Ocena efektywności zarządzania szpitalem publicznym
|
|
- Magda Kot
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Marta Cholewa-Wiktor * Ocena efektywności zarządzania szpitalem publicznym Wstęp System publicznej opieki zdrowotnej zarówno w Polsce, jak i na całym świecie, podlega ciągłej ocenie. Szczególnie intensywnie podejmuje się takie działania w Polsce w odniesieniu do publicznych jednostek służby zdrowia. Wynika to z faktu, iż szpitale publiczne funkcjonują w warunkach bardzo ograniczonych środków finansowych. Często brakuje im ich na pokrycie kosztów podstawowej działalności, nie wspominając już o funduszach na inwestycje i rozwój. Rezultatem takiego stanu rzeczy są problemy finansowe większości placówek i konieczność poszukiwania bardziej efektywnych metod działania. Punktem wyjścia do poprawy obecnego stanu jest pomiar efektywności zarządzania zakładem opieki zdrowotnej. Jest on nie tylko narzędziem pomocnym w zarządzaniu placówką, ułatwiającym chociażby podejmowanie decyzji przez menedżerów, ale także przedmiotem analiz oczekiwanym przez interesariuszy. Zarówno organy założycielskie, jak i pozostali członkowie rynku nie tylko mają prawo, ale także oczekują informacji w jaki sposób spożytkowane zostały fundusze publiczne. Bez pomiaru efektywności zarządzania szpitala nie byłaby możliwa ocena jego działalności, a co się z tym wiąże optymalizacja wykorzystywanych zasobów (których zawsze jest za mało, gdyż popyt na usługi medyczne jest praktycznie nieograniczony). Warto także podkreślić, iż wewnętrzne analizy działalności dostarczają organizacji cennych danych, które są kluczem do efektywnego planowania oraz zarządzania nie tylko na poziomie operacyjnym, ale i strategicznym *Łyś, Karnej, 2011, s. 161]. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problematyki pomiaru efektywności w publicznym, zamkniętym zakładzie opieki zdrowotnej. Na podstawie badań literatury przedstawiono pojęcie efektyw- * Mgr inż., Katedra Zarządzania, Wydział Zarządzania, Politechnika Lubelska, martacholewa@op.pl, Lublin, Nadbystrzycka 38
2 40 Marta Cholewa-Wiktor ności zarządzania organizacją, jego mierniki oraz elementy składające się na pomiar efektywności zarządzania w szpitalu publicznym. 1. Pojęcie efektywności Efektywność to termin używany w niemal każdej dziedzinie życia człowieka, czego wynikiem jest jego wieloznaczność. Często słowo to stosowane jest zamiennie z takimi wyrazami jak: skuteczność, produktywność, sprawność, wydajność, ekonomiczność, rentowność, optymalność, czy racjonalność. Podobnie jak w codziennym użytku, w literaturze przedmiotu efektywność organizacji, czy zarządzania nie jest pojęciem jednoznacznie zdefiniowanym. Pierwsze próby określenia, czym jest efektywność organizacji podjęto na początku XX wieku i oznaczała ona stosunek nakładów do efektów, wysiłku do wyniku, wydatków do dochodów, kosztów do osiągniętego zadowolenia *Marcinkowska, 2010, s Stosując kryterium Kaldora-Hicksa, działanie efektywne (prowadzące do wzrostu efektywności) to takie, w wyniku którego jeden podmiot zyskuje więcej niż traci inny, przy czym jednoczenie istnieje sposób rekompensaty strat przez podmiot zyskujący na rzecz podmiotu tracącego *Suchecka, 2010, s Kolejne próby sprecyzowania terminu podkreślają jego złożoność. Przykładowo M. Bielski ściśle wiąże efektywność z istotą organizacji i na tej podstawie wyróżnia dwa pojęcia zależnie od podejścia [Lichtarski, 2007, s. 105]: 1) podejście celościowe przyjmuje się, że organizacje tworzone są i funkcjonują, aby realizować konkretne cele; efektywność w tym przypadku wyrażona jest w skuteczności działalności organizacji, a więc realizacji założonych celów oraz racjonalności gospodarowania; 2) podejście systemowe w ramach którego organizację traktuje się jako system naturalny, zdolny do pozyskania i odpowiedniego korzystania z szeroko rozumianych zasobów; w tym podejściu efektywność wyrażona jest nie tylko w zdolności organizacji do pokonywania niepewności, która pochodzi z otoczenia, ale również w kształtowaniu warunków tegoż otoczenia tak, aby służyły one organizacji; efektywność w tym przypadku to także zdolność do pozyskiwania i odpowiedniego wykorzystania zasobów zewnętrznych. Autor stwierdza, iż podejścia te nie wykluczają się nawzajem, co więcej, są komplementarne. Na bazie tej tezy zbudował siedmiowymia-
3 Ocena efektywności zarządzania szpitalem publicznym 41 rowy model efektywności *Bielski, 1996, s. 119+, w którym wyróżnił poniższe wymiary *Lichtarski, 2007, s. 106]: 1) rzeczowy oznacza stopień zaspokojenia potrzeb i/lub osiąganie celów zewnętrznych, 2) ekonomiczny to relacja uzyskanych efektów do poniesionych nakładów, 3) systemowy jest to zdolność do funkcjonowania w danym otoczeniu, 4) polityczny obejmuje relację organizacji z otoczeniem, włączając relacje polityczne z innymi podmiotami, 5) polityczny wyraża się w przestrzeganiu lub naruszaniu istniejącego ładu społeczno-politycznego, 6) kulturowy to zdolność organizacji do utrwalania norm i wartości, tworzących tożsamość kulturową populacji, 7) behawioralny obejmuje interesy członków organizacji. Mnogość definicji efektywności w literaturze przedmiotu pozwala pogrupować je w zależności od przyjętych założeń. Poza podejściem celościowym i systemowym wyróżnić można również interpretację pojęcia w ujęciu ekonomicznym i kompleksowym *Ziębicki, 2007, s ]. W podejściu ekonomicznym oznacza ona relację pomiędzy uzyskanymi rezultatami, a nakładami. W tym przypadku, efektywność wyrażona może być za pomocą takich podstawowych miar jak np.: rentowność, wydajność czy produktywność. Z kolei ujęcie kompleksowe łączy podejście celościowe oraz systemowe i w tym aspekcie efektywność oznacza zdolność danej organizacji do osiągania wyznaczonych celów operacyjnych. Omawiając znaczenie terminu efektywność warto przywołać także jego wielowymiarową analizę M. Holstein-Beck. Według autorki z efektywnością związane są następujące kategorie pojęciowe [Marcinkowska, 2010, s. 75]: 1) sprawność, której podstawowymi walorami są skuteczność, korzystność i ekonomiczność, 2) wydajność, 3) funkcjonalność, 4) komunikatywność, 5) kompetencyjność, 6) moralność.
4 42 Marta Cholewa-Wiktor Z pojęciem efektywności zarządzania najczęściej związane są dwa terminy: sprawność i skuteczność. Już P. F. Drucker stwierdził, że efektywność kierownika można oceniać na podstawie sprawności i skuteczności *Niestrój, 2002, s Sprawność jest to działanie we właściwy sposób, a więc sprawny kierownik to taki, który osiąga wyniki [Niestrój, 2002, s Wyniki natomiast, wg Druckera, to efekty współmierne do nakładów, które zostały zużyte na osiągnięcie wyznaczonych celów. Skuteczność natomiast to działanie, które prowadzi do skutku zamierzonego jako cel *Kieżun, 1977, s Oznacza więc umiejętność wyznaczania właściwych celów, a przez to podejmowanie działań istotnych. Warto przy tym podkreślić, iż to właśnie skuteczność, wg Druckera, jest kluczem do osiągnięcia sukcesu przez organizację. 2. Ocena efektywności organizacji Na efektywność organizacji wpływa wiele czynników łącznie ze szczęściem *Bratnicki, 2009, s. 82]. Z niejednoznacznym zdefiniowaniem efektywności związana jest także niejednoznaczność i mnogość jej miar. Tradycyjne ujęcie efektywności oparte jest na miarach finansowych. Miernikiem ekonomicznym najczęściej używanym do oceny efektywności działalności przedsiębiorstw jest zysk. Pozostałe wskaźniki ekonomiczne stosowane w tym celu można zestawić w czterech grupach (tablica 1). Jednakże wiadomym jest, że w ówczesnym świecie stosowanie pojedynczej miary, choćby takiej jak zysk, jest niewystarczające. Wynika to z faktu, iż ukazuje on uproszczony obraz sytuacji, w dodatku w dość krótkim czasie oraz zazwyczaj nie odzwierciedla perspektyw na przyszłość. Dużą wadą stosowania tradycyjnych miar finansowych są także ich ograniczenia wynikające z następujących faktów *Bratnicki, 2009, s. 83]: 1) dotyczą stanów efektywności, a nie jej przyczyn, 2) mają przede wszystkim charakter historyczny, 3) brakuje im zdolności predyktywnych, 4) służą wynagradzaniu zachowań o krótkofalowych skutkach lub nieprawidłowych, 5) nie umożliwiają uchwycenia zmian w czasie reakcji, 6) niewystarczająco uwzględniają czynniki pozamaterialne.
5 Ocena efektywności zarządzania szpitalem publicznym 43 Tablica 1. Podstawowe wskaźniki finansowe Obszar analizy Wskaźniki Analiza płynności wartość kapitału obrotowego, wskaźnik bieżącej płynności, wskaźnik płynności szybki. Analiza obrotowości wskaźnik obrotowości aktywów, wskaźnik obrotowości aktywów trwałych, wskaźnik efektywności wykorzystania aktywów obrotowych, wskaźnik obrotowości poszczególnych składników aktywów. Analiza zadłużenia wskaźnik ogólnego zadłużenia, wskaźnik udziału kapitału własnego w finansowaniu majątku firmy, wskaźnik relacji zobowiązań do kapitału własnego, wskaźnik zadłużenia długoterminowego, wskaźnik opłacenia odsetek od zaciągniętych zobowiązań z uzyskanych efektów finansowych. Analiza rentowności wskaźnik rentowności sprzedaży, wskaźnik rentowności aktywów, wskaźnik rentowności kapitału, analiza Du Ponta. Źródło: *Marcinkowska, 2010, s. 78]. W tradycyjnym podejściu do efektywności, opierającym się na wskaźnikach ekonomicznych, pominięta została wielowymiarowa natura efektywności. Szczególnie ważna, a nie uwzględniona, wydaje się być społeczna strona zarządzania efektywnością. Organizacja chcąc działać strategicznie musi zdawać sobie sprawę z tego, że kontekst otoczenia społecznego nakazuje, aby dążyć do zaspokojenia potrzeb i oczekiwań interesariuszy (...), które są kluczowe dla przetrwania i rozwoju *Bratnicki, 2009, s ]. Pomocna w tym przypadku staje się koncepcja grup interesariuszy (z ang. stakeholders, w polskiej literaturze określana także jako grupy kibiców, czy grupy interesu). Zgodnie z definicją twórcy teorii, R. E. Freemana, interesariusze to jednostki lub grupy, które mogą oddziaływać na organizację, oraz na których mają wpływ działania podjęte przez organizację *Paliwoda-Matiolańska, 2005, s Wg
6 44 Marta Cholewa-Wiktor teorii interesariuszy żadna organizacja nie działa w oderwaniu od otoczenia, a więc należy ją traktować jako sieć powiązań pomiędzy różnymi ludźmi, czy instytucjami. Dbałość o tę relację pozwala na osiąganie wyższej efektywności oraz umożliwia uzyskanie efektu synergii (dobre stosunki z jedną grupą interesariuszy mogą przekładać się także na pozytywne relacje z drugą, np. utrzymywanie korzystnych relacji ze społecznością lokalną może przekładać się na dobre stosunki z klientami, gdyż klient może być członkiem tej społeczności *Dąbrowski, 2009, s. 30]). Pozostałe korzyści płynące z budowania pozytywnych relacji z grupami interesu to np.: wzrost wartości firmy, redukcja kosztów, zmniejszenie ryzyka oraz usprawnienie przepływu informacji. Wymienione skutki prawidłowej współpracy podkreślają wagę stakeholders w budowaniu sukcesu organizacji. Z tego powodu bez pomiaru zaangażowania interesariuszy, zwłaszcza tych najważniejszych nie można dokonać kompleksowej oceny efektywności organizacji. Omawiając wieloaspektową ocenę efektywności organizacji należy wspomnieć także o strategicznej karcie wyników (ang. balanced scorecard). Jest to instrument zarządzania strategicznego opracowany przez R. S. Kaplana i D. P. Nortona, który w ówczesnym biznesie uważany jest za najbardziej popularną koncepcję wielowymiarowego pomiaru efektywności. Karta pozwala na pomiar efektywności działań przedsiębiorstwa w czterech perspektywach [Kaplan, Norton, 2001, s ]: 1) perspektywie klienta polegającej na identyfikacji potencjalnych klientów i segmentów rynku oraz opracowaniu celów, dzięki którym będzie w stanie zaoferować większą od konkurencji wartość dodaną, 2) perspektywie finansowej pozwalającej dostosować założenia finansowe do bieżącej sytuacji firmy, 3) perspektywie procesów wewnętrznych łączącej zdefiniowane segmenty kluczowych klientów z celami z zakresu procesów, 4) perspektywie rozwoju opierającej się na zdefiniowaniu szans rozwoju poprzez inwestycję w zasoby, które posiada lub zamierza posiadać. Należy podkreślić, iż w każdej z wymienionych perspektyw organizacja powinna wyznaczyć cele, które mierzone będą następnie z wykorzystaniem indywidualnie opracowanych wskaźników.
7 Ocena efektywności zarządzania szpitalem publicznym Efektywność zarządzania w szpitalu publicznym Wzrost świadomości społeczeństwa pragnącego usług medycznych na najwyższym poziomie oraz trudna sytuacja finansowa wielu szpitali w Polsce to główne przyczyny wzrostu zainteresowania pomiarem efektywności działań placówek tego typu. Stąd też mnogość dostępnych mierników, za pomocą których można dokonać takiej oceny. Ministerstwo Zdrowia proponuje ich podział na trzy podstawowe grupy [ dostęp dnia ]: 1) wskaźniki strukturalne dotyczące organizacji szpitala, jego możliwości materialnych, jakości technicznej wyposażenia i budynków, wykształcenia i kompetencji kadry oraz aspektów finansowych funkcjonowania szpitala; 2) wskaźniki procesów odnoszące się do oceny przebiegu leczenia, a więc relacji między personelem a pacjentem (wdrożone procedury lecznicze i diagnostyczne); mogą dotyczyć np.: zakażeń wewnątrzszpitalnych, powtórnych hospitalizacji, sprawności reagowania na sytuacje zagrożenia zdrowia lub życia; 3) wskaźniki rezultatów odnoszące się do uzyskanych efektów leczniczych, ich poziom przekłada się na jakość udzielanych świadczeń; są to np.: zachorowalność, śmiertelność, komfort życia, satysfakcja pacjenta, czy średni czas hospitalizacji. Zarówno w literaturze, jak i w praktyce zarządzania zakładem opieki zdrowotnej funkcjonuje jeszcze wiele wskaźników odnoszących się do pomiaru efektywności działania szpitala. Grupowane są one w ramach różnych klasyfikacji, np.: 1) mierniki statystyczne: średni czas hospitalizacji, liczba łóżek szpitalnych na 10 tys. mieszkańców, liczba lekarzy na 10 tys. mieszkańców, średnia długość pobytu w szpitalu, wykorzystanie łóżek, czas oczekiwania na przyjęcie do szpitala, liczba oczekujących na przyjęcie, liczba wykonanych zabiegów, śmiertelność itp.; 2) mierniki satysfakcji pacjenta (np. liczba i powaga skarg, czas leczenia, wskaźnik ogólnego poziomu satysfakcji) oraz pracowników (np. poziom absencji, liczba skarg, fluktuacja kadry) [Hass-Symotiuk, 2011, s. 108]; 3) mierniki kapitału ludzkiego: poziom doświadczenia i posiadanych kompetencji, wyniki osiągane w pracy, znaczenie stanowiska dla zakładu, czy zaangażowanie personelu *Hass-Symotiuk, 2011, s. 108].
8 46 Marta Cholewa-Wiktor Przedstawione powyżej przykłady mierników stanowią niejako uzupełnienie analizy ekonomicznej, która bez wątpienia ma charakter nadrzędny przy pomiarze efektywności każdej organizacji (nawet szpitala). Jest to wynikiem ciągłego niedoboru środków finansowych na pokrycie działalności publicznej służby zdrowia, który powoduje konieczność szczególnej dbałości w gospodarowaniu posiadanymi funduszami. Ministerstwo Zdrowia w Projekcie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie monitorowania i oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej szpitali włączonych do sieci szpitali z 2007 r. proponuje analizy w oparciu o następujące wskaźniki: 1) zyskowności, w tym wskaźniki: zyskowności netto, zyskowności działalności operacyjnej, produktywności ROI; 2) płynności, w tym wskaźniki: bieżącej płynności, szybkiej płynności; 3) efektywności, w tym wskaźniki: rotacji należności, rotacji zobowiązań, rotacji zapasów; 4) zadłużenia, w tym wskaźniki: ogólnego zadłużenia, wypłacalności, obsługi długu i finansowania majątku trwałego. O ile wskaźniki ekonomiczne stanowią podstawę pomiaru efektywności działania szpitala, o tyle należy pamiętać, ze koncentracja oceny tylko na tego rodzaju parametrach niesie ze sobą wiele ograniczeń. Ponadto szpital jest instytucją specyficzną, gdzie produktem jest dobro najcenniejsze zdrowie i życie ludzkie, którego nie można w żaden sposób przeliczyć na pieniądze. Dlatego też poza analizą finansową konieczny jest także pomiar efektywności w aspekcie społecznym, który oprzeć można na koncepcji stakeholders. Szpital publiczny posiada bardzo liczną i zróżnicowaną grupę interesariuszy. Do najważniejszych można zaliczyć: pacjentów i ich rodziny, właścicieli i organy założycielskie, płatników świadczeń (Narodowy Fundusz Zdrowia, Ministerstwo Zdrowia, czy prywatni ubezpieczyciele), organy administracji publicznej kształtujące politykę zdrowotną (np. Ministerstwo Zdrowia, wojewoda), pracowników i związki zawodowe, dostawców leków, materiałów, sprzętu i aparatury medycznej, usługodawców (media, transport, energia), instytucje finansowe (kredytodawcy, ubezpieczyciele), media oraz społeczność lokalną *Hass-Symotiuk, 2011, s Każda z tych grup ma inne oczekiwania wobec szpitala, dlatego też efektywność jego działania mogą opisywać za pomocą różnych kryteriów efektywności (tablica 2).
9 Ocena efektywności zarządzania szpitalem publicznym 47 Tablica 2. Przykładowe kryteria oceny efektywności przez interesariuszy szpitala Interesariusze Kryteria efektywności Pacjenci Satysfakcja pacjenta, jakość usług, czas oczekiwania na usługi medyczne, warunki pobytowe, terminowość, ilość skarg, odszkodowania Właściciele Zysk, płynność, stopień realizacji celów, koszty świadczonych usług Płatnicy Stopień wykorzystania kontraktu, wycena usług medycznych, kompleksowość i jakość świadczeń, wysokość kontraktu Władze państwowe Realizacja polityki zdrowotnej Pracownicy Wysokość zarobków, fluktuacja, warunki pracy, możliwości rozwoju, satysfakcja z pracy, dostępność szkoleń, absencja Dostawcy/Usługodawcy Terminowość regulowania zobowiązań Instytucje finansowe Terminowość spłat pożyczonego kapitału i odsetek, zdolność kredytowa, wysokość zadłużenia Społeczność lokalna Dostępność usług medycznych, liczba miejsc pracy, działania edukacyjne na rzecz zdrowia, posiadane certyfikaty i akredytacje Źródło: *Marcinkowska, 2010, s. 80], [Hass-Symotiuk, 2011, s ]. Efektywność w aspekcie społecznym będzie zatem oznaczała realizację przez szpital jego celów społecznych. Te z kolei można sprowadzić do stopnia zadowolenia poszczególnych grup interesariuszy z dziedzin ważnych dla danej grupy interesu (wyrażonego za pomocą odpowiednich kryteriów ilościowych i jakościowych). Zakończenie Ocena efektywności zarządzania szpitalem publicznym nie jest zadaniem łatwym. Przyczynia się do tego fakt, iż jest to organizacja użytku publicznego w dodatku świadcząca usługi dotyczące najwyższej wartości zdrowia i życia ludzkiego. Dlatego też w przypadku tego rodzaju działalności opieranie się wyłącznie na analizie ekonomicznofinansowej jest dalece niewystarczające. Konieczna jest także ocena społecznego aspektu działalności, którą można oprzeć na koncepcji stakeholders. Wówczas efektywność zarządzania placówką medyczną zależeć będzie od dwóch warunków: efektywności finansowej oraz zadowo-
10 48 Marta Cholewa-Wiktor lenia interesariuszy. Pomiar efektywności zarządzania będzie zatem wypadkową oceny efektywności finansowej (wyrażonej odpowiednimi miernikami ekonomicznymi) oraz efektywności społecznej (odpowiadającej realizacji celów społecznych). Dzięki takiej obustronnej analizie dobre zarządzanie zamkniętym zakładem opieki zdrowotnej to nie tylko zysk w sensie finansowym, ale również osiągnięcia pozafinansowe wyrażające się zadowoleniem poszczególnych grup interesariuszy. Dualny charakter tej oceny daje zatem możliwość oceny wieloparametrycznej, uwzględniającej z jednej strony konieczność działania zgodnie z założeniami ekonomiki (jak każda organizacja, szpital nie może przynosić strat), z drugiej zaś porusza istotę jego działalności, którą jest realizacja celów społecznych na odpowiednio wysokim poziomie. Literatura 1. Bielski M. (1996), Organizacje. Istota. Struktury. Procesy, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. 2. Dąbrowski T. J. (2009), Zarządzanie reputacją przedsiębiorstwa, Przegląd Organizacji nr Hass-Symotiuk M. (2011), System pomiaru i oceny dokonań szpitala, ABC a Wolters Kluwer business, Warszawa. 4. Kaplan R. S., Norton D. P. (2001), Strategiczna arta ynik w ak przełozy strategie na działanie, PWN, Warszawa. 5. Kiezun W. (1977), Podstawy organizacji i zarządzania, KiW, Warszawa. 6. Lichtarski J. (2007), Podstawy nauki o przedsiębiorstwie, Wyd. Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław. 7. Łyś D., Karnej P. (2011), Innowacje w zarządzaniu szpitalem, w: Innowacje organizacyjne w szpitalach, Stępniewski J., Karnej P., Kęsy M. (red.), ABC a Wolters Kluwer business, Warszawa. 8. Marcinkowska E. (2010), Outsourcing w zarządzaniu szpitalem publicznym, ABC a Wolters Kluwer business, Warszawa. 9. Niestrój R. (2002), Zarządzanie przedsiębiorstwem XXI wieku, Wyd. Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków. 10. Paliwoda-Matiolańska A. (2005), Teoria interesariuszy w procesie zarządzania wsp łczesnym przedsiębiorstwem, w: sp lna Europa: zr wnoważony rozw j przedsiębiorstwa a relacje z interesariuszami, Brydulak H., Gołębiowski T. (red.), Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
11 Ocena efektywności zarządzania szpitalem publicznym Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie monitorowania i oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej szpitali włączonych do sieci szpitali z 2007 r., dostęp dnia Sie szpitali a polityka jakości w opiece zdrowotnej, dostęp dnia Suchecka J. (2010), Ekonomia zdrowia i opieki zdrowotnej, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa. 14. Ziębicki B. (2007), Efektywnoś a jakoś w sektorze publicznym, w:, Społeczne aspekty przeobrażeń organizacyjnych, Potocki A. (red.), Wyd. Difin, Warszawa. Streszczenie Podstawowym celem artykułu jest zaprezentowanie głównych zagadnień z zakresu oceny efektywności w szpitalu. W opracowaniu przedstawiono definicję efektywności, wskazano główne mierniki jej oceny ze szczególnym uwzględnieniem wskaźników dla publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Zaproponowano także model oceny efektywności zarządzania szpitalem oparty na dwóch aspektach: analizie finansowej oraz stopniu zadowolenia interesariuszy. Słowa kluczowe efektywność, zarządzanie szpitalem, ocena efektywności Assessment of the effectiveness of public hospital management (Summary) The main aim of the article is to present the crucial issues of assessing the effectiveness of hospital management. The paper presents a definition of efficiency, indicates the key measures of its assessment with particular reference to the indicators for public health care. The article proposes also a model for assessing the effectiveness of the hospital management based on two aspects: financial analysis and a degree of satisfaction of stakeholders. Keywords efficiency, hospital management, assessment of effectiveness
EFEKTYWNOŚĆ W SZPITALACH PUBLICZNYCH
Marta Cholewa-Wiktor Politechnika Lubelska EFEKTYWNOŚĆ W SZPITALACH PUBLICZNYCH Wprowadzenie Przekształcenia polityczne w Polsce spowodowały także zmiany w sposobie funkcjonowania i oceny systemu opieki
Bardziej szczegółowoPerformance Management. Wykład 1
Performance Management Wykład 1 Efektywność organizacji Według P. Blaika (1, s. 10): można traktować efektywność jako pojęcie i koncepcję odzwierciedlającą odpowiednie relacje pomiędzy efektami, celami,
Bardziej szczegółowoKorzyści wynikające z wdrożenia systemu zarządzania jakością w usługach medycznych.
Norma PN-EN ISO 9001:2009 System Zarządzania Jakością w usługach medycznych Korzyści wynikające z wdrożenia systemu zarządzania jakością w usługach medycznych. www.isomed.pl Grzegorz Dobrakowski Uwarunkowania
Bardziej szczegółowoTeoria organizacji. Ćwiczenia II. Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik
Teoria organizacji Ćwiczenia II Cele organizacji Wg L. Krzyżanowskiego Cel to określony przedmiotowo i podmiotowo przyszły, pożądany stan lub rezultat działania organizacji, możliwy i przewidziany do osiągnięcia
Bardziej szczegółowoPomiar kapitału intelektualnego metody oparte na BSC. Wykład 3
Pomiar kapitału intelektualnego metody oparte na BSC Wykład 3 Czym jest Performance Measurement and Management PMM? PMM umożliwia kontrolowanie bieżącego poziomu efektywności (contemporary performance
Bardziej szczegółowoOcena sytuacji ekonomiczno-finansowej Zespołu Opieki Zdrowotnej w Skarżysku-Kamiennej Szpital Powiatowy im. Marii Skłodowskiej-Curie za 2016 rok
Załącznik nr 1.. do Uchwały Nr Rady Powiatu Skarżyskiego z dnia Ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej Zespołu Opieki Zdrowotnej w Skarżysku-Kamiennej Szpital Powiatowy im. Marii Skłodowskiej-Curie za 2016
Bardziej szczegółowoSpołeczna odpowiedzialność biznesu podejście strategiczne i operacyjne. Maciej Bieńkiewicz
2012 Społeczna odpowiedzialność biznesu podejście strategiczne i operacyjne Maciej Bieńkiewicz Społeczna Odpowiedzialność Biznesu - istota koncepcji - Nowa definicja CSR: CSR - Odpowiedzialność przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoKLUCZOWE INDYKATORY OSIĄGNIĘĆ O CHARAKTERZE POWSZECHNYM
Spis treści Wstęp 15 KLUCZOWE INDYKATORY OSIĄGNIĘĆ O CHARAKTERZE POWSZECHNYM A.1. Płaszczyzna finansowa 19 A.1.1. Tworzenie wartości przedsiębiorstwa 19 A.1.2. Tworzenie wartości dla akcjonariuszy przez
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE FINANSOWE D R K A R O L I N A D A S Z Y Ń S K A - Ż Y G A D Ł O I N S T Y T U T Z A R Z Ą D Z A N I A F I N A N S A M I
PLANOWANIE FINANSOWE D R K A R O L I N A D A S Z Y Ń S K A - Ż Y G A D Ł O I N S T Y T U T Z A R Z Ą D Z A N I A F I N A N S A M I INFORMACJE ORGANIZACYJNE 15 h wykładów 5 spotkań po 3h Konsultacje: pok.313a
Bardziej szczegółowoPodstawowe finansowe wskaźniki KPI
Podstawowe finansowe wskaźniki KPI 1. Istota wskaźników KPI Według definicji - KPI (Key Performance Indicators) to kluczowe wskaźniki danej organizacji używane w procesie pomiaru osiągania jej celów. Zastosowanie
Bardziej szczegółowoDopasowanie IT/biznes
Dopasowanie IT/biznes Dlaczego trzeba mówić o dopasowaniu IT-biznes HARVARD BUSINESS REVIEW, 2008-11-01 Dlaczego trzeba mówić o dopasowaniu IT-biznes http://ceo.cxo.pl/artykuly/51237_2/zarzadzanie.it.a.wzrost.wartosci.html
Bardziej szczegółowoRACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA I CONTROLLING. Autor: MIECZYSŁAW DOBIJA
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA I CONTROLLING. Autor: MIECZYSŁAW DOBIJA Wstęp Rozdział I. Wartość ekonomiczna a rachunkowość 1. Wartość ekonomiczna 1.1. Wartość ekonomiczna w aspekcie pomiaru 1.2. Różne postacie
Bardziej szczegółowoZespół Katedry Rachunkowości MenedŜerskiej SGH 1
Balanced Scorecard ZrównowaŜona Karta Dokonań Opis koncepcji Plan zajęć 1. Definicja 2. Budowa Balanced Scorecard 3. Mapa strategii Dr Marcin Pielaszek 2 Definicja Balanced Scorecard jest zrównowaŝonym
Bardziej szczegółowo8. Implementacja strategii. I-23; Zakład Zarządzania Strategicznego
8. Implementacja strategii 8.1. Implementacja strategii - definicja Implementacja strategii jest poszukiwaniem zasobów, których właściwe (odpowiednie do warunków, warunkowe) zastosowanie prowadzi do osiągnięcia
Bardziej szczegółowosprawozdawczego oraz dostarczenie informacji o funkcjonowaniu spółki. Natomiast wadą jest wymóg wyważonego doboru wskaźników, których podstawą jest
ANALIZA WSKAŹNIKOWA Analiza danych finansowych za pomocą analizy wskaźnikowej wykorzystuje różne techniki badawcze, podkreślając porównawczą oraz względną wagę prezentowanych danych, które mają ocenić
Bardziej szczegółowoKLIENCI KIENCI. Wprowadzenie normy ZADOWOLE NIE WYRÓB. Pomiary analiza i doskonalenie. Odpowiedzialnoś ć kierownictwa. Zarządzanie zasobami
SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ ISO Jakość samą w sobie trudno jest zdefiniować, tak naprawdę pod tym pojęciem kryje się wszystko to co ma związek z pewnymi cechami - wyrobu lub usługi - mającymi wpływ na
Bardziej szczegółowoZałącznik do Uchwały Nr 61 z dnia 16 grudnia 2016 roku
Załącznik do Uchwały Nr 61 z dnia 16 grudnia 2016 roku STRATEGIA ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Rozdział 1 Założenia ogólne 1 1. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
Bardziej szczegółowopod redakcją Jadwigi Sucheckiej ABC a Wolters Kluwer business
pod redakcją Jadwigi Sucheckiej ABC a Wolters Kluwer business Warszawa 2011 Wykaz skrótów 11 Wprowadzenie 13 Rozdział 1. Transformacja współczesnych systemów zdrowotnych w wybranych krajach 23 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoM. Dąbrowska. K. Grabowska. Wroclaw University of Economics
M. Dąbrowska K. Grabowska Wroclaw University of Economics Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa na przykładzie przedsiębiorstw z branży produkującej napoje JEL Classification: A 10 Słowa kluczowe: Zarządzanie
Bardziej szczegółowoW poprzedniej prezentacji: Przewodnik po biznesplanie
Model Najlepszych Praktyk Jerzy T. Skrzypek 1 Prezentacja zawiera opis problematyki kursu Biznesplan w 10 krokach 2 Kurs nie zawiera tekstów zawartych w książce o tym samym tytule W poprzedniej prezentacji:
Bardziej szczegółowoAnaliza majątku polskich spółdzielni
Izabela Konieczna * Analiza majątku polskich spółdzielni Wstęp Aktywa spółdzielni rozumiane są jako zasoby pozostające pod jej kontrolą, stanowiące rezultat dotychczasowej działalności i stwarzające możliwość
Bardziej szczegółowoKoncepcja cyfrowej transformacji sieci organizacji publicznych
Koncepcja cyfrowej transformacji sieci organizacji publicznych Kierownik Zakładu Systemów Informacyjnych SGH Agenda prezentacji 1 2 3 4 5 Cyfrowa transformacja jako szczególny rodzaj zmiany organizacyjnej
Bardziej szczegółowoBENCHMARKING. Dariusz Wasilewski. Instytut Wiedza i Zdrowie
BENCHMARKING Dariusz Wasilewski Instytut Wiedza i Zdrowie PROSTO DO CELU... A co z efektami?: WZROSTOWI wydatków na zdrowie NIE towarzyszy wzrost zadowolenia z funkcjonowania Systemu Opieki Zdrowotnej
Bardziej szczegółowoBalanced Scorecard. Zaprogramuj swoją strategię. wyceny i doradztwo finansowe modelowanie i analizy business excellence
Balanced Scorecard Zaprogramuj swoją strategię wyceny i doradztwo finansowe modelowanie i analizy business excellence Agenda Koncepcja Strategicznej Karty Wyników Mapa strategii Narzędzia ICT dla wdrożenia
Bardziej szczegółowoPlanowanie przyszłorocznej sprzedaży na podstawie danych przedsiębiorstwa z branży usług kurierskich.
Iwona Reszetar Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Planowanie przyszłorocznej sprzedaży na podstawie danych przedsiębiorstwa z branży usług kurierskich. Dokument roboczy Working paper Wrocław 2013 Wstęp
Bardziej szczegółowoDopasowanie IT/biznes
Dopasowanie IT/biznes Dlaczego trzeba mówić o dopasowaniu IT-biznes HARVARD BUSINESS REVIEW, 2008-11-01 Dlaczego trzeba mówić o dopasowaniu IT-biznes http://ceo.cxo.pl/artykuly/51237_2/zarzadzanie.it.a.wzrost.wartosci.html
Bardziej szczegółowoMODEL BIZNESOWY BANKU NA PRZYKŁADZIE KDBS BANK
MODEL BIZNESOWY BANKU NA PRZYKŁADZIE KDBS BANK CEL STRATEGICZNY BYĆ LOKALNĄ INSTYTUCJĄ FINANSOWĄ NATURALNEGO WYBORU DEFINICJA MODELU BIZNESOWEGO Najbardziej ogólnie mówiąc model biznesowy opisuje w jaki
Bardziej szczegółowoStrategiczna Karta Wyników
Strategiczna Karta Wyników 1 Strategiczna Karta Wyników zwana również metodą BSC - Balanced Scorecard to koncepcja monitorowania strategii w długoterminowej perspektywie. Wykorzystuje spójny system finansowych
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE ANALIZA FINANSOWA LOGISTYKA. stacjonarne. II stopnia. Wioletta Skibińska. ogólnoakademicki. obieralny(do wyboru)
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji Rok Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca Profil Rodzaj
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE MARKĄ. Doradztwo i outsourcing
ZARZĄDZANIE MARKĄ Doradztwo i outsourcing Pomagamy zwiększać wartość marek i maksymalizować zysk. Prowadzimy projekty w zakresie szeroko rozumianego doskonalenia organizacji i wzmacniania wartości marki:
Bardziej szczegółowoZestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia) Obowiązuje od 01.10.2014 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych, na egzaminie magisterskim
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE RYZYKIEM W LABORATORIUM BADAWCZYM W ASPEKCIE NOWELIZACJI NORMY PN-EN ISO/ IEC 17025:
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W LABORATORIUM BADAWCZYM W ASPEKCIE NOWELIZACJI NORMY PN-EN ISO/ IEC 17025:2018-02 DR INŻ. AGNIESZKA WIŚNIEWSKA DOCTUS SZKOLENIA I DORADZTWO e-mail: biuro@doctus.edu.pl tel. +48 514
Bardziej szczegółowoSTRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW. dr MAŁGORZATA WIŚNIEWSKA
STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW dr MAŁGORZATA WIŚNIEWSKA MALGORZATA.WISNIEWSKA@PUT.POZNAN.PL Warunki zaliczenia SKW dla wybranego przedsiębiorstwa - opracowanie przesłane mailem (PDF) w terminie do dnia 03.12.2016
Bardziej szczegółowoPrzyczynowa analiza rentowności na przykładzie przedsiębiorstwa z branży. półproduktów spożywczych
Roksana Kołata Dariusz Stronka Przyczynowa analiza rentowności na przykładzie przedsiębiorstwa z branży Wprowadzenie półproduktów spożywczych Dokonując analizy rentowności przedsiębiorstwa za pomocą wskaźników
Bardziej szczegółowoANALIZA WSKAŹNIKOWA WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI MATERIAŁY EDUKACYJNE. Wskaźnik bieżącej płynności
ANALIZA WSKAŹNIKOWA WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI Wskaźnik bieżącej płynności Informuje on, ile razy bieżące aktywa pokrywają bieżące zobowiązania firmy. Zmniejszenie wartości tak skonstruowanego wskaźnika poniżej
Bardziej szczegółowoINDYWIDUALNY PLAN WSPARCIA
Załącznik nr 1 do umowy na wdrożenie Indywidualnego Planu Wsparcia INDYWIDUALNY PLAN WSPARCIA DLA 1. ANALIZA POTRZEB ORAZ KONDYCJI EKONOMICZNEJ I SPOŁECZNEJ SPÓŁDZIELNI: A) Zaproponowany pomysł na rozwój
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ (2 ECTS)
ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ (2 ECTS) studia dzienne, wieczorowe i zaoczne Wykłady studia dzienne i wieczorowe 30 godz., a studia zaoczne 18 godz. 1. Zarządzanie jakością podstawowe pojęcia: Jakość i jej istota;
Bardziej szczegółowoProjekt Badawczy Analiza wskaźnikowa przedsiębiorstwa współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
Projekt Badawczy Analiza wskaźnikowa przedsiębiorstwa współfinansowany ze środków Unii Europejskiej FiM Consulting Sp. z o.o. Szymczaka 5, 01-227 Warszawa Tel.: +48 22 862 90 70 www.fim.pl Spis treści
Bardziej szczegółowoControlling operacyjny i strategiczny
Controlling operacyjny i strategiczny dr Piotr Modzelewski Katedra Bankowości, Finansów i Rachunkowości Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego Plan zajęć 1, 2. Wprowadzenie do zagadnień
Bardziej szczegółowoZmiana zasad rynkowych. Duża dynamika zmian. Brak ograniczeń związanych z lokalizacją organizacji. Brak ograniczeń w dostępie do technologii
Strategiczna Karta Wyników jako element systemu zarządzania efektywnością przedsiębiorstwa Piotr Białowąs Dyrektor Departamentu Strategii Pełnomocnik Zarządu EnergiaPro Koncern Energetyczny SA Przyczyny
Bardziej szczegółowoPOLITYKA JAKOŚCI. Polityka jakości to formalna i ogólna deklaracja firmy, jak zamierza traktować sprawy zarządzania jakością.
POLITYKA JAKOŚCI Polityka jakości jest zestawem nadrzędnych celów, zamiarów oraz orientacji organizacji na jakość. Stanowi ona dowód na to, że przedsiębiorca wie, czego chce i kieruje swoim przedsiębiorstwem
Bardziej szczegółowoKluczowe czynniki wartości firmy a jej rozwój
Marek Jabłoński Adam Jabłoński Kluczowe czynniki wartości firmy a jej rozwój 1. Wstęp. Współcześni menedŝerowie zmagający się z rosnącą konkurencją oraz gwałtownym spadkiem cen, walcząc o przetrwanie szukają
Bardziej szczegółowoWater Stewardship: Zarządzanie gospodarką wodną zapewniające długoterminową rentowność biznesu
Water Stewardship: Zarządzanie gospodarką wodną zapewniające długoterminową rentowność biznesu Zarządzanie Gospodarką Wodną Potrzeba skupienia w rejonie dorzecza EWS - certyfikacja WODA Woda jest dobrem
Bardziej szczegółowoDr Anna Bagieńska Wydział Zarządzania Politechnika Białostocka
Dr Anna Bagieńska Wydział Zarządzania Politechnika Białostocka Kapitał ludzki rozpatrywany jest w następujący sposób: jako koszt transakcyjny, Jako inwestycja i potencjalne przyszłe źródło korzyści, źródło
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Analiza wskaźnikowa przedsiębiorstwa Jak ocenić pozycję finansową firmy? dr Grażyna Michalczuk Uniwersytet w Białymstoku 9 maja 2013 r. Co to jest analiza To metoda poznanie
Bardziej szczegółowoZestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia) Obowiązuje od 01.10.2014 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych, na egzaminie magisterskim
Bardziej szczegółowoPrzewodnik metodyczny Analiza finansowa
Przewodnik metodyczny Analiza finansowa Dr Maria Gorczyńska I. Ogólne informacje o przedmiocie Cel: zaprezentowanie Słuchaczom ogólnej wiedzy na temat oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa przy pomocy
Bardziej szczegółowosieci. Kategoria B liczba punktów: 61-80 warunek dodatkowy: nieujemny wynik finansowy z działalności jednostki Kategoria C liczba punktów: 41-60
- zakres i metody oceny sytuacji ekonomicznej jednostek sieci Proponuje się, by ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej jednostek sieci opierała się na analizie wskaźnikowej. Na tej podstawie, przy zastosowaniu
Bardziej szczegółowoKrótkoterminowe finanse przedsiębiorstw na przykładzie przedsiębiorstw z branży Manufacture of food products. M. Isztwan
Krótkoterminowe finanse przedsiębiorstw na przykładzie przedsiębiorstw z branży Manufacture of food products. M. Isztwan Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Słowa kluczowe: finanse przedsiębiorstw, finanse
Bardziej szczegółowoImię, nazwisko i tytuł/stopień KOORDYNATORA (-ÓW) kursu/przedmiotu zatwierdzającego protokoły w systemie USOS
Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Ekonomia Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/ semestr II / semestr 4 Specjalność Bez specjalności Kod katedry/zakładu w systemie USOS 10000000
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Wykaz ważniejszych skrótów... 17 Słowo od Redaktorów... 19. CZĘŚĆ I Zakład opieki zdrowotnej i mechanizmy zarządzania...
5 SPIS TREŚCI Wykaz ważniejszych skrótów... 17 Słowo od Redaktorów... 19 CZĘŚĆ I Zakład opieki zdrowotnej i mechanizmy zarządzania... 21 Rozdział 1. Zakład opieki zdrowotnej i jego formy organizacyjno-prawne...
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM BUDOWLANYM Zarządzanie majątkiem, zarządzanie finansowe, analiza wskaźnikowa
Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Budownictwa Katedra Procesów Budowlanych ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM BUDOWLANYM Zarządzanie majątkiem, zarządzanie finansowe, analiza wskaźnikowa Majątek przedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoZarządzanie zmianą - rozwój zarządzania procesowego wg ISO 9001:2015
Zarządzanie zmianą - rozwój zarządzania procesowego wg ISO 9001:2015 ZAPEWNIAMY BEZPIECZEŃSTWO Piotr Błoński, Warszawa, 17.03.2016 r. Program 1. Zarządzanie zmianą - zmiany w normie ISO 9001:2015 2. Zarządzanie
Bardziej szczegółowoKONTROLA JAKO ELEMENT PROCESU ZARZĄDZANIA
KONTROLA JAKO ELEMENT PROCESU ZARZĄDZANIA Maciej Miłkowski z-ca dyr. ds. ekonomicznych 2015-12-04 Funkcje zarządzania Planowanie Kontrola Organizowanie Kierowanie Kontrola w procesie zarządzania Kontrola
Bardziej szczegółowoMożliwość zastosowania wielowymiarowej analizy porównawczej w ocenie dokonań gospodarki leśnej. Edward Nowak
Możliwość zastosowania wielowymiarowej analizy porównawczej w ocenie dokonań gospodarki leśnej Edward Nowak Konferencja ekonomiczno-leśna Ekonomiczne aspekty realizacji ekonomicznych, społecznych i gospodarczych
Bardziej szczegółowoPerformance Measurement and Management. W4 Strategiczne elementy rachunkowości
Performance Measurement and Management W4 Strategiczne elementy rachunkowości Tradycyjna Rachunkowość zarządcza a PMM Rachunkowość zarządcza Organizacja typowa PMM Organizacja unikatowa 2 Natura informacji
Bardziej szczegółowoZmiany w standardzie ISO dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka
Zmiany w standardzie ISO 9001 dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka 1 W prezentacji przedstawiono zmiany w normie ISO 9001 w oparciu o projekt komitetu. 2 3 4 5 6 Zmiany w zakresie terminów używanych
Bardziej szczegółowoNOWY MODEL PROMOCJI ZDROWIA I EDUKACJI ZDROWOTNEJ. Podręcznik metodologiczny dla personelu medycznego i paramedycznego
PROMOCJA ZDROWIA I EDUKACJA ZDROWOTNA Leo Barić, Halina Osińska NOWY MODEL PROMOCJI ZDROWIA I EDUKACJI ZDROWOTNEJ Podręcznik metodologiczny dla personelu medycznego i paramedycznego Wydanie I Warszawa
Bardziej szczegółowoAnaliza finansowa dla zakładów ubezpieczeń
Analiza finansowa dla zakładów ubezpieczeń Miejsce: BODiE PKU Warszawa, ul. Wolska 191 (Hotel COLIBRA) Termin: 5-6.07; 4-5.09; 26-27.10; 30.11-01.12.2017 r. Wykładowca: Trener biznesu, posiadający międzynarodowy
Bardziej szczegółowo3. Koncepcja benchmarkingu i możliwości jej stosowania w szkolnictwie wyższym
3. Koncepcja benchmarkingu i możliwości jej stosowania w szkolnictwie wyższym Joanicjusz Nazarko, Katarzyna Kuźmicz, Elżbieta Szubzda, Joanna Urban Pojęcie benchmarkingu należy ściśle łączyć z imperatywem
Bardziej szczegółowoNazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu Język kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia
Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu Język kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Instytut Przedsiębiorczości
Bardziej szczegółowoImię, nazwisko i tytuł/stopień KOORDYNATORA (-ÓW) kursu/przedmiotu zatwierdzającego protokoły w systemie USOS Adam Sadowski dr hab.
Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Ekonomia Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/ semestr II semestr 4 Specjalność Bez specjalności Kod katedry/zakładu w systemie USOS 10000000 Wydział
Bardziej szczegółowoWykaz haseł identyfikujących prace dyplomowe na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania
Kierunek Analityka Gospodarcza Analiza ryzyka działalności gospodarczej Business Intelligence Ekonometria Klasyfikacja i analiza danych Metody ilościowe na rynku kapitałowym Metody ilościowe w analizach
Bardziej szczegółowoCele strategiczne. Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Tomaszowie Lubelskim na rok 2010/2011
Cele strategiczne Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Tomaszowie Lubelskim na rok 2010/2011 1 Kadra kierownicza SP ZOZ Tomaszów Lub za zasadnicze cele do zrealizowania w 2010/2011r przyjęła:
Bardziej szczegółowoZarządzanie łańcuchem dostaw
Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania kierunek: Zarządzanie i Marketing Zarządzanie łańcuchem dostaw Wykład 1 Opracowanie: dr Joanna Krygier 1 Zagadnienia Wprowadzenie do tematyki zarządzania
Bardziej szczegółowoINNOWACYJNE ROZWIĄZANIA XXI W. SYSTEMY INFORMATYCZNE NOWEJ
INNOWACYJNE ROZWIĄZANIA XXI W. SYSTEMY INFORMATYCZNE NOWEJ GENERACJI RZESZÓW 2008 Obszary aktywności Lecznictwo otwarte - Przychodnie - Laboratoria - Zakłady Diagnostyczne - inne Jednostki Służby Zdrowia
Bardziej szczegółowoRachunkowość zalządcza
Mieczysław Dobija Rachunkowość zalządcza ~ Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 1995 Spis treści Wstęp......................... 9 Rozdział I. Wartość ekonomiczna a rachunkowość. 13 1. Wartość ekonomiczna............
Bardziej szczegółowoSTRATEGIA NA LATA
STRATEGIA NA LATA 2016-2022 POLSKA SPÓŁKA GAZOWNICTWA MISJA Dostarczamy paliwo gazowe w sposób ciągły, bezpieczny, z poszanowaniem środowiska naturalnego. 2 POLSKA SPÓŁKA GAZOWNICTWA WIZJA Narodowy Operator
Bardziej szczegółowoROLA KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ W KSZTAŁTOWANIU BEZPIECZEŃSTWA PRACY. dr inż. Zofia Pawłowska
ROLA KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ W KSZTAŁTOWANIU BEZPIECZEŃSTWA PRACY dr inż. Zofia Pawłowska 1. Ład organizacyjny jako element społecznej odpowiedzialności 2. Podstawowe zadania kierownictwa w zakresie BHP wynikające
Bardziej szczegółowopoprawy konkurencyjności
Wdrażanie anie i doskonalenie systemów w zarządzania szansą poprawy konkurencyjności ci organizacji Andrzej Borcz "Przy istniejącej konkurencji firmy, które nie potrafią tworzyć i wcielać w życie doskonałej
Bardziej szczegółowoSPECYFICZNE ASPEKTY ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ W OCHRONIE ZDROWIE
1 Marek Rączka Katedra Inżynierii Procesów Produkcyjnych Politechnika Krakowska SPECYFICZNE ASPEKTY ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ W OCHRONIE ZDROWIE 1. Wstęp Organizacje świadczące usługi zdrowotne coraz częściej
Bardziej szczegółowoMetodyka wdrożenia. System Jakości ISO 9001
Metodyka wdrożenia System Jakości ISO 9001 Metodyka wdrożenia Proponowana przez nas metodyka wdrażania systemu zarządzania jakością według normy ISO 9001 bazuje na naszych wieloletnich doświadczeniach
Bardziej szczegółowoScreening i ranking technologii
Screening i ranking technologii Maciej Psarski Uniwersytet Łódzki Centrum Transferu Technologii Screening i ranking Selekcja idei, technologii, opcji, możliwości, rynków, Na wczesnych etapach rozwoju przedsięwzięcia
Bardziej szczegółowoRola zdolności kredytowej przedsiębiorstwa w procedurze pozyskiwania kredytu bankowego - studium przypadku. dr Jacek Płocharz
Rola zdolności kredytowej przedsiębiorstwa w procedurze pozyskiwania kredytu bankowego - studium przypadku dr Jacek Płocharz Warunki działania przedsiębiorstw! Na koniec 2003 roku działało w Polsce 3.581,6
Bardziej szczegółowoBION w bankach mapa klas ryzyka i ich definicje
BION w bankach mapa klas ryzyka i ich definicje Ryzyko kredytowe ryzyko nieoczekiwanego niewykonania zobowiązania lub pogorszenia się zdolności kredytowej zagrażającej wykonaniu zobowiązania. Ryzyko kontrahenta
Bardziej szczegółowoKODEKS ETYCZNY PHU MIROSŁAWA ZAWADZKA
KODEKS ETYCZNY PHU MIROSŁAWA ZAWADZKA SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 1. Cel i zakres obowiązywania Kodeksu Etycznego 2. Ogólne zasady 3. Polityka personalna 4. Odpowiedzialność Zarządu, kadry kierowniczej i
Bardziej szczegółowoWykaz haseł identyfikujących prace dyplomowe na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania
Kierunek Analityka Gospodarcza Analiza ryzyka działalności gospodarczej Business Intelligence Klasyfikacja i analiza danych Metody ilościowe na rynku kapitałowym Metody ilościowe w analizach regionalnych
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE KAPITAŁEM LUDZKIM W POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTWACH
DAG MARA LEWICKA ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM LUDZKIM W POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTWACH Metody, narzędzia, mierniki WYDAWNICTWA PROFESJONALNE PWN WARSZAWA 2010 Wstęp 11 ROZDZIAŁ 1. Zmiany w zakresie funkcji personalnej
Bardziej szczegółowoZarządzanie w czasach zmiany
Zarządzanie w czasach zmiany DR N. O ZDR. GRAŻYNA WÓJCIK Dyrektor instytucji opieki długoterminowej dziś i jutro. Naciski, ustępstwa, kompromisy i rozwiązania Cel wystąpienia Jak przygotować siebie i organizację
Bardziej szczegółowoZarządzanie finansami przedsiębiorstw
Zarządzanie finansami przedsiębiorstw Opracowała: Dr hab. Gabriela Łukasik, prof. WSBiF I. OGÓLNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE Cele przedmiotu:: - przedstawienie podstawowych teoretycznych zagadnień związanych
Bardziej szczegółowoNowe trendy w zarządzaniu operacyjnym Przejście z zarządzania ręcznie sterowanego do efektywnie zarządzanej firmy
Nowe trendy w zarządzaniu operacyjnym Przejście z zarządzania ręcznie sterowanego do efektywnie zarządzanej firmy Paweł Zemła Członek Zarządu Equity Investments S.A. Wprowadzenie Strategie nastawione na
Bardziej szczegółowoImię, nazwisko i tytuł/stopień KOORDYNATORA (-ÓW) kursu/przedmiotu zatwierdzającego protokoły w systemie USOS Dr Adam Sadowski
Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Ekonomia Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/ semestr 2/4 Specjalność Bez specjalności Kod katedry/zakładu w systemie USOS 10000000 Wydział Ekonomiczno-Informatyczny
Bardziej szczegółowoAktywne formy kreowania współpracy
Projekt nr... Kształtowanie sieci współpracy na rzecz bezpieczeństwa energetycznego Dolnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem aspektów ekonomiczno społecznych Aktywne formy kreowania współpracy Dr inż.
Bardziej szczegółowoEkonomika Transportu. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe
Ekonomika Transportu każda zorganizowana postać podażowej strony rynku usług przemieszczania, mająca swoją nazwę i oferującą specyficzny produkt - usługę transportową Cechy: odrębność ekonomiczna odrębność
Bardziej szczegółowoRealizatorem Programu jest Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie.
Uzasadnienie Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie (USD) prowadzi nieprzerwanie swoją działalność leczniczą od 1965, kiedy to został oddany do użytku z funduszy Polonii Amerykańskiej i Rządu Stanów
Bardziej szczegółowoRecenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność biznesu a dokonania przedsiębiorstwa
Prof. dr hab. Edward Nowak Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Katedra Rachunku Kosztów, Rachunkowości Zarządczej i Controllingu Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność
Bardziej szczegółowoOcena efektywności działań logistycznych
Wydział Ekonomiczno-Rolniczy - SGGW Dr Mariusz Maciejczak LOGISTYKA Ocena efektywności działań logistycznych Opracowanie na podstawie: materiałów z konferencji Zarządzanie Dystrybucją i Magazynowaniem,
Bardziej szczegółowoAnaliza ekonomiczna w przedsiębiorstwie Wprowadzenie
Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie Wprowadzenie Marcin Dwórznik Katedra Bankowości, Finansów i Rachunkowości Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego Plan zajęć poruszane obszary w ciągu
Bardziej szczegółowoPostrzeganie efektywności w szkołach wyższych w warunkach społeczeństwa informacyjnego
dr Agnieszka Piasecka Katedra Zarządzania Jakością i Wiedzą, Wydział Ekonomiczny Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Postrzeganie efektywności w szkołach wyższych w warunkach społeczeństwa
Bardziej szczegółowoSystem monitorowania realizacji strategii rozwoju. Andrzej Sobczyk
System monitorowania realizacji strategii rozwoju Andrzej Sobczyk System monitorowania realizacji strategii rozwoju Proces systematycznego zbierania, analizowania publikowania wiarygodnych informacji,
Bardziej szczegółowoCzy 99% działań bez braków to dobry wynik?
Zarządzanie jakością działań zespołu projektowego ROZWAŻANIA WSTĘPNE Czy 99% działań bez braków to dobry wynik? 99% braków 2 katastrofy lotnicze dziennie w Polsce 150 000 wypłat zagubionych przy każdej
Bardziej szczegółowoRACHUNKOWOŚĆ ZADANIOWA W SYSTEMIE RACHUNKOWOŚCI BUDŻETOWEJ JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH
Dr Marcin Kaczmarek Uniwersytet Szczeciński RACHUNKOWOŚĆ ZADANIOWA W SYSTEMIE RACHUNKOWOŚCI BUDŻETOWEJ JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH 1. Wstęp Konsekwencją wejścia Polski do Unii Europejskiej jest
Bardziej szczegółowoMODEL KOMPETENCYJNY DYREKTORA
MODEL KOMPETENCYJNY DYREKTORA JAKO NARZĘDZIE WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE PLACÓWKĄ ZARZĄDZANIE PO WROCŁAWSKU prof. UWr Kinga Lachowicz-Tabaczek Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego, HR Projekt Wrocław
Bardziej szczegółowoPRZEDSIĘBIORCZOŚĆ. nazwa przedmiotu SYLABUS A. Informacje ogólne
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Język Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania
Bardziej szczegółowoPRZEGLĄD KONCEPCJI ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ
Wykład 4. PRZEGLĄD KONCEPCJI ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ 1 1.Ogólna charakterystyka koncepcji zarządzania jakością i kierunki ich zmian w czasie: W historycznym podejściu do zarządzania jako- ścią można wyróżnić
Bardziej szczegółowodialog przemiana synergia
dialog przemiana synergia SYNERGENTIA. Wspieramy Klientów w stabilnym rozwoju, równoważącym potencjał ekonomiczny, społeczny i środowiskowy przez łączenie wiedzy, doświadczenia i rozwiązań z różnych sektorów.
Bardziej szczegółowoWydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Zestaw pytań do egzaminu licencjackiego na kierunku Zarządzanie Zestaw pytań do egzaminu
Bardziej szczegółowoSprawozdanie Zarządu z działalności za rok obrotowy od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 roku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za rok obrotowy od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 roku str. 1 1. Podstawowe informacje o Spółce Nazwa Spółki: BLU PRE IPO S.A. Siedziba: Warszawa Adres: ul. Nowogrodzka
Bardziej szczegółowoZarzadzanie przez cele
Zarzadzanie przez cele Teoria i praktyka Dlaczego cele? Określają stan pożądany Uczą właściwych działań Budują wyzwanie CEL Prowadzą do zadowolenia z osiągnięć Możliwość sprawdzenia się Tworzą okazje do
Bardziej szczegółowospołeczno-gospodarczymi na świecie, które wywierały istotny wpływ na funkcjonowanie
Wstęp Rozwój marketingu usług logistycznych był ściśle związany z przeobrażeniami społeczno-gospodarczymi na świecie, które wywierały istotny wpływ na funkcjonowanie rynku usług Transport Spedycja Logistyka
Bardziej szczegółowo