Publiczne Gimnazjum Nr 17 Integracyjne w Białymstoku Przedmiotowy system oceniania FIZYKA

Transkrypt

1 Publiczne Gimnazjum Nr 17 Integracyjne w Białymstoku Przedmiotowy system oceniania FIZYKA ZASADY OCENIANIA POSZCZEGÓLNYCH OBSZARÓW AKTYWNOŚCI I PRZELICZANIA PUNKTÓW NA OCENĘ. Obszary aktywności: 1. Prace kontrolne. Każda praca kontrolna oceniana jest od 0 do 20 punktów. Na koniec półrocza wyliczana jest średnia punktów ze wszystkich prac kontrolnych. 2. Kartkówki, odpowiedzi. Każdy taki sprawdzian oceniany jest od 0 do 10 punktów. Na koniec półrocza wyliczana jest średnia punktów ze wszystkich sprawdzianów. 3. Prace domowe. Za każdą sprawdzoną pracę domową przyznawane jest od 0 do 5 punktów. Na koniec półrocza wyliczana jest średnia punktów ze wszystkich sprawdzonych prac domowych. 4. Praca na lekcji. Za pracę na lekcji uczeń uzyskuje jednorazowo od 0 do 1 punktu, zaś za prace nieobowiązkowe (gazetki, plansze, referaty, pomoce do pracowni) uczeń uzyskuje jednorazowo od 0 do 2 punktów. Na koniec półrocza punkty sumuje się. Maksymalnie uczeń może zdobyć 5 punktów. Uczeń może maksymalnie zdobyć 40 punktów (za wszystkie obszary oceniania). Ilość punktów zdobytych przez ucznia będzie przeliczana na ocenę w następujący sposób: Niedostateczny 0-19 % Dopuszczający % Dostateczny % Dobry % Bardzo dobry % Celujący % Ocena roczna jest średnią ocen z I i II półrocza wyrażonych w %. Inne zasady obowiązujące przy ocenianiu: 1. Zasady przeprowadzania i poprawiania prac kontrolnych reguluje Szkolny System Oceniania. 2. Krótkie sprawdziany: bez zapowiedzi - mogą obejmować materiał z trzech ostatnich lekcji, zaś zapowiadane- mogą dotyczyć innego zakresu. 3. Dwa razy w ciągu półrocza uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji (np.: brak zeszytu, brak pracy domowej), nie jest wtedy oceniany, z wyjątkiem wcześniej zapowiedzianych prac pisemnych. Przy trzeciej nieodrobionej pracy domowej oraz przy każdej następnej- uczeń otrzymuje 0 punktów. 4. Na koniec roku szkolnego nauczyciel może przyznać od 0 do 5% premii za ogólną postawę ucznia, jego wkład pracy, systematyczność w nauce, udział i osiągnięcia w konkursach o tematyce fizycznej oraz za przeprowadzenie i omówienie doświadczenia fizycznego. Wymagania ogólne na poszczególne oceny: 1. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: Nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia, Nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z Nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych, Nie sprostał wymaganiom koniecznym (przedstawionym szczegółowo do każdego działu), 1

2 2. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: Ma braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych programem, a braki te nie przekreślają możliwości dalszego kształcenia, Zna podstawowe prawa i wielkości fizyczne, Potrafi z pomocą nauczyciela wykonać proste doświadczenie fizyczne, Sprostał wymaganiom koniecznym (przedstawionym szczegółowo do każdego działu), 3. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: Opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem, Potrafi zastosować wiadomości do rozwiązywania z Potrafi wykonać proste doświadczenie fizyczne z Zna podstawowe wzory i jednostki wielkości fizycznych, Sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym(przedstawionym szczegółowo do każdego działu), 4. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: Opanował w dużym zakresie wiadomości określone programem nauczania, Poprawnie stosuje wiadomości do rozwiązywania typowych zadań lub problemów, Potrafi wykonać zaplanowane doświadczenie z fizyki, rozwiązać proste zadanie lub problem, Sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym, rozszerzającym (przedstawionym szczegółowo do każdego działu), 5. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: W pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności programowe, Zdobytą wiedzę potrafi zastosować w nowych sytuacjach, Jest samodzielny- korzysta z różnych źródeł wiedzy, Potrafi zaplanować i przeprowadzić doświadczenia fizyczne, Rozwiązuje samodzielnie zadania rachunkowe i problemowe, Sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym, rozszerzającym i dopełniającym (przedstawionym szczegółowo do każdego działu), 6. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: Potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), Umie formułować problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk, Umie rozwiązywać problemy w sposób nietypowy, Sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym, rozszerzającym i dopełniającym (przedstawionym szczegółowo do każdego działu), Wymagania szczegółowe na poszczególne oceny do każdego działu: KLASA I Dział I: Wykonujemy pomiary : Nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia, Nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z Nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych z kinematyki, Nie sprostał wymaganiom koniecznym, Wymagania na stopień dopuszczający (konieczne) obejmują treści elementarne, przystępne i bezpośrednio użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia: wymienia przyrządy, za pomocą których mierzymy długość, temperaturę, czas, szybkość i masę wymienia jednostki mierzonych wielkości 2

3 podaje zakres pomiarowy przyrządu mierzy wartość siły w niutonach za pomocą siłomierza wykazuje doświadczalnie, że wartość siły ciężkości jest wprost proporcjonalna do masy ciała odczytuje gęstość substancji z tabeli mierzy objętość ciał o nieregularnych kształtach za pomocą menzurki podaje jednostkę ciśnienia i jej wielokrotności mierzy ciśnienie w oponie samochodowej mierzy ciśnienie atmosferyczne za pomocą barometru podaje dokładność przyrządu oblicza wartość najbardziej zbliżoną do rzeczywistej wartości mierzonej wielkości jako średnią arytmetyczną wyników przelicza jednostki długości, czasu i masy oblicza wartość ciężaru posługując się wzorem Fc = mg wyznacza doświadczalnie gęstość ciała stałego o regularnych kształtach wyznacza doświadczalnie gęstość cieczy m oblicza gęstość substancji ze związku r = V szacuje niepewności pomiarowe przy pomiarach masy i objętości uzasadnia potrzebę wprowadzenia siły jako wielkości wektorowej wykazuje, że skutek nacisku na podłoże, ciała o ciężarze F c zależy od wielkości powierzchni zetknięcia ciała z podłożem oblicza ciśnienie za pomocą wzoru p = F S przelicza jednostki ciśnienia na podstawie wyników zgromadzonych w tabeli sporządza wykres zależności jednej wielkości fizycznej od drugiej Wymagania na stopień dobry (rozszerzające) obejmują wszystkie wymagania na stopień dostateczny i wyjaśnia na przykładach przyczyny występowania niepewności pomiarowych zapisuje różnice między wartością końcową i początkowa wielkości fizycznej (np. D l ) wyjaśnia, co to znaczy wyzerować przyrząd pomiarowy podaje cechy wielkości wektorowej przekształca wzór Fc = mg i oblicza masę ciała, znając wartość jego ciężaru m przekształca wzór r = i oblicza każdą z wielkości fizycznych w tym wzorze V odróżnia mierzenie wielkości fizycznej od jej wyznaczania (pomiaru pośredniego) F zaokrągla wynik pomiaru pośredniego do dwóch cyfr znaczących przekształca wzór p = i oblicza każdą z S wielkości występujących w tym wzorze opisuje zależność ciśnienia atmosferycznego od wysokości nad poziomem morza rozpoznaje w swoim otoczeniu zjawiska, w których istotną rolę odgrywa ciśnienie atmosferyczne i urządzenia, do działania, których jest ono niezbędne wykazuje, że jeśli dwie wielkości są do siebie wprost proporcjonalne, to wykres zależności jednej od drugiej jest półprostą wychodzącą z początku układu osi Wymagania na stopień bardzo dobry (dopełniające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie oraz: wyjaśnia pojęcie szacowania wartości wielkości fizycznej rysuje wektor obrazujący siłę o zadanej wartości (przyjmując odpowiednią jednostkę) przelicza gęstość wyrażoną w kg/m 3 na g/cm 3 i na odwrót wyznacza doświadczalnie ciśnienie atmosferyczne za pomocą strzykawki i siłomierza Potrafi stosować poznane wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), Umie formułować problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk, Umie rozwiązywać problemy w sposób nietypowy, Sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym, rozszerzającym i dopełniającym, 3

4 Dział II: Niektóre właściwości fizyczne ciał : Nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia, Nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z Nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych, Nie sprostał wymaganiom koniecznym, pozaszkolnej działalności ucznia. wymienia stany skupienia ciał i podaje ich przykłady podaje przykłady ciał kruchych, sprężystych i plastycznych opisuje stałość objętości i nieściśliwość cieczy wykazuje doświadczalnie ściśliwość gazów wymienia i opisuje zmiany stanów skupienia ciał podaje przykłady topnienia, krzepnięcia, parowania, skraplania, sublimacji i resublimacji podaje temperatury krzepnięcia wrzenia wody odczytuje z tabeli temperatury topnienia i wrzenia podaje przykłady rozszerzalności temperaturowej ciał stałych, cieczy i gazów podaje przykłady rozszerzalności temperaturowej w życiu codziennym i technice opisuje stałość objętości i nieściśliwość cieczy odróżnia wodę w stanie gazowym (jako niewidoczną) od mgły i chmur opisuje anomalną rozszerzalność wody i jej znaczenie w przyrodzie opisuje zachowanie taśmy bimetalicznej przy jej ogrzewaniu Wymagania na stopień dobry (rozszerzające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i opisuje właściwości plazmy wykazuje doświadczalnie zachowanie objętości ciała stałego przy zmianie jego kształtu opisuje zależność temperatury wrzenia od ciśnienia opisuje zależność szybkości parowania od temperatury za pomocą symboli l i t lub V zapisuje fakt, że przyrost długości drutów lub objętości cieczy jest wprost proporcjonalny do przyrostu temperatury wyjaśnia zachowanie taśmy bimetalicznej podczas jej ogrzewania wymienia zastosowania praktyczne taśmy bimetalicznej Wymagania na stopień bardzo dobry (dopełniające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i podaje przykłady zmian właściwości ciał spowodowanych zmianą temperatury i skutki spowodowane przez tę zmianę wyjaśnia przyczyny skraplania pary wodnej zawartej w powietrzu, np. na okularach, szklankach i potwierdza to doświadczalnie wykazuje doświadczalnie zmiany objętości ciał podczas krzepnięcia wykorzystuje do obliczeń prostą proporcjonalność przyrostu długości do przyrostu temperatury Potrafi stosować poznane wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), Umie formułować problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk, Umie rozwiązywać problemy w sposób nietypowy, Sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym, rozszerzającym i dopełniającym, Dział III: Cząsteczkowa budowa ciał : Nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia, 4

5 Nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z Nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych, Nie sprostał wymaganiom koniecznym, pozaszkolnej działalności ucznia: opisuje doświadczenie uzasadniające hipotezę o cząsteczkowej budowie ciał podaje przyczyny tego, że ciała stałe i ciecze nie rozpadają się na oddzielne cząsteczki podaje przykłady atomów i cząsteczek podaje przykłady pierwiastków i związków chemicznych wyjaśnia, dlaczego na wewnętrzne ściany zbiornika gaz wywiera parcie opisuje zjawisko dyfuzji przelicza temperaturę wyrażoną w skali Celsjusza na tę samą temperaturę w skali Kelvina i na odwrót na wybranym przykładzie opisuje zjawisko napięcia powierzchniowego, demonstrując odpowiednie doświadczenie wyjaśnia rolę mydła i detergentów opisuje różnice w budowie ciał stałych, cieczy i gazów podaje przykłady sposobów, którymi można zmienić ciśnienie gazu w zamkniętym zbiorniku Wymagania na stopień dobry (rozszerzające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i wykazuje doświadczalnie zależność szybkości dyfuzji od temperatury podaje przykłady działania sił spójności i sił przylegania podaje przykłady wykorzystania zjawiska włoskowatości w przyrodzie wyjaśnia pojęcia: atomu, cząsteczki, pierwiastka i związku chemicznego objaśnia, co to znaczy, że ciało stałe ma budowę krystaliczną wymienia i objaśnia sposoby zwiększania ciśnienia gazu w zamkniętym zbiorniku Wymagania na stopień bardzo dobry (dopełniające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i opisuje związek średniej szybkości cząsteczek gazu lub cieczy z jego temperaturą uzasadnia wprowadzenie skali Kelvina wyjaśnia zjawisko menisku wklęsłego i włoskowatości doświadczalnie szacuje średnicę cząsteczki oleju Potrafi stosować poznane wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), Umie formułować problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk, Umie rozwiązywać problemy w sposób nietypowy, Sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym, rozszerzającym i dopełniającym, Dział IV: Jak opisujemy ruch? Nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia, Nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z Nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych, Nie sprostał wymaganiom koniecznym, Wymagania na stopień dopuszczający (konieczne) obejmują treści elementarne, przystępne i bezpośrednio użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia: klasyfikuje ruchy ze względu na kształt toru wymienia cechy charakteryzujące ruch prostoliniowy jednostajny zapisuje wzór v= t s i nazywa występujące w nim wielkości podaje przykłady ruchu przyspieszonego i opóźnionego v v0 podaje wzór na wartość przyspieszenia a= t 5

6 podaje jednostki przyspieszenia podaje wartość przyspieszenia ziemskiego opisuje ruch ciała w podanym układzie odniesienia rozróżnia pojęcia tor ruchu i droga na podstawie różnych wykresów s(t) odczytuje drogę przebywaną przez ciało w różnych odstępach czasu oblicza drogę przebytą przez ciało na podstawie wykresu zależności v(t) s oblicza wartość prędkości ze wzoru v= t wartość prędkości w km/h wyraża w m/s i na odwrót uzasadnia potrzebę wprowadzenia do opisu ruchu wielkości wektorowej prędkości na przykładzie wymienia cechy prędkości, jako wielkości wektorowej s oblicza średnią wartość prędkości v śr = t planuje czas podróży na podstawie mapy i oszacowanej średniej szybkości pojazdu odróżnia średnią wartość prędkości od chwilowej wartości prędkości wyznacza doświadczalnie średnią wartość prędkości biegu lub pływania lub jazdy na rowerze opisuje ruch jednostajnie przyspieszony z wykresu zależności v(t) odczytuje przyrosty szybkości w określonych jednakowych odstępach czasu z wykresu zależności v(t) odczytuje przyrosty szybkości w określonych jednakowych odstępach czasu posługuje się pojęciem wartości przyspieszenia do opisu ruchu jednostajnie przyspieszonego Wymagania na stopień dobry (rozszerzające) obejmują wszystkie wymagania na stopień dostateczny i obiera układ odniesienia i opisuje ruch w tym układzie opisuje położenie ciała za pomocą współrzędnej x oblicza przebytą przez ciało drogę jako s= x 2 -x 1 = x doświadczalnie bada ruch jednostajny prostoliniowy i formułuje wniosek s ~ t podaje interpretację fizyczną pojęcia szybkości przekształca wzór v= t s i oblicza każdą z występujących w nim wielkości opisuje ruch prostoliniowy jednostajny używając pojęcia prędkości wyjaśnia, że pojęcie prędkość w znaczeniu fizycznym to prędkość chwilowa opisuje jakościowo ruch opóźniony v v0 przekształca wzór a = t i oblicza każdą wielkość z tego wzoru Wymagania na stopień bardzo dobry (dopełniające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie oraz: wyjaśnia, co to znaczy, że spoczynek i ruch są względne sporządza wykres zależności s(t) na podstawie wyników doświadczenia zgromadzonych w tabeli sporządza wykres zależności v(t) na podstawie danych z tabeli rysuje wektor obrazujący prędkość o zadanej wartości (przyjmując odpowiednią jednostkę) wykonuje zadania obliczeniowe, posługując się średnią wartością prędkości sporządza wykres zależności v(t) dla ruchu jednostajnie przyspieszonego sporządza wykres zależności a(t) dla ruchu jednostajnie przyspieszonego podaje interpretację fizyczną pojęcia przyspieszenia Potrafi stosować poznane wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), Umie formułować problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk, Umie rozwiązywać problemy w sposób nietypowy, Sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym, rozszerzającym i dopełniającym, 6

7 KLASA II Dział V: Siły w przyrodzie Nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia, Nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z Nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych, Nie sprostał wymaganiom koniecznym, pozaszkolnej działalności ucznia: wymienia różne rodzaje oddziaływania ciał na przykładach rozpoznaje oddziaływania bezpośrednie i na odległość podaje przykład dwóch sił równoważących się podaje przykłady występowania sił sprężystości w otoczeniu wymienia siły działające na ciężarek wiszący na sprężynie podaje przykłady, w których na ciała poruszające się w powietrzu działa siła oporu powietrza opisuje praktyczne skutki występowania ciśnienia hydrostatycznego podaje przykłady parcia gazów i cieczy na ściany zbiornika podaje warunek pływania i tonięcia ciała zanurzonego w cieczy wykazuje doświadczalnie, że siły wzajemnego oddziaływania mają jednakowe wartości, ten sam kierunek, przeciwne zwroty i różne punkty przyłożenia oblicza wartość i określa zwrot wypadkowej dwóch sił działających na ciało wzdłuż jednej prostej o zwrotach zgodnych i przeciwnych na prostych przykładach ciał spoczywających wskazuje siły równoważące się analizuje zachowanie się ciał na podstawie pierwszej zasady dynamiki podaje przykłady świadczące o tym, że wartość siły oporu powietrza wzrasta wraz ze wzrostem szybkości ciała wymienia niektóre sposoby zmniejszania i zwiększania tarcia wykazuje doświadczalnie, że siły tarcia występujące przy toczeniu mają mniejsze wartości niż przy przesuwaniu jednego ciała po drugim podaje przykłady pożytecznych i szkodliwych skutków działania sił tarcia wykorzystuje ciężar cieczy do uzasadnienia zależności ciśnienia cieczy na dnie zbiornika od wysokości słupa cieczy podaje przykłady wykorzystania prawa Pascala wyznacza doświadczalnie wartość siły wyporu działającej na ciało zanurzone w cieczy opisuje ruch ciała pod działaniem stałej siły wypadkowej zwróconej tak samo jak prędkość zapisuje wzorem drugą zasadę dynamiki i odczytuje ten zapis Wymagania na stopień dobry (rozszerzające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i na dowolnym przykładzie wskazuje siły wzajemnego oddziaływania, rysuje je i podaje cechy tych sił opisuje wzajemne oddziaływanie ciał posługując się trzecią zasadą dynamiki Newtona podaje przykład kilku sił działających wzdłuż jednej prostej i równoważących się opisuje doświadczenie potwierdzające pierwszą zasadę dynamiki wyjaśnia, że w skutek rozciągania lub ściskania ciała pojawiają się w nim siły dążące do przywrócenia początkowych rozmiarów i kształtów, czyli siły sprężystości podaje przyczyny występowania sił tarcia oblicza ciśnienie słupa cieczy na dnie cylindrycznego naczynia p = r gh podaje wzór na wartość siły wyporu i wykorzystuje go do wykonywania obliczeń oblicza każdą z wielkości we wzorze F = ma podaje wymiar 1 niutona 1N= 1kg 1m/1s 2 Wymagania na stopień bardzo dobry (dopełniające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i 7

8 opisuje zjawisko odrzutu oblicza wartość i określa zwrot wypadkowej kilku sił działających na ciało wzdłuż jednej prostej o zwrotach zgodnych i przeciwnych na przykładzie opisuje zjawisko bezwładności wykazuje doświadczalnie, że wartość siły tarcia kinetycznego nie zależy od pola powierzchni styku ciał przesuwających się względem siebie, a zależy od rodzaju powierzchni ciał trących o siebie i wartości siły dociskającej te ciała do siebie wykorzystuje wzór na ciśnienie hydrostatyczne w zadaniach obliczeniowych objaśnia zasadę działania podnośnika hydraulicznego i hamulca samochodowego wyjaśnia pływanie i tonięcie ciał, wykorzystując pierwszą zasadę dynamiki wyjaśnia pochodzenie siły nośnej i zasadę unoszenia się samolotu przez porównanie wzorów F = ma i F = mg uzasadnia, że współczynnik g to wartość przyspieszenia, z jakim spadają ciała c przez porównanie wzorów F = ma i Fc = mg uzasadnia, że współczynnik g to wartość przyspieszenia, z jakim spadają ciała wyjaśnia, co to znaczy, że ciało jest w stanie nieważkości Potrafi stosować poznane wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), Umie formułować problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk, Umie rozwiązywać problemy w sposób nietypowy, Sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym, rozszerzającym i dopełniającym, Dział VI: Praca, moc, energia mechaniczna. Nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia, Nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z Nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych, Nie sprostał wymaganiom koniecznym, pozaszkolnej działalności ucznia: podaje przykłady wykonania pracy w sensie fizycznym podaje jednostkę pracy (1 J) podaje przykłady urządzeń pracujących z różną mocą podaje jednostki mocy podaje przykłady energii w przyrodzie i sposoby jej wykorzystywania wyjaśnia, co to znaczy, że ciało posiada energię mechaniczną podaje przykłady ciał posiadających energię potencjalną ciężkości i energię kinetyczną podaje przykłady ciał posiadających energię potencjalną ciężkości i energię kinetyczną podaje warunki konieczne do tego, by w sensie fizycznym była wykonywana praca oblicza pracę ze wzoru W = Fs sporządza wykres zależności W ( s) oraz F ( s ), odczytuje i oblicza pracę na podstawie tych wykresów wyjaśnia, co to znaczy, że urządzenia pracują z różną mocą W oblicza moc na podstawie wzoru P = t przelicza jednostki mocy wymienia czynności, które należy wykonać, by zmienić energię potencjalną ciała podaje przykłady przemiany energii potencjalnej w kinetyczną i na odwrót, posługując się zasadą zachowania energii mechanicznej opisuje zasadę działania dźwigni dwustronnej podaje warunek równowagi dźwigni dwustronnej wyznacza doświadczalnie nieznaną masę za pomocą dźwigni dwustronnej, linijki i ciała o znanej masie 8

9 Wymagania na stopień dobry (rozszerzające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i 2 1 kg m wyraża jednostkę pracy 1 J= 2 s podaje ograniczenia stosowalności wzoru W = Fs oblicza każdą z wielkości we wzorze W = Fs objaśnia sens fizyczny pojęcia mocy objaśnia sens fizyczny pojęcia mocy W oblicza każdą z wielkości ze wzoru P = t oblicza moc na podstawie wykresu zależności W ( t ) wyjaśnia pojęcia układu ciał wzajemnie oddziałujących oraz sił wewnętrznych w układzie i zewnętrznych spoza układu wyjaśnia i zapisuje związek ΔE=W 2 mu oblicza energię potencjalną ciężkości ze wzoru i E = mgh kinetyczną ze wzoru E = 2 oblicza energię potencjalną względem dowolnie wybranego poziomu zerowego opisuje zasadę działania bloku nieruchomego i kołowrotu opisuje zasadę działania bloku nieruchomego i kołowrotu Wymagania na stopień bardzo dobry (dopełniające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i stosuje zasadę zachowania energii mechanicznej do rozwiązywania zadań obliczeniowych objaśnia i oblicza sprawność urządzenia mechanicznego wyjaśnia, w jaki sposób maszyny proste ułatwiają nam wykonywanie pracy Potrafi stosować poznane wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), Umie formułować problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk, Umie rozwiązywać problemy w sposób nietypowy, Sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym, rozszerzającym i dopełniającym, Dział VII: Przemiany energii w zjawiskach cieplnych Nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia, Nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z Nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych, Nie sprostał wymaganiom koniecznym, pozaszkolnej działalności ucznia: wymienia składniki energii wewnętrznej opisuje przepływ ciepła (energii) od ciała o wyższej temperaturze do ciała o niższej temperaturze, następujący przy zetknięciu tych ciał podaje przykłady przewodników i izolatorów podaje przykłady występowania konwekcji w przyrodzie odczytuje z tabeli wartości ciepła właściwego, temperaturę topnienia i ciepło topnienia, temperaturę wrzenia i ciepło parowania opisuje zależność szybkości parowania od temperatury podaje przykłady, w których na skutek wykonania pracy wzrosła energia wewnętrzna ciała opisuje rolę izolacji cieplnej w życiu codziennym opisuje proporcjonalność ilości dostarczonego ciepła do masy ogrzewanego ciała i przyrostu jego temperatury analizuje znaczenie dla przyrody, dużej wartości ciepła właściwego wody Q oblicza ciepło właściwe na podstawie wzoru cw = mdt opisuje zjawisko topnienia (stałość temperatury, zmiany energii wewnętrznej topniejących ciał) 9

10 podaje przykład znaczenia w przyrodzie dużej wartości ciepła topnienia lodu opisuje proporcjonalność ilości dostarczanego ciepła w temperaturze topnienia do masy ciała, które chcemy stopić analizuje (energetycznie) zjawisko parowania i wrzenia opisuje proporcjonalność ilości dostarczanego ciepła do masy cieczy zamienianej w parę podaje przykłady znaczenia w przyrodzie dużej wartości ciepła parowania wody Wymagania na stopień dobry (rozszerzające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i wyjaśnia, dlaczego podczas ruchu z tarciem nie jest spełniona zasada zachowania energii mechanicznej wykorzystując model budowy materii, objaśnia zjawisko przewodzenia ciepła wyjaśnia zjawisko konwekcji uzasadnia, dlaczego w cieczach i gazach przepływ energii odbywa się głównie przez konwekcję opisuje znaczenie konwekcji w prawidłowym oczyszczaniu powietrza w mieszkaniach na podstawie proporcjonalności Q ~ m, Q ~ D T definiuje ciepło właściwe substancji na podstawie proporcjonalności Q ~ m, Q ~ D T definiuje ciepło właściwe substancji oblicza każdą wielkość ze wzoru Q = cwmd T wyjaśnia sens fizyczny pojęcia ciepła właściwego objaśnia, dlaczego podczas topnienia i krzepnięcia temperatura pozostaje stała, mimo zmiany energii wewnętrznej na podstawie proporcjonalności Q ~ m definiuje ciepło topnienia substancji oblicza każdą wielkość ze wzoru Q = mct wyjaśnia sens fizyczny pojęcia ciepła topnienia opisuje zależność temperatury wrzenia od zewnętrznego ciśnienia na podstawie proporcjonalności Q ~ m definiuje ciepło parowania oblicza każdą wielkość ze wzoru Q= mcp wyjaśnia sens fizyczny pojęcia ciepła parowania Wymagania na stopień bardzo dobry (dopełniające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i wyjaśnia, dlaczego przyrost temperatury ciała świadczy o wzroście jego energii wewnętrznej formułuje jakościowo pierwszą zasadę termodynamiki sporządza bilans cieplny dla wody i oblicza szukaną wielkość opisuje zasadę działania wymiennika ciepła i chłodnicy doświadczalnie wyznacza ciepło topnienia lodu opisuje zasadę działania chłodziarki Potrafi stosować poznane wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), Umie formułować problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk, Umie rozwiązywać problemy w sposób nietypowy, Sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym, rozszerzającym i dopełniającym, Dział VIII: Drgania i fale sprężyste. Nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia, Nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z Nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych, Nie sprostał wymaganiom koniecznym, pozaszkolnej działalności ucznia: wskazuje w otoczeniu przykłady ciał wykonujących ruch drgający podaje znaczenie pojęć: położenie równowagi, wychylenie, amplituda, okres, częstotliwość demonstruje falę poprzeczną i podłużną wyjaśnia, co nazywamy ultradźwiękami i infradźwiękami 10

11 opisuje ruch wahadła i ciężarka na sprężynie oraz analizuje przemiany energii w tych ruchach doświadczalnie wyznacza okres i częstotliwość drgań wahadła i ciężarka na sprężynie podaje różnice między tymi falami podaje różnice między tymi falami posługuje się pojęciami długości fali, szybkości rozchodzenia się fali, kierunku rozchodzenia się fali opisuje mechanizm wytwarzania dźwięku w instrumentach muzycznych opisuje mechanizm wytwarzania dźwięku w instrumentach muzycznych wymienia, od jakich wielkości fizycznych zależy wysokość i głośność dźwięku podaje rząd wielkości szybkości fali dźwiękowej w powietrzu Wymagania na stopień dobry (rozszerzające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i odczytuje amplitudę i okres z wykresu x ( t ) dla drgającego ciała opisuje przykłady drgań tłumionych i wymuszonych opisuje zjawisko izochronizmu wahadła opisuje mechanizm przekazywania drgań jednego punktu ośrodka do drugiego w przypadku fali na napiętej linie i fal dźwiękowych w powietrzu stosuje wzory l = u T oraz l = u do obliczeń f opisuje doświadczalne badanie związku częstotliwości drgań źródła z wysokością dźwięku podaje cechy fali dźwiękowej (częstotliwość 16 Hz Hz, fala podłużna) opisuje występowanie w przyrodzie i zastosowania infradźwięków i ultradźwięków (np. w medycynie) opisuje występowanie w przyrodzie i zastosowania infradźwięków i ultradźwięków (np. w medycynie) Wymagania na stopień bardzo dobry (dopełniające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i wykorzystuje drugą zasadę dynamiki do opisu ruchu wahadła uzasadnia, dlaczego fale podłużne mogą się rozchodzić w ciałach stałych, cieczach i gazach, a fale poprzeczne tylko w ciałach stałych Potrafi stosować poznane wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych), Umie formułować problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk, Umie rozwiązywać problemy w sposób nietypowy, Sprostał wymaganiom koniecznym, podstawowym, rozszerzającym i dopełniającym, Dział IX: O elektryczności statycznej. Nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia, Nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności, nawet z Nie zna podstawowych praw, pojęć i wielkości fizycznych, Nie sprostał wymaganiom koniecznym, pozaszkolnej działalności ucznia: opisuje budowę atomu i jego składniki elektryzuje ciało przez potarcie wskazuje w otoczeniu zjawiska elektryzowania przez tarcie podaje przykłady przewodników i izolatorów elektryzuje ciało przez zetknięcie go z innym ciałem naelektryzowanym bada doświadczalnie oddziaływanie między ciałami naelektryzowanymi przez tarcie i formułuje wnioski opisuje budowę przewodników i izolatorów (rolę elektronów swobodnych) demonstruje oddziaływanie ciał, z których jedno jest naelektryzowane przez indukcję 11