Świat klasyczny i kwantowy

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Świat klasyczny i kwantowy"

Transkrypt

1 Kwantowa kryptografia i teleportacja. Splątanie kwantowe Prawo Moore a Jacek.Szczytko@fuw.edu.pl Prace zaliczeniowe! Zadania Studenckie Do zaliczenia wykładu wymagana będzie obecność na co najmniej dziesięciu zajęciach oraz KRÓTKIE sprawozdanie (najlepiej przesłane em do Jacka Szczytko do maja ): Tematy sprawozdań zegarek, komputer, komórka, TV, Hi-Fi, samochód, dom za --3 lat co by było fajnie mieć (wehikuł czasu? tanie źródło energii? antygrawitację? działko na komary?...) co by warto zmniejszyć (powiększyć) i dlaczego? interface człowiek-maszyna za kilkanaście lat. pilot do TV przyszłości rozrywka w następnych dekadach problemy świadomych maszyn i ich relacje z ludźmi usługi sieciowe wyzwania technologii krzemowej (litografii, processingu, testow itp) synergie (czyli łączenie produktow/modeli): procesor+pamięć+video+..., komorka+komputer+palm+... drukarka+kopiarka+fax+..., TV+DVD+konsola+... nośniki danych łączność i lokalizacja id karty - uniwersalny dowód osobisty/prawo jazdy/karta płatnicza/i co jeszcze? zagrożenia prywatności zagrożenia: piractwo kontra copyright nowe usługi i modele biznesowe co można zmieścić w zegarku? disruptive technologies dzisiaj MAJ r. Zwiedzanie TOPGaN! TopGaN Ltd Aleja Prymasa Tysiąclecia 98 Tel +48 () Najlepsze sprawozdania studenci będą mogli zaprezentować na ostatnim wykładzie! Sprawozdania będą także dostępne na stronach WWW wykładu. Jeśli ktos nie życzy sobie, żeby jego praca została opublikowana w Internecie, to proszę pisać TEST! Termin sprawozdań uływa stycznia 9. MAJ r. Zwiedzanie TOPGaN! TopGaN Ltd Aleja Prymasa Tysiąclecia 98 Tel +48 () Kwantowa kryptografia i teleportacja. Splątanie kwantowe Jacek Szczytko, Wydział Fizyki UW a. Poplątane stany. i. Eksperyment EPR. ii. Eksperyment Bella b. Star-Trec, czyli teleportujcie mnie! i. Co wlasciwie teleportujemy ii. Ile kosztuje ubezpieczenie c. Kryptografia kwantowa i. Czy są szyfry nie do złamania ii. Klucze duże i małe iii. Alice i Bob w świecie kwantów iv. Ewa chce posłuchać Dialog z przyrodą musi być prowadzony w języku matematyki, w przeciwnym razie przyroda nie odpowiada na nasze pytania. Michał Heller Luty

2 Kwantowa kryptografia i teleportacja. Splątanie kwantowe Jacek Szczytko, Wydział Fizyki UW a. Poplątane stany. i. Eksperyment EPR. ii. Eksperyment Bella b. Star-Trec, czyli teleportujcie mnie! i. Co wlasciwie teleportujemy ii. Ile kosztuje ubezpieczenie c. Kryptografia kwantowa i. Czy są szyfry nie do złamania ii. Klucze duże i małe iii. Alice i Bob w świecie kwantów iv. Ewa chce posłuchać Dialog z przyrodą musi być prowadzony w języku matematyki, w przeciwnym razie przyroda nie odpowiada na nasze pytania. Michał Heller Luty Świat klasyczny i kwantowy por. WYKŁAD nr Stan cząstki musi być określony w CAŁEJ przestrzeni FUNKCJA FALOWA Ψ n ( r, t ) n liczby kwantowe Uwaga : funkcję falową określają m.in LICZBY KWANTOWE: Uwaga : funkcja falowa jest określona w całej przestrzeni, w tym sensie jej ewolucja opisuje wszystkie możliwe historie cząstki: Uwaga 3: liniowa kombinacja funkcji falowych też jest funkcja falową (zasada superpozycji) Uwaga 4: ewolucja funkcji falowej jest DETERMINISTYCZNA. Jednak w momencie pomiaru dowiadujemy się w jakim stanie jest funkcja (tzw. redukcja f. falowej) Uwaga 5: cząstki kwantowe są NIEROZRÓŻNIALNE przestrzeń wektorowa f. falowych (Hilberta), operatory, funkcje i wartości własne, reprezentacje itp.. por. WYKŁAD nr D Y G R E S J A Stan pojedynczej cząstki: Stan s Np.: funkcja falowa atomu wodoru D Y G R E S J A (czyli tak naprawdę). Ψn, l, m ( r, t) = r n, l, m = n, l, m Liczby kwantowe! Reprezentacja położeniowa Zapis skrócony Świat klasyczny i kwantowy Uwaga 3: liniowa kombinacja funkcji falowych też jest funkcja falową (zasada superpozycji) Ψ = AΨ Ψ = A + BΨ B ( AΨ + BΨ ) A = A ΨA + B ΨB + ABΨAΨ Człon interferencyjny B Ψ B A Ψ Nie dodajemy prawdopodobieństw! A + B Ψ B Świat klasyczny i kwantowy Uwaga 4: (tzw. redukcja f. falowej) tzw. stany własne (ortogonalne, ang. eigen states) dwa poziomy atomu spin elektronu { g, e {, } foton o dwóch wzajemnie ortogonalnych stanach polaryzacji } np. g = s, e = s {, } por. WYKŁAD nr 3 Uwaga 4: ewolucja funkcji falowej jest DETERMINISTYCZNA. Jednak w momencie pomiaru dowiadujemy się w jakim stanie jest funkcja (tzw. redukcja f. falowej) Ψ = AΨ A + BΨ B pomiar A lub B Ψ = Ψ A Ψ = ΨA Jeśli cząstka jest w superopozycji stanów A i B, to z definicji (tzw. ortogonalność stanów) nie może być zaobserwowana w obu z nich na raz! Ψ = AΨ A + BΨ B prawdopodobieństwo A lub B Ψ = Ψ B Ψ = Ψ B

3 . Układ cząstek? Ψ n,,,...(,, 3,... ) n n r r r t = n 3 n n3... Jeden elektron: baza:, Ψ = α + α α + α = Np. spiny elektronów Jeden elektron: baza:, Ψ = α + α α + α = Dla dwóch elektronów: baza:,,, Ψ = α + α + α + α α + α + α + α = Jeden elektron: baza:, Ψ = α + α α + α = Dla dwóch elektronów: baza:,,, Ψ = α + α + α + α Ψ = α + α α + α α + α + α + α = Dla trzech elektronów: baza:,,,,,,,, itd.. + α + α + α + α + α + α + α + α + α + α + α = + α + Ψ = α + α + α + α α + α + α + α = Stany Bella Φ = ( + ) Ψ + = ( + ) ( ) = ( ) Ψ np: = + ( Φ + Φ ) po prostu inna baza... 3

4 Motto na dziś: Stany splątane są splątane (w każdej bazie) Stany Bella Φ = ( + ) Ψ + = ( + ) ( ) = ( ) Ψ = cos + sin = sin + cos = cos = sin sin + cos Ale stanów Bella nie da się przedstawić w postaci iloczynu dwóch funkcji jednocząstkowych typu: Φ = ϕ ϕ Stany Bella są SPLĄTANE gdzie ϕi = ai + ai + = + spiny, polaryzacja fotonów, atom + foton, dwa atomy, atom w różnych stanach... Stany Bella = ( + ) = ( ) = ( + ) = ( ) Φ + Φ Ψ + Ψ Załóżmy, że przygotowaliśmy stan kwantowy w postaci spiny, polaryzacja fotonów, atom + foton, dwa atomy, atom w różnych stanach... Załóżmy, że przygotowaliśmy stan kwantowy w postaci a następnie cząstki rozsunęliśmy na znaczną odległość: Załóżmy, że przygotowaliśmy stan kwantowy w postaci a następnie cząstki rozsunęliśmy na znaczną odległość: Prawdopodobieństwo pomiaru wartości jest, a prawdopodobieństwo pomiaru wartości jest. 4

5 Załóżmy, że przygotowaliśmy stan kwantowy w postaci a następnie cząstki rozsunęliśmy na znaczną odległość: Załóżmy, że przygotowaliśmy stan kwantowy w postaci a następnie cząstki rozsunęliśmy na znaczną odległość: Prawdopodobieństwo pomiaru wartości jest, a prawdopodobieństwo pomiaru wartości jest. Prawdopodobieństwo pomiaru wartości jest, a prawdopodobieństwo pomiaru wartości jest. Łatwo więc możemy odgadąć jaki wynik pomiaru uzyskamy na drugiej cząstce Łatwo więc możemy odgadąć jaki wynik pomiaru uzyskamy na drugiej cząstce A co będzie jeśli stanem wyjściowym jest stan Bella? Załóżmy, że przygotowaliśmy stan kwantowy w postaci stanu splątanego ( + ) Załóżmy, że przygotowaliśmy stan kwantowy w postaci stanu splątanego a następnie cząstki rozsunęliśmy na znaczną odległość: ( + ) Załóżmy, że przygotowaliśmy stan kwantowy w postaci stanu splątanego a następnie cząstki rozsunęliśmy na znaczną odległość: ( + ) Załóżmy, że przygotowaliśmy stan kwantowy w postaci stanu splątanego a następnie cząstki rozsunęliśmy na znaczną odległość: ( + ) Prawdopodobieństwo pomiaru wartości jest /, i prawdopodobieństwo pomiaru wartości jest /. Prawdopodobieństwo pomiaru wartości jest /, i prawdopodobieństwo pomiaru wartości jest /. Ale równie łatwo możemy odgadąć jaki wynik pomiaru uzyskamy na drugiej cząstce Jeśli dla pierwszej zmierzyliśmy Jeśli dla pierwszej zmierzyliśmy ( ) =, P( ) = wtedy dla drugiej P wtedy dla drugiej P( ) =, P( ) = 5

6 Załóżmy, że przygotowaliśmy stan kwantowy w postaci stanu splątanego a następnie cząstki rozsunęliśmy na znaczną odległość: dla pierwszej dla drugiej P( ) =, P( ) = P ( ) =, P ( ) = ( + ). Problem: Czy cząstki splątane mają określone cechy (takie jak spin, polaryzacja itp.) już w momencie narodzin, czy nabywają je dopiero w chwili pomiaru? P=/ niezależnie od odległości, czasu pomiędzy pomiarami, rodzaju splątanych cząstek Kwantowo: w momencie pomiaru następuje redukcja funkcji falowej Zdarzenia są ZALEŻNE = ( + ) Φ + dla pierwszej dla drugiej P( ) =, P( ) = P ( ) =, P ( ) = Obrazek klasyczny (niekwantowy): funkcja falowa jest opisana przy pomocy ukrytych parametrów obrazek klasyczny (niekwantowy) Źródło: NASA Źródło: NASA Poplątane stany - EPR. Poplątane stany - EPR. Einstein:. informacja w przyrodzie nie porusza się szybciej niż światło w próżni. nie ma absolutnej równoczesności zdarzeń Einstein:. informacja w przyrodzie nie porusza się szybciej niż światło w próżni. nie ma absolutnej równoczesności zdarzeń MQ: ewolucja funkcji falowej jest DETERMINISTYCZNA. Jednak w momencie pomiaru dowiadujemy się w jakim stanie jest funkcja (tzw. redukcja f. falowej) MQ: ewolucja funkcji falowej jest DETERMINISTYCZNA. Jednak w momencie pomiaru dowiadujemy się w jakim stanie jest funkcja (tzw. redukcja f. falowej) Ψ = AΨ A + BΨ B pomiar A lub B Ψ = Ψ A Ψ = ΨA Ψ = AΨ A + BΨ B pomiar A lub B Ψ = Ψ A Ψ = ΨA Ψ = Ψ B Ψ = Ψ B Ψ = Ψ B Ψ = Ψ B 6

7 Poplątane stany - EPR. A. Einstein, B. Podolsky, N. Rosen Gedankenexperiment (eksperyment myślowy) Poplątane stany - EPR. "God does not play at dice with the universe." A. Einstein "Quit telling God what to do! " N. Bohr spooky action-at-a-distance, local realism Nierówność Bella. Nierówność Bella. Nierówność Bella. Nierówność Bella. John Bell ilość obiektów, które posiadają cechę A ale nie mają B + ilość obiektów, które posiadają cechę B ale nie mają C jest większa bądź równa ilość obiektów, które posiadają cechę A ale nie mają C ilość(a, not B) + ilość(b, not C) ilość(a, not C) Nierówność Bella (Bell's inequality) John Bell ilość(a, not B, C) + ilość(not A, B, not C) ilość obiektów, które posiadają cechę A ale nie mają B + ilość obiektów, które posiadają cechę B ale nie mają C jest większa bądź równa ilość obiektów, które posiadają cechę A ale nie mają C ilość(a, not B) + ilość(b, not C) ilość(a, not C) Dodajemy stronami ilość(a, not B, not C) + ilość(a, B, not C) ilość(a, not B, C) + ilość(not A, B, not C) + ilość(a, not B, not C) + ilość(a, B, not C) + ilość(a, not B, not C) + ilość(a, B, not C) 7

8 John Bell Nierówność Bella. A: mężczyźni B: wzrost powyżej 85 C: oczy niebieskie ilość(a, not B, C) + ilość(not A, B, not C) ilość obiektów, które posiadają cechę A ale nie mają B + ilość obiektów, które posiadają cechę B ale nie mają C jest większa bądź równa ilość obiektów, które posiadają cechę A ale nie mają C ilość(a, not B) + ilość(b, not C) ilość(a, not C) Dodajemy stronami ilość(a, not B, not C) + ilość(a, B, not C) ilość(a, not B, C) + ilość(not A, B, not C) + ilość(a, not B, not C) + ilość(a, B, not C) + ilość(a, not B, not C) + ilość(a, B, not C) c.b.d.o. John Bell Nierówność Bella. A: mężczyźni B: wzrost powyżej 85 C: oczy niebieskie ilość obiektów, które posiadają cechę A ale nie mają B + ilość obiektów, które posiadają cechę B ale nie mają C jest większa bądź równa ilość obiektów, które posiadają cechę A ale nie mają C ilość(a, not B) + ilość(b, not C) ilość(a, not C) Bell pokazał, że w pewnych przypadkach mechanika kwantowa daje ilość(a, not B) + ilość(b, not C) < ilość(a, not C)! Poplątane stany - EPR. Źródło splątanych fotonów Źródło splątanych fotonów If one overlaps two particles at a beamsplitter, interference effects determine the probabilities to find the two particles incident one each from a and b either both in one of the two outputs c and d or to find one in each output. Only if two photons are in the state they will leave the beamsplitter into different output arms. If one puts detectors there, a click in each of them, i.e. a coincidence, means the projection of the two photons onto the state 8

9 Źródło splątanych fotonów Źródło splątanych fotonów Polaryzatory dwójłomne I(a) II(b) a, b orientacja (kąt) Polaryzatory dwójłomne I(a) II(b) a, b orientacja (kąt) Detektory (+, -) polaryzacja ( + ) ( + ) Dla pojedynczych cząstek: Dla pojedynczych cząstek: Pełna korelacja! (+,+) i (-,-) Dla obu cząstek: Dla polaryzatorów ustawionych równolegle Dla obu cząstek: Dla polaryzatorów ustawionych równolegle ( + ) ( + ) Funkcja korelacji np: dla Załóżmy teraz, że funkcja falowa obu fotonów jest określona przez pewne ukryte parametry (oznaczmy je λ) w momencie emisji. Dla danej pary fotonów i dla danego parametru λ wynik pomiaru jest dany przez funcje Rozkład parametrów λ, funkcje A(λ,a) i B(λ,b) określają konkretną Teorię Parametrów Ukrytych itd... 9

10 ( + ) ( + ) Nierówności Bella: niech polaryzatory będą ustawione w czterech pozycjach a, a, b i b wtedy, z racji tego, że A = ± i B = ±, dla Teorii Parametrów Ukrytych Nierówności Bella: niech polaryzatory będą ustawione w czterech pozycjach a, a, b i b Korelacje (uśrednione dla Teorii Parametrów Ukrytych): Okazuje się, że dla QM! Korelacje (uśrednione): ( + ) ( + ) ( + ) Kluczowe założenie odnośnie parametrów λ: LOKALNOŚĆ, czyli wynik pomiaru A(λ,a) nie zależał od wyniku B(λ,b) oraz rozkład prawdopodobieństwa parametru λ nie zależał od orientacji polaryzatorów a i b. Eksperyment: Wnioski:. Stan kwantowy splątanych cząstek nie jest ustalony oddzielnie dla każdej z nich.. Redukcja funkcji falowej następuje w momencie pomiaru.

11 Splątanie? Bez paniki! Załóżmy, że dysponujemy stanem ( + ) np. dwa fotony. Wtedy, oznaczają dwie ortogonalne polaryzacje: lub Załóżmy, że dysponujemy stanem Załóżmy, że możemy na tym stanie wykonać trzy różne pomiary: A, B i C, które dają wyniki lub z prawdopodobieństwem ½. ( + ) np. dwa fotony. Wtedy, oznaczają dwie ortogonalne polaryzacje: lub np. polaryzatory w pozycji, 6, A, B i C Uwaga (ale bez znaczenia) W tym przykładzie wybraliśmy stan Bella w taki sposób, że wyniki TYCH SAMYCH pomiarów na OBU składnikach pary są w pełni skorelowane (np. pomiar A na obu daje w wyniku tylko pary lub ). Ale mogliśmy też wybrać pełną anty-korelację ( lub ) nie ma to znaczenia. Załóżmy, że dysponujemy stanem Załóżmy, że możemy na tym stanie wykonać trzy różne pomiary: A, B i C, które dają wyniki lub z prawdopodobieństwem ½. ( + ) np. dwa fotony. Wtedy, oznaczają dwie ortogonalne polaryzacje: lub np. polaryzatory w pozycji, 6, A, B i C Możemy teraz odseparować oba składniki stanu splątanego i niezależnie wykonać na nich pomiary A, B i C, drugi A B 6 C A B 6 C Uwaga: Możemy wykonać na raz tylko JEDEN z pomiarów (różne polaryzacje nie są współmierzalne). ( + ) Niespolaryzowany foton. P = ½ A B 6 C drugi

12 A B 6 C Uwaga: Możemy wykonać na raz tylko JEDEN z pomiarów (różne polaryzacje nie są współmierzalne). A B 6 C Uwaga: Możemy wykonać na raz tylko JEDEN z pomiarów (różne polaryzacje nie są współmierzalne). Niespolaryzowany foton. P = ½ Dla stanu: ( + ). Pomiar dokonany tylko na jednej cząstce daje wynik lub z prawdopodobieństwem ½. Jeśli oba pomiary zostały wykonane dla tej samej polaryzacji, to oba wyniki sa skorelowane Spolaryzowany foton. P = cos () Prawo Malusa drugi Mechanika kwantowa o pkt. dba sama. W mechanice klasycznej my musimy o to zadbać (ukryte parametry)! Skoro możemy na tym stanie wykonać trzy różne pomiary A, B i C, które dają wyniki lub z prawdopodobieństwem ½, to jak wyglądają korelacje między nimi? Np. pytamy: jeśli na m składniku wynik był dla A to znaczy, że dla drugiego był: dla A, i dowolny ( lub ) dla B i C z prawd. P = cos () cos ()= cos (6 )= cos ( )= ¼ KWANTOWO: ( + ) drugi ¼ ¼ ¼ ¼ ¼ ¼ Średni rozkład = (3 + 6 ¼) / 9 = ½ Gdy oba eksperymenty wybrane zostaną przypadkowo Załóżmy że stan kwantowy splątanych cząstek jest ustalony oddzielnie dla każdej z nich, a redukcja funkcji falowej nastąpiła w momencie rozdzielenia cząstek. Jakie są klasyczne wyniki pomiaru? ½ ½ ½ ½ ½ ½ Średni rozkład = (3 + 6 ½) / 9 = /3 Załóżmy że stan kwantowy splątanych cząstek jest ustalony oddzielnie dla każdej z nich, a redukcja funkcji falowej nastąpiła w momencie rozdzielenia cząstek. Jakie są klasyczne wyniki pomiaru? Załóżmy że stan kwantowy splątanych cząstek jest ustalony oddzielnie dla każdej z nich, a redukcja funkcji falowej nastąpiła w momencie rozdzielenia cząstek. Jakie są klasyczne wyniki pomiaru? ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ Średni rozkład = (3 + 6 ½) / 9 = /3 Średni rozkład = (3 + 6 ½) / 9 = /3

13 Załóżmy że stan kwantowy splątanych cząstek jest ustalony oddzielnie dla każdej z nich, a redukcja funkcji falowej nastąpiła w momencie rozdzielenia cząstek. Jakie są klasyczne wyniki pomiaru? Załóżmy że stan kwantowy splątanych cząstek jest ustalony oddzielnie dla każdej z nich, a redukcja funkcji falowej nastąpiła w momencie rozdzielenia cząstek. Jakie są klasyczne wyniki pomiaru? ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ Średni rozkład = (3 + 6 ½) / 9 = /3 Średni rozkład = (3 + 6 ½) / 9 = /3 Załóżmy że stan kwantowy splątanych cząstek jest ustalony oddzielnie dla każdej z nich, a redukcja funkcji falowej nastąpiła w momencie rozdzielenia cząstek. Jakie są klasyczne wyniki pomiaru? Załóżmy że stan kwantowy splątanych cząstek jest ustalony oddzielnie dla każdej z nich, a redukcja funkcji falowej nastąpiła w momencie rozdzielenia cząstek. Jakie są klasyczne wyniki pomiaru? ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ Średni rozkład = (3 + 6 ½) / 9 = /3 Średni rozkład = (3 + 6 ½) / 9 = /3 (QM) = a+b+g+h = ¼ (QM) = a+b+g+h = ¼ (QM) = a+c+f+h = ¼ a b c d e f g h ¼ ½ ¼ ½ ½ ½ a b c d e f g h ¼ ¼ ¼ ½ ¼ ½ 3

14 (QM) = a+b+g+h = ¼ (QM) = a+c+f+h = ¼ (QM) = a+d+e+h = ¼ (QM) = a+b+g+h = ¼ (QM) = a+c+f+h = ¼ (QM) = a+d+e+h = ¼ a b c d e f g h ¼ ¼ ¼ ¼ ¼ ¼ + + = a+b+g+h + a+c+f+h + a+d+e+h = = (a+h) + (a+b+c+d+e+f+g+h) = ¾ (a+h) + (a+b+c+d+e+f+g+h) = ¾ (a+h) + = ¾ a+h = /8 < Nie ma klasycznych prawdopodobieństw dla NIEZALEŻNYCH zdarzeń Żadna LOKALNA teoria parametrów ukrytych nie może odtworzyć wyników QM. A: mężczyźni B: wzrost powyżej 9 C: oczy niebieskie ilość obiektów, które posiadają cechę A ale nie mają B + ilość obiektów, które posiadają cechę B ale nie mają C jest większa bądź równa ilość obiektów, które posiadają cechę A ale nie mają C John Bell ilość(a, not B) + ilość(b, not C) ilość(a, not C) Nierówność Bella (Bell's inequality) Cechy A, B i C nie istnieją równocześnie (niezależnie od siebie) w QM. A: polaryzacja B: polaryzacja C: polaryzacja Za to stają się określone w momencie pomiaru (w przypadku stanów splątanych niezależnie od dzielącej cząstki odległości)! Mechanika kwantowa jest NIELOKALNA. Concurrence W.K. Wootters, Phys. Rev. Lett. 8, 45 (998) {λ i } wartości własne macierzy Negativity A. Peres, Phys. Rev. Lett. 77, 43 (996) P. Horodecki, Phys. Lett. A 3, 333 (997) {ν i } ujemne wartosci własne częściowo transponowanej macierzy gestosci ρ T Prof.. Ryszard Tanas Prof.. Ryszard Tanas 4

15 Badanie na Hożej: splątane fotony Ψ =, ( +, + + ) Metoda: kaskada Biekscyton - ekscyton w kropce kwantowej or Ψ Biexciton Exciton = Ground state ( V, V + H, H ) Prof.. Ryszard Tanas prof. J. A. Gaj prof. M. Nawrocki dr hab. A. Golnik dr P. Kossacki mgr W. Maślana mgr J. Suffczyński mgr K. Kowalik mgr W. Pacuski mgr A. Trajnerowicz mgr B. Piechal M. Goryca T. Kazimierczuk Correlation measurement ~ Skorelowane pary fotonów z QD na żądanie Energia V H XX Counts Korelacja XX-X w polaryzacjach liniowych: XX/X XX/X 5.7 V/V H/V ~ V H X Counts H/H τ = t X -t XX [ns] Współczynnik korelacji polaryzacyjnej: V/H τ = t X -t XX [ns] =.86 ~ Energia V H W poszukiwaniu splątania XX Counts Korelacja XX-X w polaryzacjach kołowych:.8 σ XX/X σ / σ XX/X σ / σ+. POJEDYNCZE POMIARY NIE DAJĄ INFORMACJI O CAŁEJ FUNKCJI FALOWEJ ~ V X H Counts σ+/ σ σ+/ σ τ = t X -t XX [ns] τ = t X -t XX [ns] brak splątania odpowiedź probabilistyczna 5

16 Kwantowa kryptografia i teleportacja. Splątanie kwantowe Jacek Szczytko, Wydział Fizyki UW a. Poplątane stany. i. Eksperyment EPR. ii. Eksperyment Bella b. Star-Trec, czyli teleportujcie mnie! i. Co wlasciwie teleportujemy ii. Ile kosztuje ubezpieczenie c. Kryptografia kwantowa i. Czy są szyfry nie do złamania ii. Klucze duże i małe iii. Alice i Bob w świecie kwantów iv. Ewa chce posłuchać Dialog z przyrodą musi być prowadzony w języku matematyki, w przeciwnym razie przyroda nie odpowiada na nasze pytania. Michał Heller Luty 6

Świat klasyczny i kwantowy por. WYKŁAD nr 2. Splątane stany - EPR. por. WYKŁAD nr 2. Kwantowa kryptografia i teleportacja. Splątanie kwantowe

Świat klasyczny i kwantowy por. WYKŁAD nr 2. Splątane stany - EPR. por. WYKŁAD nr 2. Kwantowa kryptografia i teleportacja. Splątanie kwantowe Kwantowa kryptografia i teleportacja. Splątanie kwantowe Świat klasyczny i kwantowy por. WYKŁAD nr a. Poplątane stany. i. Eksperyment EPR. ii. Eksperyment Bella b. Star-Trec, czyli teleportujcie mnie!

Bardziej szczegółowo

interpretacje mechaniki kwantowej fotony i splątanie

interpretacje mechaniki kwantowej fotony i splątanie mechaniki kwantowej fotony i splątanie Jacek Matulewski Karolina Słowik Jarosław Zaremba Jacek Jurkowski MECHANIKA KWANTOWA DLA NIEFIZYKÓW Twierdzenie o nieklonowaniu Jak sklonować stan kwantowy? klonowanie

Bardziej szczegółowo

fotony i splątanie Jacek Matulewski Karolina Słowik Jarosław Zaremba Jacek Jurkowski MECHANIKA KWANTOWA DLA NIEFIZYKÓW

fotony i splątanie Jacek Matulewski Karolina Słowik Jarosław Zaremba Jacek Jurkowski MECHANIKA KWANTOWA DLA NIEFIZYKÓW fotony i splątanie Jacek Matulewski Karolina Słowik Jarosław Zaremba Jacek Jurkowski MECHANIKA KWANTOWA DLA NIEFIZYKÓW wektory pojedyncze fotony paradoks EPR Wielkości wektorowe w fizyce punkt zaczepienia

Bardziej szczegółowo

Miary splątania kwantowego

Miary splątania kwantowego kwantowego Michał Kotowski michal.kotowski1@gmail.com K MISMaP, Uniwersystet Warszawski Studenckie Koło Fizyki UW (SKFiz UW) 24 kwietnia 2010 kwantowego Spis treści 1 2 Stany czyste i mieszane Matematyczny

Bardziej szczegółowo

Seminarium: Efekty kwantowe w informatyce

Seminarium: Efekty kwantowe w informatyce Seminarium: Efekty kwantowe w informatyce Aleksander Mądry Sprawy organizacyjne Spotykamy się w piątki o 12:15 w sali 105. Sprawy organizacyjne Spotykamy się w piątki o 12:15 w sali 105. Każdy kto będzie

Bardziej szczegółowo

Kwantowa kooperacja. Robert Nowotniak. Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej Politechnika Łódzka

Kwantowa kooperacja. Robert Nowotniak. Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej Politechnika Łódzka Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej Politechnika Łódzka Sekcja Informatyki Kwantowej, 17 maja 2007 Materiały źródłowe Prezentacja oparta jest na publikacjach: Johann Summhammer,

Bardziej szczegółowo

VIII. TELEPORTACJA KWANTOWA Janusz Adamowski

VIII. TELEPORTACJA KWANTOWA Janusz Adamowski VIII. TELEPORTACJA KWANTOWA Janusz Adamowski 1 1 Wprowadzenie Teleportacja kwantowa polega na przesyłaniu stanów cząstek kwantowych na odległość od nadawcy do odbiorcy. Przesyłane stany nie są znane nadawcy

Bardziej szczegółowo

O spl ataniu kwantowym s lów kilka

O spl ataniu kwantowym s lów kilka O spl ataniu kwantowym s lów kilka Krzysztof Byczuk Instytut Fizyki Teoretycznej, Uniwersytet Warszawski http://www.physik.uni-augsburg.de/theo3/kbyczuk/index.html 30 styczeń 2006 Rozważania Einsteina,

Bardziej szczegółowo

bity kwantowe zastosowania stanów splątanych

bity kwantowe zastosowania stanów splątanych bity kwantowe zastosowania stanów splątanych Jacek Matulewski Karolina Słowik Jarosław Zaremba Jacek Jurkowski MECHANIKA KWANTOWA DLA NIEFIZYKÓW Bit kwantowy zawiera więcej informacji niż bit klasyczny

Bardziej szczegółowo

Kwantowe stany splątane. Karol Życzkowski Instytut Fizyki, Uniwersytet Jagielloński 25 kwietnia 2017

Kwantowe stany splątane. Karol Życzkowski Instytut Fizyki, Uniwersytet Jagielloński 25 kwietnia 2017 B l i ż e j N a u k i Kwantowe stany splątane Karol Życzkowski Instytut Fizyki, Uniwersytet Jagielloński 25 kwietnia 2017 Co to jest fizyka? Kopnij piłkę! Co to jest fizyka? Kopnij piłkę! Kup lody i poczekaj

Bardziej szczegółowo

POSTULATY MECHANIKI KWANTOWEJ cd i formalizm matematyczny

POSTULATY MECHANIKI KWANTOWEJ cd i formalizm matematyczny POSTULATY MECHANIKI KWANTOWEJ cd i formalizm matematyczny Funkcja Falowa Postulat 1 Dla każdego układu istnieje funkcja falowa (funkcja współrzędnych i czasu), która jest ciągła, całkowalna w kwadracie,

Bardziej szczegółowo

bity kwantowe zastosowania stanów splątanych

bity kwantowe zastosowania stanów splątanych bity kwantowe zastosowania stanów splątanych Jacek Matulewski Karolina Słowik Jarosław Zaremba Jacek Jurkowski MECHANIKA KWANTOWA DLA NIEFIZYKÓW Bit jest jednostką informacji tzn. jest "najmniejszą możliwą

Bardziej szczegółowo

IX. MECHANIKA (FIZYKA) KWANTOWA

IX. MECHANIKA (FIZYKA) KWANTOWA IX. MECHANIKA (FIZYKA) KWANTOWA IX.1. OPERACJE OBSERWACJI. a) klasycznie nie ważna kolejność, w jakiej wykonujemy pomiary. AB = BA A pomiar wielkości A B pomiar wielkości B b) kwantowo wartość obserwacji

Bardziej szczegółowo

Informatyka kwantowa. Zaproszenie do fizyki. Zakład Optyki Nieliniowej. wykład z cyklu. Ryszard Tanaś. mailto:tanas@kielich.amu.edu.

Informatyka kwantowa. Zaproszenie do fizyki. Zakład Optyki Nieliniowej. wykład z cyklu. Ryszard Tanaś. mailto:tanas@kielich.amu.edu. Zakład Optyki Nieliniowej http://zon8.physd.amu.edu.pl 1/35 Informatyka kwantowa wykład z cyklu Zaproszenie do fizyki Ryszard Tanaś Umultowska 85, 61-614 Poznań mailto:tanas@kielich.amu.edu.pl Spis treści

Bardziej szczegółowo

Protokół teleportacji kwantowej

Protokół teleportacji kwantowej Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej Politechnika Łódzka Sekcja Informatyki Kwantowej, 9 stycznia 008 Teleportacja kwantowa 1993 Propozycja teoretyczna protokołu teleportacji

Bardziej szczegółowo

Wstęp do Modelu Standardowego

Wstęp do Modelu Standardowego Wstęp do Modelu Standardowego Plan (Uzupełnienie matematyczne II) Abstrakcyjna przestrzeń stanów Podstawowe własności Iloczyn skalarny amplitudy prawdopodobieństwa Operatory i ich hermitowskość Wektory

Bardziej szczegółowo

Postulaty mechaniki kwantowej

Postulaty mechaniki kwantowej 3.10.2004 11. Postulaty mechaniki kwantowej 120 Rozdział 11 Postulaty mechaniki kwantowej Mechanika kwantowa, jak zresztą każda teoria fizyczna, bazuje na kilku postulatach, które przyjmujemy "na wiarę".

Bardziej szczegółowo

Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 24, Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek

Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 24, Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek odstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej wykład 4, 5.05.0 wykład: pokazy: ćwiczenia: Michał Karpiński Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek Ernest Grodner Wykład 3 - przypomnienie argumenty

Bardziej szczegółowo

VI. KORELACJE KWANTOWE Janusz Adamowski

VI. KORELACJE KWANTOWE Janusz Adamowski VI. KORELACJE KWANTOWE Janusz Adamowski 1 1 Korelacje klasyczne i kwantowe Zgodnie z teorią statystyki matematycznej współczynnik korelacji definiujemy jako cov(x, y) corr(x, y) =, (1) σ x σ y gdzie x

Bardziej szczegółowo

Kwantowe przelewy bankowe foton na usługach biznesu

Kwantowe przelewy bankowe foton na usługach biznesu Kwantowe przelewy bankowe foton na usługach biznesu Rafał Demkowicz-Dobrzański Centrum Fizyki Teoretycznej PAN Zakupy w Internecie Secure Socket Layer Bazuje na w wymianie klucza metodą RSA Jak mogę przesłać

Bardziej szczegółowo

Fizyka dla wszystkich

Fizyka dla wszystkich Fizyka dla wszystkich Wykład popularny dla młodzieży szkół średnich Splątane kubity czyli rzecz o informatyce kwantowej Ryszard Tanaś http://zon8.physd.amu.edu.pl/~tanas 21 kwietnia 2004 Spis treści 1

Bardziej szczegółowo

Efekt Comptona. Efektem Comptona nazywamy zmianę długości fali elektromagnetycznej w wyniku rozpraszania jej na swobodnych elektronach

Efekt Comptona. Efektem Comptona nazywamy zmianę długości fali elektromagnetycznej w wyniku rozpraszania jej na swobodnych elektronach Efekt Comptona. Efektem Comptona nazywamy zmianę długości fali elektromagnetycznej w wyniku rozpraszania jej na swobodnych elektronach Efekt Comptona. p f Θ foton elektron p f p e 0 p e Zderzenia fotonów

Bardziej szczegółowo

Informatyka kwantowa. Karol Bartkiewicz

Informatyka kwantowa. Karol Bartkiewicz Informatyka kwantowa Karol Bartkiewicz Informacja = Wielkość fizyczna Jednostka informacji: Zasada Landauera: I A =log 2 k B T ln 2 1 P A R. Landauer, Fundamental Physical Limitations of the Computational

Bardziej szczegółowo

Tak określił mechanikę kwantową laureat nagrody Nobla Ryszard Feynman ( ) mechanika kwantowa opisuje naturę w sposób prawdziwy, jako absurd.

Tak określił mechanikę kwantową laureat nagrody Nobla Ryszard Feynman ( ) mechanika kwantowa opisuje naturę w sposób prawdziwy, jako absurd. Tak określił mechanikę kwantową laureat nagrody Nobla Ryszard Feynman (1918-1988) mechanika kwantowa opisuje naturę w sposób prawdziwy, jako absurd. Równocześnie Feynman podkreślił, że obliczenia mechaniki

Bardziej szczegółowo

W5. Komputer kwantowy

W5. Komputer kwantowy W5. Komputer kwantowy Komputer klasyczny: Informacja zapisana w postaci bitów (binary digit) (sygnał jest albo go nie ma) W klasycznych komputerach wartość bitu jest określona przez stan pewnego elementu

Bardziej szczegółowo

o pomiarze i o dekoherencji

o pomiarze i o dekoherencji o pomiarze i o dekoherencji Jacek Matulewski Karolina Słowik Jarosław Zaremba Jacek Jurkowski MECHANIKA KWANTOWA DLA NIEFIZYKÓW pomiar dekoherencja pomiar kolaps nieoznaczoność paradoksy dekoherencja Przykładowy

Bardziej szczegółowo

Kwantowe stany splątane w układach wielocząstkowych. Karol Życzkowski (UJ / CFT PAN) 44 Zjazd PTF Wrocław, 12 września 2017

Kwantowe stany splątane w układach wielocząstkowych. Karol Życzkowski (UJ / CFT PAN) 44 Zjazd PTF Wrocław, 12 września 2017 Kwantowe stany splątane w układach wielocząstkowych Karol Życzkowski (UJ / CFT PAN) 44 Zjazd PTF Wrocław, 12 września 2017 Otton Nikodym oraz Stefan Banach rozmawiają na ławce na krakowskich plantach

Bardziej szczegółowo

Kwantowe splątanie dwóch atomów

Kwantowe splątanie dwóch atomów Walne Zebranie Oddziału Poznańskiego Polskiego Towarzystwa Fizycznego Poznań, 7 grudnia 2006 Kwantowe splątanie dwóch atomów Ryszard Tanaś Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Zakład Optyki Nieliniowej http://zon8.physd.amu.edu.pl/~tanas

Bardziej szczegółowo

1. Matematyka Fizyki Kwantowej: Cześć Druga

1. Matematyka Fizyki Kwantowej: Cześć Druga . Matematyka Fizyki Kwantowej: Cześć Druga Piotr Szańkowski I. PRZESTRZEŃ WEKTOROWA Kolejnym punktem naszej jest ogólna struktura matematyczna mechaniki kwantowej, która jest strukturą przestrzeni wektorowej

Bardziej szczegółowo

FIZYKA + CHEMIA. Kampus Ochota, Warszawa. Fizyka kwantowa dla początkujących. Kwantowy świat nanotechnologii

FIZYKA + CHEMIA. Kampus Ochota, Warszawa. Fizyka kwantowa dla początkujących. Kwantowy świat nanotechnologii Uniwersytet Warszawski Interdyscyplinarny makrokierunek Wydziału Fizyki i Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego Kampus Ochota, Warszawa FIZYK + CHEMI od października 009 http://nano.fuw.edu.pl Fizyka

Bardziej szczegółowo

Podstawy Fizyki III Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 19, Mateusz Winkowski, Łukasz Zinkiewicz

Podstawy Fizyki III Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 19, Mateusz Winkowski, Łukasz Zinkiewicz Podstawy Fizyki III Optyka z elementami fizyki współczesnej wykład 9, 08.2.207 wykład: pokazy: ćwiczenia: Czesław Radzewicz Mateusz Winkowski, Łukasz Zinkiewicz Radosław Łapkiewicz Wykład 8 - przypomnienie

Bardziej szczegółowo

Wysokowydajne falowodowe źródło skorelowanych par fotonów

Wysokowydajne falowodowe źródło skorelowanych par fotonów Wysokowydajne falowodowe źródło skorelowanych par fotonów Michał Karpioski * Konrad Banaszek, Czesław Radzewicz * * Instytut Fizyki Doświadczalnej, Instytut Fizyki Teoretycznej Wydział Fizyki Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Zad Sprawdzić, czy dana funkcja jest funkcją własną danego operatora. Jeśli tak, znaleźć wartość własną funkcji.

Zad Sprawdzić, czy dana funkcja jest funkcją własną danego operatora. Jeśli tak, znaleźć wartość własną funkcji. Zad. 1.1. Sprawdzić, czy dana funkcja jest funkcją własną danego operatora. Jeśli tak, znaleźć wartość własną funkcji. Zad. 1.1.a. Funkcja: ϕ = sin2x Zad. 1.1.b. Funkcja: ϕ = e x 2 2 Operator: f = d2 dx

Bardziej szczegółowo

Wykład 13 Mechanika Kwantowa

Wykład 13 Mechanika Kwantowa Wykład 13 Mechanika Kwantowa Maciej J. Mrowiński mrow@if.pw.edu.pl Wydział Fizyki Politechnika Warszawska 25 maja 2016 Maciej J. Mrowiński (IF PW) Wykład 13 25 maja 2016 1 / 21 Wprowadzenie Sprawy organizacyjne

Bardziej szczegółowo

FIZYKA + CHEMIA Uniwersytet Warszawski

FIZYKA + CHEMIA Uniwersytet Warszawski Uniwersytet Warszawski Interdyscyplinarny makrokierunek Wydziału Fizyki i Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego Disruptive Technolgies technologie, które zmieniają świat. Jacek.Szczytko@fuw.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Kryptografia kwantowa. Marta Michalska

Kryptografia kwantowa. Marta Michalska Kryptografia kwantowa Marta Michalska Główne postacie Ewa podsłuchiwacz Alicja nadawca informacji Bob odbiorca informacji Alicja przesyła do Boba informacje kanałem, który jest narażony na podsłuch. Ewa

Bardziej szczegółowo

Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 19, Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek

Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 19, Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej wykład 19, 27.04.2012 wykład: pokazy: ćwiczenia: Czesław Radzewicz Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek Ernest Grodner Wykład 18 - przypomnienie

Bardziej szczegółowo

Splątanie a przesyłanie informacji

Splątanie a przesyłanie informacji Splątanie a przesyłanie informacji Jarosław A. Miszczak 21 marca 2003 roku Plan referatu Stany splątane Co to jest splątanie? Gęste kodowanie Teleportacja Przeprowadzone eksperymenty Możliwości wykorzystania

Bardziej szczegółowo

Wielcy rewolucjoniści nauki

Wielcy rewolucjoniści nauki Isaak Newton Wilhelm Roentgen Albert Einstein Max Planck Wielcy rewolucjoniści nauki Erwin Schrödinger Werner Heisenberg Niels Bohr dr inż. Romuald Kędzierski W swoim słynnym dziele Matematyczne podstawy

Bardziej szczegółowo

Skad się bierze masa Festiwal Nauki, Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 A.F.Żarnecki p.1/39

Skad się bierze masa Festiwal Nauki, Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 A.F.Żarnecki p.1/39 Skad się bierze masa Festiwal Nauki Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 dr hab. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Skad się bierze masa Festiwal Nauki,

Bardziej szczegółowo

Optyka kwantowa wprowadzenie. Początki modelu fotonowego Detekcja pojedynczych fotonów Podstawowe zagadnienia optyki kwantowej

Optyka kwantowa wprowadzenie. Początki modelu fotonowego Detekcja pojedynczych fotonów Podstawowe zagadnienia optyki kwantowej Optyka kwantowa wprowadzenie Początki modelu fotonowego Detekcja pojedynczych fotonów Podstawowe zagadnienia optyki kwantowej Krótka (pre-)historia fotonu (1900-1923) Własności światła i jego oddziaływania

Bardziej szczegółowo

Radosław Chrapkiewicz, Piotr Migdał (SKFiz UW) Optyczny wzmacniacz parametryczny jako źródło splątanych par fotonów

Radosław Chrapkiewicz, Piotr Migdał (SKFiz UW) Optyczny wzmacniacz parametryczny jako źródło splątanych par fotonów Optyczny wzmacniacz parametryczny jako źródło splątanych par fotonów Radosław Chrapkiewicz, Piotr Migdał (SKFiz UW) VII OSKNF 8 XI 2008 Plan Po co nam optyka kwantowa? Czerwony + Czerwony = Niebieski?

Bardziej szczegółowo

Wykład 9. Matematyka 3, semestr zimowy 2011/ listopada 2011

Wykład 9. Matematyka 3, semestr zimowy 2011/ listopada 2011 Wykład 9. Matematyka 3, semestr zimowy 2011/2012 4 listopada 2011 W trakcie poprzedniego wykładu zdefiniowaliśmy pojęcie k-kowektora na przestrzeni wektorowej. Wprowadziliśmy także iloczyn zewnętrzny wielokowektorów

Bardziej szczegółowo

Fizyka 3.3 WYKŁAD II

Fizyka 3.3 WYKŁAD II Fizyka 3.3 WYKŁAD II Promieniowanie elektromagnetyczne Dualizm korpuskularno-falowy światła Fala elektromagnetyczna Strumień fotonów o energii E F : E F = hc λ c = 3 10 8 m/s h = 6. 63 10 34 J s Światło

Bardziej szczegółowo

kondensat Bosego-Einsteina

kondensat Bosego-Einsteina kondensat Bosego-Einsteina Jacek Matulewski Karolina Słowik Jarosław Zaremba Jacek Jurkowski MECHANIKA KWANTOWA DLA NIEFIZYKÓW Podziękowania dla Dr. M. Zawady (Krajowe Laboratorium Fizyki Atomowej, Molekularnej

Bardziej szczegółowo

Wykład I Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 16

Wykład I Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 16 Optyka Wykład I Krzysztof Golec-Biernat Fale 1 Uniwersytet Rzeszowski, 4 października 2017 Wykład I Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 16 Uwagi wstępne 30 h wykładu wykład przy pomocy transparencji lub

Bardziej szczegółowo

Podstawy mechaniki kwantowej / Stanisław Szpikowski. - wyd. 2. Lublin, Spis treści

Podstawy mechaniki kwantowej / Stanisław Szpikowski. - wyd. 2. Lublin, Spis treści Podstawy mechaniki kwantowej / Stanisław Szpikowski. - wyd. 2. Lublin, 2011 Spis treści Przedmowa 15 Przedmowa do wydania drugiego 19 I. PODSTAWY I POSTULATY 1. Doświadczalne podłoŝe mechaniki kwantowej

Bardziej szczegółowo

Fizyka klasyczna. - Mechanika klasyczna prawa Newtona - Elektrodynamika prawa Maxwella - Fizyka statystyczna -Hydrtodynamika -Astronomia

Fizyka klasyczna. - Mechanika klasyczna prawa Newtona - Elektrodynamika prawa Maxwella - Fizyka statystyczna -Hydrtodynamika -Astronomia Fizyka klasyczna - Mechanika klasyczna prawa Newtona - Elektrodynamika prawa Maxwella - Fizyka statystyczna -Hydrtodynamika -Astronomia Zaczniemy historię od optyki W połowie XiX wieku Maxwell wprowadził

Bardziej szczegółowo

II. POSTULATY MECHANIKI KWANTOWEJ W JĘZYKU WEKTORÓW STANU. Janusz Adamowski

II. POSTULATY MECHANIKI KWANTOWEJ W JĘZYKU WEKTORÓW STANU. Janusz Adamowski II. POSTULATY MECHANIKI KWANTOWEJ W JĘZYKU WEKTORÓW STANU Janusz Adamowski 1 1 Przestrzeń Hilberta Do opisu stanów kwantowych używamy przestrzeni Hilberta. Przestrzenią Hilberta H nazywamy przestrzeń wektorową

Bardziej szczegółowo

Cząstki elementarne i ich oddziaływania III

Cząstki elementarne i ich oddziaływania III Cząstki elementarne i ich oddziaływania III 1. Przekrój czynny. 2. Strumień cząstek. 3. Prawdopodobieństwo procesu. 4. Szybkość reakcji. 5. Złota Reguła Fermiego 1 Oddziaływania w eksperymencie Oddziaływania

Bardziej szczegółowo

Strategie kwantowe w teorii gier

Strategie kwantowe w teorii gier Uniwersytet Jagielloński adam.wyrzykowski@uj.edu.pl 18 stycznia 2015 Plan prezentacji 1 Gra w odwracanie monety (PQ penny flip) 2 Wojna płci Definicje i pojęcia Równowagi Nasha w Wojnie płci 3 Kwantowanie

Bardziej szczegółowo

XIII Poznański Festiwal Nauki i Sztuki. Wydziale Fizyki UAM

XIII Poznański Festiwal Nauki i Sztuki. Wydziale Fizyki UAM XIII Poznański Festiwal Nauki i Sztuki na Wydziale Fizyki UAM XIII Poznański Festival Nauki i Sztuki na Wydziale Fizyki UAM Od informatyki klasycznej do kwantowej Ryszard Tanaś http://zon8.physd.amu.edu.pl/~tanas

Bardziej szczegółowo

Mechanika Kwantowa. Maciej J. Mrowiński. 24 grudnia Funkcja falowa opisująca stan pewnej cząstki ma następującą postać: 2 x 2 )

Mechanika Kwantowa. Maciej J. Mrowiński. 24 grudnia Funkcja falowa opisująca stan pewnej cząstki ma następującą postać: 2 x 2 ) Mechanika Kwantowa Maciej J. Mrowiński 4 grudnia 11 Zadanie MK1 Funkcja falowa opisująca stan pewnej cząstki w chwili t = ma następującą postać: A(a Ψ(x,) = x ) gdy x [ a,a] gdy x / [ a,a] gdzie a +. Wyznacz

Bardziej szczegółowo

Wykłady z Mechaniki Kwantowej

Wykłady z Mechaniki Kwantowej Wykłady z Mechaniki Kwantowej Mechanika Kwantowa, Relatywistyczna Mechanika Kwantowa Wykład dla doktorantów (2017) Wykład 7 Jesteśmy uczniami w szkole natury i kształtujemy nasze pojęcia z lekcji na lekcję.

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do optycznej kryptografii kwantowej

Wprowadzenie do optycznej kryptografii kwantowej Wprowadzenie do optycznej kryptografii kwantowej o tym jak kryptografia kwantowa jest być może najważniejszym zastosowaniem współczesnej optyki kwantowej prehistoria kryptografii kwantowej 983 (97!) Stephen

Bardziej szczegółowo

h 2 h p Mechanika falowa podstawy pˆ 2

h 2 h p Mechanika falowa podstawy pˆ 2 Mechanika falowa podstawy Hipoteza de Broglie a Zarówno promieniowanie jak i cząstki materialne posiadają naturę dwoistą korpuskularno-falową. Z każdą mikrocząstką można związać pewien proces falowy pierwotnie

Bardziej szczegółowo

FIZYKA + CHEMIA. Wydział Fizyki UW. Wykłady FUW. od października 2009

FIZYKA + CHEMIA. Wydział Fizyki UW.   Wykłady FUW. od października 2009 Uniwersytet Warszawski Interdyscyplinarny makrokierunek Wydziału Fizyki i Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego FIZYKA + CHEMIA od października 2009 wkrótce więcej informacji na stronie http://nano.fuw.edu.pl

Bardziej szczegółowo

OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki

OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki c Adam Bechler 2006 Instytut Fizyki Uniwersytetu Szczecińskiego Rezonansowe oddziaływanie układu atomowego z promieniowaniem "! "!! # $%&'()*+,-./-(01+'2'34'*5%.25%&+)*-(6

Bardziej szczegółowo

TELEPORTACJA NIEZNANEGO STANU KWANTOWEGO

TELEPORTACJA NIEZNANEGO STANU KWANTOWEGO ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 04 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 68 Nr kol. 905 Marcin SOBOTA Politechnika Śląska Wydział Organizacji i Zarządzania TELEPORTACJA NIEZNANEGO STANU KWANTOWEGO

Bardziej szczegółowo

Symetrie w matematyce i fizyce

Symetrie w matematyce i fizyce w matematyce i fizyce Katedra Metod Matematycznych Fizyki Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski Konwersatorium Wydziału Matematyki Warszawa, 27.02.2009 w matematyce to automorfizmy struktury Zbiór

Bardziej szczegółowo

Krótki wstęp do mechaniki kwantowej

Krótki wstęp do mechaniki kwantowej Piotr Kowalczewski III rok fizyki, e-mail: piotrkowalczewski@gmailcom Krótki wstęp do mechaniki kwantowej Spotkanie Sekcji Informatyki Kwantowej Mechanika kwantowa w cytatach If quantum mechanics hasn

Bardziej szczegółowo

Atom Mn: wielobit kwantowy. Jan Gaj Instytut Fizyki Doświadczalnej

Atom Mn: wielobit kwantowy. Jan Gaj Instytut Fizyki Doświadczalnej Atom Mn: wielobit kwantowy Jan Gaj Instytut Fizyki Doświadczalnej Tomasz Kazimierczuk Mateusz Goryca Piotr Wojnar (IF PAN) Artur Trajnerowicz Andrzej Golnik Piotr Kossacki Jan Gaj Michał Nawrocki Ostrzeżenia

Bardziej szczegółowo

Paradoksy mechaniki kwantowej

Paradoksy mechaniki kwantowej Wykład XX Paradoksy mechaniki kwantowej Chociaż przewidywania mechaniki kwantowej są w doskonałej zgodności z eksperymentem, interpretacyjna strona teorii budzi poważne spory. Przebieg zjawisk w świecie

Bardziej szczegółowo

Jak wygrywać w brydża znając mechanikę kwantową?

Jak wygrywać w brydża znając mechanikę kwantową? Jak wygrywać w brydża znając mechanikę kwantową? Tomasz Kisielewski 15 grudnia 2014 Podstawowe zasady brydża Brydż jest grą karcianą dla czterech osób grających w drużynach po dwie osoby. Gra składa się

Bardziej szczegółowo

Fizyka 3. Konsultacje: p. 329, Mechatronika

Fizyka 3. Konsultacje: p. 329, Mechatronika Fizyka 3 Konsultacje: p. 329, Mechatronika marzan@mech.pw.edu.pl Zaliczenie: 2 sprawdziany (10 pkt każdy) lub egzamin (2 części po 10 punktów) 10.1 12 3.0 12.1 14 3.5 14.1 16 4.0 16.1 18 4.5 18.1 20 5.0

Bardziej szczegółowo

TEORIE KWANTOWE JAKO PODSTAWA NOWOCZESNEJ KRYPTOGRAFII QUANTUM TEORIIES AS MODERN CRYPTOGRAPHY BASIS

TEORIE KWANTOWE JAKO PODSTAWA NOWOCZESNEJ KRYPTOGRAFII QUANTUM TEORIIES AS MODERN CRYPTOGRAPHY BASIS ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. XX XXXX Nr kol. XXXX Marcin SOBOTA Politechnika Śląska Wydział Organizacji i Zarządzania Instytut Ekonometrii i Informatyki TEORIE

Bardziej szczegółowo

Optyka. Wykład V Krzysztof Golec-Biernat. Fale elektromagnetyczne. Uniwersytet Rzeszowski, 8 listopada 2017

Optyka. Wykład V Krzysztof Golec-Biernat. Fale elektromagnetyczne. Uniwersytet Rzeszowski, 8 listopada 2017 Optyka Wykład V Krzysztof Golec-Biernat Fale elektromagnetyczne Uniwersytet Rzeszowski, 8 listopada 2017 Wykład V Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 17 Plan Swobodne równania Maxwella Fale elektromagnetyczne

Bardziej szczegółowo

Fizyka kwantowa. promieniowanie termiczne zjawisko fotoelektryczne. efekt Comptona dualizm korpuskularno-falowy. kwantyzacja światła

Fizyka kwantowa. promieniowanie termiczne zjawisko fotoelektryczne. efekt Comptona dualizm korpuskularno-falowy. kwantyzacja światła W- (Jaroszewicz) 19 slajdów Na podstawie prezentacji prof. J. Rutkowskiego Fizyka kwantowa promieniowanie termiczne zjawisko fotoelektryczne kwantyzacja światła efekt Comptona dualizm korpuskularno-falowy

Bardziej szczegółowo

FALE MATERII. De Broglie, na podstawie analogii optycznych, w roku 1924 wysunął hipotezę, że

FALE MATERII. De Broglie, na podstawie analogii optycznych, w roku 1924 wysunął hipotezę, że FAL MATRII De Broglie, na podstawie analogii optycznych, w roku 194 wysunął hipotezę, że cząstki materialne także charakteryzują się dualizmem korpuskularno-falowym. Hipoteza de Broglie a Cząstce materialnej

Bardziej szczegółowo

VIII Festiwal Nauki i Sztuki. Wydziale Fizyki UAM

VIII Festiwal Nauki i Sztuki. Wydziale Fizyki UAM VIII Festiwal Nauki i Sztuki na Wydziale Fizyki UAM VIII Festiwal Nauki i Sztuki na Wydziale Fizyki UAM Kryptografia kwantowa raz jeszcze Ryszard Tanaś http://zon8physdamuedupl/~tanas 13 października 2005

Bardziej szczegółowo

Równanie Schrödingera

Równanie Schrödingera Równanie Schrödingera Maciej J. Mrowiński 29 lutego 2012 Zadanie RS1 Funkcja falowa opisująca stan pewnej cząstki w chwili t = 0 ma następującą postać: A(a Ψ(x,0) = 2 x 2 ) gdy x [ a,a] 0 gdy x / [ a,a]

Bardziej szczegółowo

Historia. Zasada Działania

Historia. Zasada Działania Komputer kwantowy układ fizyczny do opisu którego wymagana jest mechanika kwantowa, zaprojektowany tak, aby wynik ewolucji tego układu reprezentował rozwiązanie określonego problemu obliczeniowego. Historia

Bardziej szczegółowo

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Część I: Optyka, wykład 6 wykład: Piotr Fita pokazy: Jacek Szczytko ćwiczenia: Aneta Drabińska, Paweł Kowalczyk, Barbara Piętka, Michał Karpiński Wydział

Bardziej szczegółowo

I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE

I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE - lata '90 XIX wieku WSTĘP Widmo promieniowania elektromagnetycznego zakres "pokrycia" różnymi rodzajami fal elektromagnetycznych promieniowania zawartego w danej wiązce. rys.i.1.

Bardziej szczegółowo

Fizyka współczesna a ontologie Demokryta i Platona

Fizyka współczesna a ontologie Demokryta i Platona Fizyka współczesna a ontologie Demokryta i Platona Współczesne interpretacje zjawisk mikroświata niewiele mają wspólnego z prawdziwie materialistyczną filozofią. Można właściwie powiedzieć, że fizyka atomowa

Bardziej szczegółowo

RÓWNANIE SCHRÖDINGERA NIEZALEŻNE OD CZASU

RÓWNANIE SCHRÖDINGERA NIEZALEŻNE OD CZASU X. RÓWNANIE SCHRÖDINGERA NIEZALEŻNE OD CZASU Równanie Schrődingera niezależne od czasu to równanie postaci: ħ 2 2m d 2 x dx 2 V xx = E x (X.1) Warunki regularności na x i a) skończone b) ciągłe c) jednoznaczne

Bardziej szczegółowo

Kryptografia. z elementami kryptografii kwantowej. Ryszard Tanaś Wykład 13

Kryptografia. z elementami kryptografii kwantowej. Ryszard Tanaś   Wykład 13 Kryptografia z elementami kryptografii kwantowej Ryszard Tanaś http://zon8.physd.amu.edu.pl/~tanas Wykład 13 Spis treści 19 Algorytmy kwantowe 3 19.1 Bit kwantowy kubit (qubit)........... 3 19. Twierdzenie

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY MECHANIKI KWANTOWEJ

PODSTAWY MECHANIKI KWANTOWEJ PODSTAWY MECHANIKI KWANTOWEJ Za dzień narodzenia mechaniki kwantowej jest uważany 14 grudnia roku 1900. Tego dnia, na posiedzeniu Niemieckiego Towarzystwa Fizycznego w Instytucie Fizyki Uniwersytetu Berlińskiego

Bardziej szczegółowo

Zwiększanie losowości

Zwiększanie losowości Zwiększanie losowości Maciej Stankiewicz Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki UG Krajowe Centrum Informatyki Kwantowej XIII Matematyczne Warsztaty KaeNeMów Hel, 20-22 maja 2016 Maciej Stankiewicz Zwiększanie

Bardziej szczegółowo

Algorytm Grovera. Kwantowe przeszukiwanie zbiorów. Robert Nowotniak

Algorytm Grovera. Kwantowe przeszukiwanie zbiorów. Robert Nowotniak Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej Politechnika Łódzka 13 listopada 2007 Plan wystapienia 1 Informatyka Kwantowa podstawy 2 Opis problemu (przeszukiwanie zbioru) 3 Intuicyjna

Bardziej szczegółowo

Moment pędu fali elektromagnetycznej

Moment pędu fali elektromagnetycznej napisał Michał Wierzbicki Moment pędu fali elektromagnetycznej Definicja momentu pędu pola elektromagnetycznego Gęstość momentu pędu pola J w elektrodynamice definuje się za pomocą wzoru: J = r P = ɛ 0

Bardziej szczegółowo

VIII. VIII.1. ORBITALNY MOMENT MAGNETYCZNY ELEKTRONU, L= r p (VIII.1.1) p=m v (VIII.1.2) L= L =mvr (VIII.1.1a) r v. r=v (VIII.1.3)

VIII. VIII.1. ORBITALNY MOMENT MAGNETYCZNY ELEKTRONU, L= r p (VIII.1.1) p=m v (VIII.1.2) L= L =mvr (VIII.1.1a) r v. r=v (VIII.1.3) VIII. VIII.1. ORBITALNY MOMENT MAGNETYCZNY ELEKTRONU, L= r p (VIII.1.1) p=m v (VIII.1.2) Z (VIII.1.1) i (VIII.1.2) wynika (VIII.1.1a): L= L =mvr (VIII.1.1a) r v r=v (VIII.1.3) Z zależności (VIII.1.1a)

Bardziej szczegółowo

Iloczyn skalarny, wektorowy, mieszany. Ortogonalność wektorów. Metoda ortogonalizacji Grama-Schmidta. Małgorzata Kowaluk semestr X

Iloczyn skalarny, wektorowy, mieszany. Ortogonalność wektorów. Metoda ortogonalizacji Grama-Schmidta. Małgorzata Kowaluk semestr X Iloczyn skalarny, wektorowy, mieszany. Ortogonalność wektorów. Metoda ortogonalizacji Grama-Schmidta. Małgorzata Kowaluk semestr X ILOCZYN SKALARNY Iloczyn skalarny operator na przestrzeni liniowej przypisujący

Bardziej szczegółowo

OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki

OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki c Adam Bechler 006 Instytut Fizyki Uniwersytetu Szczecińskiego Równania (3.7), pomimo swojej prostoty, nie posiadają poza nielicznymi przypadkami ścisłych rozwiązań,

Bardziej szczegółowo

Czym zajmuje się teoria względności

Czym zajmuje się teoria względności Teoria względności Czym zajmuje się teoria względności Głównym przedmiotem zainteresowania teorii względności są pomiary zdarzeń (czegoś, co się dzieje) ustalenia, gdzie i kiedy one zachodzą, a także jaka

Bardziej szczegółowo

Wstęp do komputerów kwantowych

Wstęp do komputerów kwantowych Obwody kwantowe Uniwersytet Łódzki, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej 2008/2009 Obwody kwantowe Bramki kwantowe 1 Algorytmy kwantowe 2 3 4 Algorytmy kwantowe W chwili obecnej znamy dwie obszerne

Bardziej szczegółowo

Atom wodoru. Model klasyczny: nieruchome jądro +p i poruszający się wokół niego elektron e w odległości r; energia potencjalna elektronu:

Atom wodoru. Model klasyczny: nieruchome jądro +p i poruszający się wokół niego elektron e w odległości r; energia potencjalna elektronu: ATOM WODORU Atom wodoru Model klasyczny: nieruchome jądro +p i poruszający się wokół niego elektron e w odległości r; energia potencjalna elektronu: U = 4πε Opis kwantowy: wykorzystując zasadę odpowiedniości

Bardziej szczegółowo

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Część I: Optyka, wykład 6 wykład: Piotr Fita pokazy: Andrzej Wysmołek ćwiczenia: Anna Grochola, Barbara Piętka Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski 2014/15

Bardziej szczegółowo

Postulaty interpretacyjne mechaniki kwantowej Wykład 6

Postulaty interpretacyjne mechaniki kwantowej Wykład 6 Postulaty interpretacyjne mechaniki kwantowej Wykład 6 Karol Kołodziej Instytut Fizyki Uniwersytet Śląski, Katowice http://kk.us.edu.pl 19 września 2014 Karol Kołodziej Postulaty interpretacyjne mechaniki

Bardziej szczegółowo

VII. CZĄSTKI I FALE VII.1. POSTULAT DE BROGLIE'A (1924) De Broglie wysunął postulat fal materii tzn. małym cząstkom przypisał fale.

VII. CZĄSTKI I FALE VII.1. POSTULAT DE BROGLIE'A (1924) De Broglie wysunął postulat fal materii tzn. małym cząstkom przypisał fale. VII. CZĄSTKI I FALE VII.1. POSTULAT DE BROGLIE'A (1924) De Broglie wysunął postulat fal materii tzn. małym cząstkom przypisał fale. Światło wykazuje zjawisko dyfrakcyjne. Rys.VII.1.Światło padające na

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie bezwzględnej aktywności źródła 60 Co. Tomasz Winiarski

Wyznaczanie bezwzględnej aktywności źródła 60 Co. Tomasz Winiarski Wyznaczanie bezwzględnej aktywności źródła 60 Co metoda koincydencyjna. Tomasz Winiarski 24 kwietnia 2001 WSTEP TEORETYCZNY Rozpad promieniotwórczy i czas połowicznego zaniku. Rozpad promieniotwórczy polega

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 3 CZĄSTECZKI WIELOATOMOWE ZWIĄZKI WĘGLA

WYKŁAD 3 CZĄSTECZKI WIELOATOMOWE ZWIĄZKI WĘGLA WYKŁAD 3 ZĄSTEZKI WIELOATOMOWE ZWIĄZKI WĘGLA O : (s) O: (s) (s) (p z ) (p x ) (p y ) px py s 90 o? s 4 : (s) (s) (p x ) (p y ) (s) (s) (p x ) (p y ) (p z ) s pz px py s so : (s) s s.orbital MOLEKULARNY

Bardziej szczegółowo

Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice

Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład 6 M. Przybycień (WFiIS AGH) Metody Lagrange a i Hamiltona... Wykład

Bardziej szczegółowo

Rola superkomputerów i modelowania numerycznego we współczesnej fzyce. Gabriel Wlazłowski

Rola superkomputerów i modelowania numerycznego we współczesnej fzyce. Gabriel Wlazłowski Rola superkomputerów i modelowania numerycznego we współczesnej fzyce Gabriel Wlazłowski Podział fizyki historyczny Fizyka teoretyczna Fizyka eksperymentalna Podział fizyki historyczny Ogólne równania

Bardziej szczegółowo

Drgania i fale II rok Fizyk BC

Drgania i fale II rok Fizyk BC 00--07 5:34 00\FIN00\Drgzlo00.doc Drgania złożone Zasada superpozycji: wychylenie jest sumą wychyleń wywołanych przez poszczególne czynniki osobno. Zasada wynika z liniowości związku między wychyleniem

Bardziej szczegółowo

Komputery Kwantowe. Sprawy organizacyjne Literatura Plan. Komputery Kwantowe. Ravindra W. Chhajlany. 27 listopada 2006

Komputery Kwantowe. Sprawy organizacyjne Literatura Plan. Komputery Kwantowe. Ravindra W. Chhajlany. 27 listopada 2006 Sprawy organizacyjne Literatura Plan Ravindra W. Chhajlany 27 listopada 2006 Ogólne Sprawy organizacyjne Literatura Plan Współrzędne: Pokój 207, Zakład Elektroniki Kwantowej. Telefon: (0-61)-8295005 Email:

Bardziej szczegółowo

REZONANSY : IDENTYFIKACJA WŁAŚCIWOŚCI PRZEZ ANALIZĘ FAL PARCJALNYCH, WYKRESY ARGANDA

REZONANSY : IDENTYFIKACJA WŁAŚCIWOŚCI PRZEZ ANALIZĘ FAL PARCJALNYCH, WYKRESY ARGANDA REZONANSY : IDENTYFIKACJA WŁAŚCIWOŚCI PRZEZ ANALIZĘ FAL PARCJALNYCH, WYKRESY ARGANDA Opis układu cząsteczek w mechanice kwantowej: 1. Funkcja falowa, 2. Wektora stanu ψ. TRANSFORMACJE UKŁADU CZĄSTEK: 1.

Bardziej szczegółowo

Zasada nieoznaczoności

Zasada nieoznaczoności 3.10.2004 5. Zasada nieoznaczoności 63 Rozdział 5 Zasada nieoznaczoności 5.1 Formalna zasada nieoznaczoności 5.1.1 Średnie i dyspersje. Pojęcia wstępne Niech Â, ˆB oraz Ĉ będą operatorami hermitowskimi

Bardziej szczegółowo

Klasyczne i kwantowe podejście do teorii automatów i języków formalnych p.1/33

Klasyczne i kwantowe podejście do teorii automatów i języków formalnych p.1/33 Klasyczne i kwantowe podejście do teorii automatów i języków formalnych mgr inż. Olga Siedlecka olga.siedlecka@icis.pcz.pl Zakład Informatyki Stosowanej i Inżynierii Oprogramowania Instytut Informatyki

Bardziej szczegółowo

Autor: Paul K. Hoszowski 02-Cze-2017,

Autor: Paul K. Hoszowski 02-Cze-2017, Page 1 / 17 Nowe rozwiązanie paradoksu EPR (Einsteina-Podolsky'ego-Rosena) i twierdzenia Bella za pomocą HPT oraz zmiennej ukrytej T. HPT Hoszowski Paul Theory. Autor: Paul K. Hoszowski 02-Cze-2017, e-mail:

Bardziej szczegółowo