Sport i nauki o sporcie
|
|
- Edyta Wójcik
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 16 u progu nowego wieku Sport i nauki o sporcie Sport i technika id¹ ze sob¹ w parze, aczkolwiek wspó³praca ta nie jest bezinteresowna. Tomasz Sahaj Wp³yw techniki na rozwój sportu Zdaniem Autora, rozwój sportu wzrost wyników i poziomu rywalizacji jest bezpoœrednio zwi¹zany z postêpem techniki i zale ny od tempa jej wdra ania do sportu. Stwierdzenie to popiera przyk³adami z ró nych dyscyplin sportu, w których znalaz³y zastosowanie wynalazki techniczne, m.in. p³ywania, lekkoatletyki, sportów zimowych, wyœcigów samochodowych. Odrêbnym omawianym zagadnieniem jest techniczne wspomaganie pracy sêdziów. S OWA KLUCZOWE: sport wyczynowy technika sêdziowanie. Wp³yw, jaki na rozwój sportu wywar³a (i ci¹gle wywiera) technika, widoczny jest dziœ niemal w ka dej dyscyplinie sportowej. Tam, gdzie mo liwoœci ludzkie wydawa³y siê byæ wykorzystane do koñca, z pomoc¹ pod¹ y- ³a technika. Nowoczesne rozwi¹zania techniczne umo liwiaj¹ dalsz¹ poprawê wyników, tak e rekordowych. Za spraw¹ techniki powstaj¹ równie nowe konkurencje sport zyskuje nowy wymiar, otwieraj¹ siê nowe kierunki rozwoju. W dyscyplinach, które bazuj¹ na sprzêcie, dla zdobycia przewagi nad rywalami wykorzystuje siê ka d¹ nowinkê techniczn¹. Niejednokrotnie zwyciê aj¹ nie ci sportowcy, którzy s¹ lepiej wytrenowani, ale ci, Sport Wyczynowy 2005, nr 5-6/
2 Wp³yw techniki na rozwój sportu którzy dysponuj¹ lepszym i nowoczeœniejszym sprzêtem. Dziêki nowoczesnym aparatom technicznym mog¹ uprawiaæ sport wyczynowo równie osoby niepe³nosprawne. Graj¹ w koszykówkê, rywalizuj¹ w szermierce, bior¹ udzia³ w zawodach tanecznych, morderczych maratonach, wyœcigach rowerowych i in. Wydaje siê, e sport i technika id¹ ze sob¹ w parze, aczkolwiek wspó³praca ta nie jest bezinteresowna. Najdobitniej wyrazi³ to Zenon Wa ny: Sport staje siê poligonem doœwiadczalnym prototypowej produkcji urz¹dzeñ, sprzêtu i aparatury, które na drodze sprzê enia zwrotnego przyczyniaj¹ siê do przyœpieszenia rozwoju ró - nych dziedzin wiedzy. 1 W sporcie testuje siê nowoczesne rozwi¹zania konstrukcyjne, np. kijki narciarskie, kombinezony i narty, które potem wchodz¹ do masowej produkcji. W badaniach czêsto rzeczywistych ludzi zastêpuj¹ niezmordowane roboty. 2 Rozwój sportu jest bezpoœrednio zwi¹zany z rozwojem techniki. Przyjrzyjmy siê przyk³adom z ró nych dyscyplin. P³ywanie Kilka lat temu podczas zawodów pojawi³y siê kostiumy k¹pielowe imituj¹ce skórê rekina. Opór tkaniny, z których je wykonano, by³ du o mniejszy 1 Wa ny Z.: Narodziny i rozwój teorii i treningu sportowego. Sport Wyczynowy 2000, nr 1-2, s Woo S. L-Y. i in.: Wykorzystywanie robotów do badania w³asnoœci mechanicznych stawów z³o onych. Sport Wyczynowy 2000, nr nawet od oporu g³adko ogolonej skóry ludzkiej, dziêki czemu wzrosn¹æ mog³a prêdkoœæ zawodnika (dlatego p³ywacy ubieraj¹ siê w kombinezony powlekaj¹ce ca³e cia³o lub znaczn¹ jego czêœæ). Zmniejszeniu oporu wody s³u y równie nasycenie jej ozonem, a tak e specjalna budowa basenu, poch³aniaj¹ca niepo ¹dane drgania. W USA opracowano specjalny system pomocy dla skoczków do wody za pomoc¹ czujników pod³¹czonych do komputera mierzone s¹ parametry ka dego skoku, a informacje o nich przekazywane s¹ zawodnikowi wyposa onemu w minis³uchawkê. Z tego urz¹dzenia korzystali amerykañscy skoczkowie podczas Igrzysk w Sydney. W p³ywaniu synchronicznym rejestruje siê za pomoc¹ kamery cyfrowej ruchy cia³a zawodniczek w trakcie wykonywania przez nie podwodnych ewolucji, a nastêpnie analizuje uzyskane zdjêcia w komputerze. Porównuj¹c je z modelem idealnym (wzorcem) otrzymuje siê dok³adn¹ informacjê o b³êdach i na tej podstawie mo na podj¹æ odpowiednie dzia³ania korekcyjne. Lekkoatletyka Przed Igrzyskami Olimpijskimi w Meksyku (1968) (...) nauka musia³a powiedzieæ, jak przygotowaæ organizm zawodnika do startu na wysokoœci oko- ³o 2400 m n.p.m.. 3 I uczyni³a to, z niez³ym skutkiem. Okaza³o siê, e trening wysokogórski znacznie zwiêksza wytrzyma³oœæ zawodników, a stan ten 3 Wa ny Z.: Narodziny i rozwój teorii treningu sportowego, s. 7.
3 18 Tomasz Sahaj utrzymuje siê przez pewien okres i pozwala uzyskiwaæ lepsze wyniki w zawodach rozgrywanych w warunkach nizinnych. Niedawno dowiedziono, i wcale nie trzeba jechaæ w góry, aby przejœæ taki trening. W Skandynawii skonstruowano i wybudowano na terenach oœrodków sportowych górskie domki, w których symuluje siê warunki wysokogórskie. 4 Na rozwój królowej sportu wp³ynê³y te zmienione przez innowacje techniczne warunki rozgrywania zawodów oraz modyfikacje sprzêtu, których przyk³adem mog¹ byæ tartanowe nawierzchnie, bêd¹ce w latach 60-tych ostatnim krzykiem mody, oraz wynalezienie i zastosowanie w³ókna szklanego do wyrobu tyczek. U ywane jeszcze po II wojnie œwiatowej bambusowe tyczki mia³y ograniczone mo liwoœci. Dziêki w³óknu szklanemu na rekordy w skoku o tyczce nie trzeba by³o d³ugo czekaæ. Inne nowinki dotyczy³y sprzêtu u ywanego przez zawodników niektórych pañstw. W latach 50-tych XX wieku skoczkowie wzwy ze Zwi¹zku Radzieckiego zaczêli wystêpowaæ w obuwiu o specyficznej konstrukcji: o obni- onych obcasach, a podwy szonym przodzie, co jednemu z nich przynios³o nawet rekord œwiata. Stosowanie takich butów zosta³o zakazane, jednoczeœnie znormalizowano regulaminow¹ gruboœæ podeszwy na poziomie 13 milimetrów. Na Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku reprezentanci USA wyst¹pili w 4 Ibidem. butach zaopatrzonych w 60 tytanowych igie³ek, zastêpuj¹cych normalne kolce. Przy takiej samej przyczepnoœci do pod³o a jak buty tradycyjne wbija³y siê one znacznie p³ycej w bie niê, dziêki czemu tarcie by³o mniejsze, a szybkoœæ zawodnika wiêksza. Stosowanie tego wynalazku zosta³o jednak zabronione. Dziœ produkuje siê buty do uprawiania lekkoatletyki o ró norodnym przeznaczeniu, do wystêpów na nawierzchni trawiastej, syntetycznej (zawody na otwartym stadionie, zawody halowe). Œwiatowej s³awy lekkoatleci u ywaj¹ obuwia dostosowanego do budowy ich cia³a. WyraŸnej ewolucji uleg³y równie stroje sportowe. Na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach pojawi³y siê klimatyzowane koszulki sportowe z inteligentnych tworzyw, których zadaniem jest utrzymywanie po ¹danej temperatury cia³a na sta³ym poziomie, niezale nie od temperatury otoczenia. Sporty zimowe Wiele prze³omowych zmian zasz³o w sportach, umownie nazywanych dot¹d zimowymi coraz czêœciej mo na je bowiem uprawiaæ przez ca³y rok. Umo liwi³y to takie wynalazki, jak igielit oraz sztuczny lód i sztuczny œnieg. Ponadto latem mo na natkn¹æ siê na narciarzy poruszaj¹cych siê po asfalcie na nartorolkach z odpowiednimi kijkami. W Poznaniu funkcjonuje ca³oroczny stok narciarski obok toru regatowego na sztucznym jeziorze. y wiarze korzystaj¹ dziœ z tzw. szybkiego lodu supernowoczesnej
4 Wp³yw techniki na rozwój sportu 19 (i superkosztownej) nawierzchni, powsta³ej w wyniku napylania toru filtrowan¹ i zdejonizowan¹ wod¹, wylewan¹ kilkudziesiêciokrotnie! Ka da z warstw musia³a dok³adnie zamarzn¹æ i wtedy wylewano nastêpn¹. W sumie trzeba by³o wylaæ 24 warstwy, aby uzyskaæ pokrywê lodu o gruboœci dwóch centymetrów. Supercienkie warstwy sprawiaj¹, e powierzchnia lodu jest niemal idealnie g³adka. W³aœnie dziêki temu ³y wiarze mog¹ szybciej siê œcigaæ. Cienkie warstwy zamarzaj¹ tak szybko, e nie wi¹- ¹ praktycznie powietrza wewn¹trz lodu. 5 Warto dodaæ, e powierzchniê lodu modyfikuje siê w zale noœci od dystansu, na którym odbywaj¹ siê zawody. I tak (...) przy sprintach na 500 metrów lód bêdzie nieco bardziej miêkki, bo sprinter bior¹cy ostry zakrêt pod k¹tem 50 stopni i przy szybkoœci ponad 60 km/h musi czuæ, e ostrze ³y wy w coœ siê wbija. Za to lód bêdzie bardziej zmro ony na d³ugich dystansach piêæ kilometrów mê czyzn i trzy kilometry kobiet bo ³y wiarze d³ugodystansowi musz¹ sun¹æ po lodzie, wykorzystuj¹c jak najlepiej ka dy ruch. 6 Istotnym i nieustannym zmianom ulegaj¹ zarówno stroje, jak i buty oraz ³y wy panczenistów. Od lat siedemdziesi¹tych XX wieku ich g³owê zakrywa kaptur, zmniejszaj¹cy opór powietrza. Dziœ wystêpuj¹ w obcis³ych kostiumach upodabniaj¹cych ich do supermana, obszywanych w taki sposób, 5 Begley S.: Do granic mo liwoœci. Newsweek, 12 luty 2002, s Ibidem. 7 Ibidem. e przypominaj¹ lotki ptaka, a dziêki po³¹czeniu materia³u na torsie zawodnika z kapturem tworzy to coœ na kszta³t aerodynamicznego skrzyd³a. W po³owie lat 90-tych pojawi³y siê tzw. klapy ³y wy, które odrywaj¹ siê od piêty buta przy podnoszeniu nogi podczas jazdy na wira u. W narciarstwie zjazdowym pojawi³y siê udoskonalone buty do jazdy o ró - nych poziomach zaawansowania zgodnie z posiadanymi umiejêtnoœciami czy reprezentowanym stylem. Miêkkie do jazdy rekreacyjnej, amatorskiej, twarde do jazdy bardziej zaawansowanej, wyczynowej, profesjonalnej. Inne buty, wi¹zania i narty przeznaczone s¹ do akrobatyki narciarskiej. W narciarstwie alpejskim, gdzie licz¹ siê nie tylko setne, ale i tysiêczne czêœci sekundy, zastosowano wrêcz ultranowoczesne rozwi¹zanie smarowania nart. Amerykañska dru yna narciarska przed smarowaniem pokrywa³a œlizgi p³ynnym grafitem. Jego warstwa mia³a zapobiegaæ wy³adowaniom elektrostatycznym miêdzy œniegiem a powierzchni¹ smaru. 7 W gazetach pojawiaj¹ siê zapowiedzi mówi¹ce, e: Amerykañscy snowbordziœci bêd¹ œlizgaæ siê na deskach pokrytych od spodu indem. Ten srebrzysty metal potrafi przyœpieszyæ deskê o mniej wiêcej 2 procent. (...). Ind zestala siê w temperaturze -5 stopni Celsjusza, nieco powy ej punktu, w którym œnieg staje siê (...) «lepki». Ind poch³ania wiêc ciep³o wytwarzane przy tarciu deski o œnieg i nie pozwala jej siê rozgrzaæ. Ciep³a deska topi³aby bowiem
5 20 Tomasz Sahaj œnieg, a taki podtopiony œnieg dla snowbordzisty jest jak rzep. 8 W skokach narciarskich, pocz¹tkowo ku zmartwieniu Apoloniusza Tajnera, trenera Adama Ma³ysza, hitem sta³y siê specjalne kombinezony, z wszytymi w rêkawy i nogawki ukrytymi, dodatkowymi paskami. Zawodnik móg³ tu przed skokiem (po oficjalnych pomiarach sêdziowskich!) zaci¹gn¹æ je. Dziêki temu podczas lotu zyskiwa³ dodatkow¹ powierzchniê noœn¹, a co za tym idzie szybowa³ stabilniej, d³u ej i dalej. Zawodnicy (tak e polskiej reprezentacji) bardzo szybko zastosowali to prototypowe rozwi¹zanie. Wyœcigi samochodowe 8 Ibidem, s Wojciechowicz K.: W pogoni za wskazówk¹. Gazeta Wyborcza, dodatek Auto-moto, 15 kwietnia 1999, s. 2. Dla pasjonatów szybkich pojazdów nie ma granic, których by nie byli sk³onni przekroczyæ. Odzwierciedlaj¹ to wyniki nieustannie przekraczanych rekordów prêdkoœci. Zaczê³o siê od ogniw elektrycznych (próg 100 km/h). PóŸniej by³a para (granica 200 km/h), nastêpnie okres dominacji silników spalinowych (928 km/h osi¹gn¹³ w 1965 roku Artur Arfons). Po nim czas nadszed³ na napêd odrzutowy. W 1970 roku napêdzany silnikami rakietowymi Spirit of America osi¹gn¹³ 1001 km/h. 9 Na tym bynajmniej nie zatrzymano siê. Kolejny pojazd (trudno go ju nazwaæ samochodem, bo wyposa ony by³ w dwa silniki wziête z samolotu myœliwskiego typu Phantom) mia³ (...) 7 ton wagi, 106 tysiêcy koni mechanicznych, w 4 sekundy osi¹ga³ 160 km/h, zu ycie 5400 litrów paliwa/100 km. Na Pustyni Czarnej Ska³y w Nevadzie Andy Greek osi¹ga prêdkoœæ 1222 km/h, przekraczaj¹c jako pierwszy barierê dÿwiêku. 10 Ten osza³amiaj¹cy wynik nale y ju jednak do historii, poniewa zosta³ znacz¹co przekroczony. Nowe dyscypliny sportu, nowe konkurencje Obecna widownia chce ogl¹daæ najlepszych zawodników, zaciek³¹ walkê, rekordowe wyniki (...) Rodzi siê potrzeba nowych konkurencji, nowych sportów, najchêtniej nios¹cych z sob¹ choæby odrobinê ryzyka. 11 Najpe³niejszym wyrazem tej tendencji s¹ tzw. sporty ekstremalne, ryzykowne i bardzo efektowne, uprawiane z pasj¹ przez m³odych ludzi, pragn¹cych doznawaæ silnych wra eñ. Ten temat rozwinê w oddzielnej publikacji. Dziêki zastosowaniu nowoczesnych materia³ów i technologii powsta³y takie dyscypliny sportowe, jak: snowboard i windsurfing, a eglarstwo zyska³o nowe, dynamiczne oblicze. Technika wywar³a du y wp³yw na rozwój lotniarstwa, paralotniarstwa, motolotniarstwa czy baloniarstwa i szybownictwa oraz innych sportów lotniczych. Szybk¹ ewolucjê przechodzi sprzêt w sportach motorowodnych. W rowerach u ywanych w dzisiejszym kolarstwie górskim stosuje siê materia³y wykorzystywane wczeœniej przy produkcji statków kosmicznych. 10 Ibidem. 11 Zab³ocki W.: Sport na progu XXI wieku. Kultura Fizyczna 2000, nr 9-10, s. 19.
6 Wp³yw techniki na rozwój sportu Wiele dyscyplin sportowych pojawia siê w nowych odmianach. W dodatku, jak np. pi³ka pla owa, uniezale niaj¹ siê od pory roku i warunków atmosferycznych. Aby pi³kê pla ow¹ uprawiaæ zim¹, usypuje siê sztuczn¹ pla ê w hali sportowej. Podobnie zawody we wspinaczce ska³kowej odbywaæ siê mog¹ w hali na sztucznych œcianach o ró - nym stopniu trudnoœci. Nieco inaczej by³o z curlingiem, który wchodz¹c na hale sportowe musia³ siê ucywilizowaæ. Pocz¹tkowo rzucano kamieniami po lodzie, dziœ kamienie zast¹piono 20 kg dyskami. Zawody halowe od doœæ dawna odbywaj¹ siê w lekkoatletyce, tenisie, pi³ce no nej, a ostatnio nawet trialu rowerowym. Buduje siê tak e sztuczne tory kajakowe z odcinkami o ró nym stopniu trudnoœci. Wp³yw techniki na obiektywnoœæ sêdziowania Wspó³czesna technika przychodzi z pomoc¹ tak e sêdziom sportowym. Standardem podczas wa nych zawodów s¹ potê ne telebimy, pozwalaj¹ce widowni œledziæ niemal ka dy ruch zawodników. Bywa³o ju tak, e sêdzia pomyli³ siê w swej ocenie, co widzowie ogl¹dali po wielokroæ (dziœ tego ju siê nie robi, aby nie wywo³ywaæ niepokoju wœród zawodników i kibiców), lecz jego decyzja pozostawa³a niezmienna i niezawis³a. Czy tak byæ musi i czy zawsze tak bêdzie? Znacznym udogodnieniem dla sêdziów sta³y siê bloki startowe w lekkoatletyce. Sprzê one z czujnikami, reaguj¹cymi na zmianê si³y nacisku, po- 21 ³¹czone z komputerem, informuj¹ startera o falstarcie konkretnego zawodnika. Rzecz¹ nie do przecenienia s¹ fotokomórki, wykorzystywane w wielu dyscyplinach. W zawodach p³ywackich korzysta siê z elektronicznych czujników umieszczonych w s³upkach startowych i œcianach basenu. Nawet w tenisie ziemnym pojawi³a siê inicjatywa, maj¹ca wykluczyæ sytuacje sporne, spowodowane subiektywnym postrzeganiem autu przez sêdziów. Ich pracê mia- ³yby zast¹piæ sprzê one ze sob¹ radar i fotokomórka. Pomocne dla pracy sêdziów okaza- ³y siê kamery wideo, uwa nie œledz¹ce ka dy ruch zawodników, zw³aszcza wtedy, gdy sêdziowie nie mog¹ ich widzieæ. Podczas zjazdów narciarskich kamery monitoruj¹ przebieg ca³ej trasy. Skutkiem tego ju w 1968 roku podczas Igrzysk Olimpijskich w Grenoble nie wrêczono z³otego medalu austriackiemu narciarzowi, poniewa pomin¹³ jedn¹ bramkê (czego sêdziowie nie zauwa yli). Podczas Euro 2004 w Portugalii skandynawscy kamerzyœci zarejestrowali incydent (nie dostrze ony przez adnego sêdziego) znany w³oski pi³karz prowokacyjnie plun¹³ w twarz przebiegaj¹cemu obok zawodnikowi duñskiemu. Fakt ten nie wp³yn¹³ na przebieg meczu, ale analiza zarejestrowanego filmu zaowocowa³a kar¹ dyscyplinarn¹ i finansow¹ dla winnego. Kamery wideo wykorzystywane s¹ w pracy sêdziów w hokeju na lodzie. Kamera, umieszczona w rogu bramki, rejestruje ruch kr¹ ka. W razie jakichkolwiek w¹tpliwoœci sêdziowie zje d aj¹
7 22 na chwilê do boksu, aby rzuciæ okiem na zapis wideo, który pokazuje po³o enie kr¹ ka w spornej sytuacji. W pi³ce no nej nagranie wideo odtworzone post factum mo e wykazaæ ewidentne b³êdy arbitra g³ównego, czy te któregoœ z liniowych, ale na zmianê decyzji sêdziego, ani na wynik meczu nie wp³ynie. Inna procedura obowi¹zywa³a jeszcze 10 lat temu w futbolu amerykañskim. Sêdziowie przed og³oszeniem werdyktu uwa nie ogl¹dali przebieg ca³ego meczu, zarejestrowanego na kasecie wideo. Zajmowa³o im to jednak du o czasu, podczas którego kibice i zawodnicy niecierpliwie czekali. Praktyki tej zaniechano, choæ dziêki niej nadal dyskwalifikuje siê zawodników za brutalne faule i niesportowe zachowania. Rozwój techniki komputerowej pozwoli³ wskrzesiæ ideê sêdziowania wspomaganego w pi³ce no nej. Najnowsza koncepcja, która mo e zostanie eksperymentalnie wdro ona w niemieckiej lidze, unika mankamentów poprzednich. Ma ona polegaæ na tym, e boisko bêdzie nieustannie monitorowane przez wszêdobylskie kamery, umieszczone przy bramkach, liniach autowych, rogach boiska. Ponadto czujniki radiowe emituj¹ce fale (nieszkodliwe dla zdrowia) umieszczone maj¹ byæ na pi³ce, nagolennikach i butach pi³karzy. Sêdzia mia³by na przegubie niewielki monitor, na którym natychmiast po spornym incydencie móg³by obejrzeæ to wydarzenie z kilku ró nych ujêæ kamery oraz przyjrzeæ siê doniesieniom komputera rejestruj¹cego dane z czujników. W ten sposób w bardzo krótkim, Tomasz Sahaj nieistotnym dla przebiegu meczu, czasie móg³by wydaæ zobiektywizowane decyzje. Podczas Euro 2004 w Portugalii sêdziowie boczni u ywali chor¹giewek z przyciskami, urz¹dzenia emituj¹cego sygna³y, które by³y odbierane przez sêdziego g³ównego. Mia³ on odbiornik umieszczony w opasce na rêce. Nie tylko u³atwi³o, ale i bardzo usprawni³o to pracê arbitrów. Sêdzia g³ówny bowiem odbiera³ natychmiast wa ne informacje z miejsc odleg³ych od g³ównej akcji. PZPN pragnie zastosowaæ technikê wideo do analizy meczów. W opinii FIFA projekt jest w miarê obiecuj¹cy. W zwi¹zku z licznymi nieprawid³owoœciami w pracy sêdziów w boksie zastosowano wspomagany sposób sêdziowania, który sta³ siê powszechnym standardem. Sêdziowie siedz¹cy przy komputerze maj¹ do dyspozycji guziki, które naciskaj¹ po celnym i/lub efektownym uderzeniu. Gdy trzech sêdziów naciska guzik jednoczeœnie, to zawodnik otrzymuje punkt, który skrzêtnie notuje nieomylny komputer. On te przygotowuje i dostarcza niezbêdnych informacji do og³oszenia wyniku, bêd¹cego wypadkow¹ decyzji wszystkich uczestnicz¹cych w meczu sêdziów. W boksie zawodowym, w walkach niektórych federacji (odbywaj¹cych siê czêsto wed³ug skrajnie odmiennych zasad) sêdziowie techniczni maj¹ dziêki kamerom i komputerowi zdecydowanie wiêkszy i bardziej obiektywny ogl¹d sytuacji oraz znacznie wiêcej czasu do namys³u przed wydaniem werdyktu. Wa ne jest jednak to, e mog¹ oni anulowaæ b³êdne decyzje sêdziego ringo-
8 Wp³yw techniki na rozwój sportu wego wydane podczas meczu, co te niejednokrotnie czyni¹. Dlatego czasem z pozoru lepszy zawodnik przegrywa na punkty po drobiazgowej analizie technicznej (licz¹cej choæby iloœæ wyprowadzonych, a tak e celnych ciosów) przeprowadzonej przez sêdziów wespó³ z komputerem. Tak e w szermierce nie wszystkie pchniêcia s¹ postrzegane przez sêdziów. Dlatego w broni i w uniformach zawodników stosuje siê czujniki elektroniczne. Istnieje du e prawdopodobieñstwo, e od wieków tradycyjnie niezmienna i nieprzenikniona dla przeciwników maska ochronna na twarz zostanie zast¹piona przezroczyst¹, zrobion¹ z wytrzyma³ego tworzywa sztucznego. Wówczas walka nabierze nowego wyrazu, gdy bêdzie mo na obserwowaæ reakcje na twarzy i w oczach przeciwnika. A jest to szczególnie istotne w sportach walki. Refleksja koñcowa W zwi¹zku ze wspomaganiem sportu przez technikê pojawia siê w¹tpliwoœæ natury filozoficznej. W wielu dyscyplinach zawodnicy stali siê bardzo 23 sprawnymi operatorami urz¹dzeñ technicznych. Trudno ich nazwaæ sportowcami, bior¹c pod uwagê takie klasyczne kategorie, jak znacznie wy sza od przeciêtnej sprawnoœæ fizyczna, znakomita kondycja psychofizyczna, wytrenowane miêœnie, si³a itp. Kierowca Formu³y 1, je d ¹cy w kó³ko godzinami po betonowej nawierzchni przy akompaniamencie og³uszaj¹cego ryku potê - nych silników, niczym nie ró ni siê dla mnie od kierowcy taksówki (abstrahuj¹c od prêdkoœci). Podobnie jest z motocyklistami œcigaj¹cymi siê na u lu. Bardziej wysportowany wydaje mi siê przeciêtny kurier rowerowy, rozwo ¹cy po mieœcie pizzê. Niektórzy pesymiœci s¹dz¹ nawet, e czekaj¹ nas futurystyczne zawody, podczas których operatorzy urz¹dzeñ sportowych mierzyæ siê bêd¹ ze sob¹ pod okiem, obojêtnej na wszystko, automatycznej aparatury sêdziowskiej. Nie s¹dzê, aby te kasandryczne przepowiednie mia³y siê rych³o sprawdziæ. I dlatego z niecierpliwoœci¹ czekam na to, co do sportu wyczynowego wniesie technika w najbli - szej przysz³oœci.
Turniej rocznika 2003 i m³odsi FA Winter Cup 2011"
Turniej rocznika 2003 i m³odsi FA Winter Cup 2011" Football Academy Chróœcice zaprasza na I turniej Winter Cup 2011" dla dzieci z rocznika 2003 i m³odsi. Organizator turnieju: FOOTBALL ACADEMY CHRÓŒCICE
Bardziej szczegółowoSteelmate - System wspomagaj¹cy parkowanie z oœmioma czujnikami
Steelmate - System wspomagaj¹cy parkowanie z oœmioma czujnikami Cechy: Kolorowy i intuicyjny wyœwietlacz LCD Czujnik wysokiej jakoœci Inteligentne rozpoznawanie przeszkód Przedni i tylni system wykrywania
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 2/RJK/09 z dnia 13-03-2009 r. w sprawie kaszubskiego słownictwa sportowego
Uchwała Nr 2/RJK/09 z dnia 13-03-2009 r. w sprawie kaszubskiego słownictwa sportowego Rada Języka Kaszubskiego proponuje następujące kaszubskie nazwy: Spòrtowô słowizna słownictwo sportowe I. Òglowé ogólne
Bardziej szczegółowoWZORU UŻYTKOWEGO EGZEMPLARZ ARCHIWALNY. d2)opis OCHRONNY. (19) PL (n)62894. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej d2)opis OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 112772 (22) Data zgłoszenia: 29.11.2001 EGZEMPLARZ ARCHIWALNY (19) PL (n)62894 (13)
Bardziej szczegółowoUstawienie wózka w pojeździe komunikacji miejskiej - badania. Prawidłowe ustawienie
Ustawienie wózka w pojeździe komunikacji miejskiej - badania Przodem do kierunku jazdy? Bokiem? Tyłem? Jak ustawić wózek, aby w razie awaryjnego hamowania dziecko było jak najbardziej bezpieczne? Na te
Bardziej szczegółowohttp://woks.pl Tel. : 501638774 mail: woks@woks.pl
Zapraszam do zapoznania z Naszą propozycją Gotowych zestawów do wynajęcia. W skład zestawu mogą wchodzić stoły Piłkarzyki. Świetna zabawa, integracja i konkurencja. Obsługa pomaga w przeprowadzeniu zawodów
Bardziej szczegółowoProces wprowadzania nowo zatrudnionych pracowników
Proces wprowadzania nowo zatrudnionych pracowników poradnik dla bezpoêredniego prze o onego wprowadzanego pracownika WZMOCNIENIE ZDOLNOÂCI ADMINISTRACYJNYCH PROJEKT BLIèNIACZY PHARE PL03/IB/OT/06 Proces
Bardziej szczegółowoMiniaturowe zawory rêczne i mechaniczne - przy³¹cza z gwintem M5 Seria 105
Miniaturowe zawory rêczne i mechaniczne - przy³¹cza z gwintem Seria 5 Popychacz DŸwignia z rolk¹ DŸwignia z przyciskiem DŸwignia dwupozycyjna Przycisk Prze³¹cznik dwupozycyjny W¹s Klamka Wy³¹czny dystrybutor
Bardziej szczegółowoREGULAMIN STREETBALL. 1. Przepisy gry stworzone zostały na podstawie regulaminu FIBA Przepisy gry w koszykówkę 3x3.
REGULAMIN STREETBALL 1. Przepisy gry stworzone zostały na podstawie regulaminu FIBA Przepisy gry w koszykówkę 3x3. 2. Mecze rozgrywane są na boisku Hali Mosir w Sosnowcu przy ul. Żeromskiego 3. Zgłoszenia
Bardziej szczegółowoN O W O Œ Æ Obudowa kana³owa do filtrów absolutnych H13
N O W O Œ Æ Obudowa kana³owa do filtrów absolutnych H13 KAF Atest Higieniczny: HK/B/1121/02/2007 Obudowy kana³owe KAF przeznaczone s¹ do monta u w ci¹gach prostok¹tnych przewodów wentylacyjnych. Montuje
Bardziej szczegółowoI OGÓLNOPOLSKA ZIMOWA SENIORIADA na PODHALU RABKA ZDRÓJ, 4 marca 2014
I OGÓLNOPOLSKA ZIMOWA SENIORIADA na PODHALU RABKA ZDRÓJ, 4 marca 2014 Celem SENIORIADY jest integracja studentów Uniwersytetów Trzeciego Wieku, wymiana doświadczeń, sportowa rywalizacja oparta na zasadach
Bardziej szczegółowoTechniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu
Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu Jak ju wspomniano, kinesiotaping mo e byç stosowany jako osobna metoda terapeutyczna, jak równie mo e stanowiç uzupe nienie innych metod fizjoterapeutycznych.
Bardziej szczegółowoDotyczy: Odnowa centrum wsi śegiestów poprzez budowę oświetlenia ulicznego wzdłuŝ drogi powiatowej 1517K w śegiestowie
Zp.271.14.2014 Muszyna, dnia 03 kwietnia 2014 r. Miasto i Gmina Uzdrowiskowa Muszyna ul. Rynek 31 33-370 Muszyna Dotyczy: Odnowa centrum wsi śegiestów poprzez budowę oświetlenia ulicznego wzdłuŝ drogi
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI z dnia
Druk Nr Projekt z dnia UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI z dnia w sprawie ustalenia stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych na cele nie związane z budową,
Bardziej szczegółowoEGZEMPLARZ ARCHIWALNY WZORU UŻYTKOWEGO (12,OPIS OCHRONNY. (19) PL di)62974 B62D 57/02 (2006.01) Dudek Piotr, Włocławek, PL
EGZEMPLARZ ARCHIWALNY RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12,OPIS OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 114126 (22) Data zgłoszenia: 11.06.2003 (19) PL di)62974
Bardziej szczegółowoHAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.
HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.pl Wrocław, dnia 22.06.2015 r. OPINIA przedmiot data Praktyczne
Bardziej szczegółowoREGULAMIN PUCHARU & 1 FORMA ROZGRYWEK & 2 ZASADY PODZIAŁU NA GRUPY, PUNKTACJI I KLASYFIKACJI
REGULAMIN PUCHARU & 1 FORMA ROZGRYWEK 1. Organizatorem rozgrywek jest Kopalnia Futbolu. 2. W rozgrywkach o Puchar Kopalni Futbolu mogą brać udział drużyny następujących roczników : 2003, 2004, 2005, 2006,
Bardziej szczegółowoFormularz Zgłoszeniowy propozycji zadania do Szczecińskiego Budżetu Obywatelskiego na 2016 rok
Formularz Zgłoszeniowy propozycji zadania do Szczecińskiego Budżetu Obywatelskiego na 2016 rok 1. KONTAKT DO AUTORA/AUTORÓW PROPOZYCJI ZADANIA (OBOWIĄZKOWE) UWAGA: W PRZYPADKU NIEWYRAŻENIA ZGODY PRZEZ
Bardziej szczegółowoNowe głowice Hunter - DSP 700
Nowe głowice Hunter - DSP 700 Fot. Wimad, archiwum Nowy model głowicy DSP 700 (z prawej) w porównaniu z głowicą aktywną DSP 500 produkowaną obecnie Firma Hunter zaprezentowała nową koncepcję głowic aktywnych
Bardziej szczegółowoR E G U L A M I N. V MIĘDZYNARODOWE MISTRZOSTWA POLSKI W SKIJOERING DEVIL ENERGY CUP 2016, 30.01.2016r. 1. Zasady ogólne
R E G U L A M I N V MIĘDZYNARODOWE MISTRZOSTWA POLSKI W SKIJOERING DEVIL ENERGY CUP 2016, 30.01.2016r. 1. Zasady ogólne Celem zawodów jest popularyzacja sportu ekstremalnego zwanego Skijoering, w którym
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 24/2010 Wójta Gminy Pawonków z dnia 30 kwietnia 2010r.
ZARZĄDZENIE NR 24/2010 Wójta Gminy Pawonków z dnia 30 kwietnia 2010r. w sprawie: wprowadzenia norm zużycia paliw płynnych pojazdów samochodowych i sprzętu silnikowego eksploatowanych w jednostkach ochotniczych
Bardziej szczegółowoSUBSTANCJE ZUBOŻAJĄCE WARSTWĘ OZONOWĄ
SUBSTANCJE ZUBOŻAJĄCE WARSTWĘ OZONOWĄ I) INFORMACJE OGÓLNE W ostatnich latach stosowanie licznych, szeroko rozpowszechnionych substancji syntetycznych napotkało na nowe ograniczenie, którym jest ochrona
Bardziej szczegółowoREGULAMIN WYŚCIGU PUCHAR POLSKI MTB XCO W LUBASZOWEJ III OGÓLNOPOLSKI PUCHAR BURMISTRZA TUCHOWA W KOLARSTWIE GÓRSKIM
REGULAMIN WYŚCIGU PUCHAR POLSKI MTB XCO W LUBASZOWEJ III OGÓLNOPOLSKI PUCHAR BURMISTRZA TUCHOWA W KOLARSTWIE GÓRSKIM 1. ORGANIZATOR PUCHAR POLSKI MTB XCO W SIEDLISKA - LUBASZOWA JEST ORGANIZOWANY ZGODNIE
Bardziej szczegółowoZawory mechaniczne i rêczne G 1/8" Seria 200
Zawory mechaniczne i rêczne G 1/8" Seria 00 Popychacz DŸwignia z rolk¹ DŸwignia z przyciskiem DŸwignia czu³a DŸwignia panel DŸwignia z przodu Przycisk Prze³¹cznik DŸwignia z rolk¹ boczn¹ Rozdzielacze no
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY
POWIATOWY URZĄD PRACY ul. Piłsudskiego 33, 33-200 Dąbrowa Tarnowska tel. (0-14 ) 642-31-78 Fax. (0-14) 642-24-78, e-mail: krda@praca.gov.pl Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 5/2015 Powiatowej Rady Rynku Pracy
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 33/2015 WÓJTA GMINY POKRZYWNICA. z dnia 13 sierpnia 2015 r.
ZARZĄDZENIE NR 33/2015 A GMINY POKRZYWNICA w sprawie powołania komisji do ustalenia norm zużycia paliwa w samochodzie strażackim marki Renault Midliner S160 będącego w dyspozycji Ochotniczej Straży Pożarnej
Bardziej szczegółowoRozdział 6. Pakowanie plecaka. 6.1 Postawienie problemu
Rozdział 6 Pakowanie plecaka 6.1 Postawienie problemu Jak zauważyliśmy, szyfry oparte na rachunku macierzowym nie są przerażająco trudne do złamania. Zdecydowanie trudniejszy jest kryptosystem oparty na
Bardziej szczegółowo1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek?
1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek? Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego będzie można składać w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Puławach. Wnioski będą przyjmowane od dnia
Bardziej szczegółowoKrótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy
Agnieszka Miler Departament Rynku Pracy Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Spo³ecznej Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy W 2000 roku, zosta³o wprowadzone rozporz¹dzeniem Prezesa
Bardziej szczegółowoVRRK. Regulatory przep³ywu CAV
Regulatory przep³ywu CAV VRRK SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / 1-587 Kraków tel. +48 12 680 20 80 / fax. +48 12 680 20 89 / e-mail: info@smay.eu Przeznaczenie Regulator sta³ego przep³ywu powietrza
Bardziej szczegółowoREGULAMIN WYNAGRADZANIA
Załącznik nr 1 REGULAMIN WYNAGRADZANIA Do Zarządzenia nr 46/2009 Wójta Gminy Miękinia Z dnia 13 maja 2009r. Na podstawie art. 39 ust. l i 2 ustawy z dnia 21. 11. 2008 r. - o pracownikach samorządowych
Bardziej szczegółowoScenariusz hospitacji diagnozującej 17 XI 2006 r.
Scenariusz hospitacji diagnozującej 17 XI 2006 r. Autor: Małgorzata Konsek Ośrodek tematyczny: Sport. Temat: Sportowcy i kibice. Ocena postępowania bohaterów opowiadania Mariana Orłonia pt. : Słoń na szczęście.
Bardziej szczegółowoProblemy w realizacji umów o dofinansowanie SPO WKP 2.3, 2.2.1, Dzia anie 4.4 PO IG
2009 Problemy w realizacji umów o dofinansowanie SPO WKP 2.3, 2.2.1, Dzia anie 4.4 PO IG Jakub Moskal Warszawa, 30 czerwca 2009 r. Kontrola realizacji wska ników produktu Wska niki produktu musz zosta
Bardziej szczegółowoII.2) CZAS TRWANIA ZAMÓWIENIA LUB TERMIN WYKONANIA: Okres w miesiącach: 7.
Warszawa: Organizacja cyklu wyjazdów informacyjnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego (RPO WM) w roku 2010 Numer ogłoszenia: 34595-2010; data zamieszczenia: 19.02.2010
Bardziej szczegółowoUrządzenie do odprowadzania spalin
Urządzenie do odprowadzania spalin Nr. Art. 158930 INSTRUKCJA OBSŁUGI Informacje wstępne: Po otrzymaniu urządzenia należy sprawdzić czy opakowanie jest w stanie nienaruszonym. Jeśli po dostarczeniu produktu
Bardziej szczegółowoPojazd podstawowy AT. łączników w automatycznych. Wymaganie to nie dotyczy następuj. łączników. w: - od akumulatora do układu zimnego startu i wyłą
POJAZD AT Średnice przewodów w powinny być na tyle duże, aby nie dochodziło o do ich przegrzewania. Przewody powinny być należycie izolowane. Wszystkie obwody elektryczne powinny być zabezpieczone za pomocą
Bardziej szczegółowoZawory mechaniczne i rêczne G 1/4" Seria 200
Zawory mechaniczne i rêczne G 1/4" Seria 00 Popychacz DŸwignia z rolk¹ DŸwignia z przyciskiem DŸwignia czu³a DŸwignia panel DŸwignia z przodu Przycisk Prze³¹cznik DŸwignia z rolk¹ boczn¹ Rozdzielacze no
Bardziej szczegółowoEthernet VPN tp. Twój œwiat. Ca³y œwiat.
Ethernet VPN tp 19330 Twój œwiat. Ca³y œwiat. Efektywna komunikacja biznesowa pozwala na bardzo szybkie i bezpieczne po³¹czenie poszczególnych oddzia³ów firmy przez wirtualn¹ sieæ prywatn¹ (VPN) oraz zapewnia
Bardziej szczegółowoPraca badawcza. Zasady metodologiczne ankietowego badania mobilności komunikacyjnej ludności
Praca badawcza Zasady metodologiczne ankietowego badania mobilności komunikacyjnej ludności Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Bardziej szczegółowoNAPRAWDÊ DOBRA DECYZJA
KARTA SERWISOWA NAPRAWDÊ DOBRA DECYZJA Gratulujemy! Dokonali Pañstwo œwietnego wyboru: nowoczesne drewniane okna s¹ ekologiczne, a tak e optymalne pod wzglêdem ekonomicznym. Nale ¹ do najwa niejszych elementów
Bardziej szczegółowoMetrologia cieplna i przepływowa
Metrologia cieplna i przepływowa Systemy, Maszyny i Urządzenia Energetyczne, I rok mgr Pomiar małych ciśnień Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony Środowiska AGH Kraków
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA REWERSYJNEGO I MATEMATYCZNEGO
Nr ćwiczenia: 101 Prowadzący: Data 21.10.2009 Sprawozdanie z laboratorium Imię i nazwisko: Wydział: Joanna Skotarczyk Informatyki i Zarządzania Semestr: III Grupa: I5.1 Nr lab.: 1 Przygotowanie: Wykonanie:
Bardziej szczegółowoPoznaj swój retrace Lite
Jak używać Poznaj swój retrace Lite 1. Długość i szerokość geograficzna 2. Poziom naładowania baterii 3. Ikona cyfrowego kompasu 4. Ikony punktów nawigacyjnych - Osobiste, Ulubione, Atrakcje, Cel i Parking
Bardziej szczegółowoWYJAŚNIENIA. Wyjaśniam
WYJAŚNIENIA Na podstawie art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.) w związku z zapytaniami Wykonawcy z dnia 19.10.2015 r.
Bardziej szczegółowoPL 205289 B1 20.09.2004 BUP 19/04. Sosna Edward,Bielsko-Biała,PL 31.03.2010 WUP 03/10 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 205289
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 205289 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 359196 (51) Int.Cl. B62D 63/06 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 17.03.2003
Bardziej szczegółowoMożemy zapewnić pomoc z przeczytaniem lub zrozumieniem tych informacji. Numer dla telefonów tekstowych. boroughofpoole.
Informacje na temat dodatku na podatek lokalny (Council Tax Support), które mogą mieć znaczenie dla PAŃSTWA Możemy zapewnić pomoc z przeczytaniem lub zrozumieniem tych informacji 01202 265212 Numer dla
Bardziej szczegółowoREGULAMIN XII HALOWEGO TURNIEJU PIŁKI NOśNEJ RODZIN NA POWITANIE NOWEGO 2011 ROKU
Ośrodek Oświaty i Sportu ul. Poznańska 33 64 300 Nowy Tomyśl e-mail: oois@interia.pl REGULAMIN XII HALOWEGO TURNIEJU PIŁKI NOśNEJ RODZIN NA POWITANIE NOWEGO 2011 ROKU 1. Cel : Popularyzacja halowej piłki
Bardziej szczegółowo( 5 4 ) Sposób i urządzenie do sterowania dźwigiem, zwłaszcza towarowym,
RZECZPOSPOLITA PO LSK A Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 183665 (21) Numer zgłoszenia: 322262 (22) Data zgłoszenia: 24.09.1997 (13) B1 (51) IntCl7 B66B 1/32 (
Bardziej szczegółowoTurniej Piłkarski. Copa Manufaktura 2006
Turniej Piłkarski Regulamin Turnieju Piłkarskiego 1. Organizator, Termin, Miejsce 1. Głównym Organizatorem Turnieju Piłkarskiego Copa Manufaktura (zwanego dalej Turniejem) jest: 03-111 Warszawa, ul.podróŝnicza
Bardziej szczegółowoPL 211524 B1. FAKRO PP SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Nowy Sącz, PL 29.10.2007 BUP 22/07 31.05.2012 WUP 05/12. WACŁAW MAJOCH, Nowy Sącz, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 211524 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 379508 (51) Int.Cl. E06B 7/14 (2006.01) E04D 13/03 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowoZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje
Bardziej szczegółowoZ a r z ą d z e n i e Nr 24/2014 Burmistrza Miasta i Gminy w Koprzywnicy z dnia 6 czerwca 2014 roku
Z a r z ą d z e n i e Nr /2014 Burmistrza Miasta i Gminy w Koprzywnicy z dnia 6 czerwca 2014 roku w sprawie norm przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieŝy i obuwia roboczego oraz przydziału środków
Bardziej szczegółowoProducent / nr katalogowy
Załącznik nr 2 do SIWZ Nr postępowania: DYR.Zam.Publ.-33-III/11 FORMULARZ OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA/FORMULARZ CENOWY Lp. Opis przedmiotu zamówienia wraz opisem wymagany parametrów. Parametry oferowane
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 1283/13 BURMISTRZA GŁUBCZYC z dnia 13 września 2013 r.
ZARZĄDZENIE NR 1283/13 BURMISTRZA GŁUBCZYC w sprawie ustalenia regulaminu VI Edycji Konkursu Zbieramy baterie i butelki z tworzyw sztucznych oraz makulaturę i opakowania tetra pak w przedszkolach Na podstawie
Bardziej szczegółowoINFORMACJA PRASOWA. Cel: zakup komputerów, budowa sieci LAN, zakup i wdroŝenie aplikacji aktualnie dostępnych na rynku.
RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI BIURO MINISTRA WYDZIAŁ INFORMACJI Warszawa, dnia 13 października 2007 r. INFORMACJA PRASOWA Minione dwa lata przyniosły przełom w informatyzacji polskiego
Bardziej szczegółowoPRZEPIĘCIA CZY TO JEST GROźNE?
O c h r o n a p r z e d z a g r o ż e n i a m i PRZEPIĘCIA CZY TO JEST GROźNE? François Drouin Przepiêcie to jest taka wartoœæ napiêcia, która w krótkim czasie (poni ej 1 ms) mo e osi¹gn¹æ amplitudê nawet
Bardziej szczegółowoEGZEMPLARZ ARCRMLW 9 OPIS OCHRONNY PL 58589. @ Intel7: @ Data zgłoszenia: 03.10.1996 WZORU UŻYTKOWEGO 13) Y1. (2\J Numer zgłoszenia: 105388
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej EGZEMPLARZ ARCRMLW 9 OPIS OCHRONNY PL 58589 WZORU UŻYTKOWEGO 13) Y1 (2\J Numer zgłoszenia: 105388 @ Data zgłoszenia: 03.10.1996 @ Intel7:
Bardziej szczegółowo- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które
Oddział Powiatowy ZNP w Gostyninie Uprawnienia emerytalne nauczycieli po 1 stycznia 2013r. W związku napływającymi pytaniami od nauczycieli do Oddziału Powiatowego ZNP w Gostyninie w sprawie uprawnień
Bardziej szczegółowoZakupy poniżej 30.000 euro Zamówienia w procedurze krajowej i unijnej
biblioteczka zamówień publicznych Agata Hryc-Ląd Małgorzata Skóra Zakupy poniżej 30.000 euro Zamówienia w procedurze krajowej i unijnej Nowe progi w zamówieniach publicznych 2014 Agata Hryc-Ląd Małgorzata
Bardziej szczegółowoDANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja XXIII
DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja XXIII Systemy transakcyjne cz.1 Wszelkie prawa zastrze one. Kopiowanie i rozpowszechnianie ca ci lub fragmentu niniejszej publikacji
Bardziej szczegółowoPRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc
PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych
Bardziej szczegółowoMechanizm zawarty w warunkach zamówienia podstawowego. Nie wymaga aneksu do umowy albo udzielenia nowego zamówienia. -
Załącznik nr 1a Lista sprawdzająca dot. ustalenia stosowanego trybu zwiększenia wartości zamówień podstawowych na roboty budowlane INFORMACJE PODLEGAJĄCE SPRAWDZENIU Analiza ryzyka Działanie Uwagi Czy
Bardziej szczegółowoKOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i
Bardziej szczegółowoPADY DIAMENTOWE POLOR
PADY DIAMENTOWE POLOR Pad czerwony gradacja 400 Pady diamentowe to doskona³e narzêdzie, które bez u ycia œrodków chemicznych, wyczyœci, usunie rysy i wypoleruje na wysoki po³ysk zniszczone powierzchnie
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XV/185/2011 RADY MIASTA KOSZALIN. z dnia 27 października 2011 r.
UCHWAŁA NR XV/185/2011 RADY MIASTA KOSZALIN z dnia 27 października 2011 r. w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania oraz ustalenia wysokości stawek i sposobu pobierania opłat za parkowanie pojazdów
Bardziej szczegółowoLekcja 173, 174. Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe.
Lekcja 173, 174 Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe. Silnik elektryczny asynchroniczny jest maszyną elektryczną zmieniającą energię elektryczną w energię mechaniczną, w której wirnik obraca się z
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA. Zawartość zestawu
SPIS TREŚCI Charakterystyka... 3 Zawartość zestawu... 3 Budowa i opis... 4 Montaż baterii... 5 Praca... 5 Wyposażenie dodatkowe Detektor RC 9... 5 Dane techniczne... 6 Ważne informacje... 7 Uwagi i ostrzeżenia...
Bardziej szczegółowoTemat: Czy jedzenie, węgiel i wiatr mają ze sobą coś wspólnego?
Temat: Czy jedzenie, węgiel i wiatr mają ze sobą coś wspólnego? Czas trwania: 45 min. Tematyka szczegółowa: 1) Jak wiele rzeczy w życiu człowieka jest związanych z zużyciem energii? 2) Wskazanie na obszary
Bardziej szczegółowoRodzaj środka technicznego. Stan techniczny obiektu. Opis działania, przeznaczenie środka technicznego. Podstawa metodologiczna wyceny.
UWAGA: DEKRA - Centrala 02-284 Warszawa, al. Krakowska 2A tel. (022) 577 36 13, faks (022) 577 36 36 Rzeczoznawca: Grzegorz Charko Ze względu na przeznaczenie dokumentu usunięto w nim wszelkie informacje
Bardziej szczegółowoObjaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017
Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej
Bardziej szczegółowoWYJASNIENIA I MODYFIKACJA SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA
Szczecin dnia 28.07.2015r. Akademia Sztuki w Szczecinie Pl. Orła Białego 2 70-562 Szczecin Dotyczy: Przetarg nieograniczony na dostawę urządzeń i sprzętu stanowiącego wyposażenie studia nagrań na potrzeby
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE Nr W.0050.1.15.2013 Wójta Gminy Łapsze Niżne z dnia 28 marca 2013 roku
WÓJT GMINY ŁAPSZE NIŻNE (Pieczątka organu) ZARZĄDZENIE Nr W.0050.1.15.2013 Wójta Gminy Łapsze Niżne z dnia 28 marca 2013 roku w sprawie: norm zużycia paliw płynnych dla pojazdów pożarniczych i urządzeń
Bardziej szczegółowo3.2 Warunki meteorologiczne
Fundacja ARMAAG Raport 1999 3.2 Warunki meteorologiczne Pomiary podstawowych elementów meteorologicznych prowadzono we wszystkich stacjach lokalnych sieci ARMAAG, równolegle z pomiarami stê eñ substancji
Bardziej szczegółowoReguła Życia. spotkanie rejonu C Domowego Kościoła w Chicago JOM 2014-01-13
spotkanie rejonu C Domowego Kościoła w Chicago JOM 2014-01-13 Reguła życia, to droga do świętości; jej sens można również określić jako: - systematyczna praca nad sobą - postęp duchowy - asceza chrześcijańska
Bardziej szczegółowoStan prac w zakresie wdrożenia systemów operacyjnych: NCTS2, AIS/INTRASTAT, AES, AIS/ICS i AIS/IMPORT. Departament Ceł, Ministerstwo Finansów
Stan prac w zakresie wdrożenia systemów operacyjnych: NCTS2, AIS/INTRASTAT, AES, AIS/ICS i AIS/IMPORT Departament Ceł, Ministerstwo Finansów Usługa e-tranzyt System NCTS 2 Aktualny stan wdrożenia Ogólnopolskie
Bardziej szczegółowooraz nowego średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego ze sprzętem ratowniczogaśniczym
Samorządowy Program dotyczący pomocy finansowej dla gmin/miast na zakup nowych samochodów ratowniczo - gaśniczych ze sprzętem ratowniczogaśniczym zamontowanym na stałe oraz zakup sprzętu ratowniczo-gaśniczego
Bardziej szczegółowoProjekt. Projekt opracował Inż. Roman Polski
Projekt stałej organizacji ruchu na drogach powiatowych i gminnych miasta Puławy związany z projektem przebudowy niebieskiego szlaku rowerowego do rezerwatu Piskory. Projekt opracował Inż. Roman Polski
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2. 20 pkt - szafa metalowa certyfikowana, posiadająca klasę odporności odpowiednią
Załącznik nr 2 ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA FIZYCZNEGO, ICH DOBÓR DO POZIOMU ZAGROŻEŃ I ZAKRES ICH STOSOWANIA W STRAŻY GRANICZNEJ 1. DOBÓR ŚRODKÓW BEZPIECZEŃSTWA FIZYCZNEGO KATEGORIA K1 - urządzenia do przechowywania/przetwarzania
Bardziej szczegółowoRzeszów, dnia 19 kwietnia 2016 r. Poz. 1391 UCHWAŁA NR IX/102/2016 RADY GMINY PADEW NARODOWA. z dnia 31 marca 2016 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Rzeszów, dnia 19 kwietnia 2016 r. Poz. 1391 UCHWAŁA NR IX/102/2016 RADY GMINY PADEW NARODOWA w sprawie przyjęcia regulaminu korzystania z kortu tenisowego oraz
Bardziej szczegółowoSzybkoschładzarki SZYBKOSCHŁADZARKI. Szybkoschładzarki z funkcją 50 szybkozamrażania
SZYBKOSCHŁADZARKI Szybkoschładzarki z funkcją 50 szybkozamrażania SZYBKOSCHŁADZARKI DLACZEGO WARTO ICH UŻYWAĆ? Wszystkie świeże produkty zawierają naturalną florę bakteryjną, która w sprzyjających warunkach
Bardziej szczegółowoPROGRAM IMPREZY SPORTOWEJ O PUCHAR BURMISTRZA PRUDNIKA VIII SPARTAKIADA PRZEDSZKOLAKÓW 2014 PRZEZ RUCH DO ZDROWIA
PROGRAM IMPREZY SPORTOWEJ O PUCHAR BURMISTRZA PRUDNIKA VIII SPARTAKIADA PRZEDSZKOLAKÓW 2014 PRZEZ RUCH DO ZDROWIA ORGANIZATOR Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 2 w Prudniku ( Publiczne Przedszkole nr 4 w
Bardziej szczegółowoSP ZOZ ZSM/ZP/230/100/2011. Chorzów, dnia 08.07.2011r. Szanowni Wykonawcy
SP ZOZ ZESPÓŁ SZPITALI MIEJSKICH ul. Strzelców Bytomskich 11 41-500 Chorzów NIP: 627-19-23-530 REGON: 271503410 Dział Zamówień Publicznych tel. (032) 34-99-298 fax. (032) 34-99-299 po godz. 15 00 fax.
Bardziej szczegółowoREGULAMIN VII MISTRZOSTW UCZELNI WYŻSZYCH W GRACH ZESPOŁOWYCH 2016r. Piłka Koszykowa Organizator: URSSPCZ i RUZSPPCZ Koordynator Mistrzostw: Piotr Żak
REGULAMIN VII MISTRZOSTW UCZELNI WYŻSZYCH W GRACH ZESPOŁOWYCH 2016r. Piłka Koszykowa Organizator: URSSPCZ i RUZSPPCZ Koordynator Mistrzostw: Piotr Żak I Cel rozgrywek Celem rozgrywek jest: - wyłonienie
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI URZĄDZENIA: 0101872HC8201
INSTRUKCJA OBSŁUGI URZĄDZENIA: PZ-41SLB-E PL 0101872HC8201 2 Dziękujemy za zakup urządzeń Lossnay. Aby uŝytkowanie systemu Lossnay było prawidłowe i bezpieczne, przed pierwszym uŝyciem przeczytaj niniejszą
Bardziej szczegółowoPrzerwa między końcem Testu 1, a początkiem Testu 2 powinna wynosić 6-8 minut.
Test sprawnościowy dla sędziów (kobiet i mężczyzn) Wprowadzenie TEST KONDYCYJNY FIFA Oficjalny test kondycyjny dla sędziów piłki nożnej składa się z dwóch testów. Test 1, sprinty mierzą zdolność sędziego
Bardziej szczegółowoZespó Szkó Samochodowych
Program sta owy w ramach projektu S t a i n w e s t y c j w p r z y s z o Zespó Szkó Samochodowych Rodzaj zaj : Sta e zawodowe dla uczniów Imi i nazwisko nauczyciela: Mariusz Rakowicz Liczba uczniów w
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 108/2015 PREZYDENTA MIASTA SOPOTU z dnia 6 marca 2015 r.
ZARZĄDZENIE NR 108/2015 PREZYDENTA MIASTA SOPOTU w sprawie ustalenia ogólnych zasad porządkowych dotyczących organizowania ogródków gastronomicznych, samodzielnych punktów gastronomicznych oraz stoisk
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE Nr 18/2009 WÓJTA GMINY KOŁCZYGŁOWY z dnia 4 maja 2009 r.
ZARZĄDZENIE Nr 18/2009 WÓJTA GMINY KOŁCZYGŁOWY z dnia 4 maja 2009 r. w sprawie ustalenia Regulaminu Wynagradzania Pracowników w Urzędzie Gminy w Kołczygłowach Na podstawie art. 39 ust. 1 i 2 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoRUCH KONTROLI WYBORÓW. Tabele pomocnicze w celu szybkiego i dokładnego ustalenia wyników głosowania w referendum w dniu 6 września 2015 r.
RUCH KONTROLI WYBORÓW Tabele pomocnicze w celu szybkiego i dokładnego ustalenia wyników głosowania w referendum w dniu września r. Plik zawiera - dwie tabele pomocnicze do zliczania wyników cząstkowych
Bardziej szczegółowoTABELA ZGODNOŚCI. W aktualnym stanie prawnym pracodawca, który przez okres 36 miesięcy zatrudni osoby. l. Pornoc na rekompensatę dodatkowych
-...~.. TABELA ZGODNOŚCI Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz.
Bardziej szczegółowoNawiewnik NSL 2-szczelinowy.
Nawiewniki i wywiewniki szczelinowe NSL NSL s¹ przeznaczone do zastosowañ w instalacjach wentylacyjnych nisko- i œredniociœnieniowych, o sta³ym lub zmiennym przep³ywie powietrza. Mog¹ byæ montowane w sufitach
Bardziej szczegółowoKorzyści sklepu mobilnego. Błyskawiczne rozpoczęcie sprzedaży. Doskonała forma reklamy i budowania prestiżu. Łatwość adaptacji wyposażenia sklepu 1
Lambox Food Truck Korzyści sklepu mobilnego Błyskawiczne rozpoczęcie sprzedaży Doskonała forma reklamy i budowania prestiżu firmy Łatwość adaptacji wyposażenia sklepu 1 1 Zabudowa LAMBox LAMBox to jeden
Bardziej szczegółowoREKRUTACJA NA ROK SZKOLNY 2011/2012
REKRUTACJA NA ROK SZKOLNY 2011/2012 Terminy: od 04 maja 2011 r. do 15 czerwca 2011 r. do godz. 15 00 składanie dokumentów do wybranych szkół. Kandydaci kończący gimnazjum, które objęte jest systemem rekrutacji
Bardziej szczegółowoTwierdzenie Bayesa. Indukowane Reguły Decyzyjne Jakub Kuliński Nr albumu: 53623
Twierdzenie Bayesa Indukowane Reguły Decyzyjne Jakub Kuliński Nr albumu: 53623 Niniejszy skrypt ma na celu usystematyzowanie i uporządkowanie podstawowej wiedzy na temat twierdzenia Bayesa i jego zastosowaniu
Bardziej szczegółowoWspółczesne nowoczesne budownictwo pozwala na wyrażenie indywidualnego stylu domu..
Współczesne nowoczesne budownictwo pozwala na wyrażenie indywidualnego stylu domu.. w którym będziemy mieszkać. Coraz więcej osób, korzystających ze standardowych projektów, decyduje się nadać swojemu
Bardziej szczegółowoT-03 r. Dzia³ 1. Samochody osobowe (sztuki) Dzia³ 2. Autobusy i trolejbusy
G ÓWNY URZ D STATYSTYCZNY, al. Niepodleg³oœci 208, 00-925 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON T-03 r Sprawozdanie o zarejestrowanych pojazdach samochodowych, ci¹gnikach
Bardziej szczegółowoMAKSYMALNA WYDAJNOŚĆ MŁOTY HYDRAULICZNE TYPU TXH
MAKSYMALNA WYDAJNOŚĆ MŁOTY HYDRAULICZNE TYPU TXH MŁOTY HYDRAULICZNE TYPU TXH SKONCENTROWANA MOC Solidność i precyzja Wysokowydajne młoty hydrauliczne Terex, poszerzające wszechstronność koparko-ładowarek,
Bardziej szczegółowoROZPORZÑDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 25 wrzeênia 2007 r.
1345 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 25 wrzeênia 2007 r. w sprawie wymagaƒ, którym powinny odpowiadaç wagi samochodowe do wa enia pojazdów w ruchu, oraz szczegó owego zakresu badaƒ i sprawdzeƒ
Bardziej szczegółowoDE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Bardziej szczegółowoProcedura ewakuacji szkoły Cel procedury
Procedura ewakuacji szkoły Cel procedury Zapewnienie sprawnego przygotowania i przeprowadzenia bezpiecznej ewakuacji uczniów i pracowników Szkoły w sytuacji wystąpienia zagrożenia. I. Przedmiot i zakres
Bardziej szczegółowo