WPŁYW WYBRANYCH SMAROWYCH PREPARATÓW EKSPLOATACYJNYCH NA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH PODCZAS TARCIA ZE STALĄ

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WPŁYW WYBRANYCH SMAROWYCH PREPARATÓW EKSPLOATACYJNYCH NA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH PODCZAS TARCIA ZE STALĄ"

Transkrypt

1 T R I B O L O G I A 11 Dymitry CAPANIDIS *, Wojciech WIELEBA *, Piotr KOWALEWSKI * WPŁYW WYBRANYCH SMAROWYCH PREPARATÓW EKSPLOATACYJNYCH NA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH PODCZAS TARCIA ZE STALĄ EFFECT OF SELECTED LUBRICATIVE EXPLOATIONAL PREPARATIONS ON THE TRIBOLOGICAL PROPERTIES OF POLYMERIC MATERIALS DURING FRICTION WITH STEEL Słowa kluczowe: kompozyty ślizgowe PTFE, smarowanie, właściwości tribologiczne, warstwa wierzchnia Key words: PTFE sliding composites, lubrication, tribological properties, surface layer Streszczenie W artykule przedstawiono wyniki wstępnych badań rozpoznawczych wpływu wybranych preparatów eksploatacyjnych, dodawanych do olejów * Politechnika Wrocławska, Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn.

2 12 T R I B O L O G I A smarowych w celu poprawienia ich własności smarnych, na właściwości tribologiczne PTFE i niektórych kompozytów PTFE podczas tarcia mieszanego ze stalą. Badania te wykazały, że dodatek takich preparatów eksploatacyjnych do olejów smarowych może wpływać, w zależności od rodzaju materiału polimerowego, na zwiększenie lub zmniejszenie ich zużycia podczas tarcia ze stalą. W celu próby wyjaśnienia tego zjawiska przeprowadzono badania mikrotwardości PTFE w warstwie wierzchniej badanych materiałów i obserwacje mikroskopowe ich powierzchni ślizgowej po procesie tarcia. Badania te pozwoliły sformułować hipotezę dotyczącą sposobu oddziaływania omawianych preparatów eksploatacyjnych na przebieg procesu zużywania PTFE i niektórych jego kompozytów podczas tarcia mieszanego ze stalą. WPROWADZENIE W ostatnich latach pojawiły się w handlu różne preparaty eksploatacyjne, takie jak: Ceratec, Ceramizer, Modyfikator Plus, Motor Life, Motonova, Xeramic i wiele innych, które (według ich producentów) dodawane do środków smarowych powodują znaczące polepszenie właściwości tribologicznych metalowych węzłów tarcia. Następuje to podczas eksploatacji maszyn i urządzeń w wyniku oddziaływań omawianych preparatów (zawartych w środku smarowym) z trącymi powierzchniami współpracujących elementów, prowadzących do korzystnej modyfikacji ich warstwy wierzchniej. Badania wpływu takich preparatów eksploatacyjnych na właściwości tribologiczne dotyczą z reguły smarowanych węzłów tarcia o skojarzeniu materiałów typu metal metal [L. 2, 3, 4, 6]. W pracach [L. 2 4] przedstawiono efekty oddziaływania preparatu eksploatacyjnego Motor Life (o działaniu chemicznym), a w pracy [L. 6] preparatu Motonova (zawierającego syntetyczne związki ceramiczne) na poprawę własności smarnych olejów w odniesieniu do smarowania metalowych węzłów tarcia. Wyniki badań wykazały zdecydowane polepszenie własności smarnych olejów z dodatkami tych preparatów eksploatacyjnych i w efekcie tego znaczącą poprawę właściwości tribologicznych skojarzeń typu metal metal smarowanych tak zmodyfikowanymi olejami [L. 3, 4]. W ruchowych węzłach tarcia coraz szerzej stosowane są materiały polimerowe nie tylko na uszczelnienia techniczne, ale także jako odpowiedzialne elementy ślizgowe, które współpracują z metalowymi elementami w obecności różnych środków smarnych [L. 5, 7, 8]. PTFE i kom-

3 T R I B O L O G I A 13 pozyty PTFE z racji swoich właściwości tribologicznych są w tym zakresie bardzo często wykorzystywane [L. 9, 10]. Mając na uwadze stosowanie omawianych preparatów eksploatacyjnych w środkach smarowych, istotne staje się zagadnie określenia wpływu ich oddziaływania na materiały polimerowe. W literaturze przedmiotowej brakuje na ten temat takich informacji, dlatego w niniejszej pracy podjęto próbę identyfikacji wpływu wybranych smarowych preparatów eksploatacyjnych na właściwości tribologiczne niemodyfikowanego PTFE i jego wybranych kompozytów w smarowanych skojarzeniach ślizgowych ze stalą. CEL I ZAKRES BADAŃ Celem badań było określenie wpływu wybranych dwóch preparatów eksploatacyjnych: Motor Life oraz Motonova na właściwości tribologiczne PTFE i niektórych jego kompozytów w skojarzeniu ze stalą C45 w warunkach tarcia mieszanego, przy smarowaniu olejem silnikowym Selektol Special z dodatkiem wymienionych preparatów. Do badań tribologicznych przyjęto następujące materiały polimerowe: niemodyfikowany PTFE, kompozyt PTFE zawierający 15% obj. proszku aluminiowego, kompozyt PTFE zawierający 40% obj. proszku stalowego (ze stali nierdzewnej), kompozyt PTFE zawierający 40% obj. proszku brązu cynowego, kompozyt PTFE zawierający 20% obj. włókna szklanego ciętego, które były skojarzone z przeciwelementem wykonanym ze stali C45. Do smarowania stosowano: mineralny olej silnikowy Selektol Special o klasie lepkości SAE 20W/40 i klasie jakości SD oznaczony dalej jako olej, ww. olej modyfikowany 10% wag. Motor Life oznaczony jako PE-1, ww. olej modyfikowany 20% wag. Motonova oznaczony jako PE-2, przy czym podane ilości preparatów eksploatacyjnych dodawane do oleju odpowiadały górnej wartości zalecanej przez ich producentów. WARUNKI BADAŃ W badaniach tribologicznych wykorzystano tribometr typu pin on disk [L. 1] o schemacie pary ślizgowej przedstawionej na Rys. 1.

4 14 T R I B O L O G I A Rys. 1. Schemat pary ślizgowej: 1 próbka z badanego tworzywa, 2 przeciwpróbka stalowa Fig. 1. Schema of sliding pair: 1 sample of the test material, 2 steel counter specimen Próbki z badanych materiałów polimerowych w kształcie sworznia o średnicy 8 mm wykonano z półfabrykatów metodą obróbki skrawaniem. Podczas badań próbki te (Rys. 1) współpracowały ślizgowo z przeciwelementami o kształcie krążków o średnicy 40, które wykonano ze stali C45 ulepszanej do twardości 40 HRC i chropowatości powierzchni Ra = 0,6 0,8 µm. Przed pomiarami każdą polimerową próbkę docierano na tribotesterze (w warunkach tarcia technicznie suchego). Docieranie odbywało się przy takim samym obciążeniu, jakie występowało podczas właściwych badań tribologicznych w warunkach tarcia mieszanego. Smarowanie olejem niemodyfikowanym oraz olejami modyfikowanymi (PE-1, PE-2) odbywało się okresowo, przez nanoszenie na powierzchnię krążka dużej kropli środka smarnego w odstępach czasowych co 15 sekund. Parametry procesu tarcia określono w wyniku badań wstępnych i były następujące: nacisk jednostkowy: p = 4 MPa, prędkość ślizgania: v = 1,5 m/s, czas tarcia: t = 360 s (droga tarcia S = 540 m). WYNIKI BADAŃ Badania dotyczyły rozpoznania oddziaływania preparatów eksploatacyjnych na właściwości tribologiczne badanych skojarzeń polimerowo- -stalowych, dlatego jako główny wskaźnik tych oddziaływań przyjęto zużycie wagowe materiałów polimerowych, które zestawiono w Tab. 1 oraz przedstawiono w postaci wykresu na Rys. 1. Wyniki pomiarów wykazały, że wybrane do badań preparaty eksploatacyjne w różny sposób oddziałują na wartość zużycia badanych mate-

5 T R I B O L O G I A 15 riałów polimerowych. W przypadku niemodyfikowanego PTFE oddziaływanie to jest jednoznacznie negatywne, następuje ponad 10-krotne zwiększenie zużycia wagowego PTFE w porównaniu ze smarowaniem olejem. Natomiast, w zależności od rodzaju napełniacza w kompozytach PTFE wpływ badanych preparatów na wartość zużycia wagowego nie jest jednoznaczny. W celu podjęcia próby wyjaśnienia przyczyn tego stanu rzeczy, przeprowadzono badania mikrotwardości PTFE w warstwie Tabela 1. Wyniki badań zużycia wagowego badanych materiałów polimerowych Table 1. The results of the weight scale test of polymeric materials Zużycie wagowe [mg] Badany materiał (rodzaj tarcia czynnik smarujący) (oznaczenie) mieszane olej mieszane olej + PE-1 mieszane olej + PE-2 PTFE niemodyfikowany PTFE + proszek aluminium PTFE + proszek brązu PTFE + proszek stalowy PTFE + włókno szklane Rys. 2. Zużycie wagowe badanych materiałów polimerowych po procesie tarcia mieszanego ze stalą C45 w różnych warunkach smarowania (p = 4 MPa, v = 1,5 m/s) Fig. 2. The weight scale test of polymers after the mixed friction with C45 steel under different lubrication conditions (p = 4 MPa, v = 1,5 m/s)

6 16 T R I B O L O G I A wierzchniej badanych materiałów polimerowych oraz badania mikroskopowe ich powierzchni ślizgowej POM po procesie tarcia. Wyniki pomiarów mikrotwardości przedstawiono w Tab. 2 oraz na Rys. 2, natomiast mikrofotografie powierzchni ślizgowej badanych materiałów po tarciu w różnych warunkach smarowania pokazano na Rys Tabela 2. Wyniki badań mikrotwardości HV0,025 PTFE w warstwie wierzchniej badanych materiałów po procesie tarcia ze stalą C45 w różnych warunkach smarowania (p = 4 MPa, v = 1,5 m/s) Table 2. Test results of HV0, 025 microhardness of PTFE in the surface layer of tested materials after the friction process with C45 steel under different lubrication conditions (p = 4 MPa, v = 1,5 m/s) Badany materiał (oznaczenie) Mikrotwardość HV0,025 PTFE (rodzaj tarcia czynnik smarujący) tarcie suche tarcie mieszane olej tarcie mieszane olej + PE-1 tarcie mieszane olej + PE-2 średnia ufność średnia ufność średnia ufność średnia ufność PTFE 3,44 ±0,158 4,70 ±0,215 3,97 ±0,170 4,31 ±0,165 PTFE + proszek aluminium PTFE + proszek brązu 3,33 ±0,220 3,57 ±0,264 3,25 ±0,079 3,67 ±0,230 3,70 ±0,096 4,21 ±0,318 4,08 ±0,222 3,92 ±0,168 Rys. 3. Mikrotwardość HV0,025 PTFE w warstwie wierzchniej badanych materiałów polimerowych po procesie tarcia ze stalą C45 w różnych warunkach smarowania (p = 4 MPa, v = 1,5 m/s) Fig. 3. Microhardness of HV0, 025 of PTFE in the surface layer of tested polymer materials after the friction process with a C45 steel in different lubrication conditions (p = 4 MPa, v = 1,5 m/s)

7 T R I B O L O G I A 17 a) b) c) d) Rys. 4. Powierzchnia ślizgowa niemodyfikowanego PTFE po tarciu ze stalą w warunkach: a) tarcia suchego, b) smarowania olejem, c) smarowania olejem z dodatkiem PE-1, d) smarowania olejem z dodatkiem PE-2; obszar mikrofotografii: 480 µm x 280 µm Fig. 4. Unmodified PTFE sliding surface after friction with steel in conditions of: a) dry friction, b) lubricating with oil, c) lubrication with oil with the addition of PE-1, d) lubrication with oil with the addition of PE-2; the microphotography area: 480 µm x 280 µm Badania mikrotwardości PTFE w warstwie wierzchniej badanych materiałów wykazały, że podczas tarcia mieszanego (w obecności badanych środków smarnych) następuje wzrost jej mikrotwardości w porównaniu do tarcia technicznie suchego. Nie dokonano pomiarów w kompozytach PTFE z proszkiem stalowym i PTFE z włóknem szklanym z powodu gęstego rozkładu napełniaczy i braku w nich miejsca do wykonania odcisku w matrycy PTFE. W przypadku PTFE niemodyfikowanego można zauważyć

8 18 T R I B O L O G I A zależność większej odporności na zużywanie tribologiczne wraz ze wzrostem jego mikrotwardości w warstwie wierzchniej, natomiast dla badanych kompozytów PTFE takiej jednoznacznej zależności nie można stwierdzić. a) b) c) d) Rys. 5. Powierzchnia ślizgowa kompozytu PTFE + 15% obj. proszku aluminiowego po tarciu ze stalą w warunkach: a) tarcia suchego, b) smarowania olejem, c) smarowania olejem z dodatkiem PE-1, d) smarowania olejem z dodatkiem PE-2; obszar mikrofotografii: 480 µm x 280 µm Fig. 5. Sliding surface of PTFE composite + 15% vol. of aluminum powder after the friction with steel in conditions of: a) dry friction, b) lubricating with oil, c) lubrication with oil with the addition of PE-1, d) lubrication with oil with the addition of PE-2; the microphotography area: 480 µm x 280 µm Podczas tarcia mieszanego niemodyfikowanego PTFE zarówno przy smarowaniu olejem z dodatkiem preparatu eksploatacyjnego PE-1, jak i PE-2, następuje wygładzenie powierzchni ślizgowej próbek (Rys. 4c i 4d)

9 T R I B O L O G I A 19 w porównaniu z tarciem przy smarowaniu samym olejem (Rys. 4b). Może to powodować zwiększenie udziału oddziaływań adhezyjnych prowadzących do wzrostu zużycia tribologicznego PTFE. W przypadku kompozytów PTFE z proszkowym napełniaczem aluminiowym i stalowym występuje zwiększone zużywanie tribologiczne tych kompozytów, którego przyczyną jest intensywne wypłukiwanie cząstek napełniacza z matrycy kompozytów (Rys. 5 i 7). Natomiast pozytywny wpływ badanych preparatów eksploatacyjnych na wzrost odporności na zużycie można zauważyć a) b) c) d) Rys. 6. Powierzchnia ślizgowa kompozytu PTFE + 40% obj. proszku brązu cynowego po tarciu ze stalą w warunkach: a) tarcia suchego, b) smarowania olejem, c) smarowania olejem z dodatkiem PE-1, d) smarowania olejem z dodatkiem PE-2; obszar mikrofotografii: 480 µm x 280 µm Fig. 6. Sliding surface of PTFE composite + 40% vol. of tin bronze powder after the friction with steel in conditions of: a) dry friction, b) lubricating with oil, c) lubrication with oil with the addition of PE-1, d) lubrication with oil with the addition of PE-2; the microphotography area: 480 µm x 280 µm

10 20 T R I B O L O G I A w przypadku kompozytu PTFE z proszkiem brązu cynowego oraz kompozytu z włóknem szklanym. W omawianych kompozytach cząstki napełniaczy nie są tak intensywnie usuwane z polimerowej matrycy i to one głównie przenoszą obciążenie w procesie tarcia (Rys. 6 i 8). Ujemne wartości zużycia wagowego tych kompozytów wynikają z wchłaniania środka smarnego do mikroporów polimerowej matrycy w otoczeniu cząstek napełniaczy, a w przypadku PE-2 także cząstek ceramicznych (Rys. 4d, 6d, 8d), przy jednocześnie nieznacznym ich zużyciu tribologicznym. a) b) c) d) Rys. 7. Powierzchnia ślizgowa kompozytu PTFE + 40% obj. proszku stalowego po tarciu ze stalą w warunkach: a) tarcia suchego, b) smarowania olejem, c) smarowania olejem z dodatkiem PE-1, d) smarowania olejem z dodatkiem PE-2; obszar mikrofotografii: 480 µm x 280 µm Fig. 7. Sliding surface of PTFE composite + 40% vol. of steel powder after the friction with steel in conditions of: a) dry friction, b) lubricating with oil, c) lubrication with oil with the addition of PE-1, d) lubrication with oil with the addition of PE-2; the microphotography area: 480 µm x 280 µm

11 T R I B O L O G I A 21 a) b) c) d) Rys. 8. Powierzchnia ślizgowa kompozytu PTFE + 20% obj. włókna szklanego po tarciu ze stalą w warunkach: a) tarcia suchego, b) smarowania olejem, c) smarowania olejem z dodatkiem PE-1, d) smarowania olejem z dodatkiem PE-2; obszar mikrofotografii: 480 µm x 280 µm Fig. 8. Sliding surface of PTFE composite + 20% vol. of fiber glass after the friction with steel in conditions of: a) dry friction, b) lubricating with oil, c) lubrication with oil with the addition of PE-1, d) lubrication with oil with the addition of PE-2; the microphotography area: 480 µm x 280 µm PODSUMOWANIE I WNIOSKI Przeprowadzone badania wykazały, że wpływ badanych preparatów eksploatacyjnych Motor Life (PE-1) i Motonova (PE-2) na właściwości tribologiczne PTFE i jego kompozytów nie jest w pełni jednoznaczny. Wykazano wzrost mikrotwardości polimerowej matrycy PTFE i badanych kompozytów PTFE w warstwie wierzchniej po procesie tarcia mieszanego, jednak nie można było doszukać się korelacji tych zmian z odporno-

12 22 T R I B O L O G I A ścią na ich tribologiczne zużycie. Badania mikroskopowe częściowo uwidoczniły mechanizm procesu zużywania tribologicznego badanych materiałów polimerowych w warunkach tarcia mieszanego przy smarowaniu olejem z dodatkiem preparatów eksploatacyjnych PE-1 i PE-2, ale pełny obraz tego mechanizmu wymaga dalszych badań tribologicznych i strukturalnych. Przeprowadzone badania umożliwiają sformułowanie następujących spostrzeżeń i wniosków: wpływ badanych preparatów eksploatacyjnych PE-1 i PE-2 na odporność na zużywanie tribologiczne niemodyfikowanego PTFE jest jednoznacznie negatywny, podobnie jak w przypadku kompozytów PTFE z proszkiem aluminiowym i PTFE z proszkiem ze stali nierdzewnej, zastosowanie preparatów PE-1 i PE-2 w oleju do okresowego smarowania kompozytu PTFE z proszkiem brązu cynowego oraz PTFE zawierającym włókno szklane wpłynęło na zmniejszenie zużycia tribologicznego (zwłaszcza w przypadku preparatu PE-2) w porównaniu ze smarowaniem olejem niemodyfikowanym, wzrost zainteresowania preparatami eksploatacyjnymi oraz ich poszerzającym się stosowaniem w technice wymaga ostrożności w odniesieniu do smarowania zespołów maszynowych wykorzystujących materiały na osnowie PTFE, a także prowadzenia dalszych badań tribologicznych innych materiałów polimerowych stosowanych na elementy ślizgowe i uszczelnienia techniczne, w tym gumy, podczas tarcia ze stalą. LITERATURA 1. Capanidis D., Selected aspects of the methodology of tribological investigations of polymer materials. Archives of Civil and Mechanical Eng., Vol. VII, No. 4, 2007, s Laber A., Adamczuk K., Analiza porównawcza własności smarnych oleju maszynowego AN-46 przed i po procesie eksploatacji. Tribologia nr 5/2009 (227), s Laber A., Analiza możliwości wykorzystania preparatu eksploatacyjnego Motor Life Professional w modyfikowaniu warunków pracy węzłów tarcia pojazdów samochodowych. Tribologia nr 5/2009 (227), s Laber A., Adamczuk K., Badania właściwości tribologicznych brązu CuSn12Ni2 w obecności preparatu eksploatacyjnego o działaniu chemicznym. Tribologia nr 5/2009 (227), s Lawrowski Z.: Tribologia tarcie, zużywanie i smarowanie. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.

13 T R I B O L O G I A Leśniewski T., Badania porównawcze oleju silnikowego Castrol Magnatec Diesel 10W/40 bez i z dodatkiem 10% środka Motonova. Tribologia nr 3/2008 (219), s Rymuza Z.: Trybologia polimerów. WNT, Warszawa, Rymuza Z.: Tribology of polymers. Archives of Civil and Mechanical Engineering, Vol. VII, No.4, 2007, s Wieleba W.: The mechanism of tribological wear of thermoplastic materials. Archives of Civil and Mechanical Engineering, Vol. VII, No. 4, 2007, s Wieleba W.: Analiza procesów tribologicznych zachodzących podczas współpracy kompozytów PTFE ze stalą. Oficyna Wyd. PWr, Wrocław Recenzent: Jacek PRZEPIÓRKA Summary The article presents the results of a preliminary exploratory research of influence of selected exploitational preparations added to lubricating oils to improve their lubricative properties, on the tribological properties of PTFE and some PTFE composites during the mixed friction with steel. These studies have shown that the addition of such exploitational preparations to the lubricative oils may have an effect, depending on the type of polymer material, on the increase or decrease of their wear during friction with steel. In order to try to explain this phenomenon, the research of microhardness of PTFE in the surface layer of examined materials and microscopic observations of the sliding surface after friction process were conducted. These studies allowed us to formulate a hypothesis concerning the impact of these exploitational preparations on the process of wear of PTFE composites and some certain composites during the mixed friction with steel.

WPŁYW PROCESU TARCIA NA ZMIANĘ MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH

WPŁYW PROCESU TARCIA NA ZMIANĘ MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH WOJCIECH WIELEBA WPŁYW PROCESU TARCIA NA ZMIANĘ MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH THE INFLUENCE OF FRICTION PROCESS FOR CHANGE OF MICROHARDNESS OF SURFACE LAYER IN POLYMERIC MATERIALS

Bardziej szczegółowo

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH BRĄZU CuSn12Ni2

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH BRĄZU CuSn12Ni2 1-2010 T R I B O L O G I A 41 Alicja LABER *, Krzysztof ADAMCZUK * BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH BRĄZU CuSn12Ni2 THE STUDY OF TRIBOLOGICAL PROPERTIES OF BRONZE CuSn12Ni2 Słowa kluczowe: właściwości

Bardziej szczegółowo

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH BRĄZU CuSn12Ni2 W OBECNOŚCI PREPARATU EKSPLOATACYJNEGO O DZIAŁANIU CHEMICZNYM

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH BRĄZU CuSn12Ni2 W OBECNOŚCI PREPARATU EKSPLOATACYJNEGO O DZIAŁANIU CHEMICZNYM 5-29 T R I B O L O G I A 117 Alicja LABER *, Krzysztof ADAMCZUK * BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH BRĄZU CuSn12Ni2 W OBECNOŚCI PREPARATU EKSPLOATACYJNEGO O DZIAŁANIU CHEMICZNYM THE STUDY OF TRIBOLOGICAL

Bardziej szczegółowo

WPŁYW UKSZTAŁTOWANIA STRUKTURY GEOMETRYCZNEJ POWIERZCHNI STALI NA WSPÓŁCZYNNIK TARCIA STATYCZNEGO WSPÓŁPRACUJĄCYCH MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH

WPŁYW UKSZTAŁTOWANIA STRUKTURY GEOMETRYCZNEJ POWIERZCHNI STALI NA WSPÓŁCZYNNIK TARCIA STATYCZNEGO WSPÓŁPRACUJĄCYCH MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH 5-2009 T R I B O L O G I A 203 Wojciech WIELEBA * WPŁYW UKSZTAŁTOWANIA STRUKTURY GEOMETRYCZNEJ POWIERZCHNI STALI NA WSPÓŁCZYNNIK TARCIA STATYCZNEGO WSPÓŁPRACUJĄCYCH MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH THE INFLUENCE

Bardziej szczegółowo

WPŁYW WYBRANYCH NAPEŁNIACZY STOSOWANYCH W KOMPOZYTACH PTFE NA WSPÓŁCZYNNIK TARCIA STATYCZNEGO PO STALI

WPŁYW WYBRANYCH NAPEŁNIACZY STOSOWANYCH W KOMPOZYTACH PTFE NA WSPÓŁCZYNNIK TARCIA STATYCZNEGO PO STALI 6-21 T R I B O L O G I A 187 Wojciech WIELEBA *, Dymitry CAPANIDIS *, Jarosław ŻELISZEWSKI * WPŁYW WYBRANYCH NAPEŁNIACZY STOSOWANYCH W KOMPOZYTACH PTFE NA WSPÓŁCZYNNIK TARCIA STATYCZNEGO PO STALI EFFECT

Bardziej szczegółowo

BADANIA TRIBOLOGICZNE KOMPOZYTÓW POM Z WŁÓKNEM ARAMIDOWYM I Z PROSZKIEM PTFE WSPÓŁPRACUJĄCYCH ZE STALĄ

BADANIA TRIBOLOGICZNE KOMPOZYTÓW POM Z WŁÓKNEM ARAMIDOWYM I Z PROSZKIEM PTFE WSPÓŁPRACUJĄCYCH ZE STALĄ 5-2011 T R I B O L O G I A 21 Dymitry CAPANIDIS *, Magdalena KLEBAŃSKA *2 BADANIA TRIBOLOGICZNE KOMPOZYTÓW POM Z WŁÓKNEM ARAMIDOWYM I Z PROSZKIEM PTFE WSPÓŁPRACUJĄCYCH ZE STALĄ TRIBOLOGICAL STUDIES OF

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PARAMETRÓW RUCHOWYCH TARCIA NA MIKROTWARDOŚĆ WYBRANYCH POLIMERÓW ŚLIZGOWYCH

WPŁYW PARAMETRÓW RUCHOWYCH TARCIA NA MIKROTWARDOŚĆ WYBRANYCH POLIMERÓW ŚLIZGOWYCH 5-2011 T R I B O L O G I A 109 Piotr KOWALEWSKI *, Wojciech WIELEBA * Anita PTAK * WPŁYW PARAMETRÓW RUCHOWYCH TARCIA NA MIKROTWARDOŚĆ WYBRANYCH POLIMERÓW ŚLIZGOWYCH THE INFLUENCE OF FRICTION KINEMATIC

Bardziej szczegółowo

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH POLIAMIDU PA6 I MODARU

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH POLIAMIDU PA6 I MODARU 4-2010 T R I B O L O G I A 263 Alicja LABER *, Krzysztof ADAMCZUK * BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH POLIAMIDU PA6 I MODARU THE STUDY OF TRIBOLOGICAL PROPERTIES OF POLYAMIDE PA6 AND MODAR Słowa kluczowe:

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DODATKU NA WŁASNOŚCI SMAROWE OLEJU BAZOWEGO SN-150

WPŁYW DODATKU NA WŁASNOŚCI SMAROWE OLEJU BAZOWEGO SN-150 4-2012 T R I B O L O G I A 227 Michał STYP-REKOWSKI *, Jarosław MIKOŁAJCZYK ** WPŁYW DODATKU NA WŁASNOŚCI SMAROWE OLEJU BAZOWEGO SN-150 EFFECT OF AN ADDITIVE ON LUBRICATING PROPERTIES OF SN-150 BASE OIL

Bardziej szczegółowo

WPŁYW WILGOTNOŚCI I TEMPERATURY POWIETRZA NA WSPÓŁCZYNNIK TARCIA STATYCZNEGO WYBRANYCH PAR ŚLIZGOWYCH METAL POLIMER

WPŁYW WILGOTNOŚCI I TEMPERATURY POWIETRZA NA WSPÓŁCZYNNIK TARCIA STATYCZNEGO WYBRANYCH PAR ŚLIZGOWYCH METAL POLIMER 5-2011 T R I B O L O G I A 181 Anita PTAK *, Wojciech WIELEBA *, Piotr KOWALEWSKI *, Dymitry CAPANIDIS * WPŁYW WILGOTNOŚCI I TEMPERATURY POWIETRZA NA WSPÓŁCZYNNIK TARCIA STATYCZNEGO WYBRANYCH PAR ŚLIZGOWYCH

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ CRN W WARUNKACH TARCIA MIESZANEGO

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ CRN W WARUNKACH TARCIA MIESZANEGO PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź, 10-11 maja 2005r. Janusz LUBAS Instytut Techniki Uniwersytet Rzeszowski WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ CRN W WARUNKACH TARCIA MIESZANEGO

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PORÓWNAWCZA WŁASNOŚCI SMARNYCH OLEJU MASZYNOWEGO AN-46 PRZED I PO PROCESIE EKSPLOATACJI

ANALIZA PORÓWNAWCZA WŁASNOŚCI SMARNYCH OLEJU MASZYNOWEGO AN-46 PRZED I PO PROCESIE EKSPLOATACJI 5-2009 T R I B O L O G I A 91 Agnieszka LABER *, Krzysztof ADAMCZUK ** ANALIZA PORÓWNAWCZA WŁASNOŚCI SMARNYCH OLEJU MASZYNOWEGO PRZED I PO PROCESIE EKSPLOATACJI THE COMPARATIVE ANALYSIS OF LUBRICANT PROPERTIES

Bardziej szczegółowo

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH SMARU PLASTYCZNEGO MODYFIKOWANEGO PROSZKIEM PTFE I MIEDZI

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH SMARU PLASTYCZNEGO MODYFIKOWANEGO PROSZKIEM PTFE I MIEDZI PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź, 12 14 maja 1999 r. Stanisław Krawiec Zbigniew Lawrowski Politechnika Wrocławska BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH SMARU PLASTYCZNEGO MODYFIKOWANEGO

Bardziej szczegółowo

WPYW STANU WARSTWY WIERZCHNIEJ NA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE ŻELIWA SFEROIDALNEGO FERRYTYCZNEGO PO NAGNIATANIU

WPYW STANU WARSTWY WIERZCHNIEJ NA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE ŻELIWA SFEROIDALNEGO FERRYTYCZNEGO PO NAGNIATANIU 1-2010 T R I B O L O G I A 51 Stanisław LABER * WPYW STANU WARSTWY WIERZCHNIEJ NA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE ŻELIWA SFEROIDALNEGO FERRYTYCZNEGO PO NAGNIATANIU THE INFLUENCE OF THE CONDITION OF THE SURFACE

Bardziej szczegółowo

Badania tribologiczne ślizgowych węzłów obrotowych z czopami z powłoką TiB 2

Badania tribologiczne ślizgowych węzłów obrotowych z czopami z powłoką TiB 2 ARCHIWUM MOTORYZACJI 3, pp. 1-10 (2006) Badania tribologiczne ślizgowych węzłów obrotowych z czopami z powłoką TiB 2 JANUSZ LUBAS 1, WITOLD JORDAN 2, ANDRZEJ MRUK 2, BOLESŁAW STOLARSKI 2 1 Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

ON INFLUENCE OF DIESEL OIL SORT ON FRICTION AND WEAR PROCESSES Tarkowski Piotr, Paluch Roman Katedra Pojazdów Samochodowych Politechnika Lubelska

ON INFLUENCE OF DIESEL OIL SORT ON FRICTION AND WEAR PROCESSES Tarkowski Piotr, Paluch Roman Katedra Pojazdów Samochodowych Politechnika Lubelska Journal of KONES Internal Combustion Engines 2002 No. 3 4 ISSN 1231 4005 ON INFLUENCE OF DIESEL OIL SORT ON FRICTION AND WEAR PROCESSES Tarkowski Piotr, Paluch Roman Katedra Pojazdów Samochodowych Politechnika

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTWY WIERZCHNIEJ STALI MODYFIKOWANEJ BOREM W WARUNKACH TARCIA MIESZANEGO

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTWY WIERZCHNIEJ STALI MODYFIKOWANEJ BOREM W WARUNKACH TARCIA MIESZANEGO JANUSZ LUBAS WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTWY WIERZCHNIEJ STALI MODYFIKOWANEJ BOREM W WARUNKACH TARCIA MIESZANEGO TRIBOLOGICAL CHARACTERISTICS OF THE SURFACE LAYER OF THE STEEL MODIFIED WITH BORON UNDER

Bardziej szczegółowo

ZUŻYCIE TRYBOLOGICZNE KOMPOZYTU NA OSNOWIE ZGARU STOPU AK132 UMACNIANEGO CZĄSTKAMI SiC

ZUŻYCIE TRYBOLOGICZNE KOMPOZYTU NA OSNOWIE ZGARU STOPU AK132 UMACNIANEGO CZĄSTKAMI SiC 9/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZUŻYCIE TRYBOLOGICZNE KOMPOZYTU NA OSNOWIE ZGARU STOPU AK132 UMACNIANEGO

Bardziej szczegółowo

BADANIA NAD MODYFIKOWANIEM WARUNKÓW PRACY ŁOŻYSK ŚLIZGOWYCH SILNIKÓW SPALINOWYCH

BADANIA NAD MODYFIKOWANIEM WARUNKÓW PRACY ŁOŻYSK ŚLIZGOWYCH SILNIKÓW SPALINOWYCH PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź, 12 14 maja 1999 r. Stanisław LABER, Alicja LABER Politechnika Zielonogórska Norbert Niedziela PPKS Zielona Góra BADANIA NAD MODYFIKOWANIEM WARUNKÓW

Bardziej szczegółowo

BADANIA ODPORNOŚCI NA ZUŻYCIE ŚCIERNE WYBRANYCH POLIMERÓW INŻYNIERYJNYCH

BADANIA ODPORNOŚCI NA ZUŻYCIE ŚCIERNE WYBRANYCH POLIMERÓW INŻYNIERYJNYCH 4-2012 T R I B O L O G I A 25 Dymitry CAPANIDIS *, Andrzej TAŃSKI * BADANIA ODPORNOŚCI NA ZUŻYCIE ŚCIERNE WYBRANYCH POLIMERÓW INŻYNIERYJNYCH INVESTIGATIONS OF RESISTANCE TO ABRASIVE WEAR OF SELECTED ENGINEERING

Bardziej szczegółowo

BADANIA WPŁYWU PREPARATU EKSPLOATACYJNEGO O DZIAŁANIU CHEMICZNYM NA WŁASNOŚCI SMARNE OLEJU OBIEGOWEGO STOSOWANEGO W SILNIKACH OKRĘTOWYCH

BADANIA WPŁYWU PREPARATU EKSPLOATACYJNEGO O DZIAŁANIU CHEMICZNYM NA WŁASNOŚCI SMARNE OLEJU OBIEGOWEGO STOSOWANEGO W SILNIKACH OKRĘTOWYCH 4-2012 T R I B O L O G I A 175 Andrzej MŁYNARCZAK * BADANIA WPŁYWU PREPARATU EKSPLOATACYJNEGO O DZIAŁANIU CHEMICZNYM NA WŁASNOŚCI SMARNE OLEJU OBIEGOWEGO STOSOWANEGO W SILNIKACH OKRĘTOWYCH INVESTIGATION

Bardziej szczegółowo

WSPÓŁODDZIAŁYWANIE DODATKÓW TECHNOLOGICZNYCH ZAWARTYCH W OLEJACH HANDLOWYCH Z PREPARATEM EKSPLOATACYJNYM O DZIAŁANIU CHEMICZNYM

WSPÓŁODDZIAŁYWANIE DODATKÓW TECHNOLOGICZNYCH ZAWARTYCH W OLEJACH HANDLOWYCH Z PREPARATEM EKSPLOATACYJNYM O DZIAŁANIU CHEMICZNYM 2-2010 T R I B O L O G I A 59 Alicja LABER *, Stanisław LABER * WSPÓŁODDZIAŁYWANIE DODATKÓW TECHNOLOGICZNYCH ZAWARTYCH W OLEJACH HANDLOWYCH Z PREPARATEM EKSPLOATACYJNYM O DZIAŁANIU CHEMICZNYM CO-OPERATION

Bardziej szczegółowo

OCENA WŁASNOŚCI SMARNYCH WYBRANYCH ŚRODKÓW SMAROWYCH STOSOWANYCH W EKSPLOATACJI URZĄDZEŃ DŹWIGOWYCH

OCENA WŁASNOŚCI SMARNYCH WYBRANYCH ŚRODKÓW SMAROWYCH STOSOWANYCH W EKSPLOATACJI URZĄDZEŃ DŹWIGOWYCH 4-21 T R I B O L O G I A 275 Stanisław LABER *, Agnieszka LABER ** OCENA WŁASNOŚCI SMARNYCH WYBRANYCH ŚRODKÓW SMAROWYCH STOSOWANYCH W EKSPLOATACJI URZĄDZEŃ DŹWIGOWYCH EVALUATION OF LUBRICATING PROPERTIES

Bardziej szczegółowo

FRICTION PROCESSES OF SELECTED POLYMERS SLIDING ON STEEL AND DURALUMIN IN A LUBRICANT ENVIRONMENT

FRICTION PROCESSES OF SELECTED POLYMERS SLIDING ON STEEL AND DURALUMIN IN A LUBRICANT ENVIRONMENT 4-2016 T R I B O L O G I A 201 Wojciech WIELEBA *, Tadeusz LEŚNIEWSKI *, Darhan ELEMES **, Ainur ELEMES ** FRICTION PROCESSES OF SELECTED POLYMERS SLIDING ON STEEL AND DURALUMIN IN A LUBRICANT ENVIRONMENT

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PALIWA RME W OLEJU NAPĘDOWYM NA WŁAŚCIWOŚCI SMARNE W SKOJARZENIU STAL ALUMINIUM

WPŁYW PALIWA RME W OLEJU NAPĘDOWYM NA WŁAŚCIWOŚCI SMARNE W SKOJARZENIU STAL ALUMINIUM 1-2006 PROBLEMY EKSPLOATACJI 257 Adam KONIUSZY, Bartłomiej BATKO Akademia Rolnicza, Szczecin WPŁYW PALIWA RME W OLEJU NAPĘDOWYM NA WŁAŚCIWOŚCI SMARNE W SKOJARZENIU STAL ALUMINIUM Słowa kluczowe Paliwo

Bardziej szczegółowo

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA PRZEDMIOT: INŻYNIERIA WARSTWY WIERZCHNIEJ Temat ćwiczenia: Badanie prędkości zużycia materiałów

Bardziej szczegółowo

BADANIA WPŁYWU PREPARATU EKSPLOATACYJNEGO O DZIAŁANIU CHEMICZNYM NA WŁAŚCIWOŚCI SMARNE OLEJU TITAN TRUCK PLUS 15W40 STOSOWANEGO W SILNIKACH OKRĘTOWYCH

BADANIA WPŁYWU PREPARATU EKSPLOATACYJNEGO O DZIAŁANIU CHEMICZNYM NA WŁAŚCIWOŚCI SMARNE OLEJU TITAN TRUCK PLUS 15W40 STOSOWANEGO W SILNIKACH OKRĘTOWYCH Andrzej Młynarczak Akademia Morska w Gdyni BADANIA WPŁYWU PREPARATU EKSPLOATACYJNEGO O DZIAŁANIU CHEMICZNYM NA WŁAŚCIWOŚCI SMARNE OLEJU TITAN TRUCK PLUS 15W40 STOSOWANEGO W SILNIKACH OKRĘTOWYCH W artykule

Bardziej szczegółowo

Professor Dr.-Ing. habil.

Professor Dr.-Ing. habil. Professor Dr.-Ing. habil. - 1 - Prof. Wojciech Wieleba Wroclaw University of Technology Faculty of Mechanical Engineering Institute of Machine Design and Operating Lukasiewicza Str. 7/9 50-371 Wroclaw

Bardziej szczegółowo

Ewidentne wydłużenie czasu eksploatacji maszyn i urządzeń w przemyśle w wyniku zastosowania produktów z grupy Motor-Life Professional

Ewidentne wydłużenie czasu eksploatacji maszyn i urządzeń w przemyśle w wyniku zastosowania produktów z grupy Motor-Life Professional Ewidentne wydłużenie czasu eksploatacji maszyn i urządzeń w przemyśle w wyniku zastosowania produktów z grupy Motor-Life Professional Daniel Olszewski - PLASTMAL Polska Bartosz Adamczyk - PLASTMAL Polska

Bardziej szczegółowo

OCENA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH POWŁOK UZYSKANYCH DROGĄ METALIZACJI NATRYSKOWEJ

OCENA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH POWŁOK UZYSKANYCH DROGĄ METALIZACJI NATRYSKOWEJ 4-2012 T R I B O L O G I A 117 Stanisław LABER * OCENA WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH POWŁOK UZYSKANYCH DROGĄ METALIZACJI NATRYSKOWEJ EVALUATION OF TRIBOLOGICAL COATINGS OBTAINED BY METAL SPRAYING Słowa kluczowe:

Bardziej szczegółowo

MASZYNA MT-1 DO BADANIA WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNYCH ZE ZMIANĄ NACISKU JEDNOSTKOWEGO

MASZYNA MT-1 DO BADANIA WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNYCH ZE ZMIANĄ NACISKU JEDNOSTKOWEGO Jan GUZIK, Artur MACIĄG Politechnika Radomska, Wydział Mechaniczny MASZYNA MT-1 DO BADANIA WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNYCH ZE ZMIANĄ NACISKU JEDNOSTKOWEGO Słowa kluczowe Tarcie, właściwości tribologiczne, metoda

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: RBM ET-n Punkty ECTS: 3. Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Niestacjonarne

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: RBM ET-n Punkty ECTS: 3. Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Niestacjonarne Nazwa modułu: Tribologia Rok akademicki: 2013/2014 Kod: RBM-2-106-ET-n Punkty ECTS: 3 Wydział: Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Specjalność: Eksploatacja i technologia

Bardziej szczegółowo

T R I B O L O G I A 99. Alicja LABER *

T R I B O L O G I A 99. Alicja LABER * 5-2009 T R I B O L O G I A 99 Alicja LABER * ANALIZA MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA PREPARATU EKSPLOATACYJNEGO MOTOR LIFE PROFESSIONAL W MODYFIKOWANIU WARUNKÓW PRACY WĘZŁÓW TARCIA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH THE

Bardziej szczegółowo

ZUŻYCIE TRIBOLOGICZNE POWŁOK KOMPOZYTOWYCH Ni-P-Al 2 O 3 WYTWORZONYCH METODĄ REDUKCJI CHEMICZNEJ

ZUŻYCIE TRIBOLOGICZNE POWŁOK KOMPOZYTOWYCH Ni-P-Al 2 O 3 WYTWORZONYCH METODĄ REDUKCJI CHEMICZNEJ 4-2003 T R I B O L O G I A 23 Dionizy BIAŁO, Maria TRZASKA ZUŻYCIE TRIBOLOGICZNE POWŁOK KOMPOZYTOWYCH Ni-P-Al 2 O 3 WYTWORZONYCH METODĄ REDUKCJI CHEMICZNEJ TRIBOLOGICAL WEAR OF COMPOSITE Ni-P-Al 2 O 3

Bardziej szczegółowo

INVESTIGATIONS OF BOUNDARY FRICTION OF USED MOTOR OIL IN CONDITION OF VARIABLE LOAD

INVESTIGATIONS OF BOUNDARY FRICTION OF USED MOTOR OIL IN CONDITION OF VARIABLE LOAD Journal of KONES Internal Combustion Engines 25, vol. 12, 1-2 INVESTIGATIONS OF BOUNDARY FRICTION OF USED MOTOR OIL IN CONDITION OF VARIABLE LOAD Artur Maciąg Wiesław Olszewski Politechnika Radomska Instytut

Bardziej szczegółowo

WPŁYW NACISKU JEDNOSTKOWEGO NA WSPÓŁCZYNNIK TARCIA STATYCZNEGO WYBRANYCH PAR ŚLIZGOWYCH METAL POLIMER

WPŁYW NACISKU JEDNOSTKOWEGO NA WSPÓŁCZYNNIK TARCIA STATYCZNEGO WYBRANYCH PAR ŚLIZGOWYCH METAL POLIMER 4-2014 T R I B O L O G I A 21 Anna DOBROWOLSKA *, Piotr KOWALEWSKI *, Anita PTAK WPŁYW NACISKU JEDNOSTKOWEGO NA WSPÓŁCZYNNIK TARCIA STATYCZNEGO WYBRANYCH PAR ŚLIZGOWYCH METAL POLIMER THE INFLUENCE OF A

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA INTENSYWNOŚCI ZUŻYCIA OLEJU SILNIKOWEGO W CZASIE EKSPLOATACJI

DIAGNOSTYKA INTENSYWNOŚCI ZUŻYCIA OLEJU SILNIKOWEGO W CZASIE EKSPLOATACJI 6-2012 T R I B O L O G I A 139 Paweł PIEC * DIAGNOSTYKA INTENSYWNOŚCI ZUŻYCIA OLEJU SILNIKOWEGO W CZASIE EKSPLOATACJI DIAGNOSTICS OF THE WEAR INTENSITY OF ENGINE OIL DURING OPERATION Słowa kluczowe: olej

Bardziej szczegółowo

NUMERYCZNA ANALIZA ROZKŁADÓW NACISKU WYSTĘPUJĄCYCH W STANDARDOWYCH WĘZŁACH TRIBOLOGICZNYCH

NUMERYCZNA ANALIZA ROZKŁADÓW NACISKU WYSTĘPUJĄCYCH W STANDARDOWYCH WĘZŁACH TRIBOLOGICZNYCH 6-2010 T R I B O L O G I A 39 Piotr KOWALEWSKI NUMERYCZNA ANALIZA ROZKŁADÓW NACISKU WYSTĘPUJĄCYCH W STANDARDOWYCH WĘZŁACH TRIBOLOGICZNYCH NUMERICAL ANALYSIS OF CONTACT PRESSURE DISTRIBUTION IN STANDARD

Bardziej szczegółowo

TRIBOLOGICZNE WŁAŚCIWOŚCI STALI Z BOREM W WĘZŁACH CIERNYCH SMAROWANYCH OLEJAMI SILNIKOWYMI

TRIBOLOGICZNE WŁAŚCIWOŚCI STALI Z BOREM W WĘZŁACH CIERNYCH SMAROWANYCH OLEJAMI SILNIKOWYMI JANUSZ LUBAS * TRIBOLOGICZNE WŁAŚCIWOŚCI STALI Z BOREM W WĘZŁACH CIERNYCH SMAROWANYCH OLEJAMI SILNIKOWYMI TRIBOLOGICAL PROPERTIES STEEL WITH BORON IN LUBRICATED ENGINE OIL OF FRICTION PAIRS Streszczenie

Bardziej szczegółowo

12/ Eksploatacja

12/ Eksploatacja Zbigniew STANIK, Andrzej KUBIK, Henryk BĄKOWSKI ANALIZA ZUŻYCIA STALI BAINITYCZNEJ W SKOJARZENIU ŚLIZGOWYM W WYBRANYCH WARUNKACH EKSPLOATACJI NA STANOWISKU T-05 (ROLKA - KLOCEK) Streszczenie W artykule

Bardziej szczegółowo

WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNE DWUSKŁADNIKOWYCH WARSTW POWIERZCHNIOWYCH PRACUJĄCY W WĘZŁACH CIERNYCH

WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNE DWUSKŁADNIKOWYCH WARSTW POWIERZCHNIOWYCH PRACUJĄCY W WĘZŁACH CIERNYCH Janusz LUBAS Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Techniki WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNE DWUSKŁADNIKOWYCH WARSTW POWIERZCHNIOWYCH PRACUJĄCY W WĘZŁACH CIERNYCH Słowa kluczowe Łożysko ślizgowe, warstwa wierzchnia,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PROMIENIOWANIA ULTRAFIOLETOWEGO NA LEPKOŚĆ OLEJÓW SMAROWYCH

WPŁYW PROMIENIOWANIA ULTRAFIOLETOWEGO NA LEPKOŚĆ OLEJÓW SMAROWYCH 5-2011 T R I B O L O G I A 225 Andrzej Szymon WALISZEWSKI WPŁYW PROMIENIOWANIA ULTRAFIOLETOWEGO NA LEPKOŚĆ OLEJÓW SMAROWYCH EFFECT OF ULTRAVIOLET RADIATION ON THE VISCOSITY OF LUBRICATING OILS Słowa kluczowe:

Bardziej szczegółowo

Badania tribologiczne powłok CrN i TiN modyfikujących warstwę wierzchnią czopa w aspekcie zastosowania w łożyskach ślizgowych

Badania tribologiczne powłok CrN i TiN modyfikujących warstwę wierzchnią czopa w aspekcie zastosowania w łożyskach ślizgowych Badania tribologiczne powłok CrN i TiN modyfikujących warstwę wierzchnią 35 ZAGADNIENIA EKSPLOATACJI MASZYN Zeszyt 1 (149) 7 JANUSZ LUBAS * Badania tribologiczne powłok CrN i TiN modyfikujących warstwę

Bardziej szczegółowo

KORELACJA WYNIKÓW UZYSKANYCH Z APARATÓW: AMSLERA I TESTERA T-05

KORELACJA WYNIKÓW UZYSKANYCH Z APARATÓW: AMSLERA I TESTERA T-05 Barbara SIEPRACKA 1), Jerzy SZUMNIAK 2), Sylwester STAWARZ 1) 1) Politechnika Radomska 2) WITPiS oraz Politechnika Warszawska KORELACJA WYNIKÓW UZYSKANYCH Z APARATÓW: AMSLERA I TESTERA T-05 Słowa kluczowe

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKI TRIBOLOGICZNE WARSTWY AL 2 O 3 MODYFIKOWANEJ GRAFITEM W SKOJARZENIU ŚLIZGOWYM Z KOMPOZYTAMI POLIMEROWYMI

CHARAKTERYSTYKI TRIBOLOGICZNE WARSTWY AL 2 O 3 MODYFIKOWANEJ GRAFITEM W SKOJARZENIU ŚLIZGOWYM Z KOMPOZYTAMI POLIMEROWYMI 4-2009 T R I B O L O G I A 23 Marek BARA *, Władysław SKONECZNY *, Sławomir KAPTACZ * CHARAKTERYSTYKI TRIBOLOGICZNE WARSTWY AL 2 O 3 MODYFIKOWANEJ GRAFITEM W SKOJARZENIU ŚLIZGOWYM Z KOMPOZYTAMI POLIMEROWYMI

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE POWŁOK CERAMICZNYCH AL 2 O 3 NATRYSKIWANYCH PLAZMOWO

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE POWŁOK CERAMICZNYCH AL 2 O 3 NATRYSKIWANYCH PLAZMOWO 1-2014 T R I B O L O G I A 41 Stanisław LABER *, Alicja LABER *, Agnieszka LABER ** WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE POWŁOK CERAMICZNYCH AL 2 O 3 NATRYSKIWANYCH PLAZMOWO THE TRIBOLOGICAL PROPERTIES OF PLASMA

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE KOMPOZYTÓW Z OSNOWĄ POLIMEROWĄ, ZAWIERAJĄCYCH WĘGIEL SZKLISTY

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE KOMPOZYTÓW Z OSNOWĄ POLIMEROWĄ, ZAWIERAJĄCYCH WĘGIEL SZKLISTY 1-2007 PROBLEMY EKSPLOATACJI 87 Jerzy MYALSKI Politechnika Śląska, Katedra Technologii Stopów Metali i Kompozytów, Katowice WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE KOMPOZYTÓW Z OSNOWĄ POLIMEROWĄ, ZAWIERAJĄCYCH WĘGIEL

Bardziej szczegółowo

Wpływ dodatku Molyslip 2001E na właściwości. przeciwzużyciowe olejów silnikowych

Wpływ dodatku Molyslip 2001E na właściwości. przeciwzużyciowe olejów silnikowych INSTYTUT EKSPLOATACJI POJAZDÓW I MASZYN Wpływ dodatku Molyslip 2001E na właściwości przeciwzużyciowe olejów silnikowych Wykonawcy pracy: dr inż. Jan Guzik kierujący pracą inż. Barbara Stachera mgr inż.

Bardziej szczegółowo

WPŁYW NIEKONWENCJONALNYCH DODATKÓW: α BN, SFR I POLY TFE NA WŁAŚCIWOŚCI SMARNOŚCIOWE I REOLOGICZNE OLEJU BAZOWEGO

WPŁYW NIEKONWENCJONALNYCH DODATKÓW: α BN, SFR I POLY TFE NA WŁAŚCIWOŚCI SMARNOŚCIOWE I REOLOGICZNE OLEJU BAZOWEGO PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYC UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYC Łódź, 15 16 maja 1997 r. Tadeusz Kałdoński Wojskowa Akademia Techniczna WPŁYW NIEKONWENCJONALNYC DODATKÓW: α, SFR I POLY TFE NA WŁAŚCIWOŚCI SMARNOŚCIOWE I

Bardziej szczegółowo

NOŚNOŚĆ POWIERZCHNI A RODZAJ JEJ OBRÓBKI

NOŚNOŚĆ POWIERZCHNI A RODZAJ JEJ OBRÓBKI 6-2011 T R I B O L O G I A 143 Maciej MATUSZEWSKI * NOŚNOŚĆ POWIERZCHNI A RODZAJ JEJ OBRÓBKI LOAD CAPACITY AND KIND OF MACHINING Słowa kluczowe: nośność powierzchni, zużywanie Key words: load capacity

Bardziej szczegółowo

PRZECIWZUŻYCIOWE POWŁOKI CERAMICZNO-METALOWE NANOSZONE NA ELEMENT SILNIKÓW SPALINOWYCH

PRZECIWZUŻYCIOWE POWŁOKI CERAMICZNO-METALOWE NANOSZONE NA ELEMENT SILNIKÓW SPALINOWYCH PRZECIWZUŻYCIOWE POWŁOKI CERAMICZNO-METALOWE NANOSZONE NA ELEMENT SILNIKÓW SPALINOWYCH AUTOR: Michał Folwarski PROMOTOR PRACY: Dr inż. Marcin Kot UCZELNIA: Akademia Górniczo-Hutnicza Im. Stanisława Staszica

Bardziej szczegółowo

STUDY OF RESISTANCE TO ABRASIVE WEAR OF MULTICOMPONENT POLYOXYMETHYLENE COMPOSITES

STUDY OF RESISTANCE TO ABRASIVE WEAR OF MULTICOMPONENT POLYOXYMETHYLENE COMPOSITES 1-2016 T R I B O L O G I A 7 Dymitry CAPANIDIS *, Piotr KOWALEWSKI * *, **1, Małgorzata KRAUZE STUDY OF RESISTANCE TO ABRASIVE WEAR OF MULTICOMPONENT POLYOXYMETHYLENE COMPOSITES BADANIA ODPORNOŚCI NA ZUŻYCIE

Bardziej szczegółowo

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI SMARNYCH OLEJU SILNIKOWEGO TITAN TRUCK PLUS 15W40 MODYFIKOWANEGO PREPARATEM EKSPLOATACYJNYM O DZIAŁANIU CHEMICZNYM

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI SMARNYCH OLEJU SILNIKOWEGO TITAN TRUCK PLUS 15W40 MODYFIKOWANEGO PREPARATEM EKSPLOATACYJNYM O DZIAŁANIU CHEMICZNYM Andrzej Młynarczak Akademia Morska w Gdyni BADANIA WŁAŚCIWOŚCI SMARNYCH OLEJU SILNIKOWEGO TITAN TRUCK PLUS 15W40 MODYFIKOWANEGO PREPARATEM EKSPLOATACYJNYM O DZIAŁANIU CHEMICZNYM W artykule przedstawiono

Bardziej szczegółowo

ZUŻYCIE STALI 100Cr6 OKREŚLANE JEJ TWARDOŚCIĄ I PARAMETRAMI WYMUSZEŃ W WARUNKACH SMAROWANIA OLEJEM TRANSOL 150 Z DODATKIEM 3% MoS 2

ZUŻYCIE STALI 100Cr6 OKREŚLANE JEJ TWARDOŚCIĄ I PARAMETRAMI WYMUSZEŃ W WARUNKACH SMAROWANIA OLEJEM TRANSOL 150 Z DODATKIEM 3% MoS 2 3-2009 T R I B O L O G I A 69 Tadeusz LEŚNIEWSKI * ZUŻYCIE STALI 100Cr6 OKREŚLANE JEJ TWARDOŚCIĄ I PARAMETRAMI WYMUSZEŃ W WARUNKACH SMAROWANIA OLEJEM TRANSOL 150 Z DODATKIEM 3% MoS 2 WEAR OF THE 100Cr6

Bardziej szczegółowo

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI CIERNYCH WYBRANYCH TWORZYW POLIURETANOWYCH STOSOWANYCH W NAPĘDACH KOLEJEK SZYNOWYCH

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI CIERNYCH WYBRANYCH TWORZYW POLIURETANOWYCH STOSOWANYCH W NAPĘDACH KOLEJEK SZYNOWYCH 3-2011 T R I B O L O G I A 43 Kazimierz FURMANIK *, Paweł PYTKO *, Jan MATYGA ** BADANIA WŁAŚCIWOŚCI CIERNYCH WYBRANYCH TWORZYW POLIURETANOWYCH STOSOWANYCH W NAPĘDACH KOLEJEK SZYNOWYCH INVESTIGATIONS OF

Bardziej szczegółowo

WĘGLOAZOTOWANIE JAKO ELEMENT OBRÓBKI CIEPLNEJ DLA ŻELIWA ADI

WĘGLOAZOTOWANIE JAKO ELEMENT OBRÓBKI CIEPLNEJ DLA ŻELIWA ADI 54/4 Archives of Foundry, Year 2002, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2002, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WĘGLOAZOTOWANIE JAKO ELEMENT OBRÓBKI CIEPLNEJ DLA ŻELIWA ADI D. MYSZKA 1,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH NA ZUŻYCIE FRETTINGOWE W POŁĄCZENIU WCISKOWYM

WPŁYW PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH NA ZUŻYCIE FRETTINGOWE W POŁĄCZENIU WCISKOWYM 3-2010 T R I B O L O G I A 85 Stanisław GUZOWSKI *, Sławomir KOWALSKI * WPŁYW PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH NA ZUŻYCIE FRETTINGOWE W POŁĄCZENIU WCISKOWYM THE EFFECT OF TECHNOLOGICAL PROCESSES ON FRETTING WEAR

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ROZKŁADU NAPRĘŻEŃ/ODKSZTAŁCEŃ ZA POMOCĄ MES W SKOJARZENIU ŻELIWO KOMPOZYT W WARUNKACH SMAROWANIA OLEJEM

ANALIZA ROZKŁADU NAPRĘŻEŃ/ODKSZTAŁCEŃ ZA POMOCĄ MES W SKOJARZENIU ŻELIWO KOMPOZYT W WARUNKACH SMAROWANIA OLEJEM ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2012 Seria: TRANSPORT z. 74 Nr kol. 1862 Henryk BĄKOWSKI ANALIZA ROZKŁADU NAPRĘŻEŃ/ODKSZTAŁCEŃ ZA POMOCĄ MES W SKOJARZENIU ŻELIWO KOMPOZYT W WARUNKACH SMAROWANIA OLEJEM

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PROCESU ZUŻYWANIA PARY KINEMATYCZNEJ BRĄZ ŻELIWO STOPOWE PRZY TARCIU MIESZANYM

ANALIZA PROCESU ZUŻYWANIA PARY KINEMATYCZNEJ BRĄZ ŻELIWO STOPOWE PRZY TARCIU MIESZANYM 4-2011 T R I B O L O G I A 69 Henryk CZARNECKI * ANALIZA PROCESU ZUŻYWANIA PARY KINEMATYCZNEJ BRĄZ ŻELIWO STOPOWE PRZY TARCIU MIESZANYM ANALYSIS OF THE PROCESS OF WEAR OF A BRONZE ALLOY CAST IRON KINEMATIC

Bardziej szczegółowo

SKUTKI EKSPLOATACYJNE SMAROWANIA SILNIKA SPALINOWEGO PREPARATEM EKSPLOATACYJNYM O DZIAŁANIU CHEMICZNYM

SKUTKI EKSPLOATACYJNE SMAROWANIA SILNIKA SPALINOWEGO PREPARATEM EKSPLOATACYJNYM O DZIAŁANIU CHEMICZNYM 2-2010 T R I B O L O G I A 47 Alicja LABER * SKUTKI EKSPLOATACYJNE SMAROWANIA SILNIKA SPALINOWEGO PREPARATEM EKSPLOATACYJNYM O DZIAŁANIU CHEMICZNYM THE EXPLOITATION EFFECTS ON A COMBUSTION ENGINE LUBRICATION

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DODATKU WĘGLA SZKLISTEGO NA CHARAKTERYSTYKI TRIBOLOGICZNE MATERIAŁÓW KOMPOZYTOWYCH Z OSNOWĄ METALICZNĄ

WPŁYW DODATKU WĘGLA SZKLISTEGO NA CHARAKTERYSTYKI TRIBOLOGICZNE MATERIAŁÓW KOMPOZYTOWYCH Z OSNOWĄ METALICZNĄ KOMPOZYTY (COMPOSITES) 3(2003)8 Jerzy Myalski 1 Politechnika Śląska, Katedra Technologii Stopów Metali i Kompozytów, ul. Krasińskiego 8, 0-019 Katowice WPŁYW DODATKU WĘGLA SZKLISTEGO NA CHARAKTERYSTYKI

Bardziej szczegółowo

POPRAWA CHARAKTERYSTYK TRIBOLOGICZNYCH POLIMEROWO- -METALOWYCH WĘZŁÓW TARCIA Z WYKORZYSTANIEM MODYFIKOWANYCH POROMERYCZNYCH POWŁOK POLIMEROWYCH

POPRAWA CHARAKTERYSTYK TRIBOLOGICZNYCH POLIMEROWO- -METALOWYCH WĘZŁÓW TARCIA Z WYKORZYSTANIEM MODYFIKOWANYCH POROMERYCZNYCH POWŁOK POLIMEROWYCH 6-26 T R I B O L O G I A 15 Marian SZCZEREK *, Jacek PRZEPIÓRKA *, Maria CZERSKA * POPRAWA CHARAKTERYSTYK TRIBOLOGICZNYCH POLIMEROWO- -METALOWYCH WĘZŁÓW TARCIA Z WYKORZYSTANIEM MODYFIKOWANYCH POROMERYCZNYCH

Bardziej szczegółowo

BADANIE WPŁYWU DODATKU PANTHER 2 NA TOKSYCZNOŚĆ SPALIN SILNIKA ZI

BADANIE WPŁYWU DODATKU PANTHER 2 NA TOKSYCZNOŚĆ SPALIN SILNIKA ZI POLITECHNIKA OPOLSKA ZAKŁAD SAMOCHODÓW BADANIE WPŁYWU DODATKU PANTHER 2 NA TOKSYCZNOŚĆ SPALIN SILNIKA ZI WNIOSKI W świetle przeprowadzonych badań oraz zróżnicowanych i nie zawsze rzetelnych opinii producentów

Bardziej szczegółowo

EFEKTY EKSPLOATACYJNE SILNIKA SPALINOWEGO SMAROWANEGO PREPARATEM EKSPLOATACYJNYM O DZIAŁANIU CHEMICZNYM

EFEKTY EKSPLOATACYJNE SILNIKA SPALINOWEGO SMAROWANEGO PREPARATEM EKSPLOATACYJNYM O DZIAŁANIU CHEMICZNYM 1-2009 T R I B O L O G I A 77 Alicja LABER * EFEKTY EKSPLOATACYJNE SILNIKA SPALINOWEGO SMAROWANEGO PREPARATEM EKSPLOATACYJNYM O DZIAŁANIU CHEMICZNYM OPERATING EFFECTS OF AN INTERNAL COMBUSTION ENGINE LUBRICATED

Bardziej szczegółowo

KOMPOZYTY WIELKOCZĄSTECZKOWE W WĘZŁACH TARCIA MASZYN

KOMPOZYTY WIELKOCZĄSTECZKOWE W WĘZŁACH TARCIA MASZYN 2-2013 T R I B O L O G I A 81 Janusz Tytus JANECKI *, Jolanta DRABIK *, Zbigniew PAWELEC *, Marek WOLSZCZAK * KOMPOZYTY WIELKOCZĄSTECZKOWE W WĘZŁACH TARCIA MASZYN POLYMER COMPOSITES IN FRICTION PAIR MACHINE

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: RBM KW-s Punkty ECTS: 3. Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: RBM KW-s Punkty ECTS: 3. Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Nazwa modułu: Tribologia Rok akademicki: 2013/2014 Kod: RBM-2-109-KW-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Specjalność: Komputerowe wspomaganie

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE MATERIAŁÓW KOMPOZYTOWYCH ZAWIERAJĄCYCH WĘGIEL SZKLISTY

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE MATERIAŁÓW KOMPOZYTOWYCH ZAWIERAJĄCYCH WĘGIEL SZKLISTY 4-2011 T R I B O L O G I A 203 Jerzy MYALSKI * WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE MATERIAŁÓW KOMPOZYTOWYCH ZAWIERAJĄCYCH WĘGIEL SZKLISTY TRIBOLOGICAL PROPERTIES OF COMPOSITE MATERIALS CONTAINING GLASSY CARBON Słowa

Bardziej szczegółowo

Albert LEWANDOWSKI T R I B O L O G I A 67. Słowa kluczowe:

Albert LEWANDOWSKI T R I B O L O G I A 67. Słowa kluczowe: 4-2013 T R I B O L O G I A 67 Albert LEWANDOWSKI WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE ŻELIWA EN-GJSFP-500-7 NAGNIATANEGO W OBECNOŚCI PREPARATÓW EKSPLOATACYJNYCH NA BAZIE ŚRODKÓW SMARNYCH STAŁYCH I O DZIAŁANIU CHEMICZNYM

Bardziej szczegółowo

Łódź, maja 1997 r. WPŁYW RODZAJU DODATKU USZLACHETNIAJĄCEGO OLEJ NA PRZEBIEG PROCESU SAMOSMAROWANIA ŁOŻYSKA POROWATEGO

Łódź, maja 1997 r. WPŁYW RODZAJU DODATKU USZLACHETNIAJĄCEGO OLEJ NA PRZEBIEG PROCESU SAMOSMAROWANIA ŁOŻYSKA POROWATEGO PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź, 15-16 maja 1997 r. Tadeusz Kałdoński Wojskowa Akademia Techniczna WPŁYW RODZAJU DODATKU USZLACHETNIAJĄCEGO OLEJ NA PRZEBIEG PROCESU SAMOSMAROWANIA

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA BRĄZU SPIŻOWEGO CuSn4Zn7Pb6

MODYFIKACJA BRĄZU SPIŻOWEGO CuSn4Zn7Pb6 12/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA BRĄZU SPIŻOWEGO CuSn4Zn7Pb6

Bardziej szczegółowo

PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH. Łódź, maja 1997 r.

PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH. Łódź, maja 1997 r. PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź, 15-16 maja 1997 r. Stanisław LABER, Alicja LABER Politechnika Zielonogórska, Instytut Budowy i Eksploatacji Maszyn BADANIA WPŁYWU NIEKONWENCJONALNYCH

Bardziej szczegółowo

WPŁYW TEMPERATURY NA WARTOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA TARCIA SAMOCHODOWYCH HAMULCÓW CIERNYCH

WPŁYW TEMPERATURY NA WARTOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA TARCIA SAMOCHODOWYCH HAMULCÓW CIERNYCH ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2008 Seria: TRANSPORT z. 64 Nr kol. 1803 Marcin KRUPA WPŁYW TEMPERATURY NA WARTOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA TARCIA SAMOCHODOWYCH HAMULCÓW CIERNYCH Streszczenie. W artykule przedstawiono

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WPŁYWU RODZAJU STYKU W WĘŹLE ŚLIZGOWYM NA OCENĘ EFEKTYWNOŚCI SMAROWANIA

ANALIZA WPŁYWU RODZAJU STYKU W WĘŹLE ŚLIZGOWYM NA OCENĘ EFEKTYWNOŚCI SMAROWANIA 4-2012 T R I B O L O G I A 107 Stanisław KRAWIEC *, Michał KRAWIEC **, Tadeusz LEŚNIEWSKI * ANALIZA WPŁYWU RODZAJU STYKU W WĘŹLE ŚLIZGOWYM NA OCENĘ EFEKTYWNOŚCI SMAROWANIA AN ANALYSIS OF THE INFLUENCE

Bardziej szczegółowo

WPŁYW NAPEŁNIACZA METALICZNEGO NA PROCES SIECIOWANIA KOMPOZYTÓW EPOKSYDOWYCH ORAZ KSZTAŁTOWANIE ICH WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH

WPŁYW NAPEŁNIACZA METALICZNEGO NA PROCES SIECIOWANIA KOMPOZYTÓW EPOKSYDOWYCH ORAZ KSZTAŁTOWANIE ICH WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNYCH 2-2011 T R I B O L O G I A 101 Zbigniew PAWELEC *, Jarosław MOLENDA *, Marek WOLSZCZAK * WPŁYW NAPEŁNIACZA METALICZNEGO NA PROCES SIECIOWANIA KOMPOZYTÓW EPOKSYDOWYCH ORAZ KSZTAŁTOWANIE ICH WŁAŚCIWOŚCI

Bardziej szczegółowo

Badania tribologiczne dodatku MolySlip 2001G

Badania tribologiczne dodatku MolySlip 2001G INSTYTUT EKSPLOATACJI POJAZDÓW I MASZYN Badania tribologiczne dodatku MolySlip 2001G Wykonawcy pracy: dr inż. Jan Guzik kierujący pracą inż. Barbara Stachera mgr inż. Katarzyna Mrozowicz Radom 2008 r.

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie warstw powierzchniowych modyfikowanych borem w węzłach ciernych smarowanych olejami silnikowymi 3

Zastosowanie warstw powierzchniowych modyfikowanych borem w węzłach ciernych smarowanych olejami silnikowymi 3 Wojciech Szczypiński-Sala 1 Politechnika Krakowska w Krakowie Janusz Lubas 2 Politechnika Rzeszowska w Rzeszowie Zastosowanie warstw powierzchniowych modyfikowanych borem w węzłach ciernych smarowanych

Bardziej szczegółowo

OPORY TARCIA W RUCHU TOCZNO- -ŚLIZGOWYM WYBRANYCH POLIMERÓW W KONTAKCIE ZE STALĄ

OPORY TARCIA W RUCHU TOCZNO- -ŚLIZGOWYM WYBRANYCH POLIMERÓW W KONTAKCIE ZE STALĄ 4-2014 T R I B O L O G I A 63 Piotr KOWALEWSKI * OPORY TARCIA W RUCHU TOCZNO- -ŚLIZGOWYM WYBRANYCH POLIMERÓW W KONTAKCIE ZE STALĄ FRICTION RESISTANCE IN SLIDE/ROLL MOTION FOR CHOSEN POLYMERS AGAINST STEEL

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE TESTERA T-05 DO BADAŃ ZUŻYCIA

ZASTOSOWANIE TESTERA T-05 DO BADAŃ ZUŻYCIA 58/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 28-9386 ZASTOSOWANIE TESTERA T-5 DO BADAŃ ZUŻYCIA J. CYBO

Bardziej szczegółowo

WPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW EKSPLOATACYJNYCH NA ZUŻYCIE ELEMENTÓW SKOJARZENIA TOCZNO-ŚLIZGOWEGO W OBECNOŚCI PŁYNU

WPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW EKSPLOATACYJNYCH NA ZUŻYCIE ELEMENTÓW SKOJARZENIA TOCZNO-ŚLIZGOWEGO W OBECNOŚCI PŁYNU ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2008 Seria: TRANSPORT z. 64 Nr kol. 1803 Henryk BĄKOWSKI WPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW EKSPLOATACYJNYCH NA ZUŻYCIE ELEMENTÓW SKOJARZENIA TOCZNO-ŚLIZGOWEGO W OBECNOŚCI

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI TRYBOLOGICZNE POLIAMIDU MODYFIKOWANEGO NAPEŁNIACZEM METALICZNYM I GRAFITEM

WŁAŚCIWOŚCI TRYBOLOGICZNE POLIAMIDU MODYFIKOWANEGO NAPEŁNIACZEM METALICZNYM I GRAFITEM Błażej CHMIELNICKI 1), Jarosław KONIECZNY 2) 1) Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu Oddział Zamiejscowy Farb i Tworzyw w Gliwicach 2) Politechnika Śląska Instytut Materiałów

Bardziej szczegółowo

Badanie wpływu ujemnych temperatur na właściwości tribologiczne materiałów polimerowych

Badanie wpływu ujemnych temperatur na właściwości tribologiczne materiałów polimerowych Anita Ptak 1, Politechnika Wrocławska Badanie wpływu ujemnych temperatur na właściwości tribologiczne materiałów polimerowych 1 Wprowadzenie Rozwój nowych technologii powoduje wzrost zainteresowania wieloma

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE NA PRZEKROJU MODELOWEGO ODLEWU

ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE NA PRZEKROJU MODELOWEGO ODLEWU 35/9 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA

Bardziej szczegółowo

STATYCZNO-KINETYCZNE CHARAKTERYSTYKI TARCIOWE KOMPOZYTÓW POLIMEROWYCH ZAWIERAJĄCYCH ZDYSPERGOWANY POLITETRAFLUOROETYLEN

STATYCZNO-KINETYCZNE CHARAKTERYSTYKI TARCIOWE KOMPOZYTÓW POLIMEROWYCH ZAWIERAJĄCYCH ZDYSPERGOWANY POLITETRAFLUOROETYLEN 2-2015 T R I B O L O G I A 115 Zbigniew PAWELEC *, Piotr KOWALEWSKI ** STATYCZNO-KINETYCZNE CHARAKTERYSTYKI TARCIOWE KOMPOZYTÓW POLIMEROWYCH ZAWIERAJĄCYCH ZDYSPERGOWANY POLITETRAFLUOROETYLEN STATIC AND

Bardziej szczegółowo

A. PATEJUK 1 Instytut Materiałoznawstwa i Mechaniki Technicznej WAT Warszawa ul. S. Kaliskiego 2, Warszawa

A. PATEJUK 1 Instytut Materiałoznawstwa i Mechaniki Technicznej WAT Warszawa ul. S. Kaliskiego 2, Warszawa 56/4 Archives of Foundry, Year 22, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 22, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 WPŁYW CIŚNIENIA SPIEKANIA NA WŁAŚCIWOŚCI KOMPOZYTU Z OSNOWĄ ALUMINIOWĄ ZBROJONEGO

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ZUŻYCIA SKOJARZEŃ ŚLIZGOWYCH TYPU STAL ALUMINIUM SMAROWNYCH OLEJEM NAPĘDOWYM Z DODATKIEM RME

ANALIZA ZUŻYCIA SKOJARZEŃ ŚLIZGOWYCH TYPU STAL ALUMINIUM SMAROWNYCH OLEJEM NAPĘDOWYM Z DODATKIEM RME Inżynieria Rolnicza 1(99)/2008 ANALIZA ZUŻYCIA SKOJARZEŃ ŚLIZGOWYCH TYPU STAL ALUMINIUM SMAROWNYCH OLEJEM NAPĘDOWYM Z DODATKIEM RME Piotr Wanke, Bartłomiej Batko Instytut Inżynierii Rolniczej, Akademia

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA GEOMETRYCZNA POWIERZCHNI KOMPOZYTÓW ODLEWNICZYCH TYPU FeAl-Al 2 O 3 PO PRÓBACH TARCIA

STRUKTURA GEOMETRYCZNA POWIERZCHNI KOMPOZYTÓW ODLEWNICZYCH TYPU FeAl-Al 2 O 3 PO PRÓBACH TARCIA 60/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 STRUKTURA GEOMETRYCZNA POWIERZCHNI KOMPOZYTÓW ODLEWNICZYCH

Bardziej szczegółowo

WPŁYW MODYFIKACJI NA PRZEBIEG KRYSTALIZACJI, STRUKTURĘ I WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE BRĄZU CYNOWO-FOSFOROWEGO CuSn10P

WPŁYW MODYFIKACJI NA PRZEBIEG KRYSTALIZACJI, STRUKTURĘ I WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE BRĄZU CYNOWO-FOSFOROWEGO CuSn10P 17/9 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW MODYFIKACJI NA PRZEBIEG KRYSTALIZACJI, STRUKTURĘ I WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE

Bardziej szczegółowo

WPŁYW MAGNEZU I BIZMUTU NA MODYFIKACJĘ STOPU AlSi7 DODATKIEM AlSr10

WPŁYW MAGNEZU I BIZMUTU NA MODYFIKACJĘ STOPU AlSi7 DODATKIEM AlSr10 29/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW MAGNEZU I BIZMUTU NA MODYFIKACJĘ STOPU AlSi7 DODATKIEM AlSr10

Bardziej szczegółowo

KOMPOZYTY NA BAZIE ŻYWICY FENOLOWO- FORMALDEHYDOWEJ O ZADANYCH WŁAŚCIWOŚCIACH TRIBOELEKTRYCZNYCH

KOMPOZYTY NA BAZIE ŻYWICY FENOLOWO- FORMALDEHYDOWEJ O ZADANYCH WŁAŚCIWOŚCIACH TRIBOELEKTRYCZNYCH 4-2003 T R I B O L O G I A 173 Jacek GOSPODARCZYK, Ryszard MARCZAK* KOMPOZYTY NA BAZIE ŻYWICY FENOLOWO- FORMALDEHYDOWEJ O ZADANYCH WŁAŚCIWOŚCIACH TRIBOELEKTRYCZNYCH PHENOL FORMALDEHYDE BASED COMPOSITES

Bardziej szczegółowo

STATYCZNO-KINETYCZNE CHARAKTERYSTYKI TARCIA KOMPOZYTÓW POLIMEROWYCH PRZEZNACZONYCH DO REGENERACJI PROWADNIC OBRABIAREK

STATYCZNO-KINETYCZNE CHARAKTERYSTYKI TARCIA KOMPOZYTÓW POLIMEROWYCH PRZEZNACZONYCH DO REGENERACJI PROWADNIC OBRABIAREK 1-2014 T R I B O L O G I A 85 Zbigniew PAWELEC *, Piotr KOWALEWSKI ** STATYCZNO-KINETYCZNE CHARAKTERYSTYKI TARCIA KOMPOZYTÓW POLIMEROWYCH PRZEZNACZONYCH DO REGENERACJI PROWADNIC OBRABIAREK STATIC AND DYNAMIC

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁOWO-ENERGETYCZNE PODSTAWY KSZTAŁTOWANIA CHARAKTERYSTYK TRIBOLOGICZNYCH UKŁADU METAL-POLIMER

MATERIAŁOWO-ENERGETYCZNE PODSTAWY KSZTAŁTOWANIA CHARAKTERYSTYK TRIBOLOGICZNYCH UKŁADU METAL-POLIMER -9 T R I B O L O G I A 17 Jacek PRZEPIÓRKA *, Marian SZCZEREK ** MATERIAŁOWO-ENERGETYCZNE PODSTAWY KSZTAŁTOWANIA CHARAKTERYSTYK TRIBOLOGICZNYCH UKŁADU METAL-POLIMER MATERIAL-ENERGY FORMING PRINCIPLES FOR

Bardziej szczegółowo

WPŁYW NACISKU, PRĘDKOŚCI ŚLIZGANIA I TWARDOŚCI NA ZUŻYCIE PRZY SUCHYM TARCIU STALI NA OBRĘCZE KÓŁ KOLEJOWYCH

WPŁYW NACISKU, PRĘDKOŚCI ŚLIZGANIA I TWARDOŚCI NA ZUŻYCIE PRZY SUCHYM TARCIU STALI NA OBRĘCZE KÓŁ KOLEJOWYCH 4-2009 T R I B O L O G I A 267 Mirosław WITASZEK *, Kazimierz WITASZEK * WPŁYW NACISKU, PRĘDKOŚCI ŚLIZGANIA I TWARDOŚCI NA ZUŻYCIE PRZY SUCHYM TARCIU STALI NA OBRĘCZE KÓŁ KOLEJOWYCH THE INFLUENCE OF CONTACT

Bardziej szczegółowo

ROLA PRZECIWPRÓBEK W PROCESIE ZUŻYWANIA WĘZŁÓW TARCIA Z KOMPOZYTAMI ALUMINIOWYMI

ROLA PRZECIWPRÓBEK W PROCESIE ZUŻYWANIA WĘZŁÓW TARCIA Z KOMPOZYTAMI ALUMINIOWYMI KOMPOZYTY (COMPOSITES) 6(26)1 Dionizy Biało 1 Politechnika Warszawska, Wydział Mechatroniki, Instytut Inżynierii Precyzyjnej i Biomedycznej, ul. św. A. Boboli 8, 2-525 Warszawa ROLA PRZECIWPRÓBEK W PROCESIE

Bardziej szczegółowo

OLIGOMERY POLIURETANOWE JAKO MODYFIKATORY WŁAŚCIWOŚCI ŚLIZGOWYCH KOMPOZYTÓW POLIMEROWYCH

OLIGOMERY POLIURETANOWE JAKO MODYFIKATORY WŁAŚCIWOŚCI ŚLIZGOWYCH KOMPOZYTÓW POLIMEROWYCH 6-26 T R I B O L O G I A 91 Zbigniew PAWELEC *, Janusz DASIEWICZ * OLIGOMERY POLIURETANOWE JAKO MODYFIKATORY WŁAŚCIWOŚCI ŚLIZGOWYCH KOMPOZYTÓW POLIMEROWYCH POLYURETHANE OLIGOMERS AS MODIFIERS SLIDING PROPERTIES

Bardziej szczegółowo

PL 201347 B1. Politechnika Białostocka,Białystok,PL 29.07.2002 BUP 16/02. Roman Kaczyński,Białystok,PL Marek Jałbrzykowski,Wysokie Mazowieckie,PL

PL 201347 B1. Politechnika Białostocka,Białystok,PL 29.07.2002 BUP 16/02. Roman Kaczyński,Białystok,PL Marek Jałbrzykowski,Wysokie Mazowieckie,PL RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 201347 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 351999 (51) Int.Cl. G01N 3/56 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 04.02.2002

Bardziej szczegółowo

CZTEROKULOWA MASZYNA TARCIA ROZSZERZENIE MOŻLIWOŚCI BADAWCZYCH W WARUNKACH ZMIENNYCH OBCIĄŻEŃ

CZTEROKULOWA MASZYNA TARCIA ROZSZERZENIE MOŻLIWOŚCI BADAWCZYCH W WARUNKACH ZMIENNYCH OBCIĄŻEŃ Artur MACIĄG, Wiesław OLSZEWSKI, Jan GUZIK Politechnika Radomska, Wydział Mechaniczny CZTEROKULOWA MASZYNA TARCIA ROZSZERZENIE MOŻLIWOŚCI BADAWCZYCH W WARUNKACH ZMIENNYCH OBCIĄŻEŃ Słowa kluczowe Czterokulowa

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKI TRIBOLOGICZNE MATERIAŁÓW PRZEZNACZONYCH NA ELEMENTY ŁOŻYSK FOLIOWYCH

CHARAKTERYSTYKI TRIBOLOGICZNE MATERIAŁÓW PRZEZNACZONYCH NA ELEMENTY ŁOŻYSK FOLIOWYCH 4-2011 T R I B O L O G I A 53 MarcinCHMIELEWSKI *, AnitaMAŃKOWSKA-SNOPCZYŃSKA **, Katarzyna PIETRZAK *, Marian SZCZEREK **, ***, Jan WULCZYŃSKI ** CHARAKTERYSTYKI TRIBOLOGICZNE MATERIAŁÓW PRZEZNACZONYCH

Bardziej szczegółowo

OCENA WŁASNOŚCI SMARNYCH I TRIBOLOGICZNYCH OLEJU SILNIKOWEGO LOTOS DYNAMIC

OCENA WŁASNOŚCI SMARNYCH I TRIBOLOGICZNYCH OLEJU SILNIKOWEGO LOTOS DYNAMIC 3-2015 T R I B O L O G I A 89 Stanisław LABER *, Alicja LABER * OCENA WŁASNOŚCI SMARNYCH I TRIBOLOGICZNYCH OLEJU SILNIKOWEGO LOTOS DYNAMIC PROPERTY ASSESSMENT LUBRICANTS AND TRIBOLOGICAL LOTOS DYNAMIC

Bardziej szczegółowo

p ISSN TRIBOLOGIA 1/2018 Key words: Abstract

p ISSN TRIBOLOGIA 1/2018 Key words: Abstract p. 89 93 Wojciech PAWLAK *, Wojciech Wieleba *, Janusz Kluczyński **, Lucjan Śnieżek ** The influence of the addition of graphite on the tribological properties of polylactic (PLA) applied in 3D printing

Bardziej szczegółowo

WPŁYW WODY NA WŁAŚCIWOŚCI TARCIOWE POWŁOK DO REGENERACJI PODESZEW

WPŁYW WODY NA WŁAŚCIWOŚCI TARCIOWE POWŁOK DO REGENERACJI PODESZEW 6-2015 T R I B O L O G I A 165 Jan WULCZYŃSKI *, Jacek PRZEPIÓRKA **, Maciej Wlazło *** WPŁYW WODY NA WŁAŚCIWOŚCI TARCIOWE POWŁOK DO REGENERACJI PODESZEW THE INFLUENCE OF WATER ON THE TRIBOLOGICAL PROPERTIES

Bardziej szczegółowo