Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2012

Transkrypt

1 U C H W A Ł A Nr XIV/160 /11 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie: uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok Na podstawie art. 4 1 ust. 1, 2 i 5 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi /Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm./ u c h w a l a się, co następuje: 1. Uchwala się Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2012 dla Gminy Świebodzin stanowiący załącznik nr 1 do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Świebodzina. 3. Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem 1 stycznia 2012 r. Przewodniczący Rady Miejskiej Tomasz Olesiak

2 Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XIV/160 /2011 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 30 listopada 2011 r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2012 I. WPROWADZENIE Według Światowej Organizacji Zdrowia alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród kilkudziesięciu przebadanych czynników ryzyka dla zdrowia populacji, a ponad 60 rodzajów chorób i urazów ma związek z jego spoŝywaniem. Wśród róŝnych problemów społecznych i zdrowotnych w naszym kraju te związane ze spoŝywaniem alkoholu zajmują szczególne miejsce i są jednymi z trudniejszych do rozwiązania. Wynika to z ich róŝnorodności, rozmiarów, a takŝe kosztów społecznych i ekonomicznych. Na szkody związane ze spoŝywaniem alkoholu naraŝony jest kaŝdy człowiek, niezaleŝnie od tego, czy pije alkohol czy nie. Dlatego obecnie nie przypisuje się tych szkód wyłącznie alkoholikom i osobom pijącym alkohol, ale całej populacji. Termin problemy związane ze spoŝywaniem alkoholu oznacza całokształt negatywnych i równocześnie wielowymiarowych konsekwencji związanych z piciem alkoholu. Straty, szkody i koszty ponoszą jednostki, rodziny, społeczność lokalna i całe społeczeństwo. Główne problemy alkoholowe wymieniane w opracowaniach dotyczących tej tematyki, to: szkody zdrowotne i rozwojowe występujące u osób niepełnoletnich, szkody zdrowotne spowodowane piciem alkoholu przez osoby dorosłe, uszkodzenia zdrowia związane z uzaleŝnieniem od alkoholu, zaburzenia Ŝycia rodzinnego, w tym zjawisko przemocy, naruszenia prawa spowodowane przez osoby nietrzeźwe, naruszenia prawa przez osoby zajmujące się sprzedaŝą napojów alkoholowych, społeczne szkody ekonomiczne. Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzaleŝnionych od alkoholu, zgodnie z zapisami ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r., naleŝy do zadań własnych gminy. Realizacja tych zadań powinna być prowadzona w postaci gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, uchwalanego corocznie przez radę miejską, a wykonuje się je, w szczególności poprzez: 1) tworzenie warunków sprzyjających realizacji potrzeb, których zaspokojenie motywuje powstrzymywanie się od spoŝywania alkoholu, 2) działalność wychowawczą i informacyjną, 3) leczenie, rehabilitację i reintegrację osób uzaleŝnionych od alkoholu, 4) zapobieganie negatywnym następstwom naduŝywania alkoholu i ich usuwanie, 5) przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, 6) ograniczanie dostępności alkoholu. 1

3 Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Gminy Świebodzin na rok 2012, zwany dalej Programem, został opracowany w oparciu o wyŝej powołaną ustawę, Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata oraz biuletyn Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pt. Rekomendacje do realizowania i finansowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w 2011 roku. Zaproponowane w nim działania są kontynuacją i rozwinięciem działań z poprzednich lat i opierają się na wcześniejszych doświadczeniach i sprawdzonych metodach. Program jest częścią Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata (uchwała Nr XI/138/07 Rady Miejskiej w Świebodzinie z dnia 29 sierpnia 2007 r.) i realizuje cel strategiczny nr 4.3. Łagodzenie skutków patologii społecznej. Problemy wynikające z naduŝywania i uzaleŝnienia od alkoholu dotykają swoimi skutkami całą społeczność, dlatego Program jest skierowany do wszystkich mieszkańców Gminy Świebodzin, a nie tylko tych, którzy w Ŝyciu prywatnym lub zawodowym z tymi problemami się spotykają. II. STAN PROBLEMÓW ZWIĄZANYCH Z NADUśYWANIEM ALKOHOLU A. Z informacji przekazanych z Izby Wytrzeźwień w Raculi wynika, Ŝe w 2010 r. do Izby funkcjonariusze KP Policji w Świebodzinie doprowadzili 476 osób, z tego 360 było mieszkańcami miasta i gminy Świebodzin. Z tej liczby 336 osób to męŝczyźni, 25 kobiety i 1 osoba małoletnia. Ponadto 45 osób to sprawcy przemocy domowej. W 2009 do Izby doprowadzono 345 osób, z tego 245 było mieszkańcami miasta i gminy Świebodzin. W 2010 r. do Całodobowego Oddziału Terapii UzaleŜnień od Alkoholu w szpitalu w Ciborzu przyjęto 16 osób z terenu gminy Świebodzin. W 2009 r. tych osób było 21. W 2010 r. Ośrodek Pomocy Społecznej, na ogólną liczbę 723 rodzin korzystających z jego pomocy, z powodu uzaleŝnienia od alkoholu co najmniej 1 członka rodziny udzielił pomocy 106 rodzinom. W 2008 r. tych rodzin było 57, a w 2009 r. 65. W Punkcie Interwencji Kryzysowej w 2010 r. przyjęto łącznie 129 osób, którym udzielono 286 porad, w tym 31 dotyczących przemocy domowej, a 47 dotyczących alkoholizmu w rodzinie. W Punkcie Konsultacyjnym dla Osób UzaleŜnionych przyjęto łącznie 313 osób. W zajęciach terapeutycznych prowadzonych w Centrum Profilaktyki UzaleŜnień uczestniczyło 63 osoby skierowane przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. B. W 2007 r., w związku z realizacją ogólnopolskiej kampanii profilaktycznej Zachowaj Trzeźwy Umysł, wśród populacji uczniów klas V szkół podstawowych oraz uczniów klas II gimnazjów przeprowadzono badania diagnostyczne celem poznania problemów związanych z uŝywaniem alkoholu. Wyniki zostały opracowane przez organizatora kampanii. Opracowano wyniki ankiet wypełnionych przez: - 59 uczniów klas V wszystkich szkół podstawowych tj. 15,82 %, - 70 uczniów II klas gimnazjów nr 1 i 3 tj. 17,11 %. 2

4 Wypowiedzi uczniów pogrupowano według następujących zagadnień: - poziom świadomości dotyczący spoŝywania alkoholu w środowisku rówieśniczym, - własne zachowania i sytuacje związane z uŝywaniem alkoholu, - podglądy na temat alkoholu. Niektóre wyniki badania: - 32,20 % uczniów klas V szkół podstawowych oraz 77,14 uczniów klas II gimnazjum przyznało, Ŝe piło alkohol, natomiast odpowiednio 67,80 % i 84,29% twierdziło, Ŝe ich koledzy piją alkohol, - 25,42% uczniów klas V twierdziło, Ŝe pijąc piwo nie moŝna się uzaleŝnić od alkoholu, a 12,86 % gimnazjalistów uwaŝało, Ŝe piwo nie jest napojem alkoholowym, - 13,56 % uczniów klas V uwaŝało, Ŝe picie alkoholu w wieku 12 lat nie jest niebezpieczne, - 22,03 % tych uczniów twierdziło, Ŝe w ich rodzinach są osoby, które naduŝywają alkoholu, - 8,57 % gimnazjalistów twierdziło, Ŝe w ich rodzinach alkohol pije się często. PowyŜsze dane oraz ogólnopolskie badania przeprowadzane przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pokazują, Ŝe Gmina Świebodzin powinna prowadzić szerokie działania zmierzające do ograniczania problemów związanych z alkoholem. III. ZASOBY GMINNE UMOśLIWIAJĄCE PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ I NAPRAWCZEJ Na terenie gminy Świebodzin znajdują się: - Centrum Profilaktyki UzaleŜnień, a przy nim: - Punkt Konsultacyjny dla Osób UzaleŜnionych - Punkt Interwencji Kryzysowej - świetlica środowiskowa (Świetlica Inicjatyw Twórczych) - Ośrodek Pomocy Społecznej, a przy nim świetlica środowiskowa - szkoły podstawowe - szkoły gimnazjalne - świetlice wiejskie - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie - zespoły szkół zawodowych i średnich - Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy - szpital ogólny - gabinety i zespoły lekarzy rodzinnych oraz działają następujące organizacje i podmioty profilaktyczne: - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - Stowarzyszenie Klub Abstynenta "Świeboda" - grupy AA - grupa Al-anon (osoby współuzaleŝnione) - grupa NA (anonimowi narkomani) 3

5 IV. CELE PROGRAMU Strategicznym celem Programu jest OGRANICZENIE WYSTĘPUJĄCYCH NA TERENIE GMINY ŚWIEBODZIN NEGATYWNYCH SKUTKÓW SPOŁECZNYCH BĘDĄCYCH WYNIKIEM NADUśYWANIA ALKOHOLU ORAZ UZALEśNIENIA OD ALKOHOLU. Celami operacyjnymi są: 1. Ograniczenie skali występowania ryzykownych zachowań u dzieci i młodzieŝy poprzez realizację szerokich działań edukacyjnych i profilaktycznych. 2. Zmniejszanie rozmiarów szkód zdrowotnych, psychologicznych i społecznych spowodowanych naduŝywaniem alkoholu i przemocą w rodzinie poprzez zapewnienie mieszkańcom Gminy Świebodzin moŝliwości uzyskania wsparcia oraz profesjonalnej pomocy w rozwiązywaniu problemów. 3. Zmiana postaw społecznych wobec picia alkoholu przez dzieci i młodzieŝ oraz upijanie się dorosłych poprzez prowadzenie działalności edukacyjnej w zakresie informowania o konsekwencjach naduŝywania alkoholu oraz promocji zdrowego stylu Ŝycia. 4. Zwiększenie kompetencji pracowników oświaty, pomocy społecznej i innych, którzy pracują z dziećmi i młodzieŝą oraz zawodowo spotykają się z problemami związanymi z naduŝywaniem alkoholu oraz przemocą. WyŜej wymienione cele będą realizowane poprzez zadania i działania wymienione w następnej części Programu. V. ZADANIA I SPOSOBY REALIZACJI ZADANIE 1. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. 1) Kontynuacja działalności Punktu Interwencji Kryzysowej przy Centrum Profilaktyki UzaleŜnień, do którego zadań naleŝy: - informowanie o prawach oraz moŝliwościach uzyskania pomocy, edukacja, - pomoc psychologiczna dla osób w kryzysie, - opracowanie procedur postępowania, wspieranie w działaniu, - inicjowanie interwencji w przypadku diagnozy przemocy domowej, dyŝury w godzinach popołudniowych pełnić będą specjaliści. 2) Realizacja zajęć terapeutycznych dla dzieci z rodzin alkoholowych w świetlicach środowiskowych. 3) Zajęcia terapeutyczne dla osób współuzaleŝnionych i ofiar przemocy domowej, prowadzone przez specjalistów. 4) Zajęcia socjoterapeutyczne realizowane we wszystkich szkołach podstawowych i gimnazjach Gminy przez nauczycieli tych szkół, którzy odbyli stosowne szkolenie. 5) Organizacja narad i konferencji poświęconych problematyce przemocy domowej. 6) Organizowanie i finansowanie konsultacji i szkoleń dla osób udzielających pomocy dzieciom i dorosłym z rodzin z problemem alkoholowym. 4

6 ZADANIE 2. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii. 1) Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej dla dzieci, młodzieŝy i dorosłych: a) realizacja wybranych zajęć i programów profilaktycznych dla uczniów w szkołach oraz działania o charakterze edukacyjnym przeznaczone dla rodziców, b) prowadzenie świetlic środowiskowych z zajęciami rozwijającymi i profilaktycznymi przy Centrum Profilaktyki UzaleŜnień i Ośrodku Pomocy Społecznej w Świebodzinie, w tym organizacja wycieczek, imprez kulturalnych i sportowych, spotkań integracyjnych oraz zakupy materiałowe potrzebne do prowadzenia tej działalności, c) prowadzenie zajęć edukacyjnych, profilaktycznych, integracyjnych i rekreacyjnych dla dzieci i młodzieŝy w świetlicach wiejskich, w tym organizacja imprez kulturalnych i sportowych oraz wycieczek, a takŝe zakupy materiałowe potrzebne do organizacji i prowadzenia tych zajęć, d) organizacja konkursów profilaktycznych: - konkurs wiedzy o uzaleŝnieniach dla uczniów klas V szkół podstawowych, - konkurs na przedsięwzięcie profilaktyczne dla uczniów klas VI szkół podstawowych, nagrodą dla laureatów obu konkursów będzie trzydniowa wycieczka z programem edukacyjno-profilaktycznym, e) organizacja, w okresie ferii zimowych i wakacji, zajęć edukacyjnych i profilaktycznych dla uczniów szkół gminnych - uczestników wytypują dyrekcje szkół, f) udział w ogólnopolskiej kampanii profilaktycznej pn. Zachowaj Trzeźwy Umysł, w tym zakup materiałów edukacyjnych, organizacja konkursów w szkołach oraz organizacja imprez sportowo - kulturalnych, g) realizacja spektakli profilaktycznych dla uczniów zerówek i klas I-III oraz koncertów profilaktycznych dla młodzieŝy. 2) Prowadzenie działalności informacyjnej, edukacyjnej i szkoleniowej dla osób pracujących z dziećmi i młodzieŝą oraz osób, które zawodowo spotykają się z problemami alkoholowymi i przemocy w rodzinie, w tym: a) spotkania konsultacyjne i szkoleniowe realizatorów zajęć w szkołach i innych placówkach, b) udział profilaktyków i terapeutów w radach pedagogicznych w szkołach, c) organizacja szkoleń związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów uzaleŝnień, d) organizacja konferencji i narad dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. 3) Otwarta działalność informacyjna i edukacyjna: a) rozpowszechnianie materiałów edukacyjnych (ulotki, broszury, plakaty, tablice informacyjne) z przeznaczeniem do szkół, placówek słuŝby zdrowia i róŝnych instytucji, b) współpraca z lokalnymi mediami. 4) Szkolenia dla członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Pełnomocnika Burmistrza d/s UzaleŜnień. 5

7 ZADANIE 3. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzaleŝnionych od alkoholu. 1) Kontynuacja działalności CENTRUM PROFILAKTYKI UZALEśNIEŃ przy ul. Bramkowej 2 w Świebodzinie, w skład którego wchodzą: a) Punkt Konsultacyjny dla Osób UzaleŜnionych, do którego zadań naleŝy: - motywowanie osób uzaleŝnionych oraz współuzaleŝnionych do podjęcia psychoterapii w zakładach lecznictwa odwykowego, kierowanie do leczenia specjalistycznego, - motywowanie osób pijących ryzykownie i szkodliwie, ale nieuzaleŝnionych do zmiany wzoru picia, - udzielanie wsparcia osobom po zakończeniu leczenia odwykowego, - rozpoznanie zjawiska przemocy domowej, udzielenie stosownego wsparcia i informacji o moŝliwościach uzyskania pomocy i powstrzymania przemocy, - informowanie o ruchach samopomocowych, - poradnictwo dla członków rodzin z problemami uzaleŝnień, dyŝury w godzinach popołudniowych pełnić będą specjaliści terapii uzaleŝnień, b) Punkt konsultacyjny dla młodzieŝy działający wg potrzeb w godzinach przedpołudniowych, współpracujący ze szkołami, 2) Zajęcia terapeutyczne dla osób zagroŝonych uzaleŝnieniem i uzaleŝnionych od alkoholu, w tym skierowanych przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, prowadzone przez specjalistów. 3) Terapeutyczne zajęcia wspierające dla osób, które ukończyły podstawowy program terapii, prowadzone przez specjalistów. ZADANIE 4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych słuŝącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. 1) Zapewnienie stowarzyszeniu Klub Abstynenta Świeboda oraz grupom samopomocowym korzystania nieodpłatnie z pomieszczeń Centrum Profilaktyki UzaleŜnień. 2) Opłacenie członkom Klubu Abstynenta szkoleń dotyczących profilaktyki, rozwiązywania problemów alkoholowych oraz rozwijania działalności klubowej i samopomocowej. ZADANIE 5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszaniem przepisów określonych w art i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarŝyciela publicznego. 6

8 1) Kontrola przestrzegania przez przedsiębiorców prowadzących sprzedaŝ napojów alkoholowych przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 2) Kontrola przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwoleń na sprzedaŝ napojów alkoholowych przeprowadzana przez członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 3) Informowanie podmiotów gospodarczych prowadzących sprzedaŝ napojów alkoholowych o przepisach dotyczących reklamy napojów alkoholowych. ZADANIE 6. Współpraca z instytucjami i organizacjami zajmującymi się edukacją, profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych i przemocy 1) Organizacja i udział w spotkaniach z komisjami rozwiązywania problemów alkoholowych z terenu powiatu świebodzińskiego i innymi w celu wymiany doświadczeń i realizacji wspólnych przedsięwzięć. 2) Współpraca ze Starostwem Powiatowym wspólne prowadzenie Punktu Interwencji Kryzysowej oraz Punktu Konsultacyjnego dla Osób UzaleŜnionych, a takŝe edukacyjnych zajęć dla młodzieŝy. 3) Współpraca z innymi jednostkami zajmującymi się działalnością związaną z profilaktyką uzaleŝnień, rozwiązywaniem problemów alkoholowych i przemocy. VI. DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO OGRANICZANIA DOSTĘPNOŚCI ALKOHOLU. 1. Kontrola zasad sprzedaŝy napojów alkoholowych, przede wszystkim zakazu sprzedaŝy alkoholu osobom niepełnoletnim. 2. Kontrola przestrzegania zakazu spoŝywania napojów alkoholowych w miejscach publicznych - współpraca z Policją. 3. Informowanie i edukowanie podmiotów gospodarczych korzystających z zezwoleń na sprzedaŝ napojów alkoholowych o zasadach obowiązujących przy sprzedaŝy napojów alkoholowych ze szczególnym uwzględnieniem zakazu sprzedaŝy alkoholu nieletnim. 4. Utrzymywanie sieci placówek handlowych prowadzących sprzedaŝ i podawanie napojów alkoholowych na poziomie liczby punktów sprzedaŝy napojów alkoholowych określonych uchwałą Rady Miejskiej. VII. ZASADY WYNAGRADZANIA CZŁONKÓW GMINNEJ KOMISJI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH 1. Członkowie komisji otrzymują wynagrodzenie za udział w całym posiedzeniu w wysokości 90,00 zł brutto dla przewodniczącego komisji i 70,00 zł brutto dla pozostałych członków komisji. 7

9 2. Podstawą do stwierdzenia obecności członka komisji na posiedzeniu jest lista obecności podpisana przez obecnych z chwilą rozpoczęcia posiedzenia i z końcem posiedzenia. 3. Pełnomocnik Burmistrza ds. UzaleŜnień sprawdza listy pod względem merytorycznej poprawności i zatwierdza do wypłaty. VIII. FINANSOWANIE PROGRAMU Gmina Świebodzin sfinansuje wszystkie wymienione w Programie zadania ze środków finansowych pochodzących z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaŝ napojów alkoholowych zgodnie z ustawą o finansach publicznych. Na realizację przewidziano środki w wysokości ,00 zł IX. ZAKOŃCZENIE 1. Wszystkie wymienione działania i zadania są pozytywnie zaopiniowane przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 2. Bezpośrednio za realizację, koordynację i wykonanie Programu odpowiada Pełnomocnik Burmistrza d/s UzaleŜnień, który otrzymuje wynagrodzenie pochodzące ze środków funduszu przeciwalkoholowego. 3. Monitorowanie Programu odbywać się będzie w oparciu o sprawozdania podmiotów uczestniczących w realizacji poszczególnych zadań, które przekazywane będą Pełnomocnikowi Burmistrza ds. UzaleŜnień. Sprawozdania uwzględniać będą m.in. następujące wskaźniki: - liczba dzieci i młodzieŝy uczestniczącej w róŝnych zajęciach oraz działaniach edukacyjnych i profilaktycznych, - liczba osób uczestniczących w zajęciach terapeutycznych, - liczba osób korzystających z pomocy specjalistów, - liczba osób uczestniczących w działaniach edukacyjnych podnoszących ich umiejętności zawodowe w zakresie profilaktyki uzaleŝnień i przeciwdziałaniu przemocy, - liczba osób przyjętych przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, - liczba kontroli podmiotów sprzedających napoje alkoholowe. 8