Architektura depozycyjna warstw magurskich w strefie Siar na po³udnie od Gorlic (p³aszczowina magurska, polskie Karpaty zewnêtrzne) Micha³ Warcho³*

Transkrypt

1 Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 7, 27 Architektura depozycyjna warstw magurskich w strefie Siar na po³udnie od Gorlic (p³aszczowina magurska, polskie Karpaty zewnêtrzne) Micha³ Warcho³* Depositional architecture of the Magura Beds from the Siary zone, south of Gorlice (Magura Nappe, Polish Outer Carpathians). Prz. Geol., 55: Summary.Detailedanalysis of lithofacies and their distribution in the Magura Beds in 11 transects in the eastern part of the Siary zone, revealed 16 facies and 6 associations of genetically and spatially related facies. The facies spectrum evidences deposition from a variety of mass gravity processes and subordinately by hemipelagic rain. The facies associations reveal depositional patterns of submarine fans and include: channels, channel-levees, channel-lobe transitions, depositional lobes and slump bodies. Correlation results (9 sections) and facies distribution together with paleocurrent directions suggest that the deposition of this part of Magura Beds took place in a submarine ramp/apron hybrid setting fed from a multipoint source. The depositional pattern of the Magura Beds in the study area records a two-stage development, which began with the emplacement of a sand/mud-rich type system and was followed by a mud-dominated system. Key words: architectural element, depositional system, Magura Beds, Paleogene, Magura Basin, Siary Zone, Polish Outer Carpathians *Instytut Nauk Geologicznych PAN, Oœrodek Badawczy w Krakowie, ul. Senacka 1, 31-2 Kraków; ndwarcho@ cyf-kr.edu.pl Warstwy magurskie w strefie Siar sensu Ksi¹ kiewicz (1974), oznaczane na mapach jako warstwy magurskie facji glaukonitowej (np. Sikora, 1967), reprezentuj¹ turbidytow¹ sukcesjê silikoklastyczn¹ (o mi¹ szoœci w przedziale od do prawie 16 m) z prze³omu eocenu i oligocenu, której wykszta³cenie, geneza i stratygrafia by³y przedmiotem wielu publikacji (Œwidziñski, 1934, 1958, 1973; Ksi¹ kiewicz, 1935, 1956, 1966, 1974; Ksi¹ kiewicz, red., 1962; Kozikowski, 1956; Sikora, 1957, 1963, 1967, 197; Koszarski & Tokarski, 1967; Bogacz i in., 1979; Bromowicz, 1992; Kopciowski, 1996; Oszczypko-Clowes, 1999, 2, 21; Leszczyñski & Malata, 22; Jankowski i in., 24). Wed³ug dotychczasowych pogl¹dów s¹ to osady sto ka podmorskiego (np. Bromowicz, 1992), g³êbokomorskiej rampy silikoklastycznej (Leszczyñski & Malata, 22) lub systemu maj¹cego wspólne cechy rampy i ko³nierza sk³onu (Warcho³ i in., 26). Stopieñ rozpoznania architektury depozycyjnej tej sukcesji oraz jej indywidualnych elementów jest jednak ci¹gle skromny, tym samym dotychczasowe interpretacje ewolucji pó³nocnej czêœci basenu magurskiego pozostaj¹ uproszczone, a wiedza na temat rozwoju sedymentacji ogólna. W celu lepszego poznania silikoklastycznych systemów depozycyjnych stosuje siê analizê elementów architektury depozycyjnej (Miall, 1985). Metoda ta by³a rozwijana przez wiele lat tak e w badaniach g³êbokomorskich sukcesji turbidytowych, czego efektem jest wiele publikacji (Mutti & Normark, 1987; Ghosh & Lowe, 1993; Pickering i in., 1995; Clark & Pickering, 1996; Hickson & Lowe, 22). G³ównymi elementami architektury g³êbokomorskich systemów depozycyjnych s¹: kana³y, loby depozycyjne, wa³y brzegowe, strefy pozakorytowe i du ej skali rozmycia. Elementy te s¹ rozpoznawalne dziêki asocjacjom facjalnym i geometrii litosomów, a ich rozk³ad i wykszta³cenie stanowi¹ o architekturze macierzystego systemu depozycyjnego. Rozpoznanie architektury depozycyjnej ska³ osadowych jest istotne w szeroko rozumianej analizie basenów sedymentacyjnych oraz typowaniu pu³apek stratygraficznych wêglowodorów. W niniejszej pracy zinterpretowano: 1) g³ówne elementy architektury systemu depozycyjnego (asocjacje facjalne) warstw magurskich na po³udnie od Gorlic, 2) ich geometriê przestrzenn¹ pomiêdzy Siarami i Pêtn¹ oraz 3) fazy rozwoju tej czêœci systemu depozycyjnego. Obszar badañ i zarys litostratygrafii Obszar badañ jest po³o ony we wschodniej czêœci polskich Karpat, na po³udnie od Gorlic (ryc. 1), w œrodkowej czêœci Beskidu Niskiego, a zarazem w obrêbie pó³nocnej, brzegowej strefy p³aszczowiny magurskiej, zwanej stref¹ Siar (Koszarski i in., 1974) lub stref¹ gorlick¹ pó³nocn¹ (Wêc³awik, 1969). Zachodni¹ granic¹ badanego terenu jest wieœ Szymbark, a wschodni¹ granica pomiêdzy wsiami Pêtna i Banica, pó³nocna przebiega wzd³u pó³nocnej krawêdzi Beskidu Niskiego, a po³udniow¹ stanowi pasmo Magury Ma³astowskiej (ryc. 2). Najstarszymi utworami na badanym obszarze s¹ warstwy ropianieckie (formacja z Ropianki; por. np. Oszczypko-Clowes, 21; Oszczypko, 26), zwane inaczej warstwami inoceramowymi (por. Kopciowski, 1996; Ry³ko, 24), wieku póÿnokredowo-paleogeñskiego (ryc. 3). W stropie formacji z Ropianki wystêpuj¹ piaskowce z Mutnego (zob. np. Kopciowski, 1996; Ry³ko, 24) lub utwory tej formacji kontaktuj¹ z ³upkami pstrymi formacji z abowej (eocen; por. Ry³ko, 24). W obrêbie formacji z abowej wydziela siê dwa ogniwa piaskowców ze Skawiec i piaskowca pasierbieckiego (zob. Oszczypko-Clowes, 21; Ry³ko, 24; Oszczypko, 26). Wed³ug dotychczasowych wyników badañ warstwy magurskie w strefie Siar maj¹ trójdzieln¹ budowê (zob. np. Ksi¹ kiewicz, 1974; Koszarski & Koszarski, 1985; Bromowicz, 1992; Kopciowski, 1996; Oszczypko-Clowes, 1999, 21; Ry³ko 24) i zalegaj¹ najczêœciej bezpoœrednio na pstrych ³upkach formacji z abowej (ryc. 3). Poczynaj¹c od do³u, w obrêbie warstw magurskich wydziela siê: 1) najni ej le ¹ce warstwy podmagurskie (Ksi¹ kiewicz, 1935), nazwane nastêpnie ³upkami lub warstwami zem- 61

2 Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 7, 27 WARSZAWA KRAKÓW Cieszyn CZECH REP. CZECHY Bielsko-Bia³a ywiec Myœlenice Jas³o Krosno Przemyœl SB Sanok Ustrzyki Dolne UKRAINA UKRAINE 3km KARPATY WEWNÊTRZNE INNER CARPATHIANS MASYW TATR TATRA MASSIF FLISZ PODHALAÑSKI PODHALE FLYSH PIENIÑSKI PAS SKA KOWY PIENINY KLIPPEN BELT KARPATY ZEWNÊTRZNE OUTER CARPATHIANS SK SB P ASZCZOWINA MAGURSKA MAGURA NAPPE STREFA KRYNICKA KRYNICA ZONE STREFA BYSTRZYCKA BYSTRICA ZONE SR SS STREFA RACZAÑSKA RAÈA ZONE STREFA SIAR SIARY ZONE S OWACJA SLOVAKIA P ASZCZOWINA DUKIELSKA/JEDNOSTKI PRZEDMAGURSKIE DUKLA NAPPE/FORE-MAGURA NAPPES P ASZCZOWINA ŒL SKA SILESIAN NAPPE P ASZCZOWINA PODŒL SKA SUB-SILESIAN NAPPE P ASZCZOWINA SKOLSKA SKOLE NAPPE JEDNOSTKA STEBNICKA STEBNIK (SAMBIR) UNIT MIOCEN TRANSGRESYWNY TRANSGRESSIVE MIOCENE ZAPADLISKO PRZEDKARPACKIE CARPATHIAN FOREDEEP AUTOCHTONICZNY MIOCEN ZAPADLISKA PRZEDKARPACKIEGO AUTOCHTHONOUS MIOCENE OF CARPATHIAN FOREDEEP SFA DOWANY MIOCEN ZAPADLISKA PRZEDKARPACKIEGO FOLDED MIOCENE OF CARPATHIAN FOREDEEP PLATFORMA EUROPEJSKA EUROPEAN PLATFORM OBSZAR BADAÑ STUDY AREA Ryc. 1. Obszar badañ na tle mapy tektonicznej polskich Karpat zewnêtrznych (oparta na: Leszczyñskim & Malacie, 22; Jankowskim i in., 24) Fig. 1. Tectonic sketch-map of Polish Outer Carpathians (based on: Leszczyñski & Malata, 22; Jankowski et al., 24) ROPICA DOLNA GORLICE DOMINIKOWICE ROPA Ropa A SZYMBARK A Ropa BIELANKA SIARY SIARY GÓRNE MÊCINA MA A SÊKOWA B b d B H Siary OWCZARY Sêkówka C ROPICA C c D GÓRNA E F I J f D E Bartnianka N FOLUSZ a BODAKI 1 2km OSIE H F e MA ASTÓW Wo³osiec GRUPA PRZEDMAGURSKA I P ASZCZOWINA ŒL SKA FORE-MAGURA GROUP AND SILESIAN NAPPE WARSTWY INOCERAMOWE INOCERAMUS BEDS PIASKOWCE Z MUTNEGO MUTNE SANDSTONES UPKI ZEMBRZYCKIE ZEMBRZYCE SHALES PIASKOWIEC Z W TKOWEJ W TKOWA SANDSTONE UPKI BUDZOWSKIE BUDZÓW SHALES I J Ma³astówka K PÊTNA G PIASKOWCE ZE SKAWIEC SKAWCE SANDSTONES UPKI PSTRE (FORMACJA Z ABOWEJ) VARIEGATED SHALES ( ABOWA SHALES FORMATION) 1 1 PRZEKROJE ZBADANE INVESTIGATED SECTIONS PRZEKROJE KORELACYJNE (RYC. 6; 7) CORRELATION SECTIONS (FIG. 6; 7) MAGURA MA ASTOWSKA K G BANICA f LOKALIZACJA SZCZEGÓ OWYCH PROFILI SEDYMENTOLOGICZNYCH LOCATION OF DETAILED SEDIMENTOLOGICAL LOGS Ryc. 2. Mapa geologiczna okolic Gorlic wed³ug Kopciowskiego (1996; zmieniona) z zaznaczonymi badanymi przekrojami Fig. 2. Geological map of the Gorlice region (after Kopciowski, 1996, modified) with location of investigated sections 62

3 Stratygrafia Stratigraphy NEOGEN NEOGENE miocen Miocene PALEOGEN PALEOGENE oligocen Oligocene eocen Eocene paleocen Paleocene E P ASZCZOWINA MAGURSKA MAGURA NAPPE STREFA SIAR SIARY ZONE warstwy z G³adyszowa G³adyszów Beds brzyckimi (por. Ksi¹ kiewicz, 1974; Oszczypko-Clowes, 1999, 21), w regionie objêtym niniejsz¹ prac¹ zaœ ³upkami z Szymbarku (Sikora, 197), datowane na górny eocen; 2) piaskowiec magurski (Paul, 1868) facji glaukonitowej (Ksi¹ kiewicz, 1974), nazwany piaskowcem z W¹tkowej (Koszarski & Koszarski, 1985), reprezentuj¹cy najwy szy górny eocen i najni szy dolny oligocen oraz 3) warstwy nadmagurskie (Ksi¹ kiewicz, 1966) nazwane nastêpnie ³upkami budzowskimi (Ksi¹ kiewicz, 1974). Te ostatnie s¹ zaliczane do œrodkowego i wy szego dolnego oligocenu (zob. Kopciowski, 1996; Oszczypko-Clowes, 21). Bromowicz (1992) proponowa³ nazywaæ te utwory ³upkami z Ma³astowa, Kopciowski (1996) warstwami z Ma³astowa, Oszczypko (1992, 1999) i Oszczypko-Clowes zaœ (1999, 2, 21) warstwami z Budzowa. Najm³odszymi utworami wschodniej czêœci strefy Siar s¹ odkryte przez Kopciowskiego i Gareck¹ (1996) warstwy z G³adyszowa, le ¹ce ponad warstwami magurskimi i zaliczane do najwy szego dolnego oligocenu. Metody badañ W Podstaw¹ niniejszego opracowania by³a analiza facji warstw magurskich w 11 przekrojach geologicznych (A-A' do G-G', ryc. 2; zob te ryc. 4i5;por.Warcho³, 24). Na ich podstawie sporz¹dzono litofacjalne profile uogólnione, zaprezentowane na dwóch przekrojach korelacyjnych (ryc. 6A i B) u ytych do interpretacji architektury depozycyjnej warstw magurskich na badanym obszarze. W badaniach zastosowano konwencjonalne metody sedymentologiczne i analizê facji. Na odcinkach dobrze ods³oniêtych ska³y by³y badane warstwa po warstwie, poza pakietami ³upków utwory chaotyczne chaotic deposits Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 7, 27 i utworów cienko³awicowych opisywanych ogólnie. W s³abo ods³oniêtych rejonach interpretacjê sporz¹dzono na podstawie rodzaju zwietrzeliny oraz morfologii terenu. Rejestrowano: rodzaj ska³y, gruboœæ warstw, teksturê, kolor, struktury sedymentacyjne, a tak e: bioturbacje, charakter sp¹gu i stropu warstw, reakcjê z HCl i kierunki paleotransportu. Na podstawie cech makroskopowych ska³ wyró niono 16 facji o randze ³awic (tab. 1). Facje te sk³adaj¹ siê na 6 asocjacji facjalnych, które ró ni¹ siê miêdzy sob¹ (z wyj¹tkiem asocjacji F) stosunkiem piaskowiec/³upek, charakterem utworów drobnoziarnistych (³upków), cechami utworów gruboziarnistych oraz wewnêtrznym uporz¹dkowaniem (por. Leszczyñski & Malata, 22). Nazewnictwo facji pochodzi z klasyfikacji Pickeringa i in. (1986). Asocjacje facjalne wydzielono, pos³uguj¹c siê metod¹ zastosowan¹ przez Leszczyñskiego i Malatê (22), bior¹c tak e pod uwagê geometriê warstw oraz poziome i pionowe rozmieszczenie facji. Granice asocjacji facjalnych interpretowane w odcinkach przekrojów s³abo odkrytych mog¹ podlegaæ dyskusji ze wzglêdu na jakoœæ zebranych danych. Aby szczegó³owo przedstawiæ wzory asocjacji facjalnych, pos³u ono siê równie danymi spoza terenu objêtego niniejsz¹ prac¹, a które zgromadzono podczas badañ prowadzonych na bardziej rozleg³ym obszarze pomiêdzy Szymbarkiem i Foluszem (por. Warcho³, 24). Czêœæ zbadanych profili (np. profil w Foluszu) by³a ju wczeœniej szczegó³owo opisywana przez Sikorê (197), Oszczypko-Clowes (21) i Leszczyñskiego i Malatê (22). Korelacja asocjacji facjalnych pokazanych na 9 profilach uogólnionych pos³u y³a do interpretacji architektury systemu depozycyjnego oraz faz jego rozwoju (profile z obszaru o najwiêkszym zagêszczeniu obserwacji ryc. 2 zestawiono w dwóch przekrojach korelacyjnych: 1-1' i 2-2'; ryc. 6A i B). Trudne do przeœledzenia przemieszczenia badanej sukcesji wzd³u uskoków pominiêto w interpretacji architektury depozycyjnej. Z uwagi na brak szczegó³owych danych biostratygraficznych potrzebnych do wyznaczenia poziomów korelacyjnych oraz niedostateczn¹ wiedzê na temat zaawansowania erozji badanej sukcesji, w obydwu przekrojach korelacyjnych starano siê dokonaæ korelacji na podstawie poziomych i pionowych relacji poszczególnych litosomów. Pozwoli³o to na odtworzenie przypuszczalnej morfologii dna basenu podczas sedymentacji badanej sukcesji. Mi¹ szoœci brakuj¹cych czêœci profili okreœlono na podstawie mapy geologicznej. Niniejsza interpretacja (ryc. 6A i B) wobec braku chronostratygraficznych poziomów korelacyjnych jest uproszczona i ma wartoœæ g³ównie sedymentologiczn¹. piaskowce bardzo grubo- i grubo³awicowe i zlepieñce very thick and thick-bedded sandstones and conglomerates piaskowce grubo- i œrednio³awicowe, podrzêdnie piaskowce cienko³awicowe i ³upki thick- to middle-bedded sandstones rarely thin-bedded sandstones and shales cienko- do œrednio³awicowych piaskowce i ³upki thin- to middle-bedded sandstones and shales ³upki pstre (czerwone i zielone) variegated shales (red and green) piaskowce pasierbieckie Pasierbiec Sandstones piaskowce ze Skawiec Skawce Sandstones piaskowce z Mutnego Mutne Sandstones Ryc. 3. Uproszczony schemat litostratygraficzny osadów paleogeñskich p³aszczowiny magurskiej w strefie Siar z nierozdzielonymi warstwami magurskimi (na podstawie Leszczyñskiego i Malik, 1996; a tak e: Ry³ki, 24; Oszczypki, 26) Fig. 3. Simplified lithostratigraphic scheme of the Paleogene deposits of the Magura Nappe in the Siary Zone with undivided Magura Beds (based on: Leszczyñski & Malik, 1996; Ry³ko, 24; Oszczypko, 26) PS SS MS 63

4 Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 7, 27 Tab.1. Facje warstw magurskich strefy Siar w badanym obszarze Table 1. Facies of the Magura Beds of the Siary Zone in the study area Facje Facies Pickering i in., 1986 Pickering et al., Bezstrukturowe mu³owce wirowe Structureless gravelly mudstones A Piaskowce gruboziarniste normalnie uziarnione i zespo³y zlepieniec-piaskowiec Normally graded coarse-grained sandstones and sandstone-conglomerate couplets A Piaskowce masywne i zlepieñce Massive sandstones and conglomerates B Piaskowce i zlepieñce warstwowane poziomo (ryc. 4B) Parallel-stratified sandstones and conglomerates (Fig. 4B) B Piaskowce warstwowane przek¹tnie (ryc. 4A) Cross-stratified sandstones (Fig. 4A) B Piaskowce mulaste bez wyraÿnej organizacji Structureless muddy sandstones C Piaskowce silnie zbioturbowane Highly bioturbated sandstones C Zespo³y bardzo grubo- lub grubo³awicowego piaskowca i ³upka Very thick-bedded sandstone-shale couplets C Zespo³y grubo- lub œrednio³awicowego piaskowca i ³upka (ryc. 4C) Thick to medium-bedded sandstone-shale couplets (Fig. 4C) C Zespo³y cienko³awicowego piaskowca i ³upka (ryc. 4C) Thin-bedded sandstone-shale couplets (Fig. 4C) C Bardzo grubo- i grubo³awicowe zespo³y piaskowiec-³upek z przewag¹ ³upków Very thick and thick-bedded sandstone-shale couplets dominated by shales C Bezstrukturowe mu³owce piaszczyste Structureless sandy mudstones Masywne ³upki (mu³owce; ryc. 4E) Massive shales (mudstones; Fig. 4E) E upki ró nokolorowe (ryc. 4F) Motley shales (Fig. 4F) E Zespo³y py³owiec-³upek z gradacj¹ Graded siltstone-shale couplets D2 16. Utwory chaotyczne i brekcje (ryc. 4D) Chaotic deposits and breccias (Fig. 4D) F2.2 Asocjacje facjalne jako g³ówne elementy architektury depozycyjnej Podstaw¹ interpretacji architektury depozycyjnej warstw magurskich strefy Siar na badanym obszarze by³y asocjacje facjalne, bêd¹ce jednoczeœnie g³ównymi elementami architektury depozycyjnej (por. Mutti & Normark, 1987; Ghosh & Lowe, 1993; Clark & Pickering, 1996). Asocjacja A. G³ównie grubo- i bardzo grubo³awicowe piaskowce lub zlepieñce, które przewa aj¹ nad innymi utworami. upki oraz utwory heterolitowe wystêpuj¹ w tej asocjacji najczêœciej jako cienkie wk³adki. Stosunek piaskowca do ³upka wynosi >3, (ryc. 4A, B; 5a). Asocjacja ta reprezentuje zapewne g³ównie wype³nienia kana³ów podmorskich, z podrzêdn¹ iloœci¹ innych utworów. Rzadko notowane struktury erozyjne du ej skali (g³êbokie wciêcia, rozmycia >,5 m) oraz geometria litosomów tej asocjacji mog¹ byæ dowodem, e wiêkszoœæ z tych kana³ów to stosunkowo p³ytkie, lateralnie rozleg³e (do kilkuset metrów) formy nak³adaj¹ce siê w wyniku agradacji typowe dla kana³ów rozprowadzaj¹cych. Jedynie pojedyncze litosomy, np. w Siarach i Ropicy Górnej (oraz Foluszu poza obszarem objêtym niniejsz¹ prac¹; zob. Warcho³, 24), odpowiadaj¹ kana³om, w których dostawa materia³u by³a d³ugotrwa³a. Utwory asocjacji A charakteryzuj¹ ogólnie doln¹ i œrodkow¹ czêœæ badanej sukcesji. Mi¹ szoœæ indywidualnych kompleksów waha siê od 1 do ok. 1 m. Asocjacja facjalna A wystêpuje z ró n¹ czêstotliwoœci¹ we wszystkich profilach (ryc. 6A i B). Asocjacja B. Piaskowce od bardzo grubo- do œrednio³awicowych przewa aj¹ nad ³upkami. Stosunek piaskowca do ³upka wynosi 3,1, (ryc. 4C; 5b, d). Asocjacja ta reprezentuje g³ównie piaszczyste loby depozycyjne oraz osady przejœciowe kana³-lob depozycyjny (por. Mutti & Normark, 1991; Mutti, 1992). Typowe osady kana³ów s¹ najczêœciej reprezentowane przez pojedyncze ³awice lub zestawy ³awic piaskowców gruboziarnistych, grubo³awicowych, z widocznymi œród- i miêdzy³awicowymi rozmyciami ró nej skali, rozdzielone niekiedy bardzo grubymi warstwami ³upków masywnych lub pakietami utworów cienko³awicowych (ryc. 5b, d). Zespo³y kana³-lob depozycyjny oraz loby depozycyjne, zbudowane ze œrednioziarnistego piaskowca z pojedynczymi ³awicami nosz¹cymi œlady depozycji w kana³ach, s¹ trudne do rozdzielenia w skali przyjêtej do niniejszej analizy i tworz¹ na badanym terenie mi¹ sze kompleksy wystêpuj¹ce szczególnie czêsto w dolnej czêœci badanej sukcesji. Asocjacja C. Grubo- i cienko³awicowe ³upki oraz piaskowce cienko- do grubo³awicowych. Stosunek piaskowca do ³upka wynosi 1,,3 (ryc. 4C; 5d, f). Asocjacja ta odpowiada osadom pozakorytowym (por. Mutti & Ricci Lucchi, 1972, 1975) nieskanalizowanym osadom o charakterze pokryw warstwowych w tym tak e osadom lobów depozycyjnych zdominowanych mu³em. Takie utwory maj¹ znaczny udzia³ w ca³ej sukcesji warstw magurskich na badanym terenie, a w górnej czêœci sukcesji przewa aj¹ nad innymi. Asocjacja ta mo e równie reprezentowaæ osady wa³ów brzegowych (por. Stow, 1985). Na badanym terenie, gdzie ods³oniêcia nie pozwalaj¹ na obserwacje lateralne, utwory te ogólnie zaliczono do pozakorytowych. Cienko³awicowe turbidyty nie tworz¹ kompleksów wiêkszych mi¹ szoœci i wystêpuj¹ najczêœciej jako wk³adki w obrêbie wszystkich wydzielonych asocjacji. Asocjacja D. Masywne ³upki (mu³owce) z wk³adkami cienko- do grubo³awicowych piaskowców. Stosunek piaskowca do ³upka wynosi <,3 (ryc. 4E; 5e). Turbidyty wykazuj¹ce du ej mi¹ szoœci (do kilku metrów) cz³on mu³owy mog¹ reprezentowaæ drobnoziarniste wype³nienia koryt lub depresji œródkana³owych (œródlobowych) por: Stow, 1985; Shanmugam & Moiola, Du a mi¹ szoœæ 64

5 Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 7, 27 Ryc. 4. Przyk³ady facji warstw magurskich; m³otek (35 cm d³ugoœci) i plecak (zakreœlony; ~4 cm) jako skala; A piaskowiec grubo³awicowy, gruboziarnisty warstwowany przek¹tnie w du ej skali (Ropica G.); B piaskowiec grubo³awicowy, gruboziarnisty, laminowany (Folusz); C kompleks œrednio- i cienko³awicowych piaskowców i ³upków (Siary; grubienie sekwencji ku górze zaznaczone strza³k¹); D osuwisko (Ropica G.); E masywne ³upki (mu³owce; Ropica G.); F ³upki cienkowarstwowane (Szymbark) Fig. 4. Facies examples of the Magura Beds; hammer (35 cm long) and rucksack (encircled; ~4 cm long), for scale; A very thick-bedded, coarse-grained sandstone with large-scale cross-stratification (Ropica G.); B very thick-bedded, coarse-grained sandstone with parallel lamination (Folusz); C alternation of thin- to thick-bedded sandstones and shales (Siary; thickening upward sequence marked by arrow); D slump deposits (Ropica G.); E massive shales (mudstones); F thin-bedded shales (Szymbark) cz³onu mu³owego w indywidualnych turbidytach œwiadczy o ograniczonej przestrzeni depozycji osadu z pojedynczego pr¹du zawiesinowego, braku erozyjnego oddzia³ywania kolejnych pr¹dów lub o du ej objêtoœci materia³u frakcji ilastej i pylastej w takim pr¹dzie zawiesinowym. Asocjacja E. Zielone lub szare, rzadziej br¹zowe lub czarne ³upki ze sporadycznie wystêpuj¹cymi wk³adkami cienko³awicowych piaskowców (ryc. 4F). Asocjacja E reprezentuje utwory pozakorytowe zdominowane sedymentacj¹ hemipelagiczn¹. Depozycja tego typu osadów 65

6 Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 7, 27 a b d e f B C 3 C A 1 2 D c B F mu³owe piaskowce muddy sandstones piaskowce masywne gruboziarniste massive coarse-grained sandstones piaskowce masywne od œrednio do gruboziarnistych massive medium-grained sandstones piaskowce masywne drobnoziarniste massive fine-grained sandstones piaskowce z warstwowaniem przek¹tnym du ej skali sandstones with large-scale cross-stratification laminacja konwolutna convolute lamination laminacja riplemarkowa current ripple lamination piaskowce z laminacj¹ poziom¹ sandstones with parallel lamination A piaskowce z nadwymiarowymi klastami piaskowców (jasne) i ³upków (ciemne) sandstones with outsized clasts of sandstone (light) and shale (dark) piaskowce z laminacj¹ równoleg³¹ do falistej sandstones with parallel to wavy lamination chaotyczne zapiaszczone mu³owce z nadwymiarowymi klastami ³upków i piaskowców chaotic sandy mudstones with outsized clasts of sandstone (light) and shale (dark) osuwiska mu³owe wielkiej skali z nadwymiarowymi klastami ³upków i piaskowców muddy slump deposits with outsized clasts of sandstone (light) and shale (dark) osuwiska piaszczysto wirowe wielkiej skali z nadwymiarowymi klastami ³upków i piaskowców gravel-sandy slump deposits with outsized clasts of sandstone (light) and shale (dark) ³upki szare i zielone grey and green shales ³upki ciemnobr¹zowe i czarne dark-brown and black shales symbole asocjacji facji symbol of facies association Ryc. 5. Charakterystyczne wzory asocjacji facji (uogólnione wzory na ryc. 6A i B); a Folusz; b Siary; c Ropica Górna; d Siary; e Ma³astów; f Ma³astów; asocjacja A wype³nienia kana³ów, asocjacja B proksymalne czêœci lobów depozycyjnych (osady przejœciowe kana³-lob depozycyjny), asocjacja C centralne i dystalne czêœci lobów depozycyjnych i osady pozakorytowe, asocjacja D wype³nienia depresji miêdzylobowych i zaczopowanych kana³ów, asocjacja F osuwiska Fig. 5. Characteristic patterns of facies associations (general facies types shown in fig. 6A & B): a Folusz; b Siary; c Ropica Górna; d Siary; e Ma³astów; f Ma³astów; association A channel fills, association B proximal depositional lobes (channel-lobe transition), association C central and distal depositional lobes, overbank deposits, association D infills of interlobe depressions and plugged channels, association F slump bodies zachodzi najczêœciej w miejscach oddalonych od g³ównych dróg dostawy materia³u lub w dystalnej czêœci systemu depozycyjnego. Facja ta jest charakterystyczna dla ³upków z Szymbarku i poza przekrojem A-A' (ryc. 2) wystêpuje podrzêdnie, najczêœciej jako cienkie wk³adki w obrêbie innych asocjacji facjalnych. Asocjacja F. Utwory chaotyczne (ryc. 4D; 5c). Asocjacja F reprezentuje osuwiska du ej skali, które tworzy³y siê w proksymalnej czêœci systemu depozycyjnego i mog³y byæ deponowane tak w strefach pozakana³owych, jak w samych kana³ach wewnêtrznej czêœci systemu, blisko podnó a sk³onu (ryc. 6A, profil D-D'). W Ropicy Górnej asocjacja F tworzy kompleks ok. 15 m mi¹ szoœci daj¹cy siê przeœledziæ lateralnie na dystansie kilkunastu metrów. Pojedyncze ³awice odpowiadaj¹ce wykszta³ceniem asocjacji F (do 1 m mi¹ szoœci) by³y odnotowane z ró n¹ czêstotliwoœci¹ na prawie ca³ym obszarze. Architektura systemu depozycyjnego Wyró nione asocjacje facjalne (AF) reprezentuj¹ elementy architektury badanego systemu depozycyjnego. Z uwagi na skalê przyjêt¹ do odwzorowania danych i mo liwoœci 66

7 A 8 7 WNW Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 7, B-B C-C D-D E-E F-F ESE e d 1 b c f asocjacja facji A facies association A asocjacja facji C facies association C B-B oznaczenia profili uogólnionych symbol of generalized logs,5 1km asocjacja facji B facies association B asocjacja facji D facies association D nieznane lub hipotetyczne fragmenty profili unknown or hypothetical fragments of sections B asocjacja facji F facies association F WNW 2 2 H-H starsze jednostki litostratygraficzne older lithostratigraphical units I-I f lokalizacja szczegó³owych profili sedymentologicznych location of detailed sedimentological logs J-J ESE K-K 3 2 1,5 1km Ryc. 6. Przekroje korelacyjne; A Siary-Ma³astów (1-1'); B Owczary-Pêtna (2-2') Fig. 6. Correlation cross-sections; A Siary-Ma³astów (1-1'); B Owczary-Pêtna (2-2') ich korelacji na przekrojach (ryc. 6A i B) przedstawione asocjacje facjalne reprezentuj¹ g³ównie grupy elementów architektury (loby depozycyjne, kana³y), a nie pojedyncze elementy rozdzielone odpowiadaj¹cymi im powierzchniami ograniczaj¹cymi (zob. Clark & Pickering, 1996). Na przekroju ze strefy Siary-Ma³astów (przekrój 1-1'; ryc. 2; 6A) obserwuje siê stopniowe wyklinowanie asocjacji A w kierunku zachodnim (Siar) oraz w kierunku wschodnim (Ma³astowa, profil F-F'). Asocjacja A wykazuje zazwyczaj ró nej skali geometriê soczewkow¹, rzadziej geometriê pok³adow¹, co odzwierciedla zmienne proporcje wype³nieñ kana³ów do wa³ów brzegowych w jej obrêbie. Z przekroju korelacyjnego wnika, e transport materia³u piaszczystego do basenu odbywa³ siê g³ównie w rejonie Ropicy Górnej. Utwory asocjacji A s¹ rozdzielone przez kompleksy asocjacjibic,których udzia³ wzrasta w kierunku Ma³astowa i Siar (ryc. 6A). Kompleksy utworów asocjacji B i C wykazuj¹ najczêœciej geometriê pok³adow¹ (charakterystyczn¹ dla lobów depozycyjnych). 67

8 Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 7, 27 Obraz na przekroju Owczary-Pêtna (przekrój 2-2'; ryc. 2; 6A) jest podobny do tego z przekroju Siary-Ma³astów (1-1'; ryc. 6A). Utwory asocjacji A koncentruj¹ siê w centralnej czêœci przekroju korelacyjnego, wyklinowuj¹c siê lateralnie w obydwu kierunkach na przestrzeni do kilku kilometrów. Wystêpuj¹ tu one jednak podrzêdnie i s¹ rozdzielone przez kompleksy asocjacji BiCprzewa aj¹ce w strefie Owczary-Pêtna (ryc. 6B). Dolna czêœæ warstw magurskich na przekroju 2-2', w przeciwieñstwie do przekroju 1-1', jest zbudowana g³ównie z asocjacjicib(ryc. 6B). Kompleksy asocjacji A wystêpuj¹ tam podrzêdnie. Takie wykszta³cenie to efekt po³o enia strefy Owczary-Pêtna w dystalnej czêœci systemu depozycyjnego warstw magurskich, zdominowanej sedymentacj¹ na lobach depozycyjnych (asocjacja BiC) formowanych u wylotu kana³ów ze strefy Siary-Ma³astów. Loby te, na skutek progradacji systemu depozycyjnego warstw magurskich, by³y rozcinane przez kana³y rozprowadzaj¹ce, czego zapisem s¹ utwory interpretowane jako przejœciowe miêdzy kana³em i lobem depozycyjnym. Górna czêœæ korelowanych profili, jednoczeœnie stropowa czêœæ systemu depozycyjnego badanych utworów wygl¹da podobnie zarówno na przekroju 1-1', jak i na przekroju 2-2'. Zdominowana jest przez utwory asocjacji C, których litosomy maj¹ geometriê pok³adow¹, charakterystyczn¹ dla lobów depozycyjnych. W obrêbie mi¹ szych kompleksów asocjacji C podrzêdnie wystêpuj¹ kompleksy asocjacji A, BiDwpostaci cienkich soczew. Z tego typu geometrii mo na wnioskowaæ o depozycji w kana³ach podmorskich (asocjacja A; forma o negatywnym reliefie), proksymalnych, piaszczystych lobach depozycyjnych (asocjacja B), lub jak w wypadku asocjacji D uznaæ te osady za wype³nienia niecek œródkana³owych lub œródlobowych. S¹ to formy mniejszej skali w porównaniu z doln¹ czêœci¹ badanej sukcesji. Proporcje utworów asocjacji A na przekrojach korelacyjnych s¹ ró ne. Ich procentowy udzia³ w strefie Siary- Ma³astów (ryc. 2; 6A) jest du o wiêkszy ni w strefie Owczary-Pêtna (ryc. 2; 6B), co, jak wczeœniej wspomniano, jest odzwierciedleniem po³o enia tych stref wzglêdem Ÿród³a materia³u. Wiêksze mi¹ szoœci utworów warstw magurskich w strefie Owczary-Pêtna (w stosunku do strefy Siary-Ma³astów, ryc. 2; 6B) s¹ charakterystyczne w obszarach o przypuszczalnie wiêkszej przestrzeni akomodacyjnej i szybszej subsydencji. Jednak e wystêpuj¹ce w profilu zlepieñce i piaskowce zlepieñcowate (typowe w proksymalnych czêœciach systemu depozycyjnego asocjacja A, ryc. 6B, profil I'-I i J-J') wskazuj¹ na przestrzenne ograniczenia subbasenu strefy Siar podczas sedymentacji badanych utworów lub o du ym zasiêgu oddzia³ywania wysoko gêstoœciowych pr¹dów zawiesinowych. Podsumowanie i wnioski Utwory badanej sukcesji by³y deponowane w œrodowisku g³êbokomorskim (potwierdzaj¹ to równie badania mikrofauny; patrz: Leszczyñski & Malata, 22), w efekcie ró nego rodzaju procesów masowego transportu grawitacyjnego ze œladowym udzia³em osadów t³a depozycyjnego (pelagitów i hemipelagitów). Spektrum facjalne odpowiada zespo³owi facji sto ka podmorskiego (w ujêciu klasycznym), ale ich ci¹g³a pokrywa w obrêbie prawie ca³ej strefy Siar oraz linijnie rozmieszczone Ÿród³a zasilania wskazuj¹, e utwory te osadza³y siê w systemie maj¹cym wspólne cechy rampy g³êbokomorskiej i ko³nierza sk³onu (por. Leszczyñski & Malata, 22; Warcho³ i in. 26; ryc. 7). Pomierzone kierunki paleotransportu o przebiegu z pó³nocnego wschodu i z pó³nocy na po³udniowy zachód i po³udnie oraz rozk³ad facji grubookruchowych wskazuj¹ pó³nocny brzeg basenu magurskiego (kordylierê œl¹sk¹ sensu Ksi¹ kiewicz, 1956) jako miejsce pochodzenia materia³u klastycznego (zob. np. Ksi¹ kiewicz, red., 1962; Bromowicz, 1992; Oszczypko, 1992; Oszczypko-Clowes, 21; Leszczyñski & Malata, 22; Poprawa i in., 26). Od po³udnia subbasen strefy Siar by³ ograniczony stokami stref raczañskiej i s¹deckiej (Leszczyñski & Malata, 22). Z uwagi na stosunkowo niewielk¹ powierzchniê obszaru badañ omawiany system depozycyjny potraktowano w tej pracy jako element nadrzêdnego systemu turbidytowego strefy Siar. Na profilach korelacyjnych widaæ znaczne poziome i pionowe zró nicowanie badanych warstw magurskich pod wzglêdem proporcji i rozmieszczenia poszczególnych asocjacji facjalnych, stanowi¹cych o ich architekturze i sposobie rozwoju. WyraŸna ró nica w wykszta³ceniu stropowej czêœci omawianej sukcesji jest dowodem, e badany system depozycyjny na tym terenie przechodzi³ ewolucjê charakteryzuj¹c¹ siê co najmniej dwoma g³ównymi fazami rozwoju (fazy te nie zapisa³y siê w obrêbie ca³ej sukcesji jednakowo; ryc. 6A, B). Widoczny na przekrojach (I-I' i II-II'; ryc. 6A, B) niejednorodny kompleks zbudowany przede wszystkim z utworów asocjacji A i B (podrzêdnie C, D, E, F) reprezentuje fazê rozwoju systemu depozycyjnego warstw magurskich charakteryzuj¹c¹ siê dominacj¹ sedymentacji piasku i mu³u (piaskowiec z W¹tkowej), opisywan¹ w literaturze jako rampa i ko³nierz sk³onu bogate w piasek i mu³ (por. Reading & Richards, 1994). Kompleks zbudowany g³ównie z utworów asocjacji C,DiE(podrzêdnie A, B), widoczny w stropowej czêœci badanej sukcesji (warstwy z Budzowa), reprezentuje fazê rozwoju systemu depozycyjnego zdominowan¹ sedymentacj¹ mu³u, opisywan¹ w literaturze jako rampa i ko³nierz sk³onu bogate w mu³ (por. Reading & Richards, 1994). Faza pierwsza charakteryzowa³a siê zwiêkszon¹ depozycj¹ materia³u w strefach odpowiadaj¹cych kana³om (w wiêkszoœci o cechach kana³ów rozprowadzaj¹cych) i lobom depozycyjnym zdominowanym piaskiem, natomiast faza druga odpowiada sedymentacji g³ównie w obrêbie lobów depozycyjnych (pokryw warstwowych) zdominowanych mu³em z nieznacznym udzia³em sedymentacji w mniejszych kana³ach. Opisywane w poprzednich rozdzia³ach kana³y reprezentuj¹ najczêœciej p³askie i p³ytkie formy, tworz¹ce niekiedy mi¹ sze kompleksy (na skutek akrecji pionowej lub migracji wymuszonej rzeÿb¹ dna basenu) z ró nym udzia³em utworów pozakorytowych, a nie wype³nienia g³êboko wciêtych dolin. Taki zespó³ facji charakteryzuje przede wszystkim kana³y rozprowadzaj¹ce ( roztokowe ). Czêœæ z nich mo e stanowiæ boczne odga³êzienia lub dystalne odpowiedniki kana³ów proksymalnych, które podczas wstêpnych obserwacji odnotowano w paœmie Magury W¹tkowskiej miêdzy Foluszem a Mrukow¹. Obecnoœæ utworów chaotycznych (debrytów) w obrêbie górnej czêœci warstw magurskich (warstwy z Budzowa) razem z wystêpuj¹cymi w ich obrêbie grubymi ³awicami mu³owców, reprezentuj¹cymi pojedyncze turbidyty, wskazuje na sedymentacjê w podobnym re imie tektonicznym do tego, podczas którego osadza³y siê piaskowce z W¹tkowej. Ró nica wynika ze zmiany rodzaju alimentowanego materia³u (Leszczyñski & Malata, 22) oraz, prawdopo- 68

9 N basen œl¹ski i baseny przednagurskie Silesian and Fore-Magura basins Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 7, 27 kordyliera œl¹ska/silesian Ridge (stopniowo konsumowany grzbiet œródbasenowy) (successively consumed intrabasin ridge) basen magurski/magura Basin strefa Siar Siary Zone basen ograniczony confined basin strefa Raczañska Raèa Zone wynoszenie uplifting S subsydencja spowodowana napieraniem pryzmy akrecyjnej subsidence due to accretionary prism advance kierunek paleotransportu sediment transport Ryc. 7. Model systemu depozycyjnego warstw magurskich strefy Siar (bez skali; Warcho³ i in., 26; zmieniona) Fig. 7. Model of depositional system of the Magura Beds from the Siary Zone (out of scale; Warcho³ et al., 26; modified) dobnie, tak e ze zmiany konfiguracji brzegów subbasenu Siar maj¹cej znaczny wp³yw na sposób depozycji mu³u (ograniczenia w swobodnym rozprzestrzenianiu siê drobnoziarnistego materia³u). Piaskowiec magurski facji glaukonitowej (piaskowiec z W¹tkowej) na badanym obszarze nie tworzy jednego zwartego kompleksu zdominowanego piaskowcami, jak to wynika z litostratygrafii, lecz wykazuje bardziej z³o on¹ budowê, cechuj¹c¹ siê zró nicowanym stosunkiem piaskowców i ³upków (ryc. 6A i B). To samo dotyczy tak e wy szej czêœci sukcesji, opisywanej jako warstwy nadmagurskie (warstwy z Budzowa/warstwy z Ma³astowa), gdzie w profilu poza asocjacjami C, E pojawiaj¹ siê równie kompleksy zbudowane z asocjacji A, B, tworz¹ce soczewkowate litosomy (ryc. 6A i B) od kilkunastu do kilkudziesiêciu metrów mi¹ szoœci. Takie zró nicowanie litofacjalne (nieci¹g³oœæ wydzielanych jednostek litostratygraficznych lub brak wyraÿnych granic pomiêdzy nimi) potwierdzi³y tak e wyniki badañ przedstawione w niektórych pracach z tego obszaru i innych obszarów strefy Siar (por. Sikora, 1967; Ksi¹ kiewicz, 1974; Leszczyñski & Malata, 22). Z zebranych danych wynika, e stosowany w tym rejonie podzia³ litostratygraficzny warstw magurskich jest uproszczony i trudny do zastosowania w badaniach szczegó³owych, gdy zak³ada on konsekwentne zró nicowanie ich profilu pionowego wystêpowaniem: 1) kompleksu g³ównie ³upkowego (³upki zembrzyckie/³upki z Szymbarku) w dolnej czêœci, 2) zwartego kompleksu piaskowcowego (piaskowiec z W¹tkowej) w czêœci œrodkowej i 3) jednego zwartego kompleksu w zasadzie ³upkowego (³upki z Budzowa/³upki z Ma³astowa) w czêœci górnej. Na podstawie omówionych wyników proponuje siê nie rozdzielaæ formalnie badanych warstw magurskich, a istniej¹cy trójpodzia³ stosowaæ jedynie w wyj¹tkowych przypadkach, traktuj¹c kompleksy 1, 2i3jako ogniwa ca³ej do tej pory niesformalizowanej silikoklastycznej sukcesji osadowej prze³omu eocenu i oligocenu (podkreœlaj¹c nieci¹g³oœæ stratygraficzn¹ tych ogniw, w tym lokalne wystêpowanie w ró nych pozycjach w profilu). Ca³a sukcesja warstw magurskich w strefie Siar powinna byæ podniesiona do rangi formacji. Niski stopieñ ods³oniêcia badanych utworów znacznie ogranicza dok³adne poznanie ich architektury, w tym ocenê rozprzestrzenienia, kszta³tu i budowy wewnêtrznej poszczególnych elementów. Badania na takim terenie mog¹ polegaæ g³ównie na rejestracji facji, asocjacji facjalnych i ich nastêpstw w niewielkich, rozproszonych ods³oniêciach. Przedstawiony opis upraszcza poziome rozprzestrzenienie elementów, a i czêœæ ich pionowego zasiêgu mo e byæ niekiedy b³êdna. S³ab¹ stron¹ zamieszczonych przekrojów korelacyjnych jest ich niedostateczne podparcie biostratygrafi¹. Uœciœlenie opisu i interpretacji sedymentologicznej badanej sukcesji bêdzie mo liwe po zebraniu danych umo liwiaj¹cych precyzyjniejsz¹ korelacjê profili, a tak e po rozpoznaniu rzeczywistego wykszta³cenia odcinków profili, które s¹ s³abo ods³oniête lub zakryte. Dziêkujê dr. hab. Stanis³awowi Leszczyñskiemu za koordynowanie prac badawczych, liczne dyskusje i cenne uwagi zwi¹zane z przygotowywaniem mojej pracy magisterskiej, której efektem jest niniejszy artyku³. Prof. dr. hab. Szczepanowi Porêbskiemu, a tak e dwóm anonimowym recenzentom dziêkujê za krytyczne uwagi dotycz¹ce manuskryptu, które w znacz¹cy spo- 69

10 Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 7, 27 sób wp³ynê³y na koñcow¹ wersjê tej pracy. Stanis³awowi Korcowi i jego ca³ej Rodzinie sk³adam podziêkowania za logistyczne wsparcie podczas prac terenowych, a Micha³owi Jastrzêbskiemu za cenne dyskusje i rozmowy przy osuwisku. Literatura BOGACZ K., DZIEWAÑSKI J., JEDNOROWSKA A. & WÊC AWIK S Osady paleogenu p³aszczowiny magurskiej w rejonie Owczar (Beskid Niski). Rocz. Pol. Tow. Geol., 49: BROMOWICZ J Basen sedymentacyjny i obszary Ÿród³owe piaskowców magurskich. Geol. AGH, 54: 112. CLARK J.D. & PICKERING K.T Submarine Channels Processes and Architecture. Vallis Press, London. GHOSH B. & LOWE D.R The architecture of deep-water channel complexes, Cretaceous Venado Sandstone Member, Sacramento Valley, California. [In:] Graham S.A. & Lowe D.R. (ed.) Advances in the Sedimentary Geology of the Great Valley Group, Sacramento Valley, California. SEPM, Pacific Section, Guidebook, 73: HICKSON T.A. & LOWE D.R. 22 Facies architecture of submarine fan channel-levee complex: the Juniper Ridge Conglomerate, Coalinga, California. Sedimentology, 49: JANKOWSKI L., KOPCIOWSKI R. & RY KO W. 24 Geological map of the Outer Carpathians: borderland of Poland, Ukraine and Slovakia in scale 1 : 2. PIG, Warszawa. KOPCIOWSKI R Budowa geologiczna p³aszczowiny magurskiej miêdzy Rop¹ a Banic¹. Biul. Pañstw. Inst. Geol., 374: 214. KOPCIOWSKI R. & GARECKA M Najm³odsze utwory strefy Siar jednostki magurskiej. Prz. Geol., 4: KOSZARSKI A. & KOSZARSKI L Structure of Magura Nappe SW of Dukla. [In:] Koszarski L. (ed.) Geology of the Middle Carpathians and the Carpathian Foredeep. Carpatho-Balkan Geological Association 13 th Congress Cracow, Guide to excursion 3. Wyd. AGH Kraków: KOSZARSKI L., SIKORA W. & WDOWIARZ S The Flysch Carpathians. Polish Carpathians. [W:] Mahel M. (ed.) Tectonics of Carpathian-Balkan Regions. Geologický Ustaw Dioniza Štura, Bratislava: KOSZARSKI L. & TOKARSKI A. 1967: Szczegó³owa mapa geologiczna Polski w skali 1:5(bez utworów czwartorzêdowych), Region Karpat i Przedgórza, arkusz Osiek. Wyd. Geol., Warszawa. KOZIKOWSKI H Geologia p³aszczowiny magurskiej i jej okien tektonicznych na po³udniowy zachód od Gorlic. Biul. Inst. Geol., 11: KSI KIEWICZ M Budowa brze nych mas magurskich miêdzy Su³kowicami a Such¹. Rocz. Pol. Tow. Geol., 11: KSI KIEWICZ M Geology of the northern Carpathians. Geologische Rundschau, 45: KSI KIEWICZ M. (red.) Atlas geologiczny Polski. Zagadnienia stratygraficzno-facjalne. Z. 13, Kreda i starszy trzeciorzêd w polskich Karpatach zewnêtrznych. Instytut Geologiczny, Warszawa. KSI KIEWICZ M Geologia regionu babiogórskiego. Przewodnik 39. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Wyd. Geol., Warszawa: 559. KSI KIEWICZ M., 1974 Objaœnienia do Szczegó³owej mapy geologicznej Polski w skali 1:5. Ark. Sucha Beskidzka. Wyd. Geol., Warszawa. LESZCZYÑSKI S. & MALATA E. 22 Sedimentary Conditions in the Siary Zone of the Magura Basin (Carpathians) in the late Eocene-early Oligocene. Ann. Soc. Geol. Pol., 72: LESZCZYÑSKI S. & MALIK K Ska³y wapienne i wapniste we fliszu polskich Karpat zewnêtrznych. Prz. Geol., 44, 2: MIALL A.D Architectural-element analysis: a new method of facies analysis applied to fluvial deposits: Earth Rev., 22: MUTTI E Turbidite Sandstones. Agip Instituto di Geologia Universitá di Parma, Milano. MUTTI E. & NORMARK W.R Comparing examples of modern and ancient turbidite systems: problems and concepts. [In:] Leggett J.K. & Zuffa G.G. (ed.) Deep water clastic deposits: models case histories. Graham and Trotman, London: 138. MUTTI E. & NORMARK W.R An integrated approach to the study of turbidite systems. [In:] Weimer P. & Link M.H. (ed.), Seismic Facies and Sedimentary Processes of Submarine Fans and Turbidite Systems. Springer-Verlag, New York: MUTTI E. & RICCI LUCCHI F Le torbiditi dell'apennino settentrionale: introduzione all'analisi di facies. Mem. Soc. Geol. Ital. 11: MUTTI E. & RICCI LUCCHI F Turbidite facies and associations. [In:] Mutti E., Parea G.C., Ricci Lucchi F., Sagri M., Zanzucchi G., Ghibaudo G. & Iaccarino S. (ed.) Examples of turbidite facies and associations form selected formations of the Northern Apennines. Field Trip Guidebook A-11, 9-th IAS Congress, Nice: OSZCZYPKO N Rozwój basenu magurskiego w górnej kredzie i paleogenie. Prz. Geol., 7: OSZCZYPKO N From remnant oceanic basin to collision related foreland basin - a tentative history of the Outer Western Carpathians. Geol. Carphat., 5: OSZCZYPKO N. 26 Pozycja polskich Karpat zewnêtrznych w systemie alpejsko-ba³kañskim oraz g³ówne etapy rozwoju orogenu. [W:] Oszczypko N., Uchman A. & Malata E. (red.) Rozwój paleotektoniczny basenów Karpat zewnêtrznych i pieniñskiego pasa ska³kowego. Inst. Nauk Geol. UJ, Kraków: 918. OSZCZYPKO-CLOWES M The Late Eocene to Early Miocen nannoplankton stratigraphy of the Magura Nappe (Western Carpathian, Poland). Geol. Carpath., 5: OSZCZYPKO-CLOWES M. 2 Wiek i rozwój najm³odszych osadów w œrodkowej czêœci p³aszczowiny magurskiej w œwietle badañ nanoplanktonu wapiennego (polskie Karpaty fliszowe). Arch. UJ, Kraków. OSZCZYPKO-CLOWES M. 21 The nannofossil biostratigraphy of the youngest deposits of the Magura Nappe (East of the Skawa river, Polish Flysch Carpathians) and their paleoenvironmental conditions. Ann. Soc. Geol. Pol., 71: PAUL C.M Die nördliche Arva. Jahrbuch der K.K. Geologischen Reichsanstalt, 15: 2. PICKERING K.T., CLARK J.D., RICCI LUCCHI F., SMITH R.D., HISCOTT R.N. & KENYON N.H Architectural element analysis of turbidite systems, and selected topical problems for sand-prone deep-water systems. [In:] Pickering K.T., Hiscott R.N, Kenyon N.H., Ricci Lucchi F. & Smith R.D.A. (ed.) Atlas of deep-water environments: architectural style in turbidite systems: Chapman and Hall, London: 11. PICKERING K.T., STOW D.A.V., WATSON M.P. & HISCOTT R.N Deep-water facies, processes and models: a review and classification scheme for modern and ancient sediments: Earth Sci. Rev., 23: POPRAWA P., MALATA T., OSZCZYPKO N., S OMKA T. & GOLONKA J. 26 Analiza tempa depozycji materia³u detrytycznego w basenach sedymentacyjnych Karpat zewnêtrznych jako wskaÿnik aktywnoœci tektonicznej ich obszarów Ÿród³owych. Prz. Geol., 54: READING H. G. & RICHARDS M Turbidite systems in deep-water basin margins classified by grain size and feeder system. Bull. Amer. Assoc. Petrol. Geol., 78: RY KO W. 24 Karpaty. [W:] Peryt T. & Piwocki M (red.) Budowa geologiczna Polski, tom I, Stratygrafia, czêœæ 3a, Kenozoik, Paleogen, Neogen. PIG, Warszawa: SHANMUGAM G. & MOIOLA M Submarine fan models: problems and solution. [In:] Bouma A.H., Barnes N.E. & Normark W.R. (ed.) Submarine fans and related turbidite systems. Springer-Verlag, New York: SIKORA W Nowe dane o stratygrafii w okolicy Grybowa. Kwart. Geol., 1, 3-4: SIKORA W Uwagi o stratygrafii serii magurskiej w okolicy Szymbarku Ruskiego. Kwart. Geol., 7, 2: SIKORA W Szczegó³owa mapa geologiczna Polski (bez utworów czwartorzêdowych). Ark. M34-91A Gorlice wydanie tymczasowe. Instytut Geologiczny, Warszawa. SIKORA W. 197 Budowa geologiczna p³aszczowiny magurskiej miêdzy Szymbarkiem Ruskim a Nawojow¹. Biul. Inst. Geol., 235: 197. STOW D.A.V Deep-sea clastics: where are we and where are we going [In:] Brenchley P.J., Williams B.P.J. (ed.) Sedimentology: Recent and Applied Aspects. Spec. Publ. Geol. Soc. London, 18: ŒWIDZIÑSKI H Uwagi o budowie Karpat fliszowych. Sprawozdania PIG, 8/1, ŒWIDZIÑSKI H Mapa geologiczna Karpat Polskich czêœæ wschodnia. Instytut Geologiczny, Warszawa. ŒWIDZIÑSKI H Budowa geologiczna rejonu Ropica-Siary Górne. Pr. Geol. PAN, 8: WARCHO M. 24 Architektura systemu depozycyjnego warstw magurskich strefy Siar miedzy Szymbarkiem i Foluszem. Arch. UJ, Kraków. WARCHO M., LESZCZYÑSKI S. & SKOCZYLAS P. 26 Anatomy of depositional system of the Magura Beds of the Siary zone between Szymbark and Olchowiec (Carpathians, Poland). [In:] Wysocka A. & Jasionowski M. (red.) Przebieg i zmiennoœæ sedymentacji w basenach przedgórskich. II Polska Konferencja Sedymentologiczna POKOS2. IGP WG UW, Warszawa: 172. WÊC AWIK S Budowa geologiczna p³aszczowiny magurskiej miêdzy Uœciem Gorlickim a Tyliczem. Pr. Geol. PAN, 59:196. Praca wp³ynê³a do redakcji r. Akceptowano do druku r. 61