Przetwarzanie Zespołowe Organizacje sieciowe

Transkrypt

1 Przetwarzanie Zespołowe Organizacje sieciowe dr inż. Tomasz Boiński Katedra Architektur Systemów Komputerowych WETI PG Tomasz Boiński: 1

2 Definicja Rozproszony zespół czy grupa zespołów gdzie każdy z członków stanowi osobny węzeł sieci kooperujących ze sobą jednostek współpracujących dla osiągnięcia wspólnego celu. Organizacja sieciowa posiada wielu liderów oraz wiele połączeń nie wynikających bezpośrednio z realizowanych zadań a form of regulating relationships between companies, which is based on cooperation with the use of a particular communication system between partners - Grandori A., Soda G. Tomasz Boiński: 2

3 Cechy Autorytet pozyskuje się bazując nie na pozycji a na podstawie posiadanej wiedzy i umiejętności Łączą ludzi i zespoły ponad tradycyjnymi barierami Struktura potrafi zmieniać się w zależności od sytuacji Zarządzanie opiera się na poczuciu wzajemnej odpowiedzialności a nie na wykonywaniu poleceń Pozwala na poszukiwanie efektywnych sposobów pracy zamiast podążać predefiniowanymi ścieżkami Zespoły są tworzone i rozwiązywane w zależności od potrzeb Nie istnieją bez wytworzenia wartości dodanej konieczny efekt synergii Współpraca ma charakter ciągły Tomasz Boiński: 3

4 Cechy c.d. Zachęca do szybkiego podejmowania akcji umożliwia możliwości szybszego realizowania strategicznych działań Są prostsze i tańsze do uruchomienia łatwiej jest kooperować z lokalnymi firmami niż je wykupić czy stworzyć własną sieć dystrybucji Są bardzo elastyczne w ramach domeny Oparte o potencjał poszczególnych firm do synergii Poszerzają możliwość wyboru Skupiają się na długofalowej kooperacji przy realizacji danej strategii Tomasz Boiński: 4

5 Cechy c.d. Jest to relatywnie nowe pojęcie w pracy zespołowej, zwane też sieciami międzyorganizacyjnymi Są powoływane w celu realizacji pewnej długofalowej strategii Realizują tendencję do rozluźniania powiązań pomiędzy elementami organizacji i uelastyczniania sposobu pracy Organizacje wchodzące w skład sieci często pozostają niezależne w kwestiach prawnych i organizacyjnych Organizacje sieciowe posiadają cechy zarówno korporacji jak i rynku Tomasz Boiński: 5

6 Cechy c.d. Cechy rynkowe: Dobrowolność współpracy Współpraca uzależniona od cen rynkowych Cechy korporacyjne: Wzajemna współpraca i synchronizacja w obrębie procedur, standardów, technologii i infrastruktury Decyzje dotyczące posiadanych zasobów podejmowane są z uwzględnieniem potrzeb współpracujących organizacji Współpraca ma charakter powtarzalny Długofalowy plan współpracy Szerokie spektrum informacji o innych uczestnikach sieci Tomasz Boiński: 6

7 Organizacje sieciowe Sieć czyli węzły i powiązania pomiędzy nimi Węzły ludzie, zespoły, całe organizacje Powiązania współpraca oraz zawarte porozumienia Nieformalna komunikacja Powiązania są dwukierunkowe Przykłady Zespoły w dużych, rozproszonych geograficznie korporacjach Małe organizacje współpracujące by moc konkurować z dużymi Strategiczne fuzje firm Wspólne przedsięwzięcia R&D Tomasz Boiński: 7

8 Jakie jednostki mogą wchodzić w skład organizacji sieciowych? Warunek konwergencji potrzeba podobieństwa produktów, rynków, grup docelowych, technologii, procedur Całkowicie odmienne przedsiębiorstwa nie są w stanie uzyskać efektu synergii Tomasz Boiński: 8

9 Typy jednostek składowych Grupa A przedsiębiorstwa działające w tej samej domenie Grupa B przedsiębiorstwa o podobnej domenie działania, operujące na tych samych lub różnych rynkach Grupa C przedsiębiorstwa reprezentujące różne, ale komplementarne domeny Grupa D przedsiębiorstwa reprezentujące różne dziedziny ale operujące za pomocą takich samych zasad (technologicznych, kompetencyjnych, proceduralnych itp.) Grupa E grupa przedsiębiorstw gdzie jedno z nich jest dominujące a pozostałe realizują jego ideę Tomasz Boiński: 9

10 Grupa A Przedsiębiorstwa reprezentujące tę samą dziedzinę ale niekoniecznie ten sam rynek (w sensie terytorialnym) Operują na tej samej grupie docelowej Przykład komercyjne banki w Polsce Tomasz Boiński: 10

11 Grupa B Podobne lecz nie identyczne domeny, działanie na tych samych bądź różnych rynkach Przykład przedsiębiorstwa doradcze specjalizujące się w różnych dziedzinach, np. Human Resources oraz finanse Tomasz Boiński: 11

12 Grupa C Różne ale wzajemnie uzupełniające się domeny. Ich mutualistyczne kompetencje mogą prowadzić do wspólnej oferty rynkowej itp. Przykład producenci, projektanci, dystrybutorzy, logistycy itp. Tomasz Boiński: 12

13 Grupa D Różne dziedziny ale operujące za pomocą takich samych zasad (technologicznych, kompetencyjnych, proceduralnych itp.) Mogą wytwarzać wyspecjalizowane jednostki w jakiejś dziedzinie, zarządzać nimi i wykorzystywać w produkcji Przykład jednostka hartująca stal wykorzystywana w produkcji wszelkiego rodzaju urządzeniach mechanicznych Tomasz Boiński: 13

14 Grupa E Zespół organizacji z jedną dużą jednostką zarządzającą (operatorem) i wieloma małymi realizującymi koncepcje biznesową operatora Przykład franczyza w dziedzinie fast foodów czy biur turystycznych, oficjalne salony sprzedaży itp. Tomasz Boiński: 14

15 Relacje pomiędzy organizacjami Sieć może składać się z tymczasowego lub trwałego rdzenia oraz przedsiębiorstw drugorzędnych zwanych pierścieniem Relacje w obrębie pierścienia są słabsze i nawiązywane ad hoc w zależności od potrzeb Jednostki z pierścienia mogą uczestniczyć w tworzeniu strategii długofalowej ale najczęściej są traktowane jako zasoby dostępne na żądanie (Marshallian industrial district) Tomasz Boiński: 15

16 Tomasz Boiński: 16 Rdzeń i pierścień organizacji sieciowej

17 Marshallian industrial district Charakteryzują się podziałem pracy pomiędzy małymi, wysoce wyspecjalizowanymi firmami realizującymi komplementarne zadania Sieciowość współpracy jest niezbędnym czynnikiem rozwoju przemysłu Dystrybucja dóbr opiera się o małe przesyłki pomiędzy dużą liczbą dostawców i odbiorców Tomasz Boiński: 17

18 Czynniki zachęcające do tworzenia organizacji sieciowych Niepewność czy niestabilność rynku w jego bieżącej postaci czy rozmiarze Trudności w konkurowaniu na atrakcyjnych rynkach Trudność w zbycie spowodowana mało atrakcyjnym rynkiem Tomasz Boiński: 18

19 Rodzaje organizacji sieciowych Niesymetryczne sieci socjalne Niesymetryczne sieci biurokratyczne Niesymetryczne sieci oparte o prawa własności Symetryczne sieci socjalne Symetryczne sieci biurokratyczne Symetryczne sieci oparte o prawa własności Tomasz Boiński: 19

20 Sieci socjalne Cel gromadzenie know-how Powstają w sytuacji niepewności czy nieprzewidywalności efektów wspólnych przedsięwzięć Tomasz Boiński: 20

21 Niesymetryczne sieci socjalne Oparte na relacjach interpersonalnych osób wchodzących w skład poszczególnych organizacji Powstały twór umożliwia potencjalne tworzenie zespołów wtedy, kiedy zajdzie taka potrzeba Brak formalnych porozumień czy zależności finansowych Problemy z szacowaniem kosztów danej czynności Przykłady: Agencja doradcza, sieć socjalna jest tworzona w trakcie realizacji projektu Klastry pomiędzy włoskimi zakładami sukienniczymi Tomasz Boiński: 21

22 Sieci biurokratyczne Warunki współpracy i koordynacji są silnie sformalizowane Zachowania, procedury i świadczone usługi wspólne dla wszystkich organizacji Poziom formalizacji o wiele wyższy niż w przypadku sieci socjalnych Stosowane zazwyczaj przy produkcji, badaniach naukowych oraz dla instytucji finansowych Tomasz Boiński: 22

23 Niesymetryczne sieci biurokratyczne Zaangażowanie poszczególnych partnerów jest prostsze do oszacowania niż w przypadku sieci socjalnych Powstają formalne porozumienia o współpracy Warunki współpracy są ściśle ustalone Przykłady: Sieć agencji Licencjonowanie Franczyza Tomasz Boiński: 23

24 Sieci oparte na prawie własności Prawo własności stanowi zastaw a nie inwestycję Udziały finansowe nie muszą być identyczne Stosowane przy rozwiązaniach innowacyjnych, R&D, młodych branżach itp. Cechują się problemami z pozyskaniem kapitału wstępnego Przykład: venture capital Tomasz Boiński: 24

25 Sieci symetryczne Brak dominującego podmiotu gospodarczego brak organu koordynującego prace, podejmującego decyzje itp. Wszyscy udziałowcy na równi biorą udział w tworzeniu modelu współpracy Relacje zachodzą w różnym stopniu Social: Sieci socjalne w parkach technologicznych Biurokratyczne: Związki handlowe Konsorcja Oparte o prawo własności: Joint venture Tomasz Boiński: 25

26 Parametry Elastyczność Koordynacja Kohezja Skala współpracy i działania Tomasz Boiński: 26

27 Elastyczność Opisuje zakres zmian systemu współpracy oraz częstotliwość rekonfiguracji systemu współpracy Obie te wartości powinny być wysokie oznaczają dynamiczną organizację dostosowującą się do ciągłych zmian w otoczeniu Jeżeli oba te parametry są niskie wysoka stabilność organizacji, nie jest to organizacja sieciowa Tomasz Boiński: 27

28 Koordynacja Duża liczba rdzeni nadzorujących konieczność występowania pośrednika (broker) Może być realizowany poprzez jedną wybraną lub dowolną kombinację organizacji wchodzących w skład sieci W praktyce im więcej pośredników tym lepiej (!) Uprawnienia do koordynacji mogą być przekazywane rotacyjnie do poszczególnych firm lub może być jej brak Im większa cyrkulacja uprawnień tym lepiej Tomasz Boiński: 28

29 Kohezja Określa siłę i rodzaj relacji pomiędzy organizacjami Kooperacja oparta na wzajemnym zaufaniu Kooperacja oparta ba formalnych porozumieniach Kooperacja oparta na unii osobowej i/lub zależnościach finansowych Stosunek aktywnych relacji do nieaktywnych Tomasz Boiński: 29

30 Skala współpracy i działania Ilość składowych organizacji Charakterystyka składowych organizacji Rozmiar Forma organizacyjno-prawna Zasięg geokraficzny Nakładanie się systemów współpracy Generalnie im więcej tym lepiej Tomasz Boiński: 30

31 Przykłady Większość znanych przykładów pochodzi z USA: Disney, AOL-Time Warner, Sony, Vivendi, News Corporation, Viacom, Dream Works & MGM/UA plus Buena Vista, Warner Brothers, Columbia, Universal, 20th Century Fox, Paramount, etc. - tworzą oligopole z 98-99% udziałem w rynku Duża liczba małych, wyspecjalizowanych organizacji produkujących na żądania (outsourcing itp.) Virtuelle Fabrik sieć przedsiębiorstw (około 40) w centralno-zachodniej Europie. Projekty nadzorowane są poprzez systemy informatyczne. Zalety: szersza oferta, wysoka elastyczność, uczestniczenie w większej liczbie zamówień, prostota znalezienia odpowiedniego partnera produkcyjnego Wady: wysoki narzut komunikacyjny pomiędzy partnerami Tomasz Boiński: 31

32 Organizacje sieciowe a SME Mogą wspierać SME na etapie identyfikacji i wykorzystaniu nowych okazji biznesowych Wspierają innowacyjność Rozbudowują know-how Współpraca pomiędzy SME a dużymi firmami poprzez organizacje sieciowe przyczynia się do sukcesu obu rodzajów przedsiębiorstw na globalnym rynku Tomasz Boiński: 32

33 Korzyści Organizacja jest bliżej klienta Maksymalizacja potencjału organizacji członkowie organizacji doskonalą się w wąskich dziedzinach dostarczając nowych możliwości Uniezależnienie od konkretnych firm czy komórek Uniezależnienie od zdarzeń losowych Responsywność i adaptacyjność sieć reaguje na stymulację pochodzącą z rynku i reaguje na to pobudzenie dostosowując się do nowej sytuacji Tomasz Boiński: 33

34 Bibliografia Krupski R., Zarządzanie przedsiębiorstwem w turbulentnym otoczeniu, PWE, Warszawa 2005 Grandori A., Soda G., Inter-firm networks: Antecedents, meachanisms and forms, Organizational Studies, 1995, No. 16/2 The networked organization, Tomasz Boiński: 34