach roślin. A. grążel; B. grzybień biały; C. wywłócznik; D. moczarka 9

10 KARTA ODPOWIEDZI etap wojewódzki Kod ucznia Data urodzenia ucznia Numer zadania Odpowiedzi Ilość Punktów (wypełnia Komisja) 1 dzień miesiąc rok (wypełnia Komisja) 15 Suma punktów za zadania zamknięte Suma punktów za zadania otwarte Suma punktów za cały arkusz 10