PROJEKT REMONTU. dachu, kominów, wymiana obróbek blacharskich i orynnowania, docieplenie stropodachu

Transkrypt

1 PROJEKT REMONTU dachu, kminów, wymiana bróbek blacharskich i rynnwania, dcieplenie strpdachu na budynku Centrum Edukacji Nauczycieli na działce nr ged. 420 (bręb 17 ) płżnej przy ul. Złtej 4 w Białymstku SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT ELEKTRYCZNYCH Adres: ul. Złta Białystk Działka nr ged. 420 Inwestr: Centrum Edukacji Nauczycieli ul. Złta Białystk Jednstka prjektwa: Obsługa Prcesu Budwlaneg Lucyna Awier Białystk ul. M. Skłdwskiej-Curie 19/13 Prjektant: Instalacje elektryczne: mgr inż. Wjciech Grudziński nr upr. Bł/138/92 PDL/IE0416/01 Białystk

2 SPIS ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA OGÓLNA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA l ODBIORU ROBÓT 1. Wstęp 2. Przedmit pracwania 3. Ogólne wymagania dtyczące rbót 4. Ogólne wymagania dtyczące materiałów i sprzętu 5. Ogólne wymagania dtyczące instalacji 6. Kntrla jakści 7. Dkumentacja pwyknawcza 8. Przepisy związane 2

3 OGÓLNA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA ODBIORU ROBÓT 1. Wstęp Specyfikacja techniczna wyknania i dbiru rbót elektrycznych jest pracwaniem zawierającym zbiry wymagań w zakresie spsbu wyknania i dbiru rbót elektrycznych, bejmującym w szczególnści: wymagania w zakresie właściwści materiałów, wymagania dtyczące spsbu wyknania raz ceny prawidłwści wyknania pszczególnych rdzajów rbót, kreślenie zakresu prac, które pwinny być ujęte w cenach pszczególnych pzycji przedmiaru (zawarte na etapie szczegółwej specyfikacji technicznej) wskazanie pdstaw kreślających zasady przedmiarwania, a w przypadku braku pdstaw pis zasad przedmiarwania. Pnieważ prjekt elektryczny nie precyzuje jakim kryterim mają dpwiadać pszczególne rbty, zamawiający (na pdstawie ustawy Praw zamówieniach publicznych) kreśla swje wymagania w specyfikacjach technicznych. Specyfikacje techniczne dzielimy na OST (gólne specyfikacje techniczne) zawierające warunki pprawneg wyknania rbót, SST (szczegółwe specyfikacje techniczne) specyfikacje dniesine d knkretneg prjektu, precyzujące szczególne wymagania. 2. Przedmit pracwania Niniejsza specyfikacja dnsi się d rbót elektrycznych związanych z wyknaniem prjektu instalacji grzewania rynien i rur spustwych kablami grzejnymi raz demntażu i mntażu instalacji dgrmwej na budynku Centrum Edukacji Nauczycieli przy ul. Złtej 4 w Białymstku Definicje i pjęcia - aprbata techniczna - pzytywna cena techniczna wyrbu, stwierdzająca jeg przydatnść d stswania w budwnictwie, wydana przez upważniną d teg jednstkę; - bruzda instalacyjna - zagłębienie w ścianie lub psadzce budynku, specjalnie ufrmwane lub wykute w celu prwadzenia w nim przewdów elektrycznych - certyfikacja zgdnści - działanie trzeciej strny (jednstki niezależnej d dstawcy i dbircy) wykazujące, że zapewnin dpwiedni stpień zaufania, iż należycie zidentyfikwany wyrób, prces lub usługa są zgdne z kreślna nrmą lub z właściwymi przepisami prawnymi; - instalacje wnętrzwe - instalacje elektryczne i teletechniczne związane z biektem budwlanym; - sieci - urządzenia elektryczne i teletechniczne pdziemne i naziemne na zewnątrz budynku i przyłącza; - deklaracja zgdnści - świadczenie dstawcy, stwierdzające na jeg wyłączną dpwiedzialnść, że wyrób, prces lub usługa są zgdne z nrmą lub aprbata techniczną; - dkumentacja pwyknawcza - dkumentacja techniczna wraz z naniesinymi zmianami i uzupełnieniami w trakcie realizacji rbót (budwy); - dziennik budwy - patrzny pieczęcią rganu administracji państwwej zeszyt z pnumerwanymi strnami, służący d ntwania wydarzeń zaistniałych w czasie wyknywania zadania budwlaneg, rejestrwania dknywanych dbirów Rbót, przekazywania pleceń i innej krespndencji technicznej pmiędzy Inżynierem, Wyknawcą i Prjektantem. - Inżynier - Inspektr Nadzru wyznaczny przez Inwestra, - kierwnik Budwy - sba wyznaczna przez Wyknawcę, upważnina d kierwania rbtami i d występwania w jeg imieniu w sprawach realizacji kntraktu. - księga Obmiarów - akceptwany przez Inżyniera zeszyt z pnumerwanymi strnami służący d wpisywania przez Wyknawcę bmiaru wyknywanych Rbót w frmie wyliczeń, szkiców i ewentualnych ddatkwych załączników. Wpisy w Księdze Obmiarów pdlegają ptwierdzeniu przez Inżyniera. - dbiór instalacji - zespół czynnści mających na celu sprawdzenie czy instalacje elektryczne zstały wyknane zgdnie z prjektem, warunkami technicznymi i bwiązującymi nrmami stanwiącymi pdstawę d przekazania instalacji d eksplatacji; - plecenie Inżyniera - wszelkie plecenia przekazywane Wyknawcy przez Inżyniera w frmie pisemnej - pprzez wpis d dziennika budwy, dtyczące spsbu realizacji Rbót lub innych spraw związanych z prwadzeniem Budwy. - prjektant - uprawnina sba prawna lub fizyczna będąca autrem Dkumentacji Prjektwej; - rura słnwa - przewód rurwy z materiału niepalneg, chrniący przed ddziaływaniem czynników zewnętrznych, wewnątrz któreg umieszczny jest przewód instalacji elektrycznej: - rysunki - część Dkumentacji Prjektwej, która wskazuje lkalizacje urządzeń elektrycznych; 3. Ogólne wymagania dtyczące rbót Wyknawca rbót jest dpwiedzialny za jakść ich wyknania raz za ich zgdnść z dkumentacją prjektwą, a także specyfikacją techniczną i pleceniami Inżyniera - inspektra nadzru Przekazanie terenu budwy. Zamawiający w terminie kreślnym w danych kntraktwych przekaże wyknawcy teren budwy wraz ze wszystkimi wymaganymi uzgdnieniami prawnymi i administracyjnymi, Dziennik budwy raz p dwa kmplety dkumentacji prjektwej i specyfikacji technicznej Dkumentacja techniczna kntraktu - wykaz dkumentów d przekazania wyknawcy p przyznaniu mu kntraktu. Prjekt budynku w zakresie instalacji elektrycznych Przedmiar rbót (nakłady rzeczwe) rbót elektrycznych, Specyfikacja techniczna wyknania i dbiru rbót elektrycznych 3.3. Zgdnść rbót z dkumentacją prjektwą. Wszystkie dkumenty przekazane wyknawcy stanwią część kntraktu, a wymagania wyszczególnine chćby w jednym z nich są bwiązujące dla wyknawcy tak, jakby były zawarte w całej dkumentacji. W przypadku rzbieżnści w ustaleniach pszczególnych dkumentów bwiązuje następująca klejnść ich ważnści: 1) specyfikacja techniczna wyknania i dbiru rbót 2) dkumentacja prjektwa 3) przedmiary rbót (nakłady rzeczwe) Wyknawca rbót musi wykazać się niezbędnymi uprawnieniami w zakresie prwadzenia rbót instalacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem rbót specjalistycznych w zakresie instalacji elektrycznych. Wyknawca jest dpwiedzialny za jakść wyknania rbót raz za ich zgdnść z dkumentacją prjektwą raz specyfikacją techniczną i pleceniami inspektra nadzru. Dane kreślne w dkumentacji prjektwej raz specyfikacji technicznej winny być uważane za wartści dcelwe, d których 3

4 dpuszczalne są dchylenia w ramach dpuszczalnych tlerancji. Wyknawca nie mże wykrzystywać błędów lub pminięć w dkumentach kntraktwych, a ich wykryciu pwinien natychmiast pwiadmić Inżyniera (inspektra nadzru, prjektanta), który dkna dpwiednich zmian lub pprawek. Wszystkie wyknane rbty i dstarczne materiały będą zgdne z dkumentacją prjektwą i specyfikacją techniczną. W przypadku, gdy materiały lub rbty nie będą w pełni zgdne z tymi dyspzycjami i wpłynie t na niezadwalającą jakść, t takie elementy będą niezwłcznie zastąpine innymi, a rbty pprawine na kszt Wyknawcy Zabezpieczenie terenu budwy. Wyknawca jest bwiązany d utrzymania ruchu publiczneg w bezpśrednim sąsiedztwie terenu budwy, w kresie trwania kntraktu, aż d kńcweg dbiru rbót. Przed przystąpieniem d rbót wyknawca przedstawi Inżynierwi (inspektrwi nadzru) d zatwierdzenia, uzgdniny z dpwiednim zarządem, prjekt rganizacji ruchu i zabezpieczenia rbót w kresie prwadzenia prac remntw-budwlanych. Wyknawca ma bwiązek sprządzenia planu bezpieczeństwa na terenie placu budwy zgdnie z Rzprządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie infrmacji dtyczącej bezpieczeństwa i chrny zdrwia raz planu bezpieczeństwa i chrny zdrwia Dz.U nr 120 póz (bwiązuje d 11 lipca 2003r.) 3.5. Odbiór frntu rbót Przed rzpczęciem rbót w zakresie instalacji elektrycznych wyknawca winien zapznać się z biektem budwlanym raz stwierdzić dpwiednie przygtwanie frntu rbót. Odbiór frntu rbót przez wyknawcę d zlecenidawcy (generalny wyknawca; inwestr) winien być dknany kmisyjnie z udziałem zaintereswanych strn i ptwierdzny spisanym prtkłem raz wpisem d dziennika budwy. Wyknywanie rbót instalacyjnych należy krdynwać na bieżąc z kierwnikiem budwy rbót góln budwlanych Bezpieczeństw i higiena pracy Pdczas realizacji rbót wyknawca będzie przestrzegał przepisów dtyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. W szczególnści ma bwiązek zadbać, aby persnel nie wyknywał pracy w warunkach niebezpiecznych, szkdliwych dla zdrwia raz nie spełniających dpwiednich wymagań sanitarnych. Wyknawca zapewni i będzie utrzymywał wszelkie urządzenia zabezpieczające, scjalne raz sprzęt i dpwiednia dzież dla chrny życia i zdrwia sób zatrudninych na budwie raz dla zapewnienia bezpieczeństwa publiczneg. Uznaje się że wszelkie kszty związane z wypełnieniem wymagań kreślnych pwyżej nie pdlegają drębnej zapłacie i są uwzględnine w cenie kntraktwej Ochrna i utrzymanie rbót Wyknawca będzie dpwiedzialny za chrnę rbót raz za wszelkie materiały i urządzenia d nich używane - d daty rzpczęcia rbót budwlanych d daty wydania przez Inżyniera ptwierdzenia ich zakńczenia. Wyknawca będzie utrzymywać wyknane rbty w całści i wszystkie ich elementy w stanie zadawalającym aż d mmentu kńcweg dbiru. Jeżeli wyknawca w jakimklwiek czasie zaniedba ich utrzymanie, t na plecenie Inżyniera pwinien usunąć zaniedbania, nie później niż 24 gdziny p trzymaniu teg plecenia Stswanie się d prawa i innych przepisów Wyknawca jest zbwiązany znać wszystkie bwiązujące pdczas wyknywania prac budwlanych przepisy, wszystkie nrmy, nrmatywy i wytyczne które są w jakiklwiek spsób związane z rbtami i będzie w pełni dpwiedzialny za przestrzeganie tych praw, przepisów i wytycznych pdczas prwadzenia rbót. Wyknawca będzie przestrzegać praw patentwych i będzie w pełni dpwiedzialny za wypełnienie wszelkich wymagań prawnych dnśnie wykrzystania patentwanych urządzeń lub metd i w spsób ciągły będzie infrmwał Inżyniera swich działaniach, przedstawiając kpie zezwleń i inne ptrzebne dkumenty. 4. Ogólne wymagania dtyczące materiałów i sprzętu 4.1. Źródła uzyskania materiałów C najmniej na trzy tygdnie przed zaplanwanym wykrzystaniem jakichklwiek materiałów przeznacznych d realizacji kntraktu, wyknawca przedstawi zamawiającemu szczegółwe infrmacje dtyczące prpnwaneg źródła zamawiania tych materiałów, dpwiednie certyfikaty, świadectwa badań labratryjnych raz próbki d zatwierdzenia przez Inżyniera. Zatwierdzenie kreślneg materiału z kreślneg źródła nie znacza, że wszelkie materiały z teg źródła uzyskują zatwierdzenie. Wyknawca rbót elektrycznych winien pdać inżynierwi terminy dstaw zatwierdznych materiałów Materiały nie dpwiadające wymaganim Materiały nie dpwiadające wymaganim zstaną przez wyknawcę usunięte z terenu prwadzenia prac budwlanych. Każdy rdzaj rbót, w których znajdują się nie zbadane i nie zaakceptwane materiały, wyknawca prwadzi na własne ryzyk, licząc się z ich nie przyjęciem i nie płaceniem Przechwywanie i składwanie materiałów Materiały należy przechwywać w pmieszczeniach zamkniętych przystswanych d teg celu, suchych, przewietrzanych i dbrze świetlnych. Gspdarkę materiałami należy prwadzić zgdnie z wytycznymi gspdarki materiałwej dla przedsiębirstw budwlan - mntażwych i wytycznymi dla przedsiębirstw wyknujących elektryczne rbty instalacyjne - mntażwe. W przypadku braku takich wytycznych, wytyczne gspdarki materiałwej na placu budwy pwinny być pracwane przez generalneg wyknawcę rbót lub przedsiębirstw wyknujące dany rdzaj rbót w przumieniu z kierwnikiem budwy. Spsób składwania materiałów elektrycznych w magazynie jak i knserwacja tych materiałów pwinny być dstswane d rdzaju materiałów. Materiały np. rury instalacyjne, kable i przewdy, sprzęt należy przechwywać w pmieszczeniach zamkniętych, suchych, przewietrzanych i świetlnych. Rury należy składwać w wiązkach w pzycji stjącej pinwej, kable w czasie składwania pwinny znajdwać się na bębnach. Dpuszcza się składwanie krótkich dcinków w kręgach. Bębny pwinny być ustawine na krawędziach tarczy a kręgi ułżne pzim Wariantwe stswanie materiałów Jeżeli dkumentacja prjektwa lub specyfikacja techniczna przewidują mżliwść wariantweg zastswania materiału w wyknywanych pracach, wyknawca pwiadmi Inżyniera swim wybrze c najmniej trzy tygdnie przed jeg użyciem lub wcześniej, jeżeli będzie t wymagane dla przeprwadzenia badań. Wybrany i zaakceptwany rdzaj materiału nie mże być ptem zmieniny bez zgdy Inżyniera (inspektra nadzru) Sprzęt Wyknawca jest zbwiązany d używania jedynie takieg sprzętu, który nie spwduje niekrzystneg wpływu na jakść wyknywanych rbót. Sprzęt pwinien być zgdny z fertą wyknawcy i pwinien dpwiadać wskazanim zawartym w specyfikacji technicznej lub prjekcie rganizacji rbót, zaakceptwanym przez Inżyniera. W przypadku braku takich ustaleń we 4

5 wskazanych dkumentach, sprzęt pwinien być uzgdniny i zaakceptwany przez Inżyniera. Sprzęt będący własnścią wyknawcy lub wynajęty d wyknania rbót elektrycznych i wykńczeniwych ma być utrzymywany w dbrym stanie i gtwści d pracy. Wyknawca dstarczy Inżynierwi kpie dkumentów ptwierdzających dpuszczenie sprzętu d użytkwania tam, gdzie jest t wymagane przepisami. Wyknawca przystępujący d wyknania instalacji elektrycznych winien wykazać się mżliwścią krzystania między innymi z następujących maszyn i sprzętu gwarantujących właściwą jakść rbót: samchód dstawczy, rusztwania, elektrnarzędzia, spawarka transfrmatrwa, bcinarka d przewdów i inny drbny sprzęt elektryka Transprt Śrdki i urządzenia transprtu pwinny być dpwiedni przystswane d transprtu materiałów, elementów itp. niezbędnych d wyknania daneg rdzaju rbót elektrycznych. W czasie transprtu należy zabezpieczyć przemieszczanie przedmitów w spsób zapbiegający ich uszkdzenie. Zaleca się dstarczenie urządzeń i ich knstrukcji na stanwisk mntażu bezpśredni przed mntażem, w celu uniknięcia ddatkweg transprtu wewnętrzneg z magazynu budwy. Dtyczy t szczególnie dużych i ciężkich elementów. Transprt kabli i przewdów należy wyknać z zachwaniem warunków: kable należy przewzić na bębnach, dpuszcza się przewżenie kabli w kręgach, jeżeli masa kręgu nie przekrczy 80 kg a temperatura tczenia nie jest niższa niż + 4 C, przy czym wewn ętrzna średnica kręgu nie pwinna być mniejsza niż 40- krtna średnica zewnętrzna kabla, bębny z kablami lub przewdami przewżne w skrzyniach samchdu pwinny być ustawine na krawędzi tarcz a tarcze bębnów pwinny być przymcwane d dna skrzyni samchdu tak, aby bębny nie mgły się przetaczać. Stawianie bębnów z kablami w skrzyni samchdu płask jest zabrnine, kręgi kabla lub przewdu należy układać pzim. Zabrnine jest: przebywanie sób w skrzyni samchdu w czasie przewżenia bębna z kablami. Umieszczenie i zdejmwanie bębnów z kablami i przewdami ze skrzyni samchdu zaleca się wyknać przy pmcy żurawia. Swbdne staczanie bębnów z kablami i przewdami ze skrzyni samchdu raz zrzucanie kręgów kabli i przewdów jest zabrnine. Wyknawca jest zbwiązany d stswania takich śrdków transprtu, które nie wpłyną na utratę cech jakściwych przewżnych materiałów raz nie wpłyną niekrzystnie na właściwści wyknywanych rbót Przyrządy d badań i pmiarów Wszystkie przyrządy pmiarwe użyte d badań i pmiarów musza psiadać aktualne świadectwa wzrcwania i znaczny status metrlgiczny. Dane identyfikujące przyrząd pmiarwy muszą być zamieszczne w raprcie (prtkóle) z badań i pmiarów. Wykaz instrukcji i przyrządów pmiarwych ptrzebnych d wyknania badań i pmiarów winien być zamieszczny w Prgramie Zapewnienia Jakści. 5. Ogólne wymagania dtyczące instalacji 5.1. Wymagania gólne dtyczące instalacji elektrycznych Przewdy i kable stswane w instalacjach elektrycznych świetleniwych i siłwych wewnętrznych muszą być dstswana d układu sieci TN-S napięciu znaminwym 400/230V prądu przemienneg i częsttliwści 50 Hz Złącza instalacji elektrycznej budynków, muszą umżliwiać dłączenie instalacji d sieci zasilających i być usytuwane w miejscu dstępnym dla dzru i bsługi raz zabezpieczne przed uszkdzeniami, wpływami atmsferycznymi a także ingerencją sób niepwłanych. Stswać w bwdach ddzielny przewód chrnny (PE) i neutralny (N). Jak śrdek uzupełniającej ddatkwej chrny przeciwprażeniwej należy stswać wyłączniki chrnne różnicwprądwe. Parametry tych wyłączników (czas wyłączania i wielkść znaminweg prądu wyłączająceg) kreślają rysunki dkumentacji prjektwej i specyfikacje. W bwdach dbirczych instalacjach elektrycznych świetleniwych i siłwych wewnętrznych należy stswać wyłączniki nadmiarwe: prądach znaminwych dbranych d wielkści dbirników, wymaganej zdlnści wyłączeniwej w stanach zwarć charakterystyce czasw-prądwej: - typu B dla zabezpieczenia bwdów instalacyjnych - typu C dla zabezpieczenia silników W instalacjach elektrycznych świetleniwych i siłwych wewnętrznych stswać płączenia wyrównawcze główne i miejscwe, łączące przewdy chrnne z częściami przewdzącymi innych instalacji i knstrukcji budynku. Stswać zasadę prwadzenia tras przewdów elektrycznych w liniach prstych, równległych d krawędzi ścian i strpów. Przewdy elektryczne zasilające rzdzielnie elektryczne należy prwadzić w spsób umżliwiający ich wymianę bez ptrzeby naruszania knstrukcji budynku. Żyły przewdów i kabli w instalacjach elektrycznych świetleniwych i siłwych wewnętrznych muszą być wyknane wyłącznie z miedzi. Prwadzenie instalacji i rzmieszczenie urządzeń elektrycznych w budynkach pwinn zapewniać bezklizyjnść z innymi instalacjami w zakresie kreślnych dległści i ich wzajemneg usytuwania należy zapewnić równmierne bciążenie faz linii zasilających przez dpwiednie przyłączanie dbirów 1-fazwych. Tablice z aparatami zabezpieczającymi należy sytuwać w taki spsób, aby zapewnić: łatwy dstęp, należy jedncześnie zabezpieczyć je przed dstępem sób niepwłanych. Mcwanie puszek w ścianach i gniazd wtyczkwych w puszkach pwinn zapewniać niezbędną wytrzymałść na wyciąganie wtyczki z gniazda. Gniazda wtyczkwe i wyłączniki należy instalwać w spsób nie klidujący z wypsażeniem pmieszczenia. W łazienkach należy przestrzegać zasady pprawneg rzmieszczania sprzętu z uwzględnieniem przestrzeni chrnnych. Płżenie wyłączników klawiszwych należy przyjmwać takie, aby w całym pmieszczeniu był jednakwe. Pjedyncze gniazda wtyczkwe ze stykiem chrnnym należy instalwać w takim płżeniu, aby styk ten występwał u góry. Przewdy d gniazd wtyczkwych 2-biegunwych należy pdłączać w taki spsób, aby przewód fazwy dchdził d leweg bieguna, a przewód neutralny - d praweg bieguna. Wartść rezystancji izlacji kabla kreślić w temperaturze 20 C i wyrazi ć w MΩ/km. winna wynsić dla kabli d 1 kv izlacji gumwej - 75 MΩ/km izlacji plietylenwej MΩ/km 5

6 5.2 Rbty przygtwawcze - wymagania gólne Traswanie Zasadnicze czynnści pdczas wyknywania traswania: wytyczenie tras przewdów na ścianach budynku; wytyczenie miejsc pd mntaż rur słnwych; mechaniczne wyknanie twrów w ścianach i strpach (murwanych i betnwych). Traswanie należy wyknać uwzględniając knstrukcję budynku raz zapewniając bezklizyjnść z innymi instalacjami. Trasa instalacji pwinna być przejrzysta, prsta i dstępna dla prawidłwej knserwacji i remntów. Wskazane jest, aby trasa przebiegała w liniach pzimych i pinwych Ustalenie miejsc przejść przez ściany i strpy Wszystkie przejścia bwdów instalacji elektrycznych przez ściany, strpy itp. (wewnątrz budynku) muszą być chrnine przed uszkdzeniami, przejścia między pmieszczeniami różnych atmsferach pwinny być wyknane w spsób szczelny, zapewniający nie przedstawanie się wyziewów, bwdy instalacji elektrycznych przechdzące przez pdłgi muszą być chrnine d wyskści bezpiecznej przed przypadkwymi uszkdzeniami. Jak słny przed uszkdzeniem mechanicznym mżna stswać rury stalwe, rury z twrzyw sztucznych, kształtwniki, krytka blaszane, drewniane itp. Przy przejściach z jednej strny ściany na drugą lub ze ściany na strp, cała rura pwinna być pkryta tynkiem, przebicia przez ściany należy wyknywać w taki spsób, aby rurę mżna był wyginać łagdnymi łukami, prmieniu nie mniejszym d wartści pdanych w p , rury w pdłdze mgą być układane w warstwach knstrukcyjnych pdłgi (strpu), ale w taki spsób, aby nie były narażne na naprężenia mechaniczne. Mgą być ne również zatapiane w warstwie wyrównawczej pdłgi. Wszystkie przejścia przez ściany i strpy bwdów instalacji elektrycznych wewnątrz budynku muszą być chrnine przed uszkdzeniami przez przepusty. Zabrania się kucia przebić i instalwania przepustów w betnwych elementach knstrukcyjnbudwlanych Kucie i zaprawienie bruzd Bruzdy należy dstswać d średnicy rury z uwzględnieniem rdzaju i grubści tynku, przy układaniu dwóch lub kilku rur w jednej bruździe szerkść bruzdy pwinna być taka, aby dstępy między rurami wynsiły nie mniej niż 5mm. Rury zaleca się układać jednwarstww. Zabrania się wyknywania bruzd w cienkich ścianach działwych w spsób słabiający ich knstrukcję, zabrania się kucia bruzd, przebić i przepustów w betnwych elementach knstrukcyjn-budwlanych. Przy przejściach z jednej strny ściany na drugą lub ze ściany na strp, cała rura pwinna być pkryta tynkiem, przebicia przez ściany należy wyknywać w taki spsób, aby rurę mżna był wyginać łagdnymi łukami, prmieniu nie mniejszym d wartści pdanych w p , rury w pdłdze mgą być układane w warstwach knstrukcyjnych pdłgi (strpu), ale w taki spsób, aby nie były narażne na naprężenia mechaniczne. Mgą być ne również zatapiane w warstwie wyrównawczej pdłgi. Jeśli nie wyknan bruzd w czasie wznszenia budynku, należy wyknywać je ręcznie przecinakiem i młtkiem (zwykle 1000 g) lub za pmcą narzędzi elektrycznych względnie pneumatycznych. Bruzdy należy wyknywać szerkści równej kł 2 średnicm zewnętrznym rurki; głębkść bruzdy pwinna być taka, aby rurka nie wystawała więcej niż 5 mm pza mur w stanie surwym. Przy układaniu większej liczby rurek, szerkść bruzdy pwinna być taka, aby dstępy między rurkami wynsiły c najmniej 5mm. Rurki należy układać jednwarstww, układanie rurek jedna pd drugą jest zabrnine. Przy prwadzeniu rurki p strpie należy wykrzystywać twry pustaków w strpie. Kucie bruzd w strpie jest niewskazane. Przebicia, przekucia itp. w elementach żelbetwych, filarach i innych dpwiedzialnych elementach knstrukcyjnych należy uzgadniać z technicznym nadzrem budwlanym. Zabrania się kucia bruzd w belkach strunbetnwych i kablbetnwych. D tych elementów wln mcwać uchwyty za pmcą bejm lub klejenia. W narżnikach prstych należy kuć bruzdę głębiej, aby schwać klank pd tynkiem. Przebicia przez ściany należy wyknywać w taki spsób, aby rurki mżna był prwadzić łagdnymi łukami Rbty instalacyjne - mntażwe - wymagania gólne Prwadzenie instalacji i rzmieszczenie urządzeń elektrycznych w budynku pwinn zapewniać bezklizyjnść z innymi instalacjami w zakresie dległści i ich wzajemneg usytuwania. Główne ciągi instalacji układać pd tynkiem. WLZty prwadzić w rurach chrnnych w wykutych bruzdach pd tynkiem raz na tynku w pustce pmiędzy sufitem pdwieszanym a strpem zgdnie z dkumentacją. D wypsażenia techniczneg budynku prócz instalacji elektrycznej zalicza się instalacje ciepłej i zimnej wdy klimatyzacji, wentylacji, kanalizacji, telekmunikacyjną itd. Pmiędzy tymi instalacjami raz twarzyszącymi urządzeniami istnieją pewne zależnści, a także pwiązania, które muszą być uwzględnine w trakcie prjektwania budwy, mdernizacji bądź remntu. W pierwszej klejnści chdzi takie prwadzenie pszczególnych instalacji i lkalizację urządzeń, aby wykluczyć lub zmniejszyć d minimum negatywne wzajemne ddziaływanie raz niekrzystny wpływ na tczenie budynku. Mgące wystąpić w budynku anrmalne stany instalacji elektrycznej i współpracujących z nią urządzeń, takie jak zwarcia, przeciążenia, przepięcia i przerwy w bwdach częst prwadzą d pwstania zagrżeń. Zagrżenia te przejawiają się na przykład w siąganiu przez fragmenty instalacji i urządzeń pdwyższnych temperatur lub pjawieniu się iskrzenia, które w knsekwencji mgą stać się przyczyną pżaru. Z klei inne niż elektryczne, wymienine wyżej instalacje pwinny być tak prwadzne, aby czynnści przy ich knserwacji bądź wymianie nie prwadziły d uszkdzeń instalacji i urządzeń elektrycznych, gdyż grzi t prażeniem sób wyknujących te czynnści. Chdzi tu głównie zapewnienie takich dległści pmiędzy instalacjami, aby mżna był swbdnie i bezpiecznie perwać narzędziami niezbędnymi d prwadzenia zabiegów knserwacyjnych i remntwych. Wewnętrzne linie zasilające prwadzić w rurach instalacyjnych pd tynkiem. Pszczególne bwdy rzprwadzić rurach RB pd tynkiem, pd tynkiem w wykutych bruzdach. Dpuszcza się prwadzenie przewdów elektrycznych wtynkwych pd warunkiem pkrycia ich warstwą c najmniej 5mm. W instalacji umieszcznej na tynku, rury, listwy bądź same przewdy mcwać na pwierzchni ścian i strpów już wcześniej tynkwanych Wciąganie przewdów d rur Przed przystąpieniem d tej czynnści należy sprawdzić prawidłwść wyknaneg rurwania, zamcwania, sprzętu i jeg skręcenia z rurami raz przeltwść. D rur ułżnych zgdnie z p należy wciągać przewdy przy użyciu sprężyny instalacyjnej, zakńcznej z jednej strny kulką, a z drugiej uszkiem. Zabrania się układania rur wraz z wciągniętymi w nie przewdami Mcwanie puszek natynkwych Puszki natynkwe należy mcwać na ścianach w spsób trwały za pmcą kłków rzprwych. Puszki p zamntwaniu należy przykryć pkrywami mntażwymi. Zasadnicze czynnści pdczas przygtwywania pdłża d zamcwania puszek: Traswanie. Wyknanie ślepych twrów mechanicznie. Wstrzelenie kłków. 6

7 Ucięcie i przyspawanie płaskwnika. Wyknanie knslek i przyspawanie. Oczyszczenie i pmalwanie knslek i płaskwników. Wyknanie knslek. Osadzenie knslek. Pmalwanie knslek. Osadzenie kłków rzprwych. Umcwanie puszki. Pdłączenie i przedzwnienie przewdów Układanie i mcwanie przewdów w tynku Instalacje wtynkwe należy wyknywać przewdami wtynkwymi. Dpuszcza się stswanie przewdów wielżyłwych płaskich, na pdłżu z drewna lub innych materiałów palnych mżna układać przewdy na warstwie zaprawy murarskiej grubści c najmniej 5 mm, ddzielającej przewód d ściany. Przewdy mające dwie warstwy izlacji, tj. izlację każdej żyły raz wspólną pwłkę, mżna układać bezpśredni na pdłżu drewnianym lub z inneg materiału palneg, jeżeli zabezpieczenie bwdu wynsi nie więcej niż 16 A, przewdy wprwadzne d puszek pwinny mieć nadwyżkę długści niezbędną d wyknania płączeń. Przewód neutralny pwinien być niec dłuższy niż przewdy fazwe, zagięcia i łuki w płaszczyźnie przewdu pwinny być łagdne. W tym celu należy przeciąć wzdłuż mstki pmiędzy żyłami przewdu nie uszkadzając ich izlacji, pdłże d układania na nim przewdów pwinn być gładkie, przewdy należy mcwać d pdłża za pmcą klamerek. Dpuszcza się również mcwanie za pmcą gwździków wbijanych w mstek przewdu. Mcwanie klamerkami lub gwździkami należy wyknywać w dstępach kł 50 cm, wbijając je tak, aby nie uszkdzić izlacji żył przewdu. Zabrania się zaginania gwździków na przewdzie. D puszek należy wprwadzać tylk te przewdy, które wymagają łączenia w puszce; pzstałe przewdy należy prwadzić bk puszki. Przed tynkwaniem kńce przewdów należy zwinąć w luźny krążek i włżyć d puszek, a puszki zakryć pkrywami lub w inny spsób zabezpieczyć je przed zatynkwaniem. Zabrania się układania przewdów bezpśredni w betnie, w warstwie wyrównawczej pdłgi, w złączach płyt itp. bez stswania słn w pstaci rur Przygtwanie kńców żył i łączenie przewdów W instalacjach elektrycznych wnętrzwych łączenia przewdów należy wyknywać w sprzęcie i sprzęcie instalacyjnym i w dbirnikach. Nie wln stswać płączeń skręcanych. W przypadku gdy dbirniki elektryczne mają wyprwadzne fabrycznie na zewnątrz przewdy, a sam ich przyłączenie d instalacji nie zstał pracwane w prjekcie, spsób przyłączenia należy uzgdnić z prjektantem lub kmpetentnym przedstawicielem inwestra. Przewdy muszą być ułżne swbdnie i nie mgą być narażne na naciągi i ddatkwe naprężenia. D daneg zacisku należy przyłączać przewdy rdzaju wyknania, przekrju i w liczbie, d jakich zacisk ten jest przystswany. W przypadku stswania zacisków, d których przewdy są przyłączane za pmcą czek, pmiędzy czkiem a nakrętką raz pmiędzy czkami pwinny znajdwać się pdkładki metalwe, zabezpieczne przed krzją w spsób umżliwiający przepływ prądu. Długść dizlwanej żyły przewdu pwinna zapewniać prawidłwe przyłączenie, zdejmwanie izlacji i czyszczenie przewdu nie mże pwdwać uszkdzeń mechanicznych. W przypadku stswania żył cynwanych prces czyszczenia nie pwinien uszkadzać warstwy cyny. Kńce przewdów miedzianych z żyłami wieldrutwymi (linek) pwinny być zabezpieczne zapraswanymi tulejkami lub cynwane (zaleca się stswanie tulejek zamiast cynwania) Pdejścia d dbirników Pdejścia instalacji elektrycznych d dbirników należy wyknać w miejscach bezklizyjnych, bezpiecznych raz w spsób estetyczny, pdejścia d przewdów ułżnych w pdłdze należy wyknywać w rurach zamcwanych pd pwierzchnią pdłgi, alb w specjalnie d teg celu przewidzianych kanałach. Rury i kanały muszą spełniać dpwiednie warunki wytrzymałściwe i być wyprwadzne pnad pdłgę d wyskści kniecznej dla daneg dbirnika. Pdejścia zwieszakwe stsuje się w przypadkach zasilania dbirników d góry. Pdejścia teg rdzaju stsuje się najczęściej d: praw świetleniwych, dbirników zasilanych z instalacji wyknanych przewdami szynwymi, na drabinkach kablwych, w krytkach itp. Pdejścia zwieszakwe należy wyknywać jak sztywne lub elastyczne, w zależnści d warunków technlgicznych i rdzaju wyknywanej instalacji, d dbirników zamcwanych na ścianach, strpach lub knstrukcjach pdejścia należy wyknywać przewdami ułżnymi na tych ścianach, strpach lub knstrukcjach budwlanych, a także na inneg rdzaju pdłżach, np. kształtwniki itp Przyłączanie dbirników Miejsca płączeń żył przewdów z zaciskami dbirników pwinny być dkładnie czyszczne. Sam płączenie musi być wyknane w spsób pewny pd względem elektrycznym i mechanicznym raz zabezpieczne przed słabieniem siły dcisku i krzją. Bez względu na rdzaj instalacji, przyłączenia dbirników są wyknywane w zasadzie jednakw, z tym że dzielą się na dwa rdzaje: przyłączenia sztywne, przyłączenia elastyczne. Przyłączenia sztywne należy wyknywać w rurach sztywnych wprwadznych bezpśredni d dbirników raz przewdami kabelkwymi i kablami. Wyknuje się je d dbirników stałych, zamcwanych d pdłża i nie ulegającym żadnym przesunięcim. Przyłączenia elastyczne stsuje się, gdy dbirniki są narażne na drgania dużej amplitudzie lub przystswane są d przesunięć i przemieszczeń. Przyłączenia te należy wyknywać: przewdami izlwanymi wielżyłwymi giętkimi lub pnwymi, przewdami izlwanymi jednżyłwymi giętkimi w rurach elastycznych, przewdami izlwanymi wielżyłwymi giętkimi lub pnwymi w rurach elastycznych. Przewdy wychdzące z rur pwinny być zabezpieczne przed mechanicznymi uszkdzeniami izlacji, np. przez załżenie tulejek izlacyjnych. W miejscach narażnych na uszkdzenia mechaniczne przewdy dprwadzane d dbirników muszą być chrnine. 7

8 5.4. Mntaż przewdów i sprzętu Układanie rur Rury typu RB lub DVR Zasadnicze czynnści przy wyknywaniu rbót: Wytraswanie miejsc sadzania uchwytów d rur RB, Przygtwanie pdłża, Zamcwanie uchwytów, Odmierzenie i ucięcie rur, Wyknanie płączeń złączkami przeltwymi, Sprawdzenie drżnści rurażu, Wprwadzenie rur d puszek i innych elementów instalacji, Ułżenie rur na uchwytach Układanie przewdów Wymagania gólne dtyczące rbót Wszystkie przewdy kabelkwe na bu kńcach muszą być znaczne zgdnie z adresami umieszcznymi na liście adreswej. Każde przejście przewdów kabelkwych przez strpy i ściany musi być zabezpieczne rurą słnwą lub dpwiedni budwane. Trasy przewdów kabelkwych spsób ułżenia słn lub knstrukcji w każdym przypadku muszą zapewniać łatwść ich wymiany lub wymiany przewdów kabelkwych. Minimalny przekrój żył przewdzących przewdów kabelkwych dla bwdów świetleniwych 1,5mm2 Cu, bwdów gniazd wtykwych i bwdów siłwych 2.5mm2 Cu. Pzim izlacji przewdów kabelkwych -750V. Wszystkie przewdy kabelkwe muszą mieć żyły przewdzące wyknane z miedzi, być znakwane przez prducenta (marka), psiadać klrystykę izlacji rbczej żył zgdną z wymaganiami t.j.: przewód chrnny PE - klr żółtzielny, przewód neutralny N, klr przewdy fazwe LI, L2, L3 dpwiedni klr czerwny, brązwy, czarny Układanie przewdów typu YDYp pd tynkiem Instalacje wtynkwe należy wyknać przewdami Cu wielżyłwymi płaskimi. Przewdy wprwadzne d puszek pwinny mieć nadwyżkę długści niezbędną d wyknania płączeń. Zagięcia i łuki w płaszczyźnie przewdu pwinny być łagdne. Pdłże d układania na nim przewdów pwinny być gładkie. Przewdy należy mcwać d pdłża za pmcą klamerek. Mcwanie klamerkami należy wyknać w dstępach kł 50 cm wbijając je tak aby nie uszkdzić żył przewdu. D puszek wprwadzić tylk te przewdy, które wymagają łączenia w puszce. Pzstałe przewdy należy prwadzić bk puszki. Przed tynkwaniem kńce przewdów należy zwinąć w luźny krążek i włżyć d puszek, a puszki zakryć pkrywami lub w inny spsób zabezpieczyć je przed zatynkwaniem. Zabrania się układania przewdów bezpśredni w betnie, w warstwie wyrównawczej pdłgi, w złączeniach płyt itp. Zasadnicze czynnści przy wyknywaniu rbót: Rzwinięcie przewdu kabelkweg, Sprawdzenie ciągłści żył i prnści izlacji, Odmierzenie i ciecie, Zamcwanie przewdu d pdłża, Wprwadzenie kńców przewdów d puszek lub rzgałęźników Przewdy kabelkwe układane w gtwych bruzdach Zasadnicze czynnści przy wyknywaniu rbót: Rzwinięcie przewdu, Odmierzenie i ucięcie, Mcwanie przewdu d pdłża przy pmcy drutu wiązadełkweg, zaprawy gipswej, Otwieranie i zamykanie puszek, dgałęźników lub skrzynek rzgałęźnych Przewdy i kable wciągane d rur Zasadnicze czynnści przy wyknywaniu rbót: Rzwinięcie przewdu, kabla, Sprawdzenie ciągłści żył i prnści izlacji, Odmierzenie, Cięcie, Otwieranie i zamykanie puszek, dgałęźników lub skrzynek rzgałęźnych, Wciągnięcie przewdów, kabli Mntaż tablic rzdzielczych Załączne w prjekcie rysunki schematów idewych zasilania i tablic rzdzielczych są w stpniu wystarczającym dpełnieniem niniejszej specyfikacji i dpełniają także dane ptrzebne d sprządzenia kalkulacji cenwej. Zasadnicze czynnści przy wyknywaniu rbót: Ustawienie rzdzielnicy na gtwym pdłżu, Wypzimwanie i skręcenie elementów ze sbą, Skręcenie szyn zbirczych ze sbą w miejscach płączeń, Pdłączenie kńcówek kabli zasilających i dpływwych d zacisków, Pdłączenie przewdu uziemiająceg, Sprawdzenie i dkręcenie śrub, Malwanie pprawkwe. Wymagania ddatkwe dtyczące rbót: Przy wszystkich rzdzielnicach, złączach i tablicach rzdzielczych musi być umieszczny ich schemat idewy płączeń z pisem aparatury, wielkści nastaw aparatów i prądów znaminwych wkładek bezpiecznikwych. Schematy winny być zabezpieczne przed kurzem i wilgcią (np. przez laminwanie) Mntaż aparatury mdułwej w rzdzielniach 8

9 Załączne w prjekcie rysunki schematów idewych zasilania i tablic rzdzielczych są w stpniu wystarczającym dpełnieniem niniejszej specyfikacji i dpełniają także dane ptrzebne d sprządzenia kalkulacji cenwej. Przy wszystkich rzdzielnicach, złączach i tablicach rzdzielczych musi być umieszczny ich schemat idewy płączeń z pisem aparatury, wielkści nastaw aparatów i prądów znaminwych wkładek bezpiecznikwych. Schematy winny być zabezpieczne przed kurzem i wilgcią (np. przez laminwanie) Ochrna d prażeń, płączenia wyrównawcze Jak chrnę ddatkwą zaprjektwan samczynne wyłączenie zasilania w układzie sieciwym TN-S. Wszystkie prjektwane tablice elektryczne winny być wypsażne w szyny chrnne PE i neutralne N z zaciskami wielkrtnymi. Zaciski N należy dizlwać d knstrukcji rzdzielni. Przewdy PE płączyć ze stykami chrnnymi gniazd wtykwych, z knstrukcjami wsprczymi złącza energetyczneg i tablic raz z zaciskami chrnnymi praw (w przypadku braku z zaciskiem złączki świecznikwej). Przewód PE ma mieć izlację w klrze żółt-zielnym natmiast N w niebieskim. Ddatkw w budynku należy wyknać główną szynę wyrównawczą (uziemiającą) d której za pmcą przewdu LgYż16mm2 i przewdu LgY6mm2 należy pdłączyć: przewdy chrnne lub chrnn-neutralne rury instalacji sanitarnych metalwe brdziki, baseny, zlewy, wanny itp. zbrjenie knstrukcji budynku raz metalwe elementy budynku kanały wentylacyjne centrale wentylacyjne inne masy metalwe W pmieszczeniach wc przewidzian wyknanie miejscwej szyny wyrównania ptencjałów. Szynę mntwać w łazienkach w miejscu mał widcznym i dstępnym. D szyny wyrównania ptencjałów pdłączyć za pmcą przewdu LgY(ż)6mm2 metalwe rury, grzejniki, brdziki, wanny, metalwe elementy umywalek, a następnie za pmcą przewdu LgY(ż)16mm2 płączyć z zaciskami głównej szyny wyrównawczej Badania i pmiary Zasadnicze czynnści przy wyknywaniu badań i pmiarów: Badania i pmiary instalacji świetleniwej i siłwej, Sprawdzenie ciągłści żył przewdów, Sprawdzenie pprawnści płączeń, Sprawdzenie adresów przewdów kabelkwych z listwą adreswą, Pmiar rezystancji izlacji przewdów, Pmiar rezystancji uziemień rbczych i chrnnych, Badanie wyłączników chrnnych różnicwprądwych. Wymagania ddatkwe dtyczące badań i pmiarów: Z wyknanych badań i pmiarów raz dknaniu ceny ich wyników musza być sprządzne raprty, Badania i pmiary pwinna wyknywać uprawnina sba/pracwnik labratrium. Wszystkie przyrządy pmiarwe użyte d badań i pmiarów musza psiadać aktualne świadectwa wzrcwania i znaczny status metrlgiczny. Dane identyfikujące przyrząd pmiarwy muszą być zamieszczne w raprcie (prtkóle) z badań i pmiarów. Wykaz instrukcji i przyrządów pmiarwych ptrzebnych d wyknania badań i pmiarów winien być zamieszczny w Prgramie Zapewnienia Jakści Demntaż instalacji dgrmwej Istniejącą instalację dgrmwą, czyli wszystkie zwdy pzime, pinwe, maszty, wsprniki i złączki znajdujące się na dachu przedmitweg biektu należy zdemntwać. W trakcie prac demntażwych zwrócić szczególną uwagę aby nie uszkdzić demntwanych materiałów Mntaż instalacji dgrmwej Zwdy pzime wyknać drutem stalwym cynkwanym 8mm jak nie naprężne na wsprnikach krótkich. Zwdy pzime na kminach płączyć z prjektwaną instalacją dgrmwą na dachu budynku. Uchwyty zwdów pzimych i pinwych na dachu rzmieścić w dległści nie większej niż 1m d siebie. Wentylatrów dachwych nie łączyć z instalacją dgrmwą. Płączenie przewdów dprwadzających ze zwdem pzimym wyknać jak skręcane. Wyszczególnienie rbót pdczas mntażu zwdów pinwych i pzimych: Wyznaczenie miejsca mntażu, Wyknanie twrów, Osadzenie wsprników, Odmierzenie, ucięcie i wyprstwanie przewdu, Przymcwanie przewdu d wsprników, Łączenie przewdów przez skręcanie, Oczyszczenie i malwanie spawów. 6. Kntrla jakści rbót 6.1. Zasady kntrli jakści rbót W trakcie dbiru instalacji elektrycznych należy przedłżyć kmisji prtkły z badań. Stąd też instalacje w budynku pwinny być pddane szczegółwym ględzinm i próbm, bejmującym także niezbędny zakres pmiarów w celu sprawdzenia, czy spełniają wymagania dtyczące chrny ludzi, zwierząt i mienia przed zagrżeniami, których mże stać się przyczyną. Człnkwie kmisji, przed przystąpieniem d ględzin i prób pwinni trzymać i zapznać się z uaktualniną dkumentacją techniczną raz prtkłami ze sprawdzeń cząstkwych. Osby wyknujące pmiary pwinny psiadać dpwiednie kwalifikacje, ptwierdzne uprawnieniami d wyknywania badań. W czasie wyknywania prób należy zachwać szczególną strżnść, celem zapewnienia bezpieczeństwa ludzim i uniknięcia uszkdzeń biektu lub zainstalwaneg wypsażenia. Kntrla jakści wyknania instalacji pwinna bejmwać przede wszystkim sprawdzenie: zgdnści zastswanych d wbudwania wyrbów i zainstalwanych urządzeń z dkumentacją techniczną, nrmami i certyfikatami, prawidłwści wyknania płączeń przewdów, pprawnści wyknania przewdwania raz zachwania wymaganych dległści d innych instalacji i urządzeń, pprawnści wyknania przejść przewdów przez strpy i ściany, 9

10 prawidłwści zamntwania urządzeń elektrycznych raz sprzętu i sprzętu, w dstswaniu d warunków śrdwiskwych i warunków pracy w miejscu ich zainstalwania, prawidłweg znaczenia bwdów, bezpieczników, łączników, zacisków itp., prawidłweg umieszczania schematów, tablic strzegawczych raz innych infrmacji, prawidłwści znaczenia przewdów neutralnych, chrnnych i chrnne neutralnych, prawidłwści dbru urządzeń i śrdków chrny d wpływów zewnętrznych warunków śrdwiskwych w jakich pracują), spełnienia ddatkwych zaleceń prjektanta lub inspektra nadzru wprwadznych d dkumentacji technicznej Zasady umieszczania schematów, tablic strzegawczych raz innych isttnych infrmacji, których jest mwa wyżej kreślne są w następujących nrmach: PN-88/E Urządzenia elektryczne. Tablice i znaki bezpieczeństwa. PN-92/N-01256/01 Znaki bezpieczeństwa. Ochrna przeciwpżarwa. PN-92/N-01256/02 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja. PN-92/N-01256/03 Znaki bezpieczeństwa. Ochrna i higiena pracy Oględziny instalacji elektrycznych Oględziny należy wyknać przed przystąpieniem d prób i p dłączeniu zasilania instalacji. Celem ględzin jest stwierdzenie, czy zainstalwane urządzenia, aparaty i śrdki zabezpieczeń i chrny spełniają wymagania bezpieczeństwa zawarte w dpwiednich nrmach przedmitwych (stwierdzenie zgdnści ich parametrów technicznych z wymaganiami nrm), czy zstały prawidłw dbrane i zainstalwane raz znaczne zgdnie z prjektem, czy nie mają widcznych uszkdzeń wpływających na pgrszenie bezpieczeństwa. Pdstawwy zakres ględzin bejmuje przede wszystkim sprawdzenie prawidłwści: chrny przed prażeniem prądem elektrycznym, chrny przed pżarem i przed skutkami cieplnymi, dbru przewdów d bciążalnści prądwej i spadku napięcia raz dbru i nastawienia urządzeń zabezpieczających i sygnalizacyjnych, umieszczenia dpwiednich urządzeń dłączających i łączących, dbru urządzeń i śrdków chrny w zależnści d wpływów zewnętrznych, znaczenia przewdów neutralnych i chrnnych raz chrnnneutralnych, umieszczenia schematów, tablic strzegawczych lub innych pdbnych infrmacji raz znaczenia bwdów, bezpieczników, łączników, zacisków, itp., płączeń przewdów. Pdstawwe czynnści, jakie pwinny być wyknane pdczas ględzin, a także wymagania nrm, których spełnienie należy stwierdzić w trakcie wyknywania pszczególnych sprawdzeń, pdane są pniżej z zachwaniem klejnści wymienineg zakresu ględzin Ochrna przed prażeniem prądem elektrycznym Przed przystąpieniem d sprawdzania należy ustalić jakie śrdki chrny przed dtykiem bezpśrednim (chrna pdstawwa) i pśrednim (chrna ddatkwa) przewidywan d zastswania raz stwierdzić prawidłwść dbrania śrdków chrny przed prażeniem prądem elektrycznym. Zastswane śrdki chrny przed prażeniem prądem elektrycznym pwinny spełniać przede wszystkim: wymagania gólne pdane w nrmie PN-HD S1:2006 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna zapewniająca bezpieczeństw. Pstanwienia gólne. Śrdki chrny przed prażeniem prądem elektrycznym, wymagania szczegółwe pdane w nrmie PN-HD :2007 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna zapewniająca bezpieczeństw. Ochrna przeciwprażeniwa. W nrmach tych kreślne są śrdki chrny przed: dtykiem bezpśrednim pprzez: izlwanie części czynnych, zastswanie urządzeń chrnnych różnicwprądwych znaminwym prądzie zadziałania nie większym niż 30 ma, jak uzupełniająceg śrdka chrny przed dtykiem bezpśrednim; dtykiem pśrednim przez zastswanie: samczynneg wyłączenia zasilania i płączeń wyrównawczych głównych raz ddatkwych (miejscwych), urządzeń II klasy chrnnści lub izlacji równważnej, nie uzieminych płączeń wyrównawczych miejscwych, przewdwanie izlacji wzmcninej Ochrna przed pżarem i skutkami cieplnymi Należy ustalić, czy: instalacje i urządzenia elektryczne nie stwarzają zagrżenia pżarweg dla materiałów lub pdłży, na których bądź bk których są zainstalwane, urządzenia mgące pwdwać pwstawanie łuku elektryczneg są dpwiedni zabezpieczne przed jeg negatywnym ddziaływaniem na tczenie, dstępne części urządzeń i aparatów nie zagrażają pparzeniem, urządzenia d wytwarzania pary, grącej wdy lub grąceg pwietrza mają wymagane nrmami zabezpieczenia przed przegrzaniem, urządzenia wytwarzające prmieniwanie cieplne, skupine lub zgniskwane, nie zagrażają wystąpieniem niebezpiecznych temperatur. Pwyższych ustaleń dknuje się przez stwierdzenie spełnienia wymagań nrm PN-IEC Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna zapewniająca bezpieczeństw. Ochrna przed skutkami ddziaływania cieplneg PN-IEC Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna zapewniająca bezpieczeństw. Dbór śrdków chrny w zależnści d wpływów zewnętrznych. Ochrna przeciwpżarwa Dbór przewdów d bciążalnści prądwej i spadku napięcia raz dbór i nastawienie urządzeń zabezpieczających i sygnalizacyjnych. W tym przypadku należy sprawdzić: a) prawidłwść dbiru parametrów technicznych, kmpatybilnść i dstswanie d warunków pracy urządzeń : zabezpieczających przed prądem przeciążeniwym, zabezpieczających przed prądem zwarciwym, różnicwprądwych, zabezpieczających przed przepięciami, zabezpieczających przed zanikaniem napięcia, d dłączenia izlacyjneg b) czy zastswane śrdki chrny są wyknane zgdnie z dkumentacją techniczną we właściwych miejscach instalacji elektrycznej, c) prawidłwść nastawienia parametrów urządzeń (aparatów) zabezpieczających, 10

11 d) prawidłwść zainstalwania i nastawienia urządzeń sygnalizacyjnych d stałej kntrli stanu izlacji i innych jeśli takie przewidzian w prjekcie, e) prawidłwść dbru urządzeń zabezpieczających, ze względu na wybiórczść, (selektywnść) działania, f) czy przewdy zstały dbrane d przewidywanych bciążeń prądem elektrycznym i zabezpieczn je przed przeciążeniem lub zwarciem raz czy nie są przekrczne dpuszczalne spadki napięcia. Sprawdzenie prawidłwści dbru przewdów, urządzeń zabezpieczających i sygnalizacyjnych, których mwa wyżej, dknuje się przez stwierdzenie spełnienia: nrmy PN-IEC Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Obciążalnść prądwa długtrwała przewdów. dla dbru i mntażu wypsażenia elektryczneg PN-HD :2006 Instalacje w biektach budwlanych. Dbór i mntaż wypsażenia elektryczneg. Pstanwienia wspólne: dla aparatury łączeniwej i sterwniczej - PN-IEC Instalacje w biektach budwlanych. Dbór i mntaż wypsażenia elektryczneg. Aparatura łączeniwa i sterwnicza. dla urządzeń d dłączania izlacyjneg i łączenia - PN-IEC Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Dbór i mntaż wypsażenia elektryczneg. Aparatura łączeniwa i sterwnicza. Urządzenia d dłączania izlacyjneg i łączenia, dla urządzeń zabezpieczających przed prądem przetężeniwym - PN-HD :2006 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna zapewniająca bezpieczeństw. Ochrna przed prądem przetężeniwym i PN-IEC Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna zapewniająca bezpieczeństw. Śrdki chrny przed prądem przetężeniwym Umieszczenie dpwiednich urządzeń dłączających i łączących Należy sprawdzić, czy instalacja i urządzenia spełniają wymagania w zakresie: a) dłączania d napięcia zasilająceg całej instalacji raz każdeg jej bwdu, b) śrdków zapbiegających przypadkwemu załączeniu i mżliwści wyłączenia awaryjneg, c) wynikającym z ptrzeb sterwania, d) wynikającym z wymagań bezpieczeństwa przy zachwaniu zasad: dłączania izlacyjneg i łączeń rbczych, wyłączania d celów knserwacji, wyłączania awaryjneg, e) wynikającym z dłączania w celu wyknania knserwacji urządzeń mechanicznych. Wymagania dla urządzeń d dłączania izlacyjneg i łączenia pdane są w nrmach: PN-IEC Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna zapewniająca bezpieczeństw. Odłączanie i łączenie PN-IEC Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Dbór i mntaż wypsażenia elektryczneg. Aparatura łączeniwa i sterwnicza. Urządzenia d dłączania izlacyjneg i łączenia Dbór urządzeń i śrdków chrny w zależnści d wpływów zewnętrznych. Należy sprawdzić prawidłwść zastswanych rzwiązań technicznych w zależnści d warunków śrdwiskwych, w jakich pracują i jakim pdlegają wpływm. Pdczas ględzin należy ustalić prawidłwść dbru urządzeń i śrdków chrny ze względu na: knstrukcję biektu budwlaneg raz temperaturę i wilgtnść pwietrza, becnść ciał bcych, wdy lub innych substancji wywłujących krzję, narażenie mechaniczne, prmieniwanie słneczne, wstrząsy sejsmiczne, wyładwania atmsferyczne, ddziaływanie elektrmagnetyczne, elektrstatyczne lub jnizujące, przepięcia atmsferyczne i łączeniwe, kntakt ludzi z ptencjałem ziemi, warunki ewakuacji raz zagrżenia pżarem, wybuchem, skażeniem, kwalifikacje sób. Cechy jakie pwinny psiadać urządzenia w zależnści d skdyfikwanych wpływów zewnętrznych i śrdwiskwych pdane są w nrmach: PN-HD :2006 lnstalacje elektryczne w biektach budwlanych. Dbór i mntaż wypsażenia elektryczneg. Pstanwienia wspólne, PN-IEC Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ustalenie gólnych charakterystyk PN-HD :2006 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna zapewniająca bezpieczeństw. Ochrna przed przepięciami atmsferycznymi i łączeniwymi Oznaczenia przewdów neutralnych i chrnnych raz chrnn-neutralnych Sprawdzenie prawidłwści znaczenia przewdów neutralnych N i chrnnych PE raz chrnn - neutralnych PEN plega na stwierdzeniu dpwiednieg znaczenia wszystkich przewdów chrnnych, neutralnych i chrnn - neutralnych raz stwierdzeniu, że klry: zieln-żółty i jasn-niebieski nie zstały zastswane d znaczania przewdów fazwych. Oznaczenia przewdów pwinny spełniać wymagania nrm: PN-IEC Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Dbór i mntaż wypsażenia elektryczneg. Uziemienia i przewdy chrnne. PN-EN 60446:2002 Oznaczenia identyfikacyjne przewdów elektrycznych barwami lub cyframi Umieszczenie schematów, tablic strzegawczych lub innych pdbnych infrmacji raz znaczenia bwdów, bezpieczników, łączników, zacisków itp. W tym zakresie sprawdzenie plega na stwierdzeniu, czy: umieszczne napisy raz tablice strzegawcze, infrmacyjne i identyfikacyjne znajdują się we właściwym miejscu, bwdy, bezpieczniki, łączniki, zaciski itp. są znaczne w spsób umżliwiający ich identyfikację i zgdnie z znaczeniami na schematach i innych śrdkach infrmacyjnych, tabliczki znaminwe raz inne śrdki identyfikujące aparaty łączeniwe i sterwnicze znajdują się we właściwym miejscu, a ich zakres infrmacji pzwala na identyfikację, umieszczn we właściwych miejscach schematy raz czy w wystarczającym zakresie pzwalają ne na identyfikację instalacji, bwdów lub urządzeń. Wymieninych wyżej stwierdzeń dknuje się w parciu wymagania nrm: PN-HD :2006 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Dbór i mntaż wypsażenia elektryczneg. Pstanwienia wspólne, PN-92/E Symble graficzne stswane w schematach, 11

12 PN- EN :1999 Rysunek techniczny elektryczny. Ogólne wytyczne wyknywania schematów, PN-EN 60446:2002 Oznaczenia identyfikacyjne przewdów elektrycznych barwami lub cyframi, PN-EN 60447:2001 Kierunki ruchu elementów sterwniczych urządzeń elektrycznych, PN-89/E Barwy wskaźników świetlnych i przycisków, PN-88/E Urządzenia elektryczne. Tablice i znaki bezpieczeństwa, PN-92/N-01256/01 Znaki bezpieczeństwa. Ochrna przeciwpżarwa, PN-92/N-01256/02 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja, PN-92/N-01256/03 Znaki bezpieczeństwa. Ochrna i higiena pracy Płączenie przewdów Sprawdzeniu pdlega stan płączenia przewdów, a więc t, czy są wyknane w spsób zgdny z wymaganiami, przy użyciu dpwiednich metd i sprzętu, raz czy nacisk na płączenia nie jest wywierany przez izlację, a także czy zaciski nie są narażne na naprężenia spwdwane przez pdłączne przewdy. Wymagania dtyczące płączeń przewdów pdane są w nrmach: PN-EN :1999 Zaciski bezgwintwe rzłączalne d łączenia przewdów przekrjach d 16mm2, PN-IEC :1997 Zaciski gwintwe d łączenia przewdów przekrjach d 120 mm2 w wyrbach elektrinstalacyjnych. W trakcie ględzin mżliwe jest wykrycie wad, błędów mntażwych i innych usterek w instalacji elektrycznej. Usterki te muszą być usunięte przed przystąpieniem d prób i pmiarów. Wyknywanie tych prób bez usunięcia usterek, mgących mieć wpływ na wynik badań jest niedpuszczalne 7. Obmiar rbót 7.1. Ogólne zasady bmiaru rbót Obmiar rbót będzie kreślać faktyczny zakres wyknywanych rbót, zgdnie z ST, w jednstkach ustalnych w ksztrysie. Ilści pszczególnych elementów rbót ustala sie według rzeczywistych wymiarów pmierznych w naturze przed rzpczęciem rbót rzbiórkwych, demntażwych w jednstkach miary zgdnych z przedmiarem rbót. Obmiaru rbót dknuje Wyknawca p pisemnym pwiadmieniu Inwestra w zakresie bmierzanych rbót i terminie bmiaru, c najmniej na 3 dni przed tym terminem lub w spsób kreślny w warunkach kntraktu. Wyniki bmiaru będą wpisane d rejestru bmiarów i należy je prównać z dkumentacją techniczn-ksztryswą w celu kreślenia ewentualnych rzbieżnści w ilści rbót. Jakiklwiek błąd lub przeczenie ( puszczenie ) w ilściach pdanych w ślepym ksztrysie lub gdzie indziej w ST nie zwalnia Wyknawcy d bwiązku ukńczenia wszystkich rbót. Błędne dane zstaną pprawine na piśmie. Obmiar gtwych rbót będzie przeprwadzny w czasie kreślnym w umwie lub czekiwanym przez Wyknawcę i Inwestra. Obmiar rbót znikających przeprwadza sie w czasie ich wyknywania. Obmiar rbót pdlegających zakryciu przeprwadza sie przed ich zakryciem. Wszystkie urządzenia i sprzęt pmiarwy, stswany w czasie bmiaru rbót będą zaakceptwane przez Inspektra nadzru raz będą przez Wyknawcę utrzymywane w dbrym stanie, w całym kresie trwania rbót Jednstki bmiaru Jednstki bmiaru kreślają zasady przedmiarwania ujęte w KNNR. Przykładw jednstką bmiaru dla przewdów elektrycznych jest 1 m. Jednstką bmiaru dla sprzętu i urządzeń jest 1 sztuka (1 kmplet). 8. Odbiór rbót 8.1. Odbiór rbót zanikających i ulegających zakryciu Odbiór rbót zanikających i ulegających zakryciu plega na finalnej cenie ilści i jakści wyknywanych rbót, które w dalszym prcesie realizacji ulegną zakryciu. Odbiór rbót zanikających i ulegających zakryciu będzie dknany w czasie umżliwiającym wyknanie ewentualnych krekt i pprawek bez hamwania gólneg pstępu rbót. Odbiru rbót dknuje Inspektr nadzru lub kmisja pwłana przez Zamawiająceg. Gtwść danej części rbót d dbiru zgłasza Wyknawca Inspektrwi nadzru. Odbiór będzie przeprwadzny niezwłcznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni d daty zgłszenia i pwiadmienia tym fakcie Inspektra nadzru. Jakść i ilść rbót ulegających zakryciu cenia Inspektr nadzru zgdnść z ST i uprzednimi ustaleniami. Rbty uznaje się za wyknane zgdnie z dkumentacją prjektwą, ST i wymaganiami Kierwnika Prjektu, jeżeli wszystkie pmiary i badania z zachwaniem wymaganej tlerancji dały wyniki pzytywne Uruchmienie instalacji Uruchmienia instalacji elektrycznej dknuje wyknawca w becnści przedstawicieli służby energetycznej inwestra raz inspektra nadzru. W trakcie uruchamiania instalacji elektrycznej pwinny być również sprawdzne i wyregulwane wszystkie urządzenia zabezpieczające i sterwnicze. Nastawy tych urządzeń pwinny zapewnić prawidłwą ich reakcję na zakłócenia i dstępstwa d warunków nrmalnych. Instalację elektryczną mżna uznać za uruchminą, gdy: - wszystkie zamntwane urządzenia elektryczne funkcjnują prawidłw - sprządzn prtkół uruchmienia, w którym m.in. jest zapis przekazaniu instalacji d eksplatacji. Instalację elektryczną mżna uznać za przyjętą d eksplatacji, gdy prtkół badań ptwierdza zgdnść parametrów technicznych z dkumentacją, przepisami szczegółwymi i Plskimi Nrmami Odbiór częściwy Odbiór częściwy plega na cenie ilści i jakści wyknanych części rbót. Odbiru częściweg rbót dknuje sie wg zasad, jak przy dbirze statecznym rbót. Odbiru rbót dknuje Inspektr nadzru Odbiór stateczny rbót Zasady dbiru stateczneg rbót Odbiór stateczny plega na finalnej cenie rzeczywisteg wyknania rbót w dniesieniu d ich ilści, jakści i wartści. Całkwite zakńczenie rbót raz gtwść d dbiru stateczneg będzie stwierdzna przez Wyknawcę wpisem d dziennika budwy z bezzwłcznym pwiadmieniem na piśmie tym fakcie Inspektra nadzru. Odbiór stateczny rbót nastąpi w terminie ustalnym w dkumentach umwy, licząc d dnia ptwierdzenia przez Inspektra nadzru zakńczenia rbót i przyjęcia dkumentów. Odbiru stateczneg rbót dkna kmisja wyznaczna przez Zamawiająceg w becnści Inspektra nadzru i Wyknawcy. Kmisja 12

13 dbierająca rbty dkna ich ceny jakściwej na pdstawie przedłżnych dkumentów, pmiarów, cenie wizualnej raz zgdnści wyknania rbót z ST. W tku dbiru stateczneg rbót, kmisja zapzna sie z realizacją ustaleń przyjętych w trakcie dbirów rbót zanikających i ulegających zakryciu, zwłaszcza w zakresie wyknania rbót uzupełniających i rbót pprawkwych. W przypadku stwierdzenia przez kmisje, że jakść wyknywanych rbót w pszczególnych asrtymentach nieznacznie dbiega d ST z uwzględnieniem tlerancji i nie ma większeg wpływu na cechy eksplatacyjne biektu i bezpieczeństw ruchu, kmisja dkna ptrąceń, ceniając pmniejszną wartść wyknywanych rbót w stsunku d wymagań przyjętych w dkumentach umwy Dkumenty d dbiru stateczneg Pdstawwym dkumentem d dknania dbiru stateczneg rbót jest prtkół dbiru stateczneg rbót, sprządzny wg wzru ustalneg przez Zamawiająceg. D dbiru stateczneg Wyknawca jest zbwiązany przygtwać następujące dkumenty: 1. szczegółwe specyfikacje techniczne (pdstawwe z dkumentów umwy i ew. uzupełniające lub zamienne), 2. książki bmiarów (ryginały), 3. deklaracje zgdnści lub certyfikaty zgdnści materiałów, zgdnie z ST Wszystkie zarządzne przez kmisje rbty pprawkwe lub uzupełniające będą zestawine wg wzru ustalneg przez Zamawiająceg. Termin wyknania rbót pprawkwych i rbót uzupełniających wyznaczy kmisja i stwierdzi ich wyknanie. Szczegółwe dkumenty wymagane przy dbirze rbót elektrycznych: dkumentację techniczną pwyknawczą pieczętwaną i pświadczną za zgdnść z wyknawstwem przez sbę uprawniną d wyknywania rbót; gedezyjną dkumentację pwyknawczą dla instalacji zewnętrznych; deklaracje zgdnści, certyfikaty, atesty na zabudwane materiały z ich wykazem pdpisanym przez uprawnineg kierwnika rbót; karty gwarancyjne, DTR-ki metryki urządzeń dgrmwych świadczenie kierwnika rbót w/g ustalneg wzru świadczenie Wyknawcy wyknaniu rbót zgdnie z aktualnie bwiązującymi nrmami przepisami raz psiadaną wiedzą techniczną. Wyknawca winien dknać próbneg załączenia pd napięcie urządzeń i instalacji, prtkły z pmiarów: Badania i pmiary instalacji świetleniwej i siłwej raz linii kablwych d 1 kv im twarzyszących bejmują: Sprawdzenie ciągłści żył przewdów Sprawdzenie pprawnści płączeń Sprawdzenie adresów przewdów kabelkwych z listą adreswą Pmiar rezystancji izlacji bwdów Pmiar rezystancji pętli zwarcia Pmiar rezystancji uziemień rbczych i chrnnych Pmiar rezystancji uziemień krytek Pmiar natężenia świetlenia Badanie wyłączników chrnnych różnicwprądwych Badanie bwdów sterwniczych i sygnalizacyjnych twarzyszących instalacjm świetleniwym i siłwym wewnętrznym Sprawdzenie adresów kabli z listą adreswą Sprawdzenie pasek kablwych Sprawdzenie przykrycia z flii strzegawczej Pmiar rezystancji żył kabla Pmiar rezystancji izlacji kabla Wymagania ddatkwe dtyczące badań i pmiarów Z wyknanych badań i pmiarów raz dknaniu ceny ich wyników muszą być sprządzne raprty w ustalny w PZJ spsób Badania i pmiary pwinna wyknać uprawnina sba/pracwnik Labratrium Wszystkie przyrządy pmiarwe użyte d badań i pmiarów muszą psiadać aktualne świadectwa wzrcwania i znaczny status metrlgiczny. Dane identyfikujące przyrząd pmiarwy muszą być zamieszczne w raprcie (prtkóle) z badań i pmiarów 9. Pdstawa rzliczenia rbót 9.1. Ustalenia gólne Pdstawą płatnści jest cena jednstkwa skalkulwana przez Wyknawcę za jednstkę bmiarwą ustalną dla danej pzycji ksztrysu. Cena jednstkwa lub kwta ryczałtwa pzycji ksztryswej będzie uwzględniała wszystkie czynnści, wymagania i badania składające sie na jej wyknanie, kreślne dla tej rbty w ST Ceny jednstkwe lub kwty ryczałtwe rbót będą bejmwać: rbciznę bezpśrednią wraz z twarzyszącymi ksztami, wartść zużytych materiałów wraz z ksztami zakupu, magazynwania, ewentualnych ubytków i transprtu na teren budwy, wartść pracy sprzętu wraz z twarzyszącymi ksztami, kszty pśrednie, zysk kalkulacyjny i ryzyk. Ceny jednstkwe mgą być walryzwane zgdnie z ustaleniami umwnymi. D cen jednstkwych nie należy wliczać pdatku VAT. 10. Przepisy związane Warunki techniczne wyknywania i dbiru rbót budwlan-mntażwych. Instalacje elektryczne. Wydawnictw "Arkady" 1990 Rzprządzenie Ministra Pracy i Plityki Scjalnej z dnia r.(wraz z późniejszymi zmianami) w sprawie gólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. PN-IEC :2000 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Zakres, przedmit i wymagania pdstawwe PN-IEC :2000 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ustalenie gólnych charakterystyk PN-HD :2007 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrna przeciwprażeniwa 13

14 PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrna przed skutkami ddziaływania cieplneg PN-HD :2006 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrna przed prądem przetężeniwym PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrna przed bniżeniem napięcia PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna dla zapewnienia bezpieczeństwa. Odłączanie izlacyjne i łączenie PN-HD :2007 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna dla zapewnienia bezpieczeństwa. Stswanie śrdków dla zapewnienia bezpieczeństwa. Pstanwienia gólne. Śrdki chrny przed prażeniem prądem elektrycznym PN-HD :2006 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrna przed przepięciami. Ochrna przed przepięciami atmsferycznymi i łączeniwymi PN-IEC :2001 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrna przed przepięciami. Ochrna przed zakłóceniami elektrmagnetycznymi (EMI) w instalacjach biektów budwlanych PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna dla zapewnienia bezpieczeństwa. Stswanie śrdków chrny zapewniających bezpieczeństw. Śrdki chrny przed prądem przeteżeniwym PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Ochrna dla zapewnienia bezpieczeństwa. Dbór śrdków chrny w zależnści d wpływów zewnętrznych. Ochrna przeciwpżarwa PN-HD :2006 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Dbór i mntaż wypsażenia elektryczneg. Pstanwienia gólne PN-IEC :2001 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Dbór i mntaż wypsażenia elektryczneg. Obciążalnść prądwa długtrwała przewdów PN-IEC :2000 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Dbór i mntaż wypsażenia elektryczneg. Aparatura rzdzielcza i sterwnicza PN-IEC :2000 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Dbór i mntaż wypsażenia elektryczneg. Uziemienia i przewdy chrnne PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Dbór i mntaż wypsażenia elektryczneg. Instalacja bezpieczeństwa PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Dbór i mntaż wypsażenia elektryczneg. Aparatura rzdzielcza i sterwnicza. Urządzenia dłączenia izlacyjneg i łączenia PN-IEC :2000 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Wymagania dtyczące specjalnych instalacji lub lkalizacji. Pmieszczenia wypsażne w wannę i/lub basen natryskwy PN-IEC :2000 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Wymagania dtyczące specjalnych instalacji lub lkalizacji. Baseny pływackie i inne PN-IEC :1993 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Wymagania dtyczące specjalnych instalacji lub lkalizacji. Pmieszczenia wypsażne w grzewacze d sauny PN-HD :2007 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Wymagania dtyczące specjalnych instalacji lub lkalizacji. Instalacje na terenie budwy i rzbiórki PN-IEC :2000 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Wymagania dtyczące specjalnych instalacji lub lkalizacji. Przestrzenie graniczne przestrzeniami przewdzącymi PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w biektach budwlanych. Wymagania dtyczące specjalnych instalacji lub lkalizacji. Wymagania dtyczące uziemień instalacji urządzeń przetwarzania danych PN-86/E-05003/01 Ochrna dgrmwa biektów budwlanych. Wymagania gólne PN-86/E-05003/03 Ochrna dgrmwa biektów budwlanych. Ochrna bstrzna PN-86/E-05003/01 Ochrna dgrmwa biektów budwlanych. Ochrna specjalna PN-EN :2009 Ochrna dgrmwa biektów budwlanych. Zasady gólne PN-EN 60529:2002 Stpnie chrny zapewniane przez budwy (kd l P) 14