Źródło: Alcohol Alert, nr: 66, lipiec 2005, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism.
|
|
- Weronika Wrona
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 tłum. Magdalena Prokop Rok: 2005 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: Źródło: Alcohol Alert, nr: 66, lipiec 2005, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. W odróżnieniu od tradycyjnego sposobu leczenia alkoholizmu, które skupione jest na pomaganiu osobom uzależnionym od alkoholu, krótkie interwencje - sesje poradnictwa psychologicznego, tzw. counselling - są dostosowane do osób, które nadużywają alkoholu lub których nawyki związane z piciem powodują szkody zdrowotne. W przeciwieństwie do tradycyjnego leczenia uzależnienia od alkoholu, trwającego wiele tygodni lub miesięcy, krótkie interwencje nie zajmują wiele czasu. Cele krótkich interwencji różnią się od celów leczenia uzależnienia od alkoholu. Ogólnie rzecz biorąc, krótkie interwencje mają na celu raczej doprowadzenie do zmniejszenia spożycia alkoholu przez daną osobę oraz wyeliminowanie niebezpiecznych zachowań związanych z piciem (takich jak np. picie napadowe¹) niż całkowite powstrzymanie się od picia - chociaż w szczególnych przypadkach abstynencja może być wskazana [1]. Redukowanie ilości spożywanego alkoholu lub zmiana szkodliwych wzorców picia przyczynia się do zmniejszenia negatywnych następstw nadużywania alkoholu, takich jak: choroby odalkoholowe, obrażenia ciała, przemoc domowa, wypadki samochodowe, aresztowania, uszkodzenia rozwijającego się płodu. Pytanie o to, czym dokładnie jest "krótka interwencja", pozostaje kwestią dyskusyjną [2]. Na ogół krótkie interwencje polegają na jednej lub czterech krótkich sesjach doradztwa psychologicznego, prowadzonych przez przeszkolonego specjalistę (np. lekarza, psychologa, pracownika opieki społecznej). Moyer i współpracownicy [2], po zapoznaniu się z 34 różnymi badaniami, doszli do wniosku, że osoby, które brały udział w krótkiej interwencji przy okazji innego leczenia, bardziej ograniczyły spożycie alkoholu niż osoby z grup kontrolnych, które nie miały takiej sposobności. Pacjenci dotknięci alkoholizmem w równym stopniu zmniejszali spożycie alkoholu, niezależnie od tego czy poddali się krótkiej interwencji czy też rozszerzonemu leczeniu (obejmującemu pięć lub więcej sesji). Wyniki tych badań wskazują na to, że krótka interwencja może być skutecznym sposobem ograniczania spożycia alkoholu, szczególnie wśród młodych ludzi, nie mających poważnych problemów związanych z piciem, które wymagałyby intensywniejszego leczenia. Wybór odpowiedniego typu interwencji zależy od pacjenta - to znaczy, od tego, na ile poważne są jego problemy z alkoholem, oraz od tego, czy pali papierosy lub zażywa inne substancje 1 / 12
2 psychoaktywne, lub czy ma kłopoty ze zdrowiem fizycznym bądź psychicznym. Rodzaj interwencji zależy również od placówki medycznej, umiejętności lekarza oraz ograniczeń czasowych. Krótka interwencja zazwyczaj polega na przekazaniu informacji zwrotnych (personal feedback) pacjentowi oraz udzieleniu porady, opartych na ocenie zagrożenia pacjenta związanego ze szkodliwym używaniem alkoholu. Często samo dostarczenie informacji zwrotnych wystarcza do tego, aby zachęcić pacjenta z grupy ryzyka do ograniczenia ilości spożywanego alkoholu [1]. Krótkie interwencje mogą opierać się na podejściach - takich jak rozmowa motywująca - które mają na celu nakłonienie ludzi przejawiających opór do zmniejszenia spożycia alkoholu lub przekonanie osób, które nie wierzą, że ich picie jest szkodliwe bądź ryzykowne. Rozmowa motywująca [3] polega na zachęcaniu pacjentów do podjęcia decyzji o zmianie zachowania raczej poprzez empatię i życzliwość niż metodą konfrontacji. Lekarze mogą również wspierać pacjentów, pomagając im ustalić konkretne cele oraz kształtować umiejętności potrzebne do zmiany zachowania związanego z piciem. Badanie przesiewowe - krok pierwszy Osoby, które mogłyby skorzystać z krótkich interwencji, mogą zostać zidentyfikowane w czasie rutynowych badań diagnostycznych, takich jak wizyta u lekarza pierwszego kontaktu. Istnieją wystandaryzowane narzędzia przesiewowe, przeznaczone do wykrywania zaburzeń spowodowanych spożywaniem alkoholu. Rzadziej się zdarza, że takie osoby są wyłaniane podczas pobytu w szpitalu, gdy testy laboratoryjne wskazują na chorobę odalkoholową (taką jak np. schorzenia wątroby). Badanie przesiewowe może zostać przeprowadzone również po aresztowaniu z powodu prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu, jak i podczas wizyty na ostrym dyżurze spowodowanej obrażeniami wywoływanymi nadużywaniem substancji alkoholowych. Badania przesiewowe mogą być także przeprowadzane przez lekarzy specjalistów. Ciężarne pacjentki w przypadku pozytywnego wyniku uzyskanego w takim badaniu mogłyby od razu skorzystać z krótkiej interwencji podczas wizyty u ginekologa położnika. Dzięki tym procedurom ewaluacyjnym lekarze oraz inne osoby przeprowadzające krótkie interwencje mogą pomagać osobom szczególnie podatnym na tego typu oddziaływania terapeutyczne, nakłaniając je do zmiany nawyków związanych z piciem (więcej informacji na temat badań przesiewowych można znaleźć w Alcohol Alert Nr 65, "Screening for alcohol problems", artykuł w polskim tłumaczeniu pt. "Narzędzia stosowane w badaniach przesiewowych dotyczących problemów alkoholowych"). Stosowanie interwencji Udział w terapii ukierunkowanej na radzenie sobie z problemami związanymi z alkoholem może być kłopotliwy oraz stygmatyzujący. Może zabierać czas przeznaczony na pracę lub rodzinne obowiązki. Krótka interwencja daje zaś pacjentowi możliwość uzyskania pomocy w przyjaznych i komfortowych warunkach. Ponieważ trwa krótko, możne stać się jednym z elementów oddziaływań medycznych. Co więcej, takie podejście wiąże się z niższymi kosztami w porównaniu z bardziej specjalistycznym leczeniem odwykowym [1]. Zazwyczaj osobą przeprowadzającą krótką interwencję jest pracownik służby zdrowia, któremu pacjent może zaufać lub z którym pacjent czuje się swobodnie. Osobą taką może być lekarz, pielęgniarka lub asystent lekarza w placówce podstawowej opieki zdrowotnej, a także 2 / 12
3 pielęgniarka bądź asystent lekarza na oddziale szpitalnym [1]. Podczas krótkiej interwencji można przekazać pacjentowi dodatkowe pomoce w postaci broszur, podręczników lub zeszytów z ćwiczeniami, które mają wspomagać stosowane w czasie sesji strategie. Osoby przeprowadzające tę formę terapii mogą później kontynuować rozpoczęty proces leczenia, osobiście bądź za pośrednictwem poczty elektronicznej, dostarczając dodatkowych informacji oraz motywując pacjenta do realizowania celów wyznaczonych podczas pierwszego spotkania. Jeśli krótka interwencja nie motywuje pacjenta do zredukowania spożycia alkoholu, specjaliści mogą zalecić intensywniejsze leczenie. Dzięki nowym technologiom komputerowym można rozwiązać wiele problemów, które wiążą się z przeprowadzaniem krótkich interwencji, takich jak: brak czasu, udział w dodatkowych szkoleniach pozwalających swobodnie wykonywać tę pracę, zbyt duże koszty. Pacjenci mogą być zachęcani do korzystania z programów komputerowych w poczekalni lub w domu bądź do poddania się interwencji za pośrednictwem Internetu, który zapewnia prywatność oraz możliwość skorzystania z pomocy o każdej porze [4, 5]. Innym narzędziem, które mogłoby umożliwić stosowanie interwencji jest video doctor technology. Jest to interaktywny program komputerowy, w którym aktor grający lekarza zadaje pytania na temat zdrowia. Pilotażowe wyniki dotyczące działania programu wskazują na to, że choć jego użytkownicy deklarowali, iż woleliby osobiście rozmawiać z lekarzem, to jednak pozytywnie odbierali taką "wirtualną" interwencję lekarską, dostępną nawet dla tych, którzy nie mają dużego doświadczenia w pracy z komputerem [6]. OD BADAŃ DO PRAKTYKI Badania wykazują, że krótkie interwencje mogą wpłynąć na zmniejszenie spożycia alkoholu, zarówno w przypadku młodych dorosłych, jak i osób w średnim wieku, kobiet i mężczyzn [7]. Interwencje polegające na powtarzających się spotkaniach są na ogół bardziej skuteczne niż pojedyncza interwencja [7]. Z przeglądu badań wynika, że uczestnicy takich interwencji zredukowali picie średnio o 13 do 34 % w porównaniu z grupą kontrolną [8]. Co więcej, ostatnie analizy wskazują na to, że krótkie interwencje mogą obniżyć wskaźnik umieralności wśród osób mających problem z piciem o około % [9]. Poniżej opisano zastosowanie krótkich interwencji w różnych rodzajach placówek opieki zdrowotnej. Chociaż podstawowy zakres interwencji może być podobny, trzeba jednak pamiętać o specyficznych kryteriach dostosowywania typu interwencji do różnych grup docelowych. Podstawowa opieka zdrowotna W jednym z badań około 20% pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej zadeklarowało poziom spożycia alkoholu przekraczający limit określony przez National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism [10]. Dzięki krótkim interwencjom, pracownicy służby zdrowia mogą pomagać pacjentom, którzy tego potrzebują. Krótka interwencja w ramach podstawowej opieki zdrowotnej może być krótką i prostą rozmową, polegającą na kilku pytaniach i odpowiedziach lub bardziej złożoną procedurą, w 3 / 12
4 której musi wziąć udział specjalista od uzależnień [11, 12]. Lekarze, którzy mają ograniczony czas, wolą stosować interwencję w podstawowym zakresie wobec wszystkich pacjentów, przekraczających dozwolone dawki alkoholu. Pacjenci, w przypadku których podstawowa interwencja okazuje się niewystarczająca, w czasie kolejnej wizyty mogą odbyć konsultację ze specjalistą od uzależnień. W podstawowym zakresie, krótka interwencja polega na jednym lub dwóch prostych stwierdzeniach. Pracownik służby zdrowia mówi, że jest zaniepokojony nadmiernym piciem pacjenta, które może doprowadzić do problemów związanych z alkoholem. Następnie radzi pacjentowi ograniczyć picie lub powstrzymać się od spożywania alkoholu w ogóle. Inny rodzaj krótkiej interwencji, zbadany dogłębnie w ramach projektu TrEAT (Trial for Early Alcohol Treatment, badanie kliniczne o szerokim zasięgu przeprowadzone w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej), polega na odbywających się w odstępie miesiąca dwóch krótkich indywidualnych sesjach oraz następujących dwa tygodnie po każdej sesji rozmowach telefonicznych. Pacjenci uczestniczący w tego rodzaju terapii redukowali ilość spożywanego alkoholu, przez mniejszą ilość czasu byli hospitalizowani oraz odbywali mniej wizyt na ostrym dyżurze w porównaniu z pacjentami z grupy kontrolnej. Taka interwencja może być szczególnie przydatna w przypadku pacjentów doświadczających problemów związanych z alkoholem, którzy niekoniecznie potrzebują konsultacji ze specjalistą od uzależnień i nie muszą całkowicie powstrzymywać się od picia. Ten rodzaj interwencji okazał się skuteczny nawet po upływie czterech lat [13]. Pacjenci przejawiający wyraźne objawy nadużywania bądź uzależnienia od alkoholu również mogą skorzystać z krótkich interwencji w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Kluczowym elementem tego typu interwencji jest konsultacja ze specjalistą od leczenia alkoholizmu. Takie interwencje są zazwyczaj intensywniejsze, a ich celem jest abstynencja, a nie tylko zredukowanie picia [11]. Pomimo niezbitych dowodów na to, że krótkie interwencje są przydatne w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, nie są rutynową praktyką. Jedno z badań przeprowadzonych na lekarzach podstawowej opieki medycznej dowiodło, że choć większość z nich (88%) deklarowała zadawanie pytań pacjentom na temat użycia alkoholu, tylko 13% stosowało standardowe narzędzia przesiewowe [14]. Badanie przeprowadzone na pacjentach korzystających z podstawowej opieki zdrowotnej wykazało, że w przypadku ponad 50% z nich lekarz pierwszego kontaktu nie podjął żadnego działania związanego z nadużywaniem przez nich substancji psychoaktywnych; 43% zaś zadeklarowało, że lekarz nigdy nie diagnozował ich stanu zdrowia w tym zakresie [15]. Zaproponowano wiele strategii mających na celu pomoc lekarzom w stosowaniu badań przesiewowych oraz krótkich interwencji podczas praktyki lekarskiej, takich jak: grupy edukacyjne mające na celu kształtowanie umiejętności odgrywania ról i stosowania innych technik doradztwa psychologicznego [16], strategie ukierunkowane na dostarczanie informacji zwrotnych dotyczących wykonywanej pracy [17], treningi dla pracowników przychodni [18,19]; finansowe zachęty dla personelu [17]; treningi prowadzone przez ekspertów [21]. 4 / 12
5 Ostry dyżur Aż 31% wszystkich pacjentów przyjętych na ostry dyżur oraz 50% pacjentów z poważnymi obrażeniami (np. pacjentów, którzy wymagają hospitalizacji, na ogół na oddziale intensywnej terapii) uzyskuje pozytywny wynik w czasie badania przesiewowego wykrywającego problemy związane z alkoholem [22]. Młodzi dorośli częściej szukają pomocy na ostrym dyżurze². Pacjenci ci zazwyczaj nie są ubezpieczeni, a ostry dyżur jest pierwszym miejscem, do którego zgłaszają się po pomoc [23]. W Stanach Zjednoczonych młodzi dorośli również częściej niż inni piją w sposób napadowy i ryzykowny [24], co sprawia, że są oni szczególnie narażeni na obrażenia spowodowane piciem alkoholu, często związane z prowadzeniem pojazdu. Zgodnie z National Household Survey on Drug Abuse z 2001 roku [25], 3 miliony osób w wieku od 16 do 20 lat co najmniej raz w roku poprzedzającym badanie prowadziło pojazd pod wpływem alkoholu, w tym 600 tysięcy 16- i 17-latków. Wypadki samochodowe są główną przyczyną śmierci osób w wieku od 1. do 35. roku życia [26]. Chafetz i współpracownicy [27] jako pierwsi wypowiedzieli się na temat stosowania krótkich interwencji na ostrym dyżurze, dowodząc, że interwencje mogą motywować pacjentów uzależnionych od alkoholu do rozpoczęcia leczenia. W ostatnim badaniu [28] pracownicy ostrego dyżuru deklarowali, że uważają za wykonalne i do zaakceptowania w ich codziennej praktyce stosowanie krótkich interwencji w przypadku pacjentów używających alkoholu w sposób ryzykowny i szkodliwy. Inni badacze wykazali, że pracownicy ostrego dyżuru, którzy uczestniczą w warsztatach umiejętności stosowania badań przesiewowych i krótkich interwencji, doskonalą swą wiedzę i częściej stosują w swej pracy owe procedury. 58% kart zdrowia pacjentów leczonych przez szkolonych pracowników zawierało informacje o przeprowadzonym badaniu przesiewowym i interwencji. Informacje na ten temat zawierało natomiast tylko 17% kart zdrowia pacjentów leczonych przez pracowników z grupy kontrolnej, którzy nie uczestniczyli w takim szkoleniu [29]. Wielu lekarzy uważa, że sytuacja, w której pacjent otrzymuje doraźną pomoc w następstwie obrażeń spowodowanych piciem alkoholu, jest momentem, w którym ów pacjent może być szczególnie otwarty na interwencję. Krótkie interwencje stosowane wobec pacjentów zgłaszających się na ostry dyżur mogą wpłynąć na zredukowanie picia i zagrożenia kolejnymi obrażeniami związanymi z alkoholem. W badaniu przeprowadzonym przez Longabaugha i współpracowników [30] podzielono na grupy pacjentów otrzymujących doraźną pomoc, którzy uzyskali pozytywny wynik w badaniu przesiewowym wykrywającym szkodliwe użycie alkoholu. Jedną grupę poddano krótkiej interwencji, drugą krótkiej interwencji wraz z dodatkową sesją 7 do 10 dni później, trzeciej grupie udzielono standardowej pomocy lekarskiej. Dodatkowa sesja miała umożliwić wyeliminowanie wpływu czynników, które mogłyby ograniczyć podatność pacjenta na oddziaływanie krótkiej interwencji, takich jak: ograniczenia czasowe, ból, leczenie obrażeń, obecność oczekujących członków rodziny lub spożycie alkoholu. Rok później pacjenci, wobec których zastosowano dodatkową sesję następującą po krótkiej interwencji, a nie samą tylko interwencję, wykazali mniej problemów związanych z alkoholem oraz obrażeń spowodowanych piciem w porównaniu z pacjentami, którzy otrzymali standardową pomoc lekarską. Dodatkowe sesje, wzmacniające działanie krótkiej interwencji, 5 / 12
6 mogą być szczególnie przydatne w przypadku pacjentów ostrego dyżuru, ponieważ zazwyczaj szybko udają się oni do domu po udzieleniu pomocy przez lekarzy. Pacjenci przyjęci na leczenie do szpitala na dłużej mogą osiągać jeszcze lepsze wyniki, uczestnicząc w krótkich interwencjach. Poddani hospitalizacji nie muszą wracać do szpitala specjalistycznego po to, aby wziąć udział w dodatkowej sesji [1]. Brak czasu był podawany jako główna przeszkoda uniemożliwiająca przeprowadzanie badań przesiewowych i krótkich interwencji na ostrym dyżurze. W związku z tym opracowano krótką interwencję, którą pracownicy ostrego dyżuru mogą przeprowadzić w 10 minut [31]. Specjalnie do przeprowadzania na ostrym dyżurze zostały opracowane innowacyjne metody badań przesiewowych i interwencji, w tym podejścia oparte na pracy z komputerem [32]. Tego rodzaju interwencje zostały zaprojektowane z myślą o tym, aby ułatwić lekarzom wykorzystanie czasu oczekiwania pacjenta na wizytę, w celu promowania zdrowia i wyłonienia pacjentów zagrożonych różnymi problemami zdrowotnymi. Położnictwo W przybliżeniu 14 do 22,5% kobiet deklaruje picie alkoholu w czasie ciąży [33], a około 1% noworodków cierpi na uszkodzenia organizmu powstałe w okresie prenatalnym, związane z piciem matki [34]. Rutynowe badania przesiewowe wykonywane przez ginekologów położników mogą okazać się niezbędne do zapobiegania spożywania alkoholu podczas ciąży, będącego główną przyczyną możliwych do uniknięcia uszkodzeń organizmu nowonarodzonych dzieci. Krótkie interwencje są zalecane jako sposób pomagania osobom przejawiającym małe lub umiarkowane problemy z piciem alkoholu. Ze względu na to, że kobiety w ciąży są zmotywowane do zmiany zachowań i nieczęsto mają poważne problemy związane z alkoholem [35], mogą być szczególnie podatne na oddziaływania terapeutyczne w postaci krótkich interwencji. Co więcej, badania wykazują, że ludzie, którzy zmieniają zachowania związane z piciem, robią to w ciągu 6 miesięcy od poddania się krótkiej interwencji [2, 36]. Ponieważ większość kobiet zgłasza się do lekarza w celu uzyskania prenatalnej opieki medycznej w pierwszym trymestrze ciąży, jest to okazja do udzielenia im pomocy w dokonaniu zmian niezbędnych do prawidłowego przebiegu ciąży. Badania również dowodzą, że takie interwencje są skuteczne. W przeprowadzonym ostatnio badaniu 304 kobiety zostały podzielone na dwie grupy: zostały skierowane na krótką interwencję lub stanowiły grupę kontrolną. Kobiety z grupy badawczej uczestniczyły w krótkiej interwencji wraz ze swym partnerem (zazwyczaj był to mąż pacjentki lub ojciec nienarodzonego jeszcze dziecka). Wyniki badania wykazały, że kobiety pijące najwięcej osiągały najlepszy wynik, jeśli chodzi o zredukowanie picia, gdy poddane zostały krótkiej interwencji. Oddziaływanie krótkiej interwencji było jeszcze większe, gdy uczestniczył w niej również partner pacjentki [37]. The Protecting the Next Pregnancy Project - jest to nowe podejście używane w położnictwie, w którym bierze się pod uwagę stosowanie interwencji wobec kobiet pijących alkohol podczas ostatniej ciąży. Celem tego podejścia jest zredukowanie spożycia alkoholu podczas kolejnej 6 / 12
7 ciąży. Kobiety poddane interwencji nie tylko piły mniej niż kobiety z grupy kontrolnej, ale również rodziły mniej dzieci z niedowagą. Odnotowano również w ich przypadku mniej przedwczesnych porodów [35, 38]. Co więcej, dzieci urodzone przez kobiety z grupy poddanej krótkiej interwencji osiągały lepsze wyniki w zakresie rozwoju neurobehawioralnego w wieku 13 miesięcy w porównaniu z dziećmi matek z grupy kontrolnej [39]. System wymiaru sprawiedliwości Picie alkoholu jest ściśle związane z popełnianiem przestępstw. Zgodnie z badaniem z 2002 roku, National Crime Victimization Survey, 21,6% ofiar gwałtownych przestępstw domyślało się lub wiedziało, że ich napastnik pił alkohol [40]. Około 40% przestępców zwolnionych warunkowo z więzienia przyznało się do spożywania alkoholu w chwili popełniania przestępstwa [41]. W 2001 roku dokonano 1,4 miliona aresztowań związanych z prowadzeniem pojazdu w stanie upośledzonej uwagi. Przestępstwo to zajmuje pierwsze miejsce wśród wykroczeń związanych z użyciem alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych i jest notowane częściej niż posiadanie narkotyków [42]. Kilka badań miało na celu ocenę wpływu krótkich interwencji w populacji osób, które dopuściły się przestępstwa. Davis i współpracownicy [43] sprawdzili, czy krótkie, motywujące udzielenie informacji zwrotnych miało wpływ na zwiększenie liczby przestępców poddających się leczeniu po odbyciu kary pozbawienia wolności. Okazało się, że przestępcy otrzymujący informacje zwrotne częściej planowali spotkania i stawiali się na nie w celu kontynuowania leczenia niż przestępcy z grupy kontrolnej. Badanie na przestępcach drogowych wykazało jednak, że krótkie, indywidualne interwencje zmniejszały prawdopodobieństwo recydywy tylko w przypadku osób z wyraźnymi objawami depresji, a nie w grupie przestępców nieprzejawiających takich objawów [44]. Badanie to sugeruje, że krótkie interwencje mogą być szczególnie przydatne w terapii przestępców drogowych określonego typu. Potrzeba jednak więcej badań, aby móc ocenić skuteczność krótkich interwencji stosowanych w ramach systemu wymiaru sprawiedliwości, przede wszystkim z uwzględnieniem ogromnej liczby osób aresztowanych z powodu przestępstw związanych z używaniem alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych oraz wysokiego odsetka recydywistów. Akademickie placówki opieki zdrowotnej Picie alkoholu przez młodych dorosłych i wynikające z tego problemy zostały szeroko opisane w literaturze [45, 46]. Szczególny niepokój budzi wzorzec picia studentów szkół wyższych - w jednym z badań 39-44% studentów przyznało się do picia napadowego w ciągu dwóch tygodni poprzedzających badanie [47, 48]. Larimer i Cronce [49] przeanalizowali dane na temat indywidualnych, motywujących interwencji przeprowadzanych wśród studentów w latach , które dowodziły ich skuteczności. Takie interwencje są szczególnie przydatne w akademickich placówkach opieki zdrowotnej. Ich celem jest bowiem doprowadzenie do umiarkowanego spożycia alkoholu oraz wyeliminowanie szkodliwych wzorców picia (takich jak picie napadowe). Krótkie interwencje mogą być stosowane w przychodniach działających przy uczelni, w punktach doradztwa psychologicznego lub na ostrym dyżurze w lokalnym szpitalu. Włączanie takiego rodzaju interwencji w zakres działania systemu sądowniczego na terenie uczelni ma wiele zalet: uczelnie mają opracowaną politykę egzekwowania poddania się krótkiej interwencji od 7 / 12
8 studentów notowanych za wykroczenia związane z alkoholem [50], a wyszkolony personel zazwyczaj sprawnie reaguje na próby wyłamania się od tej zasady. W momencie podejmowania decyzji o stosowaniu krótkich interwencji w populacji studentów wyższych uczelni należy rozważyć dwie kluczowe kwestie: Kto powinien przeprowadzać interwencje - rówieśnicy czy specjaliści doradztwa psychologicznego? A także, jak można zachęcać studentów do uczestniczenia w interwencjach? Doradztwo prowadzone przez rówieśników w kampusach uniwersyteckich ma długą historię. Na ogół uznawane jest za skuteczne w rozwiązywaniu zarówno problemów akademickich, jak i zdrowotnych [51]. Chociaż niewiele badań poświęcono skuteczności krótkich interwencji ukierunkowanych na problemy związane z alkoholem, badania wykazują, że przeszkoleni w zakresie doradztwa rówieśnicy (np. studenci) są równie skuteczni jak zawodowi doradcy w zachęcaniu studentów do zmian zachowań związanych z piciem alkoholu [52-54]. Pewną niedogodnością jest fakt, że młodzi ludzie wymagają odpowiedniego szkolenia i muszą podlegać superwizji; w większości raportów z badań zaleca się cotygodniowe, indywidualne lub grupowe sesje superwizyjne prowadzone przez licencjonowanego terapeutę. Badania wykazały niskie prawdopodobieństwo tego, że studenci, którzy najbardziej potrzebują interwencji związanych z problemami z alkoholem, rzeczywiście wezmą udział w takich interwencjach [55]. Kluczem do zredukowania spożycia alkoholu w obrębie uczelni jest zatem motywowanie studentów do poddania się krótkim interwencjom, szczególnie interwencjom przeprowadzanym poza przychodnią. Jednym z rozwiązań może być zaproponowanie takich usług: studenci byliby w tym przypadku "konsumentami", krótka interwencja zaś reklamowanym "produktem". Larimer i Cronce [49] przeanalizowali badania, dowodzące tego, że techniki marketingu społecznego mogą znacznie wspomóc nakłanianie studentów do zgłaszania się do punktów, w których realizowany jest program profilaktyki alkoholizmu oraz przeprowadzane są krótkie interwencje. Telefonowanie do studentów, którzy nie stawili się na spotkanie oraz stosowanie innych sposobów przypominania o terapii może zwiększyć liczbę uczestniczących w niej osób, które piją intensywnie [56]. Istnieją również dowody na skuteczność przekazywania informacji zwrotnych za pomocą poczty elektronicznej lub komputera zamiast informacji zwrotnych udzielanych osobiście podczas indywidualnego spotkania. Okazało się, że takie podejście skutecznie wpływa na krótkoterminowe ograniczanie spożycia alkoholu przez studentów [57]. Innym podejściem w stosowaniu krótkiej interwencji jest wykorzystywanie różnych poziomów lub etapów udzielania pomocy [58]: rozpoczyna się ją od oceny zagrożenia i udzielenia informacji zwrotnych poprzez Internet [59], następnie przechodzi się do indywidualnych spotkań - w przypadku studentów, którzy mają poważniejsze problemy związane z piciem alkoholu lub którzy nie reagują na pierwszy etap interwencji. PODSUMOWANIE Krótkie interwencje mogą być przydatne w różnego rodzaju placówkach opieki zdrowotnej. Są skuteczne w ograniczaniu picia ryzykownego i szkodliwego. Placówki medyczne, takie jak ostry dyżur lub oddziały urazowe, mogą stwarzać okazje do nakłaniania pacjentów do tego, aby 8 / 12
9 zmienili zachowania w zakresie konsumpcji alkoholu. Nowe metody, takie jak skomputeryzowane interwencje, umożliwiają skuteczne sposoby przeprowadzania interwencji w placówkach, w których problem stanowią ograniczenia czasowe, brak środków lub szkolenia w zakresie interwencji. Badania w szybkim tempie dostarczają nowych informacji na temat skuteczności różnych rodzajów krótkich interwencji. Praktykujący lekarze, klinicyści, administratorzy uczelni i inne osoby odpowiedzialne za wprowadzanie badań przesiewowych oraz krótkich interwencji powinni rozważyć wnioski wynikające z badań w momencie podejmowania decyzji o wyborze strategii, która najlepiej pasuje do danej sytuacji. ¹ Napadowe picie jest wzorcem intensywnego picia, który pociąga za sobą podwyższenie stężenia alkoholu we krwi (blood alcohol concentration - BAC) do wartości co najmniej 0,08 promila. W przypadku osoby dorosłej wzorzec ten odpowiada spożyciu pięciu lub większej liczby drinków (mężczyźni) bądź czterech lub większej liczby drinków (kobiety) w ciągu około dwóch godzin. ² Najczęściej mianem młodych dorosłych określane są osoby dorosłe do 25. roku życia. Bibliografia: (1) Moyer, A., and Finney, J.W. Brief interventions for alcohol problems: Factors that facilitate implementation. Alcohol Research & Health 28(1):44-50, 2004/2005. (2) Moyer, A.; Finney, J.W.; Swearingen, C.E.; and Vergun, P. Brief interventions for alcohol problems: A meta-analytic review of controlled investigations in treatment-seeking and non-treatment-seeking populations. Addiction 97: , (3) Miller, W.R., and Rollnick, S. Motivational Interviewing: Preparing People for Change. New York: Guilford Press, (4) Butler, S.F.; Chiauzzi, E.; Bromberg, J.I.; et al. Computer-assisted screening and intervention for alcohol problems in primary care. Journal of Technology in Human Services 21:1-19, (5) Squires, D.D., and Hester, R.K. Using technological innovations in clinical practice: The Drinker s Check-Up Software Program. Journal of Clinical Psychology 60: , (6) Gerbert, B.; Berg-Smith, S.; Mancuso, M.; et al. Using innovative video doctor technology in primary care to deliver brief smoking and alcohol intervention. Health Promotion and Practice 4: , (7) Whitlock, E.P.; Polen, M.R.; Green, C.A.; et al. Behavioral counseling interventions in primary care to reduce risky/harmful alcohol use by adults: A summary of the evidence for the U.S. Preventive Services Task Force. Annals of Internal Medicine 140: , (8) U.S. Preventive Services Task Force (USPSTF). Screening for hepatitis C virus infection in adults: Recommendation statement. Annals of Internal Medicine 140: , (9) Cuijpers, P.; Riper, H.; and Lemmers, L. The effects on mortality of brief interventions for problem drinking: A meta-analysis. Addiction 99: , (10) Fleming, M.F.; Manwell, L.B.; Barry, K.L.; and Johnson, K. At-risk drinking in an HMO primary care sample: Prevalence and health policy implications. American Journal of Public Health 88:90-93, (11) Fleming, M.F. Screening and brief intervention in primary care settings. Alcohol Research 9 / 12
10 & Health 28(2):57-62, 2004/2005. (12) National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA). Helping Patients With Alcohol Problems: A Clinician s Guide. NIH Pub No Bethesda, MD: the Institute, (13) Fleming, M.F.; Mundt, M.P.; French, M.T.; et al. Brief physician advice for problem drinkers: Long-term efficacy and benefit-cost analysis. Alcoholism: Clinical and Experimental Research 26:36-43, (14) Friedmann, P.D.; McCullough, D.; Chin, M.H.; and Saltz, R. Screening and intervention for alcohol problems: National survey of primary care physicians and psychiatrists. Journal of General Internal Medicine 15:84-91, (15) National Center on Addiction and Substance Abuse (CASA). Missed Opportunity: CASA National Survey of Primary Care Physicians and Patients on Substance Abuse. New York: Columbia University, CASA, (16) Ockene, J.K.; Wheeler, E.V.; Adams, A.; et al. Provider training for patient-centered alcohol counseling in a primary care setting. Archives of Internal Medicine 157: , (17) Greco, P.J., and Eisenberg, J.M. Changing physicians practices. New England Journal of Medicine 329: , (18) U.S. Department of Health and Human Services (USDHHS). Tenth Special Report to the U.S. Congress on Alcohol and Health: Highlights From Current Research. Washington, DC: USDHHS, (19) Fleming, M.F., and Graham, A.W. Screening and brief interventions for alcohol use disorders in managed care settings. In: Galanter, M., ed. Recent Developments in Alcoholism, Vol. 15: Services Research in the Era of Managed Care. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers, pp (20) Hickson, G.B.; Altemeier, W.A.; and Perrin, J.M. Physician reimbursement by salary or fee-for-service: Effect on physician practice behavior in a randomized prospective study. Pediatrics 80: , (21) Fleming, M.F.; Barry, K.L.; Manwell, L.B.; et al. Brief physician advice for problem alcohol drinkers. A randomized controlled trial in community-based primary care practices. JAMA: Journal of the American Medical Association 277: , (22) D Onofrio, G., and Degutis, L.C. Preventive care in the emergency department: Screening and brief intervention for alcohol problems in the emergency department: A systematic review. Academic Emergency Medicine 9: , (23) McCarthy, M.L.; Hirshon, J.M.; Ruggles, R.L.; et al. Referral of medically uninsured ED patients to primary care. Academic Emergency Medicine 9: , (24) Substance Abuse and Mental Health Services Administration (SAMHSA). Overview of Findings From the 2002 National Survey on Drug Use and Health. NHSDA Series H-21, DHHS Pub. No. SMA Rockville, MD: Office of Applied Studies, (25) Substance Abuse and Mental Health Services Administration (SAMHSA). Alcohol Use by Persons Under the Legal Drinking Age of 21. NHSDA Series H-13, DHHS Pub. No. SMA Rockville, MD: Office of Applied Studies, (26) Centers for Disease Control and Prevention (CDC), National Center for Injury Prevention and Control. 10 Leading Causes of Death. Available at: Accessed September 26, (27) Chafetz, M.E.; Blane, H.T.; Abrams, H.S.; et al. Establishing treatment relations with alcoholics. Journal of Nervous and Mental Disease 134: , (28) D Onofrio, G., and Degutis, L. Screening and brief intervention in the emergency department. Alcohol Research & Health 28(2):63-72, 2004/ / 12
11 (29) D Onofrio, G.; Nadel, E.S.; Degutis, L.C.; et al. Improving emergency medicine residents approach to patients with alcohol problems: A controlled educational trial. Annals of Emergency Medicine 40:50-62, (30) Longabaugh, R.; Woolard, R.F.; Nirenberg, T.D.; et al. Evaluating the effects of a brief motivational intervention for injured drinkers in the emergency department. Journal of Studies on Alcohol 62: , (31) D Onofrio, G.; Bernstein, E.; Bernstein, J.; et al. Patients with alcohol problems in the emergency department. Part 2: Intervention and referral. Academic Emergency Medicine 5: , (32) Rhodes, K.V.; Lauderdale, D.S.; Stocking, C.B.; et al. Better health while you wait: A controlled trial of a computer-based intervention for screening and health promotion in the emergency department. Annals of Emergency Medicine 37: , (33) Bearer, C.F. Markers to detect drinking during pregnancy. Alcohol Research & Health 25(3): , (34) May, P.A., and Gossage, J.P. Estimating the prevalence of fetal alcohol syndrome: A summary. Alcohol Research & Health 25(3): , (35) Hankin, J.; McCaul, M.E.; and Heussner, J. Pregnant, alcohol abusing women. Alcoholism: Clinical and Experimental Research 24: , (36) Wutzke, S.E.; Conigrave, K.M.; Saunders, J.B.; et al. The long-term effectiveness of brief interventions for unsafe alcohol consumption: A 10-year follow-up. Addiction 97: , (37) Chang, G.; McNamara, T.K.; Orav, E.J.; et al. Brief interventions for prenatal alcohol use: A randomized trial. Obstetrics and Gynecology 105: , (38) Hankin, J.R., and Sokol, R.J. Identification and care of problems associated with alcohol ingestion in pregnancy. Seminars in Perinatology 19: , (39) Hankin, J.R. Fetal alcohol syndrome prevention research. Alcohol Research & Health 26(1):58-65, (40) Bureau of Justice Statistics. Crime Victimization in the United States, Statistical Tables. NJC Washington, DC: U.S. Dept. of Justice, Bureau of Justice Statistics, (41) Bureau of Justice Statistics. Alcohol and Crime. Washington, DC: U.S. Dept. of Justice, Office of Justice Programs, Available at: (42) National Highway Traffic Safety Administration (NHTSA). Traffic Safety Facts 2002 Alcohol. DOT HS Washington, DC: NHTSA, National Center for Statistics and Analysis, (43) Davis, T.M.; Baer, J.S.; Saxon, A.J.; and Kivlahan, D.R. Brief motivational feedback improves post-incarceration treatment contact among veterans with substance use disorders. Drug and Alcohol Dependence 69: , (44) Wells-Parker, E., and Williams, M. Enhancing the effectiveness of traditional intervention with drinking drivers by adding brief individual intervention components. Social Science Research 63: , (45) O Malley, P.M., and Johnston, L.D. Epidemiology of alcohol and other drug use among American college students. Journal of Studies on Alcohol (Suppl. 14):23-39, (46) Perkins, H.W. Surveying the damage: A review of research on consequences of alcohol misuse in college populations. Journal of Studies on Alcohol (Suppl. 14):91-100, (47) Johnston, L.D.; O Malley, P.M.; Bachman, J.G.; and Schulenberg, J.E. Monitoring the Future, National Survey Results on Drug Use, Volume II: College Students and Adults Ages NIH Pub. No Bethesda, MD: National Institute on Drug Abuse, 11 / 12
12 2004. (48) Wechsler, H.; Lee, J.E.; Kuo, M.; et al. Trends in college binge drinking during a period of increased prevention efforts. Findings from 4 Harvard School of Public Health College Alcohol Study surveys: Journal of American College Health 50: , (49) Larimer, M.E., and Cronce, J.M. Identification, prevention, and treatment: A review of individual-focused strategies to reduce problematic alcohol consumption by college students. Journal of Studies on Alcohol (Suppl. 14): , (50) Anderson, D.S., and Gadaleto, A. Results of the 2000 College Alcohol Survey: Comparison with 1997 Results and Baseline Year. Fairfax, VA: Center for the Advancement of Public Health, George Mason University, (51) Cuijpers, P. Peer-led and adult-led school drug prevention: A meta-analytic comparison. Journal of Drug Education 32: , (52) Larimer, M.E.; Turner, A.P.; Anderson, B.K.; et al. Evaluating a brief alcohol intervention with fraternities. Journal of Studies on Alcohol 62: , (53) O Leary, T.A.; Brown, S.A.; Colby, S.M.; et al. Treating adolescents together or individually? Issues in adolescent substance abuse interventions. Alcoholism: Clinical and Experimental Research 26: , (54) Fromme, K., and Corbin, W. Prevention of heavy drinking and associated negative consequences among mandated and voluntary college students. Journal of Consulting and Clinical Psychology 72: , (55) Black, D.R., and Coster, D.C. Interest in a stepped approach model (SAM): Identification of recruitment strategies for university alcohol programs. Health Education Quarterly 23:98-114, (56) Black, D.R., and Smith, M.A. Reducing alcohol consumption among university students: Recruitment and program design strategies based on Social Marketing Theory. Health Education Research 9: , (57) Larimer, M.E.; Cronce, J.M.; Lee, C.M.; and Kilmer, J.R. Brief interventions in college settings. Alcohol Research & Health 28(2):94-104, 2004/2005. (58) Breslin, F.C.; Sobell, M.B.; Sobell, L.C.; et al. Problem drinkers: Evaluation of a stepped-care approach. Journal of Substance Abuse 10: , (59) Kypri, K.; Saunders, B.; and Gallagher, S.J. Acceptability of various brief intervention approaches for hazardous drinking among university students. Alcohol and Alcoholism 38: , / 12
Standardy realizacji świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie terapii uzależnień Miejskiego Centrum Profilaktyki Uzależnień
Standardy realizacji świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie terapii uzależnień Miejskiego Centrum Profilaktyki Uzależnień Poradnia Leczenia Uzależnień i Współuzależnienia (kod resortowy: 1740, 1744) Zadania:
Bardziej szczegółowoStandardy Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Załącznik nr 2 do ogłoszenia konkursu dla podmiotów leczniczych na wybór realizatorów świadczeń opieki zdrowotnej w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania
Bardziej szczegółowotłum. Katarzyna Kurza Rok: 2002 Czasopismo: Alcohol Alert Numer:
tłum. Katarzyna Kurza Rok: 2002 Czasopismo: Alcohol Alert Numer: Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jak powszechnym i destrukcyjnym zjawiskiem jest picie alkoholu w kampusach college ów. Rozmiary
Bardziej szczegółowoIV. Termin składania ofert Oferty należy składać w Wydziale Kultury i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Zamość w terminie do dnia 6 maja 2014 r.
Załącznik do Zarządzenia nr 74/2014 Prezydenta Miasta Zamość z dnia 9 kwietnia 2014 r. Zasady finansowania realizacji zadania ujętego w Miejskim Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Bardziej szczegółowo266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów
266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów dorosłych (15 %) przekracza ten poziom; 20 milionów (6
Bardziej szczegółowoZAKRES PRZEDMIOTOWY PROGRAMU SZKOLENIOWEGO
Załącznik nr 1 ZAKRES PRZEDMIOTOWY PROGRAMU SZKOLENIOWEGO I Program szkolenia w zakresie podstawowych umiejętności udzielania profesjonalnej pomocy psychologicznej obejmuje: 1) Trening interpersonalny
Bardziej szczegółowoŹródło: Alcohol Alert, nr 56, kwiecień 2002, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism.
tłum. Bogusław Włodawiec Rok: 2003 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: Źródło: Alcohol Alert, nr 56, kwiecień 2002, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoZjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h
S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2013/2014 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny
Bardziej szczegółowoKontemplacja stadium rozmyślań
Kontemplacja Zainteresowanie zmianą zachowania Postawa ambiwalentna (świadomość wad i zalet) Większa podatność na wpływy, niestabilna postawa stadium rozmyślań, kiedy to osoba rozważa możliwość zmiany
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W GMINIE ZARSZYN NA ROK 2015
Załącznik do Uchwały Nr III/13/2014 z dnia 30 grudnia 2014 r. Rady Gminy Zarszyn GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W GMINIE ZARSZYN NA ROK 2015 I. WPROWADZENIE Zgodnie
Bardziej szczegółowoŹródło: Alcohol Alert, nr: 65, kwiecień 2005, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism.
tłum. Anna Nowosielska Rok: 2005 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: Źródło: Alcohol Alert, nr: 65, kwiecień 2005, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov W opiece zdrowotnej
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ
Załącznik nr 3 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ Lp. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr lvi 21 12011 Rady Gminy Zblewo z dnia 10 lutego 2011r.
UCHWAŁA Nr lvi 21 12011 Rady Gminy Zblewo z dnia 10 lutego 2011r. w sprawie uchwalenia gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w gminie Zblewo na 2011 rok oraz zasad wynagradzania
Bardziej szczegółowoZachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku Przedstawione poniżej wyniki badań opracowano na podstawie: Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży. Ekspertyza oparta na wynikach ogólnopolskich badań
Bardziej szczegółowoZachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku
Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku Przedstawione poniżej wyniki badań opracowano na podstawie: Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży. Ekspertyza oparta na wynikach ogólnopolskich badań
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XII/78/2008. RADY GMINY CZERNIKOWO z dnia 03 marca 2008 roku
UCHWAŁA NR XII/78/2008 RADY GMINY CZERNIKOWO z dnia 03 marca 2008 roku w sprawie gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w gminie Czernikowo Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt
Bardziej szczegółowoGminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Grabica na 2015 r.
Załącznik do Uchwały Nr III/17/2014 Rady Gminy Grabica z dnia 30 grudnia 2014 r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Grabica na 2015 r. I. Wprowadzenie Podstawą
Bardziej szczegółowoWykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Otmuchowa. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Uchwała Nr XXXIII/253/2013 Rady Miejskiej w Otmuchowie z dnia 28 października 2013 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Gminy Otmuchów na rok
Bardziej szczegółowoLekarz wobec pacjenta palącego tytoń?
Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń? Palenie jest najważniejszym, pojedynczym, możliwym do wyeliminowania czynnikiem odpowiedzialnym za szereg chorób i zgonów. Jest przyczyną większej liczby zgonów niż
Bardziej szczegółowoŹródło: Alcohol Alert, nr: 43, Kwiecień 1999, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism.
tłum. Monika Lewicka i Katarzyna Kurza Rok: 1999 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: 1 Źródło: Alcohol Alert, nr: 43, Kwiecień 1999, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXIV/107/2012 RADY GMINY ZBÓJNO. z dnia 14 grudnia 2012 r.
UCHWAŁA NR XXIV/107/2012 RADY GMINY ZBÓJNO w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2013. Na podstawie art. 18 ust.
Bardziej szczegółowoZjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h
S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2010/2011 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny
Bardziej szczegółowoWykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń
Załącznik nr 7 Wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń L.p. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji
Bardziej szczegółowoProblem uzależnień w kontekście domów pomocy społecznej
Problem uzależnień w kontekście domów pomocy społecznej Jadwiga Fudała PARPA www.parpa.pl 1 Problemy wynikające ze spożywania alkoholu przez mieszkańców DPS zdrowotne (w tym zdrowotne konsekwencje spożywania
Bardziej szczegółowoDz. U. nr 3/2000 Poz 44
Dz. U. nr 3/2000 Poz 44 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 grudnia 1999 r. w sprawie organizacji, kwalifikacji personelu, zasad funkcjonowania i rodzajów zakładów lecznictwa odwykowego oraz udziału
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2012 GMINA WIELICZKI
Załącznik do Uchwały Nr XIV/75/11 Rady Gminy Wieliczki z dnia 29 grudnia 2011r GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2012 GMINA WIELICZKI Cele strategiczne programu:
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XI/99/2015 Rady Miejskiej w Otmuchowie z dnia 29 grudnia 2015 r.
Uchwała Nr XI/99/2015 Rady Miejskiej w Otmuchowie z dnia 29 grudnia 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Gminy Otmuchów na rok 2016 Na podstawie
Bardziej szczegółowoŹródło: Alcohol Alert, nr: 11, Styczeń 1991, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism.
tłum. Anna Tabaczyńska Rok: 2000 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: 7 Źródło: Alcohol Alert, nr: 11, Styczeń 1991, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov Nadużywanie
Bardziej szczegółowoW Stanach Zjednoczonych, każdego dnia, dzieci poniżej 16. roku życia wypije swój pierwszy łyk alkoholu:
tłum. Magdalena Wasińska Rok: 2006 Czasopismo: www.niaaa.nih.gov Numer: Rodzina Alkohol jest najczęściej wybieranym przez dzieci i dorastającą młodzież środkiem psychoaktywnym: - Przed ukończeniem 18 roku
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na 2017 rok
Projekt GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na 2017 rok 1. Postanowienia ogólne ROZDZIAŁ I Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych
Bardziej szczegółowoUchwała Nr V/16/15. Rady Gminy Kamienna Góra. z dnia 25 lutego 2015 r.
Uchwała Nr V/16/15 Rady Gminy Kamienna Góra z dnia 25 lutego 2015 r. w sprawie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Kamienna
Bardziej szczegółowoSzkolenie przygotowujące do zawodu profilaktyka uzależnień. Osoba uzależniona od przetworów konopi w systemie lecznictwa odwykowego w Polsce
Szkolenie przygotowujące do zawodu profilaktyka uzależnień Osoba uzależniona od przetworów konopi w systemie lecznictwa odwykowego w Polsce Boguslawa Bukowska Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii
Bardziej szczegółowoAneks IV. Wnioski naukowe
Aneks IV Wnioski naukowe 1 Wnioski naukowe Od czasu dopuszczenia produktu Esmya do obrotu zgłoszono cztery przypadki poważnego uszkodzenia wątroby prowadzącego do transplantacji wątroby. Ponadto zgłoszono
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA
Funkcjonowanie podmiotów leczniczych sprawujących opiekę nad uzależnionymi od alkoholu. Dz.U.2018.2410 z dnia 2018.12.27 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 27 grudnia 2018 r. Wejście w życie: 31 grudnia
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR VI / 27 / 2011 RADY GMINY CZERNIKOWO. z dnia 22 lutego 2011 r.
UCHWAŁA NR VI / 27 / 2011 RADY GMINY CZERNIKOWO z dnia 22 lutego 2011 r. w sprawie gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR V/24/15 RADY GMINY RZECZENICA z dnia 29 stycznia 2015 roku
UCHWAŁA NR V/24/15 RADY GMINY RZECZENICA z dnia 29 stycznia 2015 roku w sprawie uchwalenia Gminnego Programu ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2015" Na podstawie art. 4 1 ust.
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY GÓZD NA 2015r.
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr IV/16/2014 Rady Gminy Gózd z dnia 29.12.2014r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY GÓZD NA 2015r.
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXX.287.2013 RADY MIASTA EŁKU. z dnia 26 marca 2013 r.
UCHWAŁA NR XXX.287.2013 RADY MIASTA EŁKU z dnia 26 marca 2013 r. zmieniająca uchwałę w sprawie przyjęcia Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Miasta Ełk na lata 2010-2015. Na
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Projekt z dnia 28.11.2014 r. WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Załącznik nr 7 Lp. Profil lub rodzaj komórki organizacyjnej
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2017
Załącznik do Uchwały Nr. Rady Gminy Zabrodzie z dnia..2016 r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2017 I. WSTĘP Narkomania jest jednym z najpoważniejszych problemów społecznych ostatnich
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XV/141/2015 RADY MIEJSKIEJ W DREZDENKU. z dnia 9 grudnia 2015 r.
UCHWAŁA NR XV/141/2015 RADY MIEJSKIEJ W DREZDENKU z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr IV/12/15 Rady Miejskiej Gminy Gryfów Śląski z dnia 27 lutego 2015 roku
UCHWAŁA Nr IV/12/15 Rady Miejskiej Gminy Gryfów Śląski z dnia 27 lutego 2015 roku w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2015. Na podstawie: art.
Bardziej szczegółowoLek BI w porównaniu z lekiem Humira u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą
Lek w porównaniu z lekiem u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą Jest to podsumowanie badania klinicznego dotyczącego łuszczycy plackowatej. Podsumowanie sporządzono dla ogółu społeczeństwa.
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XV / 122 / 2008 Rady Gminy Szemud z dnia 14 lutego 2008 roku
Uchwała Nr XV / 122 / 2008 Rady Gminy Szemud z dnia 14 lutego 2008 roku w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie
Bardziej szczegółowoMIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII. na 2014 rok
Załącznik do Zarządzenia Nr 56/ON/2013 Burmistrza Miasta Rejowiec Fabryczny z dnia 5 listopada 2013 r. Projekt MIEJSKI PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH i MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA
Bardziej szczegółowoINFORMACJE O OŚRODKU STAŻOWYM. Telefon kontaktowy: 77/ , ,
CPZ Dormed jest ośrodkiem stażowym posiadającym akredytację Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, szkolącym terapeutów w celu uzyskania certyfikatu specjalisty psychoterapii uzależnień.
Bardziej szczegółowoUlepszenia w Usługach Wspierających Loklną Służbę Zdrowia. poradnik skrócony
Ulepszenia w Usługach Wspierających Loklną Służbę Zdrowia poradnik skrócony Nowe prawo ulepszające usługi W październiku 2012r. weszły w życie nowe przepisy prawne, których celem jest usprawnienie działania
Bardziej szczegółowow sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2018
UCHWAŁA NR XLIV/345/2018 RADY GMINY GNIEWINO z dnia 23 stycznia 2018r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2018
Bardziej szczegółowoINFORMACJE O OŚRODKU STAŻOWYM WOTU w Gdańsku
INFORMACJE O OŚRODKU STAŻOWYM WOTU w Gdańsku Nazwa i adres ośrodka: Telefon kontaktowy: Kierownik placówki: Kierownik stażu: Opiekunowie stażu: Typ placówki stażowej Ilość godzin udziału stażysty w zajęciach
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2009
Załącznik do Uchwały Nr 172 Rady Miejskiej w Tuszynie z dnia 17 marca 2009r. I. Wstęp. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2009 Gminny program profilaktyki i rozwiązywania
Bardziej szczegółowoGminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Miejskiej Skórcz w 2015 roku
Załącznik nr 1 do uchwały Nr III/.../2014 Rady Miejskiej w Skórczu z dnia 29 grudnia 2014 Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Miejskiej Skórcz w 2015 roku Cele:
Bardziej szczegółowo2. Wykonanie zarządzenia powierza się Sekretarzowi Miasta. 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.
ZARZĄDZENIE Nr 904/2018 PREZYDENTA MIASTA KRAKOWA z dnia 11.04.2018 r. w sprawie przyjęcia i przekazania pod obrady Rady Miasta Krakowa projektu uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie zmiany uchwały Nr
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR LVII/255/10 RADY GMINY KAMPINOS z dnia 8 listopada 2010 r.
UCHWAŁA NR LVII/255/10 RADY GMINY KAMPINOS z dnia 8 listopada 2010 r. w sprawie: zatwierdzenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2011 r. Na podstawie art. 4 1 ust.
Bardziej szczegółowoU C H W A Ł A nr XLI/239/14 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 26 lutego 2014 roku
U C H W A Ł A nr XLI/239/14 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 26 lutego 2014 roku w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii na rok 2014
Bardziej szczegółowoMiejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Żarach. Procedura zobowiązania do leczenia odwykowego osób uzależnionych od alkoholu
Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Żarach Procedura zobowiązania do leczenia odwykowego osób uzależnionych od alkoholu Leczenie osób uzależnionych od alkoholu jest dobrowolne, a orzeczenie
Bardziej szczegółowoZapytaj swojego lekarza.
Proste, bezpieczne badanie krwi, zapewniające wysoką czułość diagnostyczną Nieinwazyjne badanie oceniające ryzyko wystąpienia zaburzeń chromosomalnych, takich jak zespół Downa; opcjonalnie umożliwia również
Bardziej szczegółowoROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem )
Publikacje naukowe: ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem 7.03.2013) Stosowanie larw Lucilia sericata jako metoda leczenia przewlekłych ran kończyn. Inne publikacje: 1.
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR... RADY GMINY KRASNOPOL. z dnia... 2011 r.
Projekt z dnia 30 listopada 2011 r. UCHWAŁA NR... RADY GMINY KRASNOPOL z dnia... 2011 r. w sprawie Gminnego Programu Profilaktyki i dla Gminy Krasnopol na 2012 rok. Na podstawie art. 4 1 ust. 2 i ust.
Bardziej szczegółowoUchwała Nr V/31/11 Rady Gminy Krupski Młyn z dnia 22 lutego 2011 roku
Rada Gminy w Krupskim Młynie Uchwała Nr V/31/11 Rady Gminy Krupski Młyn z dnia 22 lutego 2011 roku w sprawie: uchwalenia gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania
Bardziej szczegółowoPORADNIA TERAPII UZALEŻNIENIA OD SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH
Stowarzyszenie Katolicki Ruch Antynarkotyczny KARAN powołało w 2011 roku NZOZ Ośrodek Terapii Uzależnień i Współuzależnień KARAN w Kaliszu, w ramach którego funkcjonuje: PORADNIA TERAPII UZALEŻNIENIA OD
Bardziej szczegółowoWARUNKI WOBEC ŚWIADCZENIODAWCÓW
YJNEJ 1 2 świadczenia w oddziale psychiatrycznym świadczenia w oddziale psychiatrycznym dla dzieci i młodzieży 4700 4701 4703 4705 oddział psychiatryczny oddział psychiatryczny dla dzieci, oddział psychiatryczny
Bardziej szczegółowoSprawcy przestępstw przemocy w rodzinie
Informacje dotyczące funkcjonowania placówek, zakładów i innych podmiotów, w których sprawcy przestępstw poddawani są leczeniu, oddziaływaniom terapeutycznym lub realizujących programy korekcyjno-edukacyjne
Bardziej szczegółowoPodejmowane działania przez samorząd województwa kujawsko-pomorskiego w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom.
Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego Podejmowane działania przez samorząd województwa kujawsko-pomorskiego w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom. Elżbieta Rachowska Toruń 26 październik
Bardziej szczegółowoPoprawa dostępu do wysokiej jakości. usług profilaktyki zdrowotnej. na obszarze funkcjonalnym Poznania
Poprawa dostępu do wysokiej jakości usług profilaktyki zdrowotnej na obszarze funkcjonalnym Poznania Agnieszka Wojtecka Gdański Uniwersytet Medyczny 1. Poprawa dostępu do wysokiej jakości usług profilaktyki
Bardziej szczegółowoU C H W A Ł A Nr LVIII/81/2014 Rady Gminy Bodzechów z dnia 7 listopada 2014 roku
U C H W A Ł A Nr LVIII/81/2014 Rady Gminy Bodzechów z dnia 7 listopada 2014 roku w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Bodzechów
Bardziej szczegółowoPlatforma do wstępnego wywiadu z pacjentem i rekomendacji usług medycznych
Platforma do wstępnego wywiadu z pacjentem i rekomendacji usług medycznych Tomasz Domino, Dyrektor Operacyjny forum ezdrowia, Sopot O firmie Infermedica powstała w czerwcu 2012 roku w ramach realizacji
Bardziej szczegółowoAkademia Pozytywnej Profilaktyki. Szkolenia dla Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 2015/2016
Szkolenia dla Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 2015/2016 Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - zadania i zakres działań 1. Alkohol etylowy jako: substancja psychoaktywna substancja
Bardziej szczegółowoDostrzegalne zmiany u pacjenta na tym etapie terapii winny manifestować się tym, że pacjent :
CARE BROK sp. z o.o Szkoła Specjalistów Psychoterapii Uzależnień i Instruktorów Terapii Uzależnień O7-306 Brok ul. Warszawska 25 tel.: 793 607 437 lub 603 801 442 mail.: care@brok.edu.pl www.brok.edu.pl
Bardziej szczegółowoNARKOTYKI. Placówki ambulatoryjne dzienne
NARKOTYKI Placówki ambulatoryjne dzienne 1. TRiDPU Powrót z U Poradnia Profilaktyki Środowiskowej Kontakt ul. Elektoralna 26 00 892 Warszawa tel. (22) 620 64 35 Czynne: pon. czw. 9.00 19.00; pt. 9.00 18.00
Bardziej szczegółowoPoradnia Pomocy Palącym i Infolinia
Poradnia Pomocy Palącym i Infolinia Magdalena Cedzyńska Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów CO-I Spotkanie współorganizatorów Programu Prewencji Pierwotnej Nowotworów 5 maja 2008, Centrum Onkologii-Instytut
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2017r. Rozdział I.
Załącznik do Uchwały Nr XIX/82/2016 Rady Gminy w Sobieniach-Jeziorach z dnia 30 grudnia 2016 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2017r.
Bardziej szczegółowoSocjokulturowe aspekty spożycia alkoholu w Polsce
Socjokulturowe aspekty spożycia alkoholu w Polsce Dr hab. n. med. Maciej Pilecki Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży Katedry Psychiatrii UJ CM Za panowania Augusta III kraj cały nie wytrzeźwiał jeszcze
Bardziej szczegółowoZadania przedstawicieli podmiotów odpowiedzialnych za stosownie procedury Niebieskie Karty
Pracownik socjalny jednostki organizacyjnej pomocy społecznej: - diagnozuje sytuację i potrzeby osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie; - udziela kompleksowych
Bardziej szczegółowoWykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy. Uchwała nr... Rady Gminy w Nowym Duninowie z dnia... Załącznik nr 1 do uchwały
Projekt z dn.1 grudnia 2014 r. Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 83/2014 Wójta Gminy Nowy Duninów z dnia 01 grudnia 2014 r. Uchwała nr... Rady Gminy w Nowym Duninowie z dnia... w sprawie: przyjęcia Programu
Bardziej szczegółowo1/ PROFILAKTYKA I ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH
Zał. Nr.1 do Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na 2015 r. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW
Bardziej szczegółowoUchwała Nr IV/13/2011 Rady Gminy Szemud z dnia 21 stycznia 2011 roku
Uchwała Nr IV/13/2011 Rady Gminy Szemud z dnia 21 stycznia 2011 roku w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie
Bardziej szczegółowoOferta szkoleń. Komisje ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. lat na rynku. 100% pytanych Klientów poleca nasze usługi
9+ lat na rynku 100% pytanych Klientów poleca nasze usługi 6000+ godzin przeprowadzonych szkoleń oraz warsztatów Oferta szkoleń Komisje ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 150+ Instytucji skorzystało
Bardziej szczegółowoNARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA
NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA SZCZEGÓŁOWE MATERIAŁY INFORMACYJNE O PRZEDMIOCIE POSTĘPOWANIA W SPRAWIE ZAWARCIA UMÓW O UDZIELANIE ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ w rodzaju: programy profilaktyczne i promocja zdrowia
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 6. Lp. Profil oraz rodzaj komórki organizacyjnej Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego
Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp. Profil oraz rodzaj komórki
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia. Prof. Krzysztof Owczarek. III rok. zimowy + letni.
1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Rok akademicki: 2015/16
Bardziej szczegółowoProjekt zmian Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 262 / 5237 / 17 Zarządu Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie z dnia 17 stycznia 2017 r. Projekt zmian Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Bardziej szczegółowoSlick Tracy Home Team (PDD) and Amazing Alternatives (FM) programmes
11/30/16 SHARING THE SHARING THE RESULTS LOOKING HOW TO REDUCE ALCOHOL RESULTS RELATED RARHAHARM - FINAL CONFERENCE Slick Tracy Home Team (PDD) and Amazing Alternatives (FM) programmes Katarzyna Okulicz-Kozaryn
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM KOMISJI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA
GMINNY PROGRAM KOMISJI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA 2015 rok. Gminny program rozwiązywania problemów alkoholowych jest opracowywany na podstawie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 1 do MPPN
Załącznik Nr 1 do MPPN KATALOG KATEGORII DZIAŁAŃ I RODZAJÓW CZYNNOŚCI PRZEWIDZIANYCH DO ZLECANIA PODMIOTOM W RAMACH REALIZACJI MIEJSKIEGO PROGRAMU PRZECIDZIAŁANIA NARKOMANII W 2008 ROKU LP. KATEGORIA DZIAŁANIA
Bardziej szczegółowoe-learning w kształceniu podyplomowym pielęgniarek i położnych
e-learning w kształceniu podyplomowym pielęgniarek i położnych XXIII Międzynarodowy Kongres OSOZ Innowacyjna Ochrona Zdrowia Katowice, 24.04.2018 r. Lucyna Iwanow e-learning Nauczanie z wykorzystaniem
Bardziej szczegółowoŹródło: Alcohol Alert, nr: 30, Październik 1995, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov
tłum. Magdalena Ślósarska Rok: 2000 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: 7 Źródło: Alcohol Alert, nr: 30, Październik 1995, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov Diagnozowanie
Bardziej szczegółowoEdukacja w cukrzycymiejsce i rola. pielęgniarek w Finlandii
Edukacja w cukrzycymiejsce i rola pielęgniarek w Finlandii Outi Himanen, pielęgniarka, pielęgniarka specjalistka, edukator, menadżer edukacji. Centrum Edukacji/Fińskie Stowarzyszenie Diabetologiczne Zawartość
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXXVIII/215/17 RADY GMINY GŁOWNO. z dnia 21 grudnia 2017 r.
UCHWAŁA NR XXXVIII/215/17 RADY GMINY GŁOWNO z dnia 21 grudnia 2017 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADOWE WARIANTY PLANU STAŻOWEGO:
PRZYKŁADOWE WARIANTY PLANU STAŻOWEGO: Wariant 1: Czas trwania: 16 tygodni 5 godz. tyg. x 16 (w godz. 14.30 19.30) Pierwszego dnia pobytu w wybranej placówce uczestnik stażu poznaje topografię ośrodka,
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXVI/134/16 RADY GMINY GŁOWNO. z dnia 15 grudnia 2016 r.
UCHWAŁA NR XXVI/134/16 RADY GMINY GŁOWNO z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii
Bardziej szczegółowoAMULET BROSZURA DLA PERSONELU MEDYCZNEGO
Projekt AMULET: Nowy model opieki medycznej z wykorzystaniem nowoczesnych metod nieinwazyjnej oceny klinicznej i telemedycyny u chorych z niewydolnością serca jest realizowany przez Konsorcjum Naukowe,
Bardziej szczegółowoGMINNYM PROGRAMEM PRZECIWDZIAŁANIA UZALEŻNIENIOM
Załącznik do uchwały nr.../2012 Rady Miejskiej w Przemyślu z dnia... 2012r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI i ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH oraz PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII zwanym w dalszej części GMINNYM
Bardziej szczegółowoMiejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii dla Miasta Tomaszów Lubelski na 2015 rok
Załącznik do uchwały Nr II/8/2014 Rady Miasta Tomaszów Lubelski z dnia 19 grudnia 2014 roku Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii dla Miasta Tomaszów Lubelski
Bardziej szczegółowoSzkolny Ośrodek Psychoterapii
Szkolny Ośrodek Psychoterapii Kiedy zgłosić się na psychoterapię? Gdy czujesz, że wszystko idzie nie tak jak chcesz i nie potrafisz tego zmienić. Podstawowym wskaźnikiem tego, że powinniśmy rozważyć psychoterapię
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM REALIZACJI MIEJSKIEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ W MALBORKU W ROKU 2014
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr... Rady Miasta Malborka z dnia... HARMONOGRAM REALIZACJI MIEJSKIEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ W MALBORKU W ROKU 2014 1 1. DZIAŁALNOŚĆ PROFILAKTYCZNA
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2014
Załącznik do Uchwały Nr XXVIII.316.2013 Rady Miejskiej w Białej z dnia 30 grudnia 2013r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2014
Bardziej szczegółowoTAK. UCHWAŁA Nr XXXI/292/2013 Rady Gminy Czorsztyn z dnia 30 grudnia 2013 roku
UCHWAŁA Nr XXXI/292/2013 Rady Gminy Czorsztyn z dnia 30 grudnia 2013 roku w sprawie: uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2014 rok Data utworzenia 2013-12-30
Bardziej szczegółowoNarzędzie pracy socjalnej nr 15 Wywiad z osobą uzależnioną od alkoholu 1 Przeznaczenie narzędzia:
Narzędzie pracy socjalnej nr 15 Wywiad z osobą uzależnioną od alkoholu 1 Przeznaczenie narzędzia: Etap I (1b) Ocena / Diagnoza (Pogłębienie wiedzy o sytuacji związanej z problemem osoby/ rodziny) Zastosowanie
Bardziej szczegółowoPozdrawiam i życzę sukcesów w realizacji postawionych sobie celów.
Szanowni Państwo! Dziękuje za zaufanie i wybranie ubezpieczenia NNW swojej działalności. Poniżej przedstawiam najważniejsze informacje wyciągnięte z Ogólnych warunków Ubezpieczenia. W razie jakichkolwiek
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2006 ROK
Załącznik do uchwały Nr XL/401/06 Rady Miejskiej Wodzisławia Śl. z dnia 27 stycznia 2006 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2006 ROK
Bardziej szczegółowo