Monitoring i usuwanie zanieczyszczeń mikrobiologicznych w pomieszczeniach archiwalnych i bibliotecznych
|
|
- Piotr Piekarski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Monitoring i usuwanie zanieczyszczeń mikrobiologicznych w pomieszczeniach archiwalnych i bibliotecznych Monitoring and removal of microbial contamination in archive and library premises J U S T Y N A S K Ó R A, K A T A R Z Y N A P I E T R Z A K, BEATA GUTAROWSKA, PIOTR PIETROWSKI Istotne zagrożenie dla trwałości zbiorów archiwalnych i bibliotecznych mających postać papierową stanowią mikroorganizmy, szczególnie grzyby strzępkowe. W artykule przedstawiono stan zanieczyszczenia mikrobiologicznego w archiwach i bibliotekach. Dokonano oceny skuteczności dezynfekcji przeprowadzonej metodami: chemicznego zamgławiania preparatem z czwartorzędowymi solami amoniowymi, promieniowania UV oraz jonizacji fotokatalitycznej. Ponadto określono wpływ dezynfekcji metodą jonizacji fotokatalitycznej na skład gatunkowy drobnoustrojów zasiedlających magazyn biblioteczny. W badanych pomieszczeniach odnotowano niskie zanieczyszczenie bakteryjne, natomiast w połowie rozpatrywanych magazynów zanieczyszczenie powietrza grzybami było podwyższone w odniesieniu do dopuszczalnych limitów literaturowych. Stwierdzono większe zróżnicowanie gatunkowe grzybów w pomieszczeniach bibliotecznych niż w archiwach. Przeprowadzone procesy dezynfekcji metodami promieniowania UV oraz jonizacji fotokatalitycznej wykazały wysoką efektywność w przypadku usuwania drobnoustrojów z powietrza i z powierzchni. Metoda chemiczna okazała się mniej skuteczna w eliminacji drobnoustrojów. Wyznaczono czynniki wpływające na skuteczność dezynfekcji. Wykazano konieczność analizy mikrobiologicznej przed i po procesie dezynfekcji. Słowa kluczowe: zanieczyszczenia mikrobiologiczne, grzyby strzępkowe, dezynfekcja, archiwa, biblioteki, chemiczne zamgławianie preparatem z czwartorzędowymi solami amoniowymi, promieniowanie UV, jonizacja fotokatalityczna The significant threat to the durability of archival and library paper collection are microorganisms, especially filamentous fungi. This paper presents the state of microbial contamination in archives and libraries. The evaluation of the effectiveness of disinfection methods: chemical misting with quaternary ammonium salts, UV radiation and photocatalytic ionization was performed. Moreover, the influence of photocatalytic ionisation disinfection on the microorganisms species composition inhabiting the library warehouse was estimated. In the tested premises, the low bacterial contamination was reported, while in the air, the fungi contamination was increased in respect to the literature limits for half of considered warehouses. The higher diversity of fungi species in library premises than in the archive was found. The two carried out disinfection processes - UV radiation and photocatalytic ionisation have shown similar, high effectiveness in microorganisms removal from the air and surfaces, in the case of the chemical method the effectiveness was lower. Factors influencing the efficiency of disinfection were determined. The need for microbiological analysis before and after the disinfection was demonstrated. Keywords: microbial contaminations, filamentous fungi, disinfection, archives, libraries, chemical misting with quaternary ammonium salts, UV radiation, photocatalytic ionization mgr inż. J. Skóra, mgr inż. K. Pietrzak, dr hab. B. Gutarowska, Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii, Politechnika Łódzka, ul. Wólczańska 171/173, Łódź; dr inż. P. Pietrowski, Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Ochron Osobistych ul. Wierzbowa 48, Łódź PRZEGLĄD PAPIERNICZY 69 STYCZEŃ
2 Wprowadzenie Nieustannie trwający postęp w sposobach gromadzenia informacji oraz rosnące zasoby źródeł elektronicznych nie umniejszyły roli tradycyjnego podłoża przekazów piśmiennych papieru. Występuje on w postaci książek, materiałów archiwalnych i dokumentów historycznych (ksiąg, spisów, akt, fotografii, map, szkiców), które przechowywane są w magazynach archiwalnych i bibliotecznych. Wśród czynników zagrażających zbiorom archiwalnym i bibliotecznym najczęściej wymienia się katastrofy i awarie, czynniki fizykochemiczne, działania człowieka oraz czynniki biologiczne (1). Obecnie, w archiwach i bibliotekach funkcjonują zaawansowane systemy zabezpieczeń (przeciwpożarowe, przeciwpowodziowe, przeciwwłamaniowe i in.) oraz restrykcyjne warunki przechowywania zbiorów (np. wytyczne dotyczące dopuszczalnych wartości temperatury i wilgotności względnej powietrza). Powoduje to ograniczenie i wyeliminowanie czynników szkodliwych dla magazynowanych książek i archiwaliów, z wyjątkiem zagrożeń mikrobiologicznych. Jedną z głównych przyczyn zakażenia książek i materiałów archiwalnych przez drobnoustroje jest zanieczyszczenie mikrobiologiczne powietrza pomieszczeń magazynowych. Powietrze stanowi środowisko przejściowe, umożliwiając transport drobnoustrojów z ich źródła na powierzchnie obiektów archiwalnych i bibliotecznych (2). Źródłem drobnoustrojów w tego typu pomieszczeniach mogą być zawilgocone i zainfekowane przegrody budowlane, zanieczyszczenia przenikające przez systemy wentylacyjno-klimatyzacyjne, pracujący lub przebywający tam okresowo ludzie, jak również wprowadzony do zbiorów skażony mikrobiologicznie papier. Książki i archiwalia, nawet w odpowiednich warunkach przechowywania, atakowane są przez drobnoustroje, które wydzielają do otoczenia produkty przemiany materii, oraz enzymy prowadzące do rozkładu celulozy głównego składnika papieru (3, 4). Wzrost mikroorganizmów następuje początkowo na powierzchni papieru, natomiast w późniejszym okresie strzępki grzybni wnikają do włókien papieru i zmiękczają je. W fazie rozkładu celulozy następuje wydzielanie wody i wytworzenie śluzu, co objawia się wyraźnymi zmianami własności papieru, przede wszystkim osłabioną, bibulastą i rozpulchnioną jego strukturą. Procesom tym towarzyszy najczęściej występowanie przebarwień o różnym nasileniu i wielkości oraz wydzielanie przykrych zapachów. Przebarwienia zazwyczaj są wynikiem migracji barwnika z grzybni do papieru, a ich intensywność zależy od warunków rozwoju grzybów. Mikroorganizmy mogą być przyczyną zniszczeń określanych mianem choroby papieru destrukcji puszystej, kamienienia książek i foxingu. Destrukcja puszysta dotyczy najczęściej papieru magazynowanego na strychach i piwnicach, który miał styczność z porażonym przez grzyby domowe drewnem. Głównym jej przejawem jest specyficzną strukturą papieru: bibulastość, puszystość, napęcznienie oraz widoczny wzrost grzybni. Kamienienie książek dotyka zawilgoconego papieru, który staje się ciemną, twardą i pokrytą śluzem masą, pozbawioną budowy kartkowej. Terminem foxing określa się występowanie drobnych, różnokształtnych, pomarańczowo-rudych plamek, świecących w świetle UV na powierzchni papieru (5-9). Zanieczyszczenie mikrobiologiczne powietrza pomieszczeń archiwalnych i bibliotecznych może wynosić nawet 2, jtk/m 3 (2). Z powietrza magazynów w bibliotekach i archiwach izolowano liczne gatunki drobnoustrojów, jednakże największą zdolność zasiedlania tego środowiska posiadają pleśnie (2, 10). Stwierdzono, iż szczególnie niebezpieczne dla trwałości papieru są grzyby z rodzajów: Chaetomium, Myrothecium, Memnoniella, Stachybotrys, Curvularia, Trichocladium, Botryodiplodia, Acrothecium, Cephalosporium, Verticillium, Botryotrichum, Sepedonium, Trichothecium, Epicoccum, Alternaria, Stemphylium, Trichoderma, Penicillium i Aspergillus (11). Do biodeterioracji książek i materiałów archiwalnych przyczynia się także aktywny rozwój promieniowców takich, jak m.in. Micromonospora chalcea, Microbispora bispora, Streptomyces cellulosae i Streptomyces sporangium. Bakterie, ze względu na swoje wymagania środowiskowe i niewielkie uzdolnienia celulolityczne, odgrywają mniejszą rolę w biologicznym rozkładzie papieru. Jednakże do rodzajów silnie niszczących papier zaliczyć należy: Cytophaga, Sporocotophaga, Cellulomonas, Cellvibrio, Bacillus, Clostridium. Zanieczyszczenie mikrobiologiczne w archiwach i bibliotekach wpływa na stan gromadzonych zbiorów, jak również kondycję zdrowotną ludzi pracujących lub długotrwale przebywających w tych instytucjach. Występowanie powszechnych w magazynach archiwalnych i bibliotecznych grzybów saprofitycznych może być przyczyną licznych schorzeń. Do najczęstszych należą alergie, schorzenia układu oddechowego (astma, AZPP alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych), SBS (zespół chorego budynku, ang. Sick Building Syndrome) oraz mikotoksykozy. W przypadku kontaktu z gatunkami patogennymi istnieje zagrożenie bezpośrednimi infekcjami grzybicznymi (11, 12). Monitoring stopnia zanieczyszczenia mikrobiologicznego w magazynach archiwalnych i bibliotecznych jest istotnym elementem profilaktyki pozwalającej chronić zbiory przed biodeterioracją oraz pracowników przed dolegliwościami zdrowotnymi spowodowanymi głównie inhalacją bio- 36 PRZEGLĄD PAPIERNICZY 69 STYCZEŃ 2013
3 aerozolu grzybowego. W pomieszczeniach silnie zanieczyszczonych drobnoustrojami bardzo często niezbędne jest wykonanie dezynfekcji. Metody dezynfekcji powietrza i powierzchni, w zależności od użytego czynnika dezynfekcyjnego, dzieli się na chemiczne oraz fizyczne. Najpowszechniej wykorzystywaną chemiczną metodą dezynfekcji archiwaliów i książek jest fumigacja tlenkiem etylenu (EtO) w komorze dezynfekcyjnej. W Polsce używa się 16 komór stacjonarnych oraz jedną mobilną. Ze względu na duże zagrożenie zdrowotne personelu podczas dezynfekcji z tlenkiem etylenu (właściwości rakotwórcze, mutagenne, toksyczne i drażniące), w ciągu kolejnych dwóch lat proces ten będzie wycofywany w wielu krajach (13, 14). Dezynfekcja chemiczna obejmuje także metodę aerozolowania (zamgławiania) polegającą na rozpylaniu w powietrzu wodnego roztworu związku chemicznego w postaci aerozolu o średnicy kropel 5-50 µm. Proces może być przeprowadzany za pomocą zamgławiaczy dynamicznych (na zimno) lub termicznych (na gorąco). Skuteczność takiej dezynfekcji zależy od rodzaju i wrażliwości mikroorganizmów, stężenia środka dezynfekcyjnego, czasu dezynfekcji i warunków środowiska. Wśród chemicznych inhibitorów rozwoju drobnoustrojów najczęściej wykorzystuje się czwartorzędowe sole amoniowe, alkohole, fenole, utleniacze (np. nadtlenki), kwasy, zasady, a nawet związki metali ciężkich. Muszą one być nieszkodliwe dla ludzi i zwierząt, łatwe w użyciu, trwałe i skuteczne w szerokim zakresie ph, nie mogą niszczyć przedmiotów dezynfekowanych (15, 16). Spośród metod fizycznych do dezynfekcji magazynów wykorzystuje się najczęściej promieniowanie UV lub jonizację fotokatalityczną. Promieniowanie UV wykazuje największe właściwości przeciwdrobnoustrojowe w granicach długości fali nm, najbardziej aktywne jednak są promienie o długości nm. Właściwości dezynfekcyjne tego promieniowania polegają na pochłanianiu go przez zasady purynowe i pirymidynowe oraz aminokwasy aromatyczne, co w konsekwencji prowadzi do zmian fotochemicznych w kwasach nukleinowych i białkach. Szczególnie użyteczne są promienniki zamknięte, tzw. lampy przepływowe, stosowane powszechnie w szpitalach, które zapewniają bezpieczeństwo personelowi przy ciągłym trybie pracy urządzenia. Skuteczność tej dezynfekcji zależy od długości emitowanej fali, natężenia promieniowania, czasu naświetlania, stopnia zanieczy sz czenia powietrza cząstkami stałymi (zapylenie), ruchu powietrza, występowania wentylacji, ruchu ludzi, wilgotności powietrza (17, 18). Jonizacja fotokatalityczna jest procesem, w którym w cząsteczkach półprzewodnika (dwutlenek tytanu TiO 2 ), powstają reaktywne formy tlenu RFT, takie jak rodnik tlenowy (O 2- ), rodnik hydroksylowy (OH ), nadtlenek wodoru (H 2 O 2 ) oraz ozon (O 3 ). Mechanizm inaktywacji drobnoustrojów za pomocą jonizacji fotokatalitycznej polega na destrukcji błony komórkowej, lipidów, polisacharydów, a tym samym dezintegracji struktury komórkowej. Do skutecznej dezynfekcji tą metodą wymagane są powierzchnia reaktywna (TiO 2 ), tlen, woda i światło ultrafioletowe. Jonizację fotokatalityczną wykorzystuje się także do oczyszczania powietrza w pomieszczeniach mieszkalnych oraz w samochodach (19, 20). Ze względu na dużą wagę zanieczyszczenia mikrobiologicznego w archiwach i bibliotekach oraz potencjalne zastosowanie różnych metod usuwania drobnoustrojów z tego środowiska, zagadnienia te są aktualnym problemem badawczym. W artykule przedstawiono analizę stanu mikrobiologicznego magazynów archiwalnych i bibliotecznych oraz porównanie skuteczności trzech metod dezynfekcji wykonanej dla pomieszczeń najsilniej zanieczyszczonych drobnoustrojami. Cel badań Celem badań były: ocena zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza i powierzchni w magazynach archiwalnych i bibliotecznych, ocena skuteczności dezynfekcji przeprowadzonej metodą zamgławiania chemicznego, promieniowania UV oraz jonizacji fotokatalitycznej w magazynach najsilniej zanieczyszczonych drobnoustrojami, ocena jakościowa mikrobiocenozy powietrza przed i po dezynfekcji metodą fotokatalitycznej jonizacji w celu wskazania gatunków wrażliwych i opornych na przeprowadzoną dezynfekcję. Obiekty badań Badania wykonano w dwóch bibliotekach oraz dwóch archiwach zlokalizowanych w Łodzi. W każdej instytucji analizowano po 2 pomieszczenia magazynowe. W badanych obiektach określono temperaturę i wilgotność używając higrometru PWT- 401 (Elmetron, Polska). Stężenie pyłu w powietrzu określono za pomocą miernika zapylenia DustTrak DRX (model 8533, TSI, USA). Poziom ozonu w trakcie dezynfekcji badano miernikiem S-200 (Aeroqual, Nowa Zelandia). Charakterystykę badanych pomieszczeń przedstawiono w tabeli 1. Metody badań Pobór prób do analizy zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza i powierzchni Czystość mikrobiologiczną powietrza oznaczano używając próbnika MAS-100 Eco Air Sampler (Merck, Niemcy). Pobrano 50 l i 100 l powietrza na podłoże MEA (Malt Extract Agar, Merck, Niemcy) z chloramfenikolem (0,1%), do oznaczenia ogólnej liczby grzybów PRZEGLĄD PAPIERNICZY 69 STYCZEŃ
4 Tabela 1. Charakterystyka magazynów archiwalnych i bibliotecznych Table 1. Characteristics of archive and library warehouses Instytucja Kubatura badanych pomieszczeń [m 3 ] Średnia temperatura powietrza [ C] Średnia wilgotność względna powietrza [%] Stężenie pyłu w powietrzu [mg/m 3 ] PM2,5 PM10 (<2,5μm) (<10μm) Archiwum I ,0 36,2 nb nb Archiwum II ,3 31,5 0,060 0,064 Biblioteka I ,0 51,4 0,062 0,090 Biblioteka II ,5 27,3 0,027 0,029 Przeznaczenie badanych pomieszczeń Magazynowanie akt miasta Łodzi, ksiąg ze spisami ludności, map Łodzi i województwa, archiwalnych fotografii Magazynowanie akt dawnych fabryk, akt sądowych Magazynowanie współczesnych książek popularno-naukowych Magazynowanie książek oraz czasopism popularno-naukowych Nb nie badano PM2,5 pył respirabilny o średnicy mniejszej niż 2,5 μm PM10 pył zawieszony o średnicy mniejszej niż 10 μm i na podłoże TSA (Tryptic Soy Agar, Merck, Niemcy) z nystatyną (0,2%), do oznaczenia ogólnej liczby bakterii. Próby powietrza zostały pobrane w 3-4 miejscach w każdym pomieszczeniu w dwóch powtórzeniach. Próby z powierzchni zostały pobrane za pomocą płytek odciskowych RODAC Envirocheck (Replicate Organism Detection And Counting, Merck, Niemcy) z podłożem TSA z neutralizatorami (bakterie) i podłożem Sabouraud (Merck, Niemcy) (grzyby). Próby z powierzchni zostały pobrane w 3-5 miejscach w każdym pomieszczeniu w dwóch powtórzeniach. Określenie ilości drobnoustrojów w powietrzu i na powierzchniach Próby inkubowano w 30 C przez 48 h (bakterie) i w 27 C przez 5 dni (grzyby). Po inkubacji liczono wyrosłe kolonie a uzyskany wynik, z uwzględnieniem objętości pobranego powietrza i powierzchni badanego obiektu, przeliczono odpowiednio jako jtk/m 3 i jtk/100 cm 2. Za wynik końcowy przyjęto średnią arytmetyczną wszystkich powtórzeń w danym miejscu. Identyfikacja mikroorganizmów Uzyskane w wyniku posiewu redukcyjnego czyste kultury bakteryjne scharakteryzowano makroskopowo, a następnie przeprowadzono badania wybranych cech diagnostycznych: barwienie Grama, test na katalazę, test na oksydazę (Microbiologie Bactident Oxydase, Merck, Niemcy). Następnie, dla bakterii, których częstość występowania była większa niż 25%, przeprowadzono testy API (BioMérieux, Francja): API 50 CH, API STAPH i API 20 NE. Drożdże diagnozowano stosując test API C AUX. Identyfikację grzybów strzępkowych przeprowadzono na podstawie obserwacji makro- i mikroskopowych szczepów hodowanych na pożywce CYA (Difco, USA) oraz YES (Yeast Extract with Supplements), korzystając z kluczy taksonomicznych (21,22). Diagnostykę drobnoustrojów wykonano także przed i po procesie dezynfekcji metodą jonizacji fotokatalitycznej. Dezynfekcja analiza ilościowa Proces dezynfekcji przeprowadzono w jednym z magazynów biblioteki I. Dezynfekcja metodą jonizacji fotokatalitycznej została przeprowadzona jonizatorem, posiadającym funkcję dostosowania wydajności dezynfekcji do kubatury pomieszczenia. W trakcie procesu mierzono stężenie ozonu w powietrzu (nie stwierdzono obecności ozonu w powietrzu w trakcie prowadzenia procesu). Urządzenie pracowało w trybie 24-godzinnym przez 7 dni. Dezynfekcja metodą promieniowania ultrafioletowego została przeprowadzona przy użyciu lamp przepływowych wyposażonych w trzy promienniki UV. W badaniu wykorzystano trzy lampy rozstawione w każdym magazynie, które pracowały w trybie 24- godzinnym przez 7 dni. W celu oceny skuteczności dezynfekcji metodą jonizacji fotokatalitycznej i promieniowania UV, z powietrza i powierzchni obiektów zabytkowych, półek oraz ścian znajdujących się w magazynach pobrano próby kontrolne przed dezynfekcją oraz w 1, 2, 3, 4 i 7 dniu dezynfekcji. Dezynfekcja metodą zamgławiania chemicznego została przeprowa dzona zamgławiaczem elektrycznym, którego wydajność wynosiła 60l/h, a wielkość tworzonych kropel mgły chemicznej sięgała 0,5-40 µm. Do dezynfekcji został wykorzystany preparat w ilości 1 g/m 3, na bazie czwartorzędowych soli amoniowych (sole tetraalkiloamoniowe, polaminy alifatyczne, sekwestranty). Urządzenie pracowało ok. 20 min. Próby do analizy stopnia zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza i powierzchni obiektów znajdujących się w magazynach pobrane były przed dezynfekcją oraz po 3 i 5 dniach po procesie. Po przeprowadzonych dezynfekcjach lub w trakcie ich trwania obliczono maksymalną redukcję liczby drobnoustrojów (R) w powietrzu oraz na powierzchniach wg wzoru: 38 PRZEGLĄD PAPIERNICZY 69 STYCZEŃ 2013
5 R x x x max min = max 100% gdzie: x max największa liczba drobnoustrojów [jtk/ m 3 lub jtk/100cm 2 ]; x min najmniejsza liczba drobnoustrojów [jtk/ m 3 lub jtk/100cm 2 ]. Wyniki Warunki klimatyczne przechowywania zbiorów rekomendowane w Normie PN-ISO 11799:2006 to C i do 40-50% wilgotności względnej powietrza (23). Badane instytucje charakteryzowały się temperaturą przechowywania zbiorów nieznacznie przekraczającą wartości wskazane w normie. W przypadku biblioteki I odnotowano także podwyższoną wilgotność względną powietrza (tabela 1). Pył respirabilny (frakcja o średnicy cząstek mniejszej niż 2,5 μm) we wszystkich rozpatrywanych magazynach przekraczał dopuszczalny limit podawany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), wynoszący 0,025 mg/m 3 (24). W pomieszczeniach znajdujących się w archiwum II i bibliotece I stwierdzono także wysokie stężenie pyłu zawieszonego o cząstkach mniejszych od 10 μm, wobec wartość dopuszczalnych przez WHO (0,050 mg/m 3 ) (24). Szczególnie wysokie zapylenie wykryto w magazynach biblioteki I. Nadmierne stężenie pyłów może być czynnikiem sprzyjającym wzrostowi mikroorganizmów dostarcza on substancji odżywczych, dzięki którym formy przetrwalne mogą rozpocząć aktywny rozwój, chroni również drobnoustroje przed negatywnym wpływem czynników środowiska np. promieniowania UV. Ponadto pył docierający do pęcherzyków płucnych w układzie oddechowym człowieka może być odpowiedzialny za schorzenia alergiczne. Zanieczyszczenie mikrobiologiczne powietrza było na najniższym poziomie w pomieszczeniach archiwum II. W instytucji tej odnotowano średnią liczbę bakterii i grzybów wynoszącą odpowiednio: 1, jtk/m 3 oraz 3, jtk/m 3. Największe zanieczyszczenie mikrobiologiczne powietrza, odnotowano dla magazynów biblioteki I. Wykryto w tych pomieszczeniach liczbę Tabela 2. Zanieczyszczenie mikrobiologiczne w badanych magazynach archiwalnych i bibliotecznych Table 2. Microbiological contamination in tested archive and library warehouses Instytucja Archiwum I Archiwum II Bakterie Ogólna liczba w powietrzu [jtk/m 3 ] Śr: 4, Min: 1, Max: 5, OS: 1, Śr: 1, Min: 2, Max: 8, OS: 5, Ogólna liczba na powierzchniach [jtk/100cm 2 ] Śr: 3, Min: 2, Max: 9, OS: 4, Śr: 5, Min: 5, Max: 1, OS: 3, Najczęściej izolowane gatunki Bacillus licheniformis, B.megaterium, B. pumilus, B. subtilis, Leuconostoc mesenteroides, Micrococcus flavus, M. sp., Micromonospora sp., Nocardia sp., Pseudomonas oryzyhabitans, Staphylococcus cohnii, S. lentus, S. xylosus Grzyby Ogólna liczba w powietrzu [jtk/m 3 ] Śr: 2, Min: 8, Max: 3, OS: 1, Śr: 3, Min: 2, Max: 1, OS: 1, Ogólna liczba na powierzchniach [jtk/100cm 2 ] Śr: 1, Min: 5, Max: 1, OS: 8, Śr: 4, Min: 5, Max: 2, OS: 1, Najczęściej izolowane gatunki Aspergillus versicolor, Beauveria sp., Chrysonilia sitophila, Cladosporium herbarum, C. macrocarpum, Paecilomyces variotii, Penicillium carneum, P. crustosum, P. digitatum, P. hirsutum, P. italicum, P. janthinellum, P. olsonii, P. viridicatum, Rhizopus nigricans, Cryptococcus humicola, Rhodotorula sp. Biblioteka I Biblioteka II Śr: 4, Min: 2, Max: 3, OS: 2, Śr: 2, Min: 2, Max: 3, OS: 1, Śr: 3, Min: 7, Max: 7, OS: 3, Śr: 1, Min: 5, Max: 1, OS: 7, Aneurinibacillus aneurinilyticus, Bacillus circulans, B. licheniformis, B. mycoides, B. pumilus, B. subtilis, Kocuria kristinae, Micrococcus sp., Nocardia sp., Pseudomonas alcaligenes, P. stutzeri, Staphylococcus lentus, S. xylosus Śr: 3, Min: 2, Max: 6, OS: 1, Śr: 5, Min: 2, Max: 4, OS: 1, Śr: 1, Min:2, Max: 4, OS: 2, Śr: 1, Min: 5, Max: 6, OS: 3, Acremonium verticillium, A. alternata, A. consortiale, A. tennuissima, Aspergillus flavus, A. niger, A. ochraceus, A. versicolor, Botrytis cinerea, Chaetomium globosum, Cladosporium herbarum, C. macrocarpum, Epicoccum nigrum, Eurotium amstelodami, Mucor circinelloides, Penicillium carneum, P. chrysogenum, P. crustosum, P. griseofulvum, P. italicum, P. polonicum, P. waksmanii, Rhizopus nigricans, Talaromyces wartmannii, Trichoderma koningii, Trichoderma viride, Ulocladium sp., Candida sphaerica Śr średnia; Min Max wartość najniższa i najwyższa; OS odchylenie standardowe PRZEGLĄD PAPIERNICZY 69 STYCZEŃ
6 Rys. 1. Udział procentowy poszczególnych rodzajów drobnoustrojów w powietrzu w bibliotece I przed i po dezynfekcji metodą jonizacji fotokatalitycznej Fig. 1. Percentage of particular microorganisms in the air in Library I before and after photocatalytic ionisation disinfection bakterii na poziomie 4, jtk/m 3 oraz grzybów na poziomie 3, jtk/m 3 (tabela 2). W dwóch spośród czterech badanych instytucji stwierdzono liczebność grzybów w powietrzu na wyższym poziomie niż proponowany limit literaturowy wynoszący 2, jtk/m 3 (25). Liczba bakterii na powierzchniach w bibliotece II kształtowała się na najniższym poziomie, w odniesieniu do pozostałych badanych pomieszczeń i wynosiła średnio: 1, jtk/100 cm 2. Najniższą liczebność grzybów określono w przypadku przedmiotów zlokalizowanych w archiwum I i bibliotece I (1, jtk/100cm 2 ). Największą liczebność bakterii na powierzchniach stwierdzono w magazynach archiwum II (5, jtk/100cm 2 ), natomiast grzybów w bibliotece II (1, jtk/100cm 2 ) (tabela 2). Wysoka kontaminacja powierzchni w tych instytucjach może być związana z lokalnymi porażeniami materiałów, których wybór do analiz podyktowany był sugestiami personelu. Niepokojący jest fakt wysokiego skażenia grzybami obiektów gromadzonych w bibliotece II (przy niewielkiej kontaminacji bakterii), co stanowi realne niebezpieczeństwo inicjacji procesów biodeterioracyjnych w magazynach tej biblioteki. Analiza rodzajów zanieczyszczeni mikrobiologicznego magazynów archiwalnych i bibliotecznych wykazała, iż w obu typach pomieszczeń najczęściej występują bakterie z rodzaju: Bacillus, Micrococcus, Pseudomonas, Kocuria, Staphylococcus oraz promieniowce z rodzaju Nocardia i Micromonospora. Skład jakościowy grzybów w archiwach i bibliotekach był bardziej różnorodny w przypadku pomieszczeń bibliotecznych. W obu rodzajach magazynów dominowały grzyby: Aspergillus, Cladosporium, Penicillium, Rhizopus. W archiwach izolowano także rodzaje: Beauveria, Chrysonilia, Paecilomyces oraz drożdże: Cryptococcus sp. i Rhodotorula sp. W magazynach bibliotecznych stwierdzono również występowanie rodzajów pleśni: Acremonium, Alternaria, Botrytis, Chaetomium, Epicoccum, Eurotium, Mucor, Talaromyces, Trichoderma, Ulocladium oraz drożdży z rodzaju Candida. Z analizy skuteczności dezynfekcji powietrza (tabela 3) wynika, że najskuteczniejszą metodą w usuwaniu bakterii okazało się promieniowanie UV, redukcja liczby drobnoustrojów wyniosła R=98%. Grzyby były usuwane z najwyższą efektywnością przy pomocy jonizacji fotokatalitycznej (R=80%). W przypadku zamgławiania chemicznego, nie uzyskano obniżenia liczby grzybów, natomiast bakterie zredukowane zostały zaledwie o 44%. W czasie dezynfekcji powierzchni, najwyższą redukcję drobnoustrojów na poziomie 99% uzyskano dla metody promieniowaniu UV. Niższą efektywność uzyskano w przypadku metody jonizacji fotokatalitycznej, sięgała wartości redukcji R=61 76%. Podobnie jak podczas oczyszczania powietrza, najniższą redukcję liczby drobnoustrojów odnotowano po dezynfekcji chemicznej R=26 74%. Analizując skuteczność dezynfekcji, stwierdzono, że istotnym elementem jest tu ocena jakościowa mikroorganizmów zasiedlających dane środowisko. Identyfikacja mikroorganizmów obecnych w powietrzu i na powierzchniach przed i po procesie dezynfekcji pozwala na ustalenie zróżnicowanej oporności drobnoustrojów na stosowaną metodę dezynfekcji. Ocenę jakościową powietrza przed i po dezynfekcji dokonano na przykładzie metody jonizacji fotokatalitycznej w bibliotece I i przedstawiono na rysunku 1. Z analizy jakościowej wynika, że na dezynfekcję metodą jonizacji fotokatalitycznej wrażliwe są grzyby z rodzajów: Alternaria, Botrytis, Mucor oraz bakterie Bacillus sp., Kocuria kristinae, Sphingomonas paucimobilis, Stenotrophomonas maltophilia. Natomiast drobnoustrojami opornymi na ten rodzaj dezynfekcji są grzyby strzępkowe Penicillium sp., Cladosporium sp. oraz bakterie Brevundimonas vesicularis i promieniowce. Stwierdzono, że po procesie dezynfekcji zwiększył się znacznie udział procentowy w puli wszystkich wyizolowanych drobnoustrojów szczepów Cladosporium sp., Brevundimonas vesicularis oraz promieniowców, prawdopodobnie zajęły one wolną niszę pozostawioną przez mikroorganizmy wrażliwe. Aby usprawnić przebieg dezynfekcji, 40 PRZEGLĄD PAPIERNICZY 69 STYCZEŃ 2013
7 Tabela 3. Zanieczyszczenie mikrobiologiczne w pomieszczeniu magazynowym w bibliotece I podczas dezynfekcji Table 3. Microbiological contamination in library I warehouse during disinfection Ogólna liczba w powietrzu [jtk/m 3 ] Max** redukcja drobnoustrojów w powietrzu R [%] Ogólna liczba na powierzchniach [jtk/100cm 2 ] Max** redukcja drobnoustrojów na powierzchniach R [%] Czas [doba] grzyby bakterie grzyby bakterie Jonizacja fotokatalityczna 0* Śr: 3, Śr: 2, Śr: 1, Śr: 9, OS: 9, OS: 1, OS: 1, OS: 7, nb nb Śr: 1, Śr: 4, OS: 1, OS: 6, Śr: 7,7 10 1# Śr: 2, grzyby: 79,5 Śr: 7, Śr: 4, grzyby: 61,4 OS: 5, OS: 1, bakterie: 80,8 OS: 6, OS: 2, bakterie: 76,1 3 Śr: 3, Śr: 4,7 10 1# Śr: 9, Śr: 2, OS: 1, OS: 3, OS: 7, OS: 1, Śr: 1,7 10 2# Śr: 6,3 10 1# Śr: 5, Śr: 5, OS: 3, OS: 3, OS: 3, OS: 1, Promieniowanie UV 0* Śr: 1, Śr: 1, Śr: 1, Śr: 8, OS: 6, OS: 7, OS: 5, OS: 5, Śr: 5,5 10 1# Śr: 2, Śr: 1, Śr: 1, OS: 2, OS: 1, OS: 3, OS: 4, Śr: 2, Śr: 1, Śr: 6, Śr: 1, OS: 1, OS: 8, grzyby: 71,4 OS: 3, OS: 5, grzyby: 98,8 3 Śr: 2, Śr: 3,3 10 0# bakterie: 98,4 Śr: 8, Śr: 1, bakterie: 99,1 OS: 6, OS: 8, OS: 7, OS: 3, Śr: 6,7 10 1# Śr: 1, Śr: 2,8 10 0# Śr: 8, OS: 5, OS: 8, OS: 4, OS: 6, Śr: 1, Śr: 6, Śr: 1,4 10 0# Śr: 1,4 10 0# OS: 7, OS: 6, OS: 2, OS: 2, Zamgławianie chemiczne 0* Śr: 4, Śr: 2, Śr: 7, Śr: 6, OS: 5, OS: 8, OS: 6, OS: 7, Śr: 6, Śr: 7,7 10 1# grzyby: - Śr: 7, Śr: 4, grzyby: 74,3 OS: 2, OS: 3, bakterie: 44,2 OS: 5, OS: 2, bakterie: 26,4 5 Śr: 7, Śr: 4,5 10 2# Śr: 1, Śr: 5, OS: 3, OS: 1, OS: 1, OS: 4, * - przed dezynfekcją; # - statystycznie istotne różnice względem próby przed dezynfekcją (0), ANOVA z poziomem istotności P<0,05; Śr Średnia arytmetyczna; OS Odchylenie standardowe; nb nie badano; - brak redukcji **- wartość maksymalna należałoby proces powtórzyć wybierając inną metodę, na którą wrażliwe byłyby wymienione drobnoustroje. Podsumowanie Podwyższona wilgotność względna powietrza oraz wysokie zapylenie w magazynach biblioteki I mogą być czynnikiem sprzyjającym rozwojowi mikroorganizmów w tych pomieszczeniach. Duża ilość pyłu respirabilnego może powodować schorzenia układu oddechowego, w tym alergie u pracowników tych magazynów. W badanych pomieszczeniach odnotowano niskie zanieczyszczenie bakteryjne, natomiast zanieczyszczenie powietrza grzybami było podwyższone w odniesieniu do dopuszczalnych limitów literaturowych dla połowy magazynów (2/4 instytucje). Analiza rodzajów zanieczyszczenia mikrobiologicznego magazynów archiwalnych i bibliotecznych wykazała, iż w obu typach pomieszczeń najczęściej występują bakterie z rodzaju: Bacillus, Micrococcus, Pseudomonas, Kocuria, Staphylococcus, promieniowce z rodzaju Nocardia i Micromonospora oraz grzyby z rodzaju: Aspergillus, Cladosporium, Penicillium, Rhizopus. Większą różnorodność gatunkową grzybów odnotowano dla pomieszczeń bibliotecznych. Dezynfekcja pomieszczeń magazynowych zmniejszyła zanieczyszczenie mikrobiologiczne, w konsekwencji poprawiając stan higieniczny tych obiektów. Wykazano podobną, wysoką skuteczność promieniowania UV oraz jonizacji fotokatalitycznej. Najmniej korzystny efekt w usuwaniu zanieczyszczenia mikrobiologicznego odnotowano po dezynfekcji chemicznej metodą zamgławiania preparatem na bazie czwartorzędowych soli amoniowych. Dla wszystkich badanych metod dezynfekcji uzyskano wyższą redukcję liczby drobnoustrojów z powietrza niż z powierzchni, wyjątek stanowi promieniowanie UV. PRZEGLĄD PAPIERNICZY 69 STYCZEŃ
8 Ważne jest, aby podczas badania skuteczności dezynfekcji przeprowadzić analizę mikrobiologiczną przed i po procesie, która scharakteryzuje środowisko oraz wskaże drobnoustroje wrażliwe i oporne na rozpatrywaną metodę oczyszczania. Na podstawie przeprowadzonych badań, wyznaczono czynniki ograniczające skuteczność dezynfekcji, takie jak: zapylenie powietrza (czynnik ochronny dla mikroorganizmów), nasilony ruch pracowników (unoszenie bioaerozolu) oraz skażone miejscowo mikrobiologicznie eksponaty (dodatkowe źródło mikroorganizmów w środowisku). Wytypowano również czynniki sprzyjające efektywnej dezynfekcji: czas: im dłuższy, tym wyższa skuteczność oraz podwyższona wilgotność względną powietrza w zakresie wwp=30-70%. Prezentowane badania są wynikiem realizacji projektu NCBiR nr III.B.03 ( ) Opracowanie zasad oceny i profilaktyki zagrożeń powodowanych przez szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy przy wykorzystaniu wskaźników zanieczyszczenia mikrobiologicznego program wieloletni Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy II etap, koordynowany przez Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy. Literatura 1. Zyska B.: Mikrobiologiczna korozja materiałów, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa Libudzisz Z., Kowal K, Żakowska Z.: Mikrobiologia techniczna, Mikroorganizmy i środowiska ich występowania, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa Borrego S., Guiamet P., Gómez de Saravia S., Batistini P., Garcia M., Lavin P, Perdomoa I.: The quality of air at archives and the biodeterioration of photographs, Intern. Biodeterioration & Biodegradation 64, (2010). 4. Skóra J., Gutarowska B., Koziróg A.: Grzyby mikroskopowe jako czynnik zagrażający trwałości papieru oraz zdrowiu pracowników w pomieszczeniach bibliotecznych i archiwalnych, Przegl. Papiern. 67, 12, (2011). 5. Strzelczyk A., Karbowska-Berent J.: Drobnoustroje i owady niszczące zabytki i ich zwalczanie, Wyd. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń Zyska B., Żakowska Z.: Mikrobiologia materiałów, Wyd. Politechniki Łódzkiej, Łódź Strzelczyk A., Zykubek K.: Ocena zniszczeń mechanicznych i mikrobiologicznych zbiorów z lat , przechowywanych w czterech polskich placówkach bibliotecznych i archiwalnych, Notes Konserwatorski 13: , Wyd. Biblioteki Narodowej, Warszawa Helbig A., Gutarowska B.: Ocena zanieczyszczenia pleśniami pomieszczeń w Oddziałach w Żywcu i Oświęcimiu Archiwum Państwowego w Katowicach, Notes Konserwatorski 13: , Wyd. Biblioteki Narodowej, Warszawa Zotti M., Ferroni A., Calvini P.: Mycological and FTIR analysis of biotic foxing on paper substrates, Intern. Biodeterioration & Biodegradation 65, (2011). 10. Gutarowska B.: Przegląd metod oceny zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza, Problemy jakości powietrza wewnętrznego w Polsce,Wydawnictwo Instytutu Ogrzewnictwa i Wentylacji Politechniki Warszawskiej, Warszawa Woźniak M., Tymińska A.: Mikrobiologiczne aspekty konserwacji starodruków, III Konferencja Naukowa Rozkład i Korozja Mikrobiologiczna Materiałów Technicznych, materiały konferencyjne, , Łódź Szostak Kot J.: Zagrożenia mikrobiologiczne związane z powietrzem pomieszczeń, w: Innowacyjność w kształtowaniu jakości wyrobów i usług, (red.) J. Żuchowski, Wyd. Politechniki Radomskiej, Radom Drewniewska-Idziak B., Sobucki W.: Hiszpańsko-czeski system dezynfekcji tlenkiem etylenu, Notes Konserwatorski 3, (1999). 14. Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych. Postępowanie z zalanymi archiwaliami i dokumentami. Informacje dotyczące metod ratowania archiwaliów i dokumentów zalanych podczas powodzi Brycki B.: Chemiczne inhibitory biodeterioracji, Materiały IV Konferencji Międzynarodowej Rozkład i Korozja Mikrobiologiczna Materiałów Technicznych, , Łódź Gutarowska B., Brycki B., Koziróg A., Brycka J.: Dezynfekcja powietrza metodą zamgławiania chemicznego, Instal 3, (2010). 17. Gutarowska B., Kancler M.: Dezynfekcja powietrza metodą UV z zastosowaniem lamp przepływowych Medivent, Instal 6, (2009). 18. Krogulski A., Szczotko M.: Redukcja stężenia mikroorganizmów w powietrzu przepływowe lampy UV, Materiały Konferencji Międzynarodowej Rozkład i Korozja Mikrobiologiczna Materiałów Technicznych, 116, Łódź Fujishima A., Zhang X.: Titanium dioxide photocatalysis: present situation and future approaches, C. R. Chimie 9, (2006). 20. Fujishima A., Honda K.: Electrochemical photolysis of water at a semiconductor electrode, Nature 238, (1972). 21. Samson R.A., Hoekstra E.S., Frisvad J.C.: Introduction to foodborne fungi, Centraalbureau voor Schimmenuturees, Baarn Flannigan B., Miller J.D.: Health implications of fungi in indoor. w: Samson R.A., Flannigan B., Flannigan M.E., Verhoeff A.P., Adan O.C.G., Hoekstra E.S. [red.]. Health implications of fungi in indoor environments. Elsevier Science, Amsterdam Norma PN-ISO 11799:2000 Informacja i dokumentacja Wymagania dotyczące warunków przechowywania materiałów archiwalnych i bibliotecznych. 24. WHO Air quality guidelines for particulate matter, ozone, nitrogen dioxide and sulfur dioxide, Global update 2005, WHO. 25. Górny R.L.: Biologiczne czynniki szkodliwe: normy, zalecenia i propozycje wartości dopuszczalnych, Podst. Metody Oceny Środ. Pr. 41, 3, (2004). Praca recenzowana 42 PRZEGLĄD PAPIERNICZY 69 STYCZEŃ 2013
Grzyby mikroskopowe jako czynnik zagrażający trwałości papieru oraz zdrowiu pracowników w pomieszczeniach bibliotecznych i archiwalnych
Grzyby mikroskopowe jako czynnik zagrażający trwałości papieru oraz zdrowiu pracowników w pomieszczeniach bibliotecznych i archiwalnych Microscopic Fungi as a Factor Threatening the Paper Durability and
Bardziej szczegółowoTemat: Powietrze jako środowisko życia mikroorganizmów. Mikrobiologiczne badanie powietrza i powierzchni płaskich Cz.1/Cz.2.
Katedra i Zakład Mikrobiologii i Wirusologii Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Mikrobiologia ogólna Biotechnologia medyczna II rok / I o Instrukcja do ćwiczeń Temat: Powietrze
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z badań identyfikacji drobnoustrojów
Symbol: KJ-F-5.0- Data: 8.07.04 Strona z 7. Wykonawca badań SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR DMIP//04 DO ZLECENIA 40707 Z DNIA 30/07/04 Laboratorium SGS Eko-Projekt Sp. z o.o. Ul. Cieszyńska 5a 43 00 Pszczyna Laboratorium
Bardziej szczegółowoZ BADAŃ ODDZIAŁYWANIA WYBRANYCH MIKROORGANIZMÓW NA KOMPOZYTY PP Z BIOCYDEM SEANTEX
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ ODDZIAŁYWANIA WYBRANYCH MIKROORGANIZMÓW NA KOMPOZYTY PP Z BIOCYDEM SEANTEX /zlecenie 514010/ wykonane w WOJSKOWYM INSTYTUCIE CHEMII I RADIOMETRII w Warszaawie 1. Materiały i metody
Bardziej szczegółowoAG AIR CONTROL SYSTEM CF
SYSTEMY UZDATNIANIA POWIETRZA W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM Prezentuje: Krzysztof Szarek Warszawa, 18 października 2016r. www.anti-germ.com 1 Systemy wentylacyjne jako element odpowiadający za jakość powietrza
Bardziej szczegółowowystępujących na powierzchni walizy przechowywanej na terenie byłego KL Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu
Analiza ilościowa mikroorganizmów występujących na powierzchni walizy przechowywanej na terenie byłego KL Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu Anna Wawrzyk, Dorota Rybitwa, Aleksandra Papis notes 18_2016 Summary:
Bardziej szczegółowoStosowanie preparatów dezynfekujących w przemyśle cukrowniczym
Stosowanie preparatów dezynfekujących w przemyśle cukrowniczym Warszawa, II 2008 Cezary Longin Góral BIOCHEM-ART - Gdańsk Charakterystyka drobnoustrojów powszechność występowania, bardzo małe rozmiary,
Bardziej szczegółowoOFERTA BADAŃ MIKOLOGICZNYCH
OFERTA BADAŃ MIKOLOGICZNYCH prof. dr hab. inż. Jan Grajewski dr hab. Magdalena Twarużek Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Wydział Nauk Przyrodniczych, Instytut Biologii Eksperymentalnej, Katedra Fizjologii
Bardziej szczegółowoGRZYBY PLEŚNIOWE W MIKROŚRODOWISKU MIESZKALNYM CZŁOWIEKA
GRZYBY PLEŚNIOWE W MIKROŚRODOWISKU MIESZKALNYM CZŁOWIEKA Opracowanie: dr inż. Jan Antoni Rubin Politechnika Śląska, Gliwice PSMB, Wrocław Gliwice, 21-22 czerwca 2017r. 1 MYKOLOGIA BUDOWLANA to dział budownictwa,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 8, 9, 10 Kontrola mikrobiologiczna środowiska pracy
MIKROBIOLOGIA KOSMETOLOGICZNA dla studentów II roku, studiów I st. kierunku KOSMETOLOGIA Ćwiczenie 8, 9, 10 Kontrola mikrobiologiczna środowiska pracy liczba godzin 8 Badanie mikrobiologicznej czystości
Bardziej szczegółowoNegatywne skutki działania na człowieka grzybów pleśniowych oraz wpływ na to zjawisko projektowania, wykonywania i eksploatacji budynków
Polskie Stowarzyszenie Mykologów Budownictwa Negatywne skutki działania na człowieka grzybów pleśniowych oraz wpływ na to zjawisko projektowania, wykonywania i eksploatacji budynków 1. Wstęp Grzyby mogą
Bardziej szczegółowoOCENA MIKROBIOLOGICZNEGO ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA WOKÓŁ ZAKŁADU WRONA PRODUKCJA PODŁOŻA W PSZCZYNIE
OCENA MIKROBIOLOGICZNEGO ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA WOKÓŁ ZAKŁADU WRONA PRODUKCJA PODŁOŻA W PSZCZYNIE OPRACOWANIE DLA URZĄD MIEJSKI W PSZCZYNIE OCENA MIKROBIOLOGICZNEGO ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA WOKÓŁ
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA MIKROBIOLOGICZNA SADU ŚLIWY WĘGIERKI ZWYKŁEJ
CHARAKTERYSTYKA MIKROBIOLOGICZNA SADU ŚLIWY WĘGIERKI ZWYKŁEJ Paweł Satora, Tadeusz Tuszyński Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej Akademia Rolnicza, al. 29 listopada 46, 31-425 Kraków
Bardziej szczegółowoCZYSTOŚĆ MIKROBIOLOGICZNA POWIETRZA W SZPITALU. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA STĘŻENIE MIKROORGANIZMÓW W POWIETRZU SAL OPERACYJNYCH
ROCZN. PZH 2011, 62, Nr 1, 109-113 CZYSTOŚĆ MIKROBIOLOGICZNA POWIETRZA W SZPITALU. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA STĘŻENIE MIKROORGANIZMÓW W POWIETRZU SAL OPERACYJNYCH MICROBIOLOGICAL QUALITY OF HOSPITAL INDOOR
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. Wprowadzenie do biotechnologii. Rys historyczny. Zakres i znaczenie nowoczesnej biotechnologii. Opracowanie procesu biotechnologicznego. 7. Produkcja biomasy. Białko mikrobiologiczne.
Bardziej szczegółowoZakład Higieny Środowiska Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego Państwowy Zakład Higieny
Pomiary zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza na terenie Miasta Otwocka w rejonie zagospodarowania odpadów komunalnych: składowiska odpadów komunalnych Sater-Otwock Sp. z o.o. w Otwocku oraz Regionalnej
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20006/11859/09
SPRAWOZDANIE MOŻE BYĆ POWIELANE TYLKO W CAŁOŚCI. INNA FORMA KOPIOWANIA WYMAGA PISEMNEJ ZGODY LABORATORIUM. SPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20006/11859/09 BADANIA WŁASNOŚCI PRZECIWDROBNOUSTROJOWYCH
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 639
PCA ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 639 Zakres akredytacji Nr AB 639 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 22 czerwca
Bardziej szczegółowoEKSPERTYZA MYKOLOGICZNA. Przedszkole Publiczne w Markuszowie ul. Lubelska 78 21-173 Markuszów. Technobud Przedsiębiorstwo Wielobranżowe
TYTUŁ OPRACOWANIA EKSPERTYZA MYKOLOGICZNA ADRES OBIEKTU Przedszkole Publiczne w Markuszowie ul. Lubelska 78 21-173 Markuszów OPRACOWANIE BRANŻOWE Technobud Przedsiębiorstwo Wielobranżowe ul. Piłsudskiego
Bardziej szczegółowoARTYKUŁY REPORTS OCENA ODPORNOŚCI POWŁOK Z FARB ELEWACYJNYCH NA DZIAŁANIE GRZYBÓW PLEŚNIOWYCH DO CELÓW ZNAKOWANIA EKOLOGICZNEGO
ARTYKUŁY REPORTS Alicja Abram* OCENA ODPORNOŚCI POWŁOK Z FARB ELEWACYJNYCH NA DZIAŁANIE GRZYBÓW PLEŚNIOWYCH DO CELÓW ZNAKOWANIA EKOLOGICZNEGO W artykule przedstawiono metodę i wyniki badań odporności powłok
Bardziej szczegółowoMIKROBIOLOGICZNA JAKOŚĆ POWIETRZA W BUDYNKU PASYWNYM W CZASIE JEGO EKSPLOATACJI
Małgorzata BASIŃSKA* Michał MICHAŁKIEWICZ* budynek pasywny, mikrobiologia, jakość powietrza MIKROBIOLOGICZNA JAKOŚĆ POWIETRZA W BUDYNKU PASYWNYM W CZASIE JEGO EKSPLOATACJI W referacie podjęto próbę określenia
Bardziej szczegółowoZMIANY W POPULACJACH MIKROORGANIZMÓW I NICIENI W GLEBIE PO ODKAŻANIU METODAMI KONWENCJONALNYMI I PROEKOLOGICZNYMI
ZMIANY W POPULACJACH MIKROORGANIZMÓW I NICIENI W GLEBIE PO ODKAŻANIU METODAMI KONWENCJONALNYMI I PROEKOLOGICZNYMI P. Sobiczewski 1, B. Meszka 1, H. Bryk 1, C. Ślusarski 1, A. Chałańska 1, S. Berczyński
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE PULSUJĄCYCH FAL RADIOWYCH W USZLACHETNIANIU NASION ROŚLIN WARZYWNYCH
APPLICATION OF PULSED RADIO FREQUENCY IN SEEDS ENHANCEMENT OF VEGETABLE PLANTS ZASTOSOWANIE PULSUJĄCYCH FAL RADIOWYCH W USZLACHETNIANIU NASION ROŚLIN WARZYWNYCH Regina Janas, Krzysztof Górnik, Mieczysław
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z badań jakości powietrza wykonanych ambulansem pomiarowym w Tarnowskich Górach w dzielnicy Osada Jana w dniach
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W KATOWICACH DELEGATURA W CZĘSTOCHOWIE ul. Rząsawska 24/28 tel. (34) 369 41 20, (34) 364-35-12 42-200 Częstochowa tel./fax (34) 360-42-80 e-mail: czestochowa@katowice.wios.gov.pl
Bardziej szczegółowoNanotechnologiczna fotokatalityczna powłoka NanoSterile z dwutlenkiem tytanu i srebrem
Nanotechnologiczna fotokatalityczna powłoka NanoSterile z dwutlenkiem tytanu i srebrem NanoSterile powłoka fotokatalityczna NanoSterile to bezbarwna i bezzapachowa nanotechnologiczna powłoka stworzona
Bardziej szczegółowoRAPORT 1.1/SRM/2017 Z BADAŃ PRZEWIDZIANYCH W UMOWIE Z DNIA R.
RAPORT 1.1/SRM/2017 Z BADAŃ PRZEWIDZIANYCH W UMOWIE Z DNIA 25.04.2017 R. OCENA SKUTECZNOŚCI MIKROBIOBÓJCZEJ URZĄDZENIA INDUCT 750 FIRMY ACTIVTEK WOBEC PAŁECZEK KLEBSIELLA PNEUMONIAE W POWIETRZU Wykonawcy:
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20005/11858/09
SPRAWOZDANIE MOŻE BYĆ POWIELANE TYLKO W CAŁOŚCI. INNA FORMA KOPIOWANIA WYMAGA PISEMNEJ ZGODY LABORATORIUM. SPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20005/11858/09 BADANIA WŁASNOŚCI PRZECIWDROBNOUSTROJOWYCH
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Rolnictwo Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2010 Tom 4 Zeszyt 6 HANNA REKOSZ-BURLAGA, ANNA CHRÓST,
Bardziej szczegółowoURZĄDZENIA UV DO DEZYNFEKCJI WODY PITNEJ
STERYLIZATORY UV DO WODY str. 1 URZĄDZENIA UV DO DEZYNFEKCJI WODY PITNEJ Porównanie urządzeń niskociśnieniowych i średniociśnieniowych Spis treści: ZASTOSOWANIE PROMIENI UV DO DEZYNFEKCJI WODY PITNEJ...
Bardziej szczegółowoRAPORT Z BADAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH OCENY STĘŻENIA BIOAEROZOLU ZANIECZYSZCZAJĄCEGO POWIETRZE NA PODSTAWIE LICZEBNOŚCI WYBRANYCH GRUP DROBNOUSTROJÓW
Mysłowice, 22.03.2016 r. RAPORT Z BADAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH OCENY STĘŻENIA BIOAEROZOLU ZANIECZYSZCZAJĄCEGO POWIETRZE NA PODSTAWIE LICZEBNOŚCI WYBRANYCH GRUP DROBNOUSTROJÓW Zleceniodawca: Stowarzyszenie
Bardziej szczegółowoSZKODLIWE CZYNNIKI BIOLOGICZNE NA STANOWISKACH PRACY W MUZEACH
Medycyna Pracy 2012;63(2):153 165 Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi http://medpr.imp.lodz.pl Justyna Skóra Katarzyna Zduniak Beata Gutarowska Daria Rembisz PRACA ORYGINALNA SZKODLIWE
Bardziej szczegółowoAnaliza mikrobiologiczna powietrza oraz zapylenia i występowania aktywnych biologicznie substancji w powietrzu m. Kielce
Analiza mikrobiologiczna powietrza oraz zapylenia i występowania aktywnych biologicznie substancji w powietrzu m. Kielce (SKRÓT) dr Krystyna Królikowska, dr Marek Kwinkowski prof. zw. dr hab. Wiesław Kaca
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Wydział Biologiczno - Rolniczy. Katedra Biotechnologii i Mikrobiologii
SYLABUS 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Mikrobiologia Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki realizującej przedmiot
Bardziej szczegółowoDrobnoustroje i owady niszczące zabytki i ich zwalczanie - Alicja B. Strzelczyk i Joanna Karbowska-Beren
Oddajemy do Państwa dyspozycji podręcznik, który jest rozwinięciem wykładu pt. Mikrobiologia z dezynfekcją zabytków", prowadzonego przez Alicję B. Strzelczyk od 1965 do 2004 r. na Uniwersytecie Mikołaja
Bardziej szczegółowoGRZYBY PLEŚNIOWE W POWIETRZU POMIESZCZEŃ BIUROWYCH WYNIKI INTERWENCJI ŚRODOWISKOWEJ
Medycyna Pracy 2007;58(6):521 525 Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi http://medpr.imp.lodz.pl Alina Buczyńska 1 Marcin Cyprowski 1 Małgorzata Piotrowska 2 Irena Szadkowska-Stańczyk 1 GRZYBY
Bardziej szczegółowoWpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych
WANDA NOWAK, HALINA PODSIADŁO Politechnika Warszawska Wpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych Słowa kluczowe: biodegradacja, kompostowanie, folie celulozowe, właściwości wytrzymałościowe,
Bardziej szczegółowoHIGIENA W PRZEMYŚLE CUKROWNICZYM SANITARY CONDITIONS IN THE SUGAR INDUSTRY
HIGIENA W PRZEMYŚLE CUKROWNICZYM Małgorzata Kowalska, Ewelina Kacprzak Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego Oddział Cukrownictwa 05-084 Leszno k. Błonia ul. Inżynierska 4 Streszczenie Przedmiotem
Bardziej szczegółowoCZYSTOŚĆ MIKROBIOLOGICZNA POWIETRZA W SZPITALACH. SALE OPERACYJNE KLIMATYZOWANE
ROCZN. PZH 21, 61, Nr 4, 425-429 CZYSTOŚĆ MIKROBIOLOGICZNA POWIETRZA W SZPITALACH. SALE OPERACYJNE KLIMATYZOWANE Microbial air purity in hospitals. operating theatres with air conditioning system Adam
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 1129 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 1129 SECTIO D 2004 Zakład Pielęgniarstwa Środowiskowego Wydziału Ochrony Zdrowia Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU ZAKŁAD FITOPATOLOGII pl. Grunwaldzki 24 a Wrocław tel , Raport
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU ZAKŁAD FITOPATOLOGII pl. Grunwaldzki 24 a 53-311 Wrocław tel. 071 3201746, 3201711 Raport z badań nad możliwością wzrostu na farbach: akrylowych - CT 42, CT 44; silikatowych
Bardziej szczegółowoRAPORT 1.2/SRM/2017 Z BADAŃ PRZEWIDZIANYCH W UMOWIE Z DNIA R.
RAPORT 1.2/SRM/2017 Z BADAŃ PRZEWIDZIANYCH W UMOWIE Z DNIA 25.04.2017 R. OCENA SKUTECZNOŚCI MIKROBIOBÓJCZEJ URZĄDZENIA INDUCT 750 FIRMY ACTIVTEK WOBEC BAKTERII Z RODZAJU ENTEROCOCCUS W POWIETRZU Wykonawcy:
Bardziej szczegółowoDrobnoustroje w ochronie środowiska SYLABUS A. Informacje ogólne
Drobnoustroje w ochronie środowiska A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Rodzaj Rok studiów
Bardziej szczegółowoProtokoły do zajęć praktycznych z mikrobiologii ogólnej i żywności dla studentów kierunku: Dietetyka
Protokoły do zajęć praktycznych z mikrobiologii ogólnej i żywności dla studentów kierunku: Dietetyka Protokół I, zajęcia praktyczne 1. Demonstracja wykonania preparatu barwionego metodą Grama (wykonuje
Bardziej szczegółowoOcena czystości mikrobiologicznej cystern przewożących cukier luzem. dr Dagmara Wojtków Teresa Basińska Jesior
Ocena czystości mikrobiologicznej cystern przewożących cukier luzem dr Dagmara Wojtków Teresa Basińska Jesior 2 2012-06-26 Plan prezentacji Mycie i dezynfekcja Kontrola mikrobiologiczna Luminometria Proces
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1531
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1531 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 3 października 2017 r. Nazwa i adres MIKROLAB
Bardziej szczegółowoElżbieta Arłukowicz Streszczenie rozprawy doktorskiej
Elżbieta Arłukowicz Streszczenie rozprawy doktorskiej Analiza zmienności ilościowej i jakościowej tlenowej flory bakteryjnej izolowanej z ran przewlekłych kończyn dolnych w trakcie leczenia tlenem hiperbarycznym
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2. Temat: Wpływ czynników fizyko-chemicznych na drobnoustroje
Ćwiczenie 2 Temat: Wpływ czynników fizyko-chemicznych na drobnoustroje Temperatura jako czynnik wzrostowy Temperatura jest jednym z najważniejszych czynników warunkujących wzrost i procesy życiowe drobnoustrojów.
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. (pieczęć wydziału) Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 8 z 9
Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12 KARTA PRZEDMIOTU (pieczęć wydziału) Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 8 z 9 1. Nazwa przedmiotu: Mikrobiologia przemysłowa 2. Kod przedmiotu: 3. Karta przedmiotu ważna od roku
Bardziej szczegółowoCharakterystyka zagrożeń biologicznych występujących przy przetwarzaniu biomasy do celów energetycznych
MIDDLE POMERANIAN SCIENTIFIC SOCIETY OF THE ENVIRONMENT PROTECTION ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Annual Set The Environment Protection Rocznik Ochrona Środowiska Volume/Tom
Bardziej szczegółowoPRACA DOKTORSKA. mgr Renata Szczygłowska. Promotor: dr hab. inż. Marcin Banach, prof. nadzw. PK. Promotor pomocniczy: dr inż. Jolanta Pulit-Prociak
PRACA DOKTORSKA Ocena właściwości biobójczych i możliwości zastosowania nanocząstek metalicznych i tlenkowych zapobiegających biodeterioracji produktów chemii budowlanej mgr Renata Szczygłowska Promotor:
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA MIKROBIOLOGICZNE W PRZECHOWYWANYM SOKU GĘSTYM W CUKROWNI GLINOJECK BSO POLSKA S.A. mgr inż. Magdalena Irach BSO Polska S.A.
ZAGROŻENIA MIKROBIOLOGICZNE W PRZECHOWYWANYM SOKU GĘSTYM W CUKROWNI GLINOJECK BSO POLSKA S.A. mgr inż. Magdalena Irach BSO Polska S.A. Głównym źródłem mikroflory zanieczyszczającej w cukrownictwie jest
Bardziej szczegółowoBeton fotokatalityczny na drodze do poprawy jakości powietrza
Beton fotokatalityczny na drodze do poprawy jakości powietrza Wioletta Jackiewicz-Rek Kielce, 15 maja 2019 r. Poprawa jakości powietrza stanowi obecnie jedno z największych wyzwań społecznych i środowiskowych
Bardziej szczegółowoNowe preparaty biobójcze o dużej skuteczności wobec bakterii z rodzaju Leuconostoc jako alternatywa dla coraz bardziej kontrowersyjnej formaliny.
Nowe preparaty biobójcze o dużej skuteczności wobec bakterii z rodzaju Leuconostoc jako alternatywa dla coraz bardziej kontrowersyjnej formaliny. Formaldehyd (formalina jest ok. 40% r-rem formaldehydu)
Bardziej szczegółowoUzdatnianie wody. Ozon posiada wiele zalet, które wykorzystuje się w uzdatnianiu wody. Oto najważniejsze z nich:
Ozonatory Dezynfekcja wody metodą ozonowania Ozonowanie polega na przepuszczaniu przez wodę powietrza nasyconego ozonem O3 (tlenem trójatomowym). Ozon wytwarzany jest w specjalnych urządzeniach zwanych
Bardziej szczegółowoAutorzy opracowania dr hab. n. med. Rafał L. Górny, prof. CIOP-PIB, dr n. med. Marcin Cyprowski, dr n. tech. Małgorzata Gołofit-Szymczak, dr n. tech.
Autorzy opracowania dr hab. n. med. Rafał L. Górny, prof. CIOP-PIB, dr n. med. Marcin Cyprowski, dr n. tech. Małgorzata Gołofit-Szymczak, dr n. tech. Anna Ławniczek-Wałczyk, dr inż. Agata Stobnicka 2 SPIS
Bardziej szczegółowoNiepołomice, wrzesień 2018 rok. D o m i n i k G i c a l a
Niepołomice, 20 21 wrzesień 2018 rok D o m i n i k G i c a l a To: MC POLSKA.PL Lider w szybkiej dezynfekcji Sporobójczej Lider w automatycznym procesie dekontaminacji pomieszczeń Innowacyjny partner w
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 4 i 5 OCENA EKOTOKSYCZNOŚCI TEORIA Chemia zanieczyszczeń środowiska
Bardziej szczegółowoRAPORT Z BADAŃ 164/Z/20110825/D/JOGA. Dostarczony materiał: próbki tworzyw sztucznych. Ilość próbek: 1. Rodzaj próbek: tworzywo
Blirt S.A. 80-172 Gdańsk, ul. Trzy Lipy 3/1.38 RAPORT Z BADAŃ Dział DNA-Gdańsk Nr zlecenia 164/Z/20110825/D/JOGA NAZWA I ADRES KLIENTA GROUND-Therm spółka z o.o. ul. Stepowa 30 44-105 Gliwice Tytuł zlecenia:
Bardziej szczegółowoOrganizacja i zakres działania Działu Zasobów Archiwalnych Politechniki Gdańskiej
Załącznik nr 3 do zarządzenia rektora PG nr 34/2009 9 listopada 2009 r. Organizacja i zakres działania Działu Zasobów Archiwalnych Politechniki Gdańskiej Rozdział I - Organizacja i zakres działania Działu
Bardziej szczegółowoBIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Bardziej szczegółowoSKUTECZNOŚĆ IZOLACJI JAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI? JAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI?
SKUTECZNOŚĆ IZOLACJI Wydajność izolacji- ilość otrzymanego kwasu nukleinowego Efektywność izolacji- jakość otrzymanego kwasu nukleinowego w stosunku do ilości Powtarzalność izolacji- zoptymalizowanie procedury
Bardziej szczegółowo"Zagrożenia biologiczne w budynku" Autor: Bronisław Zyska. Rok wydania: Miejsce wydania: Warszawa
"Zagrożenia biologiczne w budynku" Autor: Bronisław Zyska Rok wydania: 1999 Miejsce wydania: Warszawa Wyczerpujący opis zagrożeń biologicznych w obiektach budowlanych i sposobów zapobiegania im. Książka
Bardziej szczegółowoWpływ motoryzacji na jakość powietrza
Instytut Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych Marek Brzeżański Wpływ motoryzacji na jakość powietrza Spotkanie Grupy Roboczej ds. Ochrony Powietrza i Energetyki Urząd Marszałkowski Województwa
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. (pieczęć wydziału) Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 8 z 9
Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12 KARTA PRZEDMIOTU (pieczęć wydziału) Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 8 z 9 1. Nazwa przedmiotu: Mikrobiologia ogólna 2. Kod przedmiotu: 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego:
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 313 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 313 SECTIO D 25 Katedra Higieny i Promocji Zdrowia, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie Department of Hygiene and
Bardziej szczegółowoII rok OML studia magisterskie - Diagnostyka parazytologiczna- praktyczna nauka zawodu
ĆWICZENIE 1 Temat: Wykrywanie grzybów i pasożytów w różnych materiałach biologicznych cz.1 1. Zasady pobierania, transportu i przechowywania materiałów biologicznych do badań mikologicznych i parazytologicznych
Bardziej szczegółowoWarszawa dnia Opinia mykologiczna. Dr inż. Aleksandra Wójcik
Warszawa dnia 27.12.2016 Opinia mykologiczna AUTOR Dr inż. Aleksandra Wójcik PODPIS Spis treści 1. Dane ogólne... 3 2. Główne wnioski i zalecenia... 4 3. Analiza mykologiczna jakościowa... 5 4. Dopuszczalne
Bardziej szczegółowoniszczenia materiałów technicznych
Niszczenie przez drobnoustroje Beata Gutarowska* Wprowadzenie Pojęcie biologii materiałów jako nauki zajmującej się relacjami między materiałami a organizmami żywymi zostało po raz pierwszy zdefiniowane
Bardziej szczegółowoGAMMA Healthcare Ltd
TESTY SKUTECZNOŚCI (EN 1276) Chusteczki sporobójcze Clinell GAMMA Healthcare Ltd SZPITALNE LABORATORIUM BADAWCZE DO SPRAW INFEKCJI SZPITAL MIEJSKI DUDLEY ROAD BIRMINGHAM B18 7QH Maj 2007 PRODUCENT GAMMA
Bardziej szczegółowoBIOSYNTEZA ACYLAZY PENICYLINOWEJ. Ćwiczenia z Mikrobiologii Przemysłowej 2011
BIOSYNTEZA ACYLAZY PENICYLINOWEJ Ćwiczenia z Mikrobiologii Przemysłowej 2011 Acylaza penicylinowa Enzym hydrolizuje wiązanie amidowe w penicylinach Reakcja przebiega wg schematu: acylaza Reszta: fenyloacetylowa
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja mikroorganizmów systemem firmy Biolog
Identyfikacja mikroorganizmów systemem firmy Biolog Główne zalety systemu Ilość mikroorganizmów w bazie danych : Biolog ponad 2500 Vitek 2 ponad 330 Bez barwienia metodą Grama ( Vitek wymaga wstępnego
Bardziej szczegółowoRola oczyszczalni ścieków w w eliminowaniu ciekach
Rola oczyszczalni ścieków w w eliminowaniu SCCP i MCCP w odprowadzanychściekach ciekach Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, 18.11.2011 Jan Suschka Przypomnienie w aspekcie obecności ci SCCP/MCCP w ściekach
Bardziej szczegółowoOCENA MIKROBIOLOGICZNA JAKOŚCI POWIETRZA W ZAKŁADACH PIEKARNICZYCH
Inżynieria Ekologiczna Ecological Engineering Vol. 47, May 2016, p. 182 188 DOI: 10.12912/23920629/62869 OCENA MIKROBIOLOGICZNA JAKOŚCI POWIETRZA W ZAKŁADACH PIEKARNICZYCH Elżbieta Wołejko 1, Agnieszka
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 543
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 543 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13, Data wydania: 24 września 2015 r. Nazwa i adres AB 543 POWIATOWA
Bardziej szczegółowoOchrona przed mikrobiologiczn biodeterioracj w muzealnictwie
ROLA NAUKI W ZACHOWANIU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO Ochrona przed mikrobiologiczn biodeterioracj w muzealnictwie Beata Gutarowska, Małgorzata Piotrowska, Anna Koziróg, Zofia akowska Instytut Technologii Fermentacji
Bardziej szczegółowo1. Demonstracja preparatów bakteryjnych barwionych metodą negatywną ukazujących kształty komórek bakteryjnych.
Ćwiczenie 1. Mikrobiologia ogólna - Budowa komórki bakteryjnej. Metody barwienia preparatów bakteryjnych. Wzrost drobnoustrojów w warunkach laboratoryjnych. Uzyskiwanie czystej hodowli. Identyfikowanie
Bardziej szczegółowoNiska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA
Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA Obniżenie emisji dwutlenku węgla w Gminie Raba Wyżna poprzez wymianę kotłów opalanych biomasą, paliwem gazowym oraz węglem Prowadzący: Tomasz Lis Małopolska
Bardziej szczegółowoZabytki na podłożu papierowym jako środowisko życia mikroorganizmów
Zabytki na podłożu papierowym jako środowisko życia mikroorganizmów Paper-based cultural heritage items as an environment for microorganisms JOANNA KARBOWSKA-BERENT DOI: 10.15199/54.2015.8.? Papier stanowiący
Bardziej szczegółowoPerspektywy wykorzystania ozonu w zabiegach dezodoryzacji i nie tylko
Perspektywy wykorzystania ozonu w zabiegach dezodoryzacji i nie tylko Mgr inż. Krzysztof Krzystyniak Prof. dr hab. Stanisław Ignatowicz Agro-Rattus 64 Konsultacje Entomologiczne Warszawa Warszawa Ozon,
Bardziej szczegółowoNARAŻENIE NA CZYNNIKI MIKROBIOLOGICZNE PRACOWNIKÓW BIUROWYCH I TECHNICZNYCH W LABORATORIUM NAUKOWO-BADAWCZYM
NARAŻENIE NA CZYNNIKI MIKROBIOLOGICZNE PRACOWNIKÓW BIUROWYCH I TECHNICZNYCH W LABORATORIUM NAUKOWO-BADAWCZYM Anna Szosland-Fałtyn, Joanna Królasik, Elżbieta Polak Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp.
ĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp. Uwaga: Ze względu na laboratoryjny charakter zajęć oraz kontakt z materiałem biologicznym,
Bardziej szczegółowoMetody przechowywania i utrwalania bioproduktów KOLEKCJE SZCZEPÓW
Metody przechowywania i utrwalania bioproduktów KOLEKCJE SZCZEPÓW Opracował: dr S. Wierzba Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej Uniwersytetu Opolskiego Kolekcje szczepów Metody przechowywania
Bardziej szczegółowoURZĄDZENIA UV DO DEZYNFEKCJI WODY BASENOWEJ
STERYLIZATORY UV DO WODY str. 1 URZĄDZENIA UV DO DEZYNFEKCJI WODY BASENOWEJ Porównanie urządzeń niskociśnieniowych i średniociśnieniowych Spis treści: ZASTOSOWANIE PROMIENI UV DO DEZYNFEKCJI WODY BASENOWEJ...
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE
JAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE Badania przeprowadzone w Warszawie wykazały, że w latach 1990-2007 w mieście stołecznym nastąpił wzrost emisji całkowitej gazów cieplarnianych o około 18%, co przekłada się
Bardziej szczegółowoWłókno szklane, nietkane
Włókno szklane, nietkane Wersja 1.1 Aktualizacja Wydrukowano dnia SEKCJI 0. INFORMACJE OGÓLNE Zgodnie z artykułem 3.3 rozporządzenia (WE) nr 1907/2008 (REACH) produkty te są wyrobami: Nie zawierają one
Bardziej szczegółowoKomputerowe narzędzia wspomagające prowadzenie i dokumentowanie oceny ryzyka przy projektowaniu maszyn
Komputerowe narzędzia wspomagające prowadzenie i dokumentowanie oceny ryzyka przy projektowaniu maszyn Opracowanie modelu narzędzi metodycznych do oceny ryzyka związanego z zagrożeniami pyłowymi w projektowaniu
Bardziej szczegółowoMikrobiologia wód SYLABUS A. Informacje ogólne
Mikrobiologia wód SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu Język
Bardziej szczegółowoOGÓLNY PLAN ĆWICZEŃ I SEMINARIÓW Z MIKROBIOLOGII OGÓLNEJ dla studentów STOMATOLOGII w roku akademickim 2015-2016 semestr zimowy
OGÓLNY PLAN ĆWICZEŃ I SEMINARIÓW Z MIKROBIOLOGII OGÓLNEJ dla studentów STOMATOLOGII w roku akademickim 2015-2016 semestr zimowy Ćwiczenia - co tydzień 5 ćwiczeń x 2 godz. = 10 godz. Piątek: 9.45-11.15
Bardziej szczegółowoKSZTAŁTOWANIE MIKROKLIMATU W STREFIE PRZEBYWANIA LUDZI W OBIEKTACH SAKRALNYCH
KSZTAŁTOWANIE MIKROKLIMATU W STREFIE PRZEBYWANIA LUDZI W OBIEKTACH SAKRALNYCH WOLSKI Leszek 1 JELEC Paweł 2 1,2 Zakład Instalacji Budowlanych i Fizyki Budowli, Politechnika Warszawska ABSTRACT This script
Bardziej szczegółowoOSN 22: Osadzanie cienkowarstwowe techniką odparowania
1. TYTUŁ OSN 22: Osadzanie cienkowarstwowe techniką odparowania Cykl życia Tytuł skrócony Końcowe zastosowanie DU niklu metalicznego Procesy odparowania w przemyśle półprzewodnikowym Tytuł systematyczny
Bardziej szczegółowoSpis treści. Rozdział III Drgania mechaniczne i wstrząsy 1. Charakterystyka fizyczna i podstawowe pojęcia... 87 2. Źródła drgań...
Spis treści Rozdział I Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy 1. Podział czynników szkodliwych i uciążliwych.................................. 11 2. Ogólne przepisy bezpieczeństwa i higieny
Bardziej szczegółowoNiska emisja sprawa wysokiej wagi
M I S EMISJA A Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Suwałkach Sp. z o.o. Niska emisja sprawa wysokiej wagi Niska emisja emisja zanieczyszczeń do powietrza kominami o wysokości do 40 m, co prowadzi do
Bardziej szczegółowoKarta charakterystyki mieszaniny
Strona 1 z 6 1. Identyfikacja substancji / i identyfikacja przedsiębiorstwa a. Nazwa chemiczna produktu poli(alkohol winylowy) b. Zastosowanie tworzywo drukujące w technologii FDM c. Typ chemiczny polimer
Bardziej szczegółowoTEMATY SZKOLEŃ Konsultant Naukowy Medilab Sp. z o.o. dr n. med. Justyna Piwowarczyk
TEMATY SZKOLEŃ 2017 Konsultant Naukowy Medilab Sp. z o.o dr n. med. Justyna Piwowarczyk HIGIENICZNA DEZYNFEKCJA I MYCIE RĄK PERSONELU MEDYCZNEGO WG NAJNOWSZYCH WYTYCZNYCH Definicja higienicznej dezynfekcji
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 513
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 513 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8, Data wydania: 6 czerwca 2012 r. Nazwa i adres POWIATOWA STACJA
Bardziej szczegółowoStabilność mikrobiologiczna napojów wpływ surowców i opakowań
Stabilność mikrobiologiczna napojów wpływ surowców i opakowań Dr hab. inż. Dorota Kręgiel Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Politechnika Łódzka Istotnym problemem jest brak stabilności mikrobiologicznej
Bardziej szczegółowoKAMPANIA EDUKACYJNA. w zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem. Rzeszów, 9 września 2012r. Marszałek Województwa Podkarpackiego
KAMPANIA EDUKACYJNA w zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem Andrzej Kulig Dyrektor Departamentu Ochrony Środowiska w Urzędzie Marszałkowskim w Rzeszowie Rzeszów, 9 września 2012r. Wstęp Kampania
Bardziej szczegółowo[1ZKO/KII] Mikrobiologia skóry
1. Ogólne informacje o module [1ZKO/KII] Mikrobiologia skóry Nazwa modułu MIKROBIOLOGIA SKÓRY Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr
Bardziej szczegółowoMediCare. Płyty sufitowe zapewniające najwyższej klasy rozwiązania sufitowe przeznaczone dla różnorodnych zastosowań w służbie zdrowia.
MediCare MediCare MediCare Plus MediCare Ultra Płyty sufitowe zapewniające najwyższej klasy rozwiązania sufitowe przeznaczone dla różnorodnych zastosowań w służbie zdrowia. MediCare Płyty sufitowe Medicare
Bardziej szczegółowoOCENA FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA W OBSZARZE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY Z WYKORZYSTANIEM WSKAŹNIKÓW WYNIKOWYCH I WIODĄCYCH
OCENA FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA W OBSZARZE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY Z WYKORZYSTANIEM WSKAŹNIKÓW WYNIKOWYCH I WIODĄCYCH MATERIAŁY INFORMACYJNE 1 WRZESIEŃ 2013 R. SPIS TREŚCI Na czym polega pomiar
Bardziej szczegółowo