Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego

Transkrypt

1 Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego dla DOMU STUDENCKIEGO T-3 ul. Grunwaldzka Wrocław Wykonanie: Zatwierdził do stosowania: Podpis Podpis lipiec 2012 roku Strona 1

2 SPIS TREŚCI Rozdział 1. Warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia obiektu, sposobu użytkowania, magazynowania(składowania) i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem Lokalizacja oraz charakterystyka obiektu Warunki ochrony przeciwpożarowej Zagrożenia Zakres odpowiedzialności za przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych Obowiązki Właściciela Obowiązki Zarządcy Obowiązki Najemcy Obowiązki wszystkich pracowników Obowiązki pracowników ochrony obiektu Ogólne zasady bezpieczeństwa czynności zabronione Zapobieganie pożarom, postępowanie na wypadek pożaru zasady ogólne Zakres stosowania środków gaśniczych Rozdział 2. Sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych Tabela 1. Czasokresy przeglądów i sposób badań oraz konserwacji urządzeń przeciwpożarowych Rozdział 3. Sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia Procedura ogólna postępowania na wypadek wystąpienia pożaru lub innego zagrożenia Procedura postępowania w przypadku ujawnienia niezidentyfikowanych przedmiotów Zasady używania podręcznego sprzętu gaśniczego Gaśnice Technika gaszenia pożarów gaśnicami porady praktyczne Hydranty wewnętrzne Koce gaśnicze Ewakuacja Rozdział 4. Sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo Rozdział 5. Sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi Rozdział 6. Sposoby zaznajamiania użytkowników obiektu z treścią przedmiotowej instrukcji oraz z przepisami przeciwpożarowymi Załączniki Załącznik nr 1 Protokół zabezpieczenia przeciwpożarowego prac niebezpiecznych Załącznik nr 2 Oświadczenie wykonania prac Załącznik nr 3 - Oświadczenie pracownika o zapoznaniu się z treścią Instrukcji Załącznik nr 4 Wyciąg z przepisów przeciwpożarowych Znaczenie i zastosowanie znaków ewakuacyjnych Wykaz oznaczeń urządzeń przeciwpożarowych, gaśnic oraz technicznych środki przeciwpożarowych Karty aktualizacji instrukcji bezpieczeństwa pożarowego Rys. nr 1. Rozmieszczenie urządzeń przeciwpożarowych, oznakowania oraz kierunków ewakuacji w obiekcie parter Rys. nr 2. Rozmieszczenie urządzeń przeciwpożarowych, oznakowania oraz kierunków ewakuacji w obiekcie piętro I Rys. nr 3. Rozmieszczenie urządzeń przeciwpożarowych, oznakowania oraz kierunków ewakuacji w obiekcie piętro II Rys. nr 4. Rozmieszczenie urządzeń przeciwpożarowych, oznakowania oraz kierunków ewakuacji w obiekcie piętro III Rys. nr 5. Rozmieszczenie urządzeń przeciwpożarowych, oznakowania oraz kierunków ewakuacji w obiekcie poddasze Rys. nr 6. Plan zagospodarowania terenu Strona 2

3 WSTĘP Instrukcja Bezpieczeństwa pożarowego Zwana dalej instrukcją stanowi realizację postanowień 6.1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku (Dz.U.2010r. nr 109, poz. 719) w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Stosownie do wymogów określonych w powołanym wyżej rozporządzeniu Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego powinna być poddawana okresowej aktualizacji, co najmniej raz na dwa lata, a także po takich zmianach sposobu użytkowania obiektu lub procesu technologicznego, które wpływają na zmianę warunków ochrony przeciwpożarowej. PODSTAWY PRAWNE: 1) Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U.2009r. nr 178, poz oraz Dz.U.2010r. nr 57, poz.353). 2) Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U.2009r. nr 12, poz.68, nr 18, poz. 97 oraz Dz.U.2010r. nr 127, poz.857). 3) Ustawa z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz.U.1994r. nr 89 poz.414 z póź. zm.). 4) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2009r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.2009r. nr 56, poz.461). 5) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U.2010r. nr 109, poz.719). 6) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz.U.2009r. nr 124, poz.1030). 7) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz.U.2003r. nr 89, poz.828). 8) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003r. w sprawie książki obiektu budowlanego (Dz.U.2003r. nr 120, poz.1134). 9) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz.U.2000r. nr 40 poz.470). 10) PN-B-02852:2001. Ochrona przeciwpożarowa budynków. Obliczanie gęstości obciążenia ogniowego oraz wyznaczanie względnego czasu trwania pożaru. 11) PN-EN 1838:2005. Zastosowania oświetlenia. Oświetlenie awaryjne. 12) PN-EN :2004/AC:2006. Oprawy oświetleniowe. Część 2-22: Wymagania szczegółowe. Oprawy oświetleniowe do oświetlenia awaryjnego. 13) PN-E-05204:1994. Ochrona przed elektrycznością statyczną. Ochrona obiektów, instalacji i urządzeń. Wymagania 14) PN-N :1992. Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa. 15) PN-N :1992. Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja. 16) PN-N :1997. Znaki bezpieczeństwa. Techniczne środki przeciwpożarowe. 17) PN-N :1998. Znaki bezpieczeństwa. Zasady umieszczania znaków bezpieczeństwa na drogach ewakuacyjnych i drogach pożarowych. 18) PN-EN 671-1:2002. Stałe urządzenia gaśnicze. Hydranty wewnętrzne - Część 1: Hydranty wewnętrzne z wężem półsztywnym. 19) PN-EN 671-3:2009. Stałe urządzenia gaśnicze. Hydranty wewnętrzne - Część 3: Konserwacja hydrantów wewnętrznych z wężem półsztywnym i hydrantów wewnętrznych z wężem płasko składanym. Strona 3

4 INSTRUKCJA ZAWIERA 1) warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem; 2) określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym; 3) sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia; 4) sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym; 5) warunki i organizację ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania; 6) sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji; 7) zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących ich stałymi użytkownikami; 8) plany obiektów, obejmujące także ich usytuowanie, oraz terenu przyległego, z uwzględnieniem graficznych danych dotyczących w szczególności: a) powierzchni, wysokości i liczby kondygnacji budynku, b) odległości od obiektów sąsiadujących, c) parametrów pożarowych występujących substancji palnych, d) występującej gęstości obciążenia ogniowego w strefie pożarowej lub w strefach pożarowych, e) kategorii zagrożenia ludzi, przewidywanej liczby osób na każdej kondygnacji i w poszczególnych pomieszczeniach, f) lokalizacji pomieszczeń i przestrzeni zewnętrznych zaklasyfikowanych jako strefy zagrożenia wybuchem, g) podziału obiektu na strefy pożarowe, h) warunków ewakuacji, ze wskazaniem kierunków i wyjść ewakuacyjnych, i) miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, kurków głównych instalacji gazowej, materiałów niebezpiecznych pożarowo oraz miejsc usytuowania elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi, j) hydrantów zewnętrznych oraz innych źródeł wody do celów przeciwpożarowych, k) dróg pożarowych i innych dróg dojazdowych, z zaznaczeniem wjazdów na teren ogrodzony; 9) wskazanie osób opracowujących instrukcję. Strona 4

5 TERMINOLOGIA UŻYTA W OPRACOWANIU W celu ułatwienia zrozumienia używanych dalej określeń, których znaczenie czasami znacznie odbiega od interpretacji potocznej poniżej podano definicje najważniejszych pojęć stosowanych w instrukcji. Ilekroć w instrukcji jest mowa o: a) właściciel budynku Politechnika Wrocławska Zespół Domów Studenckich ul. Grunwaldzka 59; Wrocław; b) zarządca budynku Kierownik Zespołu Domów Studenckich; c) najemca budynku podmiot podnajmujący powierzchnię w obiekcie od Politechniki Wrocławskiej; d) wykonawca podmiot zewnętrzny i jego pracownicy, wykonujący na rzecz obiektu usługi remontowe, budowlane oraz serwisowe; e) akcja ratownicza - działania organizowane i prowadzone przez Państwową Straż Pożarną; f) działania ratownicze - działania prowadzone przez jednostki ochrony przeciwpożarowej określone w odrębnych przepisach; g) ochrona przeciwpożarowa realizacja przedsięwzięć mających na celu ochronę zdrowia, życia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęska żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem; h) pożar niekontrolowany proces spalania, zachodzący poza miejscem do tego przeznaczonym, przynoszącym straty materialne; i) inne miejscowe zagrożenie inne niż pożar i klęska żywiołowa zdarzenie, wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody (katastrofy techniczne, chemiczne i ekologiczne), a stanowiące zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia; j) bezpieczeństwo pożarowe stan eliminujący zagrożenie dla życia lub zdrowia, uzyskiwany przez funkcjonowanie norm prawnych, technicznych systemów zabezpieczeń oraz prowadzenia działań zapobiegawczych; k) materiały niebezpieczne pożarowo to gazy palne, ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 328,15 K (55 C), materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne, materiały zapalające się samorzutnie na powietrzu, materiały wybuchowe i pirotechniczne, materiały ulegające samorzutnemu rozkładowi lub polimeryzacji oraz materiały mające skłonności do samozapalenia; l) zagrożenie wybuchem możliwość tworzenia przez palne gazy, pary palnych cieczy, pyły lub włókna palnych ciał stałych, w różnych warunkach, mieszanin z powietrzem, które pod wpływem czynnika inicjującego zapłon (iskra, łuk elektryczny lub przekroczenie temperatury samozapłonu) wybuchają, czyli ulegają gwałtownemu spalaniu połączonemu ze wzrostem ciśnienia; m) strefa pożarowa jest to przestrzeń wydzielona w taki sposób, aby w określonym czasie pożar nie przeniósł się na zewnątrz lub do wewnątrz wydzielonej przestrzeni; n) urządzenie przeciwpożarowe jest to urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie) służące do wykrywania i zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków w obiektach, w których lub, przy których są zainstalowane, a w szczególności: stałe i półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające; instalacje oświetlenia ewakuacyjnego; hydranty, zawory hydrantowe, pompy w pompowniach przeciwpożarowych; przeciwpożarowe klapy odcinające; urządzenia oddymiające; drzwi i bramy przeciwpożarowe, o ile są wyposażone w systemy sterowania; o) techniczne środki zabezpieczeń przeciwpożarowych - to urządzenia, sprzęt, instalacje lub rozwiązania budowlane służące zapobieganiu powstawania i rozprzestrzeniania się pożaru; p) stałe urządzenia gaśnicze - urządzenia na stałe związane z obiektem, zawierające własny zapas środka gaśniczego, wyposażone w układ przechowywania i podawania środka gaśniczego, uruchamiane automatycznie we wczesnej fazie rozwoju pożaru; q) urządzenia do usuwania dymów lub gazów pożarowych - urządzenie montowane w górnych częściach Strona 5

6 klatek schodowych i pomieszczeń, uruchamiane w przypadku nagromadzenia się gorących gazów i dymów pożarowych w celu ich odprowadzenia drogą wentylacji naturalnej lub wymuszonej; r) przeciwpożarowy wyłącznik prądu - jest to wyłącznik odcinający dopływ prądu do wszystkich obwodów z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne w czasie pożaru; s) klasa odporności pożarowej budynku - określana jest symbolem literowym od A do E. Najwyższą klasą odporności pożarowej budynku jest klasa A, najniższą E. W zależności od klasy odporności pożarowej budynku określane są klasy odporności ogniowej elementów konstrukcyjnych budynku (ściany nośne, stropy, podciągi itp.) i podziału wewnętrznego (np. ścianki działowe). Klasa odporności pożarowej budynku zależy od jego przeznaczenia i sposobu użytkowania; t) podział budynków ze względu na wysokość - wysokość budynku lub jego części jest liczona od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku, nie będącym wyłącznie wejściem do pomieszczeń gospodarczych lub technicznych, do górnej płaszczyzny stropu lub stropodachu nad najwyższą kondygnacją użytkową, łącznie z grubością izolacji cieplnej, bez uwzględnienia wyniesionych ponad tę płaszczyznę maszynowni dźwigów i innych pomieszczeń technicznych. niskie (N) - do 12m włącznie nad poziomem terenu, a mieszkalne - do 4 kondygnacji włącznie, średniowysokie (SW) - ponad 12 do 25m włącznie nad poziomem terenu, a mieszkalne - do 9 kondygnacji włącznie, wysokie (W) - ponad 25 do 55m włącznie nad poziomem terenu, wysokościowe (WW) - powyżej 55m nad poziomem terenu; u) warunki ewakuacji rozumie się przez to zespół przedsięwzięć oraz środków techniczno-organizacyjnych zapewniających szybkie i bezpieczne opuszczenie strefy zagrożonej lub objętej pożarem. v) kategorie zagrożenia ludzi: ZL I - zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkownikami, a nieprzeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, ZL II - przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób starszych, ZL III - użyteczności publicznej, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II, ZL IV - mieszkalne, ZL V - zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II. Strona 6

7 Rozdział 1. Warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia obiektu, sposobu użytkowania, magazynowania(składowania) i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem. 1. Lokalizacja oraz charakterystyka obiektu Przedmiotem opracowania jest budynek Domu Studenckiego T- 3 zlokalizowany przy ulicy Grunwaldzkiej 61 we Wrocławiu. Jest to obiekt pięciokondygnacyjny podpiwniczony wybudowany w latach 50-tych w technologii tradycyjnej, posadowiony na fundamentach bezpośrednich murowanych z cegły. Ściany konstrukcyjne i działowe z cegły pełnej na zaprawie cementowo-wapiennej. Stropy ceramiczne typu Ackermana. Wzdłuż dłuższych boków budynku znajdują się sąsiadujące ze sobą moduły mieszkalne. Dwie klatki schodowe wydzielone pożarowo i zamykane drzwiami o odpowiedniej klasie odporności pożarowej są nie tylko komunikacją pomiędzy piętrami a również pionową drogą ewakuacyjną, prowadzącą na inne piętra. Klatki schodowe na ostatnim piętrze posiadają poziome klapy dymowe. Dach o konstrukcji drewnianej zabezpieczono farbami ogniochronnymi, płatwiowo-kleszczowy pokryty dachówką ceramiczną karpiówką w koronkę. Dom studencki T-3 przez wzgląd na swoją wysokość (około 25m) zalicza się do budynków średniowysokich. Charakterystyczne parametry techniczne budynku: powierzchnia zabudowy powierzchnia użytkowa powierzchnia całkowita 2 545,70 m ,80 m ,00 m 2 kubatura budynku ,180 m 3 ilość kondygnacji nadziemnych 4 ilość kondygnacji podziemnych 1 wysokość budynku około 25,00 m Funkcjonowanie Obiektu Liczba miejsc przeznaczonych do zamieszkania studentów - około 200 miejsc. Liczba pracowników ochrony 1 osoba. Ochrona ma obowiązek dozorowania obiektu dzień i noc. 2. Warunki ochrony przeciwpożarowej Kwalifikacja pożarowa obiektu. Na podstawie Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2009 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.2009r. nr 56 poz. 461) ze względu na funkcję Dom Studencki T-3 kwalifikuje się do obiektów ZL V. Klasa odporności pożarowej dla budynku. Na podstawie Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2009 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.2009r. nr 56 poz. 461) obiekt średniowysoki zakwalifikowany do obiektów ZL V powinien być wybudowany w klasie B odporności pożarowej. Wymagania dla klasy B odporności pożarowej przedstawia tabela: Klasa odporności pożarowej budynku główna konstrukcja nośna konstrukcja dachu Klasa odporności ogniowej elementów budynku strop ściana zewnętrzna ściana wewnętrzna przekrycie dachu B R 120 R 30 REI 60 EI 60 EI 30 E 30 Oznaczenia w tabeli: R - nośność ogniowa (w minutach), określona zgodnie z Polską Normą dotyczącą zasad ustalania klas odporności ogniowej elementów budynku, Strona 7

8 E - szczelność ogniowa (w minutach), określona jw., I - izolacyjność ogniowa (w minutach), określona jw., ( ) - nie stawia się wymagań. Elementy wystroju wnętrza: W budynku na drogach komunikacji ogólnej, służącej celom ewakuacji nie użyto materiałów i wyrobów budowlanych łatwo zapalnych. W obiekcie do wykończenia wnętrz nie użyto materiałów łatwo zapalnych, których produkty rozkładu termicznego są bardzo toksyczne lub intensywnie dymiące. W celu ochrony obiektu zastosowano następujące urządzenia przeciwpożarowe: wewnętrzna sieć hydrantowa; zewnętrzną sieć hydrantową; drzwi przeciwpożarowe; główny wyłącznik prądu; oświetlenie awaryjne i ewakuacyjne; urządzenia oddymiające. Instalacja oświetlenia ewakuacyjnego W obszarze ciągów ewakuacyjnych zainstalowane są oprawy oświetlenia ewakuacyjnego indywidualnego tj. każda oprawa oświetlenia ewakuacyjnego zaopatrzona jest w inwerter. Uruchomienie lamp następuje po wyłączeniu głównego zasilania budynku. Poziom natężenia oświetlenia ewakuacyjnego w każdym miejscu ciągu ewakuacyjnego nie może być mniejszy niż 1 lx oraz 5 lx w pomieszczeniach technicznych oraz ochrony budynku. Lampa oświetlenia ewakuacyjnego Urządzenia zapobiegające zadymieniu klatek schodowych Klatki schodowe zostały wyposażone w grawitacyjny system do bezdymowego utrzymania dróg ewakuacyjnych. System do bezdymowego utrzymania dróg ewakuacyjnych uruchamiany jest przyciskami zlokalizowanymi na portierni, na klatkach schodowych oraz przez czujki dymu usytuowane na poziomie klatki schodowej ostatniej kondygnacji. Przycisk uruchamiający klapę dymową Strona 8

9 Wewnętrzna sieć hydrantowa Budynek wyposażono w wewnętrzną sieć hydrantową HP 52 z wężem płasko składanym zasilaną z sieci miejskiej. Rozmieszczenie hydrantów powoduje zasięg w całym budynku. Minimalna wydajność poboru wody mierzona na wylocie prądownicy hydrantu HP 52 wynosi 2,5 dm 3 /s. Ciśnienie na zaworze 52, położonym najniekorzystniej ze względu na wysokość i opory hydrauliczne, dla wydajności określonej powyżej, nie mniejsze niż 0,2 MPa. Hydrant wewnętrzny Zewnętrzna sieć hydrantowa Do zaopatrzenia budynku wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru zapewnia miejska sieć hydrantowa nadziemna DN 80. Hydranty zewnętrzne są zlokalizowane w sposób zapewniający dostęp jednostek straży pożarnej, a ich wydajność jest nie powinna być mniejsza niż 10 dm 3 /s przy ciśnieniu nominalnym 0,2 MPa. Odległość hydrantów od chronionego obiektu nie przekracza 75 m. Hydrant zewnętrzny nadziemny DN 80 Drogi pożarowe Dojazd pożarowy dla jednostek straży pożarnej zapewniony jest od strony ulicy Grunwaldzkiej, która w pełni spełnia wymagania określone w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 24 lipca 2009 roku w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. 2009r. Nr 124, poz. 1030). Przed budynkiem jest zorganizowana komunikacja, w sposób umożliwiający dostęp do niego dla pojazdów ratowniczo-gaśniczych straży pożarnej na wypadek powstania zagrożenia i konieczności prowadzenia działań ratowniczych przez te służby. Główny wyłącznik instalacji elektrycznej Główny wyłącznik prądu zlokalizowany został w tablicy przy wyjściu głównym z obiektu. Wyłącznik ten odłącza obiekt od zasilania po stronie niskiego napięcia. Jako zabezpieczenie obiektu przed skutkami wyładowań atmosferycznych stanowi instalacja odgromowa. Strona 9

10 3. Zagrożenia zagrożenie pożarowe typowe dla obiektów biurowych wynikające z występowania instalacji i urządzeń elektrycznych. W pomieszczeniach Domu Studenckiego T-3 nie przewiduje się składowania materiałów i substancji niebezpiecznych pożarowo; obiekt nie zagrożony wybuchem; w normalnych warunkach pracy nie wykonuje się prac niebezpiecznych pożarowo; nie występuje zagrożenie dla obiektów sąsiednich. 4. Zakres odpowiedzialności za przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych 4.1. Obowiązki Właściciela Właściciel ponosi bezpośrednią odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa technicznego i przeciwpożarowego obiektu i odpowiada za: organizację ochrony przeciwpożarowej; zapewnienie przestrzegania przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych w obiekcie; przygotowanie budynku i terenów wokół niego do prowadzenia akcji ratowniczo-gaśniczej; ustalenie sposobu postępowania na wypadek pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia; zapewnienie wyposażenia budynku w sprzęt gaśniczy, środki gaśnicze i w instrukcje postępowania na wypadek pożaru; rozpatrywanie i wdrażanie wniosków zmierzających do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego obiektu, zgłaszanych przez Zarządcę obiektu; zabezpieczenie środków na realizację zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej; nadzór nad realizacją zaleceń pokontrolnych w zakresie ochrony przeciwpożarowej; nadzorowanie przestrzegania przez osoby zatrudnione w Obiekcie przepisów przeciwpożarowych poprzez wprowadzenie odpowiedniej kontroli; zamieszczanie w umowach o wykonanie usług remontowych zawieranych z jednostkami zewnętrznymi klauzuli o odpowiedzialności za przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych obowiązujących w obiekcie, a w szczególności przy pracach niebezpiecznych pożarowo Obowiązki Zarządcy wnioskowanie do Właściciela obiektu w sprawie wprowadzenia nowych rozwiązań w zakresie zabezpieczeń przeciwpożarowych obiektów i urządzeń; zapewnienie bezpieczeństwa osobom pracującym oraz przebywającym w obiekcie, a w szczególności odpowiednich warunków ewakuacji na wypadek pożaru lub innego miejscowego zagrożenia; nadzorowanie przestrzegania przez pracowników przepisów (instrukcji) przeciwpożarowych oraz wyciągania konsekwencji w stosunku do osób winnych nie przestrzegania tych przepisów; wnioskowanie do Właściciela obiektu o zapewnienie niezbędnych środków finansowych i materialnych na realizację zadań ochrony przeciwpożarowej; realizację wniosków z kontroli zewnętrznych; przestrzeganie przeciwpożarowych wymagań budowlanych i instalacyjnych; zapewnienie sprawnego systemu alarmowania na wypadek pożaru lub innego zagrożenia; inicjowanie szkolenia i doskonalenia pracowników w dziedzinie ochrony przeciwpożarowej; wnioskowanie o uwzględnianie w projektach planów rozwojowych wymagań i potrzeb z zakresu ochrony przeciwpożarowej; wystawianie zezwoleń pisemnych na wykonywanie prac pożarowo niebezpiecznych np. spawalniczych; w zakresie eksploatacji instalacji i urządzeń elektrycznych oraz urządzeń przeciwpożarowych stanowiących wyposażenie budynku przestrzegać okresowych przeglądów i usuwanie zauważonych i zgłaszanych usterek; Strona 10

11 rozmieszczenia w obiekcie wykazu telefonów alarmowych, instrukcji postępowania na wypadek powstania pożaru i znaków bezpieczeństwa Obowiązki Najemcy znajomość przepisów przeciwpożarowych i bieżącej kontroli przestrzegania tych przepisów przez podległy personel; znajomości stanu wszystkich urządzeń, których użytkowanie wiąże się z zagrożeniem pożarowym lub innym miejscowym oraz do dbania o ich właściwy stan techniczny; organizowania stanowisk pracy zabezpieczonych przed pożarem, wybuchem, lub innym miejscowym zagrożeniem; prowadzenia szkoleń instruktażowych wstępnych w zakresie ochrony przeciwpożarowej na bezpośrednio im podległych stanowiskach pracy; kontrolowania podległego personelu w zakresie przestrzegania przepisów i instrukcji ppoż., ze szczególnym uwzględnieniem tych stanowisk, na których występują szczególne zagrożenia; znajomości własności fizycznych i chemicznych przechowywanych materiałów i do zap ewnienia właściwego ich przechowywania i magazynowania; zapewnienie należytego stanu dróg i wyjść ewakuacyjnych, oraz dostępu do użytkowanych pomieszczeń; zaznajamiania pracowników z zagrożeniami pożarowymi występującymi w użytkowanych pomieszczeniach; współdziałania z Zarządcą Obiektu w zakresie zabezpieczenia przeciwpożarowego użytkowanych pomieszczeń; wykonywania zarządzeń i zaleceń w sprawach dotyczących zabezpieczenia przeciwpożarowego użytkowanych pomieszczeń; powiadamianie Zarządcy Obiektu o brakach i usterkach w zabezpieczeniu przeciwpożarowym; uczestniczenia w próbnych alarmach pożarowych i ćwiczeniach organizowanych na terenie budynku; wykorzystywania narad z pracownikami do omawiania spraw zabezpieczenia ppoż.; zabezpieczenia użytkowanych pomieszczeń w związku z przerwami w pracy (po pracy, w dniach wolnych, w czasie remontów itp.); przedstawiania na naradach wniosków w sprawie bezpieczeństwa pożarowego w użytkowanych pomieszczeniach i w całym budynku Obowiązki wszystkich pracowników przejście przeszkolenia w zakresie znajomości podstawowych zasad bezpieczeństwa pożarowego oraz potwierdzić na piśmie przyjęcie do wiadomości i zobowiązanie ich przestrzegania, a w szczególności: nie składowania materiałów palnych przy tablicach rozdzielczych, grzejnikach centralnego ogrzewania, nie palenia papierosów w miejscach zakazanych; przestrzegania ogólnych zasad bezpieczeństwa pożarowego; zapoznania się z zarządzeniami, instrukcjami itp. dotyczącymi bezpieczeństwa pożarowego w obiekcie; bezwzględnie przestrzegać oraz pilnować, aby osoby postronne stosowały się do obowiązujących przepisów przeciwpożarowych; zapoznania się z zasadami uruchamiania oraz rozmieszczeniem podręcznego sprzętu gaśniczego i urządzeń przeciwpożarowych zastosowanych w obiekcie; nie tarasować maszynami lub innym sprzętem albo materiałami sprzętu pożarniczego oraz dróg i wyjść ewakuacyjnych; zapoznania się z lokalizacją i funkcją wyłączników prądu; zapoznania się z procedurą alarmowania w przypadku wystąpienia zagrożenia; informowanie przełożonych o zauważonych faktach nie przestrzegania przez osoby przebywające w obiekcie przepisów przeciwpożarowych, a w szczególności zakazu używania otwartego ognia i palenia tytoniu poza Strona 11

12 miejscami wyznaczonymi; czynnego uczestniczenia w przeprowadzaniu ewentualnej ewakuacji ludzi z obiektu; bezzwłocznego informowania swoich przełożonych o wszelkich zauważonych faktach, mogących mieć negatywny wpływ na bezpieczeństwo obiektu i przebywających w nim ludzi; utrzymywać swoje stanowisko pracy w czystości i ładzie oraz pozostawić je po pracy w takim stanie, aby nie mógł powstać pożar, a w szczególności: uprzątnąć swoje stanowisko pracy lub wyznaczoną do obsługi powierzchnię, usuwając wszelkiego rodzaju odpady, śmieci i zbędne lub zużyte opakowania do wyznaczonych pomieszczeń, wyłączyć dopływ prądu do obsługiwanych urządzeń lub aparatury, zatrzymać będące w eksploatacji maszyny i urządzenia, podokręcać zawory w kranach wodociągowych, wykonywać polecenia przełożonego dotyczące poprawy stanu ochrony przeciwpożarowej stanowiska pracy; przed zakończeniem pracy, każdy z pracowników zobowiązany jest do sprawdzenia opuszczanych przez siebie pomieszczeń i usunięcia ewentualnych zagrożeń mających wpływ na bezpieczeństwo pożarowe Obowiązki pracowników ochrony obiektu sprawdzenie, po przyjściu do pracy, czy klucze od poszczególnych pomieszczeń obiektu znajdują się we właściwym miejscu, czy jest sprawny aparat telefoniczny; znać lokalizację podręcznego sprzętu gaśniczego na terenie obiektu; usuwać w trybie natychmiastowym stwierdzone przypadki zagrożenia pożarem oraz zgłaszać to swoim przełożonym zgodnie z obowiązującymi zasadami postępowania; sprawdzać, czy na drogach ewakuacyjnych nie pozostawiono materiałów i przedmiotów mogących utrudnić dostęp ekipom ratowniczym do pomieszczeń; wpisywać do książki zdania i przyjęcia służby, stwierdzone usterki w zabezpieczeniu przeciwpożarowym obiektu; w przypadku pożaru zaalarmować pracowników, wezwać straż pożarną, w miarę możliwości przystąpić do gaszenia pożaru oraz strzec powierzonego mienia; po przybyciu Straży Pożarnej wskazać gdzie i co się pali; znać zasady informowania Zarządcy Obiektu o pożarze lub innym miejscowym zagrożeniu. 5. Ogólne zasady bezpieczeństwa czynności zabronione W obiekcie oraz na terenach przyległych do niego jest zabronione wykonywanie czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji, a w szczególności: 1. używanie otwartego ognia, palenie tytoniu i stosowanie innych czynników mogących zainicjować zapłon występujących materiałów: a) w miejscach występowania materiałów niebezpiecznych pożarowo, b) w miejscach występowania innych materiałów palnych, określonych przez właściciela lub zarządcę i oznakowanych zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi znaków bezpieczeństwa 1 ; 2. użytkowanie instalacji, urządzeń i narzędzi niesprawnych technicznie lub w sposób niezgodny z przeznaczeniem albo warunkami określonymi przez producenta, jeżeli może się to przyczynić do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzenienia ognia; 3. rozpalanie ognisk w miejscu umożliwiającym zapalenie się materiałów palnych albo sąsiednich obiektów oraz w mniejszej odległości od tych obiektów niż 10 m; 4. użytkowanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez producenta; 5. przechowywanie materiałów palnych oraz stosowanie elementów wystroju i wyposażenia wnętrz z materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od: 4 PN-N :1992 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa (całość normy) PN-N :1997 Znaki bezpieczeństwa. Techniczne środki przeciwpożarowe. Strona 12

13 a) urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 373,15 K (100 C), b) linii kablowych o napięciu powyżej 1 kv, przewodów uziemiających oraz przewodów odprowadzających instalacji piorunochronnej oraz czynnych rozdzielnic prądu elektrycznego, przewodów elektrycznych siłowych i gniazd wtykowych siłowych o napięciu powyżej 400 V; 6. stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów trudno zapalnych i niezapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości, co najmniej 0,05 m od żarówki; 7. instalowanie opraw oświetleniowych oraz osprzętu instalacji elektrycznych, jak wyłączniki, przełączniki, gniazda wtyczkowe, bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem; 8. składowanie materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji lub umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość poniżej wymaganych wartości; 9. zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie; 10. lokalizowanie elementów wystroju wnętrz, instalacji i urządzeń w sposób zmniejszający wymiary drogi ewakuacyjnej poniżej wartości wymaganych w przepisach techniczno-budowlanych; 11. uniemożliwianie lub ograniczanie dostępu do: a) gaśnic i urządzeń przeciwpożarowych, b) źródeł wody do celów przeciwpożarowych, c) urządzeń uruchamiających instalacje gaśnicze i sterujących takimi instalacjami oraz innymi instalacjami wpływającymi na stan bezpieczeństwa pożarowego obiektu, d) wyjść ewakuacyjnych, e) wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego. 12. parkowanie na terenie przyległym do obiektu pojazdów w sposób utrudniający dojazd służb ratowniczych. 6. Zapobieganie pożarom, postępowanie na wypadek pożaru zasady ogólne Warunki niezbędne do powstania pożaru Powstanie pożaru warunkuje obecność materiału palnego, dostęp powietrza, oraz źródło ognia. Usunięcie jednego z tych czynników wyklucza możliwość powstania pożaru, lub jego ugaszenie. Trójkąt pożaru wyjaśnia, że współistnienie (w odpowiednich proporcjach) tych trzech składników (w jednym czasie Strona 13

14 oraz w tym samym miejscu) powoduje zapoczątkowanie i rozwój pożaru. Definicje dot. trójkąta pożaru : Materiał palny materiał mogący występować w jednym z trzech stanów skupienia (stałym, ciekłym lub gazowym). Występujące w stanie stałym, mogą posiadać różne stopnie rozdrobnienia. Utleniacz przeważającym czynnikiem w pożarach jest tlen atmosferyczny. Występuje w atmosferze w postaci gazu. Łatwo wchodzi w reakcje chemiczne z innymi pierwiastkami i związkami. W atmosferze ziemskiej występuje w 21%. Ciepło jest czynnikiem niezbędnym do zapoczątkowania i podtrzymania procesu palenia. Umożliwia osiągnięcie przez materiał palny odpowiedniej temperatury, która warunkuje przebieg reakcji spalania. Ciepło może się rozprzestrzeniać poprzez: a) unoszenie (przemieszczanie za pośrednictwem cząstek nagrzanego powietrza), b) przewodzenie (poprzez nagrzewanie kolejnych części materiałów), c) promieniowanie (wszelkie promienniki wytwarzające w trakcie normalnej pracy ciepło). Uwaga! Proces spalania musi zostać zainicjowany (zapalenie, zapłon, samozapalenie). Eliminowanie potencjalnych przyczyn powstawania pożarów. Należy zwracać uwagę na ewentualne nagromadzenie odpadów drewnianych i kartonowych w miejscach do tego nie przeznaczonych, tam gdzie ktoś z zewnątrz może przez nieuwagę lub celowo zaprószyć ogień. W takiej sytuacji trzeba spowodować, aby nagromadzone materiały palne zostały natychmiast przewiezione do kontenerów. W przypadku powstania pożaru nie należy otwierać okien i drzwi, aby nie powodować dopływu powietrza - co intensyfikuje proces palenia. Należy zwracać pilną uwagę, czy pracownicy lub goście nie palą tytoniu, bądź używają otwartego ognia w obiekcie. Rozmieszczając elementy wystroju wnętrza nie wolno powodować zmniejszenia widoczności znaków wskazujących kierunek ewakuacji i lokalizację urządzeń przeciwpożarowych. O ile jest to niemożliwe zmienić lokalizację znaków po konsultacji z firmą serwisową serwisującą system oznakowania ewakuacyjnego. W przypadku stwierdzenia, że: drogi lub wyjścia ewakuacyjne są niedrożne; szerokość głównych ciągów komunikacyjnych ograniczono poniżej 1,40m; drzwi ewakuacyjne są zastawione lub zamknięte w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie; oznakowanie dróg ewakuacyjnych jest mało widoczne; na drogach ewakuacyjnych składowane są materiały palne; drzwi przeciwpożarowe blokowane są w pozycji otwarte należy poinformować bezzwłocznie przełożonych. Strona 14

15 7. Zakres stosowania środków gaśniczych GRUPA POŻARU RODZAJ PALĄCEGO SIĘ MATERIAŁU I SPOSÓB JEGO SPALANIA TYPY GAŚNIC SKUTECZNE PRZY GASZENIU OKRESLONEJ GRUPY POŻARU Pożary ciał stałych pochodzenia organicznego, przy spalaniu których obok innych zjawisk powstaje zjawisko żarzenia np.: drewno, papier, węgiel, słoma, tworzywa sztuczne, tekstylia itp. Pożary cieczy palnych i substancji stałych topiących się wskutek ciepła wytwarzającego się podczas pożaru a następnie palących się tak jak ciecze palne np.: benzyna, tłuszcze, farby, oleje, smoła, rozcieńczalniki itp. Pożary gazów palnych, np.: acetylen, butan, metan, propan, wodór, gaz ziemny i miejski. gaśnice proszkowe z ładunkiem proszku gaśniczego ABC; gaśnice płynowe; gaśnice pianowe. gaśnice śniegowe CO2; gaśnice proszkowe z ładunkiem proszku gaśniczego ABC; gaśnice płynowe; gaśnice pianowe. gaśnice śniegowe CO2 gaśnice proszkowe z ładunkiem proszku gaśniczego ABC; gaśnice proszkowe z ładunkiem proszku gaśniczego BC. Pożary metali, np.: aluminium, sód, potas, lit, magnez i ich związki. gaśnice proszkowe z ładunkiem proszku gaśniczego gaszącego metale (specjalne proszki gaśnicze) Pożary tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych. gaśnice do gaszenia tłuszczów w urządzeniach kuchennych. Strona 15

16 Rozdział 2. Sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych Urządzenia przeciwpożarowe rozumie się przez to urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie ) służące do wykrywania i zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków w obiektach, w których lub przy których są zainstalowane, a w szczególnności: stałe i półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające, urządzenia wchodzące w skład systemu sygnalizacji pozarowej i dźwiękowego systemu ostrzegania, instalacje oświetlenia ewakuacyjnego, hydranty, zawory hydrantowe, pompy w pompowniach przeciwpożarowych, przeciwpożarowe klapy odcinające, urządzenia oddymiające oraz drzwi i bramy przeciwpożarowe, o ile są wyposażone w systemy sterowania. Podstawowym aktem normatywnym regulujące zasady eksploatacji urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w budynkach zgodnie z zasadami ppoż. jest Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków i innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. 2010r. nr 109, poz.719). Urządzenia przeciwpożarowe oraz gaśnice przenośne i przewoźne, zwane dalej gaśnicami", powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym, zgodnie z zasadami i w sposób określony w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w dokumentacji techniczno-ruchowej oraz w instrukcjach obsługi, opracowanych przez ich producentów. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach ustalonych przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku. Dom Studencki T-3 wyposażony został w następujące urządzenia przeciwpożarowe wymagające konserwacji i przeglądów: oświetlenie awaryjne i ewakuacyjne; wewnętrzna sieć hydrantowa; zewnętrzna sieć hydrantowa; główny wyłącznik prądu; klapy dymowe; podręczny sprzęt gaśniczy. Oświetlenie ewakuacyjne Zasady konserwacji instalacji oświetlenia ewakuacyjnego określone zostały w PN-EN 1838:2005 Zastosowanie oświetlenia. Oświetlenie awaryjne. W celu zapewnienia bezpieczeństwa osób przebywających w budynku konieczne jest przeprowadzenie codziennego, ręcznego testu funkcyjnego działania oświetlenia awaryjnego, ewakuacyjnego i przeszkodowego w budynku. W celu uniknięcia awarii oświetlenia ewakuacyjnego zaleca się przeprowadzenie przeglądów 2 x w roku i odnotowanie ich wyników w książkach przeglądów i konserwacji. Sprawdzeniu podlega: stan oznakowania ewakuacyjnego i oświetlenia ewakuacyjnego; widoczność oznakowania i oświetlenia; sprawdzenie natężenia oświetlenia; sprawdzenia czasu świecenia; sprawdzenia stanu przeszkolenia obsługi. Sprawdzanie oświetlenia ewakuacyjnego i kierunkowego powinno odbywać się przy włączonym i wyłączonym oświetleniu ogólnym. Baterie należy wymieniać, jeśli czas pracy w trybie bateryjnym obniży się do 2/3 czasu pracy znamionowej. Hydranty wewnętrzne Zasady konserwacji hydrantów wewnętrznych reguluje PN-EN 671-3:2009 Stałe urządzenia gaśnicze. Hydranty wewnętrzne. Część 3: Konserwacja hydrantów wewnętrznych z wężem półsztywnym i hydrantów wewnętrznych z Strona 16

17 wężem płasko składanym. W normie tej znajdują się następujące zapisy : Osoba kompetentna to osoba z niezbędnym przeszkoleniem i doświadczeniem oraz dostępem do wymaganych narzędzi, wyposażenia i informacji, instrukcji i wiedzy o specjalnych procedurach zalecanych przez producenta, zdolna do wykonywania konserwacji i napraw zgodnie z niniejszą PN. Doroczne przeglądy i konserwacje: Przeglądy i konserwacja powinny być przeprowadzone przez osobę kompetentną. Wąż hydrantu powinien być całkowicie rozwinięty i poddany ciśnieniu. Jeżeli konieczne są naprawy, hydrant powinien być oznakowany USZKODZONY i kompetentna osoba powinna powiadomić o tym zarządcę obiektu. Okresowe przeglądy i konserwacje wszystkich węży: Co 5 lat wszystkie węże powinny być poddane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze instalacji zgodnie z PN-EN i/lub PN-EN Główny wyłącznik prądu Ze względu na brak uregulowań dotyczących zasad eksploatacji i konserwacji głównego wyłącznika prądu należy zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku co najmniej raz w roku dokonać przeglądu technicznego i konserwacji wyłącznika polegającego na próbnym wyłączeniu zasilania poprzez uruchomienie przedmiotowego wyłącznika. Zewnętrzna sieć hydrantowa Ogólne zasady konserwacji hydrantów zewnętrznych reguluje Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 roku w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych. (Dz.U.2009r. nr 124, poz. 1030). Zgodnie z tym aktem prawnym hydranty zewnętrzne przeciwpożarowe powinny być co najmniej raz w roku poddawane przeglądom i konserwacji przez właściciela sieci wodociągowej Tak więc co najmniej raz do roku należy sprawdzić zadziałanie hydrantu i wykonać pomiar wydajności i ciśnienia. Należy również sprawdzić czy: urządzenie nie jest zastawione, nie uszkodzone i elementy nie są skorodowane lub przeciekające; miejsce umieszczenia jest wyraźnie oznakowane; wypływ wody jest równomierny i dostateczny; prawidłowo działa zasuwa odcinająca. Klapy dymowe Ze względu na brak uregulowań całościowych zasad eksploatacji przeciwpożarowych klap dymowych i odcinających należy stosować zalecenia producentów tego rodzaju urządzeń. Powinny one obejmować listę czynności serwisowych w zależności od rodzaju systemu zamontowanego w obiekcie. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku należy co najmniej raz w roku dokonać przeglądu technicznego i konserwacji systemu. Podręczny sprzęt gaśniczy - gaśnice Gaśnice powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w instrukcjach obsługi lecz nie rzadziej niż raz na rok. Osoba przeprowadzająca przegląd ma przeprowadzić czynności służące utrzymaniu urządzenia w dobrym stanie technicznym tj. między innymi wykonać i sprawdzić : ogólny stan gaśnicy, czytelność, kompletność i prawidłowość napisów, stan węży i zabezpieczeń, terminy przypadających kontroli zbiorników ciśnieniowych, powłokę malarską, czy nie są uszkodzone elementy z tworzywa sztucznego, Strona 17

18 ciężar lub objętość środka gaśniczego, sprawdzić czy środek gaśniczy nadaje się do ponownego wykorzystania, dokonać odpowiednich wpisów na karcie kontrolnej, szczególnie terminu ważności, sprawdzić uchwyt gaśnicy - czy nie jest uszkodzony i dobrze przytwierdzony. Za podstawowe zadania przy remoncie gaśnic należy uznać : całkowity demontaż gaśnicy na części składowe, wykonanie próby ciśnieniowej zbiornika, (zbiorniki nieoznakowane nie powinny być remontowane lecz złomowane), sprawdzenie za pomocą sondy świetlnej wnętrza zbiornika - czy są ślady korozji lub inne uszkodzenia, poddanie głowic, zaworów, węży działaniu ciśnienia równego ciśnieniu próbnemu zbiornika (wymienić uszkodzone części), sprawdzenie lub wymiana zabezpieczenia, ponowne napełnienie środkiem gaśniczym, wykonać ponowny montaż zgodnie z instrukcją, zaleceniami producenta, zasadę, że gaśnice proszkowe należy otwierać w suchych warunkach, w najkrótszym czasie, w celu zminimalizowania skutków oddziaływania na proszek wilgoci zawartej w powietrzu; nie mieszać lub dosypywać proszków różnych typów. Wszystkie gaśnice powinny posiadać plombę oraz kontrolkę z uwidocznioną datą ostatniego i terminem następnego przeglądu. Pracownik serwisu po wykonaniu przeglądu powinien sporządzić protokół,. Należy pamiętać o obowiązkowych badaniach ciśnieniowych zbiorników gaśnic o pojemności powyżej 6 dm³. Sprzęt przeciwpożarowy uznany za niezdolny do dalszego użytku należy bezzwłocznie zastąpić sprawnym. W przypadku użycia gaśnic, lub zauważenia ich uszkodzeń należy niezwłocznie powiadomić serwis naprawczy. Strona 18

19 Tabela 1. Czasokresy przeglądów i sposób badań oraz konserwacji urządzeń przeciwpożarowych Lp. Nazwa urządzenia /instalacji Typ badań Czasookres badań 1 Gaśnice Instalacja hydrantów wewnętrznych Instalacja hydrantów zewnętrznych Lampy oświetlenia ewakuacyjnego Instalacje i urządzenia elektryczne o Uzn do 1kV Okresowy przegląd i konserwacja 2 Przegląd warsztatowy naprawa okresowa Naprawy doraźne Przegląd rutynowy zakres zgodny z PN-EN 671-3:2009 obejmujący sprawdzenie, czy hydrant jest zlokalizowany w zaprojektowanym miejscu, nie jest zastawiony, jest widoczny i ma czytelne oznakowanie i instrukcję, nie ma widocznych uszkodzeń, oznak korozji lub wycieków Przegląd roczny zakres zgodny z pkt 6.1 PN-EN 671-3:2009 Sprawdzenie węży stanowiących wyposażenie hydrantów na ciśnienie wewnętrzne 3 Konserwacja roczna (sprawdzenie ciśnienia i wydajności, ukompletowania armatury, oznakowania, szczelności zasuw) Oględziny (sprawdzenie prawidłowości funkcjonowania, widoczności znaków, wymiana przepalonych świetlówek) Sprawdzenie stanu baterii wewnętrznych Pomiary okresowe (rezystancji izolacji, napięć i obciążeń, skuteczności zerowania, ochrony przeciwporażeniowej) 1 raz w roku 1 raz na 5 lat Po każdym użyciu lub w wypadku uszkodzenia gaśnicy 1 raz na pół roku 1 raz w roku 1 raz na 5 lat 1 raz w roku Wykonawca zewnętrzny Wyznaczony pracownik Wykonawca zewnętrzny Wykonawca zewnętrzny 1 raz w miesiącu Pracownik 1 raz na 5 lat 1 raz na 5 lat 6 Główny wyłącznik prądu Praktyczne sprawdzenie funkcjonowania 1 raz w roku 7 Instalacja oddymiająca Okresowy przegląd i konserwacja 1 raz w roku 8 9 Instalacje piorunochronne Przewody wentylacyjne Oględziny (sprawdzenie stanu technicznego przewodów, zwodów, złącz pomiarowych) w ramach rocznego przeglądu obiektu budowlanego Badanie okresowe Usunięcie zanieczyszczeń Wykonawca zewnętrzny Wykonawca zewnętrzny Wyznaczony pracownik Wykonawca zewnętrzny 1 raz w roku Wykonawca zewnętrzny 1 raz na 5 lat Wykonawca 1 raz w roku zewnętrzny 2 Informacja KG PSP z dnia r. pkt 3: Przeglądy i konserwacje gaśnic należy przeprowadzać zgodnie z instrukcją producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku, a sposób realizacji tego obowiązku należy jednoznacznie określić w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego. 3 rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów 3.4.: Węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na 5 lat poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zgodnie z Polską Normą dotyczącą konserwacji hydrantów wewnętrznych Strona 19

20 Rozdział 3. Sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia 1. Procedura ogólna postępowania na wypadek wystąpienia pożaru lub innego zagrożenia. INSTRUKCJA ALARMOWA W WYPADKU POWSTANIA POŻARU LUB INNEGO ZAGROŻENIA I. A L A R M O W A N I E 1. W w y p a d k u z a u w a ż e n i a p o ż a r u l u b i n n e g o z a g r o ż e n i a n a l e ż y : - p o w i a d o m i ć z n a j d u j ą c e s i ę w p o b l i ż u o s o b y o r a z Z a r z ą d c ę O b i e k t u o z a i s t n i a ł y m z d a r z e n i u, k t ó r y u r u c h a m i a o d p o w i e d n i ą p r o c e d u r ę a l a r m o w ą, - u s t a l i ć r o d z a j i r o z m i a r y z d a r z e n i a o r a z c z y z a g r o ż o n e j e s t ż y c i e l u d z i, - j a k n a j s z y b c i e j z a a l a r m o w a ć : S T R A Ż P O Ż A R N Ą - t e l e f o n Nr l u b Z a c h o w a ć s p o k ó j i n i e d o p u ś c i ć d o p a n i k i. 3. P o u z y s k a n i u t e l e f o n i c z n e g o p o ł ą c z e n i a w y r a ź n i e p o d a ć : - r o d z a j w y s t ę p u j ą c e g o z a g r o ż e n i a - d o k ł a d n y a d r e s i n a z w ę o b i e k t u, - c z y i s t n i e j e z a g r o ż e n i e ż y c i a l u d z i, - o d p o w i e d z i e ć w y r a ź n i e n a i n n e z a d a n e p r z e z d y ż u r n e g o p y t a n i a, - n u m e r t e l e f o n u w z y w a j ą c e g o p o m o c y ( i m i ę i n a z w i s k o ). U W A G A: Odłożyć słuchawkę dopiero po potwierdzeniu, że straż pożarna przyjęła zgłoszenie. Odczekać chwilę przy telefonie na ewentualne sprawdzenie numeru. O zaistniałym zdarzeniu powiadomić: Funkcja Imię i Nazwisko Tel. kontakt. 4. W r a z i e p o t r z e b y ( n i e s z c z ę ś l i w y w y p a d e k, a w a r i a ) a l a r m o w a ć : P O G O T O W I E R A T U N K O W E t e l. 999 l u b P O G O T O W I E P O L I C J I t e l. 997 l u b P O G O T O W I E E N E R G E T Y C Z N E t e l. 991 l u b P O G O T O W I E G A Z O W E t e l. 992 l u b 112 II. A K C J A R A T O W N I C Z O - G A Ś N I C Z A (obowiązki pracowników) 1. N i e z w ł o c z n i e o t w o r z y ć w s z y s t k i e d r z w i e w a k u a c y j n e i p r z y s t ą p i ć d o e w a k u a c j i l u d z i z e s t r e f z a- g r o ż o n y c h. W m i a r ę w y s t ę p u j ą c y c h m o ż l i w o ś c i p r z y s t ą p i ć d o d z i a ł a ń m o g ą c y c h z m i n i m a l i z o w a ć s k u t k i z d a r z e n i a. 2. D o c z a s u p r z y b y c i a s t r a ż y p o ż a r n e j, a k c j ę r a t o w n i c z o - g a ś n i c z ą o r g a n i z u j e Z a r z ą d c a O b i e k t u l u b w y z n a c z o n a p r z e z n i e g o o s o b a. 3. P o p r z y b y c i u j e d n o s t e k S t r a ż y P o ż a r n e j n a l e ż y p o d p o r z ą d k o w a ć s i ę i c h d o w ó d c y i u d z i e l i ć m u w s z e l k i c h ż ą d a n y c h i n f o r m a c j i. 4. K a ż d a o s o b a p r z y s t ę p u j ą c a d o a k c j i p o w i n n a p a m i ę t a ć, ż e : - w p i e r w s z e j k o l e j n o ś c i n a l e ż y p r z e p r o w a d z i ć r a t o w a n i e z a g r o ż o n e g o ż y c i a l u d z k i e g o, - n i e w o l n o g a s i ć w o d ą i n s t a l a c j i i u r z ą d z e ń e l e k t r y c z n y c h p o d n a p i ę c i e m, p ł y n ó w ł a t w o p a l n y c h i s u b- s t a n c j i c h e m i c z n y c h r e a g u j ą c y c h z w o d ą, n p. : s ó d, p o t a s, i n n e. S T O S O W A Ć G A Ś N I C E P R O S Z K O W E. - n a l e ż y u s u n ą ć z z a s i ę g u o g n i a w s z y s t k i e m a t e r i a ł y p a l n e, a w s z c z e g ó l n o ś c i b u t l e z g a z a m i t e c h- n i c z n y m i, w y t w o r n i c e a c e t y l e n o w e, n a c z y n i a z p ł y n a m i ł a t w o p a l n y m i, c e n n e m a s z y n y, u r z ą d z e n i a i w a ż n e d o k u m e n t y, - n i e w o l n o o t w i e r a ć - b e z k o n i e c z n o ś c i d r z w i i o k i e n d o p o m i e s z c z e ń, w k t ó r y c h p o w s t a ł p o ż a r, p o- n i e w a ż d o p ł y w ś w i e ż e g o p o w i e t r z a s p r z y j a r o z w o j o w i p o ż a r u, - s z y b k i e i u m i e j ę t n e z a s t o s o w a n i e ś r o d k ó w g a ś n i c z y c h u m o ż l i w i a u g a s z e n i e p o ż a r u w z a r o d k u. III. Z A B E Z P I E C Z E N I E P O G O R Z E L I S K A Z a r z ą d c a O b i e k t u o d p o w i e d z i a l n y j e s t z a : - p r z e j ę c i e i z a b e z p i e c z e n i e p o g o r z e l i s k a c e l e m u n i k n i ę c i a w t ó r n e g o p o ż a r u l u b n i e s z c z ę ś l i w e g o w y- p a d k u. Strona 20