Wybory do Parlamentu Europejskiego

Transkrypt

1 Wybory do Parlamentu instrukcja obsługi

2 Ordynacja wyborcza W Polsce na posłów do Parlamentu zagłosujemy 26 maja 2019 roku. Będą to trzecie wybory europejskie przeprowadzone w naszym kraju. W pozostałych państwach członkowskich wybory odbędą się między 23 a 26 maja. Na ordynację wyborczą do PE składają się zasady ogólne, obowiązujące w całej Unii Europejskiej i zasady szczegółowe ustalane indywidualnie przez każde państwo członkowskie. Najważniejsze zasady dotyczące wyborów do PE zostały zapisane w art. 39 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej: 1. Każdy obywatel Unii ma prawo głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu w Państwie Członkowskim, w którym ma miejsce zamieszkania, na takich samych warunkach jak obywatele tego państwa. 2. Członkowie Parlamentu są wybierani w powszechnych wyborach bezpośrednich, w głosowaniu wolnym i tajnym. Ponadto wybory muszą być przeprowadzone w oparciu o zasadę proporcjonalnej reprezentacji (mandaty dzielone są odpowiednio do liczby głosów zebranych przez poszczególne partie/komitety wyborcze). Nie jest możliwe łączenie mandatu posła do PE z mandatem posła do parlamentu krajowego. Zasady szczegółowe obowiązujące w poszczególnych krajach różnią się od siebie. Państwa członkowskie mają swobodę m. in. w wyborze systemu wyborczego, ustalaniu granic okręgów wyborczych, wieku uprawniającego do głosowania, warunków biernego prawa wyborczego (kandydowania w wyborach) oraz zasad prowadzenia kampanii wyborczej. Według obowiązującej w Polsce ordynacji wyborczej, aby biorąca udział w wyborach partia/koalicja polityczna wprowadziła swoich przedstawicieli do PE, musi przekroczyć 5% próg wyborczy, czyli musi na nią zagłosować co najmniej 5% wyborców w skali całego kraju. Listę wyborczą mogą zgłosić komitety wyborcze stworzone przez partie polityczne, koalicje partii politycznych lub samych wyborców. W Polsce posłów do PE wybiera się w 13 wielomandatowych okręgach wyborczych. 2 Wybory do Parlamentu Wybory do Parlamentu 3

3 Okręgi wyborcze w wyborach do Parlamentu Jak głosować? W wyborach do Parlamentu głosujemy na listę wyborczą, stawiając znak przy nazwisku kandydata, któremu przyznajemy pierwszeństwo w podziale głosów (wzór karty do głosowania znajduje się na końcu broszury) Swój głos możemy oddać zarówno w miejscu stałego zameldowania, jak i w miejscu pobytu czasowego. Ciekawostki: W pierwszym przypadku wystarczy w dniu wyborów udać się z dowodem tożsamości do lokalu wyborczego przypisanego dla naszego miejsca zameldowania, pobrać kartę do głosowania i zagłosować. W Belgii, Bułgarii, Luksemburgu, na Cyprze i w Grecji udział w wyborach jest obowiązkowy. W wyborach europejskich większość państw członkowskich funkcjonuje jako pojedyncze okręgi wyborcze, tzn. że przypadająca dla danego kraju liczba mandatów zostaje rozdzielona pomiędzy partie/komitety wyborcze proporcjonalnie do uzyskanych wyników w skali całego kraju. W niektórych krajach obowiązuje jednak podział na okręgi wyborcze, np. w Polsce (w celach administracyjnych) czy w Belgii lub Francji (aby rozdzielić mandaty na poziomie regionalnym). Jeżeli mieszkamy w innym miejscu niż jesteśmy zameldowani lub nasz pobyt jest ograniczony w czasie (czasowy) i wiemy, że w momencie głosowania będziemy przebywać w danej gminie, możemy w urzędzie tej gminy złożyć pisemny wniosek o dopisanie do spisu wyborców (najpóźniej 5 dni przed wyborami, czyli do 21 maja 2019 r.). Jeżeli z jakiegoś powodu w tym czasie będziemy przebywać poza miejscem zamieszkania i będzie to pobyt bardzo krótkotrwały (np. podróż służbowa), możemy pobrać zaświadczenie o prawie do głosowania w urzędzie gminy, w którym jesteśmy wpisani do spisu wyborców. 4 Wybory do Parlamentu Wybory do Parlamentu 5

4 Okręg wyborczy nr (siedziba okręgowej komisji wyborczej) KARTA DO GŁOSOWANIA Załącznik do uchwały Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 8 marca 2004 r. w wyborach do Parlamentu a okręgowe listy kandydatów na posłów w dniu... Listy kandydatów na posłów W przypadku, gdy będziemy przebywać za granicą i będziemy chcieli oddać głos na polskich kandydatów w wyborach do PE, należy zarejestrować się w spisie wyborców w najbliższej polskiej ambasadzie lub konsulacie. W głosowaniu na 52 przedstawicieli Polski w PE może wziąć udział także każdy obywatel Unii Europejskiej niebędący Polakiem, który skończył 18 lat, nie został pozbawiony praw publicznych i wyborczych, mieszka na stałe na terytorium Polski oraz na swoją prośbę został wpisany do stałego rejestru wyborców prowadzonego przez gminę, której jest mieszkańcem. Jeżeli obywatel Unii Europejskiej przebywa w Polsce, ale nie jest tu zameldowany, może zagłosować w wyborach do PE w ambasadzie swojego kraju, o ile ordynacja wyborcza tam obowiązująca przewiduje taką możliwość. W niektórych krajach Unii Europejskiej można głosować korespondencyjnie Informacja Głosować można tylko na jedną listę kandydatów, stawiając znak X w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego z kandydatów z tej listy, przez co wskazuje się jego pierwszeństwo do otrzymania mandatu. Postawienie znaku X w kratce obok nazwisk kandydatów z różnych list lub niepostawienie znaku X w żadnej kratce powoduje nieważność głosu. 6 Wybory do Parlamentu (miejsce na umieszczenie pieczęci obwodowej komisji wyborczej) (odcisk pieczęci okręgowej komisji wyborczej) Wybory do Parlamentu 7

5 Wydawnictwo: Collegium Civitas Pl. Defilad Warszawa wydawnictwo@civitas.edu.pl civitas.edu.pl Tekst: Krzysztof Kasianiuk, Katarzyna Witkowska Redakcja: Karolina Szymańska Oprawa graficzna: Karolina Kotowska Publikacja powstała w ramach projektu You Vote EU współfinansowanego przez Komisję Europejską. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko jej autorów i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za zamieszczoną w niej zawartość merytoryczną. Patronat medialny: Współfinansowane z programu Unii Europejskiej Prawa, Równość i Obywatelstwo" na lata