Przedmiotowy System Oceniania

Transkrypt

1 PAŃSTWOWA SZKOŁA MUZYCZNA I STOPNIA im. Tadeusza Szeligowskiego w Szczecinie Przedmiotowy System Oceniania (altówka) opracował Włodzimierz Radin- Rutkowski Szczecin 2008r.

2 Sposoby sprawdzania osiągnięć ucznia i kryteria oceniania. 1. Obszary podlegające ocenie. - aparat gry, poziom techniki gry na instrumencie - postępy w zdobywaniu umiejętności technicznych i muzycznych - prawidłowe odczytywanie tekstu, opanowanie repertuaru i poziom jego opanowania pamięciowego - estetyka brzmienia, wrażliwość na jakość brzmienia wydobywanych dźwięków - zgodność interpretacji z budową formalną utworu, artystyczne walory wykonania - aktywność koncertowa - spełnienie wymagań programowych dla danego roku nauczania. 2. Sposoby sprawdzania osiągnięć w każdym semestrze. - przesłuchanie techniczne - przeglądy półroczne - egzaminy promocyjne (Uczniowie klas I nie uczestniczą tych formach sprawdzających). Dodatkowo uczniowie mogą uczestniczyć: - w koncertach - konkursach szkolnych - konkursach międzyszkolnych - konkursach regionalnych - konkursach ogólnopolskich. 3. Warunki uzyskiwania ocen cząstkowych i semestralnych. - obecność powyżej 50% - przygotowanie do zajęć (oceny cząstkowe z lekcji, oceny miesięczne) - oceny z przesłuchań semestralnych - aktywność na zajęciach - aktywność koncertowa. 4. Sposoby powiadamiania ucznia i rodziców o wynikach wymaganiach na określony stopień. Przedmiotowy system oceniania jest oparty na zasadzie otwartości. Celem jest doprowadzenie do tego, by każdy aspekt podlegający ocenianiu był znany uczniom i rodzicom. - nauczyciel na początku każdego roku informuje ucznia i jego rodziców o wymaganiach edukacyjnych, oraz formach sprawdzania wiedzy - nauczyciel zapoznaje uczniów z kryteriami oceniania - każda ocena jest jawna - na wniosek ucznia lub jego rodzica (lub prawnego opiekuna) nauczyciel ustalający ocenę powinien ją uzasadnić

3 5. Ogólne kryteria oceniania - ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów polegać będzie na rozpoznaniu przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań wynikających z programu nauczania i uwzględniających podstawy programowe w danej klasie - oceny bieżące i semestralne (oprócz ustalonych komisyjnie ustala się w stopniach szkolnych według następującej skali 1. stopień celujący 6 2. stopień bardzo dobry 5 3. stopień dobry 4 4. stopień dostateczny 3 5. stopień dopuszczający 2 6. stopień niedostateczny 1 - oceny cząstkowe i semestralne wystawia nauczyciel prowadzący, ocena semestralna jest składową ocen z: przygotowanie do zajęć (oceny cząstkowe z lekcji, oceny miesięczne) oceny z przesłuchań semestralnych realizacja założeń programowych aktywność na zajęciach aktywność koncertowa - ocena za każdy egzamin w tym klasyfikacyjne (komisyjnie ustala się według skali punktów stopień celujący 6 (25 punktów) stopień bardzo dobry 5 (21-24 punkty) stopień dobry 4 (16-20 punktów) stopień dostateczny 3 (13-15 punktów) stopień dopuszczający 2 (11-12 punktów) stopień niedostateczny 1 (10-1 punktów) HIERARCHIA WAŻNOŚCI OPANOWANIA PRZEZ UCZNIA PROBLEMÓW SKŁADAJĄCYCH SIĘ NA JAKOŚĆ WYKONANIA ARTYSTYCZNEGO NA EGZAMINIE PROMOCYJNYM INSTRUMENTY SMYCZKOWE Podczas oceniania w trakcie egzaminu promocyjnego komisja bierze pod uwagę: - jako najważniejsze 1. Postawa przy graniu, aparat gry. 2. Intonacja. 3. Dźwięk, estetyka brzmienia. - jako bardzo ważne 1. Prawidłowe opanowanie tekstu (opanowanie pamięciowe, artykulacja, dynamika, frazowanie, rytmika i tempo utworu ). 2. Umiejętności techniczne ( zgodnie z wymaganiami edukacyjnymi dla każdej klasy opisanymi szczegółowo w PSO ). 3. Zgodność interpretacji z budową formalną utworu, stylowość i artystyczne walory wykonania.

4 - jako ważne 1. Koncentracja. 2. Ekspresja estradowa. 3. Zachowanie się na scenie. SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA NA EGZAMINIE PROMOCYJNYM Klasa I/ 6, I/4 Ocenę celującą - otrzymuje uczeń spełniający wymagania na ocenę bardzo dobrą, wyróżniający się indywidualnością artystyczną, realizujący program klas wyższych. Ocena bardzo dobra - prawidłowy aparat gry - bezbłędne czytanie tekstu - dobra intonacja, rytm - wrażliwość na dźwięk - bezbłędne opanowanie pamięciowe utworów - systematyczna praca Ocena dobra - drobne błędy w aparacie gry, ale nie rażące - brak precyzji w czytaniu tekstu - dobra intonacja, rytm - usterki pamięciowe - praca nie zawsze systematyczna Ocena dostateczna - liczne błędy w tekście - brak reakcji na błędy intonacyjne - mała wrażliwość na jakość dźwięku - realizacja utworów bardzo wydłużona w czasie - brak postępów w nauce Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie rokuje nadziei na dalszy rozwój, nie spełnia wymagań edukacyjnych na ocenę dopuszczającą. Klasa II/6, I/4 Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, wyróżniający się indywidualnością artystyczną i realizujący program wyższych klas. Ocena bardzo dobra - prawidłowy aparat gry - bezbłędne odczytanie tekstu muzycznego - wrażliwość na dźwięk - właściwe frazowanie, gra przekonywująca - bardzo dobre opanowanie pamięciowe utworu - systematyczna praca Ocena dobra - aparat gry nie dość swobodny - wrażliwość na dźwięk

5 - odczytanie tekstu z drobnymi błędami - frazowanie, dynamika nie do końca realizowane - drobne usterki pamięciowe - realizacja utworów o średnim stopniu trudności - praca nie zawsze systematyczna Ocena dostateczna - wyraźne braki techniczne i aparatowe - tekst odczytany z licznymi błędami - mała wrażliwość na dźwięk - nerwowość gry - słabe opanowanie pamięciowe utworów - realizacja utworów o najniższym stopniu trudności w czasie bardzo wydłużona Ocena dopuszczająca - nieprawidłowy aparat gry - niezgodność z tekstem muzycznym - brak wrażliwości na intonację i dźwięk - słaba pamięć muzyczna - niesystematyczna praca - brak postępów w nauce Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie rokuje nadziei na rozwój, nie spełnia wymagań edukacyjnych na ocenę dopuszczającą. Klasa III/6, II/4 Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, wyróżniający się indywidualnością artystyczną i realizujący program wyższych klas. Ocena bardzo dobra - swobodny aparat gry, dobre współdziałanie obu rąk - precyzja wykonawcza intonacyjna, rytmiczna - wrażliwość na dźwięk, ładna wibracja - właściwe frazowanie i tempo - bardzo dobre opanowanie pamięciowe utworów - opanowanie estradowe - systematyczna, świadoma praca Ocena dobra - brak swobody w aparacie gry - drobne błędy w tekście - drobne usterki intonacyjne, brak precyzji rytmicznej - mniejsza wrażliwość na dźwięk - realizacja utworów o średnim stopniu trudności - praca nie zawsze systematyczna Ocena dostateczna - duże braki w aparacie gry, ogólne problemy manualne - liczne błędy w tekście

6 - gra brzydka, brak wrażliwości na dźwięk - gra chaotyczna i nerwowa - problemy pamięciowe - realizacja utworów o najniższym stopniu trudności, wydłużona w czasie - brak systematycznej pracy Ocena dopuszczająca - nieprawidłowy aparat gry - niezgodność z tekstem muzycznym - brak wrażliwości na dźwięk - brak wyczucia frazy - realizacja utworów z klasy niższej - brak postępów w nauce Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie rokuje nadziei na dalszy rozwój, nie spełnia wymagań edukacyjnych na ocenę dopuszczającą. Klasa IV/6, II/4 Ocenę celującą otrzymuje uczeń spełniający wymagania na ocenę bardzo dobrą, wyróżniający się indywidualnością artystyczną, realizujący program klas wyższych, ponadto wykazujący się osiągnięciami na szczeblu regionalnym i ogólnopolskim. Ocena bardzo dobra - swobodny aparat gry - bezbłędne czytanie tekstu - precyzja intonacyjna, rytmiczna - wrażliwość na dźwięk, właściwe frazowanie i artykulacja - właściwe tempo, zaplanowana dynamika - gra przekonywująca - bezbłędne opanowanie pamięciowe - opanowanie estradowe - systematyczna, świadoma praca Ocena dobra - aparat gry nie dość swobodny - drobne błędy w odczytaniu tekstu - mniejsza wrażliwość na dźwięk - mniej dokładna realizacja artykulacji, frazowania - drobne usterki pamięciowe - średni stopień trudności realizowanych utworów - praca nie zawsze systematyczna Ocena dostateczna - liczne błędy w tekście - problemy z rytmem i z utrzymaniem metrum - gra bez wyrazu - nerwowość gry - słabe opanowanie pamięciowe - realizacja utworów o najniższym stopniu trudności

7 - brak systematycznej pracy Ocena dopuszczająca - sztywny aparat gry, wyraźne problemy manualne - niedostatki słuchowe, zła intonacja, zaburzenia rytmiczne - brak świadomości gry - nerwowość gry - realizacja utworów z klasy niższej - brak postępów w nauce Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie rokuje nadziei na dalszy rozwój, nie spełnia wymagań edukacyjnych na ocenę dopuszczającą. Klasa V/6, III/4 Ocenę celującą otrzymuje uczeń spełniający wymagania na ocenę bardzo dobrą, wyróżniający się indywidualnością artystyczną, realizujący program klas wyższych, ponadto wykazujący się osiągnięciami na szczeblu regionalnym i ogólnopolskim. Ocena bardzo dobra - swobodny aparat gry, dobre współdziałania obu rąk - bezbłędne odczytanie tekstu - precyzja wykonawcza frazowanie, właściwe tempa - wrażliwość na dźwięk - bardzo dobre opanowanie pamięciowe - opanowanie estradowe - świadoma i systematyczna praca Ocena dobra - aparat gry w miarę swobodny - drobne błędy w odczytaniu tekstu - zbyt wolna reakcja na usterki intonacyjne - mała wrażliwość na jakość dźwięku - realizacja utworów o średnim stopniu trudności - niezbyt systematyczna praca - opanowanie estradowe - wydłużony czas realizacji utworów Ocena dostateczna - widoczne mankamenty w aparacie gry, brak korelacji obu rąk - tekst odczytany z licznymi błędami - mała wrażliwość na dźwięk, frazowanie, dynamikę - nerwowość gry - problemy z opanowaniem pamięciowym utworów - realizacja programu o najniższym stopniu trudności - brak pracy domowej Ocena dopuszczająca - zły aparat gry, problemy manualne powodujące usztywnienie aparatu gry -niezgodności w tekście

8 - zupełny brak wrażliwości na intonację, brak potrzeby frazowania, zaburzenia rytmiczne i metryczne - gra chaotyczna, brak możliwości opanowania pamięciowego programu - realizacja zaniżonego programu - praca bardzo niesystematyczna - brak postępów w nauce Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie rokuje nadziei na dalszy rozwój, nie spełnia wymagań edukacyjnych na ocenę dopuszczającą. Klasa VI/6, IV/4 Ocenę celującą otrzymuje uczeń spełniający wymagania na ocenę bardzo dobrą, wyróżniający się indywidualnością artystyczną, realizujący program klas wyższych, ponadto wykazujący się osiągnięciami na szczeblu regionalnym i ogólnopolskim. Ocena bardzo dobra - swobodny aparat gry - bezbłędne odczytanie tekstu - precyzja wykonawcza, wyczucie frazy, różna artykulacja, właściwe tempa - gra przekonywująca - bezbłędne opanowanie pamięciowe - opanowanie estradowe - program o najwyższym stopniu trudności dla danej klasy - systematyczna, świadoma praca Ocena dobra - tekst odczytany z drobnymi błędami - zbyt mała swoboda aparatu gry - zbyt mała wrażliwość na dźwięk - reakcja na błędy intonacji zbyt wolna - niezbyt dokładnie realizowane frazowanie, artykulacja i dynamika - realizacja programu o średnim stopniu trudności - drobne potknięcia pamięciowe Ocena dostateczna - widoczne usztywnienie aparatu gry - tekst odczytany bardzo niedokładnie - gra chaotyczna - mała wrażliwość na dźwięk, frazę - słabe opanowanie pamięciowe - realizacja programu o najniższym stopniu trudności bardzo wydłużona w czasie - brak systematycznej pracy Ocena dopuszczająca - widoczne nieprzystosowanie do instrumentu - bardzo słabo odczytany tekst - brak wrażliwości na intonację, dźwięk, wyczucie frazy

9 - gra bardzo chaotyczna z dużymi lukami pamięci - program realizowany z klasy niższej - niesystematyczna praca - brak postępów w nauce i szans na rozwój Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie rokuje nadziei na dalszy rozwój, nie spełnia wymagań edukacyjnych na ocenę dopuszczającą. 6. Dodatkowe zadania podlegające ocenie. - uczeń może zastać dodatkowo oceniony: za wszelkie pozytywne przejawy aktywności podczas zajęć lekcyjnych za inicjatywę przy organizacji lub uczestnictwo w dodatkowych imprezach artystycznych na terenie szkoły bądź poza nią. 7. Częstotliwość wystawiania ocen. Uczeń otrzymuje ocenę: - dwa razy w roku semestralną - z przesłuchań technicznych - z przesłuchania półrocznego - końcoworoczną (w klasie pierwszej ocenę ustala nauczyciel, w klasach wyższych ocena ustalana jest na podstawie przeprowadzonego egzaminu promocyjnego) - miesięczną: ocena miesięczna wynika z ocen cząstkowych (zalecane jest stawianie ocen z każdej lekcji lub ocen tygodniowych). 8. Warunki nadrobienia braków z przyczyn losowych. - przesłuchania i egzaminy w innych, ustalonych z dyrekcją terminach - rozłożenie nauki na 2 lata w uzasadnionych przypadkach 9. Prawa ucznia w procesie oceniania. Uczeń ma prawo: - zapoznać się z kryteriami oceniania - zapoznać się z wymogami edukacyjnymi na dany etap kształcenia - poprawy oceny (nie dotyczy egzaminu promocyjnego z instrumentu) - zapoznania się z proponowaną oceną semestralną (nie dotyczy semestru w którym odbywa się egzamin promocyjny) - nie oceniania go podczas zajęć lekcyjnych w przypadku wystąpienia sytuacji losowych (np. choroba dziecka) - poszanowania godności

10 - życzliwego, przedmiotowego traktowania w procesie dydaktyczno wychowawczym w ramach ogólnie przyjętych norm etycznych - rozwijania zainteresowań, zdolności i talentu muzycznego a w szczególności w dziedzinie gry na skrzypcach. WYMAGANIA EDUKACYJNE ALTÓWKA klasa I 1. Znajomość budowy instrumentu i smyczka oraz umiejętność przygotowania instrumentu do gry - uczeń zna nazwy większości części instrumentu i smyczka, zasady dotyczące zakładania i zdejmowania podpórki, napinania, rozluźniania oraz smarowania smyczka kalafonią - uczeń zna nazwy poszczególnych części instrumentu i smyczka, umie z pomocą nauczyciela napiąć i rozluźnić smyczek - uczeń umie nazwać większość części instrumentu i smyczka, założyć i zdjąć podpórkę, napiąć, rozluźnić oraz smarować smyczek kalafonią - uczeń umie nazwać wszystkie części instrumentu i smyczka, samodzielnie zakłada i zdejmuje podpórkę, napina, rozluźnia oraz smaruje smyczek kalafonią 2. Postawa, aparat gry oraz biegłość techniczna - uczeń zna zasady dotyczące prawidłowego trzymania instrumentu i smyczka, pojęcia: prostopadłość prowadzenia smyczka, ruch jednostkowy, technika przygotowawcza prawej ręki, zasady dotyczące stawiania palców i próbuje wspólnie z nauczycielem prawidłowo stawiać palce lewej ręki - uczeń jest zainteresowany stosowaniem zasad dotyczących prawidłowej postawy oraz prawidłowego trzymania instrumentu i smyczka, rozumie pojęcie technika przygotowawcza, stosuje ruch jednostkowy podczas gry, zna pojęcia: technika przygotowawcza i ruch sterujący lewej ręki oraz z pomocą nauczyciela prawidłowo stawia palce w I pozycji, właściwie stosując układ naturalny lewej ręki, umie obniżyć 2 palec - uczeń umie z pomocą nauczyciela przyjąć prawidłową postawę oraz prawidłowo trzymać instrument i smyczek, rozumie pojęcia: prostopadłość, płaszczyzny podział i symetria prowadzenia smyczka, technika przygotowawcza oraz stosuje je z pomocą nauczyciela podczas gry, samodzielnie stosuje smyczkowania: détaché, legato i portato po 2 nuty oraz smyczkowanie naprzemienne, praktycznie stosuje technikę przygotowawczą oraz ruch sterujący lewej ręki, swobodnie stawia palce lewej ręki w różnych układach samodzielnie i z niewielką pomocą nauczyciela - uczeń umie samodzielnie przyjąć prawidłową postawę oraz prawidłowo trzymać instrument i smyczek oraz odczuwa napięcie i rozluźnienie mięśni podczas gry, prawidłowo zmienia kierunek prowadzenia smyczka, rozumie pojęcia: prostopadłość, płaszczyzny podział i

11 symetria prowadzenia smyczka, technika przygotowawcza oraz stosuje je podczas gry, samodzielnie stosuje smyczkowania: détaché, legato i portato po 2-4 nuty oraz smyczkowanie naprzemienne, samodzielnie stosuje technikę przygotowawczą i ruch sterujący lewej ręki, samodzielnie doskonali technikę palcową, gra flażolety naturalne, umie grać w pozycjach I- III, swobodnie gra flażolety naturalne, prawidłowo realizuje podstawowe ozdobniki 3. Precyzja wykonania oraz walory artystyczne występu - uczeń dostatecznie reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, zna pojęcia: forte, piano, repetycja, zakończenie utworu oraz ich graficzny zapis, nie przyswoił większości zasad obycia estradowego i jego zachowanie podczas występu budzi zastrzeżenia, umie z widocznymi błędami wykonać utwór z akompaniamentem - uczeń dobrze reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, rozumie pojęcia: forte, piano, repetycja, zakończenie utworu oraz umie je realizować podczas gry, nie przyswoił większości zasad obycia estradowego i jego zachowanie podczas występu budzi zastrzeżenia, lecz wykazuje chęć poprawienia niedociągnięć, umie z niewielkimi błędami wykonać utwór z akompaniamentem - uczeń bardzo dobrze reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, prawidłowo realizuje różnice dynamiczne oraz repetycje, nie przyswoił w pełni zasad obycia estradowego, lecz zna zasady dotyczące zachowania na estradzie próbuje realizować je w praktyce, jest punktualny, dotrzymuje terminów i właściwie dobiera strój na występ, umie pokazać początek i koniec utworu oraz realizuje dynamikę podczas gry z akompaniamentem - uczeń wzorcowo reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, w sposób muzykalny realizuje różnice dynamiczne i repetycje zgodnie z budową frazy, zna zasady dotyczące zachowania na estradzie i stara się je realizować w praktyce, ściśle dotrzymuje terminów prób i występów, właściwie dobiera strój, a jego zachowanie podczas występu nie budzi zastrzeżeń, umie pokazać początek i koniec utworu, realizuje dynamikę oraz umie bezbłędnie wykonać utwór z akompaniamentem 4. Znajomość notacji oraz umiejętność samodzielnego odczytania tekstu nutowego - uczeń z pomocą nauczyciela określa wartości nut i pauz - uczeń zna wartości nut i pauz - uczeń dobrze zna wartości rytmiczne nut i pauz, potrafi z pomocą nauczyciela odczytać nieskomplikowany tekst nutowy - uczeń zna notację w kluczu altowym na poziomie umożliwiającym samodzielne odczytanie nieskomplikowanego tekstu nutowego z niewielkimi błędami 5. Samodzielna praca oraz zaangażowanie w proces nauczania - uczeń jest zainteresowany uwagami nauczyciela - uczeń jest zainteresowany uwagami nauczyciela, próbuje realizować wprowadzane elementy techniki gry oraz ćwiczy przerabiany repertuar

12 - uczeń chętnie ćwiczy wspólnie z nauczycielem przerabiane elementy techniki gry i repertuar oraz angażuje się w naukę gry na instrumencie - uczeń samodzielnie notuje uwagi i wskazówki, chętnie ćwiczy wspólnie z nauczycielem oraz stara się zrealizować wszystkie elementy gry podczas samodzielnej pracy 6. Znajomość literatury przedmiotu - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający kontynuację nauki w klasie programowo wyższej - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający prawidłowe ustawienie aparatu gry - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający prawidłowe ustawienie aparatu gry oraz opanował literaturę w stopniu umożliwiającym szybkie postępy w klasie programowo wyższej - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający prawidłowe ustawienie aparatu gry oraz opanował literaturę w stopniu rokującym szybkie postępy w klasach programowo wyższych oraz dalsze kształcenie w szkole wyższego stopnia klasa II 1. Znajomość budowy instrumentu i smyczka oraz umiejętność przygotowania instrumentu do gry - uczeń zna nazwy poszczególnych części instrumentu i smyczka, zasady dotyczące zakładania i zdejmowania podpórki, napinania, rozluźniania oraz smarowania smyczka kalafonią - uczeń umie nazwać niektóre części instrumentu i smyczka, zna zasady dotyczące zakładania i zdejmowania podpórki, napinania, rozluźniania oraz smarowania smyczka kalafonią oraz umie z pomocą nauczyciela napiąć i rozluźnić smyczek - uczeń umie nazwać większość części instrumentu i smyczka, założyć i zdjąć podpórkę, napiąć, rozluźnić oraz smarować smyczek kalafonią - uczeń umie nazwać poszczególne części instrumentu i smyczka oraz zna ich rolę w procesie powstawania dźwięku, samodzielnie zakłada i zdejmuje podpórkę, napina, rozluźnia oraz smaruje smyczek kalafonią 2. Postawa, aparat gry oraz biegłość techniczna - uczeń zna zasady dotyczące prawidłowego trzymania instrumentu i smyczka, rozumie pojęcia: prostopadłość prowadzenia smyczka, technika przygotowawcza prawej ręki, stosuje ruch jednostkowy podczas gry, zna pojęcia: technika przygotowawcza i ruch sterujący lewej ręki oraz z pomocą nauczyciela prawidłowo stawia palce w I pozycji, właściwie stosując układ naturalny lewej ręki, umie obniżyć 2 palec

13 - uczeń umie z pomocą nauczyciela przyjąć prawidłową postawę oraz prawidłowo trzymać instrument i smyczek, rozumie pojęcia: prostopadłość, płaszczyzny podział i symetria prowadzenia smyczka, technika przygotowawcza oraz stosuje je z pomocą nauczyciela podczas gry, samodzielnie stosuje smyczkowania: détaché, lgato i portato po 2 nuty oraz smyczkowanie naprzemienne, praktycznie stosuje technikę przygotowawczą oraz ruch sterujący lewej ręki, swobodnie stawia palce lewej ręki w różnych układach samodzielnie i z niewielką pomocą nauczyciela - uczeń umie samodzielnie przyjąć prawidłową postawę oraz prawidłowo trzymać instrument i smyczek oraz odczuwa napięcie i rozluźnienie mięśni podczas gry, prawidłowo zmienia kierunek prowadzenia smyczka, rozumie pojęcia: prostopadłość, płaszczyzny podział i symetria prowadzenia smyczka, technika przygotowawcza oraz stosuje je w stopniu elementarnym podczas gry, samodzielnie stosuje smyczkowania: détaché, legato i portato po 2-4 nuty oraz smyczkowanie naprzemienne, swobodnie gra w I pozycji, rozumie zasady dotyczące prawidłowego stawiania palców, prawidłowo gra flażolety naturalne - trzymanie instrumentu i smyczka umożliwia prawidłowe ustawienie aparatu gry w dalszym etapie kształcenia, uczeń prowadzi smyczek prostopadle do struny, stosuje płaszczyzny, symetrię i technikę przygotowawczą podczas prowadzenia smyczka oraz różnorodne smyczkowania: détaché, portato, legato po 2-6 nut, gra w pozycjach I-III, rozumie zasady dotyczące zmian pozycji oraz stosuje je podczas gry, swobodnie gra flażolety naturalne swobodnie gra flażolety naturalne, swobodnie realizuje podstawowe ozdobniki, prawidłowo wibruje dźwięki o długich wartościach rytmicznych 3. Precyzja wykonania oraz walory artystyczne występu - uczeń dostatecznie reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, rozumie pojęcia: forte, piano, repetycja, zakończenie utworu oraz umie je realizować podczas gry, nie przyswoił większości zasad obycia estradowego i jego zachowanie podczas występu budzi zastrzeżenia, umie z niewielkimi błędami wykonać utwór z akompaniamentem - uczeń dobrze reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, prawidłowo realizuje różnice dynamiczne oraz repetycje, nie przyswoił większości zasad obycia estradowego i jego zachowanie podczas występu budzi zastrzeżenia, lecz wykazuje chęć poprawienia niedociągnięć, umie pokazać początek i koniec utworu oraz realizuje dynamikę podczas gry z akompaniamentem - uczeń bardzo dobrze reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, w sposób muzykalny realizuje różnice dynamiczne i repetycje zgodnie z budową frazy, nie przyswoił w pełni zasad obycia estradowego, lecz zna zasady dotyczące zachowania na estradzie próbuje realizować je w praktyce, jest punktualny, dotrzymuje terminów i właściwie dobiera strój na występ, umie pokazać początek i koniec utworu, realizuje dynamikę w stopniu umożliwiającym prawidłowe wykonanie utworu oraz dostraja intonację do drugiego instrumentu - uczeń wzorcowo reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, samodzielnie realizuje różnice dynamiczne i repetycje zgodnie z budową frazy, zna zasady dotyczące zachowania na estradzie i stara się je realizować w praktyce, ściśle dotrzymuje terminów prób i występów, właściwie dobiera strój, a jego zachowanie podczas występu nie budzi zastrzeżeń, umie pokazać początek i koniec utworu, realizuje dynamikę oraz umie bezbłędnie wykonać utwór z akompaniamentem

14 4. Znajomość notacji oraz umiejętność samodzielnego odczytania tekstu nutowego - uczeń zna wartości nut i pauz - uczeń dobrze zna wartości rytmiczne nut i pauz, potrafi z pomocą nauczyciela odczytać nieskomplikowany tekst nutowy - uczeń zna notację w kluczu altowym na poziomie umożliwiającym bezbłędne odczytanie wspólnie z nauczycielem nieskomplikowanego tekstu nutowego - uczeń zna notację w kluczu altowym na poziomie umożliwiającym samodzielne i bezbłędnie odczytanie nieskomplikowanego tekstu nutowego 5. Samodzielna praca oraz zaangażowanie w proces nauczania - uczeń jest zainteresowany uwagami nauczyciela, próbuje realizować wprowadzane elementy techniki gry oraz przerabiany repertuar - uczeń wspólnie z nauczycielem notuje uwagi, ćwiczy wybrane zagadnienia oraz w sposób zaangażowany próbuje je realizować - uczeń samodzielnie notuje uwagi i wskazówki, chętnie ćwiczy wspólnie z nauczycielem oraz stara się zrealizować wszystkie elementy gry podczas samodzielnej pracy - uczeń realizuje uwagi nauczyciela oraz unika popełniania błędów podczas samodzielnej pracy 6. Znajomość literatury przedmiotu - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający kontynuację nauki w klasie programowo wyższej - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający prawidłowe ustawienie aparatu gry - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający prawidłowe ustawienie aparatu gry oraz opanował literaturę w stopniu umożliwiającym szybkie postępy w klasie programowo wyższej - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający prawidłowe ustawienie aparatu gry oraz opanował literaturę w stopniu rokującym szybkie postępy w klasach programowo wyższych oraz dalsze kształcenie w szkole wyższego stopnia

15 klasa III 1. Znajomość budowy instrumentu i smyczka oraz umiejętność przygotowania instrumentu do gry - uczeń umie nazwać większość części instrumentu i smyczka, zna zasady dotyczące zakładania i zdejmowania podpórki, napinania, rozluźniania oraz smarowania smyczka kalafonią - uczeń umie nazwać poszczególne części instrumentu i smyczka, napiąć, rozluźnić oraz smarować smyczek kalafonią - uczeń umie nazwać poszczególne części instrumentu i smyczka oraz zna ich rolę w procesie powstawania dźwięku, samodzielnie zakłada i zdejmuje podpórkę, napina, rozluźnia oraz smaruje smyczek kalafonią - uczeń umie bezbłędnie nazwać poszczególne części instrumentu i smyczka oraz umie określić ich rolę w procesie powstawania dźwięku, zna zasady dotyczące czyszczenia i konserwacji instrumentu i smyczka 2. Postawa, aparat gry oraz biegłość techniczna - uczeń umie z pomocą nauczyciela przyjąć prawidłową postawę oraz prawidłowo trzymać instrument i smyczek, rozumie pojęcia: prostopadłość, płaszczyzny podział i symetria prowadzenia smyczka, technika przygotowawcza oraz stosuje je z pomocą nauczyciela podczas gry, samodzielnie stosuje smyczkowania: détaché, lgato i portato po 2 nuty oraz smyczkowanie naprzemienne, praktycznie stosuje technikę przygotowawczą oraz ruch sterujący lewej ręki, swobodnie stawia palce lewej ręki w różnych układach samodzielnie i z niewielką pomocą nauczyciela - uczeń umie samodzielnie przyjąć prawidłową postawę oraz prawidłowo trzymać instrument i smyczek oraz odczuwa napięcie i rozluźnienie mięśni podczas gry, prawidłowo zmienia kierunek prowadzenia smyczka, rozumie pojęcia: prostopadłość, płaszczyzny podział i symetria prowadzenia smyczka, technika przygotowawcza oraz stosuje je w stopniu elementarnym podczas gry, samodzielnie stosuje smyczkowania: détaché, legato i portato po 2-4 nuty oraz smyczkowanie naprzemienne, gra w pozycjach I-III oraz zna zasady dotyczące zmian pozycji, stosuje ruch sterujący lewej ręki, prawidłowo gra flażolety naturalne, prawidłowo realizuje podstawowe ozdobniki - trzymanie instrumentu i smyczka umożliwia prawidłowe ustawienie aparatu gry w dalszym etapie kształcenia, uczeń prowadzi smyczek prostopadle do struny, stosuje płaszczyzny, symetrię i technikę przygotowawczą podczas prowadzenia smyczka oraz różnorodne smyczkowania: détaché, portato, legato po 2-6 nut, gra w pozycjach I-III, rozumie zasady dotyczące zmian pozycji oraz stosuje je podczas gry, swobodnie stosuje ruch sterujący, swobodnie gra flażolety naturalne, swobodnie realizuje podstawowe ozdobniki, prawidłowo wibruje dźwięki o długich wartościach rytmicznych - uczeń opanował prawidłową postawę, prawidłowo trzyma instrument i smyczek podczas gry oraz umie wydobyć dźwięk przy zachowaniu swobodnego aparatu gry, gra całym smyczkiem oraz jego poszczególnymi częściami przy zachowaniu prawidłowego układu lewej i prawej

16 ręki (prostopadłość i płaszczyzny prowadzenia oraz podział smyczka), stosuje smyczkowania: détaché, martelé, portato, legato po 2-6 nut, umie prawidłowo grać po dwóch strunach i łamać akordy, gra w pozycjach I-VI, rozumie zasady dotyczące zmian pozycji oraz umie prawidłowo zmieniać pozycje podczas gry przy zachowaniu swobody lewej ręki, swobodnie gra flażolety naturalne oraz gra proste flażolety sztuczne, swobodnie realizuje podstawowe ozdobniki oraz różnicuje ich wykonanie w zależności od stylu, swobodnie wibruje dźwięki o długich wartościach rytmicznych 3. Precyzja wykonania oraz walory artystyczne występu - uczeń dostatecznie reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, rozumie pojęcia: forte, piano, repetycja, zakończenie utworu oraz umie je realizować podczas gry, nie przyswoił większości zasad obycia estradowego i jego zachowanie podczas występu budzi zastrzeżenia, lecz wykazuje chęć poprawienia niedociągnięć, umie pokazać początek i koniec utworu, realizuje dynamikę w stopniu umożliwiającym prawidłowe wykonanie utworu - uczeń dobrze reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, prawidłowo realizuje realizuje różnice dynamiczne oraz repetycje, nie przyswoił w pełni podstawowych zasad obycia estradowego i jego zachowanie podczas występu budzi zastrzeżenia, lecz wykazuje chęć poprawienia niedociągnięć, umie pokazać początek i koniec utworu, realizuje dynamikę w stopniu umożliwiającym prawidłowe wykonanie utworu oraz dostraja intonację do drugiego instrumentu - uczeń bardzo dobrze reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, w sposób muzykalny realizuje różnice dynamiczne i repetycje zgodnie z budową frazy, zna zasady dotyczące zachowania na estradzie i stara się je realizować w praktyce, ściśle dotrzymuje terminów prób i występów, właściwie dobiera strój, a jego zachowanie podczas występu nie budzi większych zastrzeżeń, umie pokazać początek i koniec utworu, realizuje dynamikę w stopniu umożliwiającym prawidłowe wykonanie utworu przy zachowaniu precyzyjnej intonacji - uczeń wzorcowo reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, samodzielnie realizuje różnice dynamiczne i repetycje zgodnie z budową frazy, przyswoił podstawowe elementy obycia estradowego i praktycznie je stosuje podczas występu, umie precyzyjnie wykonać utwór, pokazać jego początek i koniec oraz zmiany agogiczne, realizuje dynamikę i dostraja intonację do drugiego instrumentu 4. Znajomość notacji oraz umiejętność samodzielnego odczytania tekstu nutowego - uczeń zna wartości nut i pauz - uczeń zna notację w kluczu altowym na poziomie umożliwiającym bezbłędne odczytanie wspólnie z nauczycielem nieskomplikowanego tekstu nutowego - uczeń zna notację w kluczu altowym na poziomie umożliwiającym samodzielne odczytanie nieskomplikowanego tekstu nutowego z niewielkimi błędami - uczeń zna notację w kluczu altowym i wiolinowym na poziomie umożliwiającym samodzielne i bezbłędnie odczytanie nieskomplikowanego tekstu nutowego

17 5. Samodzielna praca oraz zaangażowanie w proces nauczania - uczeń wspólnie z nauczycielem notuje uwagi, ćwiczy wybrane zagadnienia oraz w sposób zaangażowany próbuje je realizować - uczeń samodzielnie notuje uwagi i wskazówki, chętnie ćwiczy wspólnie z nauczycielem oraz stara się zrealizować wszystkie elementy gry podczas samodzielnej pracy - uczeń realizuje uwagi nauczyciela oraz unika popełniania błędów podczas samodzielnej pracy - uczeń umie samodzielnie pracować nad utworem oraz świadomie korygować błędy podczas samodzielnej pracy, bardzo chętnie współpracuje z nauczycielem 6. Znajomość literatury przedmiotu - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający kontynuację nauki w klasie programowo wyższej - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający prawidłowe ustawienie aparatu gry - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający prawidłowe ustawienie aparatu gry oraz opanował literaturę w stopniu umożliwiającym szybkie postępy w klasie programowo wyższej - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający prawidłowe ustawienie aparatu gry oraz opanował literaturę w stopniu rokującym szybkie postępy w klasach programowo wyższych oraz dalsze kształcenie w szkole wyższego stopnia klasa IV 1. Znajomość historii i budowy instrumentu, umiejętność strojenia i przygotowania instrumentu do gry oraz znajomość zasad dotyczących czyszczenia i konserwacji instrumentu - uczeń umie nazwać większość części instrumentu i smyczka, umie napiąć, rozluźnić oraz smarować smyczek kalafonią, zna zasady dotyczące strojenia instrumentu - uczeń zna podstawowe wiadomości o historii instrumentu z niewielkimi brakami, umie nazwać poszczególne części instrumentu i smyczka oraz zna ich rolę w procesie powstawania dźwięku, samodzielnie zakłada i zdejmuje podpórkę, napina, rozluźnia oraz smaruje smyczek kalafonią, stroi instrument z pomocą nauczyciela - uczeń zna podstawowe wiadomości o historii instrumentu, umie bezbłędnie nazwać poszczególne części instrumentu i smyczka oraz umie przedstawić ich rolę w procesie powstawania dźwięku, zna zasady dotyczące czyszczenia i konserwacji instrumentu i smyczka, samodzielnie stroi instrument

18 - uczeń pogłębia wiedzę o historii instrumentu oraz potrafi przedstawić wiadomości o historii instrumentu, umie samodzielnie opowiedzieć o poszczególnych częściach instrumentu i smyczka oraz ich wpływie na proces powstawania dźwięku, umie czyścić oraz konserwować instrument i smyczek, szybko i precyzyjnie stroi instrument 2. Postawa, aparat gry oraz biegłość techniczna - uczeń odczuwa napięcie i rozluźnienie mięśni podczas gry, prawidłowo zmienia kierunek prowadzenia smyczka, rozumie pojęcia: prostopadłość, płaszczyzny podział i symetria prowadzenia smyczka, technika przygotowawcza oraz stosuje je w stopniu elementarnym podczas gry, samodzielnie stosuje smyczkowania: détaché, legato i portato po 2-4 nuty oraz smyczkowanie naprzemienne, gra w pozycjach I-III, rozumie zasady dotyczące zmian pozycji i pracy lewej ręki oraz stosuje je podczas gry, realizuje podstawowe ozdobniki z niewielkimi błędami, prawidłowo wibruje dźwięki o długich wartościach rytmicznych - trzymanie instrumentu i smyczka umożliwia prawidłowe ustawienie aparatu gry w dalszym etapie kształcenia, uczeń prowadzi smyczek prostopadle do struny, stosuje płaszczyzny, symetrię i technikę przygotowawczą podczas prowadzenia smyczka oraz różnorodne smyczkowania: détaché, portato, legato po 2-6 nut, gra w pozycjach I-IV, rozumie zasady dotyczące zmian pozycji i pracy lewej ręki oraz stosuje je podczas gry, gra flażolety naturalne, prawidłowo realizuje podstawowe ozdobniki, swobodnie wibruje dźwięki o długich i średnich wartościach rytmicznych, gra rozłożone dwudźwięki i proste akordy - uczeń opanował prawidłową postawę, prawidłowo trzyma instrument i smyczek podczas gry oraz umie wydobyć dźwięk przy zachowaniu swobodnego aparatu gry, gra całym smyczkiem oraz jego poszczególnymi częściami przy zachowaniu prawidłowego układu lewej i prawej ręki (prostopadłość i płaszczyzny prowadzenia oraz podział smyczka), stosuje smyczkowania: détaché, martelé, portato, legato po 2-6 nut, umie prawidłowo grać po dwóch strunach i łamać akordy, gra w pozycjach I-VI, rozumie zasady dotyczące zmian pozycji i pracy lewej ręki oraz umie prawidłowo zmieniać pozycje podczas gry, swobodnie gra flażolety naturalne, swobodnie realizuje podstawowe ozdobniki oraz różnicuje ich wykonanie w zależności od stylu, swobodnie wibruje dźwięki o różnych wartościach rytmicznych, różnicuje wibrację w zależności od stylu i charakteru utworu, prawidłowo gra dwudźwięki i akordy - uczeń stoi swobodnie oraz prawidłowo trzyma instrument i smyczek podczas gry, posługuje się smyczkiem przy zachowaniu prawidłowego układu rąk, dbając o jakość i barwę dźwięku, płynnie zmienia płaszczyzny i kierunek prowadzenia smyczka, stosuje smyczkowania: détaché, martelé, portato, legato po 4-12 nut, sautillé, gra dwudźwięki i akordy, swobodnie gra w pozycjach I-VI oraz umie prawidłowo zmieniać pozycje, swobodnie gra flażolety naturalne oraz sztuczne, samodzielnie doskonali i tworzy ornamentykę w utworze, poszukuje źródeł dotyczących stylowego ich wykonywania, prawidłowo realizuje podstawowe ozdobniki oraz różnicuje ich wykonanie w zależności od stylu, swobodnie gra dwudźwięki i akordy 3. Precyzja wykonania oraz walory artystyczne występu - uczeń dostatecznie reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, realizuje różnice dynamiczne zgodnie z budową frazy, nie przyswoił w pełni podstawowych zasad obycia estradowego i jego zachowanie podczas występu budzi zastrzeżenia, lecz wykazuje chęć poprawienia niedociągnięć, umie pokazać początek i koniec utworu, realizuje dynamikę w

19 stopniu umożliwiającym prawidłowe wykonanie utworu oraz dostraja intonację do drugiego instrumentu - uczeń dobrze reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, realizuje różnice dynamiczne i agogiczne zgodnie z budową frazy, zna zasady dotyczące zachowania na estradzie i stara się je realizować w praktyce, ściśle dotrzymuje terminów prób i występów, właściwie dobiera strój, a jego zachowanie podczas występu nie budzi większych zastrzeżeń, umie pokazać początek i koniec utworu, realizuje dynamikę w stopniu umożliwiającym prawidłowe wykonanie utworu przy zachowaniu precyzyjnej intonacji - uczeń bardzo dobrze reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, prawidłowo frazuje uwzględniając zmiany agogiki i dynamiki oraz budowę formalną utworu, przyswoił podstawowe elementy obycia estradowego i praktycznie je stosuje podczas występu, umie pokazać początek i koniec utworu, zmiany agogiczne, realizuje dynamikę oraz dostraja intonację do drugiego instrumentu - uczeń wzorcowo reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, swobodnie frazuje, dobrze przyswoił elementy obycia estradowego i jego zachowanie podczas występu nie budzi zastrzeżeń, umie precyzyjnie i sugestywnie pokazać początek i koniec utworu, zmiany agogiczne, realizuje dynamikę oraz błyskawicznie dostraja intonację do drugiego instrumentu dbając o precyzję wykonania 4. Znajomość notacji, umiejętność samodzielnego odczytania i opracowania tekstu nutowego oraz gra a vista - uczeń zna notację w kluczu altowym na poziomie umożliwiającym odczytanie wspólnie z nauczycielem nieskomplikowanego tekstu nutowego, umie mimo niedociągnięć intonacyjnych i rytmicznych odczytać a' vista w tempie wolnym łatwy utwór - uczeń zna notację w kluczu altowym na poziomie umożliwiającym samodzielne odczytanie nieskomplikowanego tekstu nutowego z niewielkimi błędami, umie z niewielkimi błędami zagrać a' vista tempie wolnym łatwy utwór, umie z pomocą nauczyciela opracować pod względem techniczno-wykonawczym utwór o niskim poziomie trudności - uczeń zna notację w kluczu altowym na poziomie umożliwiającym samodzielne i bezbłędnie odczytanie nieskomplikowanego tekstu nutowego, umie prawidłowo zagrać a' vista tempie wolnym łatwy utwór, zachowując poprawną intonację i precyzję rytmiczną, umie samodzielnie opracować pod względem techniczno-wykonawczym utwór o niskim poziomie trudności - uczeń zna notację w kluczu altowym i wiolinowym na poziomie umożliwiającym samodzielne i bezbłędne odczytanie tekstu nutowego o niskim i średnim stopniu trudności, umie prawidłowo zagrać a' vista tempie wolnym utwór o niskim i średnim poziomie trudności, zachowując poprawną intonację i precyzję rytmiczną, umie samodzielnie opracować pod względem techniczno-wykonawczym utwór o niskim i średnim poziomie trudności

20 5. Samodzielna praca oraz zaangażowanie w proces nauczania - uczeń samodzielnie notuje uwagi i wskazówki, chętnie ćwiczy wspólnie z nauczycielem oraz stara się zrealizować wszystkie elementy gry podczas samodzielnej pracy - uczeń realizuje uwagi nauczyciela oraz unika popełniania błędów podczas samodzielnej pracy - uczeń umie samodzielnie pracować nad utworem oraz świadomie korygować błędy podczas samodzielnej pracy, bardzo chętnie współpracuje z nauczycielem - uczeń umie samodzielnie pracować nad utworem oraz szybko korygować błędy podczas samodzielnej pracy, przyjmuje i realizuje wskazówki nauczyciela 6. Znajomość literatury przedmiotu - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający kontynuację nauki w klasie programowo wyższej - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający prawidłowe ustawienie aparatu gry - uczeń opanował literaturę w stopniu umożliwiającym dalsze kształcenie w szkole wyższego stopnia - uczeń opanował literaturę w stopniu pozwalającym na prawidłowy rozwój i kontynuowanie nauki w szkole wyższego stopnia klasa V 1. Znajomość historii i budowy instrumentu, umiejętność strojenia i przygotowania instrumentu do gry oraz znajomość zasad dotyczących czyszczenia i konserwacji instrumentu - uczeń zna z niewielkimi brakami podstawowe wiadomości o historii instrumentu, umie nazwać poszczególne części instrumentu i smyczka oraz zna ich rolę w procesie powstawania dźwięku, samodzielnie zakłada i zdejmuje podpórkę, napina, rozluźnia oraz smaruje smyczek kalafonią, stroi instrument z pomocą nauczyciela - uczeń zna podstawowe wiadomości o historii instrumentu, umie bezbłędnie nazwać poszczególne części instrumentu i smyczka oraz umie przedstawić ich rolę w procesie powstawania dźwięku, zna zasady dotyczące czyszczenia i konserwacji instrumentu i smyczka, samodzielnie stroi instrument - uczeń potrafi przedstawić wiadomości o historii instrumentu, umie samodzielnie opowiedzieć o poszczególnych częściach instrumentu i smyczka oraz ich wpływie na proces powstawania dźwięku, samodzielnie czyści i konserwuje instrument i smyczek, precyzyjnie stroi instrument - uczeń samodzielnie pogłębia wiedzę o historii instrumentu, zna nazwy podstawowych materiałów służących do budowy instrumentu oraz ich wpływ na powstawanie dźwięku, ma

21 wyrobiony nawyk czyszczenia i konserwacji instrumentu i smyczka, szybko i precyzyjnie stroi instrument 2. Postawa, aparat gry oraz biegłość techniczna - trzymanie instrumentu i smyczka umożliwia prawidłowe ustawienie aparatu gry w dalszym etapie kształcenia, uczeń prowadzi smyczek prostopadle do struny, stosuje płaszczyzny, symetrię i technikę przygotowawczą podczas prowadzenia smyczka oraz różnorodne smyczkowania: détaché, portato, legato po 2-6 nut, gra w pozycjach I-IV, rozumie zasady dotyczące zmian pozycji i pracy lewej ręki oraz stosuje je podczas gry, gra flażolety naturalne, realizuje podstawowe ozdobniki z niewielkimi błędami, prawidłowo wibruje dźwięki o długich wartościach rytmicznych, gra rozłożone dwudźwięki i proste akordy - uczeń opanował prawidłową postawę, prawidłowo trzyma instrument i smyczek podczas gry oraz umie wydobyć dźwięk przy zachowaniu swobodnego aparatu gry, gra całym smyczkiem oraz jego poszczególnymi częściami przy zachowaniu prawidłowego układu lewej i prawej ręki (prostopadłość i płaszczyzny prowadzenia oraz podział smyczka), stosuje smyczkowania: détaché, martelé, portato, legato po 2-6 nut, umie prawidłowo grać po dwóch strunach, gra w pozycjach I-VI, rozumie zasady dotyczące zmian pozycji i pracy lewej ręki oraz umie prawidłowo zmieniać pozycje podczas gry, swobodnie gra flażolety naturalne, prawidłowo realizuje podstawowe ozdobniki, swobodnie wibruje dźwięki o długich wartościach rytmicznych, gra proste dwudźwięki i akordy - uczeń stoi swobodnie oraz prawidłowo trzyma instrument i smyczek podczas gry, posługuje się smyczkiem przy zachowaniu prawidłowego układu rąk, dbając o jakość i barwę dźwięku, płynnie zmienia płaszczyzny i kierunek prowadzenia smyczka, stosuje smyczkowania: détaché, martelé, portato, legato po 4-12 nut, sautillé, umie prawidłowo grać po dwóch strunach i łamać akordy, swobodnie gra flażolety naturalne oraz gra proste flażolety sztuczne, prawidłowo realizuje podstawowe ozdobniki oraz różnicuje ich wykonanie w zależności od stylu, swobodnie wibruje dźwięki o długich i średnich wartościach rytmicznych, prawidłowo gra dwudźwięki i akordy - uczeń stoi swobodnie i naturalnie oraz balansuje ciałem podczas gry, swobodnie posługuje się smyczkiem, stosuje różne środki techniczne (sul ponticello, sul tasto, ordinario) kontroluje jakość oraz różnicuje barwę dźwięku, swobodnie stosuje smyczkowania: détaché, martelé, portato, legato po 6-12 nut, sautillé, spiccato, swobodnie gra dwudźwięki i akordy, swobodnie gra w pozycjach I-VI oraz swobodnie zmienia pozycje, swobodnie gra flażolety naturalne i sztuczne, swobodnie realizuje ozdobniki, różnicuje ich wykonanie w zależności od stylu i charakteru utworu oraz własnej inwencji, swobodnie wibruje dźwięki o różnych wartościach rytmicznych, różnicuje wibrację w zależności od stylu i charakteru utworu, swobodnie gra dwudźwięki i akordy 3. Precyzja wykonania oraz walory artystyczne występu - uczeń dostatecznie reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, realizuje różnice dynamiczne i agogiczne zgodnie z budową frazy, zna zasady dotyczące zachowania na estradzie i stara się je realizować w praktyce, ściśle dotrzymuje terminów prób i występów, właściwie dobiera strój, a jego zachowanie podczas występu nie budzi większych zastrzeżeń, umie pokazać początek i koniec utworu, realizuje dynamikę w stopniu umożliwiającym prawidłowe wykonanie utworu przy zachowaniu precyzyjnej intonacji

22 - uczeń dobrze reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, prawidłowo frazuje uwzględniając zmiany agogiki i dynamiki oraz budowę formalną utworu, przyswoił podstawowe elementy obycia estradowego i praktycznie je stosuje podczas występu, umie pokazać początek i koniec utworu, realizuje dynamikę oraz dostraja intonację do drugiego instrumentu - uczeń bardzo dobrze reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, swobodnie frazuje, dobrze przyswoił elementy obycia estradowego i jego zachowanie podczas występu nie budzi zastrzeżeń, umie precyzyjnie i sugestywnie pokazać początek i koniec utworu, zmiany agogiczne, realizuje dynamikę oraz błyskawicznie dostraja intonację do drugiego instrumentu dbając o precyzję wykonania - uczeń wzorcowo reaguje na intonację na danym etapie kształcenia, swobodnie realizuje oraz różnicuje frazę, bardzo dobrze przyswoił podstawowe elementy obycia estradowego, swobodnie i naturalnie zachowuje się podczas występu oraz aktywnie uczestniczy w życiu koncertowym szkoły, współpracuje z akompaniatorem podczas występu i wspólnej pracy, realizuje dynamikę i agogikę oraz potrafi reagować na zmianę akustyki i warunków podczas gry, dbając o precyzję wykonania 4. Znajomość notacji, umiejętność samodzielnego odczytania i opracowania tekstu nutowego oraz gra a vista - uczeń zna notację w kluczu altowym na poziomie umożliwiającym samodzielne odczytanie nieskomplikowanego tekstu nutowego z niewielkimi błędami, umie z niewielkimi błędami zagrać a' vista tempie wolnym łatwy utwór, zachowując poprawną intonację i precyzję rytmiczną, umie z pomocą nauczyciela opracować pod względem techniczno-wykonawczym utwór o niskim poziomie trudności - uczeń zna notację w kluczu altowym na poziomie umożliwiającym samodzielne i bezbłędnie odczytanie nieskomplikowanego tekstu nutowego, umie prawidłowo zagrać a' vista tempie wolnym łatwy utwór, zachowując poprawną intonację i precyzję rytmiczną, umie samodzielnie opracować pod względem techniczno-wykonawczym utwór o niskim poziomie trudności - uczeń zna notację w kluczu altowym i wiolinowym na poziomie umożliwiającym samodzielne i bezbłędne odczytanie tekstu nutowego o niskim i średnim stopniu trudności, umie prawidłowo zagrać a' vista tempie wolnym utwór o niskim i średnim poziomie trudności, zachowując poprawną intonację i precyzję rytmiczną, umie samodzielnie opracować pod względem techniczno-wykonawczym utwór o niskim i średnim poziomie trudności - uczeń zna notację w kluczu altowym i wiolinowym na poziomie umożliwiającym samodzielne i bezbłędne odczytanie tekstu nutowego o średnim i dużym stopniu trudności, umie prawidłowo zagrać a' vista tempie wolnym i umiarkowanym utwór o średnim poziomie trudności, zachowując poprawną intonację i precyzję rytmiczną, umie samodzielnie i interesująco pod względem techniczno-wykonawczym opracować utwór o niskim i średnim poziomie trudności

23 5. Samodzielna praca oraz zaangażowanie w proces nauczania - uczeń realizuje uwagi nauczyciela oraz unika popełniania błędów podczas samodzielnej pracy - uczeń umie samodzielnie pracować nad utworem oraz świadomie korygować błędy podczas samodzielnej pracy, współpracuje z nauczycielem - uczeń umie samodzielnie pracować nad utworem oraz szybko korygować błędy podczas samodzielnej pracy, przyjmuje i próbuje realizować wskazówki nauczyciela - uczeń umie świadomie pracować nad utworem oraz szybko i skutecznie korygować błędy podczas samodzielnej pracy, ściśle współpracuje z nauczycielem 6. Znajomość literatury przedmiotu - uczeń przerobił w ciągu roku materiał umożliwiający korektę i prawidłowe ustawienie aparatu gry - uczeń opanował literaturę w stopniu umożliwiającym dalsze kształcenie w szkole wyższego stopnia - uczeń opanował literaturę w stopniu pozwalającym na prawidłowy rozwój i kontynuowanie nauki w szkole wyższego stopnia - uczeń opanował literaturę w stopniu pozwalającym rokować szybkie i znaczące postępy w kolejnym etapie kształcenia klasa VI 1. Znajomość historii i budowy instrumentu, umiejętność strojenia i przygotowania instrumentu do gry oraz znajomość zasad dotyczących czyszczenia i konserwacji instrumentu - uczeń zna podstawowe wiadomości o historii instrumentu, umie bezbłędnie nazwać poszczególne części instrumentu i smyczka oraz umie przedstawić ich rolę w procesie powstawania dźwięku, zna zasady dotyczące czyszczenia i konserwacji instrumentu i smyczka, samodzielnie stroi instrument - uczeń potrafi przedstawić wiadomości o historii instrumentu, umie samodzielnie opowiedzieć o poszczególnych częściach instrumentu i smyczka oraz ich wpływie na proces powstawania dźwięku, umie czyścić oraz dbać o instrument i smyczek, precyzyjnie stroi instrument - uczeń pogłębia wiedzę o historii instrumentu, zna nazwy podstawowych materiałów służących do budowy instrumentu oraz ich wpływ na powstawanie dźwięku, ma wyrobiony nawyk czyszczenia i konserwacji instrumentu i smyczka, szybko i precyzyjnie stroi instrument