RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ. Branżowa Szkoła Specjalna I Stopnia w SOSW Dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w Dąbrowie Górniczej

Transkrypt

1 RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ Branżowa Szkoła Specjalna I Stopnia w SOSW Dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w Dąbrowie Górniczej Cele ewaluacji: Realizacja podstawy programowej przez wszystkich nauczycieli. Odbiorcy ewaluacji: Dyrektor szkoły, nauczyciele, rodzice, uczniowie. Identyfikacja zasobów (czasowych, finansowych, ludzkich): czas realizacji ewaluacji 1 miesiąc (styczeń 2019 r.), wyniki potrzebne w II semestrze roku szkolnego 2018/2019, koszt papieru, tonera, wyniki ewaluacji z poprzedniego roku. Przedmiot ewaluacji: Realizacja podstawy programowej w zakresie celów ogólnych, umiejętności i wiedzy przedmiotowej, zalecanych warunków i sposobów realizacji. Sformułowanie pytań kluczowych (badawczych): 1.W jaki sposób nauczyciele realizują cele określone w podstawie programowej? 2. W jaki sposób nauczyciele monitorują realizację podstawy programowej? 3. W jaki sposób organizacja zespołów nauczycielskich sprzyja realizacji podstawy programowej? 4. W jaki sposób nauczyciele planują realizację podstawy programowej na dany etap edukacyjny i na rok szkolny? Określenie kryteriów ewaluacji: 1. Nauczyciele odnoszą się w codziennej pracy z uczniami do elementów podstawy programowej. 2. Nauczyciele planują realizację podstawy programowej, tworzą plany kierunkowe i wynikowe z uwzględnieniem całej podstawy programowej. 3. Monitorowanie realizacji podstawy przeprowadza się w perspektywie każdego ucznia. 4. Nauczyciele i uczniowie współpracują w procesie uczenia się. 5. Nauczyciele znają podstawę programową poprzednich i następnych etapów kształcenia. 6. Zespół nauczycieli jest odpowiedzialny za realizację całości podstawy programowej. Dobór metod badawczych: analiza dokumentów, ankieta dla nauczycieli, ankieta dla rodziców, ankieta dla uczniów, wywiad z dyrektorem. Określenie ram czasowych ewaluacji (harmonogramu): grudzień - tworzenie projektu ewaluacji wewnętrznej styczeń zebranie informacji od uczniów, rodziców, nauczycieli, Dyrektora szkoły luty opracowanie raportu ewaluacji. II. ANALIZA WYNIKÓW ANKIET CZĘŚĆ BADAWCZA Do zebrania danych zespół opracował kwestionariusze ankiet: -dla nauczycieli - próba badawcza objęła 15 nauczycieli Branżowej Szkoły I Stopnia wybranych losowo. -dla uczniów - próba badawcza objęła 25 uczniów Branżowej Szkoły I Stopnia wybranych losowo. 1

2 -dla rodziców - próba badawcza objęła 15 rodziców uczniów Branżowej Szkoły I Stopnia wybranych losowo. Ankieta dla nauczycieli 15 osób Na podstawie przeprowadzonej ankiety oraz jej analizy można stwierdzić, że: 14 nauczycieli zna podstawę programową bardzo dobrze, 1 dobrze 12 potwierdza zgodność treści wybranych podręczników z podstawą programową, 3 uważa, że są pewne braki (odpowiedź b raczej tak) Według monitorowanie podstawy programowej odbywa się w szkole poprzez: kontrolę planów dydaktycznych i wychowawczych oraz obserwację zajęć - 14 uczestników zgodność planów z zapisami w dziennikach - 8 nauczycieli kontrolę kart monitorowania realizacji podstawy programowej 11 analizę osiągnięć edukacyjnych uczniów - 10, Największa grupa nauczycieli 13 wymienia zespół przedmiotowy, jako ten, którego działania wspomagają realizację podstawę programową, 12 wymienia zespół samokształceniowy, 7 klasowy, a 11 Radę Pedagogiczną Jako sposób realizacji celów określonych w podstawie programowej 12 nauczycieli wymienia organizację wycieczek i udział w konkursach, 11 imprezy integracyjne, a 10 tworzenie kółek zainteresowań, prezentację osiągnięć uczniów na stronie internetowej oraz organizowanie uroczystości klasowych i szkolnych Ankietowani dokonali również samooceny skuteczności wdrażanych przez siebie działań, w skali od 1 do 5. Na 5 oceniły się 9 osób, na 4 3 osoby, a 1 nauczyciel wystawił sobie 3. Podsumowanie: Po analizie ankiet wypełnionych przez nauczycieli wyraźnie widać, że praktycznie wszyscy znają podstawę programową swojego przedmiotu bardzo dobrze i mogą realizować ją, wykorzystując wybrane podręczniki. W szkole najefektywniejszym sposobem monitorowania podstawy programowej jest kontrola planów dydaktycznych i wychowawczych oraz obserwacja zajęć. Nauczyciele uważają, że działania w zespołach przedmiotowych wspomagają realizację podstawy programowej. Według najlepszym sposobem realizacji celów określonych w podstawie programowej jest organizacja wycieczek i udział uczniów w konkursach. Jedynie 60% oceniło swoją skuteczność we wdrażanych działaniach na 5. Ankieta dla rodziców 15 osób Rodzicom zadano 12 pytań zamkniętych i 1 otwarte. Ankietowani mieli do wyboru tylko 3 odpowiedzi: tak, raczej tak, nie. Wszyscy udzielili odpowiedzi na pytania zamknięte, jedynie 1 rodzic poszerzył informację w pytaniu otwartym. Pytanie 1. Czy szkoła zaspokaja potrzeby edukacyjne Państwa dziecka? % 27% 2

3 Pytanie 2. Czy liczba zajęć z poszczególnych przedmiotów nauczania jest adekwatna do potrzeb Państwa dziecka? % 27% 7% Pytanie 3. Czy szkoła pomaga rozwijać zainteresowania i aspiracje Państwa dziecka? % 27% Pytanie 4. Jeżeli w poprzednim pytaniu wybrali Państwo odpowiedź nie lub raczej nie, proszę o podanie rodzaju zainteresowań, które w szkole należałoby rozwijać. 1 osoba udzieliła odpowiedzi na pytanie otwarte, podając informatykę jako rodzaj zainteresowania, które należałoby rozwijać na terenie szkoły. Pytanie 5. Czy stosowane na lekcjach metody i formy pracy są wystarczające dla kształtowania umiejętności i zdobywania wiedzy? % 20% Pytanie 6. Czy Państwa dziecko jest zazwyczaj motywowane do nauki przez nauczycieli? % 27% 13% 7% Pytanie 7. Czy stosowane na lekcjach pomoce dydaktyczne wspomagają proces nauczania? % 27% 7% Pytanie 8. Czy podręczniki, z których korzysta państwa dziecko, są pomocne w zdobywaniu i utrwalaniu wiedzy? % 33% 7% Pytanie 9. Czy podręczniki, są zdaniem Państwa, atrakcyjne i zachęcają dzieci do korzystania z nich? % 27% 7% 3

4 Pytanie 10. Czy organizowane szkolne wyjazdy i wycieczki odpowiadają zainteresowaniom i możliwościom psychofizycznym Państwa dziecka? % 40% 13% 7% Pytanie 11. Czy oferta wycieczek i wyjazdów jest, zdaniem Państwa, wystarczająca? % 27% 7% 7% Pytanie 12. Czy realizacja nowej podstawy programowej umożliwia Państwa dziecku odniesienie sukcesu szkolnego na miarę jego możliwości? % 26,7% Pytanie 13. Czy szkoła wystarczająco uwzględnia potrzeby ucznia z problemami w nauce? % 27% Podsumowanie: Ankietowaniu poddano 15 rodziców uczniów SOSW. Z udzielonych przez rodziców odpowiedzi wynika, że w 73% szkoła zaspokaja potrzeby edukacyjne uczniów, a według 66% liczba zajęć z poszczególnych przedmiotów nauczania jest adekwatna do potrzeb dzieci. 73% rodziców twierdzi, że szkoła pomaga rozwijać zainteresowania i aspiracje uczniów. Na nieco wyższym poziomie - 80% - kształtuje się zadowolenie rodziców ze stosowanych na lekcjach metod i form pracy. Uważają oni, że dzięki odpowiedniej pracy nauczycieli ich dzieci doskonalą umiejętności i zdobywają wiedzę. Jedynie połowa rodziców zauważa odpowiednią motywację ich dzieci do nauki. Także nisko - 66% -zostało ocenione wspomaganie procesu nauczania stosowanymi na lekcjach pomocami dydaktycznymi. Tylko 60% wyraziła zadowolenie z podręczników, rodzice uważają, że są one mało pomocne w zdobywaniu i utrwalaniu wiedzy. Ponadto podręczniki są mało atrakcyjne i nie zachęcają do korzystania z nich przez uczniów (66%). 40% rodziców twierdzi, że organizowane szkolne wyjazdy i wycieczki odpowiadają zainteresowaniom i możliwościom psychofizycznym dzieci i w bardzo dużej części (60%) oferta szkolnych wyjazdów jest wystarczająca. Natomiast 73% uznaję, że realizacja nowej podstawy programowej umożliwia dzieciom odniesienie sukcesu szkolnego na miarę ich możliwości. Na takim samym poziomie ukształtowało się zadowolenie z uwzględniania przez szkołę potrzeb ucznia z problemami w nauce. Ankieta dla uczniów 25 osób W ankiecie wzięło udział 25 losowo wybranych uczniów Branżowej Szkoły I Stopnia. Ankieta była anonimowa. 4

5 Pytanie 1 Czy nauczyciele zapoznają Cię z wynikami dydaktycznymi Twojej klasy? ilość Pytanie 2 Jeżeli tak, to w jaki sposób nauczyciele przedstawiają wyniki dydaktyczne Twojej klasy? ilość omawiają oceny klasy na lekcjach przygotowują analizy statystyczne i przedstawiają je na lekcjach 4 16 podczas rozmów indywidualnych z uczniami 0 0 wyniki omawiają z rodzicami 6 24 Inne 0 0 Pytanie 3 Czy wymienione formy oceniania są stosowane w szkole? ilość prace pisemne, klasówki odpowiedź ustna prace domowe aktywność na lekcji inne 0 0 Pytanie 4 Wyposażenie w naszej szkole pomaga mi w nauce: treść odpowiedzi ilość Pytanie 5 Nauczyciele pomagają mi się uczyć, gdy mam trudności z nauką: ilość Pytanie 6 Czy w mojej szkole mogę liczyć na wsparcie w rozwijaniu swoich zainteresowań? ilość Pytanie

6 Jeżeli nie możesz liczyć na rozwój Twoich zainteresowań, to wpisz, jakie chciałbyś dodatkowe zajęcia w szkole? treść odpowiedzi ilość odpowiedzi lekcja matematyki 1 kółko informatyczne 1 japoński 1 Pytanie 8 Czy podręczniki, z których korzystasz, są pomocne w zdobywaniu i utrwalaniu wiedzy? ilość Pytanie 9 Czy podręczniki są, Twoim zdaniem, atrakcyjne i ciekawe? ilość Pytanie 10 Czy organizowane szkolne wyjazdy i wycieczki odpowiadają Twoim zainteresowaniom? ilość Podsumowanie : Zdecydowana większość uczniów 84% twierdzi, iż są zapoznawani z wynikami dydaktycznymi klasy, 16% uważa, że raczej tak. Uczniowie potwierdzają, że nauczyciele prezentują wyniki dydaktyczne na lekcjach, przedstawiają analizy statystyczne na zajęciach oraz omawiają je z rodzicami. Najczęściej stosowanymi w szkole formami oceniania, według uczniów, są: prace pisemne, klasówki (88%), odpowiedź ustna (66 %), prace domowe i aktywność na lekcji. 84% uczniów pozytywnie ocenia wpływ wyposażenia naszej placówki na proces dydaktyczny, 8% uważa, że wyposażenie nie pomaga im w nauce. Uczniowie twierdzą, że mogą liczyć na wsparcie nauczyciela w przypadku problemów z nauką, tylko jeden uczeń podał negatywną odpowiedź. Z ankiet wynika, że uczniowie w szkole mogą rozwijać swoje zainteresowania, tylko 2 uczniów się z tym nie zgadza. Podręczniki są dla uczniów pomocne w procesie dydaktycznym, jednak 32% badanych nie uważa ich za atrakcyjną i ciekawą formę pomocy dydaktycznej. Opracowanie wywiadu z Wicedyrektorem Z przeprowadzonego wywiadu z Wicedyrektorem wynika, że w szkole są wymagane następujące plany dydaktyczne: Rozkłady materiału tematy lekcji, liczba godzin, wymagania programowe. Rozkłady opracowane na cały rok szkolny są oddawane przez nauczycieli do Wicedyrektora w terminie do 30 września. 6

7 Wicedyrektor przeprowadza analizę planów dydaktycznych oraz 3 razy w ciągu jednego semestru kontroluje zapis w dokumentacji przebiegu nauczania. W szkole funkcjonuje harmonogram obserwacji zajęć, który zawiera cele, tematy obserwacji. Obserwowane są m. in.: zajęcia realizujące podstawę programową. W szkole przeprowadzana jest analiza sprawdzianów, egzaminów zewnętrznych, próbnychwewnętrznych pod kątem opanowania umiejętności wskazanych w podstawie programowej. Kontrolowana jest realizacja wymaganej ilości godzin. Nauczyciele wypełniają arkusz monitoringu podstawy programowej. Podstawa programowa jest realizowana zgodnie z założeniami, zdarzały się problemy z jej realizacją z powodu długotrwałych zwolnień lekarskich. Zostało to rozwiązane poprzez przydzielanie zastępstw nauczycielom tego samego przedmiotu. Opracowanie arkusza analizy dokumentacji Z arkusza analizy dokumentacji wynika, że nauczyciele odnotowują w dziennikach lekcyjnych numery realizowanych tematów lekcji zgodnie z założeniami w rozkładach materiału, które zawierają tematy lekcji, liczbę godzin, wymagania programowe. Wicedyrektor przeprowadza obserwacje zajęć i kontrole zgodnie z harmonogramem kontroli i obserwacji w Planie Nadzoru Pedagogicznego. Nauczyciele wypełniają karty monitoringu podstawy programowej, określające stopień realizacji podstawy programowej w danym momencie. Wicedyrektor na podstawie kart monitoringu podstawy programowej tworzy zestawienia określające stopień realizacji podstawy programowej w każdej klasie na koniec roku szkolnego i etapu edukacyjnego. Do pozostałych dokumentów, określających stopień i sposób realizacji podstawy programowej, zalicza się: zeszyt wyjść, harmonogram imprez szkolnych, informacje na stronie internetowej szkoły, sprawozdania zespołów przedmiotowych nauczycieli, podsumowanie nadzoru pedagogicznego, sprawdziany wiadomości i umiejętności, odpowiedzi ustne, prace pisemne, prace domowe, testy, zadania wykonywane przez uczniów na lekcjach, prace indywidualne i w grupach, aktywność na zajęciach, przygotowanie materiałów źródłowych, wykorzystywanych w trakcie lekcji, wykonywane indywidualnie i grupowe projekty, badania wyników nauczania, diagnozy wstępne, egzaminy próbne, sprawdziany próbne. W przypadku egzaminów i sprawdzianów próbnych opracowywane są szczegółowe raporty wyników, uwzględniające wnioski do dalszej pracy. III. ANALIZA I INTERPRETACJA EWALUOWANEGO OBSZARU Po zapoznaniu z niżej wymienioną dokumentacją: ankiet skierowanych do nauczycieli, rodziców i uczniów, wywiadu z dyrektorem i analizy dokumentacji stwierdza się, iż: Procesy edukacyjne są planowane i realizowane z uwzględnieniem zalecanych warunków i sposobu realizacji zamieszczonych w podstawie programowej. Na podstawie zaleceń dokonuje się decyzji w sprawie wyboru programu nauczania oraz podręczników. Nauczyciele opracowują rozkłady materiału. Poza tym procesy edukacyjne uwzględniają bazę i możliwości placówki szkolnej. Uczniowie mają możliwość korzystania z sali komputerowej, z boiska szkolnego, sali gimnastycznej, basenu, sprzętu multimedialnego, pracowni przedmiotowych i zawodowych, gabinetów specjalistycznych. Podstawa programowa realizowana jest również poprzez przygotowywanie uczniów do olimpiad i konkursów przedmiotowych. W szkole prowadzony jest nadzór pedagogiczny, mający na celu między innymi monitorowanie sposobu realizacji podstawy programowej. Monitoring prowadzony jest przez dyrektora i wicedyrektorów. Obejmuje obserwację zajęć edukacyjnych i wychowawczych oraz analizę jakościową dokumentów, jak również analizę ilościową odbytych zajęć edukacyjnych. 7

8 W szkole prowadzony jest udokumentowany monitoring realizacji podstawy programowej. Dyrektor analizuje formularze monitoringu podstawy programowej: realizacja liczby godzin w stosunku do zaplanowanej, nauczyciele systematycznie prowadzą monitorowanie podstawy programowej na każdym etapie edukacyjnym oraz dokonują zapisów w dziennikach lekcyjnych (numer lekcji, tabela w dzienniku). Nauczyciele prowadzą również w placówce szkolnej monitoring procesów edukacyjnych pod kątem sprawdzania skuteczności i przydatności podejmowanych działań. Posługują się takimi narzędziami jak: sprawdziany wiadomości i umiejętności, odpowiedzi ustne, prace pisemne, prace domowe, testy, zadania wykonywane przez uczniów na lekcjach, prace indywidualne i w grupach, aktywność na zajęciach, przygotowanie materiałów źródłowych wykorzystywanych w trakcie lekcji, wykonywane indywidualnie i grupowe projekty. Przeprowadzane są też badania wyników nauczania, diagnozy wstępne, egzaminy próbne, sprawdziany próbne, opracowywane są szczegółowe raporty wyników tych form sprawdzania umiejętności, uwzględniające wnioski do dalszej pracy. Poprzez przeprowadzanie wewnętrznych sprawdzianów wiedzy ucznia, otrzymuje się obraz realizacji podstawy programowej w perspektywie konkretnego ucznia. Z obserwacji tych wyników można stwierdzić, iż uczniowie opanowują podstawę programową w różnym stopniu, w zależności od ich indywidualnych możliwości i włożonego wysiłku intelektualnego. Na podstawie danych z ankiet stwierdza się, że nauczyciele znają podstawę programową, w tym także znają podstawę programową poprzednich etapów kształcenia i odwołują się do wiedzy i umiejętności wcześniej zdobytych, a także znają podstawę programową późniejszych etapów kształcenia. IV MOCNE I SŁABE STRONY MOCNE STRONY: W szkole realizowana jest podstawa programowa. W szkole monitorowana jest realizacja podstawy programowej. Nauczyciele dostosowują treści programowe do możliwości edukacyjnych uczniów. W szkole organizuje się zajęcia pozalekcyjne ukierunkowane na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów. Nauczyciele podczas realizacji procesów edukacyjnych stosują różne formy nauczania. Znaczna część nauczycieli stosuje zróżnicowane metody nauczania, w tym aktywizujące. Wybór metody nauczania nauczyciele uzależniają od celów lekcji, treści nauczania oraz potrzeb i możliwości uczniów. W szkole podejmowane są działania ukierunkowane na doskonalenie warsztatu pracy nauczyciela. Dobre warunki lokalowe i wyposażenie szkoły umożliwiają prawidłową realizację podstawy programowej oraz przyjętych w szkole programów nauczania. W szkole analizuje się wyniki nauczania, a wnioski wykorzystuje się do planowania pracy szkoły. W szkole prowadzi się monitoring form i sposobów realizowania przez nauczycieli zaleceń, wynikających z opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. W szkole przeprowadza się monitoring realizacji procesów wychowawczo-opiekuńczych. Nauczyciele wspierają siebie nawzajem w zakresie doskonalenia procesów edukacyjnych. Nauczyciele podejmują działania mające na celu doskonalenie procesów edukacyjnych podczas spotkań zespołów nauczycielskich, zespołów przedmiotowych, czy zespołu wychowawców. Uczniowie znają wymagania edukacyjne. Rodzice znają wymagania edukacyjne. Nauczyciele oceniają różne formy pracy ucznia. 8

9 Ocenianie przez nauczycieli wiedzy i umiejętności zazwyczaj uwzględnia informacyjną i motywującą funkcję oceny. Uczniowie mają możliwość wzbogacania swojej wiedzy i umiejętności. Nauczyciele stosują różne formy motywowania uczniów do nauki. Uczniowie czują się motywowani przez nauczycieli w procesie uczenia się. Rodzice uważają, że nauczyciele wspierają i motywują uczniów w procesie uczenia się. W szkole wykorzystuję się rożne formy publikowania osiągnięć uczniów. SŁABE STRONY: Mało atrakcyjne i ciekawe podręczniki w opinii uczniów i rodziców. Niska samoocena nauczycieli w zakresie skuteczności wdrażanych przez siebie działań, wynikających z realizacji podstawy programowej. V WNIOSKI: Nadal rytmicznie realizować treści podstawy programowej i w ustalony sposób to dokumentować. Nadal prowadzić monitoring stopnia realizacji podstawy programowej w ramach nadzoru pedagogicznego. Analizować potrzeby uczniów pod względem doboru podręczników Dogłębnie analizować oferty podręczników na rynku i dokonywać optymalnych wyboru podręczników. Kontynuować zajęcia i wyjazdy rozwijających zainteresowania uczniów. Wprowadzić działania, mające na celu podniesienie umiejętności realnej samooceny przez nauczycieli Zorganizować warsztaty, szkolenia dla nauczycieli na temat: samooceny, budowania poczucia własnej wartości, aktywizacji potencjału ludzkiego. Posumowanie: W realizacji procesów edukacyjnych respektuje się zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Wykorzystuje się metody nauczania, które aktywizują uczniów i przyczyniają się do większej intensywności procesu uczenia się. Większość nauczycieli stosuje zróżnicowane metody nauczania. Procesy edukacyjne, przebiegające w szkole, są monitorowane i doskonalone. Wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są wykorzystywanie w planowaniu tych procesów. Stosuje się różnorodne formy kooperacji między nauczycielami a uczniami w obszarze doskonalenia procesów edukacyjnych. W szkole systematycznie monitoruje się osiągnięcia uczniów. Przeprowadza się analizę wyników monitoringu. Wnioski z monitoringu stanowią podstawę działań szkoły, zmierzającą do podnoszenia jakości i efektywności kształcenia. Ocenianie zawiera informację o postępach ucznia. Proces oceniania przeważnie motywuję uczniów do dalszej pracy. Nauczyciele stosują zróżnicowane metody wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się. VI. Załączniki. Ankiety, Wywiad z dyrektorem, Arkusz analizy dokumentacji. Opracowanie: Justyna Balicka-Kozub Iwona Flaga 9