CZĘŚĆ II JAKOŚĆ PODSTAWOWYCH ELEMENTÓW ŚRODOWISKA

Transkrypt

1 CZĘŚĆ II JAKOŚĆ PODSTAWOWYCH ELEMENTÓW ŚRODOWISKA 1. Zanieczyszczenie powietrza 2. Zanieczyszczenie wód 3. Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego stacja bazowa w Szymbarku 4. Obciążenie środowiska hałasem Hałasem w rozumieniu definicji jest każdy dźwięk, który w określonych warunkach jest odbierany jako uciążliwy, szkodliwy lub przeszkadzający, niezależnie od jego własności fizycznych. Subiektywizm odbieranych dźwięków prowadzi do następujących stwierdzeń: każdy hałas jest dźwiękiem, natomiast nie każdy dźwięk jest hałasem, ten sam dźwięk, w zależności od sytuacji (oczekiwań odbiorcy) może być pożądany z jednej strony, a jednocześnie określany jako uciążliwy lub szkodliwy. Hałas ocenia się poprzez wyznaczenie jego poziomu w skali decybelowej, przy czym progowi słyszenia przypisano 0 db, natomiast granicy bólu odpowiada 130 db. Z powodu indywidualnego odbioru wrażeń hałasowych oraz jego skutków, trudno jest jednoznacznie ocenić wpływ hałasu na człowieka. Publikacje Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2001 roku wskazują, że na świecie około 120 mln, a w Europie około połowa obywateli narażona jest na hałas stwarzający różnego rodzaju dokuczliwość. WHO przyjmuje kryteria zdrowotne spowodowane ekspozycją na hałas, dane te zamieszczono w tabeli. Kryteria zagrożenia hałasem Środowisko Efekt zdrowotny Poziom dźwięku A, [db] Przedział czasu odniesienia [h] strefa zamieszkania dokuczliwość pomieszczenia mieszkalne zrozumiałość mowy sypialnia zaburzenia snu 30 8 klasy szkolne zaburzenia w komunikowaniu się 35 podczas lekcji strefa przemysłowa, handlowa, komunikacyjna muzyka w słuchawkach (np. walkmen) uroczystości, przedstawienia rozrywkowe uszkodzenia słuchu uszkodzenia słuchu 85 1 uszkodzenia słuchu Wartości dopuszczalne uregulowania prawne Podstawowym wskaźnikiem oceny klimatu akustycznego jest równoważny poziom dźwięku (L Aeq ), wyznaczany w sposób określony przez normy. Kryteria przyjmowania wartości dopuszczalnych dla określonego rodzaju zagospodarowania terenu od 1998 r. wyznacza rozporządzenie MOŚZNiL. Spełnienie warunków określonych w rozporządzeniu gwarantuje, 1

2 jedynie w przypadku hałasu przemysłowego, dotrzymanie kryteriów zdrowotnych określonych przez WHO. W przypadku hałasu drogowego graniczne wartości dopuszczalne nie gwarantują optymalnych warunków mieszkalnych na wszystkich terenach. Dopuszczalny poziom hałasu w środowisku. Lp Rodzaj terenu Obszary ochrony uzdrowiskowej Tereny szpitali poza miastem Tereny wypoczynkowo rekreacyjne poza miastem Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Tereny zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży Tereny domów opieki Tereny szpitali w miastach Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami rzemieślniczymi Tereny zabudowy zagrodowej Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców ze zwartą zabudową mieszkaniową i koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych Dopuszczalny poziom hałasu wyrażony równoważnym poziomem dźwięku A [db] hałas przemysłowy hałas komunikacyjny 8h dnia 1h nocy 16h dnia 8h nocy Analiza interwencji w zakresie hałasu W roku 2001 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska interweniował 362 razy w sprawach skarg, z czego 83 skargi dotyczyły problemów akustycznych. Interwencje te stanowiły więc ok. 23% wszystkich skarg, z czego 38% to skargi z terenu miasta Krakowa. Spośród skarg na uciążliwości hałasowe dominowały skargi na hałas przemysłowy i komunalny ok. 85% (z czego większość pochodzi z terenu województwa). Około 12% stanowiły skargi na hałas drogowy (przy dominacji w tym względzie terenu miasta Krakowa), a tylko pojedyncze skargi odnotowano na hałas kolejowy. Odnotowano też skargi z poza kompetencji w zakresie hałasów środowiskowych (dotyczące hałasu w budynkach mieszkalnych), które przekazano do właściwych stacji sanitarno epidemiologicznych, przy czym pominięto interwencje natury porządkowej. Analiza wszystkich skarg na uciążliwość hałasu wykazała 50% skarg zasadnych, 26% bezzasadnych, a pozostałe będące w gestii organów samorządowych przekazano do rozpatrzenia zgodnie z kompetencjami. W tabeli przedstawiono zestawienie interwencji w zakresie hałasu na terenie województwa. Zestawienie skarg w zakresie hałasu Ogółem Miasto Kraków Teren województwa Hałas: drogowy kolejowy przemysłowy inny (komunalny)

3 Skargi: zasadne bezzasadne przekazane Hałas przemysłowy W ostatnich latach z uwagi na znaczne tempo przemian gospodarczych, zmieniała się struktura ilościowa i jakościowa głównych uciążliwości akustycznych spowodowanych pracą zakładów przemysłowych. Miejsce źródeł hałasu zlokalizowanych w dużych zakładach przemysłowych zajęły małe obiekty zlokalizowane w bliskim sąsiedztwie zabudowy mieszkalnej. Głównymi przyczynami takiej sytuacji akustycznej są hałaśliwe urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne, praca hałaśliwych urządzeń na zewnątrz budynków produkcyjnych, a także infrastruktura techniczna i urbanistyczna nie odpowiadająca standardom akustycznym (niska izolacyjność akustyczna, zbyt duże moce akustyczne urządzeń). Nie mniej ważnym aspektem uciążliwości akustycznych, spowodowanych pracą obiektów przemysłowych są błędy popełnione na etapie prac konstrukcyjnych i lokalizacyjnych, tak dotyczących usytuowania obiektów na terenie zakładu, jak i wynikające z nieprzestrzegania zapisów planów zagospodarowania przestrzennego. Z badań i analiz przeprowadzonych przez WIOŚ wynika, że dominującymi źródłami hałasu powodującymi istotne zmiany klimatu akustycznego są obiekty i urządzenia, których statystykę przedstawiono w tabeli. Klasyfikacja obiektów uciążliwych akustycznie według branż i urządzeń. Branża Udział [%] w stosunku do wszystkich kontroli Urządzenie Udział [%] w stosunku do wszystkich urządzeń Energetyka i ciepłownictwo 9,6 Agregaty chłodnicze 17,6 Górnictwo i kopalnictwo 7,6 Chłodnie kominowe 5,5 Handel i usługi 11,5 Wentylatory i klimatyzatory 27,7 Kamieniarstwo i betoniarstwo 3,8 Traki 8,3 Lokale rozrywkowe 7,6 Wózki spalinowe 11,1 Przemysł chemiczny 3,8 Urządzenia do obróbki kamienia 11,1 Przemysł drzewny 5,7 Urządzenia do obróbki metalu 8,3 Przemysł metalowy 9,6 Inne 10,4 Przemysł spożywczy 7,6 Rzemiosło i usługi 25,0 Inne 8, Hałas drogowy W obszarze województwa małopolskiego znajduje się 864 km dróg krajowych, co stanowi 11% długości dróg układu podstawowego, km dróg wojewódzkich, (15%) i km dróg powiatowych (74%). Wszystkie drogi krajowe i wojewódzkie posiadają nawierzchnie twarde, drogi powiatowe nawierzchnie twarde posiadają w 98% długości. 3

4 Obszar województwa przecięty jest trzema drogami międzynarodowymi: E40 (nr 4) Zgorzelec Medyka, E77 (nr 7) Gdańsk Chyżne i E462 (nr 52) Głogoczów Bielsko Biała. Gęstość dróg województwa wynoszącą 2,27 km/1000 mieszkańców i 48,87 km/100km 2 należy uznać za dobrą na tle kraju. Najwyższa gęstość dróg przypadająca na jednostkę powierzchni, występuje w powiatach północnych, najniższa w powiatach południowych, gdzie trudne, górskie warunki terenowe stanowią znaczne ograniczenia możliwości rozwoju. W roku 2001 prowadzono szereg badań hałasu drogowego. Prowadzono badania monitoringowe (stacja monitorowania hałasu drogowego Al. Krasińskiego w Krakowie) oraz krótkookresowe badania w punktach szczególnej uciążliwości, w celu rozpoznania zagrożeń hałasem drogowym. Monitoring punktów szczególnej uciążliwości Monitoring ciągły W roku 2001 prowadzono badania akustyczne na stacji monitoringowej przy Al. Krasińskiego w Krakowie. Poniżej zaprezentowano graficzne porównanie wyników badań z lat Analiza wyników wskazuje na pogarszające się warunki akustyczne wokół punktu pomiarowego, co można zaobserwować na rysunku 60. Równoważny poziom dźwięku za poszczególne lata analizy Równoważny pozim dźwięku, db 74, , , , , ,7 72,4 72,8 Rok 72,4 72,0 Rok 72,8 71,4 70,9 Rok 71,7 72,5 72,5 72,4 Rok 73,1 72,9 Rok 73,3 73,8 73,4 74,2 Rok Rok analizy Rok I półrocze II półrocze Rysunek 60. Poziom hałasu na terenie Krakowa stacja monitoringu Al. Krasińskiego Monitoring okresowy W 2001roku wykonano pomiary w 3 punktach pomiarowych zlokalizowanych przy międzynarodowej drodze E40, tj. w 2 punktach: w Brzesku i w 1 punkcie w Łapczycy. W poniższych tabelach przedstawiono wyniki pomiarów: równoważnego poziomu dźwięku, natężenia ruchu pojazdów, w tym pojazdów ciężkich. 4

5 Równoważny poziom dźwięku L Aeq w db(a) w punktach szczególnej uciążliwości Badany punkt PSU 1 PSU 2 PSU 3 Miejscowość Brzesko Brzesko Łapczyca Wartość progowa w db Jesień 96 79,2 80,2 77,8 Wiosna 97 76,9 79,0 78,9 Jesień 97 79,5 79,5 78,4 Wiosna 98 75,8 78,5 78,1 Jesień 98 78,3 77,9 78,1 Wiosna 99 77,1 79,4 77,9 Jesień 99 76,2 79,7 75,5 Wiosna ,3 78,3 78,0 Jesień ,7 78,8 78,0 Wiosna ,6 79,5 77,4 Jesień ,5 78,4 78,3 Natężenie ruchu pojazdów [poj./h] w punktach szczególnej uciążliwości Badany punkt PSU 1 PSU 2 PSU 3 PSU 1 PSU 2 PSU 3 wszystkie pojazdy pojazdy ciężkie Miejscowość Brzesko Brzesko Łapczyca Brzesko Brzesko Łapczyca Jesień Wiosna Jesień Wiosna Jesień Wiosna Jesień Wiosna Jesień Wiosna Jesień We wszystkich punktach pomiarowych stwierdzono przekroczenie wartości progowej poziomu hałasu tj. 75 db(a). Najwyższe przekroczenie o 4,5 db(a) stwierdzono w punkcie pomiarowym w Brzesku. W listopadzie 2001roku ruch tranzytowy w Brzesku skierowano na obwodnicę, należy więc oczekiwać zmniejszenia się natężenie ruchu oraz poziomu hałasu w badanych punktach w tym mieście. W Łapczycy już od wielu lat poziom hałasu kształtuje się na poziomie 77,4 78,9 db(a) i przekracza progową o 2,4 3,9 db. Hałas drogowy miasto Tarnów Mając na uwadze wzrastający stan zagrożenia hałasem, Delegatura WIOŚ w Tarnowie podjęła badania poziomów hałasu komunikacyjnego drogowego w mieście w porze dziennej. Pomiary hałasu przeprowadzono w 103 punktach pomiarowych. Punkty pomiarowe zlokalizowano przy głównych ciągach i węzłach komunikacyjnych oraz w miejscach szczególnej 5

6 ochrony (żłobki, szpitale, szkoły, przy zwartej zabudowie mieszkalnej). Ogółem wykonano 824 pomiary i przebadano ponad 70 kilometrów dróg. Uśredniony poziom hałasu w mieście L Aeq(śr.) określony jako arytmetyczna równoważnych poziomów dźwięku ze wszystkich punktów pomiarowych, wynosił w 2001 roku 70,9 db(a). Dla porównania uśredniony poziom hałasu, w poprzednich latach wynosił: w Tarnowie w 1983 roku 75,9 db(a), w Tarnowie w 1987 roku 74,0 db(a), w Tarnowie w 1993 roku 72,8 db(a), w Brzesku w 1998 roku 70,1 db(a), w Dąbrowie Tarnowskiej w 1998 roku 68,0 db(a). Stwierdzono obniżanie się uśrednionego poziomu hałasu w mieście Tarnowie z upływem lat. Do spadku poziomu hałasu w mieście przyczyniło się skierowanie w 1995r. ruchu tranzytowego na obwodnicę. Wskaźnik hałaśliwości W, który podaje na jakiej części z łącznej długości przebadanych ulic panuje hałas o określonej wielkości dla miasta Tarnowa: Zakres L Aeq Wskaźnik W 60,0 db(a) 0,0 % 60,1 65,0 db(a) 2,6 % 65,1 70,0 db(a) 19,3 % 70,1 75,0 db(a) 56,1 % powyżej 75,0 db(a) 22,0 % Na żadnej z przebadanych ulic w mieście nie stwierdzono poziomu hałasu mniejszego niż 60 db(a). Udział procentowy ulic, na których hałas nie przekracza 70 db(a) jest niewielki i wynosi 21,9%. Najwięcej jest ulic, na których stwierdzono hałas mieszczący się w granicach db(a). Szczególnie niepokojąco przedstawia się udział procentowy hałasu przekraczającego poziom 75 db(a) 22%. 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 60,1 65,0 db(a) 65,1 70,0 db(a) 70,1 75,0 db(a) 75,0 db(a) Rysunek 61. Współczynnik hałaśliwości W dla Tarnowa 6

7 0,7% 3,0% 5,5% 12,5% 78,3% osobowe dostawcze ciężkie autobusy jednoślady Rysunek 62. Struktura ruchu samochodowego w Tarnowie Hałas linii elektroenergetycznych System przesyłu energii elektrycznej w kraju oparty jest o linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia (WN), linie niskiego napięcia (NN), oraz stacje elektroenergetyczne (rozdzielcze). Układ przesyłowy linii WN przedstawia rysunek 63. Rysunek 63. Układ przesyłowy linii WN w Polsce 7

8 Teren województwa małopolskiego przecinają linie WN 400 kv relacji: Tucznawa Tar nów/rzeszów oraz Tarnów Połaniec, co stanowi ok. 5% całkowitej długości tego rodzaju linii w kraju oraz linie WN 220 kv relacji: Siersza Lubocza, Wanda Lubocza, Wanda Skawina, Skawina Byczyna, Byczyna Będzin oraz Skawina Klikowa, co stanowi ok. 3% całkowitej długości tego rodzaju linii w kraju. Układ linii WN na terenie województwa małopolskiego przedstawia rysunek 64. Rysunek 64. Trasy linii 400 i 220 kv na terenie województwa małopolskiego Pracująca napowietrzna linia elektroenergetyczna WN prądu przemiennego jest liniowym źródłem hałasu. Hałas generowany przez pracującą linię WN spowodowany jest mikrowyładowaniami elektrycznymi na powierzchni przewodów (na skutek ulotu). Zjawisko ulotu występuje wówczas gdy natężenie pola elektrycznego na powierzchni przewodu jest wyższe od krytycznego (natężenia początkowego jonizacji). Dopóki natężenie pola elektrycznego na powierzchni przewodu jest niższe od krytycznego pojawiają się pojedyncze (losowe) mikrowyładowania, natomiast po przekroczeniu wartości krytycznej natężenia pola elektrycznego następuje zjawisko intensywnego ulotu charakteryzującego się regularnymi wyładowaniami na powierzchni przewodu. Hałas linii elektroenergetycznych WN spowodowany zjawiskiem ulotu zależny jest od następujących czynników: parametry techniczne linii (napięcie fazowe, geometria układu przesyłowego, obciążenie), czynniki środowiskowe (warunki atmosferyczne, terenowe, zapylenie), stan techniczny linii. 8

9 Hałas ulotu linii WN jest silnie uzależniony od warunków pogodowych, stanu środowiska, stanu technicznego powierzchni przewodów, oraz charakteryzuje się dużą zmiennością poziomów w czasie i przestrzeni podczas dobrych warunków atmosferycznych. Dopuszczalne wartości poziomów dźwięku w środowisku od linii elektroenergetycznych Dla linii elektroenergetycznych normowany jest tzw. długotrwały średni poziom dźwięku A uwzględniany dla: 16 godzin w ciągu dnia i 8 godzin w porze nocnej. Zagadnienia dopuszczalnych poziomów w środowisku uregulowane zostały przez rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja 1998 r., a ogłoszonego w Dzienniku Ustaw z dnia 1 czerwca 1998 r. w sprawie ochrony środowiska przed hałasem. Dopuszczalne wartości hałasu w środowisku dla linii elektroenergetycznych Lp 1 2 Przeznaczenie terenu Obszary A ochrony uzdrowiskowej Tereny szpitali, domów opieki, zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży Tereny zabudowy mieszkaniowej jedno i wielorodzinnej oraz zabudowy zagrodowej Tereny wypoczynkowo rekreacyjne poza miastem Dopuszczalny poziom hałasu wyrażony długotrwałym, średnim poziomem dźwięku A w db, ekspozycyjnym poziomem dźwięku A w db i równoważnym poziomem dźwięku A w db. Równoważny poziom dźwięku A w db pora dnia przedział czasu odniesienia równy 16 godzinom pora nocy przedział czasu odniesienia równy 8 godzinom Wyniki badań akustycznych linii elektroenergetycznych Jako podstawę do obliczeń i oceny hałasu linii WN można przyjąć równoważny poziom dźwięku L Aeq wyznaczony według Rozporządzenia MOŚZNiL określający 8 i 16 godzin najbardziej niekorzystnych dla pory nocnej i dziennej, lub poziom długotrwały obliczony zgodnie z PN N Różnica pomiędzy poziomem równoważnym L Aeq, zm a tłem akustycznym L Aeq, tła nie powinna być mniejsza niż 6 db. W przypadku niewielkiej fluktuacji tych poziomów podczas pomiarów, nie większej niż ± 1,5 db, dopuszcza się różnicę 3 db. Gdy nie są spełnione powyższe warunki, ocena hałasu linii w danym punkcie pomiarowym nie może być wykonana drogą pomiarową i można stwierdzić, iż hałas generowany przez linię WN nie przekracza wartości w przypadku, gdy zmierzony poziom L Aeq, zm nie przekracza wartości. Obliczony równoważny poziom dźwięku L Aeq dla kilku pomiarów daje podstawę do wyznaczenia wartości średniego poziomu L Aeq śr. W warunkach dobrej pogody poziom ten odpowiada poziomowi L (Aeq)ddp (dla pory dziennej) lub L (Aeq)ndp (dla pory nocnej), natomiast w warunkach złej pogody poziomowi L (Aeq)zp (dla pory dziennej jak i nocnej). Długotrwały równoważny poziom dźwięku A odpowiednio dla pory dziennej (L Aeq,LTd ) i nocnej (L Aeq,LTn ) wyznaczony za okres jednego roku dający podstawę do porównania z wartościami dopuszczalnymi obowiązującymi na obszarze, będącym przedmiotem oceny

10 Zestawienie obliczonych wartości emisji hałasu linii 400 kv w zależności od metody oceny Odległość od skrajnego przewodu [m] Pod skrajnym przewodem Długotrwały równoważny poziom dźwięku wg PN N01339 [db] Równoważny poziom dźwięku, wg rozporządzenia MOŚZNiL [db] dzień noc dobra pogoda zła parametr pogoda L Aeq,LTd L Aeq,LTn L (Aeq)ddp L (Aeq)ndp L (Aeq)zp 37,2 38,2 35,2 34,7 46,6 41,0 40,8 37,7 37,3 48,5 37,7 38,3 34,4 35,2 46,7 40,9 41,4 37,5 38,7 49,0 34,0 34,4 34,2 44,0 36,3 38,7 35,5 46,3 31,3 31,7 41,3 33,6 34,6 43,6 Zestawienie obliczonych wartości emisji hałasu linii 220 kv w zależności od metody oceny Odległość od skrajnego przewodu [m] pod skrajnym przewodem Długotrwały równoważny poziom dźwięku wg PN N01339 [db] Równoważny poziom dźwięku, wg rozporządzenia MOŚZNiL [db] parametr dzień noc dobra pogoda zła pogoda L Aeq,LTd L Aeq,LTn L (Aeq)ddp L (Aeq)ndp L (Aeq)zp 29,2 29,2 39,2 31,8 31,8 41,8 28,3 28,3 38,3 31,3 31,3 41,3 30,2 30,2 40,2 30,2 30,2 40,2 dopusz czalnej dopusz czalnej 10

11 Wnioski z badań hałasu linii elektroenergetycznych W chwili obecnej istnieją dwa dokumenty określające zasady oceny hałasu spowodowanych pracą układów przesyłowych linii WN: rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja 1998 r., norma PN N Hałas. Metody pomiaru i oceny hałasu linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia. Różnica w ocenie dotyczy metody wyznaczania poziomu równoważnego. W rozporządzeniu normatywna określa poziom równoważny obliczony dla 8 (noc) i 16 (dzień) godzin dnia, natomiast norma wyznacza długotrwały równoważny poziom dźwięku uwzględniający stan pogodowy. Jest to różnica na tyle istotna, że w znaczący sposób wpływa na zasięg oddziaływań linii na środowisko. Pomiary akustyczne wykonane w różnych warunkach pogodowych wykazały, dla obowiązujących w rozporządzeniu normatywów: brak oddziaływań akustycznych dla linii 110 kv, niewielkie oddziaływania (niemniej wartości normatywnych) linii 220 kv, istotne oddziaływania (również z przekroczeniami normatywów) przy przesyle energii liniami 400 kv. Na zasięg oddziaływań akustycznych istotny wpływ ma układ izolatorowo przesyłowy (typ słupa, wysokość zawieszenia przewodów, typ wiązki przesyłowej) oraz stan techniczny linii, w tym najbardziej stan przewodów, od którego to stanu uzależniony jest efekt ulotu, którego to pośrednim skutkiem jest emisja hałasu do środowiska. Z uwagi na przesyłanie energii elektrycznej (duże moce przesyłowe na znaczne odległości) najkorzystniejszym rozwiązaniem jest budowa linii o napięciu 400 kv, która przy przesyle takiej samej energii zajmuje najmniejszy pas terenu. Niemniej ze względu na ochronę środowiska sytuacja nie jest już tak jednoznaczna. Linie 110 i 220 kv nie wymagają lub wymagają nieznacznych (tylko w wyjątkowych sytuacjach dla 220 kv) wyznaczania stref obszaru ograniczonego użytkowania z uwagi na emisję hałasu. Dla linii 400 kv strefa ta osiągać może wielkość 100 m pasa terenu wzdłuż linii (2x45m od skrajnego przewodu + szerokość przęsła). Zasięg oddziaływania akustycznego linii elektroenergetycznych WN Równoważny poziom dźwięku, db MOŚZNiL Wartość dopuszczalna PN-N Równoważny poziom dźwięku, db Wartość dopuszczalna MOŚZNiL PN-N Odległość od skrajnego przewodu, m Odległość od skrajnego przewodu, m Linie WN 400 kv Linie WN 220 kv Rysunek 65. Zasięg oddziaływania akustycznego linii WN 11

12 Podstawowe problemy z hałasem Przedstawiony obraz klimatu akustycznego środowiska na terenie województwa małopolskiego skłania do następujących wniosków: 1. Występują korzystne zmiany w przypadku oddziaływań związanych z hałasem przemy słowym i komunalnym. Prowadzone od szeregu lat działania przynoszą efekt w postaci coraz mniejszej liczby zakładów emitujących hałas o wielkościach ponadnormatywnych. Z drugiej strony ciężar gatunkowy spowodowany ilością skarg (z roku na rok jest ich coraz więcej), a tym samym i pomiarów zmienia strukturę z dużych zakładów przemysłowych w kierunku oddziaływań akustycznych związanych z działalnością zakładów rzemieślniczych oraz obiektów usługowych i handlowych zlokalizowanych blisko zabudowy mieszkalnej. 2. Pojawiły się niekorzystne trendy w postaci rozszerzania się terenów zagrożonych aku stycznie przez ruch samochodowy. Prowadzone inwestycje drogowe dla tras szybkiego ruchu oraz znaczący wzrost liczby pojazdów skutkują wzrostem obszarów zagrożonych hałasem i jednocześnie liczby osób narażonych na ponadnormatywny hałas, przy jednocześnie wzrastającym zagrożeniu w porze nocnej. 3. Pojawiają się także pozytywne efekty działań zmierzających do ograniczenia ruchu drogowego w centrum miast (budowa obwodnic) lub jego niekorzystnego oddziaływania na przykład poprzez budowę ekranów akustycznych. 12