ZBIORY OŚRODKA KARTA magazyn pism związkowych i zakładowych

Transkrypt

1 ZBIORY OŚRODKA KARTA magazyn pism ziązkoych i zakładoych 28 października 1981 AGENCJA PRASOWA ROBERT K A C Z M A R E K W OBRONIE WOLNEJ PRASY P r z e d d r u g ą t u r ą Z j a z d u z a t r z y m a m sie przy temacie onej prasy, nieoczekianie b o i e m cały Z i ą z e k p o d d a n y został f u n d a mentalnemu testoi demokracji. W i m i e n i u 10 m l i o n ó c z ł o n k ó S o l i d a i n o ś c i " test ó, p o s t a c i z a p i s u o niezależ ność p r a s y z i ą z k o e j p r z e p r o a d z i l i n a s o bie delegaci Z j a z d u i z a y r o k o a l i o zbę dności sankcji olności słoa. J a k sły chać, Zarządy Regionalne ratyfikują bez z ł o c z n i e rozstrzygnięcia Z j a z d u i oto k r o i n a m się Z i ą z e k s a m o r z ą d n y, n i e z a l e ż n y 1 p r y n c y p i a l n y y j ą s z y prasę, gdzie oboią z y a ć może co innego. Niefortunne głosoanie, o którym moa o d b y a ł o się o k o l i c z n o ś c i a c h n i e s p r z y j a jących rzeczoej refleksji i do tematu trzeba n a r ó c i ć II t u r z e. P r z e k o n a n i u t e m u n i e m a l j e d n o m y ś l n i e dał y r a z zespół K o m i s j i P r o g r a m o e j d/s i n f o r m a c j i, k t ó r y n a p o l e cenie Z j a z d u obradoał przez parę dni A kademii Górniczo-Hutniczej Krakoie. Czy o l n a prasa jest doskonała? N i e i ę c e j, n i ż d o s k o n a l i są l u d z i e. B y a z a t e m t e n dencyjna, nieprecyzyjna, zuchała, nijaka. Jest r ó ż n o r o d n a będąc o d b i c i e m n a t u r a l n y c h tendencji i możliości ludzkich. Torzy tym s a m y m podstaę naturalnego tz. tórczego r o z o j u stosunkó społecznych. Dudują zrę b y d e m o k r a c j i z r o z u m i e ć m u s i m y, że o l n o ś ć jest a r t o ś c i ą samą sobie, j a k k o l i e k niej e d n o a r t o ś c i o e są j e j p r o d u k t y. N i e s i e o n a ze sobą z a r ó n o d o b r e j a k 1 z ł e i j e ś l i ktoś np. Ziązek N S Z Z.Solidarność" dla ochrony zdroych konaró przed uschnię t y m i z a b i e r a się d o y r y a n i a d r z e a, to n i e c h a j p o m n i n a los s y c h p o p r z e d n i k ó tak zbożnych dziełach. N i e p o d z i e l n e są z a s a d y o j a k i e a l c z y Z i ą zek. Rezygnacja z jasno określonej zasady olności prasy na rzecz rozstrzygnięć regio n a l n y c h jest d o p u s z c z e n i e m p r a a do e n ę t r z n e j c e n z u r y p r e e n c y j n e j, jest z a t e m niczym innym jak pryncypialnym oportuni zmem. M o t y a c j ą i ę k s z o ś c i, n i e i e l k i e j zresztą, głosującej przeciko umieszczeniu zapisu o niezależności prasy z i ą z k o e j było zapene przekonanie o potrzebie silnego ziązania pra sy z p r a c a m i z a r z ą d ó r e g i o n a l n y c h, u c z y nienia z niej rodzaju przekaźnika tz. linii Z i ą z k u. 1'oialny i n s t r u m e n t a l i z m jest z n a t u r y r z e c z y d l a o l n o ś c i s i o a n a dłuższą meię niebezpieczny, a realiacn szeregu re gionó ręcz dla Ziązku szkodliy już dzi siaj. I już tylko możliośl bezapelacyjnego zdłaienia dobrej gazety przez siaby zarząd gdzieś P o l s c e y s t a r c z y ć p o i n n a do p r z y jęcia ogólnej zasady niezależności prasy. Ziązek m u s i oczyiście mieć do dyspo z y c j i sposób n a p i s m o działające n a jego szkodę, p o d o b n i e j a k każda społeczność nie może f u n k c j o n o a ć bez mechanizmó ob r o n y c h p r z e d y n a t u r z a j ą c y m i się o r g a n a m i jej łasnych struktur. I tak jak przyjęto c y i l i z o a n y m śiecie mechanizmó po lega n a p r a i e do o c e n y Z A S Z Ł O Ś C I, k o n kretnego f a k t u. A ięc nie tak, iżby zarząd określał z a a r t o ś ć n u m e r u, m a (lub p o i n i e m mieć) a k u r a t co i n n e g o do r o b o t y, ale p o o ł u j e zespół k o m p e t e n t n y c h l u d z i, zleca m u robienie i n f o r m a c j i i tę poddaje ocenie. W p r z y p a d k u skrajnej dezaprobaty zaiesza p i s m o, a ostateczną decyzję p o d e j m u j e np. WZD. n i z u j ą c y m i r n p. u c h a ł a m i j e s t o b s z a r ielorak-ich dociekań, sporó, analiz 1 o l ś n i e ń d z i e j ą c y c h się m n i e j m o ż e o b r ę b i e z a r z ą d u, a l e dość f o r t u n n i e całym społeczeństie. I niechże obserują i reje strują je f a c h o c y. Czy ktoś z Państa słyszał o stępej k o n troli zarządu stosunku do prac np. sekcji interencji albo sekretariatu, albo k i e r o n i ka administracyjnego? Otóż istotnie b y a tak, że p o s z c z e g ó l n i członkoie prezydium odczuają rodzoną niechęć d o brania na siebie odpoiedzialności niezbędnej r a m a c h łasnych kompetencji i rezultacie p r e z y d i u m siedzi i radzi np. o rozdziale drobnej koty czy ysłaniu l i stu dziękczynnego. P r a d o p o d o b n e jest z a tem, że u c h y l a j ą c s i ę o d ł a s n e j o d p o i e dzialności p r e z y d i u m, czy zarząd r y c h ł o ze chce pozbaić jej t y c h, co systemie cią g ł y m, s y g n u j ą c są o d p o i e d z i a l n o ś ć s t a ł y m p o d p i s e m g a z e t a c h m a j ą jej n a j i d o c z niej p o n a d m i a r ę. D o t y c z y ć to może złasz cza małych regionó, gdzie n i e i e l k a jest możliość alternatynych środkó ypoie dzi. D o t y c z y ć t o b ę d z i e z p e n o ś c i ą t y c h r e gionó gdzie działalność zarządu podlegać będzie k r y t y c e. P o y ż s z y o p i s s t o s u j e się do s y t u a c j i ostrego k o n f l i k t u, z a p y t u j e m y Jednak o prak t y k ę codzienną. P i s m a p o i n n y służyć spo łeczeństu, ielkiej spraie Soldarności". P o d s t a o ą kategorią a r u n k u j ą c ą tę r o l ę j e s t o d p o i e d z i a l n o ś ć. T a zaś p r z y p a d k u i n f o r m a c j i bieżącej, d o b o r u a r t y k u ł ó etc. ziązana jest z k o n k r e t n y m i, i m i e n n i e y szczególnionymi ludźmi, którzy torzą pi smo. Zarząd jest tutaj c a ł k o i c i e a n o n i m o y. I d e n t y c z n o ś ć są p o s i a d a d z i a ł a l n o ś c i uchałodaczej i uchały z a r z ą d u muszą posiadać bezzględny priorytet na ł a m a c h p i s m a. D o t y c z y to s z e l k i c h ustaleń o r g a n i z a c y j n y c h c z y p r o g r a m o y c h Jakie zarząd drodze głosoania uzna za soje. J e ś l i zaś c h o d z i o u k i e r u n k o a n i e p i s m n a dalekosiężne cele społeczne i z a o d o e to a r t o zdać sobie s p r a ę z p e n e j p r a i d ł o o ś c i p o l e g a j ą c e j n a t y m, ża p i s m a n i e z a l e ż n e na ogół y p r z e d z a j ą s t r u k t u r y. T a k b y ł o z a n i m p o s t a ł a S o l i d a r n o ś ć " i t a k d z i e j e się często o b e c n i e. P i s m a p o z b a i o n e niezależ ności, obojętne czy reżimoe czy ziązkoe, s t a r a j ą się d o b i e c d o r z e c z y i s t o ś c i, n i e z a l e ż n e ją y p r z e d z a j ą. W s p o m n i e ć t u s k r o m n i e y p a d a, że i ę k s z o ś ć d u ż y c h t e m a t ó z a rządu regionalnego poprzedzona była k i l k u miesięczną n i e k i e d y k a m p a n i ą G o ń c u " : Solidarność" iejska, samorząd praconi czy, terytorialny, żyność Małopolsce. 2e n i e i e l e z tego y s z ł o, to j u ż i n n a s p r a a : sukces osiągnięty zostanie skali ogólnokra joej, a j e d n y m z f u n d a m e n t a l n y c h jego a r u n k ó jest p o s z e c h n i e f u n k c j o n u j ą c a n i e zależna p r a s a. " Nie y o b r a ż a m sobie j e d n a k, b y zarząd drodze glosoania dokonyał y b o r u mate r i a ł ó do n u m e r u. P o z a d o k u m e n t a m i o r g a,, GONIEC KÓW LESZEK BUDREWICZ UPIÓR JEDNOŚCI W i d m o k r ą ż y po i d m o jedności. Ziązku, Raz po"raz raca podczas obrad Zjazdu spraa jedności Ziązku i dyscypliny organizacyjnej enątrz niego. W sytuacji praie ojennej Solidarność" alczy o interesy ludzi pracy obronie społecznego praa do kontroli ładzy. To su geruje odrzucenie różnic i zarcie szeregó. Tak pojmuje to ielu delegató. Słoo solidarność" rozumiane jest tu jako podporządkoanie się dominującej opinii, yzbycia się ątpliości, porzucenie ahań. Przekonanie to pooduje za jemne pomaianie się oponentó o brak dobrej oli i oskarżenie o dbałość, ra czej, o łasne interesy yborcze, niż o interes Ziązku. Wartość jedności polega jednak na tym, że jednoczy ona ludzi o najróżniejszych koncepcjach działania, z których yłania się tę, która ydaje się mieć najięk sze szanse poodzenia. Mieć łasne zdanie, to dla ielu zdobycz posierpnioa. Móc go bronić, to podstaa funkcjonoania demokracji. Nasz Ziązek jest demokratyczny, bo jeszcze nie zyciężył nim upiór je dnomyślności, uniformizacji, poloań na czaronice. Wystarczająco strat iele już ponieśliśmy, ystarczy spojrzeć na listę, tych, którzy są na Zjeździe już tylko gośćmi czy obseratorami. Liderzy nie lubią okół siebie ludzi mądrych i dobie rają sobie monetę gorszą, która często ypiera dobrą: to jeszcze nie zjaisko, ale już tendencja. Tendencja na którą należy być przeczulonym." Z DNIA NA DZIEŃ" nr 33/81 Wrocła MAŁOPOLSKI" Nr KISI KRA M a g a z y n Pism Ziązkoych i Z a k ł a d o y c h A S apeluje d o redakcji szystkich pism Solidarności" i pism ziązanych z naszym Ruchem o nie złoczne przesyłanie trzech e g z e m plarzy każdego y d a n e g o numeru czasopisma. Tylko ten sposób będziemy mo gli dokonać łaściego y b o r u z materiałó publikoanych nieza leżnej prasie polskiej. REDAKCJA Nasz adres: M a g a z y n Pism Ziązkoych i Zakładoych A S Warzyniaka POZNAŃ K Z Solidarność" przy P Z G im. Marcina Kasprzaka

2 DARIUSZ BOGUCKI LINIA POROZUMIENIA.,(...) K Z P Z P R n a s y m p o s i e d z e n i u d n i u 10 s i e r p n i a p o d j ą ł s z e r e g u c h a ł, b ę d ą c y c h n i e y b r e d n y m a t a k i e m na nasz Zią z e k. K l u c z o ą role. p e ł n i u c h a ł a n r 3 O o b o i ą z k u s a m o o k r e ś l e n i a się o b y a t e l s k i e go i partyjnego członkó partii na ęźle k o lejoym Białymstoku". Czytamy niej m. i n...nasze n a z i s k a i p i e n i ą d z e n i e będą f i r m o a ć t a k i e j zidioclałej o r g a n i z a c j i (czyt. Solidarność"). K a ż d y członek partii będący rónocześnie członkiem Solidarności" musi z d e c y d o a ć się n a y b ó r. K o n s e k e n c j e b ę dą o k r e ś l o n e! P a r t i a d ó c h ł a d z n i e b ę d z i e t o l e r o a ć! C z y n i się o d p o i e d z i a l n y m e r y. f i k a c j i poszczególnych P O P, trybie pil nym". W odpoiedzi przeodniczący K o m i s j i Z a kładoej N S Z Z Solidarność" Lokomotyo n i P K P K A Z I M I E R Z S K R O B O D Z I N S K I, op u b l i k o a ł ośiadczenie, k t ó r y m zaprote stoał przeci tego rodzaju a t a k o m na Zią zek oraz przedstaił metody działania czo łoego ideologa ęzła P K P Białymstoku, sekretarza K Z P Z P R to. L e s z k a K a m i ń s k i e g o.... o n i zaś p r ó b o a l i m n i e z a s t r a s z y ć o z n a j m i a j ą c, że i e k i e d y i p r z e z k o g o m a m zostać a r e s z t o a n y, a n a e t m o g ę położyć g ł o ę, że n i e a r t o d l a t a k i e g o z i ą z k u s i ę p o ś i ę c a ć. P o i e d z i a ł, że d a n e o m o j e j d z i a ł a l n o ś c i z i ą z k o e j p r z e k a z a n e są j u ż d o G r o d n a, a r e s z t u j ą m n i e zaś n i e n a s i ". P o i e d z i a ł r ó n i e ż, że i e d z ą n a e t o t y m, że p r z e z o s t a t n i c h k i l k a l a t przechodziłem przeszkolenie K O R - o s k i e, o c z y m sam nie iedziałem, z organizacją K S S K O R nie miałem i nie m a m dotychczas kontaktó. Se k r e t a r z p o i e d z i a ł m i, że m a m J e s z c z e o s t a t n i ą szansę n a u r a t o a n i e ł a s n e j s k ó r y i g d y b y m t e r a z zaczął n a m a i a ć członkó S o l i d a r n o ś c i " do przechodzenia do ziązku branżoego i s a m stąpił do ziązku b r a n żoego, to o n, s e k r e t a r z p a r t i i o t o r z y n a e t f u r t k ę d l a m o j e g o s t ą p i e n i a do p a r t i i ". Zarząd R e g i o n u na s y m posiedzeniu dnia 13.8.br. z i ą ł o p i e k ę k o l e j a r z y, y s t o s o u j ą c o ś i a d c z e n i e. (...) K o n f l i k t n a Węźle P K P Białymstoku u i d o c z n i ł z całą ostrością p e i e n s c h e m a t, pokutujący propagandzie partyjnej i oficjalnych ypoiedziach przedstaicieli szelkich instytucji partyjnych. Schemat ten, zaznaczony szczególnie dobitnie po I X Zjeź d z i e P Z P R, s k ł a d a się z k i l k u a k s j o m a t ó, stanoiąc pch podstaę tz. linii porozumie n i a i d i a l o g u. S p r ó b u j m y p r z y j r z e ć się i m z bliska. A k s j o m a t p i e r s z y. O d n o a została z r o b i o n a J e s i e n i ą 19B0 r o k u. Rozmoa Móiąc inaczej, partia odpoiedzi na słuszny protest k l a s y robotniczej dokonała odpoiednich z m i a n na stanoiskach kie roniczych, przeproadziła reformy demok r a t y z a c y j n e, poczyniła k r o k i zmierzające do y j ś c i a z k r y z y s u i jefceli k t o ś s i ę z t y m nie zgadza jest anarchistą, k o n t r r e o l u c j o n i stą, e t c. J e ż e l i d o d a ć d o t e g o j e s z c z e, s t i e r d z e n i e, że P Z P R Jest j e d y n ą siłą z d o l n ą y proadzić kraj z kryzysu, otrzymujemy zgra b n y k i j s a m o b i j. P r z y p o m o c y tego narzędzia b a r d z o ł a t o u d o o d n i ć, że s z e l k i e d z i a ł a n i a S o l i d a r n o ś c i " są Jeśli n i e k o n t r r e o lucją, to p r z y n a j m n i e j z y k ł y m a a n t u r n i c t e m. D o d a j ą c do tego o d p o i e d n i o stero aną kampanię propagandoą, dostajemy n i e z ł y p r z e k ł a d a n i e c, z k t ó r e g o y n i k a, że P Z P R robi odnoę a Solidarność" jej tym szelkimi sposobami przeszkadza. K ł a m s t o to m a k r ó t k i e nogi i b a r d z o ł a t o je obalić. W y s t a r c z y ziąć do r ę k i tekst porozumień społecznych. C o zostało do d z i siaj z r e a l i z o a n e? O co toczy boje nasz Z i ą z e k. Jeśli n i e o r e a l i z a c j e p o s z c z e g ó l n y c h punktó podpisanej u m o y? Dlatego dzisiaj, obliczu kolejnej nagon k i na Ziązek, m u s i m y sobie, k t ó r y ś raz z kolei, potórzyć: Jedynym garantem pro c e s u, k t ó r y został z a p o c z ą t k o a n y s i e p r n i u 80 n a W y b r z e ż u, Jest S o l i d a r n o ś ć ". Z i ą z e k m a moralne prao i oboiązek alczyć o realizację tego procesu, o realizację z a a r tych u m ó. Innego yjścia nie m a, W naszej krętej historii najnoszej było już k i l k a pro cesó o d n o y, k t ó r e przepadły gdzieć po d r o d z e. S t a ł o się t a k d l a t e g o, że j e d y n y m ich garantem była P Z P R. Zabrało zorga nizoanej reprezentacji społeczeństa, która m o g ł a b y y i e r a ć n a c i s k n a ł a d z ę. Dziś taką rolę m a do spełnienia Solidarność" i m u s i m y o t y m p a m i ę t a ć. (...) Aksjomat drugi. O niepodażalności dorob k u P R L. czyli, h i s t o r i a P o l s k i z a c z y n a się r o k u B a r d z o często s ł y s z y m y z r ó ż n y c h t r y b u n to hasło. R ó ż n i d y g n i a t a r z e p a r t y j n i potarzają, odmieniając przez p r z y p a d k i : nie pozolimy negoać osiągnięć P R L, nie d a m y szargać śiętości. W t a k i m y p a d k u należy dać so bie odpoiedź na k i l k a p y t a ń. K t o k o m u nie pozoli podażać? i przede s z y s t k i m czy jest co podażać? Kiedy moa o dorobku P R L, jednym tchem y m i e n i a się n a c j o n a l i z a c j ę p r z e m y s ł u i r e f o r m ę rolną, dorzucając do tego h u t y : L e n i n a 1 K a t o i c e o r a z m a l u c h a ". Całość t r a k t u j e się j a k o s z c z e g ó l n e i y ł ą c z n e o s i ą g n i ę c i e 36 o s t a t n i c h l a t n a s z e j h i s t o r i i. A p r z e cież n i e s p a d l i ś m y r a p t e m środek E u r o p y z k i j a m i r ę k a c h, z a c z y n a l i ś m y z JakiTift dobytkiem. Pytanie o dorobek trzeba iec odrócić. T r z e b a spytać, czego żeśmy nie osiągnęli, co leżało n a s z y c h możliościach? J a k i e szanse żeśmy zaprzepaścili i dlaczego? Ale kiepski statut może znakomicie utrudnić szelkie poczynania, czy też zablokoać pe ne mechanizmy, na przykład kontrołę. z Kazimierzem Helebrandfem MOGLIŚMY MIEĆ DOBRY STATUT Piersza tura Z j a z d u Solidarności" miała do y k o n a n i a d a podstaoe zadania: uchalić zmiany statucie Ziązku oraz po o ł a ć K o m i s j ę P r o g r a m o ą i Jej zespoły te m a t y c z n e, k t ó r y c h c e l e m będzie y p r a c o a nie propozycji programu Ziązku na n a j b l i ż s z e l a t a. (...) R o z m a i a l i ś m y o t y m z J e d n y m z dolnośląskich delegató na Zjazd, przeodniczącym Komisji Reizyjnej Regio n u D o l n y Śląsk K a z i m i e r z e m H e l e b r a n d t e m. R e d a k c j a : Z a s a d n i c z y m sporem, który to czył sie czasie debaty statutoej, byt spór o kształt przyszłych ładz najyższych zią zku. Koncepcje były takie: liczna Rada Na czelna, która dysponoałaby ładzą ucha łodacze, i kilkunastoosoboa Komisja Kra joa, jako ciało ykonacze (czyli coi dzaju parlamentu i rządu) oraz druga: liczna Komisja Krajoa z yłonionym z jej składu prezydium, których zakres kompetencji byłby takt sam. Rzecznicy tej drugiej propozycji stierdzili, te będzie to ciało znacznie bar dziej operatyne, a sytuacja ziązku takiej operatyności ymaga. Ostatecznie delegaci ybrali łaśnie takie roziązanie. Czy pańskim zdaniem postąpili słusznie? Kazimierz Helebrandt: N i m odpoiem, sam c h c i a ł b y m zadać p a n u p y t a n i e : dlaczego s p r a a s t a t u t u y d a j e się b y ć t a k a a ż n a? R e d. : Profesor Chrzanoski stleradził soim ystąpieniu, ze naet najlepszy sta tut nie zagarantuje spranego działania. K. H. : T a k, to p r a d a. S p ó j r z m y ięc n a t o, c o się n a z j e ź d z i e z d a r z y ł o. P o d j ę t o p r a c e obrębie całego statutu, chociaż i a d o m o, że z i ą z e k n i e o k r e ś l i ł j e s z c z e s o j e g o p r o gramu, a zatem nie mógł precyzyjnie okre ślić k s z t a ł t u narzędzia dó jego r e a l i z a c j i, j a. k i m m a b y ć s t a t u t. N i e ą t p l i i e j e s t t o, że pierszej turze Zjazd poinien był do konać tylko tych zmian statutoych, które umożliiłyby praidłoy ybór ładz krajo y c h czasie t u r y d r u g i e j. Niestety, z j a z d poszedł d a l e j i e m o c j e i e l u u z d r a i a c z y s t a tutu na co skazuje liczba zgłoszonych p o p r a e k ( p o n a d t r z y s t a Już p r z e d r o z p o c z ę ciem debaty) odróciły uagę delegató od spra najażniejszych. Jeżeli już m a m y m ó i ć o ładzach central n y c h, to p o s t a j e p y t a n i e co b y ł o złego statucie? N a przykład spraie yboru K o m i s j i K r a j o e j s t a r y z a p i s m ó i ł, że t o r z ą Ją p o ł o i e c z ł o n k o i e y b r a n i p r z e z Z j a z d. W u b e c n i e p r z y j ę t y m u ś c i ś l o n o, że t ę d r u g ą p o ł o ę y b i e r a się z l i s t c z ą s t k o y c h zgłaszanych przez regiony z zachoaniem z a s a d y p r o p o r c j o n a l n o ś c i. A l e to się m o g ł o z n a leźć o r d y n a c j i y b o r c z e j i c a l e n i e y magało zapisu statutoego. J e d y n y m elemen tem k r ę p u j ą c y m była ta m a g i c z n a liczba: po ł o a. A l e to a k u r a t pozostaało. D r u g i m z g r z y t e m Jest m e c h a n i z m t a c z k i " c z y l i automatyczne p r o a d z a n i e do K K p r z e o dniczących zarządó regionó. Inny problem, który też r o z i ą z a n y nie został, to s p r a a o d o ł y a n a! c z ł o n k ó K o m i s j i czy jej p r e z y d i u m. W koncepcji obe cnie z a t i e r d z o n e j może to r o b i ć t y l k o zjazd. Postaje pytanie, czy nie lepiej było przy j ą ć a r i a n t ( k t ó r y też u z y s k a ł dość duże p o p a r c i e, a przegrał t y l k o n i e i e l k ą liczbą g ł o s ó ), że t o r e g i o n y m a j ą p r a o p o o ł y a ć i odołyać soich przedstaicieli. Czyli o b e c n y m zapisie nie t y l k o nie u r u c h o m i o no spranego mechanizmu kontrolnego nad K o m i s j ą K r a j o ą, ale też n i e s t o r z o n o Sta tutoego mechanizmu odołaczego, spra L i s t a o d p o i e d z i będzie o i e l e dłuższa. D z i siaj Polsce nikt nie neguje podsta socja l i z m u. W s z y s c y a k c e p t u j ą zasadę społecznej łasności środkó produkcji. Trzeba sobie t y l k o odpoiedzieć, j a k to dobrodziejsto zostało y k o r z y s t a n e? D l a c z e g o nie s p o ż y t k o a n o go ł a ś c i i e? K t o d o p u ś c i ł się m a l ersacji? Abstrahując od y m i e r n y c h c z y n n i k ó m a t e r i a l n y c h m y ś l ę, że d o r o b e k p a ń s t a społeczeństa można p e n y m sensie mie_ rzyć s t o p n i e m, J a k i m to społeczeństo u t o ż s a m i a się z p r z e d s t a i c i e l a m i ł a d z y, k o go u a ż a za b o h a t e r a n a r o d o e g o, kogo traktuje jako autorytet moralny. Łato y mienić kilka nazisk: W Y S Z Y Ń S K I, MIŁOSZ, WOJTYŁA. I l u P o l a k ó u t o ż s a m i a się d z i ś z N O W O T K Ą, B I E R U T E M, G O M U Ł K Ą, żeby n a t y m y l i c z a n i e z a k o ń c z y ć. Ł a t i e j się n a m u t o ż samiać z p o s t a c i a m i z g n i ł e j " s a n a c j i, niż z l u m i n a r z a m i naszego ostatniego trzydziesto lecia. M i m o y s i ł k ó, m i m o odpoiednich programó szkolnych, mimo indokrynacji na k a ż d y m k r o k u. (...) A k s j o m a t trzeci. Podstaą b y t u n a r o d o e g o P o l s k i jest o r g a n i c z n a prost sym bioza z Z S R R. Tezę tę s ł y s z y m y najczęściej. N i e m a c h y ba jednego publicznego ystąpienia naszych rządzących, żeby nie przypominano n a m o t y m. M y ś l ta s t a n o i r ę c z polską rację stanu. J a k i ż to u p a d e k? J a k i e s k a r l e n i e? Już słyszę głosy o b u r z e n i a : g ł u p i e c, n a i niak, góniarz. Nie. N i c z tych rzeczy. D o s k o n a l e i e m y s z y s c y, c o to jest r e a l i z m polityczny. Rozumiemy ograniczenia y n i kające z geopolityki. Trzeba jednak rozgra n i c z y ć to co k o n i e c z n e od tego co p o t e n c j a l n i e m o ż l i e. Z a r z u c a się S o l i d a r n o ś c i " g o dzenie s o j u s z i d o b r e s t o s u n k i ze Z i ą z kiem Radzieckim, nic bardziej absurdalnego. Wszyscy zdajemy sobie spraę z k o n i e c z n o ści tego s o j u s z u. T y l k o p r o b l e m j a k o n b ę dzie y g l ą d a ł. O b e c n a p o l i t y k a tej k e s t i i Jest k o n t y n u a c j ą l i n i i t r z y d z i e s t o l e c i a i jest po p r o s t u y r a z e m ślepoty i m i n i m a l i z m u, a Jej k o n s e k e n c j e b ę d z i e m y odczuać b a r d z o d ł u g o. T y l k o ślepotą i chęcią u t r z y m a n i a za szelką cenę stołka m o ż n a y t ł u m a c z y ć f a k t, że G O M U Ł K A 1968 p c h a ł s i ę do Czech z czołgami zamiast spólnie z K A D A R E M poprzeć D U P C Z E K A. Sojusz tak, ale przecież p r z y ó d c y 35-milion o e g o n a r o d u,o t y s i ą c l e t n i e j h i s t o r i i m u szą m i e ć t r o c h ę s z e r s z y p r o g r a m p o l i t y c z n y, n i ż t y l k o i e r n o p o d d a ń c z e h o ł d o a n i e, (...)" Biuletyn (-) Informacyjny nr 40181,,Solidarność" Białystok niejszego niż zjazd. Przecież ł a t o sobie y o b r a z i ć, że u l e g n ą r o z b i c i u ł a d z e J a k i m ś r e g i o n i e. I c h p r z e d s t a i c i e l e K K będą j e d n a k n i e n a r u s z a l n i aż d o k o l e j n e g o z j a z d u. A p r z e c i e ż m ó i l i l ś m y, że j e s t n a m p o t r z e bne silne 1 sprane kieronicto. S p r a n e, to z n a c z y r ó n i e ż t a k i e, które umożliia szybką zamianę l u d z i s y t u a c j a c h bardzo r ó ż n y c h, j a k i c h m o ż e się z n a l e ź ć z i ą z e k. T u założyliśmy sobie c h y t podójny, bo p r o a d z i ć kogoś do K K można t y l k o na Zjeździe, odołać zaś t e ż m o ż n a t y l k o n a Zjeździe. A nie i e m y jeszcze, Jakiego f i g l a spłata Z j a z d z i ą z k o i p r z y o k a z j i u c h a lania ordynacji. R e d. : N i e ygląda to zbyt pańskiej interpretacji. Czy szansa, te drugiej turze zjazd co pierszej namotał? optymlstpcznle jest jaka& odkręci to r K. H. : Jest p e n a szansa y p r a c o a n i u optymalnej dla noego zapisu statutoego ordynacji yborczej. Poza tym przydałoby się p o d j ę c i e d o d a t k o e j u c h a ł y r o z s z e r z a j ą cej i n t e r p r e t a c j ę statutu obrębie tego z a pisu, o k t ó r y m móiliśmy, N a przykład przez przyznanie r e g i o n a l n y m zespołom delegató praa odołyania i poołyania członkó Komisji Krajoej między zjazdami. R e d. : Nie odpoiedzią, ml Pan d o t ą d na pytanie, które postaiłem na samym począ tku naszaj rozmoy. Czy delegaci dokonali yboru słusznej koncepcji? K. H.. : W y d a j e m i s i ę, że t e j c h i l i t e m po d z i a ł a l n o ś c i Z i ą z k u i k o n i e c z n o ś ć s z y b kiego podejmoania decyzji yklucza s k u teczność i b e z k o n f l i k t o o ś ć działania o r g a nó proponoanych pierszym ariancie: Rady Naczelnej i Komisji Krajoej. Mieli ś m y zresztą z n a k o m i t y p r z y k ł a d podobnej s y t u a c j i po y p a d k a c h b y d g o s k i c h i p o r o z u m i e n i u a r s z a s k i m, g d y doszło do k o n f l i k t u spraie kompetencji pomiędzy ciałem y k o n a c z y m, y ł o n i o n y m z K K P, a całą K K P. W y d a j e m i s i ę, że p e n e n a y k i, j a k i e z d ą ż y ł y się y t o r z y ć c i ą g u t e g o r o k u, s p o o d o a ł y b y niechęć działaoey szczebla r e g i o nalnego, chodzących skład K o m i s j i, d o

3 JAROSŁAW PIWAR PLASTEREK DRUGI HUTA KATOWICE PRZETOPIĆ SOLIDARNOŚĆ"! T o c o d z i a ł o s i ę H u c i e K a t o i c e " Jest doskonałą y k ł a d n i ą sierpnioo-rześnioej strategii ładz. P r z y totalnym ataku na k a żdy odciań ziązkoego radykalizmu, roz miękczenie Solidarności" najpotężniej szym zakładzie najiększego Regionu stano, i kąsek n i e l a d a, 3 sierpnia histeryczna a a n t u r a Rządu po r o z m o a c h K K P (tz. zeranie rozmó) była sygnałem i zapoie dzią a t a k u s z c z e g ó l n e g o. D z i ś i a d o m o, że najboleśniej odczuła to H u t a K a t o i c e. Z n i s z c z e n i e m a s z y n p o l i g r a f i c z n y c h, u t r ą c e n i e 32 poligrafó od pracy zaodzie, próba roz bicia jednego z najpoczytniejszych biulety n ó..solidarności"...wolnego Ziązkoca." ielka nagonka na zakładoą Solidarność"... to b y ł a p i e r s z a f a l a u d e r z e n i a. P o t e m n a d e szła o g r o m n a p r o p a g a n d a k o n f l i k t u, r e f e r e n d u m i pozorne uspokojenie. E k s p l o z j a może tu Jednak nastąpić przy najmniejszym za drażnieniu. METODA SALAMI Początki m e t o d y s a l a m i " ( y k a ń c z a n i e po p l a s t e r k u ) i s t o t n e są h u c i e o d l i p c a. A n drzej R o z p t o c h o s k i. Tego działacza ładze chciały ykończyć pierszej kolejności. Kontroersyjność postaci byłego p r z e o d n i czącego M K Z K a t o i c e " m o g ł a t y l k o z a d a nie ułatić... Na I W a l n y m Zebraniu Delegató Regionu Sląsko-Dąbrosklego przeodniczący Soli darność" Huty Katoice Jacek Kilian pomi m o z o b o i ą z a n i a ze s t r o n y załogi n i e podał k a n d y d a t u r y Rozpłochoskicgo do Zarządu Regionu. W efekcie Andrzej Rozpłochoski m a j ą c p o p a r c i e p o n a d 400 d e l e g a t ó n i e z n a l a z ł się z e z g l ę d ó c z y s t o f o r m a l n y c h (!) kilkudziesięcioosoboym Zarządzie. Postaje paradoks: przy poszechnym postuloaniu z i ą z k o e j jedności (połączenie 5 M K Z - t ó na Śląsku) o m a l nie d o c h o d z i do rozbicia obrad. Sytuację zażegnano, ale Rozpłochoski ypada z regionalnej struktury Solidarno ści". P i e r s z y plasterek... Miesiąc po obradach, k i e d y ucichła już n a j iększa fala emocji rozmaiam Hucie K a toice z maszynistą l o k o m o t y s p a l i n o y c h Andrzejem Rozpłochoskim.: Tragedią Walnego Z e b r a n i a poiedział Andrzej Rozpłochoski b y ł o t o, że p a s z k i l e p r z e d o s t a ł y się n a salę o b r a d. Z a r z ą d i noego przeodniczącego akceptuję, ale nie mogę zaakceptoać niepraidłoości, jeśli m o i m o d c z u c i u g d z i e ś t a k i e idzę.-.. Rozpłochoski nieątpliie jako przeo dniczący M K Z - u popełniał błędy. J e d n a k dla z i ą z k o e g o d o b r a Jego działalność R e g i o n i e y d a j e się n i e o d z o n a. realizacji uchał R a d y Naczelnej, bo jednak c a ł a s i ł a Z i ą z k u s k u p i a ł a b y się K K, a Rada Naczelna byłaby czymś rodzaju sej mu... Red.:...niemego? K H : B o j ę s i ę, że n i e m e g o. T o z n a e z y d u ż o móiącego, ale którego K K by nie słucha ła. R e d. : A c z y z o da lata b ę d z i e s e n s o i u n e p r z y j ę c i e tej formuły, tak jak to móił Lech Wałęsa. K. H. : J a osobiście j e s t e m pesymistą, j e ś l i c h o d z i o p r z y s z ł e z m i a n y s t a t u t u. I t u się z Wałęsą zupełnie nie z g a d z a m. Mianoicie, należało zrobić statut możliie dobry, t a k i j a k c h c i a ł a zresztą iększość d e l e g a t ó, a j a k i Wałęsa d e k l a r o a ł na przyszłość. N i c nie stało n a p r z e s z k o d z i e, żeby to zrobić j u ż dziś. Natomiast dla szystkich ograniczeń urucho m i ć inną mechanikę poprzez u c h a ł y Z j a z d u. I to s z y s t k o, o co a l c z y ł Wałęsa, m o żna b y ł o załatić u c h a ł a m i tego Z j a z d u, a n i e p o p r z e z z a p i s s t a t u t o y. P a m i ę t a j m y, że każda z m i a n a statutu zmusza nas do zabiegó rejestracyjnych. Jeżeli rejestracji t y c h zmian n i e p r z e p r o a d z i m y, Z i ą z e k z n a j d u j e się bardzo niedobrej sytuacji. Można będzie m u b o i e m p r o s t z a r z u c i ć, że d z i a ł a n i e z g o d n i e z z a r e j e s t r o a n y m s t a t u t e m (...)." Rozmaiał: SolldarnoSć Wrocła AM. Pędziol Dolnośląska" nr O ile R o z p ł o c h o s k i b y ł n j a i ę k s z y m r a dykałem śród regionalnych działaczy, to W o l n y Z i ą z k o i e c " i ó d ł p r y m ostrości piór z i ą z k o y c h b i u l e t y n ó. D o uderzenia r e d a k c j ę potrzebny był t y l k o pretekst... O 30 n u m e r z e W o l n e g o Z i ą z k o c a " k r ą żą l e g e n d y. W ł a d z a o y c h ( p o n o ć a n t y radzieckich?!) niedźiadkó uczyniła ście kłą propagandę k o n f l i k t u. R e d a k t o r n a c z e l n y J a c e k C i e ś l i c k i z d e c y d o a ł się n a d r u k ze z g l ę d u n a ś l e d z t o p r o k u r a t u r y s p r a ie f o l a r k u zierzęcego" Solidar ności" Ziemi Pułaskiej". Oe zierzątka b y ł y bez ż a d n y c h n a r o d o y c h e m b l e m a t ó, godeł p a ń s t o y c h, i j a k i c h k o l i e k z n a k ó p o l i t y c z n y c h. J e d y n y napis to słoa dziecię cej p i o s e n k i S t a r y niedźiedź m o c n o śpi (...) W y s t a r c z y ł o j e d n a k p r z e j r z e ć ó 30 n u mer Wolnego Ziązkoca aby zorientoać s i ę, że n i e d ź i a d k i są t u z y k ł y m p r e t e k stem. W zamieszczonym obok r y s u n k u arty kule Uprzyilejoanie czy zeszmacenie?" ukazano dotychczasoą gospodarność" A n drzeja Żabińskiego. W artykule ukazano tak że, j a k t o p a r t y j n i d y g n i t a r z e h u l a l i O p o l u za czasó, k i e d y Z a b i c k i b y ł t a m I s e k r e tarzem... W n o c y z 14 H a 15 s i e r p n i a p r z y b y ł a d o H u t y K a t o i c e e k i p a o k o ł o 20 s p e c j a l i s t ó S ł u żby Bezpieczeństa. E k i p i e s m u t n y c h p a n ó " t o a r z y s z y ł d y r e k t o r B e d n a r c z y k. Część z nich, edług zasad p a j a n y c h na y k ł a dach Szczytnie, zajęła centralę telefoniczną Huty. Pozostali przeproadzili demontaż" maszyn poligraficznych. Efektem zdea stoanie kserografó i składopisó, p o y r y a n i e k a b l i o r a z y m o n t o a n i e i e l u części ze z n a c z n y m i c h u s z k o d z e n i e m. D z i ę k i s p r a n e j " akcji smutnego resortu uległy pra dzie p o a ż n y m uszkodzeniom m a s z y n y a r tości i e l u tysięcy dolaró, ale poligrafia H u t y ruszyć już nie mogła. F a k t, że D y r e k t o r B e d n a r c z y k u c z e s t n i c z y ł przyzalająco akcji S B zbulersoał za łogę. P o s t a i o n o pytanie: c z y i m on łaściie jest d y r e k t o r e m? Współniszcząc urządzenia nie tylko uniemożliił dalsze ydaanie W o l n e g o Z i ą z k o c a ", ale z l i k i d o a ł tak że m i e j s c a p r a c y d l a 32 s o i c h y k ' a l i f i k o a n y c h p r a c o n i k ó, któ r y c h przesunięto do prac... p r z e ł a d u n k o y c h. PRÓBA SIŁ K i e d y poszechnie rozażana była możli ość ogólnonarodoego r e f e r e n d u m s p r a ie samorządu praconiczego, dośiadcze nia z Huty Katoice były przymiarką prak tyczną. W p r a d z i e rześnioe referendum skupione tam było tylko kestii dyrektor^, jednak utrudnienia i reakcje ładz stanoi ł y z a p o i e d ź, c z e g o m o ż n a się t u s p o d i e a ć przyszłości. P r o p a g a n d a. P i e r s z a p r ó b a sił. J u ż p r z e d referendum członkoie Solidarności" nama loali odręcznie na b r a m a c h 1 ścianach H u t y p l a k a t y : W r e s z c i e p o 36 l a t a c h P o l s c e możesz d e c y d o a ć ", D y r e k t o r m u s i b y ć z załogą a n i «p r z e c i n i e j ", C h c e m y d y r e k t o r a, a b y n i e b a ł się p a t r z e ć o c z y z a ł o d z e ". Władze przystępują do propagandoego kontrataku nocy. Przed ejściem na y d z i a ł y r o z r z u c o n e zostają k a r t e c z k i : r e f e rendum kpina z ciebie", już zrobili tyle błędó na dodatek r e f e r e n d u m ", referen dum przegrana załogi!!!" Referendum Hucie K a t o i c e nastąpiło y n i k u publicznych atakó na Solidarność". Dyrekcja i Ziązki Branżoe zarzuciły K o misji Zakładoej, że n i e r e p r e z e n t u j e o n a załogi. K i e d y jednak Solidarność" postano i ł a zasięgnąć tej s p r a i e o p i n i i p r a c o n i c z e j ł a d z e g a ł t o n i e s p r z e c i i a j ą się. E. gzekutya komitetu fabrycznego P Z P R na z y a r e f e r e n d u m u z u r p o a n i e m sobie p r a a rio y s t ę p o a n i a i m i e n i u c a ł e j z a ł o g i p r z e z określoną grupę a a n t u r n i k ó Solidatności". Partii tóruje dyrekcja, dyrekcji bran żocy. Referendum tra die doby. P o czterech godzinach K o m i s j i Zakładoej poruszenie. N a b a z i e p r z e ł a d u n k u r u d y p o j a i a j ą się d a samochody milicjantó: fiat z m u n d u r o y m i i autokar z cyilami. M i l i c j a nie podejmuie j e d n a k ż a d n y c h d z i a ł a ń. P o p r o s t u jest p o d czas r o b o t n i c z e g o r e f e r e n d u m. W y n i k i ogłoszono na masóce podczas d u dnioego referendum obecnych pracy było o s ó b. W z i ę ł o n i m u d z i a ł p r a c o n i k ó, t j. o k o ł o 78 /n z a ł o g i. D o S o l i d a r n o ś c i " ś r ó d g ł o s u j ą c y c h n a l e ż a ł o p r a conikó. Ziązek Branżoy reprezentoało 426 o s ó b. zaś n i e z r z e s z o n y c h 83. N a p y t a n i e p i e r s z e u a ż a m, że d y r e k t o r naczelny poinien cielać życic opinię iększości z a ł o g i " g ł o s u j ą c y c h o p o i e d z i a ł o się t a k ", 273 n i e ", zaś 320 n i e m i a ł o y r o bionego zdania. Odpoiadając na pytanie d r u g i e 1187 o s ó b u z n a ł o, i ż s t o p i e ń r e a l i z o a n i a załogi jest d o s t a t e c z n y i ś i a d c z y o dobrej o l i realizoaniu pozsstałych po s t u l a t ó ". A ż o s o b y s t i e r d z i ł y, że j e s t on niedostateczny" śiadczy o celoym zlekaniu z ich realizacją": głosó n i e a ż n y c h 968. Na pytanie trzecie d y r e k t o r B e d n a r c z y k poinien nadal być naszym d y r e k t o r e m " t y l k o 1594 p r a c o n i k ó o d p o i e d z i a ł o t a k ". S p r z e c i y r a z i ł o 9851 o s ó b. S o j e g o z d a n i a n i e m o g ł o s p r e c y z o a ć 864 g ł o s u j ą c y c h. W y n i k i są j e d n o z n a c z n e. P o n a d p o ł o a z a t r u d n i o n y c h H u c i e p r a c o n i k ó (80"/o g ł o s u j ą c y c h ) to g r u p a s k ł a d a j ą c a o b e c d y r e k tora v o t u m nieufności p r a c o n i k ó ( b l i s k o 100 /o) y r a z i ł a o l ę a b y d y r e k c j a r e. alizoała opinię iększości załogi. Niestety. Dziennik Teleizyjny informa_ cji o y n i k a c h referendum Hucie K a t o i c e d o p u ś c i ł się k o l e j n e g o k ł a m s t a, a d y rektor Bednarczyk udziela przed kamerami y i a d u m ę c z e n n i k a. P a n d y r e k t o r jest je dnak bardzo p e n y siebie. Wszak komitet zakładoy P Z P R Huty Katoice nazał dzia łalność S o l i d a r n o ś c i " z y k ł y m aanturnictem. Dyrektor Bednarczyk iedział r ó n i e ż, że z a n i m o g ł o s z o n o y n i k i r e f e r e n d u m. Już tego sarnego dnia porannej prasie ( T r y b u n a L u d u " z d n. 10 r z e ś n i a b r. ) m i n i s t e r S z a ł a j d a z a g r z m i a ł : u p r z e d z i ł e m, że r e f e r e n d u m Jest n i e l e g a l n e i nieuzasadnione. W y n i k ó Jego n i e e z m ę i ę c p o d u a g ę... ". D y r e k t o r B e d n a r c z y k jest s p o k o j n y. Solidarność Pilska" nr MAREK PRZYGODZKI OSKROBANY Z GRZECHÓW Zarząd M K Z Kaliszu na s y m zebraniu d n i u 5 m a j a br. podjął u c h a ł ę k t ó r e j czytamy: M K Z NSZZ Solidarnośl" Kaliszu po naiając poprzednio ysuane postulaty d o m a g a się u k a r a n i a i p o z b a i e n i a szel kich funkcji państoych i politycznych..." i tutaj następuje lista dziesięciu n a z i s k k a liskich prominentó. Niektóre osoby zniknęły już z areny nasze go o j e ó d z t a. B i e ń k i e m 1 K o a l s k i m p o d o b n o j u ż z a j ę ł a się p r o k u r a t u r a. A l e z n a j ą c styl jej działania pradopodobnie dopatrzy się t y l k o z n i k o m y c h z n a m i o n p r z e s t ę p s t a " i s p r a y zostaną u m o r z o n e. Z K u s i a k i e m p e n y m s t o p n i u r o z p r a i ł a się O O P P o z n a n i u, ale p o m i m o rażących przestępst, p r o k u r a t o r nie chce z n i m gadać. Może d l a t e g o, że r o z m o a z t e g o typu jegomościem ułaczałoby mu. Wiceojeodę K o l e n d ę oczyścił s y m c y k l u artykułó spaniały skąd inąd redak tor B. A d a m c z a k. O d n i e d a n a specjalista obronie mistrzó gospodarności". Zbignie Chodyła ze zględu na stan zdroia" sam zrzekł się s y c h f u n k c j i mając zapene n a d z i e j ę, że p o o d n o i e... Edarda Kaśnika, Henryka Jaruzela, Sta nisłaa K r ó l i k a oraz Marię K r * l jak gdyby pominięto tym przedzjazdoym trzepaniu i pozostaiono ich spokoju. Co prada M a r i a K r ó l y b o r a c h odpadła, ale k r z y _ d a j e j się się n a p e n o n i e s t a n i e. O y p r ó boanych toarzyszach partia pamięta. Sło a te choć b r z m i ą j a k d r i n a n i e s t e t y n i ą n i e są. P r z y k ł a d e m t e g o j e s t J e r z y W i ę c koski. Umieszczony uchale M K Z na czartym punktoanym miejscu, pozostaio n y został przeze m n i e n a k o n i e c po to, a b y pośięcając temu panu ięaej u a g i u n a o cznić społeczeństu naszego o j e ó d z t a na c z y m m a polegać o d n o a " y d a n i u P Z P R po I X Zjeździe. A l e p r z y p o m n i j m y sobie f a k t y : Wrzesień 1980 r o k u K a l i s z u. O p u b l i k o a n o j u ż prasie t e k s t y p o r o z u m i e ń ze S z c z e c i n a 1 J a strzębia. A t m o s f e r a nadal bardzo gorąca: t r a j ą przecież s t r a j k i M P K, W i n i a r a c h, Runotexie i k i l k u n a s t u i n n y c h przedsiębior stach Kalisza i ojeództa. Społeczeń sto czeka. Docierają bardzo skromne in formacje o niezależnych od partii ziązkach MPZ nr 1 itr. 5

4 GŁOSY O SAMORZĄDZIE LUDZIE NIE CZUJĄ SIĘ DOŚĆ O D W A Ż N I. Z ą z k o i c z ę s t o się z a r z u c a, z e c h c e p r z e. j ą ć ł a d z ę i l u d z i e się t u u s t a i a j ą o b r o n n i e. U a ż a j ą, że n a t e n z a r z u t t r z e b a o d p o iedzieć: nie, nie chcemy przejmoać ł a d z y. A l e j e ż e l i b r o n i ć się p r z e d p r z e j ę c i e m a ł d z y, to po co ogóle t o r z y ć s a m o rząd? Przecież p o s t a j e o n n i e po to. żeby z a j m o a ć się s p r a a m i praconiczymi, od tego jest j u ż Z i ą z e k. S a m o r z ą d jest n a m p o trzebny by przejąć ładzę przedsiębior stie. T y m c z a s e m m a ł o Jest l u d z i, k t ó r z y c z u j ą się dość o d a ż n i, k o m p e t e n t n i b y k i e r o a ć d u ż y m z a k ł a d e m. I m i ę c e j się o t y m i e, t y m i ę k s z e się m a o p o r y. D y r e k t o r, a d m i n i s t r a c j a są d o t e g o p r z y g o t o a n i, m a j ą d o śiadczenie zarządzaniu. L u d z i e, k t ó r z y tej c h i l i p r z e j m o a l i b y ładzę, takiego d o śiadczenia nie m a j ą i d o s k o n a l e zdają sobie z tego spraę. '. N i e m a zresztą k o g o y b i e r a ć d o ł a d z samorządoych, nie m a zaplecza ludzi a k t y n y c h. Część z n i c h e s z ł a j u ż d o S o l i d a r ności". U nas Ursusie" ziązek postał bardzo s z e r o k i m f r o n t e m, około tysiąca l u d z i m a r ó ż n e f u n k c j e. Są t y m Z i ą z k u, j u ż zaczynają rozumieć n a c z y m to szystko po lega. R e s z t a to a l b o c i m n i e j a k t y n i, a l b o działacze z i ą z k ó b r a n ż o y c h i partii. T e r a z ł a ś n i e z a c z y n a się a k c j a, p a r t i a, kieronicto zakładu i branżocy organizu ją z e b r a n i a z a ł o g i, p r z y g o t o u j ą s i ę i z b i e rają delegató do K o m i t e t u Założycielskiego samorządu. Już jest t a m k i l k u z e g z e k u t y y. P r z y n a j m n i e j część d z i a ł a c z y p a r t y j n y c h s k o r z y s t a ł a z l e k c j i, Jaką b y ł o p o s t a n i e S o l i d a r n o ś c i ". N i e chcą t e r a z, g d y t o r z y się samorząd, przegapić spray. P r z e k o n a n i e, że bez s a m o r z ą d u n i e będzie r e f o r m y n i e Jest n a t y l e p o s z e c h n e a n i g ł ę bokie, żeby skłonić ludzi do działania. P o n a d t o l u d z i e są p r z y z y c z a j e n i, że s z y s t k o idzie z g ó r y, czekają n a odgórne decyzje. N a p r z y k ł a d g d y b y rząd y d a ł dyspozycje, żeby r o b i ć s a m o r z ą d, to dużo i ę c e j l u d z i by s i ę z a t o z i ę ł o, t y l k o że t e d y s a m o r z ą d ten b y ł b y s t e r o a n y. W i e l u l u d z i jest p r z y z y c z a j o n y c h do s ł u c h a n i a. T e r a z chcą s ł u c h a ć S o l i d a r n o ś c i " t o t e ż Już d l a n i c h p e n a ładza. A j a k działacze z i ą z k o i nie są a k t y n i, a l b o n i e i d z ą s e n s u, t o ł a ś c i ie nie możemy samorządu robić. A J a k i m i a ł b y b y ć t e n s a m o r z ą d? Są c h y b a d a modele. J e d e n t a k i h a r c e r s k i, żeby u p o rządkoać soim ydziale dokumentację, zlikidoać marnotrasto, uspranić tran sport e n ę t r z n y. D r u g i menadżerski, ob e j m u j ą c y całość. P o o ł u j e m y d y r e k t o r a n a czelnego, dajemy m u długofaloe ytyczne i jeśli żle d z i a ł a, to go y r z u c a m y. J a jestem za koncepcją menadżerską. B o y d a j e m i s i ę, że t a k a p e ł n a s a m o r z ą d n o ś ć ydziałoa mogłaby d u ż y m zakładzie roz łożyć produkcję. A l e s a m o r z ą d u m e n a d ż e r s k i e g o l u d z i e się boją. T u t r z e b a a l b o d u ż e j ł a d z y, zdać się n a f a c h o c ó, a są o p o r y, b o p r z e c i e ż n i e m a g a r a n c j i, że c i f a c h o c y y i ą ż ą s i ę ze z o b o i ą z a ń. N a t o m i a s t d r o b n e d z i a ł a n i a samorządoe, takie harcerskie uspranienia n a y d z i a l e są ł a t e d o p o d j ę c i a. T y l k o, że m a ł y p r o c e n t s p r a r o z s t r z y g a się na y d z i a ł a c h. I ż e b y l u d z i e n a e t k a ż dy iórek rękaiczkach nosili do kosza, to nie popraią t y c h złych d e c y z j i, k t ó r e z a padły u góry. T u, U r s u s i e " Jest j e s z c z e d o d a t k o y p r o b l e m j e s t t o t a k i e l k i z a k ł a d, że m o ż e ogóle n i e d a się n i m d o b r z e zarządzać, do tego jeszcze m a kooperację roziniętą n a t a k ą s k a l ę, że s a m o r z ą d y ł o n i o n y t u t a j z n a szej załogi i e l e nie z a ł a t i. N i e będzie stanie dyskutoać z t y m i s z y s t k i m i koope r a n t a m i, n a m ó i ć n a p r z y k ł a d b a n k, żeby d a ał i m pożyczkę inestycyjną na produkcję, z a ł a t i ł J a k i e ś c z ę ś c i, k t ó r e są d l a n i c h n i e z b ę d n e. T o są p i e k i e l n e p o i ą z a n i a, z j a d ł o n a t y m zęby k i l k u i c e p r e m i e r ó. M o ż e się o k a z a ć, że t r z e b a s t a i a ć j a k i ś o s o b n y z a k ł a d, żeby z a p e n i ć n a m d o s t a ę części. J a k m y t o m o ż e m y y m u s i ć? C h y b a, że s a m i u s i e bie z b u d u j e m y. STANISŁAW KALINOWSKI AKORD P o i n n i ś m y z a j m o a ć się ziązkoą, a nie polityką". LECH pracą WAŁĘSA S y s t e m p r a c y a k o r d o e j został y n a l e z i o n y i z a s t o s o a n y n a szeroką skalę X I X ieku, okresie kapitalizmu prymitynego. Chodziło o to, a b y p r z y Jego p o m o c y z m u sić c z ł o i e k a d o n a j y ż s z e g o y s i ł k u p s y chofizycznego z a m i a n za Jak najniższe y I t a k i e j s y t u a c j i będzie pradopodobnie i e l e przedsiębiorst, szczególnie t y c h n a j i ę k s z y c h. M o ż e s i ę o k a z a ć, że n i e są o n e zdolne do samodzielnej egzystencji bez na p r z y k ł a d s t a a n i a się k o n c e r n e m. A l b o i ę c y k u p i się i ę k s z o ś ć z a k ł a d ó k o o p e r u j ą c y c h, e ź m i e n a to pożyczkę, a l b o t r z e b a s o b i e p o i e d z i e ć, że n i e o b ę d z i e się b e z jakiejś opieki, nie i e m może państa, i to jest p r o b l e m. Jerzy KANIEWSKI NIE M O Ż E M Y Z R E Z Y G N O W A Ć Z SAMORZĄDU W m a i a się s p o ł e c z e ń s t u, że z a k ł a d y p r a c y n i e są p r z y g o t o a n e d o s t o r z e n i a s a m o r z ą d u, że l u d z i e b o j ą s i ę z i ą z a n e j z t y m odpoiedzialności. T o nie p r a d a. Jeśli sto r z y się m o ż l i o ś c i d o d z i a ł a n i a s a m o r z ą d u, to i e l u l u d z i n a to pójdzie, c h o ć b y c i, k t ó rzy latami jak maniacy chodzili na narady p r o d u k c y j n e u s i ł u j ą c p r z e p c h n ą ć coś s e n s o n e g o. C i l u d z i e p r z e c i e ż są, t e r a z s i ę u a k tyniają. Najlepsi fachocy byli utrącani przez administrację. D u ż y procent k a d r y k i e r o n i c z e j to nie spe cjaliści, lecz ludzie z n o m e n k l a t u r y. K r y t e r i u m fachoości doborze k a d r y przyciągnie t y c h n a j l e p s z y c h. T o jest nasza batalia o konkurs na dyrektora. P r z e c i n i c y s a m o r z ą d u u a ż a j ą, że z a ł o g i są t a k g ł u p i e, ż e y p r a c o a n y f u n d u s z s p o żytkują n a konsumpcję, nie na inestycje. To bzdura. Robotnicy obsługujący maszyny i e d z ą n a j l e p i e j, że t r z e b a j e o d n a i a ć, ż e b y za k i l k a lat było n a c z y m pracoać. N i e b o j ę się też a n t y s p o ł e c z n y c h s k u t k ó d z i a łalności samorządó. Istnieje przecież bardzo s i l n y ziązek z a o d o y, k t ó r y będzie b r o n i ł p r a c o n i k ó. N a l e ż y spodzieać się k o n f l i k t ó, ale będzie to n a t u r a l n e : k o n f l i k t m i ę dzy s i l n y m pracobiorcą a silnym pracoda cą. N i e o b a i a ł b y m s i ę r ó n i e ż t e g o, że z a k ł a d y zaczną d z i a ł a ć n a n i e k o r z y ś ć s p o ł e c z e ń s t a. I n t e r e s u społecznego będą i e l u y p a d k a c h pilnoać sami praconicy. U nas F S O s p o t y k a m s i ę n a p r z y k ł a d Już t e r a z z e z d a n i e m, że n a l e ż a ł o b y o b n i ż y ć c e n ę s a m o c h o d u. T u t e ż o t i e r a się p o l e d l a d z i a łalności r u c h u konsumenckiego. A dodatkoo będzie działać jeszcze m e c h a n i z m r y n k o y : za y s o k a c e n a p o c z ą t k o a, n a s y c e n i e r y n k u, spadek ceny. P o i a d a s i ę n i e k i e d y, że s a m o r z ą d n i e z l i kiduje, a pogłębi trudności kooperacyjne. R a d a Praconicza zakładzie p r o d u k u j ą c y m a m o r t y z a t o r y m o ż e u z n a ć n a p r z y k ł a d, że b a r d z i e j o p ł a c a się p r o d u k o a ć podnośniki h y d r a u l i c z n e. N i e p r z e c e n i a ł b y m tego n i e b e z pieczeństa. Poszczególne z a k ł a d y mają p r z e cież s p e c j a l i s t y c z n y p a r k m a s z y n o y, k t ó r y o k r e ś l a się Ich p r o d u k c j ę. P ó ź n i e j, k i e d y p o staną możliości i n e s t y c y j n e, p r o f i l pro d u k c j i będzie zależny o d rozliczeń m i ę d z y zakładem a kooperantem. Zacznie funkcjono ać normalny system r y n k o y. N i e k t ó r z y m o g ą się s p a r z y ć n a s a m o r z ą d a c h, u a ż a j ą c, że s z y s t k o p ó j d z i e ł a t o. Mogą się zniechęcić i n a e t o s k a r ż y ć Z i ą zek o spoodoanie kolejnego k r y z y s u. M i n i s t e r B a k a m ó i ł, że Jeśli m y t a k b a r d z o jesteśmy za s a m o r z ą d a m i, to a l b o nigdzie, albo szędzie. Otóż nie. Samorządy p o s t a ną t y l k o t a m, g d z i e z a ł o g i s i ę n a t o z d e c y d u j ą, u z n a j ą, że s i ę i m t o o p ł a c a. Są n a p r z y k ł a d zakłady, które przez lata były defi c y t o e i Już d a n o p o i n n y b y ć z l i k i d o ane. T a m samorząd nieiele zdziała. Z a c z y n a m y tu kraczać sferę kosztó, k t ó r e społeczeństo m u s i ponieść p r z y p r o a d z a niu reformy. J e d n a k r e f o r m a Jest k o n i e c z n a. I n i e m o ż e m y z r e z y g n o a ć z Jej r e a l i z a c j i n a e t j e ś l i S e j m u c h a l i ją kształcie i n n y m, n i ż to s o b i e y o b r a ż a m y. N i e m o ż e m y też z r e z y g n o a ć z t o r z e n i a s a m o r z ą d ó, n a e t j e ś l i S e j m o p o i e się z a r z ą d o y m a r i a n t e m. Będzie t y l k o t r u d n i e j bo d o j d z i e do konfliktu. Jerzy DYNEH n a g r o d z e n i e. W t e n sposób obniżano k o s z t y ytarzania i ziększano zyski. Trzeba p a m i ę t a ć o t y m, że X I X - i e c z n e u r z ą d z e n i a t e c h n i c z n e b y ł y Jeszcze b a r d z o p r y m i t y n e i m a ł o y d a j n e, a postęp techniczny choć z r a s t a j ą c y n i e b y ł aż t a k r e e l a c y j n y, b y n a tej d r o d z e m o ż n a b y ł o szukać znaczą cego e k o n o m i c z n i e obniżenia kosztó p r o dukcji. Stąd niosek oczyisty: istotne zmniejszenie kosztó można było uzyskać t y l k o poprzez zmuszenie robotnika do Jak najiększego y s i ł k u fizycznego. Osiągano to stosując a k o r d ; a ż n y m e l e m e n t e m s y stemu było móienie robotnikoi niezró nanej spraiedliości tak zorganizoanej pracy. Ile ykonasz tyle zarobisz" móiono. DLA MNIE S A M O R Z Ą D JEST CELEM O s t a t n i o p a r t i a zabrała się do r o b i e n i a s a m o r z ą d u. M o ż n a s ą d z i ć, że c h o d z i t u o n o m e n k l a t u r ę, ż e ł a d z a m a n a d z i e j ę, że będą odpoiedni ludzie samorządzie, no i odpo i e d n i d y r e k t o r z y. T o, że n i e k t ó r y c h z a kładach samorządy postają z inicjatyy p a r t i i i a d m i n i s t r a c j i o z n a c z a, że b y ł o p u s t e m i e j s c e ", że l u d z i e n a d o l e n i e b y l i nim z a i n t e r e s o a n i. M y ś l ę, że i n s t y n k t o n i e c z u ją, iż ciągu n a j b l i ż s z y c h p a r u lat s a m o. m i e j s c e ", że l u d z i e n a dole nie b y l i n i m polepszenia i c h b y t u. Samorząd będzie t y l ko indoał ceny górę, a efekty da dopier tedy, k i e d y złamany zostanie mono pol produkcyjny. Będzie ostra a l k a o to, żeby zakład miał prao posiadania łasnego konta deizoe go, p r a o do ł a s n y c h k o n t a k t ó za g r a nicą. A to oznacza p r a k t y c e y r u g o a n i e kilkudziesięciu nie i e m, czy nie kilkuset przedsiębiorst handlu zagranicznego. T a m t e ż są l u d z i e. B ę d ą s z u k a l i o p a r c i a S o l i d a r n o ś c i ", s a m o r z ą d z i e, ż e b y i c h z prafty nie yrzucono. N a peno należy zeryfikoać k a d r y kie ronicze, administracyjne. I znou ludzie będą s i ę z r a c a ć d o Z i ą z k u : b r o ń c i e n a s, przecież o d tego Jesteście". I to nie będzie s p r a a k i l k u osób, ale n a p r z y k ł a d t a k i m zakładzie jak N o o t k o " kilkuset. W Jaki sposób p r z e p r o a d z i ć tę e r y f i k a c j ę? K t o to dzisiaj potrafi? Samorząd m u s i działać p r z e c i k o doraź n y m interesom załogi. W p r z e c i n y m y p a d k u nic nie zrobi. Choćby ciągła a l k a o to, gdzie u l o k o a ć z y s k : czy po stronie k o n s u m p c j i, czy po stronie inestycji. A na śiadomość ludzi tam, gdzie idzie o pienią dze, nie zasze m o ż n a Uczyć. T r z e b a to s z y s t k o p o i e d z i e ć u c z c i i e, n i e mamić żadnym mirażem. B o kiedy trudności z a c z y n a j ą się p o g ł ę b i a ć, t o l u d z i e b u n t u j ą się p r z e c i k o s a m o r z ą d o i. A n a r a z i e p r z e z szystkie o r g a n a p a ń s t o e i nasze idzie t a k a f a l a o p t y m i z m u, że t e n s a m o r z ą d t o n a m dopiero załati. Widzę szereg przedsiębiorst, których s a m o r z ą d m o ż n a u t o r z y ć j u ż dziś. A l e b ę dzie i e l e t a k i c h, k t ó r y c h nie będzie a r u n k ó na p r o a d z a n i e samorządu jeszcze p r z e z k i l k a l a t, m i m o, że s y t u a c j a s i ę u s t a bilizuje. Dla niektórych, na przykład dla K u r o n i a, i s t o t n i e j s z y o d g o s p o d a r c z e g o Jest polityczny efekt samorządu: torzenie pio n o e j s t r u k t u r y aż d o I z b y S a m o r z ą d o e j S e j m i e i z ł a m a n i e ten sposób m o n o p l u państoego sferze gospodarczej. Nie zga d z a m s i ę z tą k o n c e p c j ą. T r a k t u j e o n a s a morząd j a k o narzędzie do rozbicia ładzy, a d l a m n i e s a m o r z ą d j e s t c e l e m. M y ś l ę, że g d y b y ś m y l u d z i o m u c z c i i e p o i e d z i e l i, że samorząd to element a l k i o ł a d z ę nie zaakceptują tego. T o p o k o l e n i e jest n a to zbyt y g o d n e, chce po prostu p o p r a y m a terialnego bytu. K i e r u n e k na samorząd oczyiście tak. T y l k o nie m a m y żadnej k o n c e p c j i tego s a morządu. G e n e r a l n i e o p o i a d a m się z a s a m o r z ą d e m m e n a d ż e r s k i m. A l e bardzo m n i e k o r c i, żeby na dole" ydziałach czy gniazdach był taki samorząd, jak dobrze prosperującym gospodarstie chłopskim. W t y m celu m u s i m y n a u c z y ć się r a c h u n k u, p r a c o a l i ś m y n a p r z y k ł a d olną sobotę i n i k t n a m nie p o t r a f i p o i e d z i e ć, i l e z r o b i l i ś m y. (...) Nie b y ł o d o tej p o r y s y s t e m u rozliczeń m i ę d z y y d z i a ł a m i. Z a s z e o c e n i a ł o się k s z t a ł t y g l o balne, pracoało na produkt końcoy. M y ś l ę, że t r z e b a s t o r z y ć d o g o d n e a r u n k i d l a działania samorządu metodą f a k t ó d o k o n a n y c h. Jest na p r z y k ł a d zarządzenie p r e m i e r a o poołaniu grup do reformy gospodarczej. Jeśli t a k a agenda poołana przez d y r e k c j i postaje zakładzie nic nie stoi na przeszkodzie, żeby samorząd próboał ją przejąć. B y ł a b y to p r ó b a f a k t y c z n e g o z a i n staloania samorządu ramach oboiązu jących przepisó. Eugeniusz (ypoiedź Robotnik" nr 70/81, GARAL nieautoryzoana) Warszaa. P r ę d k o j e d n a k o k a z a ł o się, że t a k i s y s t e m pracy i płacy cale nie zapenia odpoied nio yższych zarobkó (manipulacja norma mi, system podatkoy). Dlatego już k o ń c u X I X. organizacje ziązkoe rozpoczęły alkę o zniesienie akordu. W okresie mię d z y o j e n n y m r o b o t n i c y zrzeszeni niezależ nych od państa ziązkach zaodoych zdołali z n a c z n y m stopniu zalczyć ten nie l u d z k i s y s t e m p r a c y. P o II o j n i e ś i a t o e j c y i l i z o a n y m śiecie całkoicie niema) zaniechano stosoania akordu. Odpoiedni z y s k o s i ą g a n y Jest z a p o m o c ą s z y b k i e g o p o stępu technicznego i doskonalenia organizacji produkcji. Rzeczą y s o c e z n a m i e n n ą j e s t t o, że t z. obozie p o s t ę p u o d s a m e g o p o c z ą t k u Jego

5 System taki, g Ruleskiego poinien opie r a ć się n a p r z e d s i ę b i o r s t a c h, k t ó r e są ł a s nością całej załogi. LESZEK NAKONIECZNY CYRK WYBORCZY N i c przyzyczajony do pradziej k a m p a n i i y b o r c z e j, o g l ą d a ł e m t o c o się d z i a ł o Gdańskiej 011vl", Jak p r a d z i y cyrk. N i e t y l k o z e z g l ę d u n a t o, że j a k c y r k u b y ł y d i e strony, ta k t ó r a y s t ę p u j e, i ta k t ó r a się ś i e t n i e b a i. W s z y s t k o t o b y ł o b y może naet bardzo śmieszne, g d y b y nie fakt że c l o n i p r e z e n t o a l i b a r d z o n i s k i p o z i o m 1 g d y b y n i e ś i a d o m o ś ć, że t e n c y r k n i e k o ń c z y się z c h i l ą z a k o ń c z e n i a p r z e d s t a i e n i a. R o z p o c z ę ł o się o d t r a j ą c y c h m a k s y m a l n i e 10 m i n u t y s t ą p i e ń k a n d y d a t ó na przeodniczącego, którzy przedstaiali soje programy. N a pierszy ogień los yznaczył M a r i a n a Jurczyka. W dokładnie y m i e n i o n y m cza s i e (10 m i n u t m i n u s 17 s e k. ) J u r c z y k p r z e d s t a i ł s o j e c r e d o s k ł a d a j ą c e się z dosyć p o i e r z c h o n i e u j ę t y c h haseł. S o j e p r z e m ó i e n i e r o z p o c z ą ł o d y j a ś n i e n i a, że Z i ą z k u p o i n n a oboiązyać dosyć sze roko pojęta demokracja przy zapenieniu j e d n a k m i n i m u m d y s c y p l i n y. W d a l s z e j częś c i s e g o y s t ą p i e n i a J u r c z y k o k r e ś l i ł się jako człoiek konsekentny realizoa n i u przyjętego programu. Zaprzeczył on jed nak jakoby miał być radykałem. Ze zglę d u n a t o, że j a k t o o c e n i ł, p o n a d z y c z a j n y m Zjeździe P Z P R nie nastąpiły e ładzy żadne poza y m i a n ą l u d z i, z m i a n y s t r u k t u ralne, należy ięc przyjąć tardy, nieustę pliy kurs. Dla ratoania naszego k r a j u z k r y z y s u, uznał za konieczne torzenie samorządó praconiczych, terytorialnych oraz dopro adzenie do o l n y c h y b o r ó do S e j m u. D z i a ł a n i a te g n i e g o, p o i n n y d o p r o a d z i ć do u n o r m o a n i a naszego h a n d l u z a g r a n i c z nego oraz zapobiegania r a b u n k o e j gospo darce P R L. N a z a k o ń c z e n i e J u r c z y k p o i e d z i a ł, że p a mięta szystkie robotnicze z r y y Polsce L u d o e j, 1 że z i e m i a t y m k r a j u z r o s z o n a jest męczeńską k r i ą. D z i s i a j g d y k r a j p o g r ą ż a się c o r a z i ę k szym kryzysie gospodarczym, K C P Z P R i Rząd y d a j ą ośiadczenia o możliości uży cia b r o n i. T y l k o o l n e y b o r y do S e j m u mogą zapobiec t a k i m y p a d k o m, ośiad czył m o c n o 1 dobitnie k o ń c o y m frag mencie sego ystąpienia. Jako drugi ystępoał Andrzej Giazda p o i e d z i a ł o n, że j e s z c z e r o k t e m u m o g l i ś m y y j ś ć z k r y z y s u sposób bezbolesny. O b e c nie każdy dzień z ł o k i ziększa koszty przyrócenia normalnego stanu gospodarki. Obok trudności dnia codziennego spotyka m y się z a t a k a m i n a n a s z z i ą z e k. D o p r o a d z i ł y do tego nasza zbyt m i ę k k a p o s t a a, gdyż Jeszcze r o k t e m u jak p o iedział A n d r z e j Giazda ładza nie o ś m i e l i ł a b y się y t o c z y ć t y l u p r o c e s ó n a s z y m działaczom. N i e u n i k n i e m y k o n f l i k t ó choając głoę piasek. Ustępując, zbli ż a m y się t y l k o d o k o n f l i k t u z a s a d n i c z e g o. Osiągnięcie k o m p r o m i s u z ładzą jest g niego możlie tylko tedy, gdy ustalimy poziom zabezpieczenia interesó członkó ziązku. C z y puste p ó ł k i to konieczność, c z y sabo taż? p y t a ł A n d r z e j G i a z d a. Odpoiadając sobie na to pytanie, G i a z da u j a n i ł naszym zdaniem reelacyjny (podażany później na konferencji praso e j ) f a k t, że t y l k o 25 p r o c e n t d o c h o d u n a r o d o e g o idzie na spożycie z b i o r o e 1 Indy i d u a l n e. Z tego f a k t u 1 prostego r a c h u n k u y n i k a ł o b y i ę c że p r a c u j e m y d l a s i e b i e tylko die godziny dziennie. C o z resztą? t o b y ł o k o l e j n e p y t a n i e G i a z d y. A b y m ó c odpoiedzieć n a to p y t a nie, trzeba g Giazdy, zbudoać system kontroli ziązkoej nad produkcją i dy strybucją toaró. W każdym i n n y m przy p a d k u będziemy rozmaiać z rządem, jak ślepy o k o l o r a c h, gdyż ani m y, ani oni nie mamy pradziych danych. W k o ń c o e j części y s t ą p i e n i a Andrzej G i a z d a p o i e d z i a ł, że n a l e ż y z d a ć s o b i e s p r a ę z t e g o, że i ę k s z o ś ć c z ł o n k ó n a szego z i ą z k u n i e jest z d o l n a do p r o a d z e nia alki. Dlatego ielu z członkó Soli d a r n o ś c i " k r e s e m m a r z e ń jest b o c h e n e k c h l e ba i p o i n n i ś m y a l c z y ć też z a n i c h. A. G i a z d a miał z a m i a r dalej rozijać tę m y ś l lecz dziesięć m i n u t m i n ę ł o i z m u s z o n y był przerać soje ystąpienie. Jako trzeci z kolei ystąpił dotychczasoy leader naszego z i ą z k u L e c h Wałęsa. J a k zasze szybki, nie panujący pełni nad t y m co m ó i, strzelający momentami straszne gafy. B y ł to J e d n a k ciągle jeszcze ten s a m W a ł ę s a, c h o ć i d a ć że j u ż b a r d z o z m ę c z o n y. Z a u a ż y ł e m, że j a k o j e d y n y z m ó c ó użyał stosunku do partii i rządu o k r e ślenia partner, a nie p r z e c i n i k. Wałęsa s t i e r d z i ł z n i e p o k o j e m, że i e l u d z i a ł a c z y n i c d o c e n i a tegoż p a r t n e r a o r a z że z a p a t r z e n i s i e b i e, u f n i są siłę n i e p a t r z y m y u a ż nie co p a r t n e r gra i jak tak dalej pójdzie to może on n a s y k o l e g o a ć. Wałęsa apeloał, a b y z p r o g r a m e m b a r d z i e j z b l i ż y ć się d o ż y c i a. P o d k r e ś l i ł, że b a z a y j ś c i o a do d a l s z y c h p r z e m i a n jest s t o r z o n a postaci u k ł a d u t r z e c h sił niezależ n y c h : samorządó, Solidarności", i admi nistracji partyjno-rządoej. Wykolegoanie jednego z tych p a r t n e r ó może nas drogo kosztoać, p r o s t y sposób p r o a d z ą c do systemu totalitarnego Polsce. Możemy i e l e y g r a ć, ale m o ż e m y też s z y s t k o stracić stierdził Wałęsa. J a k o jedyny z m ó c ó nie ykorzystał o n sojego czasu do końca. O s t a t n i p r e z e n t o a ł się J a n R u l e s k i. O d p o c z ą t k u i d a ć b y ł o, że j e s t n i e z y k l e z d e neroany. Jego ystąpienie yołało po czątkoo śród zebranych biurze praso y m dziennikarzy konsternację, a później różnorodne komentarze. S y m kiecistym, czasem n a i n y m językiem poołując się często, gęsto n a k s. T i s c h n e r a, R u l e s k i u j a n i ł są i z j ę P o l s k i o l n e j, n i e z a i s ł e j, i pozbaionej kłopotó finansoych. Na s a m y m początku zaproponoał odrzuce nie tezy o możliości interencji Polsce. P o o ł u j ą c się n a p o d p i s a n i e p r z e z. P o l s k ę a k t ó K B W E p r o p o n o a ł rozpoczęcie k a m panii n a rzecz ystąpienia P o l s k i z u k ł a d ó sojuszniczych. Społeczeństo jako g a r a n t u m ó m i ę d z y n a r o d o y c h może żądać od ładz by reprezentoały olę narodu kestiach stosunkó międzynarodoych. Następny pakiet spra jakie R u l e s k i ziął n a t a p e t ę, t o p r z y g o t o a n i e się z i ą z k u d o s t a n u z a g r o ż e n i a. S t i e r d z i ł o n, że tym celu poinniśmy ykształcić całkoicie no e stosunki międzyludzkie, których y k s z t a ł c i ł y b y się t a k i e c e c h y c z ł o i e k a j a k uczciość, pośięcenie ltd. T r z e c i a g r u p a z a g a d n i e ń k t ó r ą z a j ą ł się R u l e s k i ziązana była z sytuacją gospo darczą P o l s k i. S t i e r d z i ł, iż c h i l i o b e c nej jesteśmy na t a k i m etapie, gdy człoie k o i ś n i się k a a ł e k c h l e b a 1 k o ś c i o ł o ej. R u l e s k i k r y t y c z n i e ocenił szystkie repre zentoane projekty zreformoania naszej g o s p o d a r k i. Jednocześnie p o d k r e ś l i ł, że n a leży yjść od zbudoania systemu moty acyjnego, k t ó r y ziększy ydajność pracy. Zaproponoał on b y podzielić majątek z a k ł a d ó p r a c y 1 oddać ten majątek l u d z i o m dzieląc go t e n sposób, b y k ł a d y o d p o iadały stażoi pracy. Prezentację sego szaleńczego p r o g r a m u R u l e s k i k o n t y n u o a ł na konferencji prasoej. Odpoiadając na zadane m u pytanie zdemontoał oficjalnie pogłoski j a k o b y cierpiał na manię prześla doczą. W k u l u a r a c h zasłyszeliśmy plotkę jakoby po sym ystąpieniu, Ruleski o t r z y m a ł od p r z y ó d c y bratniego k r a j u te legram o treści, którą podajemy tłuma czeniu na j. polski: Jasiu. S T O P. Poddaję się. S T O P. B. S T O P ". Informacje" nr Wrocloto T. MIRNY DEYIDE ET IMPERA N a j c h ę t n i e j l u b i m y dzielić na 2 rzadziej n a 3 a j e s z c z e r z a d z i e j n a 4. W p o d z i a l e n a 2 mieszczą się p o ł o y o c z y i ś c i e d i e, m i e ś c i się d o b r o i zło. r a d y k a ł 1 l i b e r a ł, u m i a r k o a n y 1 gałtony. W i e o t y m ten, kto chce rządzić. O d d a n a ł a d c y s t o s o a l i zasadę: d i v l d e et i m p e r a ( d z i e l i p a n u j ). U d a a ł o s i ę s k ł ó cać b r a t n i e n a r o d y z s o b ą : P o l a k ó z U k r a i ń c a m i n a s t ę p n i e z C z e c h a m i ( r o k 1968) ż e b y b r o ń Boże się c z a s e m n i e c h c i e l i p o ł ą c z y ć. P a r t i a też zastosoała tę ograną m e t o d ę stosunku do Solidarności" początkoo nazyając ją V kolumną imperializmu" a następnie zrezygnoała z tego m o n o p o l l t y c z n e g o o k r e ś l e n i a i zaczęła dzielić n a d a : m a s y d o b r e t y l k o p r z y ó d z t o złe, a n t y s o c j a l i s t y c z n e, o p o r t u n i s t y c z n e i t d. A że m a som nie ystarczył przymiotnik dobre", gdyż olałyby mieć dobry rząd i gospodarkę z p e ł n y m i s k l e p a m i t o a r ó i ę c się n i e oderały od y b r a n y c h przyódcó sego Ziązku. P a r t i a dzieli ięc dalej znó na d a, t y m razem samych przyódcó, na radykałó i u m i a r k o a n y c h. T y m p i e r s z y m jest R u l e s k i a d r u g i m Wałęsa. J u ż się n a e t z n a leźli tacy, k t ó r z y zaczęli p o r ó n y a ć n i e złomnego działacza S o l i d a r n o ś c i " posiada jącego realny program yjścia z k r y z y s u z niejakim Albinem Siakiem vel Falconettim będącym ponoć elementem skrajnym sojej partii. N i e d a j m y się z i ą ć n a t a k i p o d z i a ł b o n a s i przecinicy pójdą dalej, końcu n a m po kroją samego Wałęsę: że miotają nim s p r z e c z n o ś c i, że j e s t d u l i c o y. odażny i t c h ó r z l i y, t a r d y i m i ę k k i i diabli iedzą co jeszcze. Rząd (partyjny) rządził, partia kieroała i y k i e r o a ł a nas systematycznie kata strofę gospodarczą, j a k i e j nie znają dzieje Polski. N i g d y u nikogo nie byliśmy tak z a dłużeni jak dzisiaj u szystkich. I naet i c h.. T r y b u n a " d a l e j n a z y a się.ludu" żeby chociaż p o c z e r i e n i a ł a ze s t y d u, a l e n i e d a l e j j e s t c z a r n a i n a s o c z e r n i a pisząc nagłóku..proletariusze szystkich k r a j ó łączcie s i ę " r o z b i j a się e ł a s n y m k r a j u. Jest to gazeta.. T r y b u n a L u d u " ale tylko partyjnego, któremu Solidarność" odebrała talony na pńłdarmoe samochory,. c z a s y, d o m y. d a c z e i n i c d z i n e g o, że k r a cze. k r a c z e drżąc ze strachu przed z r u j n o a n y m g n i e n y m n a r o d e m, żeby i m nie y r a ł tego co m a l a pod snorlem. p e r s k i c h d y a n ó i y ś c i e ł a n y c h foteli, żeby ich s a m v c h przedcześnie diabli nie zięli. J e d n y m z tych dlvlde... t y m razem sero a n y m orzez zasłużonych redaktoró dzien nika teleizyjnego, którzy już naet nie pokazują solel i z y t ó k i na szklane! p ł y t ce, jest podział n a o j c ó i s y n ó S y n o i e służący o l s k u m a i a być gotoi do u ż v cia broni p r z e c i s v m ojcom zrzeszonym Solidarności", miejskiej, iejskiej i rzemloślniczei. S v n u. n i e n o t o m r i e c h o a ł 1 dn o j s k a n o s ł a ł. źebvlś b r o ń k i e r o a ł d o P o l a k a. N i e k i e r u i l u ł v n a e t do t v c h d u r n i ó co ci b z d u r y kpża vj?advnć. czv choćby słuchać. W r a z i e r z e p o n a K v v 7 e 1 u$v1 s e ^ d o b r z e uszytego r r k a r o b o t n i c a butq 1 k n n n " t ł u s t a d... t.et*n t r h ń r z n. k t ó r v b v c i k a r a ł d o o ł c ó strzelać d l a o b r n n v leeo srirl.-łlwmu. TJn m v g o p r z e z n i c h l e s z c z e n i e m a m v a l e ttiłoć m u s l m v grlt-7 s n r 1 n l i 7 m t o d o b r o b y t dla szystkich n nic tylko dla nich.. W i a d o m o ś c i D n i a " n r M P Z nr 1 sir. 7 Włocłaek

6 zaodoych. Jeszcze nie z n a m y ich n a z y. J e d n a k s z y s c y z d a j ą s o b i e s p r a ę, że t o N O W E " przyjdzie także i do nas. Zdają so bie spraę z tego także i ładze p a r t y j n e naszego o j e ó d z t a czekają k i e d y to nastąpi. W początkach października krótce po u t o r z e n i u K a l i s k i e g o M K Z - t u rusza p e r. fidna machina dezinformacji. Bierze niej oczyiście c z y n n y udział Jerzy Więckoski. N a zebraniach zakładach pracy bezczelnie k ł a m i e n i e d o i n f o r m o a n y c h jeszcze r o b o t n i, k ó, że S o l i d a r n o ś ć " n a d n a s z y m t e r e n i e j e s t z a k ł a d a n a b e z p r a n i e, że p o r o z u m i e n i a ze S z c z e c i n a i G d a ń s k a dotyczą t y l k o W y brzeża. Reszta k r a j u jego z d a n i e m m a p r a o jedynie do przeproadzenia noych y b o r ó do ł a d z s t a r y c h z i ą z k a c h. O czyiście on nie m a nic przeciko Solidar n o ś c i ", ale przecież m i a ł być to (zdaniem Więckoskiego oczyiście) ziązek obej mujący s y m działaniem jedynie Wybrzeże. M i j a j ą tygodnie J e r z y W i ę c k o s k i przed_ s t a i a się teraz d z i a ł a c z o m S o l i d a r n o ś c i " j a ko człoiek yznaczony przez partię do s p ó ł p r a c y " z n o y m ziązkiem. Jest bar dzo u c z y n n y, chce rozmaiać, pomagać. O d c z a s u do c z a s u, c h i l a c h k i e d y t e m p e r a t u r a k r a j u z r a s t a (np. p r z e d rejestracją Solidarności", czy batalia o olne soboty) przekazuje poufne" informacje o zamiarach proadzenia stanu yjątkoego Kra ju. Oczyiście robi Solidarności". I to z c z y s t e j s y m p a t i i nagle taki szok. dla Solidarność" umieściła go na sej czar nej liście" obok t y c h gangsteró: K u s i a k a, Koalaka i Bieńka". Panoie z Solidar n o ś c i " za co? I d o d a t k u obok tych... A dlaczego nie m a n a tej liście B u s a k o s k i e g o, t e g o... O n t e r a z c h o d z i i się ś m i e j e ze m n i e. Z p a r t i i m n i e y r z u c i l i... Z r o b i l i ś c i e o g r o m n y błąd. Przecież K o m i t e c i e nie m a teraz nikogo z K a l i s z a. Została t y l k o m a f i a K u s i a k a. A l e J a s i ę o d o ł a m. U d o o d n i ę, że N I K jest s t e r o a n y p r z e z t ę b a n d ę z K W, i c z e p i a się m n i e b e z p o d s t a n i e, a jak mi p r z y r ó c ą c z ł o n k o s t o p a r t i to i m r z u c ę legitymację i sam odejdę."... M n i e j ięcej ten sposób y g l ą d a ł y te p o t a r z a n e ielu miejscach m o y obronne". Padało znacznie ięcej kropek. Dużo m ó i ł o ucz ciości" Grabskiego i Olszoskiego, o ich ś c i s ł y c h p o i ą z a n i a c h z K a l i s z e m i t d. i t p.... I c h y b a n i e k t ó r z y słuchacze t y c h biadoleń d a l i się n a b r a ć, a Jego m a c i e r z y s t a o r g a n i z a cja partyjna P O L O napeno poierza j ą c m u ( p o m i m o, iż n i e był już członkiem partii) mandat delegata na miejską k o n f e r e n. cję partyjną. N a K o n f e r e n c j i miejskiej je d n a k nie przeszedł. N i c d z i n e g o. U c h a ł a S o l i d a r n o ś c i " rozeszła się i e l u t y s i ą c a c h e g z e m p l a r z y, a o n sojego p i s m a przecież nie y d a j e. N i e s p r a i e d l i i e to jednak. C K K P oczyściła g o troszeczkę p r z y r ó c i ła członkosto partii. Udzieliła jedynie nagany partyjnej takie pogrożenie palcem uspokoi trochę opinię publiczną. Facet prze cież i t a k Już d o s y ć p r z e s z e d ł. N I K o p o l s k i też t a k j a k b y p r z e s t a ł się czepiać. R e s z t k i b r u d u z m y ł y obfite t y m r o k u deszcze, gdy odpoczyał po odbytej batalii s y m s ł y n n y m K a l i s z u (także z p r o t o k o ł ó N I K - u ) d o m k u l e t n i s k o y m na Szałem toarzy stie rónie skrzydzonego rekonalescen. ta Chodyły. I oto po n a d z y c z a j n y m Z j e ź d z i e p a r t i a r ó n i e n a d z y c z a j n y sposób odzyskująca z a u f a n i e społeczne m ó i o konieczności p r z e proadzenia reformy gospodarczej. W e d ł u g p r a s y p a r t y j n e j o k. 1,2 m i n o s ó b należy przenieść do i n n y c h gałęzi gospodar ki. Najiększy t y m procent m a stanoić administracja. Jest m o a o likidacji nie k t ó r y c h u r z ę d ó, z j e d n o c z e ń, ł ą c z y się m i n i stersta. N a ielu urzędnikó pada strach czy nie zaproponują i m Jutro pracy k o. p a l n i, p r z e c i e ż t a m a k t u r a t b r a k Jest l u d z i. Do kopalni jednak napeno nie trafią tak ypróboani toarzysze jak Jerzy Więcko s k i, t y m b a r d z i e j, że s p o ł e c z e ń s t u trzeba y b i ć z g ł o y te m r z o n k i o samorządach, a i Solidarność" trzeba uspokoić. Uznając go za zupełnie oczyszczonego (trze panie b y ł o przecież solidne, a i deszcze p ł u k a ł y dość d o b r z e latoś) p a r t i a p o s t a n o i ł a poierzyć m u kolejne eksponoane stanoi s k o (szczęście d l a n i e g o, że z a p o m n i a ł l i p c u oddać legitymację partyjną). Ponieaż s z y stkie f u c h y " już obsadzone trzeba dla to a r z y s z a s t o r z y ć noą. O d tej p o r y J e r z y W i ę c k o s k i p r z y j m o a ć będzie Urzędzie Wojeódzkim Kaliszu, jako dyrektor ut o r z o n e g o d l a n i e g o n o e g o W y d z i a ł u d/s Przemysłu. T y l k o przyklasnąć W o t " od noa! Oczekiać teraz należy utorzenia U rzędzie W o j e ó d z k i m k i l k u następnych po y c h y d z i a ł ó, bo i oczyszczonych peno z a c z n i e p r z y b y a ć. T r z e b a b y Już z a c z ą ć s i ę rozglądać za j a k i m ś ł a d n y m b u d y n k i e m żłob k a lub przedszkola, bo noe ydziały po trzebują lokali, a jak ykazał przegląd ro biony przez P r e z y d e n t a Kalisza Urzędzie Wojeódzkim nie m a nadmiernych po i e r z c h n i l o k a l o y c h, a naet jest bardzo ciasno." H Solidarność Wielkopolska Region Południoa" nr Kalisz ANDRZEJ C. LESZCZYŃSKI SOLIDARNOŚĆ" ZBIUROKRATYZOWANA N i e j e s t p r z y p a d k i e m, że p r z e s i l e n i e b y d goskie o d k r y a j ą c e intencje i sposób m y ńlenia p o l i t y c z n e g o części a p a r a t u ł a d z y u j a n i ł o z a r a z e m p r o b l e m mieszczący się obszarze s p r a e n ę t r z n y c h Solidarnośś c i ". N i e jest to p r z y p a d e k, gdyż n a t u r a l n a logika działań społecznych każe iązać cf e k t y f u n k c j o n o a n i a Jakiejś organizacji z jej s t a n e m e n ę t r z n y m ; ł a t o też można s i ę d o m y ś l i ć,że z g r z y t y s a m y c h s t r u k t u rach ziązku profesjonalni znacy różnych a ż n y c h zagadnień z a n i ekspertami. Nie jest to z p e n e k e s t i a istotnie znacząca środoisku takim jak uniersyteckie śród robotnikó Jednak zbudza nadal y raźne ątpliości. Wątpliości tych nie r o z ieają liczne ostatnio enuncjacej publi k a c j a c h z i ą z k o y c h, g d z i e n a i ą z u j e się d o tych łaśnie trudności; nie rozieają, bo też i jest to Jak g d y b y n i e m o ż l i e. A u t o r a m i t i e r d z e ń s k a z u j ą c y c h n a niezbędność e k s p e r t ó i d o r a d c ó są b o i e m l u d z i e o p r o e n i e n c j i, b y t a k to u m o n i e nazać, i n t e l i g e n c k i e j są t o i ę c ł a ś n i e c i, k t ó rych p ł y na poczynania ziązku napotyka kaśną irytację coraz bardziej sfrustroa n e g o r o b o t n i k a, t a k i e j s y t u a c j i n i e są t o yjaśnienia bezstronne t y m s a m y m nie mogą być do końca i a r y g o d n e. Publicyści z i ą z k o i, uzasadiając miejsce doradcó strukturze Solidarności", czynią t o n a d a s p o s o b y. R a z, g d y o d o ł u j e sai* d o r a c j i t a k t y c z n o - m e t o d o l o g i c z n y c h (jest t o, c y t u j ę z a S a m o r z ą d n o ś c i ą " n r 85 r o b o t n i cy sej ogromnej iększości mają y kształcenie p o d s t a o e l u b średnie, na ogół z a t e m nie posiadają z n a t u r y rzeczy dostate cznego zasobu i e d z y a m y ś l ich i słoa nie są d o s t a t e c z n i e y ć i c z o n e ". ). Po drugie, skazują na alor społeczno-moralny sytu acji, której po raz pierszy takim y m i a r z e j e d n o c z ą się r o b o t n i k i i n t e l i g e n t, z a jemnie sobie potrzebni. Ten drugi argument jak szelkie ety czne yraża raczej poinność i życzenia aniżeli stan f a k t y c z n y. O ile można b y ł o b y stierdzić rezczyistą jedność r o b o t n i k ó, inteligencji i b y pozostać p r z y t r a d y c y j nych kategoriach chłopó tedy, gdy spólnie oponują p r z e c i ypaczeniom p o l i t y c z n y m i społecznym, o tyle iluzją b y ł o b y m n i e m a ć, że s i e l a n k a t a k a j e s t d o u t r z y m a n l a na stałe. Z k o l e i częściej p r z y o ł y a n e stierdzenie o niezbędności k o r z y s t a nia przez r o b o t n i k ó i chłopó z usług do-, radczych ludzi bardziej aniżeli oni ośieco n y c h zaiera sobie cale pokaźne niebez pieczeństo. Oto po raz nie i a d o m o k t ó r y m a zostać p o t ó r z o n a sytuacja, której przedmiotoo idziana, znaczna przy t y m część s p o ł e c z e ń s t a y m a g a moratoania przez tz. intelektualnych przedstaicieli. Jest to szczególności potórzenie takiej interpretacji społecznej myśli marksizmu, zgodnie z którą jakaś grupa ludzi zana klasą sobie" yłania s y c h reprezentan t ó z a n y c h t e ż i d e o l o g a m i, t y c h zaś t r o s k ą m a być praidłoy rozój poierzonej ich pieczy klasy. M a tak być do c h i l i, gdy p o d opieczni dojrzeją" do podmiotoego roz s t r z y g a n i a o s y m ł a s n y m l o s i e : będą te_ dy klasą dla siebie". Nietrudno zauażyć niebezpieczeństa t k i ą c e t a k i m m y ś l e n i u. Wiążą się o n e z naturalną skłonnością do petryfikacji uzys kanych a nieątpliych przyilejó; doty czą o n e m o ż l i o ś c i z a p o z n a a n i a f a k t y c z n n y c h dążeń i p o t z r e b l u d z i, k t ó r y c h m a się reprezentoać; ujaniają reszcie tendencje do k s z t a ł t o a n i a s a m y c h t y c h dążeń itp. P u ł a p k i e k s p e r t y z m u " szczególnie y r a ź n y s p o s ó b z a z n a c z a j ą się p r z y p a d k u d o r a d z t a p r a n e g o. J e s t rzeczą s k ą d i n ą d c h a. r a k t e r y s t y c z n ą, że ś r ó d e k s p e r t ó s z c z e b l a zakładoego trudno uśiadczyć socjologa czy e k o n o m i s t ę, r o i się t a m n a t o m i a s t o d p r a n i k ó l u d z i, k t ó r z y nie p o i n n i bez zaże noania spominać przedsierpnioego kształ tu s e j p r o f e s j i. T y m c z a s e m sposób z a s t a n a i a j ą c o ł a t y o d n a l e ź l i są p o i n n o ś ć noej sytuacji społecznej; także i teraz czują się p o t r z e b n i, y s t a i a j ą c n a sprzedaż kazuistyczne talenty. Oczyiście, obecność p r a n i k ó z i ą z k u można t ł u m a c z y ć niską k u l t u r ą praną załóg, niemożnością rozez n a n i a się p r z e c i ę t n e g o p r a c o n i k a g ą s z c z u n o r m i przepisó itp. Trzeba jednak pamię t a ć i o t y m, że s i e r p n i o y p r o t e s t r o b o t n i k ó yrastał także z negacji praa bardzo pokrętnego i ymuszającego respekt s a m y m sym- e n ę t r z n y m skomplikoaniem. Nie m a k a ż d y m razie obecnie żadnych przesła n e k s k a z u j ą c y c h, że d o r a d c y p r a n i y b i j ą się r a p t e m n a ś i a d o m o ś ć t a k Już s z l a c h e t n ą, iż podcinając gałąź, n a k t ó r e j u i l i soje g n i a z d a uproszczą p r a o czyniąc je z r o z u m i a ł y m dla górnika dołoego, sprzątaczki czy frezera. W i ę c j e ś l i n a e t są t e r a z r z e c z y i ś c i e n i e z b ę d n i, n i e Jest t o j e s z c z e p o ó d d o z a c h y. t u. Są i s t o c i e s y m p t o m e m i o o c e m z ł a społecznego, co t y c z y zresztą s z e l k i e g o nie tylko pranego doradzta. Nie m a t e ż p o o d u ' u d a a ć, że g a r b t o c n o t a. " SPOJRZENIE" Uniersytet Nr 51/1181 Gdański

7 istnienia a k o r d o y system pracy nie tylko " t r z y m a n o ( R o s j i R a d z i e c k e i j ), n i e t y l k o p o n o n i e p r o a d z o n o ( n o o p o s t a ł y c h po o j n i e K D L - a c h ), ale i potężnie r o z b u d o ano. Posłużył temu tz. yścig p r a c y ", realizoany przez rozmaitych..przodoni kó pracy", rodzaju Stachanoa, Pstro skiego, M a r k i e k l itd. ( Człoiek z m a r m u ru"). W Polsce robotnicy niechętnie przyj m o a l i ten system pracy, jednak końcu różnymi oszukańczymi metodami, a głónie poprzez p r z y m u s ekonomiczny, p r o a d z o no go p o s z e c h n i e. I nie bez p r z y c z y n y. p o d s t a o y m a r u n k i e m jego istnienia. P r z y p o m o c y a k o r d u rządząca g r u p a p a r t y j n a czer pie i e l e r ó ż n o r a k i c h k o r z y ś c i m a t e r i a l n y c h 1 politycznych. K o r z y ś c i m a t e r i a l n e : zapenienie sobie bezzględnej eksploa tacji p s y c h o f i z y c z n e j społeczeństa, co dla istnienia tego ustroju m a zasadnicze z n a czenie, a k o r d p o z a l a n a o b c i ą ż a n i e m a j e s t a c i e praa pracy robotnikó kosztami bała ganu, partyzantki gospodarczej, przestojó p r o d u k c y j n y c h, sobie pańskich d e c y z j i p r o minentó, braku materiałó oraz p r y m i tynego zarządzania. W P R L ś r o d k i p r o d u k c j i są ł a s n o ś c i ą p a ń stoą, a nie społeczną, co zostało zapisane a r t y k u ł a c h 11, 12, 13 K o n s t y t u c j i P R L. Z a ś p a ń s t o " u nas to S e j m i Rząd z podległą m u administracją. J a k i a d o m o, skład oso boy S e j m u stanoią ogromnej części członkoie partii, t y m bez mała k o m plecie rządząca a k u r a t g r u p a p a r t y j n a, n a t o m i a s t s k ł a d r z ą d u y o d z i się c a ł o ś c i z p a r t y j n y c h y ż y n i Jest u s t a l a n y n a p o d staie tz. nomenklatury. T a k ięc partyj ny ierzchołek torzy państo" orga nizację biurokratyczną do zarządzania społe czeństem. W praktyce zatem środki pro d u k c j i są ł a s n o ś c i ą p a r t y j n e j i e r c h u s z k l. A k t o jest ł a ś c i c i e l e m ś r o d k ó p r o d u k c j i, t e n jest ł a ś c i c i e e m d ó b r m a t e r i a l n y c h, y t o r z o n y c h za pomocą tychże. K o r z y ś c i p o l i t y c z n e : a k o r d starza pozory u c z c i e j zapłaty za pracę j a k a praca, t a k a p ł a c a " głosi j e d y n y (centralny) pracodaca. W ten spo sób e l i m i n o a n y jest p o ó d do y s t ę p o a n i a r o b o t n i k ó o p o d y ż k i płac. Czło i e k c z u j e się b e z r a d n i e o b e c z a r z u t u że p r a c u j e z a m a ł o y d a j n i e i d l a t e g o m a ło zarabia. Każdorazoo, gdy ludziom przy c h o d z i ł o d o g ł o y, że p r a c u j ą m a ł o y d a j n i e n i e ze s o j e j i n y, a z p o o d u nędznego yposażenia technicznego stano isk pracy, niezainionych przestojó itd. dochodziło do poażnych k o n f l i k t ó rozładoyanych kolejnymi obietnicami następnych ekip partyjnych, Ponieaż istniejący P R L system polity c z n y, z a n y s o c j a l i z m e m " jest y s o c e n i e efektyny gospodarczo czego doodzić nie trzeba a k o r d o y s y s t e m p r a c y jest przy pomocy akordu można sobodnie manipuloać płacami. Różnym grupom i p o j e d y n c z y m p r a c o n i k o m można płacie różne y n a g r o d z e n i a, ale s z y s t k i m za JADWIGA STANISZKIS PROGRAM ZWIĄZKU. P r o g r a m naszego r u c h u społecznego p o i n i e n u z g l ę d n i a ć t r z y e l e m e n t y : 1. y c h o dzić z d o s t ę p n y c h n a m i n s t r u m e n t ó d z i a ł a n i a, 2. u z g l ę d n i a ć s y t u a c j ę Z i ą z k u, 3. u z g l ę d n i a ć s y t u a c j ę s z e r s z y m s y s t e m i e politycznym. ' INSTRUMENTY DZIAŁANIA. T o, co o s t a t n i o d z i e j e się u n a s n a z a ł b y m reolucją instytucjonalną. Polega ona n a t y m, że p o p i e r s z e y k o r z y s t u j e s i ę szystkie luki prane, typoe dla systemó a u t o r y t a r n y c h, a i ę c c h o d z i się te o b szary, gdzie nie m a żadnych f o r m kontroli. P o d r u g i e, t r a k t u j e się p o a ż n i e s z y s t k i e fasadoe roziązania prane, takie jak K o n stytucja i konencje międzynarodoe. P o t r z e c i e, s t o s u j e się b a r d z o i n t e r e s u j ą c ą mieszaninę naruszania oboiązującego p r a a noego. P o c z a r t e r e s z c i e d ą ż y się d o t o r z e n i a i n s t y t u c j i, k t ó r e stają się n o ś n i k i e m z m i a n. T a k ą i n s t y t u c j ą są ł a ś n i e s a m o r z ą d y, b ę dące n o ś n i k i e m a l k i o decentralizację, o zmianę systemu ekonomicznego. Program, k t ó r y s f o r m u ł u j e m y, p o i n i e n t r z y m a ć się tego obszaru m e t o d, zostały one przez nas s p r a d z o n e i o k a z a ł y się b a r d z o s k u t e c z n e. SYTUACJA W ZWIĄZKU W dotychczasoej historii Ziązku można y r ó ż n i ć t r z y e t a p y. P i e r s z y t r a ł gdzieś do m a r c a, do p o r o z u m i e n i a a r s z a s k i e g o. W t y m czasie działań p o l i t y c z n y c h nie n a z y a n o po i m i e n i u, r o z b u d o a n a była s f e r a m i l c z e n i a, u d a a l i ś m y, że j e s t e ś m y tylko ziązkiem zaodoym. Istotnym elementem tamtej sytuacji była, f o r m u ł o a n a przez sze r e g o y c h członkó, duża potrzeba d e m o k r a cji e n ą t r z z i ą z k o e j. T e n pierszy etap p o s z e c h n e j m o b i l i z a c j i l u d z i z a k o ń c z y ł się m a r c u. R o b o t n i c y d o s t r z e g l i ó c z a s, że t e n r u c h nie jest p e ł n i p r z e z n i c h k o n troloany. D r u g i etap można podsumoać określeniem kryzys tożsamości" lub formułą samoogran i c z a j ą c e j s i ę r e o l u c j i ". O k a z a ł o s i ę, że S o l i d a r n o ś ć " p o s i a d a p r a d z i e dużą s i ł ę polityczną, lecz nie m a żadnej ładzy e k o nomicznej. Przyjęliśmy taktykę yczekia nia ładze nic nie r o b i ł y, m y też b y l i ś m y sparaliżoani. Nie mogliśmy ypracoać ł a s n e j i d e o l o g i i, b o n a d a l u d a a l i ś m y, że jesteśmy jedynie ziązkiem z a o d o y m. T e n e t a p s k o ń c z y ł się p r z e d, c z y m o ż e trakcie pierszej t u r y Zjazdu, gdzie otarcie p r z y z n a n o, że J e s t e ś m y r u c h e m s p o ł e c z n y m i gdzie doszło r ę c z do y b u c h u k o n c e p c j i ideologicznych. Teraz możemy oczekiać szybkiego postaania 1 formułoania ta k i e j k o n c e p c j i. D z i e j e się t o j e d n a k c z a s i e, k i e d y r u c h n a s z s o i c h z a s a d a c h j e s t Już b a r d z o z d e m o b i l i z o a n y 1 o b a i a m s i ę, że sytuacji krańcoych. t e r a z l u d z i e mogą z m o b i l i z o a ć się t y l k o d o D l a u z a s a d n i e n i a tej o c e n y chcę t u t a j p r z y toczyć bardzo alarmujące y n i k i badań ro bionych przez socjologó, do k t ó r y c h m a m zaufanie, stoczniach Gdańskiej i G d y ń skiej. P o k a z u j ą o n e, że p o c z u c i e a l i e n a c j i, p o c z u c i e b r a k u p ł y u, z i ę k s z y ł o się s t o s u n k u d o r o k u S p o ś r ó d b a d a n y c h r o b o t n i k ó n a p y t a n i e : C z y u a ż a s z, że m a s z p ł y n a t o, co d z i e j e się s p o ł e c z e ń s t i e? " 79 r o k u 65% o d p o i e d z i a ł o n i e ; c z e r c u 81 r. aż 7 1 %. P r o c e n t r o b o t n i k ó m a j ą c y c h p o c z u c i e p ł y u n a t o, co się d z i e je zakładzie z r ó s ł n i e z n a c z n i e, ale c i ą ż j e s t b a r d z o n i s k i. W 79 r. 4,5 /o u z n a ł o, że m a p ł y, a 81 r. 10,9'/a. N a p y t a n i e o p o c z u c i e p ł y u na to, co dzieje się S o l i d a r n o ś c i " 59%> o d p o i e d z i a ł o, że n i e m a p ł y u. Wreszcie na pytanie: Do kogo zra c a s z się s p r a a c h k ł o p o t ó p r a c y " 30,6V<i o d p o i e d z i a ł o, że do S o l i d a r n o ś c i " p o d c z a s g d y 79 r. 46% z r a c a ł o s i ę d o starych ziązkó zaodoych. W y n i k i te zmuszają do z a s t a n o i e n i a się, czy aby nasz r u c h 1 jego p r o g r a m działania n i e s t a j e się p r o g r a m e m n i e t y l e z i ą z k o có, co m i m o szystko potężnej a r m i i ( o k. 40 t y s. ) d z i a ł a c z y Z i ą z k u. P o d c z a s ostatniego r o k u zaszły i e l k i e z m i a n y p o l i t y c z n e, n i e d o k o n a ł a się j e d n a k r e o l u c j a s p o ł e c z n a, n i e z m i e n i ł się s y s t e m Włas n o ś c i e k o n o m i c z n e j 1 n i e z m i e n i ł a się s y t u a cja szeregoego r o b o t n i k a zakładzie. I to jest bardzo s m u t n a konstatacja. P o n a d t o l u d z i e boją się stale p o g ł ę b i a j ą c e g o się k r y z y s u i są t y m k r y z y s i e p o z o s t a i ę, n i sami sobie. M o i m zdaniem a y n i k a to także z b a dań robionych przez O B S M a z o s z u po y b o r a c h d o ł a d z Z i ą z k u p o g ł ę b i ł a się jeszcze przepaść między działaczami a sze regoymi członkami. Chodzi tu o różnicę y o b r a ź n i p o l i t y c z n e j. P r z e c i ę t n i c z ł o n k o i e są b a r d z o r a d y k a l n i, ale Ich r a d y k a l i z m Idzie kierunku ogólnych sformułoań 1 symboli, p o d c z a s g d y r a d y k a l i z m d z i a ł a c z y Jest f o r mułoany kategoriach instytucji. O b a i a m s i ę, że j ę z y k d z i a ł a c z y m o ż e n i e porać s z e r e g o y c h członkó. N a e t hasła uspołecznienia, hasła samorządó nie bardzo trafiają do tej poszechnej y o b r a ź n i. T o n i e p r z y p a d e k, że d u ż o ł a t i e j z a k ł a d a s i ę s a m o r z ą d y, g d y n a z i e się to p r z e j m o a n i e m ł a d z y e k o n o m i c z n e j (jak j a to n a z y a m ) l u b s t r a j k i e m c z y n n y m (Jak r o b i to K o a leski z Łodzi). Z c y t o a n y c h badań y n i k a, że t y l k o o k. 50 p r o c. r o b o t n i k ó c h c e samorządó soim zakładzie. Nie i e m ięc, jak y p a d n i e planoane tej spraie referendum. B a r d z o I n t e r e s u j ą c y m jest Jeszcze j e d e n y n i k s p o m n i a n y c h przeze mnie badań, k t ó r y s k a z u j e na duże uznanie i duże o c z e k i a nie ziązane z działalnością opozycji d e m o k r a t y c z n e j : 20Vi p a r t y j n y c h r o b o t n i k ó b a r d z o d o b r z e y r a ż a się o K S S K O R ", a o k. 50 /. r o b o t n i k ó i d z i p o t r z e b ę i s t n i e n i a i n n y c h (poza P Z P R ) p a r t i i p o l i t y c z n y c h (ich g ł ó n y a r g u m e n t to konieczność i s t n i e n i a k o n k u r e n c j i ). P o n a d t o t y l k o 30*/o m ó i, że b y ł o b y d o b r z e g d y b y S o l i d a r n o ś ć " b y ł a raon y c h to c z ł o n k o i e S o l i d a r n o ś c i ", n o p o l i s t ą z a k ł a d z i e, c h o ć 90Vo a n k i e t o a - SYTUACJA W PARTII. Obecnie partia przeżya y j ą t k o o głębo k i kryzys. Prysły iluzje I X Zjazdu. Pośpie szny porót do K C członkó centralnego aparatu i sekretarzy ojeódzkich zaszoko ał naet nooybranych członkó KC małe s t o s u n k u do potrzeb, tj. k o s z t ó utrzymania czteroosoboej rodziny. Dzię k i t e m u Jeszcze do n i e d a n a rządzącej e k i p i e p a r t y j n e j u d a a ł o się n i e c z y ć p o czucie solidarności śiata pracy. P r z y c z y n i a ł o się t o do y t a r z a n i a u r o b o t n i k ó postay uległości i pokory obec d y r e k cji przedsiębiorst. T a k ięc rozbijanie jedności praconiczej i pozbaianie nieu p r z y i l e j o a n y c h l u d z k i e j g o d n o ś c i to najażniejszy zysk polityczny partii, y nikający z poszechnego stosoania sy stemu akordoego. W efekcie, jeżeli, pomimo zmożonego y z y s k u społeczeństa, gospodarka załamuje s i ę, ó c z a s r z ą d z ą c a g r u p a p a r t y j n a sięga do jednego, niezaodnego środka: drastycznie obniża siłę nabyczą społeczeństa, z y a jąc zarazem do y t ę ż o n e j pracy, bo ona t y l k o... i t d. Z p o y ż s z e g o y n i k a, że p r z e d p o l s k i m ś i a t e m p r a c y stoją następujące a żne z a d a n i a : 1. Z d e c y d o a n a a l k a o z n i e s i e n i e n i e l u d z kiego i ułaczającego godności człoie k a akordoego systemu pracy i płacy. 2. Z d e c y d o a n a a l k a o u t r z y m a n i e d o tychczasoej (realnej) siły nabyczej społeczeństa. 3. P r z e j ę c i e o d p a ń s t a ś r o d k ó p r o d u k c j i n a łasność społeczną. U a ż a m, że z a d a n i a te j e s t e ś m y ykonać." stanie nr 33/81, Ł ó d ź Solidarność z Gdańskiem" P r z e g a p i o n o szansą u p o l i t y c z n i e n i a i u i d e o l o. g i c z n i e n i a p a r t i i, j a k a istniała do Z j a z d u. Obecnie istnieje bardzo yraźna oddolna p r e s j a, b y p a r t i a u s t a i ł a się p r z e c i k o a d ministracji, b y znalazła sobie f u n k c j ę b a r dziej ideologiczną. Te naciski, odrzucone p r z e z K a n i ę, są d l a n a s p e n ą szansą, b o i e m są o n e s k i e r o a n e p r z e c i n o m e n k l a turze i sprzyjają postaaniu samorządó r o b o t n i c z y c h. S ą d z ę, że r a z i e k o n f r o n t a c j i o k ó ł s p r a y samorządó może potórzyć się s y t u a c j a z m a r c o e g o s t r a j k u o s t r z e g a czego, tzn. m o ż e m y uzyskać m a s o e popar cie s z e r e g o y c h c z ł o n k ó partii. A l e tak bę dzie t y l k o t e d y, g d y t y c h r a d y k a l n y c h p a r t y j n y c h będziemy przy torzeniu samorządó zakładzie pracy traktoać jako partneró. Z ł a s z c z a, że p r z y d e m o k r a t y c z n y c h y b o r a c h do samorządó i c h skład chodzi p r o p o r c j o n a l n i e i ę c e j p a r t y j n y c h niż jest i c h załodze. PODSUMOWANIE. 1. P r o g r a m, k t ó r y p o s t a n i e II f a z i e Z j a z d u poinien przede s z y s t k i m ukazy ać perspektyę działania i realnego ucze stniczenia ruchu szeregoych członkó Z i ą z k u. P o i n i e n ięc nakreślić izję nie przemian społecznych. P r o g r a m samorządó telne dla działaczy, dla elit, ale rónież t y l k o p r z e m i a n p o l i t y c z n y c h, k t ó r e są c z y j e s t j e d y n ą szansą n a s z e g o r u c h u 1 z a r a z e m j e d y n ą szansą z d o b y c i a d o ł ó partyjnych. A l e m u s i m y p a m i ę t a ć, że d z i ś j e s t o n j e szcze d u ż e j części p o z a y o b r a ź n i ą sze regoych członkó Ziązku. 2. W p r o g r a m i e m u s z ą z n a l e ź ć się e l e m e n ty pozytyistyczne, p r a k t y c z n e roziązania doraźne n a okres k r y z y s u. 3. Z a n i m p r z e j d z i e m y d o o t a r t e j k o n f r o n tacji, program musi maksymalnie ykorzy stać dostępne narzędzia r e o l u c j i instytu cjonalnej. 4. P o i n i e n t o b y ć p r o g r a m r e a l n y, t z n. musi on yznaczyć takie postulaty politycz n e, k t ó r e d a j ą się dość s z y b k o osiągnąć. M o i m z d a n i e m t a k i m i p o s t u l a t a m i są: a) f o r m a l i z a c j a, a i ę c I s t o t n e o g r a n i c z e n i e kieroniczej roli partii, b) z l i k i d o a n i e n o m e n k l a t u r y s y s t e m i e gospodarczym, ybory dyrektoró i prakty czne yjście partii z przedsiębiorst, c) r e f o r m a S e j m u p o p r z e z s t o r z e n i e i z b y s a m o r z ą d o e j l u b też p o p r z e z s t o r z e n i e se natu kontroloanego przez partię 1 p r o a d z e n i e o l n y c h y b o r ó do izby p o s e l s k i e j. O b i e t e e r s j e (a i ę c i z b a s a m o r z ą d o a i s e n a t ) r o z a a ż a n e są p r z e z ł a d z e jako p e n y m stopniu realne. Natomiast napradę olne ybory z ieloma listami p r a d o p o d o b n i e nie chodzą grę. W y d a j e s i ę, że p r o g r a m s f e r z e p o l i t y c z n e j poinien staiać na takie roziązania, które są o b e c n i e d o o s i ą g n i ę c i a. N i e p o i n i e n o n na t y m etapie ychodzić za daleko". H Niezależność" n r Warszaa

8 O SOBIE SB I ZSRR mói nasz upiór: Lesła Maleszka O INTERWENCJI RADZIECKIEJ N i e m a ż a d n y c h d o o d ó, że i n t e r e n c j a n i e n a s t ą p i, a l e i e r z ę, że o n a r z e c z y i ś c i e nie nastąpi. O SYTUACJI Z A ROK Będzie yglądać bardzo dzinie tzn. bę dzie j a k i ś t a m sposób z a c h o a n a k i e r o n i c a r o l a partii, przy sytuacji, k t ó r e j rzeczy_ iście sfera gospodarki narodoej zostanie przejęta przez samorząd. Samorząd pójdzie io ł a d z y gospodarce ogóle tzn. zostanie utorzona, jeśli nie parlamentarna izba sa m o r z ą d ó to k a ż d y m r a z i e ciało k o o r d y nujące, nadzorcze. Czy komisja planoania? Analogiczny pro ces będzie n a s t ę p o a ł a d m i n i s t r a c j i t e r y t o r i a l n e j. Jest to tej s y t u a c j i n i e u c h r o n n e, ponieaż alternatyą były bojk»t totalny y b o r ó p r z e z s p o ł e c z e ń s t o, n a c o się z a l o s i, że ł a d z e n i e o d s t ą p i ą, i ż t y l k o F r o n t Jedności N a r o d u jest u p o a ż n i o n y do p r z e d staiania kandydató. O SB ten C h o j e c k i, ale przecież m i e j m y r o z u m, czasie o k u p a c j i b y l i też l u d z i e, k t ó r z y d r u k o a l i i też i c h się a r e s z t o a ł o, i ę z i ł o, d o obozó koncentracyjnych yoziło, rozstrze l i a ł o, ięc co pan chce? Z a s z o k o a n y przez c h i l ę, po c z y m m ó i ę, a l e d r o g i p a n i e p r z e cież t y c h l u d z i, k t ó r y c h to z r o b i l i, r o z m a i t e t r y b u n a ł y sądziły później j a k o z b r o d n i a r z y o j e n n y c h, n a to b e z p i e k n i e s p e s z o n y s p o k o j n i e s z y s t k i c h proszę p a n a s z y s t k i c h i tych u r z ę d n i k ó, k t ó r z y nie y d a a l i roz k a z ó t e ż s ą d z i l i ". S p o t k a ł e m się r ó n i e ż z brutalnymi bezpiekami.którzy mniej ięcej prezentoali soiście podobny styl życia. L e n i n s o i m c z a s i e p o i e d z i a ł, że n i e m o że i s t n i e ć u s t r ó j k t ó r y m n i e m a a n i J e dnego c z ł o i e k a, k t ó r y b y ł b y g o t o y dać życie obronie tego ustroju. Otóż tym k r a j u nie m a a n i jednego, k t ó r y b y ł b y s k ł o n n y oddać życie obronie tego ustroju, oni działają, bo za to i m płacą, o n i m a j ą soją sferę bardzo p a r t y k u l a r n y c h interesó. W momencie konfrontacji napradę to oni p r a d o p o d o b n i e nie stanęli b y po Jednej a n i po d r u g i e j s t r o n i e, po p r o s t u u c i e k l i b y d o d o m ó n a j p r o s t s z y sposób. T a k to i dzę. O SWOIM Ż Y C I U T e r a z to jest z u p e ł n y b u r d e l i d o m a r i a tó. T o życie człoieka, k t ó r y robi pisemko solidarnościoe a na dodatek chce ydaać dziennik ziązku z tym aktualnie pracuję r y t m i e t a k s ó k a r z a, to z n a c z y g ł ó n i e n o cą a d z i e ń ś p i ę, c o j e s t z u p e ł n ą p a r a n o j ą, a p r z e d t e m ż o n a m u s i a ł a się p r z y z y c z a i ć d o n i e k o ń c z ą c y c h się z e b r a ń d o m u o d c z a su do czasu o k r e s o y c h przesłuchań. N a s t a m t y c h czasach i e l u l u d z i uażało i trak_ toalo na zasadzie a r i a c k i c h papieró, mnie m o j a żona tak trochę odbierała tzn. nie żeby nas nie a k c e p t o a n o,tylko po prostu s z y s c y i e d z i e l i t o i b y l i p r z e k o n a n i, że m y n a peno nic nie zdziałamy, że n i e m a naj m n i e j s z y c h s z a n s n a t o, ż e b y się n a to p o r a ć. J a n i g d y zresztą o d n i k o g o n i e y m a gałem ani o d a g i ani specjalnego zaangażo a n i a, a t a k n a p r a d ę t o też n i e i e r z y ł e m, że m y t o y g r a m y, p o p r o s t u j a t r o c h ę p i s a ł e m i z i ą z k u z t y m i e d z i a ł e m, że t y m s y f i e s i ę n i c n i e d a, p o p r o s t u się n i e d a. (...) O APARACIE DZISIEJSZYM A p a r a t y k a ń c z a n y o b e c n i e, to aparat, k t ó r y a l c z y o ż y c i e, k t ó r y y o d z i się z k o m i t e t ó zakładoych partii, on sobie dokła dnie z d a j e s p r a ę n a ile o n jest s i l n y, z d a j e o b i e s p r a ę, że t e n s e k r e t a r z n a c o d z i e ń m a -Koło s i e b i e p r z e o d n i c z ą c e g o S o l i d a r n o ś c i " 1 że m o ż e o n p o s t a i ć z a k ł a d s t a n i e s t r a j k u a s e k r e t a r z z o s t a n i e t e d y z gołą d u p ą. W z i ą z k u z t y m Jest t o a p a r a t, k t ó r y n a t u r a l n y sposób s c h o d z i do p o z y c j i b e t o n u. J e śli k t o ś to co t u t a j jest c h c e n a z y a ć s o c j a l i z m e m t o j a j e s t e m g o t ó s i ę p o d p i s a ć, że j e s t o n siłą a n t y s o c j a l i s t y c z n ą. " Rozmaiał: Janusz Szkutnik Opracoał: Marek Jemioła,,Wryj" nr 5/81 Rzeszó WOJCIECH W O Ł Y Ń S K I Wezał mnie dzisiaj P a n P r o k u r a t o r W o jeódzki charakterze podejrzanego i przed s t a i ł m l z a r z u t y z a r t P o d o b n o 27 lipca br. y i e s i ł e m na b u d y n k u naszego Z a rządu R e g i o n u d a plakaty o treści y s z y dzającej i poniżającej naczelne organa P R L. W s z y s c y znają te p l a k a t y : c h o d z i o c y r k g o s p o d a r c z y i n i e d ź i a d k a. P o m i j a m Już t o, że n i e m a m z y c z a j u y i e s z a ć p l a k a t ó, bo to nie do m n i e należy. W Zarządzie J e stem sekretarzem i m a m inne kłopoty na g ł o i e. W a ż n e t y m s z y s t k i m j e s t t o, że P a n P r o k u r a t o r u a ż a, że y s z y d z a m i p o n i żam naczelne organa P R L yieszając cyrk gospodarczy. P r a o polskie yraźnie precy z u j j a k i e o r g a n a są P o l s c e n a c z e l n e. Ż a dna p a r t i a, żaden F J N, żadna M O i S B do n i c h nie należą. P a n P r o k u r a t o r u s i ł u j e i ę c m ó i ć m i coś, czego K o n s t y t u c j i i K o deksie K a r n y m nie m a. N a dodatek, opierając się na t y c h n i e i s t n i e j ą c y c h z a p i s a c h P a n P r o k u r a t o r g r o z i m i k a r ą o d 6 m i e s i ę c y do 8 lat ięzienia. D o s y ć d a n o się z n i m i n i e s p o t y k a ł e m, a z o s t a t n i c h s p o t k a ń t o i e s z, że to ś m i e s z n a spraa, ja kiedyś nosiłem się z p o m y s ł e m napisania listu do bezpieki takiego listu o t a r t e g o o k t ó r y m m y ś l a ł e m, żeby to y dać f o r m i e otartego a r t y k u ł u, k t ó r y m chciałbym m u yjaśnić dlaczego ja napra d ę t a k g r u n c i e r z e c z y się b o j ę, z n a c z y się g o b o j ę k a ż d y m i n n y m t a k n a s e r i o r o z m o ę b i o r ą c to Ja n a e t n i e s p e c j a l n i e s i ę g o b a ł e m, t z n. h i s t o r i a p o l e g a n a t y m, że ja n i e p r z y p o m i n a m s o b i e k o n t a k t ó z t y m i ludźmi ani jednego dosłonie człoieka o k t ó r y m mógłbym z czystym sumieniem po i e d z i e ć, że t o c o o n r o b i, r o b i ł d l a i d e i. Zresztą s p r a a z d u m i e a j ą c a, otóż t y c h l u d z i t r z e b a p o z n a ć, są o n i b a r d z o s k r o m n i, c h o d z ą s k r o m n y c h g a r n i t u r a c h, noszą z ł o te s y g n e t y, e l e k t r o n i c z n e z e g a r k i i n a ogół styl życia pozujący na pleyboyó. P r z y p u s z c z a m, że są t o n a j c z ę ś c i e j l u d z i e, k t ó r z y nie mają żadnego poglądu i k t ó r z y n a e t nie k ł a m i ą, o n i d o k ł a d n i e i e d z ą, że t o c o r o oią r o b i ą y ł ą c z n i e d l a f o r s y, o t ó ż s k r a j n y m p r z y k ł a d e m tego była s k r a j n a postaa kapitana bezpieki, k t ó r y mnie sadził na B a t o r e g o i szła d y s k u s j a t a k a : Z n a l e ź l i p r z y mnie ulotki spraie zamknięcia M i r k a Choj e c k i e g o i facet p r o a d z ą c y ze m n ą d y s k u s j ę y g ł o s i ł t a k i o t o a r g u m e n t, że p r o s z ę p a n a, B y ł a to e k i p a, k t ó r a miała jedno hasto c h o ć b y p o t o p ". G o s p o d a r k a się ł a m a ł a a o n i z a c i ą g a l i p o ż y c z k i n i e l i c z ą c się o g ó l e k i e d y to b ę d z i e m y spłacać itd. J a k to głosiła f a m a jeszoze przed k o ń c e m G i e r k a b y ł o po siedzenie p l e n u m na k t ó r y m ktoś zapytał, k i e d y m a m y z a m i a r s p ł a c i ć te p o ż y c z k i i ę c G i e r e k p o i e d z i a ł, że m y się n i e m a m y o co m a r t i ć n i e c h się m a r t i ą n a s i i e r z y c i e, l e. C a ł k i e m n a s e r i o i e r z ę t o, że b y ł a to g e n e r a l n a p o s t a a, ale b y ł a to r ó n o c z e ś n i e p o s t a a, J a k o że k r a d l i b e z ż a r n e j ż e n a d y i bez s k r u p u ł ó. W d o b r y m tonie było kraść, fundoać folarki, tytuł szlachecki, s y g n e t r o d o y, d o o d z i ć n p., że k t o ś t a m y o d z i się o d R a d z i i ł ł ó. M A G A Z Y N PISM Z SIEDZIBĄ W KZ PRZY POZNAŃSKICH ZAKŁADACH ZWIĄZKOWYCH I ZAKŁADOWYCH G R A F I C Z N Y C H IM. M A R C I N A K A S P R Z A K A O EKIPIE GIERKA Ż y j ę t y m k r a j u p o n a d trzydzieści lat i n i e m a m z ł u d z e ń, że P a n P r o k u r a t o r b l e f f u j e. Widziałem już kilka przeodó sądoych o ł a j ą c y c h o p o m s t ę d o n i e b a i i e m, że c i ą gle jeszcze z n a j d z i e się k o m p l e t s z d z i o s k i, który / zarzuty Pana Prokuratora uzna z a s ł u s z n e i s k i e r u j e m n i e d o p u d ł a. B ę d ą o_ czyiście potrzebni do tego f a ł s z y i ś i a d k o i e, k t ó r z y n a ł g a j ą, i ż n a l e p i a ł e m 27 l i p c a o e p l a k a t y n a b u d y n e k Z a r z ą d u. I t a c y się znajdą D z i e n n i k T V to s z y s t k o, naturalnie, p o k a ż e W a m, D r o d z y C z y t e l n i c y, o 19,30, a g a z e t k i opiszą I o to łaśnie chodzi: żeby nas s z y s t k i c h k r e zalała z p o o d u t a k i c h p r o o k a c y j n y c h posunięć, żebyśmy stracili.zimną k r e i d a l i się r e s z c i e s p r o o k o a ć., Wyszedłem od Pana Prokuratora o d m ó i szy j a k i c h o l i e k zeznań, podpisania proto kołu oraz zarzutó. Szedłem o l n i u t k o u l i c a m i śródmieścia m i jając k o l e j k o e t ł u m y do pustych sklepó. Z ł a p a ł e m s i ę p e n e j c h i l i n a t y m że b e z m y ś l n i e nucę j a k ą ś m e l o d i ę a r a z z nią j a k i ś strzęp t e k s t u...lecz p r z y j d z i e k i e d y ś dzień zapłaty, sędziami óczas będziem my..." Obserator Poznań Wielkopolski" R e d a k c j a z a s t r z e g a s o b i e p r a o d o z m i a n y t y t u ł ó i s k r a c a n i a t e k s t ó s y g n a l i z o a n y c h z n a k i e m (...). Numer przygotoali: Piotr CZARTOŁOMNY, Edard GRZEŚKOWIAK, Helena ŁUCZYWO, E a N A W R O C K A, Tomasz P Z G M K 1238/ nr 19/81 USAREWICZ.