Czas na przesiadkę!!!

Transkrypt

1 Czas na przesiadkę!!! Takie są fakty: Samochody są dziś jedną z głównych przyczyn pogarszania się jakości życia w miastach. W ciągu godziny średnie drzewo liściaste wytwarza ok litrów tlenu, człowiek zużywa ok. 30 litrów, a samochód 6000 litrów zamienia w spaliny. Z raportów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że liczba ofiar śmiertelnych spalin samochodowych wyraźnie przekracza liczbę ofiar wypadków. Co roku w Polsce ginie w wypadkach około 7-8 tysięcy osób, a 20 tys. zostaje inwalidami. Ponad 30% ludności w krajach Unii Europejskiej jest narażone na hałas, który powoduje zaburzenia zdrowotne. Masowa motoryzacja przyczynia się do m.in. otyłości, raka, alergii, nerwic i stresu. Odpowiedz sobie na pytanie: Czy można ograniczyć korzystanie z prywatnych samochodów na rzecz transportu zbiorowego, pieszego i rowerowego? Czy jest możliwe żeby za Twoim oknem była cisza bez ulicznego zgiełku? Czy jest możliwe, aby przed Twoim domem znajdował się zielony skwer zamiast parkingu? Czy jest możliwe, aby Twoje miasto było miejscem zdrowym i przyjaznym do życia? Na pewno tak. Jednak nie może się to stać bez społecznego zaangażowania - Twojego, Twoich bliskich, przyjaciół i sąsiadów. Co Ty możesz zrobić? Poruszaj się po mieście piechotą, transportem publicznym lub rowerem... Popieraj działania lokalnych władz zmierzające do ograniczania ruchu samochodowego... Rób zakupy w sklepie w pobliżu miejsca zamieszkania... Bądź przeciwny przeznaczaniu terenów zielonych pod nową zbędną infrastrukturę dla samochodów (drogi, parkingi, stacje benzynowe)... Popieraj powstawanie przyjaznych ludziom i środowisku rozwiązań komunikacyjnych, m.in. osobnych pasów dla transportu publicznego, ciągów pieszych, ścieżek rowerowych, stref osiedlowych i stref z ograniczaniem prędkości do 30 km/godz. Włącz się aktywnie w działalność społecznych organizacji ekologicznych Dlaczego rower Gdyby ludzie masowo zaczęli wybierać rower zamiast samochodu, doszłoby do załamania dzisiejszego modelu gospodarczego i społecznego. W kryzysie znalazłyby się fabryki samochodów, przemysł petrochemiczny i usługi motoryzacyjne - podstawowe dziś źródła zanieczyszczeń środowiska. Z drugiej strony karetki pogotowia i tramwaje nie musiałyby przedzierać się przez samochodowe korki na ulicach miast, zniknął smog, zmniejszył się hałas i niebezpieczeństwo wypadków. Kropla drąży skałę... Rower wymaga obsługi, ale mechanik centrujący koło czy naprawiający przerzutkę nie potrzebuje wielu materiałów. Dzięki temu na tej usłudze zarabia człowiek, a nie anonimowy przemysł. Nie powstaje też wiele zanieczyszczeń. Podobnie jest z produkcją roweru. Tymczasem samochody są coraz częściej produkowane przez roboty, a naprawiane przy pomocy kosztownych materiałów i skomplikowanych urządzeń. Po

2 kilkunastu latach samochód - produkt nieludzkiej technologii, marnotrawiącej nieodnawialne zasoby i energię - trafia na złom. Rower można używać znacznie dłużej. Rama wytrzymuje kilkadziesiąt lat. Recykling roweru jest znacznie prostszy, niż auta. Rowery składają się bowiem wyłącznie ze znormalizowanych części zamiennych. Rower funkcjonuje w bardzo skromnym łańcuchu obiegu energii i surowców. Jest lekki i trwały, a jako paliwo wykorzystuje odnawialną energię, zawartą w pożywieniu rowerzysty. Przy tym niesłychanie powiększa możliwości człowieka - i to z punktu widzenia gospodarki zasobami za darmo. Do jazdy na rowerze potrzeba cztery razy mniej energii, niż do chodzenia pieszo. Dzięki temu rowerzysta bez zmęczenia może poruszać się cztery razy szybciej niż pieszy. W tym samym czasie może dotrzeć do punktów leżących na szesnaście razy większej powierzchni: całe miasto staje dla niego otworem. Nadal potrzebuje przy tym tyle samo przestrzeni, co pieszy i równie niewiele bardzo prostej i taniej infrastruktury. Zwykły rower może ułatwiać życie na więcej sposobów, niż to się wydaje na pierwszy rzut oka. Używając odpowiedniej peleryny, nie tylko będziemy mogli jeździć bez względu na pogodę, ale wręcz w deszczu zmokniemy mniej, niż pieszo pod parasolem. Jeśli rower wyposażymy w kosz lub sakwy, to nie będziemy musieli taszczyć ciężkich zakupów. Jeśli wyposażymy go w przyczepę - bez większego wysiłku przewieziemy niewielką lodówkę. Trójkołowa rowerowa riksza to najprostsza, tania ciężarówka, która przewiezie nawet pół tony towaru. Rower to także urządzenie do ćwiczeń gimnastycznych, ale na dobrą sprawę może też służyć jako mała elektrownia albo napędzać betoniarkę, żarna czy dźwig budowlany. Jest równie przydatny w technokratycznej metropolii Zachodu, jak i na zacofanej afrykańskiej wsi. W dodatku - odmiennie niż samochód - można go zapakować do tramwaju albo wziąć pod pachę. Rower nie tylko daje większą wolność poruszania się. Otwiera człowieka na przyrodę. Inaczej, niż w samochodzie czy autobusie, jadąc rowerem bezpośrednio odczuwamy otaczające nas środowisko: powiew wiosny, upał lata, deszcz na twarzy czy świeży śnieg. Na rowerze w krótkim czasie możemy wynieść się z hałaśliwego i zanieczyszczonego śródmieścia poza miasto, gdzie widać ślady przyrody takiej, jaka była jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Wakacyjne wędrówki rowerowe umożliwiają pokonywanie dłuższych odległości, utrzymując nas jednocześnie w historycznej skali ludzkich podróży, całkiem różnej od pożerania kilometrów, proponowanego przez przemysł turystyczny. Po wakacjach rower może być znakomitą ilustracją lekcji fizyki - od maszyn prostych czy zasady zachowania energii do budowy prądnicy. Dzisiejsze społeczeństwo jest oparte o samochód i związany z nim model rabunkowej gospodarki zasobami. Utopijna społeczność, posługująca się z własnego wyboru rowerem, jest wolna od konieczności zdobywania surowców na utrzymanie sztucznego poziomu życia, odgradzającego nas od natury. Społeczeństwo rowerowe jest lokalne, bo rowerem jest wszędzie blisko. Utopijne społeczeństwo rowerowe nie odrzuca samochodu, tylko masową motoryzację. Daje przy tym możliwość wyboru: rower, taksówki, tramwaje, wypożyczalnie samochodów, pociąg... Ogranicza też rolę i znaczenie anonimowego, scentralizowanego kapitału, bo rowery, inaczej niż auta, mogą powstawać równie dobrze dzięki zaawansowanym technologiom, jak i w najprostszym warsztacie. Takie społeczeństwo jest bardziej sprawiedliwe: rower jest podobnie dostępny dla bogatych, jak i biednych, a także daje samodzielność dzieciom i osobom starszym, a nawet niepełnosprawnym, bo przecież wózki inwalidzkie to także rodzaj roweru.

3 Dzisiaj społeczeństwo, które wybrało rower, to jeszcze alternatywa. Nawet w społeczeństwach tradycyjnie rowerowych - Danii, Holandii czy Niemczech - wciąż króluje samochód. Tymczasem każdy wybór, którego dokonujemy na wolnym rynku, to w ostatecznym rachunku zgoda na mniejsze lub większe niszczenie przyrody. Dlatego każdy wybór powinien być uważny. Czy rzeczywiście musimy mieszkać tak daleko, że dojazd do pracy umożliwia nam tylko samochód? Czy - mając samochód i używając go - nie stać nas na najprostszy czy używany rower? Czy wynajmując mieszkanie, myślimy o tym, jak będziemy dojeżdżać na uczelnię? Czy nasz styl życia i wymogi stawiane przez społeczeństwo - praca, pozycja zawodowa - rzeczywiście nie pozwalają nam korzystać z roweru zamiast samochodu? Takie pytania pozwalają zacząć praktykę uważnego życia, albo, jak kto woli - bunt przeciwko systemowi, istniejącemu tylko dzięki naszej powszechnej nieuwadze. Ten system to gospodarka i społeczeństwo konsumpcyjne. System, w którym wybita szyba czy spalona i składowana w atmosferze tona węgla powodują wzrost Produktu Krajowego Brutto, jest chory. System, w którym większość rzeczy kupujemy po to, żeby je za chwilę wyrzucić, jest chory. System, w którym każda kaloria chleba naszego powszedniego wymaga zużycia nawet stu kalorii, aby zasypać ziemię nawozami, zaorać ją, składować ziarno, zakonserwować je chemią, opakować i przewieźć tysiące kilometrów - jest chory. System, w którym wolny rynek przepływu kapitału jest globalną komputerową grą bez wyłącznika - jest chory. Chory - ale porywający i wciągający. Dlatego czasem może warto zacząć oddalać się na rowerze. Rower nie potrzebuje benzyny. Nie grozi mu inflacja czy wahania na giełdzie. Nie zależy od polityki rządu, upodobań wyborców, swojego czy obcego kapitału i podaży surowców na światowych rynkach. Nawet marchewkowo - gryczane paliwo do niego można wyhodować na własnej działce. Raz wyprodukowany, umyka statystykom i po prostu znika w tajemniczej czarnej dziurze niezależnej ekonomii naszych codziennych podróży. Bo rower jest z zupełnie innej bajki. I dlatego, gdyby ludzie masowo zaczęli wybierać rower zamiast samochodu... W miastach Zachodniej Europy ścieżki rowerowe powstają z innych powodów, niż tworzy się je w Polsce. Nie są to ścieżki o przeznaczeniu wyłącznie rekreacyjnym, położone z dala od centrów miast. Ścieżki rowerowe tworzy się ze względów bezpieczeństwa rowerzystów, kierowców i pieszych. Każda ulica, na której samochody poruszają się z prędkością większą niż 30 km/h posiada drogę rowerową, wydzieloną ścieżkę lub przynajmniej wymalowany na chodniku pas rowerowy. ścieżki rowerowe powstają tam, gdzie jazda rowerem jest najbardziej niebezpieczna, by zmniejszyć ryzyko wypadków. Dlatego to głównie w centrach miast wytycza się ścieżki rowerowe, które tworzą zwarty system połączeń. Najczęściej połączone jest to z ograniczeniami w ruchu samochodowym w centrum, w którym dominują pasaże handlowo spacerowe, deptaki oraz strefy piesze. Coraz więcej miast stawia także na promocję szybkiej i wygodnej komunikacji zbiorowej, - autobusów i szybkiej kolei miejskiej. Dla przykładu w Wiedniu każdy kierowca opłacający podatek za samochód otrzymuje całoroczny bilet na komunikację autobusową. I właśnie o tym opowiada ta wystawa, pokazująca codzienne sceny z życia wybranych miast Europy ludzi korzystających z deptaków, ścieżek rowerowych czy dworce kolejowe i przystanki komunikacji zbiorowej umożliwiające szybką przesiadkę na potrzebny środek transportu. A wszystko to po to, by zwiększyć wygodę podróżowania, zmniejszyć hałas, ilość zanieczyszczeń, zaoszczędzić czas i pieniądze. Czy nasze społeczeństwo, projektanci i decydenci dojrzeli do tego, by w ten nowy ekologiczny sposób spojrzeć na transport, komunikację i nowy wizerunek miast?

4 Dlaczego rower w mieście Rower nie zanieczyszcza środowiska, nie hałasuje, zajmuje niewiele przestrzeni i wymaga bardzo skromnej - w porównaniu z samochodem - infrastruktury. Umożliwia niezależną mobilność także dzieciom czy osobom starszym, które z różnych powodów nie mogą prowadzić samochodu. Przy tym rower to także rodzaj siedmiomilowych butów: zużywając tyle samo energii, na rowerze poruszamy się cztery razy szybciej, niż na piechotę! Aby to sprawdzić, wystarczy spróbować na piechotę dogonić jadącą rowerem starszą osobę. Właśnie ta niezwykła sprawność energetyczna roweru stanowi o jego ogromnej efektywności: rower umożliwia bowiem - bez spalin, hałasu i kosztownej infrastruktury - dotarcie w ciągu 15 minut do punktów, leżących w promieniu ponad 4 kilometrów, czyli na powierzchni aż 50 kilometrów kwadratowych! To znacznie więcej, niż liczy ogromna większość polskich miejscowości. Dla porównania analogiczny obszar dostępny pieszo obejmuje zaledwie nieco ponad trzy kilometry kwadratowe. Takie połączenie niezwykle korzystnych cech powoduje, że rower jest bardzo interesującym środkiem transportu z punktu widzenia efektywnego zarządzania miastem. Miasta dla rowerów Rower jest najbardziej przyjaznym dla środowiska środkiem transportu. Jego możliwości są ogromne, ale wciąż niedocenione. Jest najsprawniejszym energetycznie urządzeniem, wymyślonym przez człowieka. W tym samym czasie i zużywając tyle samo energii, na rowerze pokonamy blisko czterokrotnie większą odległość, niż gdybyśmy poruszali się pieszo. Przy tym rower zajmuje bardzo mało miejsca i nie emituje żadnych zanieczyszczeń ani hałasu. Dlatego chcemy, żeby w naszych miastach można było wygodnie i bezpiecznie poruszać się na co dzień rowerem do pracy, szkoły czy na zakupy. Uważamy, że rower może i powinien być alternatywą dla samochodu w mieście - a przynajmniej jego skutecznym i znaczącym uzupełnieniem. W 1995 roku powstała sieć "Miasta dla rowerów", porozumienie lokalnych, oddolnych organizacji ekologicznych i alternatywnych, podzielających ten pogląd i wizję. Naszym celem jest: - poprawa warunków poruszania się na rowerze w miastach i poza nimi - poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego ze szczególnym uwzględnieniem słabszych (niechronionych) uczestników ruchu - popularyzacja roweru jako przyjaznego dla środowiska środka transportu. - poprawa jakości życia przez zwiększenie swobody wyboru środka transportu

5 SAMOCHÓD VS ROWER Rower jest podstawowym i najszybszym środkiem komunikacji w Amsterdamie, tak jak i w całej Holandii. Drogi dla rowerzystów są uprzywilejowane. Rowerzysta może czuć się bezpiecznie nie tylko na drodze specjalnie dla niego przeznaczonej, ale także na zwykłej drodze dla wszystkich użytkowników. Z drobnymi wyjątkami zawsze znajduje się pas dla jednośladów. Gorąco polecamy zwiedzanie Amsterdamu na rowerze, jest to najtańszy środek lokomocji w mieście. Dla przykładu jednorazowy bilet w tramwaju kosztuje od 1,60 do 2,40 euro za godzinę (zależności od strefy). Dlaczego rower? Rower jest najbardziej przyjaznym dla środowiska środkiem transportu. Zajmuje mało miejsca, nie hałasuje, nie zanieczyszcza, nie powoduje groźnych wypadków, jest dobry dla zdrowia i kondycji. Używając roweru do codziennej jazdy po mieście, np. do dojazdów do pracy lub szkoły, na wycieczki za miasto i dłuższe wyprawy rowerowe - nie trzeba tracić czasu w korkach lub na przystankach, kupować benzyny lub biletów ani płacić za parkowanie. Co równie ważne - rower zajmuje bardzo mało miejsca, można nim niemal wszędzie dojechać, a jazda nim jest o wiele korzystniejsza dla zdrowia niż siedzenie w samochodzie czy autobusie. Rowerem po mieście W ruchu kołowym w mieście samochody i rowery poruszają się z taką samą prędkością. Korzystanie ze specjalnych ścieżek rowerowych może spowodować, że na dystansie do 10 km rowerzyści poruszają się szybciej niż kierowcy samochodami. Rowerzysta nie stoi w korku, nie szuka miejsca do zaparkowania - po prostu wsiada na rower i dojeżdża pod same drzwi. Aby przebyć ten sam dystans, zużywa kilkakrotnie mniej energii niż pieszy i do kilku tysięcy razy mniej niż samochód. Wbrew istniejącym uprzedzeniom, rower jest pojazdem na każdą pogodę i porę roku. Rower nie truje Spaliny wydzielane przez samochód zawierają około tysiąca różnych związków chemicznych, które wywołują m.in. nowotwory, choroby układu krążenia, bóle głowy. Masowa motoryzacja przyczynia się do efektu cieplarnianego i powstawania kwaśnych deszczy. W mieście katalizator nie jest rozwiązaniem: zaczyna działać dopiero na większych odległościach. Samochód jest największym źródłem hałasu. Pod kołami samochodów co roku ginie na świecie znacznie więcej ludzi niż z powodu wojen. Rower zaś jest całkowicie ekologiczny. Nie zużywa paliw, jest cichy i przede wszystkim nie truje! Rowerem po Europie W krajach Unii Europejskiej na rowerze odbywa się od 5 do 10% wszystkich podróży. Istniejąca infrastruktura rowerowa w krajach skandynawskich, w Niemczech, a przede wszystkim w Holandii, umożliwia dojechanie rowerem niemal wszędzie. W

6 holenderskich miastach ok. 30% podróży odbywa się na rowerze. Jeżdżą wszyscy - dzieci i emeryci, robotnicy i pracownicy banków, nawet zimą czy podczas deszczu. Powstały całe systemy tras rowerowych. Ścieżki tworzy się kosztem jezdni, a nie chodnika, stanowią one spójny system. Dla rowerzystów przeznaczone są osobne pasy, sygnalizacja, skróty niedostępne dla samochodów, specjalne parkingi. Na ulicach jednokierunkowych dopuszcza się ruch rowerów w obu kierunkach. Rower przyjacielem twojego zdrowia Jazda na rowerze to codzienna porcja gimnastyki. Pomaga zachować kondycję i zrzucić zbędne kilogramy. Zmniejsza ryzyko zachorowań na zawał serca, osteoporozę i wiele innych chorób. Pół godziny pedałowania dziennie zwiększa długość życia średnio o 1-2 lata. Wbrew powszechnemu przekonaniu, rowerzyści w mieście nie są bardziej niż inni narażeni na spaliny. Badania wykazały, że mają oni we krwi 3-4 razy mniej trujących związków niż kierowcy. Rower zapobiega również depresji i poprawia samopoczucie. Życie na rowerze jest piękniejsze! na korki... dobry rower Nowe drogi nie rozwiążą problemu korków - poszerzanie dróg zwiększa tylko liczbę aut. Znacznie lepiej ograniczyć ruch samochodowy, promując w zamian komunikację zbiorową i budując ścieżki rowerowe. Rower nie wymaga rozbudowanej infrastruktury, ogromnych parkingów, wielopoziomowych skrzyżowań. Rowerzysta nie stoi w korku, na przystanku, nie szuka miejsca do zaparkowania - po prostu wsiada na rower i jedzie. Niektóre korzyści wynikające z jazdy rowerem: zmniejszenie negatywnego wpływu na jakość życia w mieście (nie powoduje hałasu i zanieczyszczeń) zmniejszenie miejsca zajmowanego na przemieszczanie się i parkowanie, w związku z tym następuje lepsze wykorzystanie cennych terenów miejskich bezpieczny dla przyrody zajmuje mało miejsca na parkingu tani w eksploatacji zmniejsza wydatki na utrzymanie dróg oszczędza energię zwiększenie atrakcyjności centrów miast zmniejszenie liczby korków i strat ekonomicznych, które te korki powodują pośrednie przyczynianie się do ochrony zabytków i terenów zielonych uwolnienie rodziców od obowiązku przewożenia dzieci, zyskanie czasu i zaoszczędzanie pieniędzy jazda rowerem jest zdrowa dla organizmu...i kieszeni

7 Samochód kosztuje i to niemało. Na wydatki z nim związane przeciętny Amerykanin poświęca co trzecią godzinę pracy. Rower natomiast można nabyć niedużym kosztem. Nie płacisz za benzynę i parkowanie, oszczędzasz na fitness-klubie. Rower to również oszczędność dla podatników, gdyż nie wymaga drogiej infrastruktury i nie zajmuje cennej przestrzeni.