Zaçma. prof. dr hab. Maria Hanna Ni ankowska

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zaçma. prof. dr hab. Maria Hanna Ni ankowska"

Transkrypt

1 ul. Olszewskiego 58, Wroc aw Zaçma prof. dr hab. Maria Hanna Ni ankowska

2 Co oferuje OOK SPEKTRUM? KONSULTACJE OKULISTYCZNE WYSOKIEJ KLASY SPECJALIÂCI OKULISTYKA DZIECI CA, PORADNIA DLA S ABOWIDZÑCYCH CHIRURGIA OKA OPERACJE WAD WZROKU krótkowzrocznoêç, nadwzrocznoêç, astygmatyzm laserowe LASIK, EPI-LASIK, TRANS EPI-LASIK wszczep SOCZEWKI FAKIJNEJ w krótkowzrocznoêci niemo liwej do korekty laserowej USUWANIE ZAåMY ultranowoczesne metody wszczepy wieloogniskowe wszczepy korygujàce astygmatyzm OPERACJE SIATKÓWKI wszystkie wskazania WITREKTOMIA usuwanie krwotoków, otwory plamki LECZENIE LASEROWE choroby siatkówki, jaskra LECZENIE INIEKCJAMI DOGA KOWYMI AMD, obrz ki plamki OPERACJE ZEZA UDRO NIANIE DRÓG ZOWYCH u noworodków, dzieci i doros ych OPERACJE ZEWNÑTRZGA KOWE skrzydlik, korekta ustawienia powiek itp. BADANIA DIAGNOSTYCZNE KOMPUTEROWE BADANIE WZROKU BADANIA PROFILAKTYCZNE WCZEÂNIAKÓW DIAGNOSTYKA I PROFILAKTYKA JASKRY Obrazowanie kàta przesàczania AS OCT Visante Obrazowanie w ókien nerwowych i tarczy nerwu wzrokowego OCT Cirrus, HRT III Badanie pola widzenia (perymetria) metodà Humphreya komputerowe monitorowanie zmian Pomiar ciênienia metodà Goldmanna z uwzgl dnieniem gruboêci rogówki Komputerowy pomiar ciênienia Diagnostyka i monitorowanie AMD oraz innych chorób siatkowki najnowszej generacji OCT Cirrus angiografia fluoresceinowa zdj cia barwne dna oka (CUKRZYCA) USG oka i oczodo u DIAGNOSTYKA PRZEDNIEGO ODCINKA OKA Topografia rogówki Badanie gruboêci rogówki (pachymetria) Fotografia zmian w przednim odcinku oka DIAGNOSTYKA ZEZA I KWALIFIKACJA DO OPERACJI

3 Zaçma zajmuje pierwsze miejsce w rankingu przyczyn Êlepoty we wspó czesnym Êwiecie wg statystyk Âwiatowej Organizacji Zdrowia (WHO) Co to jest zaçma zwiàzana z wiekiem? Zaçma jest to post pujàce zm tnienie soczewki. Z czasem prowadzi ono do praktycznej Êlepoty, pozwalajàcej jedynie na zachowanie percepcji Êwiat a. W okresie narastania zaçma mo e dawaç ró norodne zaburzenia widzenia, zale nie od umiejscowienia zm tnieƒ.

4 Zaçma korowa. Obni a ostroêç wzroku, utrudnia widzenie zmierzchowe, rozszczepia Êwiat o i zamazuje kontury. Zaçma jàdrowa. Obni a ostroêç widzenia w dal, a poprawia widzenie z bliska. Bywa d ugo akceptowana przez osoby niewymagajàce dobrego widzenia w dal. 4

5 Zaçma podtorebkowa tylna. Wyst puje cz sto i jest g stym zm tnieniem soczewki w jej tylnym biegunie. Mimo przejrzystoêci pozosta ych cz Êci soczewki wybitnie upoêledza wzrok, gdy le y na osi optycznej (fotografia pokazuje soczewk widzianà z boku). Zaçma ca kowita, przejrza a z twardym bursztynowym jàdrem. Powoduje Êlepot i grozi powik aniami: podwichni ciem soczewki, jaskrà wtórnà. 5

6 Jak i kiedy leczyç zaçm? Nie ma leków, które zapobiegajà lub hamujà rozwój zaçmy. Zm tnia a soczewka musi byç usuni ta operacyjnie i zastàpiona wszczepionà w jej miejsce sztucznà soczewkà wewnàtrzga kowà (implantem IOL) Kiedy poddaç si operacji usuni cia zaçmy? O wyborze momentu, w którym pacjent chce poddaç si operacji usuni cia zaçmy, decyduje jego subiektywne odczucie z ego widzenia, którego nie mo na poprawiç okularami. Wspó czesne metody usuwania zaçmy w systemie chirurgii jednego dnia, a tak e dobry efekt optyczny uzyskiwany niemal bezpoêrednio po operacji wskutek wszczepienia sztucznej soczewki wewnàtrzga kowej przemawiajà za wczesnym usuwaniem zaçmy. Osoba czynna zawodowo stwierdzajàc, e m tniejàca soczewka jest przyczynà dyskomfortu przy prowadzeniu samochodu lub powoduje nieostre widzenie w dal i rozdwajanie si konturów liter z bliska, decyduje si na jej wczesne usuni cie, gdy jest motywowana mo liwoêcià przywrócenia pe nej sprawnoêci wzrokowej niemal bez przerywania swojej aktywnoêci. Osoba w starszym wieku, w obawie przed obcià eniem operacjà, cz sto odwleka decyzj o operacji usuni cia zaçmy z powodu wspó istnienia innych chorób ograniczajàcych jej sprawnoêç. We w aêciwej decyzji powinna pomóc informacja, 6

7 i przed operacjà, w jej trakcie i po operacji nad bezpieczeƒstwem pacjenta czuwa doêwiadczony anestezjolog. W czasie anestezjologicznej wizyty kwalifikacyjnej zapoznaje si on ze stanem ogólnym operowanego i wybiera dla niego najw aêciwszy sposób znieczulenia. Procedura operacyjna jest krótka, a anestezjolog zapewnia jej bezbolesnoêç. Usuni cie zaçmy w mniej zaawansowanym stadium minimalizuje operacyjny uraz oka i pozwala na szybkà optymalizacj widzenia. Przywrócenie sprawnoêci wzrokowej u atwia pacjentowi aktywnoêç zarówno intelektualnà, jak i fizycznà, wp ywajàc pozytywnie na jego samopoczucie. Im póêniej operuje si zaçm, tym d u szy mo e byç okres rekonwalescencji. Usuwanie stwardnia ej soczewki jest bowiem bardziej skomplikowane. Przeciwwskazane jest wi c oczekiwanie na ca kowite zm tnienie soczewki, a tym bardziej utrzymywanie zaçmy przejrza ej. Taki stan grozi powik aniami w postaci podwichni cia soczewki lub wystàpienia wtórnej jaskry. Operacja staje si wtedy konieczna, jest bardziej skomplikowana i nie zawsze pozwala na odzyskanie dobrego widzenia.! Poj cie zaçma dojrza a jest nieaktualne, gdy pochodzi z lat, kiedy nie by o mo liwoêci wszczepiania soczewek, a stosowane metody usuwania zaçm wymaga y wielomiesi cznego okresu rekonwalescencji. 7

8 Jakie znaczenie dla decyzji o usuni ciu zaçmy ma okulistyczna wizyta kwalifikacyjna w OOK SPEKTRUM? Pacjent decyduje si na operacj zaçmy wtedy, gdy przewiduje jej pozytywne efekty. Zaçma cz sto wspó istnieje z innymi chorobami oka. Lekarz operujàcy musi zapoznaç si ze stanem oka osoby przygotowywanej do operacji, a pacjent powinien dowiedzieç si, jakiego efektu mo e oczekiwaç. Wizyta kwalifikacyjna u okulisty operatora przed operacjà zaçmy ma na celu pe ne i wnikliwe zbadanie stanu narzàdu wzroku pacjenta. Zaçma mo e bowiem wyst powaç w oczach dotkni tych jednoczeênie innymi chorobami zwiàzanymi z wiekiem, których skutki uniemo liwià osiàgni cie pe nej ostroêci wzroku, o czym pacjent powinien byç uprzedzony. Choroby te mogà jednak stanowiç dodatkowe wskazanie do usuni cia zaçmy. Zwyrodnienie plamki zwiàzane z wiekiem (AMD) jest cz stym powodem analizy celowoêci wczesnego usuwania zaçmy. Plamka to nazwa tej cz Êci dna oka, która jest po o ona naprzeciw êrenicy. G stoêç nagromadzonych w niej czopków decyduje o wysokiej ostroêci widzenia w dal oraz zdolnoêci precyzyjnego widzenia z bliska. Spodziewany stopieƒ pooperacyjnego odzyskania wzroku zale y od stopnia uszkodzenia plamki. Niekiedy jednak AMD stanowi wskazanie do wczesnego usuni cie zaçmy, pozwalajàc na lepszà kontrol funkcji plamki w tych typach zwyrodnienia, które mo na skutecznie leczyç jedynie na okreêlonym etapie rozwoju. Retinopatia cukrzycowa tak e stanowi wskazanie do wczesnego usuni cia zaçmy, gdy zm tnia a soczewka utrudnia 8

9 kontrolowanie rozwoju oraz leczenie zmian na dnie oka. W tym aspekcie nawet uszkodzenie plamki makulopatia cukrzycowa, mimo gorszego rokowania co do ostroêci wzroku po usuni ciu zaçmy, mo e równoczeênie byç wskazaniem do tej operacji. We wszystkich formach jaskry istnieje wskazanie do wczesnego usuni cia zaçmy. Leczenie jaskry jako choroby nerwu wzrokowego wymaga obserwacji dna oka, które zaçma przes ania. Usuni cie zaçmy poprawia funkcj widzenia nawet wtedy, gdy jest ono ju cz Êciowo uszkodzone przez jaskr. Jaskra w przebiegu zespo u PEX, w której wysokie ciênienie jest spowodowane zablokowaniem odp ywu z ogami z uszczajàcej si soczewki, stanowi zdwojone wskazanie do wczesnego usuni cia zaçmy. Operacja przyczynia si do wyp ukania zanieczyszczeƒ z dróg odp ywu i usuwa ich êród o, co zarówno obni a ciênienie, jak i poprawia rokowanie. Pierwotne zamkni cie kàta stanowi szczególne i mocno uzasadnione wskazanie do wczesnego usuni cia zaçmy, która zwi ksza obj toêç soczewki zamykajàcej kàt przesàczania. Wczesne usuni cie zaçmy mo e go otworzyç, jest wi c równoczeênie operacjà przeciwjaskrowà. Pierwotne Zamkni cie Kàta to stan anatomiczny, typowy dla oczu nadwzrocznych (tzw. dalekowidzów ). Mo e on prowadziç do jaskry objawiajàcej si groênym dla wzroku atakiem. Stwierdzenie takiego stanu przedjaskrowego w oku z zaçmà poczàtkowà jest wskazaniem do jej wczesnego usuni cia (patrz str ). Zobacz tak e: informator SPEKTRUM pt. Jaskra jak leczyç i zapobiegaç? 9

10 Jak ustala si optymalnà dla pacjenta pooperacyjnà refrakcj oka? Mo liwoêç zastàpienia w asnej soczewki wszczepem wewnàtrzga kowym dobranym na miar pozwala zastosowaç takà jego moc optycznà, która mo e zniwelowaç wczeêniejszà wad wzroku. Lekarz, który b dzie przeprowadza operacj, podczas wizyty kwalifikacyjnej pyta pacjenta o jego wymagania wzrokowe zwiàzane m.in. z charakterem pracy i najbardziej przydatnà odleg oêcià optymalnego widzenia, zwracajàc jednoczeênie uwag na koniecznoêç zachowania w przysz oêci takiej optycznej równowagi obu oczu, która pozwoli na dobre obuoczne widzenie w dal i z bliska. Soczewka AcrySof IQ Natural. Po usuni ciu zaçmy pacjent, który zdecydowa si na zastosowanie wszczepu sztucznej soczewki zapewniajàcej normowzrocznoêç, a wi c dobrà ostroêç wzroku w dal bez korekcji, musi u ywaç okulary do bli y o mocy +2,5 lub + 3,0 D. Jest to sytuacja znana ka demu zdrowemu, normowzrocznemu cz owiekowi po 60 roku ycia, gdy wtedy w asna soczewka tak e traci zdolnoêç akomodacji, tzn. przystosowywania si do dobrego widzenia z bliska. Osoba, która by a wczeêniej krótkowidzem i jest przyzwyczajona do noszenia okularów w dal, a czytania 10

11 bez nich, woli zazwyczaj, by jej pooperacyjna refrakcja wynosi a ok. 2,5 lub 3,0 D, tzn. aby okulary w dal korygowa y jej krótkowzrocznoêç jak dawniej, a jednoczeênie aby mog a dobrze widzieç bez okularów z odleg oêci cm. Innym rozwiàzaniem jest tzw. monowizja. Polega ona na pooperacyjnej normowzrocznoêci jednego oka, przy za o eniu niskiej krótkowzrocznoêci, ok. 2,5 D, oka drugiego. Pozwala to widzieç w dal i czytaç bez okularów. W takich przypadkach pacjent powinien jednak u ywaç korekcji okularowej do dali podczas prowadzenia samochodu. Podobnie przy d ugotrwa ej pracy z bliskiej odleg oêci odpowiednie okulary dajà pe ny komfort widzenia obuocznego. Sà te pacjenci, który chcà uniezale niç si od okularów zarówno przy patrzeniu w dal, jak i z bliska. Najcz Êciej sà to dalekowidze, noszàcy na sta e okulary z soczewkami +, które muszà zmieniaç na silniejsze do bli y. Majà oni mo liwoêç wszczepienia implantu wieloogniskowego, który pozwala na widzenie w dal i z bliska bez zmiany okularów. Dla zapewnienia komfortu widzenia implant ten powinien byç wszczepiony do obu oczu (zobacz str. 15). Soczewka wieloogniskowa AcrySof IQ ReSTOR. 11

12 W jaki sposób oblicza si moc optycznà wszczepu (IOL), aby uzyskaç po àdanà refrakcj operowanego oka? Ostatnim elementem wizyt przygotowawczych przed usuni ciem zaçmy w OOK SPEKTRUM jest dokonanie pomiarów biometrycznych oka pacjenta. Na podstawie tych pomiarów zostaje obliczona moc optyczna implantowanej soczewki. Biometria optyczna jest obecnie najnowoczeêniejszà i najdok adniejszà metodà pomiarów. W OÊrodku Okulistyki Klinicznej SPEKTRUM do obliczania mocy wszczepów wewnàtrzga kowych u ywany jest wysoko zaawansowany technologicznie aparat IOL-Master firmy Zeiss. Pomiary wykonywane sà metodà bezdotykowà. Ich wynik, wraz z pisemnà informacjà o zamierzonej, ustalonej z pacjentem pooperacyjnej refrakcji oka oraz o wybranym rodzaju wszczepu (IOL), stanowi podstaw dokonywanego komputerowo obliczenia jego mocy optycznej. Wynik tej kalkulacji pozwala przygotowaç indywidualnie dobranà soczewk IOL, która, opatrzona nazwiskiem pacjenta, oczekuje na niego w sali operacyjnej. Biometria akustyczna (USG) musi byç stosowana w przypadkach, w których zaawansowana zaçma uniemo liwia pomiary optyczne. Wykonuje jà lekarz, przyk adajàc do oka sond ultrasonograficznà. Nale y jednak pami taç, e operacja usuni cia zaçmy jest wykonywana przez naci cie rogówki, która jest bardzo wa nà sk adowà uk adu optycznego oka. Proces gojenia, indywidualny dla ka dej osoby, mo e niekiedy powodowaç takie odchylenia od wczeêniej zak adanych parametrów optycznych oka, e b dzie to wymaga o skorygowania okularami. 12

13 Jakim rodzajem wszczepu wewnàtrzga kowego mo na zastàpiç usuni tà soczewk? Oddzia operacyjny OOK SPEKTRUM oferuje pacjentom soczewki wewnàtrzga kowe, które pod wzgl dem swoich w aêciwoêci odpowiadajà najwy szym standardom Êwiatowym. Wszczepiana soczewka wewnàtrzga kowa powinna cechowaç si wysokimi walorami optycznymi, zdolnoêcià zabezpieczania wn trza oka przed promieniami ultrafioletowymi oraz doskona à elastycznoêcià, która umo liwia jej wszczepienie poprzez zminimalizowane ci cie operacyjne. Wszczepienie zrolowanej sztucznej soczewki wewnàtrzga kowej (implant). Rozpr ony implant soczewki pseudoakomodujàcej w torebce w asnej usuni tej soczewki. 13

14 Implanty soczewkowe z rodziny AcrySof IQ Natural stosowane w OOK SPEKTUM posiadajà te cechy. ElastycznoÊç implantu pozwala na jego zrolowanie wewnàtrz przyrzàdu dzia ajàcego na zasadzie strzykawki oraz natychmiastowe rozpr enie si po wstrzykni ciu do o a w asnej torebki soczewki. Zawieszona na fizjologicznym aparacie wi zad owym implantowana soczewka utrzymuje na trwa e w a- Êciwe po o enie zarówno pod wzgl dem anatomicznym, jak i optycznym. Posiada ona filtr ultrafioletu (UV) oraz ó tawe zabarwienie poch aniajàce szkodliwà dla receptorów siatkówki cz Êç widma niebieskiego. Jest to istotne dla oczu zagro onych zwyrodnieniem plamki zwiàzanym z wiekiem (AMD). Barwa implantu nie zmienia jednak subiektywnego odbioru kolorów. Eliminacja efektu obwodowego zniekszta cenia obrazu (ryc. A) jest dodatkowà w aêciwoêcià asferycznych soczewek AcrySof IQ Natural (ryc. B). Ryc. A Ryc. B 14

15 Soczewki wieloogniskowe AcrySof IQ ReSTOR pozwalajà na dobre widzenie zarówno z bliska, jak i z daleka. Cechuje je z o ona konstrukcja, która polega na innych w aêciwoêciach optycznych w centralnej cz Êci wszczepu, a innych w jej cz Êci oko ocentralnej. Dzi ki temu, wykorzystujàc zjawisko zw ania si êrenicy przy patrzeniu z bliska i jej poszerzenie przy patrzeniu w dal, mo na ograniczyç u ywanie okularów. Decyzja o wyborze typu implantowanej soczewki musi byç jednak podj ta po konsultacji z lekarzem przeprowadzajàcym operacj, który po analizie indywidualnych cech oka, a tak e potrzeb pacjenta, pomaga wybraç optymalny dla niego typ implantu. 15

16 Co daje pacjentowi poddajàcemu si operacji zindywidualizowana opieka anestezjologiczna w OOK SPEKTRUM? Zespó anestezjologiczny, z o ony z lekarzy i piel gniarek ze znajomoêcià specyfiki okulistycznych operacji mikrochirurgicznych, ma za zadanie zapewniç pacjentowi bezpieczeƒstwo oraz pe ny fizyczny i psychiczny komfort przed operacjà, podczas jej trwania i po operacji. Anestezjolog, aby zapewniç pe ne bezpieczeƒstwo pacjentowi, który chce poddaç si operacji usuni cia zaçmy, musi wczeêniej zapoznaç si z jego stanem zdrowia. Przedoperacyjna konsultacja anestezjologiczna obejmuje wywiad chorobowy, badanie fizykalne pacjenta oraz ocen jego wyników EKG i analiz laboratoryjnych. Na tej podstawie anestezjolog decyduje o mo liwoêci i Êrodkach zapewnienia pacjentowi pe nego bezpieczeƒstwa w czasie operacji. Metoda znieczulenia (znieczulenie miejscowe kroplowe lub przewodowe, a ze szczególnych wskazaƒ równie znieczulenie ogólne), jak równie premedykacja, sà indywidualnie dobierane i omawiane z chorym w sposób pozwalajàcy na wyeliminowanie jego niepokoju przedoperacyjnego. Godzin przed operacjà piel gniarka anestezjologiczna przyjmuje b dàcego na czczo pacjenta w sali przedoperacyjnej i przygotowuje go do znieczulenia wykonywanego przez lekarza anestezjologa. 16

17 W czasie operacji anestezjolog monitoruje stan ogólny pacjenta, zapewniajàc mu bezpieczeƒstwo oraz poczucie dobrostanu. Po usuni ciu zaçmy pacjent przez 1 godzin odpoczywa w pokoju pooperacyjnym, gdzie nad jego stanem ogólnym czuwa piel gniarka anestezjologiczna. Mo e tu rozmawiaç z rodzinà, jest pocz stowany goràcym lub zimnym napojem, mo e zjeêç Êniadanie. W jaki sposób usuwa si zaçm w OOK SPEKTRUM, aby zminimalizowaç uraz operacyjny? Istota wspó czesnej metody usuwania zaçmy polega na fakoemulsyfikacji, tzn. rozdrobnieniu soczewki wewnàtrz jej w asnej torebki. Po wyssaniu i wyp ukaniu rozdrobnionych mas oczyszczona z nich torebka, utrzymywana na fizjologicznym miejscu przez aparat wi zad owy, stanowi o e dla wszczepu sztucznej soczewki. Do fakoemulsyfikacji mas zaçmowych konieczna jest energia. Najcz Êciej jest to energia ultradêwi kowa, emitowana w obr bie soczewki przez wprowadzonà do niej g owic. Wraz z zaawansowaniem zaçmy wzrasta jej twardoêç, a co za tym idzie do rozdrobnienia mas zaçmowych konieczna jest zarówno wi ksza moc energii, jak i d u szy czas jej stosowania. Nie jest to oboj tne dla wra liwych tkanek oka, szczególnie dla rogówki, w której mogà wystàpiç zamglenia zwiàzane z urazem operacyjnym. 17

18 ! Oddzia Operacyjny OOK SPEKTRUM dysponuje najbardziej technologicznie zaawansowanym aparatem do fakoemulsyfikacji zaçmy. Jest to System INFINITI firmy Alcon. Przy usuwaniu zaçm twardych system INFINITI zwi ksza bezpieczeƒstwo operowanego oka, stosujàc technologi OZiL, która dzi ki oscylacyjnemu ruchowi g owicy rozdrabniajàcej soczewk minimalizuje zarówno energi ultradêwi kowà, jak i czas zabiegu. Przy usuwaniu zaçm mi kkich system INFINITI maksymalizuje bezpieczeƒstwo poprzez ca kowite wyeliminowanie energii ultradêwi kowej i zastàpienie jej energià strumienia p ynu technologia AquaLase (tzw. fako wodne ). Minimalizacja ci cia operacyjnego z u yciem systemu INFINITI jest mo liwa dzi ki koaksjalnej budowie g owicy wprowadzanej do wn trza ga ki. D ugoêç ci cia w rogówce wynosi zaledwie 2,2 mm, a g adkie i samodociskajàce si pod wp ywem ciênienia wewnàtrzga kowego brzegi rany zapewniajà jej pooperacyjnà szczelnoêç bez u ywania szwów. Brak szwu zwi ksza komfort pooperacyjny, tak e eliminuje trwa e zmiany krzywizny rogówki (astygmatyzm). 18

19 Jaki jest przebieg opieki pooperacyjnej w OOK SPEKTRUM? Wszystkie przedoperacyjne badania kwalifikacyjne pacjenta prowadzone przez okulist -operatora, anestezjologa oraz personel pomocniczy, a tak e przedstawiona ni ej pooperacyjna opieka lekarska mieszczà si w ofercie szeroko rozumianej procedury usuni cia zaçmy wykonywanej przez OOK SPEKTRUM. W dniu operacji, po oko o godzinnej obserwacji w sali pooperacyjnej, pacjent udaje si do domu z okiem zabezpieczonym opatrunkiem na czas podró y. W karcie informacyjnej, zawierajàcej opis operacji, sà wymienione przepisane mu leki oraz godziny ich stosowania, a tak e godzina wizyty kontrolnej w dniu nast pnym. Leki stosowane pooperacyjnie to krople antybiotykowo-steroidowe. W przypadku uczucia suchoêci operowanego oka lub piasku pod powiekami, który jest wynikiem przedoperacyjnego odka ania powierzchni oka oraz jego znieczulania, pacjent powinien zastosowaç nawil anie oka za pomocà sztucznych ez. Opatrunek oka operowanego mo e zostaç zdj ty po przyjeêdzie do domu w przypadku operacji w znieczuleniu kroplowym. W przypadku znieczulenia iniekcjami oko oga kowymi utrzymujàca si przez kilka godzin zmniejszona ruchomoêç powiek i operowanego oka powoduje dyskomfort widzenia obuocznego, dlatego te pacjent czuje si lepiej z opatrunkiem, który powinien pozostawaç na oku przez ca y dzieƒ. W dniu operacji nie ma adnych szczególnych ograniczeƒ w uczestniczeniu w yciu rodzinnym, oglàdaniu TV itp. 19

20 Krople antybiotykowo-steroidowe w dniu operacji powinny byç podawane do operowanego oka co 3 godz. Przed snem chory powinien przemyç delikatnie powieki i okolice oka za pomocà sterylnego gazika przegotowanà wodà lub roztworem soli fizjologicznej, powstrzymujàc si od mycia twarzy wodà wodociàgowà. Po zakropleniu leku oko zas ania si nowym, sterylnym opatrunkiem. W celu ochrony przed przypadkowym uciskiem oka w czasie snu wskazane jest na o enie na opatrunek sztywnej, plastikowej os onki, która powinna zostaç starannie przyklejona do skóry czo a i policzka antyalergicznym przylepcem. Nazajutrz po operacji pacjent zdejmuje opatrunek, przemywa okolice oka analogicznie jak przed snem i do czasu wizyty kontrolnej podaje do oka co 3 godz. krople. W czasie kontrolnej wizyty okulistycznej w pierwszym dniu po operacji pacjent ocenia swoje samopoczucie i zostaje poddany badaniu ostroêci wzroku, ciênienia wewnàtrzga kowego, a tak e szczegó owej biomikroskopowej kontroli operowanego oka. W zale noêci od wyniku badania zostajà ustalone dalsze zalecenia terapeutyczne, kolejna wizyta kontrolna (do 7 8 dni) oraz przewidywany termin powrotu do aktywnoêci zawodowej. Wynik drugiej obowiàzkowej kontroli pooperacyjnej decyduje o wyznaczeniu przez lekarza, który prowadzi operacj, kolejnych wizyt. Docelowe okulary korekcyjne zapewniajàce widzenie obuoczne mogà byç przepisane dopiero po pe nej stabilizacji stanu refrakcji operowanego oka, najcz Êciej po kilku tygodniach. 20

21 Jakie sà w Êwietle wczeêniej opisanej procedury operacji wspó czesne wskazania do usuni cia soczewki? Wspó czesne metody mikrochirurgii okulistycznej oraz mo liwoêci zastàpienia w asnej soczewki wysokiej jakoêci implantem zwi kszajà zarówno bezpieczeƒstwo zabiegu, jak i jego efekt funkcjonalny. Powoduje to poszerzenie wskazaƒ operacyjnych. Usuwanie zaçmy poczàtkowej Obecna technika operacji zaçmy pozwala na jej wykonywanie w systemie chirurgii jednego dnia, a ma a i samouszczelniajàca si rana operacyjna, która nie wymaga zak adania szwu oraz krótkotrwa oêç zabiegu wp ywajà na minimalizacj powik aƒ oraz szybkà rehabilitacj wzrokowà. Z tego powodu aktualnie wskazaniem do usuni cia zaçmy jest subiektywnie odczuwany dyskomfort widzenia. Takie post powanie znajduje obiektywne uzasadnienie w tym, i odzyskanie pe nej sprawnoêci wzrokowej po usuni ciu zaçmy we wczesnym okresie zm tnienia soczewki jest pe niejsze i szybsze. A zatem wczesna operacja, z szybkim powrotem do aktywnoêci, przynosi korzyêci nie tylko w wymiarze jednostkowym, ale tak e spo- ecznym i ekonomicznym. Chirurgiczna korekcja wysokich wad wzroku przez wymian soczewki Mo liwoêç wymiany w asnej soczewki na odpowiednio dobrany implant o mocy korygujàcej wysokà wad refrakcji stanowi dobre rozwiàzanie w tych przypadkach, w których stopieƒ wady przekracza granice mo liwoêci laserowej chirurgii refrakcyjnej. 21

22 W wysokiej krótkowzrocznoêci takie post powanie jest wskazane szczególnie przy rozpoczynajàcym si rozwoju zaçmy, zwi kszajàcej krótkowzrocznoêç i wybitnie pogarszajàcej widzenia. W wysokiej nadwzrocznoêci usuni cie soczewek i zastosowanie implantu stanowi dodatkowo sk adowà leczenia Jaskry Pierwotnie Zamkni tego Kàta (JPZK). Oczy nadwzroczne sà anatomicznie predysponowane do jaskry tego typu i badanie za pomocà OCT VISANTE mo- e wykazaç w nich istnienie Pierwotnego Zamkni cia Kàta na wi kszej lub mniejszej cz Êci obwodu. Stanowi to stan przedjaskrowy, a wczesne usuni cie m tniejàcej soczewki jest leczeniem profilaktycznym. Ryciny na stronie 23. przedstawiajà obraz przedniego odcinka oka z zaznaczonym szczelinowato wàskim dost pem do szczytu kàta utworzonego przez rogówk i le àcà na soczewce t czówk (ko o ó te, ryc. A). W stanie poszerzenia êrenicy fa dy t czówki stykajàc si z rogówkà, ca kowicie odcinajà dost p cieczy wodnistej do szczytu kàta przesàczania, gdzie znajdujà si drogi odp ywu (ko o czerwone, ryc. A). Po usuni ciu m tniejàcej soczewki i zastàpieniu jej implantem kàt rogówkowo-t czówkowy jest szeroki i nie zamyka dost pu cieczy wodnistej do dróg odp ywu nawet po rozszerzeniu êrenicy (ko a zielone, ryc. B). PAMI TAJ! W oczach nadwzrocznych, w których z wiekiem wyst puje Pierwotne Zamkni cie Kàta ze wzrostem ciênienia prowadzàcym do jaskry, usuni cie soczewki otwiera naturalnà drog odp ywu cieczy wodnistej i stanowi skuteczne, przyczynowe leczenie przeciwjaskrowe.

23 Ryc. A Obrazowanie przedniego odcinka za pomocà aparatu OCT VISANTE pokazuje, jak skuteczne jest wczesne usuni cie zaçmy w oku, w którym dochodzi do zamkni tego kàta w wyniku sfa dowania t czówki przy rozszerzeniu si êrenicy (ryc. A, po prawej). Ryc. B Ryc. B. to obraz szerokiego dost pu do kàta przesàczania w drugim oku tej samej osoby, w którym zosta a usuni ta zaçma. Stan ten nie zmienia si mimo rozszerzenia êrenicy (ryc. B, po prawej). Zobacz tak e: informator SPEKTRUM pt. Jaskra jak leczyç i zapobiegaç? 23

24 Czy operacja zaçmy jest ca kowicie bezpieczna i nie grozi adnymi powik aniami? Post p technologiczny, jaki dokona si wdziedzinie techniki usuwania zaçmy niezwykle zwi kszy bezpieczeƒstwo tej operacji, nie móg jednak wstu procentach znieêç ryzyka, które wià e si z ka dym naruszeniem ciàg oêci tkanek, zw aszcza organu tak wra liwego, jakim jest oko. Zespó operatorów OOK Spektrum posiada wysokie kwalifikacje i du e doêwiadczenie zawodowe. Bezpieczeƒstwo ich dzia aƒ wspomaga tak e wysoka jakoêç instrumentów i materia ów, którymi si pos ugujà. Wspomaga je równie staranne przygotowanie przedoperacyjne, majàce na celu takie poznanie stanu okulistycznego i ogólnego pacjenta, które sprowadza do minimum zdarzenia nieprzewidziane. Pisemna zgoda na poddanie si operacji usuni cia soczewki i wszczepienia implantu jest wymagana przez prawo. Zgoda ta powinna byç wyrazem przemyêlanej decyzji, podj tej tak e ze ÊwiadomoÊcià, i zdarzeƒ nieprzewidzianych nigdy nie udaje si wyeliminowaç ca kowicie. Ta broszura, z której treêcià sam pacjent, jak i jego otoczenie, mo e zapoznaç si przed wizytami kwalifikacyjnymi, ma na celu u atwienie mu zrozumienia istoty operacji oraz istniejàcych w jego przypadku wskazaƒ. U atwiaç powinna tak e rozmowy z okulistà i operatorem oraz w aêciwà ocen przewidywanego wyniku operacji w zestawieniu z innymi, wspó istniejàcymi chorobami oka. Wszystko to powinno zmniejszyç l k przed operacjà. Mamy nadziej, ze nasza inicjatywa informacyjna osiàgnie zamierzone cele. Copyright by M.H. Ni ankowska, Wroc aw 2010

25

26

27

28 Kierownictwo: prof. dr hab. M. Hanna Ni ankowska Zapewniamy pe ne SPEKTRUM leczenia okulistycznego NASI SPECJALIÂCI Prof. dr hab. Maria Hanna Ni ankowska Dr n. med. Marek åwirko Dr n. med. Magdalena Koziorowska Dr n. med. Jaros aw Marek Dr n. med. Maria Muzyka-Woêniak Dr n. med. Jolanta Oficjalska Dr n. med. ukasz Szelepin Dr n. med. Hanna Zajàc-Pytrus SPECJALIÂCI WSPÓ PRACUJÑCY Dr n. med. Aneta Hill-Bator Dr n. med. Joanna Jakubaszko-Jab oƒska Dr n. med. Rados aw Kaczmarek Dr n. med. Patrycja Krzy anowska-berkowska Dr n. med. Krystyna Pellar Lek. specj. ch. oczu Ewa Anielska Lek. specj. ch. oczu Anna Barç Lek. specj. ch. oczu Piotr Marszalik Lek. specj. ch. oczu Beata Szwacz Lek. specj. ch. oczu Maria Turska OÊrodek Okulistyki Klinicznej SPEKTRUM Sp. z o.o. ul. Olszewskiego 58, Wroc aw, biuro@spektrum.wroc.pl, fax: Godziny otwarcia oraz rejestracja Pn. Pt. godz. 07:30 19:30, Sob. godz. 08:00 14:00 tel , , Umowy z ubezpieczycielami Tel. kom wy àcznie us ugi odp atne Akceptowane formy p atnoêci karty kredytowe, gotówka, przelewy bankowe

Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu

Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu Jak ju wspomniano, kinesiotaping mo e byç stosowany jako osobna metoda terapeutyczna, jak równie mo e stanowiç uzupe nienie innych metod fizjoterapeutycznych.

Bardziej szczegółowo

OPERACYJNE USUNIĘCIE ZAĆMY POŁĄCZONE Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI

OPERACYJNE USUNIĘCIE ZAĆMY POŁĄCZONE Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI OPERACYJNE USUNIĘCIE ZAĆMY POŁĄCZONE Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI Szanowni Państwo, Rutynowe badanie okulistyczne wykazało u Pani/Pana obecność zaćmy, która powoduje zaburzenia widzenia w jednym lub

Bardziej szczegółowo

Zaćma. Sandra Zuziak 2013-07-29

Zaćma. Sandra Zuziak 2013-07-29 Zaćma Sandra Zuziak 1 Zaćma zajmuje pierwsze miejsce w rankingu przyczyn ślepoty we współczesnym świecie wg statystyk Światowej Organizacji Zdrowia www.korektorzdrowia.pl 2 Definicja Zaćma (łac. cataracta)

Bardziej szczegółowo

PORADNIK PACJENTA ZAĆMA. Prawidłowe widzenie. Początkowe stadium choroby. Zaawansowane stadium choroby

PORADNIK PACJENTA ZAĆMA. Prawidłowe widzenie. Początkowe stadium choroby. Zaawansowane stadium choroby PORADNIK PACJENTA ZAĆMA Prawidłowe widzenie Początkowe stadium choroby Zaawansowane stadium choroby Zaćma definicja SCHEMAT OKA ROGÓWKA SIATKÓWKA ZDROWA SOCZEWKA W zdrowym oku światło dostaje się do oka

Bardziej szczegółowo

Glaucoma-profi laxis 2015

Glaucoma-profi laxis 2015 bezpłatny zestaw pomiarów: pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego metodą bezkontaktową pachymetria (mierzenie grubości rogówki) autorefraktometria (komputerowy pomiar wad widzenia) Glaucoma-profi laxis 2015

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie podczerwone

Promieniowanie podczerwone Promieniowanie podczerwone Charakterystyka czynnika Dla okreêlenia promieni podczerwonych cz sto u ywa si skrótu angielskiego terminu Infra Red IR. Promieniowaniem podczerwonym nazywamy promieniowanie

Bardziej szczegółowo

Spis treêci. Rozdzia 1 Ga ka oczna, narzàdy dodatkowe oka, unaczynienie i unerwienie. Anatomia stosowana... 1

Spis treêci. Rozdzia 1 Ga ka oczna, narzàdy dodatkowe oka, unaczynienie i unerwienie. Anatomia stosowana... 1 Rozdzia 1 Ga ka oczna, narzàdy dodatkowe oka, unaczynienie i unerwienie. Anatomia stosowana.... 1 Rozdzia 2 Badanie okulistyczne i testy diagnostyczne...................................... 13 2.1. Badanie

Bardziej szczegółowo

Automatyczne Systemy Infuzyjne

Automatyczne Systemy Infuzyjne Automatyczne Systemy Infuzyjne Wype nienie luki Nie ma potrzeby stosowania skomplikowanych i czasoch onnych udoskonaleƒ sprz tu infuzyjnego wymaganych do specjalistycznych pomp. Pompy towarzyszàce pacjentowi

Bardziej szczegółowo

Zmiany pozycji techniki

Zmiany pozycji techniki ROZDZIAŁ 3 Zmiany pozycji techniki Jak zmieniać pozycje chorego w łóżku W celu zapewnienia choremu komfortu oraz w celu zapobieżenia odleżynom konieczne jest m.in. stosowanie zmian pozycji ciała chorego

Bardziej szczegółowo

JASKRA SIATKÓWKA. Zaćma ROGÓWKA OKULISTYKA DZIECIĘCA CHIRURGIA REFRAKCYJNA

JASKRA SIATKÓWKA. Zaćma ROGÓWKA OKULISTYKA DZIECIĘCA CHIRURGIA REFRAKCYJNA JASKRA SIATKÓWKA Zaćma ROGÓWKA OKULISTYKA DZIECIĘCA CHIRURGIA REFRAKCYJNA Copyright American Academy of Ophthalmology, October 2013 www.aao.org 2013 PODSUMOWANIE ZAŁOŻEŃ DLA ZALECANYCH ALGORYTMÓW POSTĘPOWANIA

Bardziej szczegółowo

IMPORT PRZELEWÓW. 1. Schemat dzia ania funkcji IMPORT PRZELEWÓW 2. 2. Dodatkowe zabezpieczenia funkcjonalnoêci IMPORT PRZELEWÓW 2

IMPORT PRZELEWÓW. 1. Schemat dzia ania funkcji IMPORT PRZELEWÓW 2. 2. Dodatkowe zabezpieczenia funkcjonalnoêci IMPORT PRZELEWÓW 2 IMPORT PRZELEWÓW 1. Schemat dzia ania funkcji IMPORT PRZELEWÓW 2 2. Dodatkowe zabezpieczenia funkcjonalnoêci IMPORT PRZELEWÓW 2 3. Funkcja IMPORT PRZELEWÓW - najcz Êciej zadawane pytania 3 4. Import plików

Bardziej szczegółowo

BEZPIECZE STWO PRACY Z LASERAMI

BEZPIECZE STWO PRACY Z LASERAMI BEZPIECZE STWO PRACY Z LASERAMI Szkodliwe dzia anie promieniowania laserowego dotyczy oczu oraz skóry cz owieka, przy czym najbardziej zagro one s oczy. Ze wzgl du na kierunkowo wi zki zagro enie promieniowaniem

Bardziej szczegółowo

Programy badań przesiewowych Wzrok u diabetyków

Programy badań przesiewowych Wzrok u diabetyków Programy badań przesiewowych Wzrok u diabetyków Dokładniejsze badania i leczenie retinopatii cukrzycowej Closer monitoring and treatment for diabetic retinopathy Ważne informacje o ochronie zdrowia Important

Bardziej szczegółowo

Czerwcowe spotkania ze specjalistami. Profilaktyka jaskry. Marek Rzendkowski Pryzmat-Okulistyka, Gliwice

Czerwcowe spotkania ze specjalistami. Profilaktyka jaskry. Marek Rzendkowski Pryzmat-Okulistyka, Gliwice Czerwcowe spotkania ze specjalistami Profilaktyka jaskry Marek Rzendkowski Pryzmat-Okulistyka, Gliwice Gliwice, czerwiec 2018 Co robić żeby czegoś nie przeoczyć?... - Wada wzroku - okulary - Jaskra ważna

Bardziej szczegółowo

NAJNOWSZE METODY LECZENIA ZAĆMY

NAJNOWSZE METODY LECZENIA ZAĆMY NAJNOWSZE METODY LECZENIA ZAĆMY CZAS NA ZMIANY Kliniki Okulistyczne Intermedica od wielu lat intensywnie rozwijają się, zachowując niezmiennie najwyższe standardy w przeprowadzaniu zabiegów usuwania zaćmy.

Bardziej szczegółowo

Aktywność fizyczna CEL/42/07/09. Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy

Aktywność fizyczna CEL/42/07/09. Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy CEL/42/07/09 Aktywność fizyczna Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Ćwiczenia i gimnastyka są korzystne dla każdego, a w szczególności dla osób chorych na cukrzycę. Regularny ruch pomaga

Bardziej szczegółowo

Kifoplastyka i wertebroplastyka

Kifoplastyka i wertebroplastyka Opracowanie zawiera opis przebiegu operacji wraz ze zdjęciami śródoperacyjnymi. Zawarte obrazy mogą być źle tolerowane przez osoby wrażliwe. Jeśli nie jesteście Państwo pewni swojej reakcji, proszę nie

Bardziej szczegółowo

PRZYJĘCIE NA LECZENIE DO SZPITALA

PRZYJĘCIE NA LECZENIE DO SZPITALA PRZYJĘCIE NA LECZENIE DO SZPITALA (Część 3 Ustawy o zdrowiu psychicznym z 1983 roku [Mental Health Act 1983]) 1. Imię i nazwisko pacjenta 2. Imię i nazwisko osoby sprawującej opiekę nad pacjentem ( lekarz

Bardziej szczegółowo

Proces wprowadzania nowo zatrudnionych pracowników

Proces wprowadzania nowo zatrudnionych pracowników Proces wprowadzania nowo zatrudnionych pracowników poradnik dla bezpoêredniego prze o onego wprowadzanego pracownika WZMOCNIENIE ZDOLNOÂCI ADMINISTRACYJNYCH PROJEKT BLIèNIACZY PHARE PL03/IB/OT/06 Proces

Bardziej szczegółowo

CENNIK USŁUG WARSZAWA

CENNIK USŁUG WARSZAWA CENNIK USŁUG WARSZAWA Cennik_waw_ver.1/2019 z dnia 18.03.2019 Obowiązuje od dnia 18.03.2018 LASEROWA KOREKCJA WZROKU - dotyczy zabiegu jednego oka pacjent przekroczył 4 miesięczny okres ważności badania)...

Bardziej szczegółowo

USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ

USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI CO TO JEST ZAĆMA (KATARAKTA)? Zaćma jest to zmętnienie soczewki oka, które w różnym stopniu może upośledzać ostrość widzenia. Soczewka

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJ CEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2013

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJ CEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2013 Zawód: ortoptystka Symbol cyfrowy zawodu: 322[05] Numer zadania: 1 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu 322[05]-01-132 Czas trwania egzaminu: 180 minut ARKUSZ EGZAMINACYJNY

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA. z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw 1) Dziennik Ustaw Nr 237 13670 Poz. 1654 1654 USTAWA z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U.

Bardziej szczegółowo

NOWA JAKOŚĆ WIDZENIA USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI INFORMATOR DLA PACJENTÓW

NOWA JAKOŚĆ WIDZENIA USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI INFORMATOR DLA PACJENTÓW USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI INFORMATOR DLA PACJENTÓW CO TO JEST ZAĆMA (KATARAKTA)? Zaćma jest to zmętnienie soczewki oka, które w różnym stopniu może upośledzać

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ.

INSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ. INSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ. I. UWAGI OGÓLNE. 1. Dostarczanie posiłków, ich przechowywanie i dystrybucja musza odbywać się w warunkach zapewniających

Bardziej szczegółowo

VADEMECUM. Rehabilitacja. Rehabilitacja w warunkach ambulatoryjnych. Rehabilitacja w warunkach domowych

VADEMECUM. Rehabilitacja. Rehabilitacja w warunkach ambulatoryjnych. Rehabilitacja w warunkach domowych Rehabilitacja Rehabilitacja to kompleksowe post powanie, które ma na celu przywrócenie pe nej lub mo liwej do osi gni cia sprawno ci zycznej i psychicznej, zdolno ci do pracy i zarobkowania oraz zdolno

Bardziej szczegółowo

NOWA JAKOŚĆ WIDZENIA USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI INFORMATOR DLA PACJENTÓW

NOWA JAKOŚĆ WIDZENIA USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI INFORMATOR DLA PACJENTÓW USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI INFORMATOR DLA PACJENTÓW CO TO JEST ZAĆMA (KATARAKTA)? Zaćma jest to zmętnienie soczewki oka, które w różnym stopniu może upośledzać

Bardziej szczegółowo

USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI

USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI INFORMATOR DLA PACJENTÓW USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI CO TO JEST ZAĆMA (KATARAKTA)? Zaćma jest to zmętnienie soczewki oka, które w różnym stopniu może upośledzać

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 6 listopada 2003 r.

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 6 listopada 2003 r. Dziennik Ustaw Nr 199 13762 Poz. 1949 i 1950 c) choroby trzustki upoêledzajàce jej czynnoêç wydzielniczà, d) przepukliny brzuszne, e) inne choroby uk adu pokarmowego upoêledzajàce 9) choroby uk adu moczowo-p

Bardziej szczegółowo

Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności wydaje:

Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności wydaje: Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności wydaje: orzeczenia o niepełnosprawności dla osób, które nie ukończyły 16 roku życia, orzeczenia o stopniu niepełnosprawności dla osób, które ukończyły

Bardziej szczegółowo

NOWA JAKOŚĆ WIDZENIA USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI INFORMATOR DLA PACJENTÓW

NOWA JAKOŚĆ WIDZENIA USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI INFORMATOR DLA PACJENTÓW USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI INFORMATOR DLA PACJENTÓW CO TO JEST ZAĆMA (KATARAKTA)? Zaćma jest to zmętnienie soczewki oka, które w różnym stopniu może upośledzać

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 paêdziernika 2002 r. w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki.

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 paêdziernika 2002 r. w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki. 1565 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 paêdziernika 2002 r. w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki. Na podstawie art. 95 ust. 4 ustawy z dnia 6 wrzeênia 2001 r. Prawo farmaceutyczne

Bardziej szczegółowo

1. Najnowsze dane dotyczące zapotrzebowania energetycznego w okresie wzrostu

1. Najnowsze dane dotyczące zapotrzebowania energetycznego w okresie wzrostu 1. Najnowsze dane dotyczące zapotrzebowania energetycznego w okresie wzrostu Im wi kszy pies doros y, tym proporcjonalnie mniejsza waga urodzeniowa szczeni cia. Waga nowonarodzonego szczeni cia rasy Yorkshire

Bardziej szczegółowo

KLAUZULA UBEZPIECZENIA KOSZTÓW OPIEKI NAD DZIEåMI LUB OSOBAMI NIESAMODZIELNYMI POLSKA

KLAUZULA UBEZPIECZENIA KOSZTÓW OPIEKI NAD DZIEåMI LUB OSOBAMI NIESAMODZIELNYMI POLSKA KLAUZULA UBEZPIECZENIA KOSZTÓW OPIEKI NAD DZIEåMI LUB OSOBAMI NIESAMODZIELNYMI POLSKA KLAUZULA UBEZPIECZENIA KOSZTÓW OPIEKI NAD DZIEåMI LUB OSOBAMI NIESAMODZIELNYMI POLSKA 1 1. Ta klauzula rozszerza umow

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW. OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO LUB PRZEWLEKLE CHOREGO

REGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW. OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO LUB PRZEWLEKLE CHOREGO Załącznik nr 1 do Uchwały Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Opolu Nr 786/VI/2014 z dnia 29.09.2014 r. REGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA

Bardziej szczegółowo

1.3 Budowa. Najwa niejsze cz ci sk adowe elektrozaworu to:

1.3 Budowa. Najwa niejsze cz ci sk adowe elektrozaworu to: .3 Budowa Elektrozawory to elementy kontroluj ce medium pod ci nieniem. Ich zadanie polega na otwieraniu lub zamykaniu urz dzenia odcinaj cego, bezpo rednio lub po rednio, w stanie wzbudzonym cewki. Najwa

Bardziej szczegółowo

Brama typu ALU to typowa brama przemys owa o maksymalnym przeszkleniu

Brama typu ALU to typowa brama przemys owa o maksymalnym przeszkleniu Brama typu ALU to typowa brama przemys owa o maksymalnym przeszkleniu Bramy montuje si za otworem od wewnàtrz pomieszczenia, dzi ki czemu ca e Êwiat o otworu pozostaje do dyspozycji u ytkownika. Bramy

Bardziej szczegółowo

NOWA JAKOŚĆ WIDZENIA USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI INFORMATOR DLA PACJENTÓW

NOWA JAKOŚĆ WIDZENIA USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI INFORMATOR DLA PACJENTÓW NOWA JAKOŚĆ WIDZENIA USUNIĘCIE ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SZTUCZNEJ SOCZEWKI INFORMATOR DLA PACJENTÓW JASNY OBRAZ ŚWIATA NOWA JAKOŚĆ WIDZENIA CO TO JEST ZAĆMA (KATARAKTA)? Zaćma jest to

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJ CEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2012

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJ CEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2012 Zawód: ortoptystka Symbol cyfrowy zawodu: 322[05] Numer zadania: 1 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu 322[05]-01-122 Czas trwania egzaminu: 180 minut ARKUSZ EGZAMINACYJNY

Bardziej szczegółowo

Umowy Dodatkowe. Przewodnik Ubezpieczonego

Umowy Dodatkowe. Przewodnik Ubezpieczonego Umowy Dodatkowe Przewodnik Ubezpieczonego Umowy dodatkowe sà uzupe nieniem umowy ubezpieczenia na ycie. Za cz sto niewielkà sk adk mo esz otrzymaç dodatkowà ochron. Dzi ki temu Twoja umowa ubezpieczenia

Bardziej szczegółowo

Rekrutacją do klas I w szkołach podstawowych w roku szkolnym 2015/2016 objęte są dzieci, które w roku 2015 ukończą:

Rekrutacją do klas I w szkołach podstawowych w roku szkolnym 2015/2016 objęte są dzieci, które w roku 2015 ukończą: Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 2/2015 Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 1 w Radzyniu Podlaskim z dnia 27 lutego 2015 r. Regulamin rekrutacji uczniów do klasy pierwszej w Szkole Podstawowej nr 1 im. Bohaterów

Bardziej szczegółowo

Warunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą

Warunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą Warunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą 1. 1. Opis Oferty 1.1. Oferta Usługi z ulgą (dalej Oferta ), dostępna będzie w okresie od 16.12.2015 r. do odwołania, jednak nie dłużej niż do dnia 31.03.2016 r.

Bardziej szczegółowo

DOPALACZE. - nowa kategoria substancji psychoaktywnych

DOPALACZE. - nowa kategoria substancji psychoaktywnych DOPALACZE - nowa kategoria substancji psychoaktywnych CZYM SĄ DOPALACZE? Dopalacze stosowana w Polsce, potoczna nazwa różnego rodzaju produktów zawierających substancje psychoaktywne, które nie znajdują

Bardziej szczegółowo

KRÓTKOWZROCZNOŚĆ NADWZROCZNOŚĆ ASTYGMATYZM PRESBYOPIA WADY WZROKU SIATKÓWKA SOCZEWKA ROGÓWKA TĘCZÓWKA CIAŁO SZKLISTE

KRÓTKOWZROCZNOŚĆ NADWZROCZNOŚĆ ASTYGMATYZM PRESBYOPIA WADY WZROKU SIATKÓWKA SOCZEWKA ROGÓWKA TĘCZÓWKA CIAŁO SZKLISTE WADY WZROKU KRÓTKOWZROCZNOŚĆ NADWZROCZNOŚĆ ASTYGMATYZM PRESBYOPIA SOCZEWKA SIATKÓWKA ROGÓWKA TĘCZÓWKA CIAŁO SZKLISTE KRÓTKOWZROCZNOŚĆ Krótkowzroczność jest zazwyczaj spowodowana zbyt długą gałką oczną.

Bardziej szczegółowo

Sytuacja zdrowotna osób z niepełnosprawnością intelektualną. Monika Karwacka Stowarzyszenie Na Tak

Sytuacja zdrowotna osób z niepełnosprawnością intelektualną. Monika Karwacka Stowarzyszenie Na Tak Sytuacja zdrowotna osób z niepełnosprawnością intelektualną Monika Karwacka Stowarzyszenie Na Tak Stan zdrowia jest jednym z ważniejszych czynników determinujących jakość życia Brak zdrowia stanowi znaczne

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie Êwiadczeƒ gwarantowanych z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie Êwiadczeƒ gwarantowanych z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego Dziennik Ustaw Nr 139 10005 Poz. 1136 1136 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie Êwiadczeƒ gwarantowanych z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego Na podstawie art. 31d ustawy

Bardziej szczegółowo

karta na zdrowie! prywatne ubezpieczenie zdrowotne

karta na zdrowie! prywatne ubezpieczenie zdrowotne karta na zdrowie! prywatne ubezpieczenie zdrowotne o nas Towarzystwo Ubezpieczeƒ INTER Polska jesteêmy ekspertami w dziedzinie ubezpieczeƒ medycznych i twórcami prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego Vision.

Bardziej szczegółowo

Schemat diagnostyki i post powania lekarskiego w jaskrze

Schemat diagnostyki i post powania lekarskiego w jaskrze Schemat diagnostyki i post powania lekarskiego w jaskrze 1 Schemat diagnostyki i post powania lekarskiego w jaskrze Prof. dr hab. med. Maria Hanna Ni ankowska Centrum Jaskry OÊrodka Okulistyki Klinicznej

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do ubezpieczeƒ podró nych POLSKA

Wprowadzenie do ubezpieczeƒ podró nych POLSKA Wprowadzenie do ubezpieczeƒ podró nych POLSKA Witaj mi oêniku podró y, cieszymy si, e kupi eê nasze ubezpieczenie. Wiemy, e podczas swojej podró y chcesz si cieszyç wolnym czasem a bezpieczeƒstwo jest

Bardziej szczegółowo

Bojszowy, dnia 22.02.2010r. Znak sprawy: GZOZ/P1/2010 WYJAŚNIENIE TREŚCI SIWZ

Bojszowy, dnia 22.02.2010r. Znak sprawy: GZOZ/P1/2010 WYJAŚNIENIE TREŚCI SIWZ Bojszowy, dnia 22.02.2010r. Znak sprawy: GZOZ/P1/2010 WYJAŚNIENIE TREŚCI SIWZ Dotyczy: przetargu nieograniczonego na Zakup wraz z dostawą i instalacją aparatu USG dla potrzeb Gminnego Zakładu Opieki Zdrowotnej

Bardziej szczegółowo

1. MONITOR. a) UNIKAJ! b) WYSOKOŚĆ LINII OCZU

1. MONITOR. a) UNIKAJ! b) WYSOKOŚĆ LINII OCZU Temat: Organizacja obszaru roboczego podczas pracy przy komputerze. 1. MONITOR a) UNIKAJ! - umieszczania monitora z boku, jeżeli patrzysz na monitor częściej niż na papierowe dokumenty - dostosowywania

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJ CEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2013

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJ CEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2013 Zawód: technik optyk Symbol cyfrowy zawodu: 322[16] Numer zadania: 1 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu 322[16]-01-132 Czas trwania egzaminu: 240 minut ARKUSZ EGZAMINACYJNY

Bardziej szczegółowo

Ustawienie wózka w pojeździe komunikacji miejskiej - badania. Prawidłowe ustawienie

Ustawienie wózka w pojeździe komunikacji miejskiej - badania. Prawidłowe ustawienie Ustawienie wózka w pojeździe komunikacji miejskiej - badania Przodem do kierunku jazdy? Bokiem? Tyłem? Jak ustawić wózek, aby w razie awaryjnego hamowania dziecko było jak najbardziej bezpieczne? Na te

Bardziej szczegółowo

Znak CE - Przewodnik

Znak CE - Przewodnik Znak CE - Przewodnik Niniejsza publikacja zawiera najistotniejsze informacje zwiàzane ze znakiem CE w odniesieniu do Êrodków ochrony indywidualnej, obejmujàce: Znaczenie znaku CE Wykonanie Êrodków ochrony

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 28 kwietnia 2004 r.

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 28 kwietnia 2004 r. Dziennik Ustaw Nr 104 7561 Poz. 1100 1100 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobu dzia ania krajowego systemu monitorowania wypadków konsumenckich Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

Piotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa. Warszawa, 18.11.2010 r.

Piotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa. Warszawa, 18.11.2010 r. Zadania polityki pomocy społecznej i polityki rynku pracy w zwalczaniu wykluczenia społecznego Piotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa Warszawa, 18.11.2010 r. Piotr B dowski2010

Bardziej szczegółowo

Grupa bezpieczeństwa kotła KSG / KSG mini

Grupa bezpieczeństwa kotła KSG / KSG mini Grupa bezpieczeństwa kotła KSG / KSG mini Instrukcja obsługi i montażu 77 938: Grupa bezpieczeństwa kotła KSG 77 623: Grupa bezpieczeństwa kotła KSG mini AFRISO sp. z o.o. Szałsza, ul. Kościelna 7, 42-677

Bardziej szczegółowo

ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY

ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje

Bardziej szczegółowo

Program Poprawy Opieki Perinatalnej w Województwie Lubuskim 2014-2016

Program Poprawy Opieki Perinatalnej w Województwie Lubuskim 2014-2016 Program Poprawy Opieki Perinatalnej w Województwie Lubuskim 2014-2016 Współczynnik umieralności okołoporodowej na terenie województwa lubuskiego w roku 2013 wg GUS wyniósł 7,3 i uplasował województwo lubuskie

Bardziej szczegółowo

Szkła powi kszajàce beta

Szkła powi kszajàce beta Szkła powi kszajàce beta Spis treêci Szkło powi kszajàce składane MAG-10 2 Szkło powi kszajàce stacjonarne VIEW-10 3 Szkło powi kszajàce obrotowe SWING-10 3 Szkło powi kszajàce składane MAG-12 4 Szkło

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wyniki badań ankietowych przeprowadzonych przez Departament Pielęgniarek i Położnych wśród absolwentów studiów pomostowych, którzy zakończyli udział w projekcie systemowym pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek

Bardziej szczegółowo

Oko ludzkie i wady wzroku. Budowa oka Jak powstaje obraz? Wady wzroku

Oko ludzkie i wady wzroku. Budowa oka Jak powstaje obraz? Wady wzroku Oko ludzkie i wady wzroku Budowa oka Jak powstaje obraz? Wady wzroku Budowa oka Zdolność układu nerwowego do odbierania bodźców świetlnych i przetwarzania ich w mózgu na wrażenia wzrokowe jest określana

Bardziej szczegółowo

Implant ślimakowy wszczepiany jest w ślimak ucha wewnętrznego (przeczytaj artykuł Budowa ucha

Implant ślimakowy wszczepiany jest w ślimak ucha wewnętrznego (przeczytaj artykuł Budowa ucha Co to jest implant ślimakowy Implant ślimakowy to bardzo nowoczesne, uznane, bezpieczne i szeroko stosowane urządzenie, które pozwala dzieciom z bardzo głębokimi ubytkami słuchu odbierać (słyszeć) dźwięki.

Bardziej szczegółowo

Soczewka wewnątrzgałkowa, hydrofobowa, jednoczęściowa z filtrem UV wraz z jednorazowym. optycznej 0 stopni, - średnica optyczna - długość całkowita

Soczewka wewnątrzgałkowa, hydrofobowa, jednoczęściowa z filtrem UV wraz z jednorazowym. optycznej 0 stopni, - średnica optyczna - długość całkowita Pak 1 ok Pakiet 1 SOCZEWKI 1 L.p. ASORTYMENT Zamaw. Ilość (szt.) jedn.netto jedn.brutto Soczewka wewnątrzgałkowa, hydrofobowa, jednoczęściowa z filtrem UV wraz z jednorazowym kartridżem, - angulacja części

Bardziej szczegółowo

Instalacja. Zawartość. Wyszukiwarka. Instalacja... 1. Konfiguracja... 2. Uruchomienie i praca z raportem... 4. Metody wyszukiwania...

Instalacja. Zawartość. Wyszukiwarka. Instalacja... 1. Konfiguracja... 2. Uruchomienie i praca z raportem... 4. Metody wyszukiwania... Zawartość Instalacja... 1 Konfiguracja... 2 Uruchomienie i praca z raportem... 4 Metody wyszukiwania... 6 Prezentacja wyników... 7 Wycenianie... 9 Wstęp Narzędzie ściśle współpracujące z raportem: Moduł

Bardziej szczegółowo

3M TM Wall Display. du o wi cej ni obraz. 3 Innowacje

3M TM Wall Display. du o wi cej ni obraz. 3 Innowacje du o wi cej ni obraz 3 Innowacje Obraz, który trwa Po raz pierwszy jeden produkt àczy w sobie wszystkie urzàdzenia projekcyjne niezb dne w sali konferencyjnej. 3M Wall Display tworzy zupe nie nowà kategori

Bardziej szczegółowo

Published on LUMED OPOCZNO Ośrodek Mikrochirurgii "Okoluxklinik" (http://lumedopoczno.pl) Badania i konsultacje. Konsultacja Profesora

Published on LUMED OPOCZNO Ośrodek Mikrochirurgii Okoluxklinik (http://lumedopoczno.pl) Badania i konsultacje. Konsultacja Profesora Published on LUMED OPOCZNO Ośrodek Mikrochirurgii "Okoluxklinik" (http://lumedopoczno.pl) Strona główna > Oferta > Cennik Badania i konsultacje Konsultacja Profesora 300 zł Konsultacja dr.n.med Konsultacja

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: 2016-06-30/02:29:36. Wpływ promieni słonecznych na zdrowie człowieka

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: 2016-06-30/02:29:36. Wpływ promieni słonecznych na zdrowie człowieka Wpływ promieni słonecznych na zdrowie człowieka Światło słoneczne jest niezbędne do trwania życia na Ziemi. Dostarcza energii do fotosyntezy roślinom co pomaga w wytwarzaniu tlenu niezbędnego do życia.

Bardziej szczegółowo

Wielofunkcyjny płyn dezynfekcyjny OPTI-FREE* PureMoist* Ulotka wewnątrz opakowania (dotyczy butelek o wszystkich pojemnościach)

Wielofunkcyjny płyn dezynfekcyjny OPTI-FREE* PureMoist* Ulotka wewnątrz opakowania (dotyczy butelek o wszystkich pojemnościach) Wielofunkcyjny płyn dezynfekcyjny OPTI-FREE* PureMoist* Ulotka wewnątrz opakowania (dotyczy butelek o wszystkich pojemnościach) {Kod językowy ISO} Prosimy o uważne zapoznanie się z treścią niniejszej ulotki.

Bardziej szczegółowo

Dostępnośd nowych technologii w chirurgii zadmy

Dostępnośd nowych technologii w chirurgii zadmy Dostępnośd nowych technologii w chirurgii zadmy Problemy wyceny i współpłacenia przez pacjenta dr n. med. Wojciech Kołodziejczyk Problem Zdrowotny: Zadma Definicja Korekcja wzroku po usunięciu zmętniałej

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 08.01.2016 r.

Warszawa, 08.01.2016 r. Warszawa, 08.01.2016 r. INSTRUKCJA KORZYSTANIA Z USŁUGI POWIADOMIENIA SMS W SYSTEMIE E25 BANKU BPS S.A. KRS 0000069229, NIP 896-00-01-959, kapitał zakładowy w wysokości 354 096 542,00 złotych, który został

Bardziej szczegółowo

okulistyczne, neurologiczne, wskazane badanie laryngologiczne

okulistyczne, neurologiczne, wskazane badanie laryngologiczne W dniu 1 października 2010r. odbyło się szkolenie pod tytułem:,,problemy orzecznicze w badaniach profilaktycznych prowadzone przez Pana lek. med. Marcina Rybackiego z IMP w Łodzi. Prace wymagające odpowiedniej

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN Programu Pakiet dietetyczny badania z konsultacją dietetyczną i zaleceniami

REGULAMIN Programu Pakiet dietetyczny badania z konsultacją dietetyczną i zaleceniami REGULAMIN Programu Pakiet dietetyczny badania z konsultacją dietetyczną i zaleceniami DANE NABYWCY Imię i Nazwisko:...... PESEL:... Data ur.:... Dokument tożsamości:... Seria i numer:...... Adres zamieszkania:...

Bardziej szczegółowo

WYGRAJ Z ZAĆMĄ! Ciesz się życiem!

WYGRAJ Z ZAĆMĄ! Ciesz się życiem! lepiejzobacz.pl lepiejzobacz.cz WYGRAJ Z ZAĆMĄ! Ciesz się życiem! Zaćma jest najczęstszą przyczyną ślepoty na świecie. Co roku w Polsce przybywa około 400 tysięcy nowych przypadków. Jedynym skutecznym

Bardziej szczegółowo

Technologie kodowania i oznaczania opakowań leków w gotowych. Koło o ISPE AMG 2007

Technologie kodowania i oznaczania opakowań leków w gotowych. Koło o ISPE AMG 2007 Technologie kodowania i oznaczania opakowań leków w gotowych Michał Burdyński Koło o ISPE AMG 2007 Na początek trochę faktów Roczny wzrost przemysłu u opakowań farmaceutycznych szacuje się na poziomie

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi platformy zakupowej e-osaa (klient podstawowy)

Instrukcja obsługi platformy zakupowej e-osaa (klient podstawowy) Instrukcja obsługi platformy zakupowej e-osaa (klient podstawowy) 1. Wejście na stronę http://www.officemedia.com.pl strona główną Office Media 2. Logowanie do zakupowej części serwisu. Login i hasło należy

Bardziej szczegółowo

Laserowa korekcja wzroku

Laserowa korekcja wzroku Laserowa korekcja wzroku Zmień swoje życie już dziś! P R Y W A T N Y S Z P I T A L W E I S S K L I N I K w w w. w e i s s k l i n i k. p l 1 Zabieg w Weiss Klinik Czy kiedykolwiek zastanawialiście się

Bardziej szczegółowo

VADEMECUM. Leczenie szpitalne. wiadczenia opieki zdrowotnej nansowane ze rodków publicznych

VADEMECUM. Leczenie szpitalne. wiadczenia opieki zdrowotnej nansowane ze rodków publicznych Leczenie szpitalne Je eli cel leczenia nie mo e by osi gni ty w trybie ambulatoryjnym, pacjent mo e zosta skierowany na dalsze leczenie w szpitalu. Pacjent ma prawo wyboru szpitala, który ma podpisan umow

Bardziej szczegółowo

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania

Bardziej szczegółowo

Świadomość Polaków na temat zagrożenia WZW C. Raport TNS Polska. Warszawa, luty 2015. Badanie TNS Polska Omnibus

Świadomość Polaków na temat zagrożenia WZW C. Raport TNS Polska. Warszawa, luty 2015. Badanie TNS Polska Omnibus Świadomość Polaków na temat zagrożenia WZW C Raport TNS Polska Warszawa, luty 2015 Spis treści 1 Informacje o badaniu Struktura badanej próby 2 Kluczowe wyniki Podsumowanie 3 Szczegółowe wyniki badania

Bardziej szczegółowo

Uprawnienia pracownika niepełnosprawnego. Warszawa, kwiecień maj 2015 r.

Uprawnienia pracownika niepełnosprawnego. Warszawa, kwiecień maj 2015 r. Uprawnienia pracownika niepełnosprawnego Warszawa, kwiecień maj 2015 r. Plan prezentacji 1) Kim jest osoba niepełnosprawna rodzaje orzeczeń 2) Uprawnienia pracownika niepełnosprawnego: prawo do skróconego

Bardziej szczegółowo

Szkło powi kszajàce do kontroli barw CPV

Szkło powi kszajàce do kontroli barw CPV Szkło powi kszajàce do kontroli barw CPV Spis treêci Szkło powi kszajàce do kontroli barw CPV-10-III 3 Szkło powi kszajàce do kontroli barw CPV-25-III 4 Szkło powi kszajàce do kontroli barw CPV-50-III

Bardziej szczegółowo

Zmień swoje życie już dziś!

Zmień swoje życie już dziś! P R Y W A T N Y S Z P I T A L W E I S S K L I N I K Zmień swoje życie już dziś! w w w. w e i s s k l i n i k. p l CO TO JEST ZAĆMA? JAKIE SĄ OBJAWY? Zaćma to choroba dotycząca soczewki oka, polegająca

Bardziej szczegółowo

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw Nr Poz. 626 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ

Dziennik Ustaw Nr Poz. 626 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ Dziennik Ustaw Nr 61 4403 Poz. 626 626 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szko ach publicznych. Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy

Bardziej szczegółowo

PHONARES KARTA WIELKOÂCI I KSZTAŁTU Z BÓW. SR PHONARES NHC SR PHONARESTyp NHC SR PHONARESLingual NHC

PHONARES KARTA WIELKOÂCI I KSZTAŁTU Z BÓW. SR PHONARES NHC SR PHONARESTyp NHC SR PHONARESLingual NHC Phonares-ZFK-pol.qxd:zfk 15.9.2010 11:05 Uhr Seite 1 SR PHONARES A R C Y D Z I E Ł O N O W O C Z E S N O Â C I KARTA WIELKOÂCI I KSZTAŁTU Z BÓW SR PHONARES NHC SR PHONARESTyp NHC SR PHONARESLingual NHC

Bardziej szczegółowo

àczy nas energia KODEKS DOBRYCH PRAKTYK OPERATORÓW SYSTEMÓW DYSTRYBUCYJNYCH ENERGII ELEKTRYCZNEJ

àczy nas energia KODEKS DOBRYCH PRAKTYK OPERATORÓW SYSTEMÓW DYSTRYBUCYJNYCH ENERGII ELEKTRYCZNEJ àczy nas energia OPERATORÓW SYSTEMÓW DYSTRYBUCYJNYCH ENERGII ELEKTRYCZNEJ Spis treêci Preambu a................................................................................ 3 Kim jest Operator Systemu

Bardziej szczegółowo

ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY

ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY Szkolenia bhp w firmie szkolenie wstępne ogólne 8 Obowiązki pracodawcy Podstawowy obowiązek

Bardziej szczegółowo

biuro@cloudtechnologies.pl www.cloudtechnologies.pl Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia

biuro@cloudtechnologies.pl www.cloudtechnologies.pl Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Warszawa, 11 kwietnia 2016 roku Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia w sprawie przyjęcia porządku obrad Zwyczajne Walne Zgromadzenie przyjmuje następujący porządek obrad: 1. Otwarcie Zgromadzenia,

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr VI/17/2015 Rady Gminy w Jedlińsku z dnia 27 marca 2015 roku

UCHWAŁA Nr VI/17/2015 Rady Gminy w Jedlińsku z dnia 27 marca 2015 roku UCHWAŁA Nr VI/17/2015 Rady Gminy w Jedlińsku z dnia 27 marca 2015 roku w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałaniu Narkomanii na lata 2015-2018 Na podstawie art. 10 ust 2 i 3 ustawy z dnia 29

Bardziej szczegółowo

KD-200. Sta e Urzàdzenia GaÊnicze 25 bar / 42 bar

KD-200. Sta e Urzàdzenia GaÊnicze 25 bar / 42 bar KD-200 Sta e Urzàdzenia GaÊnicze 25 bar / 42 bar Sta e urzàdzenie gaênicze KD-200 W wyniku intensywnych prac badawczych powsta system ochrony przeciwpo arowej KD-200 z FM-200. System ten àczy w sobie wysokà

Bardziej szczegółowo

Dz.U. 2015 poz. 1302

Dz.U. 2015 poz. 1302 Kancelaria Sejmu s. 1/6 Dz.U. 2015 poz. 1302 USTAWA z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 25 wrzeênia 2007 r.

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 25 wrzeênia 2007 r. 1345 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 25 wrzeênia 2007 r. w sprawie wymagaƒ, którym powinny odpowiadaç wagi samochodowe do wa enia pojazdów w ruchu, oraz szczegó owego zakresu badaƒ i sprawdzeƒ

Bardziej szczegółowo

STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne

STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne Załącznik do uchwały Walnego Zebrania Członków z dnia 28 grudnia 2015 roku STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1 1. Zarząd Stowarzyszenia

Bardziej szczegółowo

Kategoria środka technicznego

Kategoria środka technicznego ZRSMiU (P) Automobilklub Nowy Świat Sp. z o.o. o/ Poznań 61-625 Poznań, ul. Naramowicka 68 tel. (061) 826 57 69, faks (061) 826 57 69 Rzeczoznawca: Zbigniew Rychter UWAGA: Ze względu na przeznaczenie dokumentu

Bardziej szczegółowo

Nowe funkcjonalności

Nowe funkcjonalności Nowe funkcjonalności 1 I. Aplikacja supermakler 1. Nowe notowania Dotychczasowe notowania koszykowe, z racji ograniczonej możliwości personalizacji, zostały zastąpione nowymi tabelami z notowaniami bieżącymi.

Bardziej szczegółowo

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH We współczesnych samochodach osobowych są stosowane wyłącznie rozruszniki elektryczne składające się z trzech zasadniczych podzespołów: silnika elektrycznego; mechanizmu

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 29 stycznia 2009 r. w sprawie wydawania zezwolenia na prac cudzoziemca

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 29 stycznia 2009 r. w sprawie wydawania zezwolenia na prac cudzoziemca Dziennik Ustaw Nr 16 1954 Poz. 84 84 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 29 stycznia 2009 r. w sprawie wydawania zezwolenia na prac cudzoziemca Na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy

Bardziej szczegółowo

zaprasza do składania ofert na zakup samochodu dostawczego na potrzeby tworzonego przedszkola i do innych usług.

zaprasza do składania ofert na zakup samochodu dostawczego na potrzeby tworzonego przedszkola i do innych usług. Lubań dn. 25.07.2011 r. ZAPYTANIE OFERTOWE na projekt współfinansowany przez Unie Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu państwa w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

UMOWA korzystania z usług Niepublicznego Żłobka Pisklęta w Warszawie nr../2013

UMOWA korzystania z usług Niepublicznego Żłobka Pisklęta w Warszawie nr../2013 UMOWA korzystania z usług Niepublicznego Żłobka Pisklęta w Warszawie nr../2013 zawarta w dniu...r. pomiędzy: Niepublicznym Żłobkiem Pisklęta w Warszawie reprezentowanym przez właściciela Roksanę Czyszanowską,

Bardziej szczegółowo