Protokół kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Urzędzie Miejskim w Kamieniu Pomorskim w dniu 3 kwietnia 2014 r.

Transkrypt

1 S RB Protokół kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Urzędzie Miejskim w Kamieniu Pomorskim w dniu 3 kwietnia 2014 r. Adres kontrolowanej jednostki: Urząd Miejski w Kamieniu Pomorskim ul. Stary Rynek Kamień Pomorski Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie w składzie: Remigiusz Bołąkowski inspektor wojewódzki legitymacja służbowa numer 13/ osoba kierująca zespołem, Anna Jasina inspektor wojewódzki - legitymacja służbowa nr 11/2013 na podstawie Upoważnienia Wojewody Zachodniopomorskiego Nr 24/2014 z dnia 31 marca 2014 r. Akta kontroli str. 1-7 Zakres kontroli: Sposób realizacji zadań nałożonych na Gminę Kamień Pomorski przepisami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a w szczególności zagadnienia dotyczące: 1) opracowania i realizacji gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie, 2) prowadzenia poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie, 3) zapewnienia osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia, 4) tworzenia i funkcjonowania zespołu interdyscyplinarnego, 5) prowadzenia procedury Niebieskie Karty, 6) podejmowania innych działań na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2013 r. do 3 kwietnia 2014 r. Wyjaśnień udzielały: Pani Anna Dudek przewodnicząca Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, pracownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Kamieniu Pomorskim, Pani Beata Wejda kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Kamieniu Pomorskim, Pani Monika Dobersztajn asystent rodziny, członek Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. 1

2 Ustalenia kontroli: Ustaleń dokonano w oparciu o informacje przekazane przez przewodniczącą Zespołu Interdyscyplinarnego oraz pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej w Kamieniu Pomorskim, analizę dokumentacji dotyczącej działań podejmowanych przez Gminę na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, działalności Zespołu Interdyscyplinarnego oraz analizę dokumentacji związanej z prowadzeniem procedury Niebieskie Karty. 1. Opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie. Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz z późn. zm.) do zadań własnych gminy należy opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie. Rada Miejska w Kamieniu Pomorskim Uchwałą Nr XXI/275/12 z dnia 27 lutego 2012 r. przyjęła do realizacji Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata Program zawierał między innymi: podstawy prawne, treści ogólne dotyczące charakterystyki i skutków występowania przemocy w rodzinie, zasady współpracy poszczególnych instytucji przy realizacji Programu. Określał też cele, strategie i metody działania oraz podmioty odpowiedzialne za realizację poszczególnych zadań. Program nie zawierał diagnozy zjawiska przemocy w rodzinie na terenie gminy oraz nie określał terminów realizacji. W związku z tym trudno było określić w jakim stopniu program został zrealizowany. Z informacji uzyskanych od pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej w Kamieniu Pomorskim wynikało, że w 2013 r. zrealizowano następujące zadania: 1) prowadzono edukację dzieci i młodzieży w zakresie psychologii konfliktów i sposobów radzenia sobie ze stresem i agresją swoją i rówieśników, 2) informowano o instytucjach, które udzielają pomocy osobom dotkniętym przemocą poprzez rozprowadzanie na terenie Gminy broszur i ulotek, 3) pracownicy wybranych instytucji uczestniczyli w szkoleniach z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Akta kontroli str Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie. Kilka rodzin z Gminy brało udział w projekcie pod nazwą Silni wobec przemocy skierowanym do osób zagrożonych przemocą. Realizatorem projektu było Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kamieniu Pomorskim. Projekt polegał m. in. na prowadzeniu zajęć warsztatowych dla dzieci i rodziców dotyczących praw dziecka oraz konsekwencji wynikających ze stosowania przemocy. Ponadto dzieci brały udział w konkursie plastycznym o tematyce przemocy. Szkoła Podstawowa nr 2 im. Leonida Teligi w Kamieniu Pomorskim realizowała program profilaktyczny Bezpieczna Szkoła na lata 2013/2014. Celem programu było zapobieganie agresji i przemocy wśród młodzieży, zapobieganie przemocy fizycznej i psychicznej w szkole. W ramach akcji Dzieciństwo bez przemocy cyklicznie odbywały się warsztaty dla rodziców, pokazujące jak stawiać dziecku granice i unikać zachowań agresywnych 2

3 i przemocowych wobec dzieci. Szkoła Podstawowa nr 2 od dwóch lat zaangażowana jest w ogólnopolską akcję Zły dotyk. Profilaktykę prowadziła także Szkoła Podstawowa nr 1 im. Bolesława Chrobrego w Kamieniu Pomorskim. W ramach działań podjęto współpracę z instytucjami udzielającymi specjalistycznej pomocy na terenie Gminy. Ponadto doskonalono umiejętności nauczycieli oraz gromadzono fachowe materiały. Organizowano zajęcia profilaktyczne w ramach lekcji wychowawczych czy apeli tematycznych wskazując na bieżące zagrożenia. Na terenie Gminy udzielane było poradnictwo psychologiczne. Osoby wymagające wsparcia kierowane były także do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kamieniu Pomorskim. Akta kontroli str Zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zadaniem gminy jest zapewnienie osobom dotkniętym przemocą miejsc w ośrodkach wsparcia. Na terenie Gminy Kamień Pomorski nie funkcjonuje ośrodek wparcia. Rada Miejska przyjęła Uchwałę nr XXI/257/12 z dnia 27 lutego 2012 w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Kamień Pomorski. Zgodnie z 15 ptk 5 ww. Uchwały istnieje możliwość wynajmu lokalu socjalnego osobom, które ze względu na stan zdrowia lub ze względów społecznych nie mogą zamieszkiwać w dotychczasowym lokalu. Ponadto w dokumentacji znajdowały się: Regulamin korzystania z mieszkania chronionego oraz Uchwała nr XL/528/13 Rady Miejskiej w Kamieniu Pomorskim z dn. 22 marca 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w mieszkaniu chronionym. W okresie objętym kontrolą cztery osoby skorzystały z pobytu w tym lokalu. Akta kontroli str Tworzenie i funkcjonowanie zespołu interdyscyplinarnego Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 4 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie do zadań własnych gminy należy tworzenie zespołów interdyscyplinarnych. Kwestie związane z powoływaniem zespołów interdyscyplinarnych i ich działalnością zostały uregulowane w art. 9a 9c ww. ustawy: - zespół powołuje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Rada gminy w drodze uchwały określa tryb i sposób powoływania i odwoływania członków zespołu interdyscyplinarnego oraz szczegółowe warunki jego funkcjonowania, - zespół działa na podstawie porozumień zawartych między wójtem, burmistrzem albo prezydentem miasta a podmiotami, których przedstawiciele wchodzą w skład zespołu, - w skład zespołu wchodzą przedstawiciele: 1) jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, 2) gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, 3) Policji, 4) oświaty, 5) ochrony zdrowia, 6) organizacji pozarządowych, 3

4 7) kuratorzy sądowi, 8) w skład zespołu mogą wchodzić także prokuratorzy oraz przedstawiciele innych podmiotów działających na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, - zespół interdyscyplinarny może tworzyć grupy robocze w celu rozwiązywania problemów związanych z przemocą w rodzinie w indywidualnych przypadkach. W skład grupy roboczej wchodzą przedstawiciele: 1) jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, 2) gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, 3) Policji, 4) oświaty, 5) ochrony zdrowia, 6) w skład zespołu mogą wchodzić także kuratorzy sądowi oraz przedstawiciele innych podmiotów, specjaliści w dziedzinie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, - zespół interdyscyplinarny realizuje działania określone w gminnym programie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie, - posiedzenia zespołu interdyscyplinarnego powinny odbywać się w zależności od potrzeb, jednak nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. Zespół Interdyscyplinarny został powołany Zarządzeniem nr 17/12 Burmistrza Kamienia Pomorskiego z dnia 20 lutego 2012 r. Następne Zarządzenia Burmistrza Kamienia Pomorskiego, które powoływały Zespół to: Zarządzenie nr 3/13 z dnia 16 stycznia 2013; nr 99/13 z dnia 1 sierpnia 2013 r.; nr 39/14 z dnia 19 marca 2014 r. Warunki funkcjonowania Zespołu, tryb, sposób powoływania i odwoływania członków zostały określone Uchwałą Nr V/35/11 Rady Miejskiej w Kamieniu Pomorskim z dnia 21 stycznia 2011 r. w sprawie trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania. W skład Zespołu weszli przedstawiciele: Urzędu Miejskiego, jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, Komendy Powiatowej Policji, oświaty a także ochrony zdrowia, organizacji pozarządowej oraz kurator sądowy. Akta kontroli str Jednostka kontrolowana nie okazała porozumień zawartych pomiędzy Burmistrzem Kamienia Pomorskiego, a poszczególnymi podmiotami, których przedstawiciele weszli w skład Zespołu Interdyscyplinarnego. W dokumentacji znajdowały się natomiast oświadczenia członków Zespołu o zachowaniu poufności wszelkich informacji i danych, które uzyskali przy realizacji zadań zgodne z treścią określoną w art. 9c ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Przewodnicząca i członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego uczestniczyli w szkoleniach z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Dokumentacja działalności Zespołu była przechowywana w szafie zamykanej na klucz w Ośrodku Pomocy Społecznej w Kamieniu Pomorskim. Zgodnie z uzyskanymi informacjami członkowie grupy roboczej o wpłynięciu nowego formularza Niebieska Karta A lub o kolejnym posiedzeniu powiadamiani byli telefonicznie przez przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego. Posiedzenia Zespołu odbywały się nie zawsze zgodnie z art. 9a ust. 7 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, czyli nie rzadziej niż raz na trzy miesiące,. W 2013 r. odbyły się cztery posiedzenia Zespołu w dniach: r., r., r. (grupa robocza), r. Według przedstawionej dokumentacji w roku 2014 odbyły się dwa posiedzenia w dniach: r. oraz r., z których sporządzono protokoły i załączano do nich listy obecności. 4

5 Zespół aktywnie rozpowszechniał informacje o swojej działalności. Pracownicy socjalni osobiście informowali o działalności Zespołu najbardziej zagrożonych tym zjawiskiem mieszkańców Gminy. Akta kontroli str Prowadzenie procedury Niebieskie Karty Kwestie związane z prowadzeniem procedury Niebieskie Karty zostały określone w art. 9d ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieski Karty. W 2013 r. do przewodniczącego Zespołu wpłynęły 23 formularze Niebieska Karta A. Instytucjami wszczynającymi i wypełniającymi formularze były: policja 12 kart; ośrodek pomocy społecznej 10 kart; oświata 1 karta. W 2014 r. wpłynęło 13 formularzy Niebieska Karta A, które zostały wszczęte przez: policję 11 kart oraz pomoc społeczną 2 karty. W okresie objętym kontrolą w żadnym przypadku nie rozstrzygnięto o braku zasadności podejmowania działań. Prawidłowość prowadzenia procedury Niebieskie Karty sprawdzono w trzech losowo wybranych przypadkach: ZI/29/2012, ZI/32/2013, ZI/38/2013. Akta kontroli str Zgodnie z obowiązującymi przepisami: - przewodniczący zespołu, po otrzymaniu formularza Niebieska Karta-A przekazuje go niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni od dnia jego otrzymania członkom zespołu/grupy roboczej, - członkowie zespołu zapraszają na posiedzenie zespołu lub grupy roboczej osobę, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą, w obecności tej osoby powinna być dokonana analiza sytuacji rodziny i wypełniony formularz Niebieska Karta - C, - członkowie zespołu/grupy roboczej opracowują indywidualny plan pomocy dla osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie i jej rodziny, który zawiera propozycje działań pomocowych, - przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego wzywa na spotkanie zespołu/grupy roboczej osobę, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, - spotkania z osobami, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie oraz osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, nie mogą być organizowane w tym samym miejscu i czasie, - zakończenie procedury następuje w przypadku ustania przemocy w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy albo w przypadku rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowania działań, - zakończenie procedury wymaga udokumentowania w formie protokołu podpisanego przez przewodniczącego zespołu, - o zakończeniu procedury powiadamia się podmioty w niej uczestniczące ZI/29/2012 formularz Niebieska Karta - A został wypełniony przez pracownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Kamieniu Pomorskim w dniu i przekazany do przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego w tym samym dniu. Pracownik ośrodka pomocy społecznej niezwłocznie powiadomił telefonicznie członków zespołu o wpłynięciu formularza. Tego samego dnia odbyło się posiedzenie grupy roboczej, na którym członkowie zapoznali się z dokumentem. Na posiedzeniu obecni byli przedstawiciele 5

6 ośrodka pomocy społecznej oraz gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Wypełniono formularz Niebieska Karta - C oraz opracowano plan pomocy dla osoby doświadczającej przemocy i jej rodziny. Zaplanowano wizyty pracownika socjalnego w środowisku 1 raz w miesiącu oraz codzienną współpracę asystenta z rodziną. Ponadto wskazano na możliwość skorzystania z pomocy psychologicznej. Zaplanowano także wizytę w środowisku przedstawiciela gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Formularz Niebieska Karta - D został wypełniony przez członków grupy roboczej. Pismem z dnia Zespół Interdyscyplinarny poprosił Komendę Powiatową Policji o systematyczne wizyty sprawdzające w środowisku przez dzielnicowego. W dniu odnotowano kolejne zdarzenie przemocy w opisanej rodzinie. Procedura była w trakcie realizacji. Akta kontroli str ZI/32/2013 formularz Niebieska Karta A został wypełniony przez policjanta Komendy Powiatowej Policji w Kamieniu Pomorskim w dniu, a następnie przekazany do Ośrodka Pomocy Społecznej. Pracownik Ośrodka Pomocy Społecznej powiadomił członków Zespołu o wpłynięciu formularza Niebieska Karta - A. Członkowie Zespołu zapoznali się z dokumentacją. Telefonicznie zaproszono osobę, co do której istniało podejrzenie, że doświadczała przemocy na posiedzenie grupy roboczej. Pomimo kolejnych zaproszeń w formie telefonicznej osoba nie pojawiła się w Ośrodku Pomocy Społecznej w Kamieniu Pomorskim. Nie wypełniono formularza Niebieska Karta - C. Opracowano plan pomocy dla osoby doświadczającej przemocy i jej rodziny. Zaplanowano wizyty w środowisku pracowników pomocy społecznej oraz przedstawiciela gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Pismem z dnia Zespół Interdyscyplinarny zawnioskował do Komendy Powiatowej Policji w Kamieniu Pomorskim o wizytę dzielnicowego w rodzinie. Udokumentowano realizację zadania notatką z dnia Pismem z dnia... wezwano osobę, wobec której istniało podejrzenie, że stosowała przemoc na dzień..., na godz.... Osoba nie zgłosiła się na wezwanie. Kolejne spotkania wyznaczono na..., na godz. oraz na..., na godz.... Osoba nie zgłosiła się na wezwania w żadnym wskazanym terminie, w związku z czym nie wypełniono formularza Niebieska karta - D. Kolejne posiedzenie grupy roboczej odbyło się... Na posiedzeniu obecni byli przedstawiciele pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych oraz policji. W trakcie posiedzenia Zespół podjął decyzję o zakończeniu procedury Niebieskie Karty, o czym ustnie poinformowano wszystkie podmioty w niej uczestniczące. Powodem zakończenia procedury było rozstrzygnięcie o braku zasadności podejmowania działań. Akta kontroli str ZI/38/2013 formularz Niebieska Karta A został wypełniony przez policjanta Komendy Powiatowej Policji w Kamieniu Pomorskim... i przekazany do Ośrodka Pomocy Społecznej w Kamieniu Pomorskim... Członkowie Zespołu zostali powiadomieni telefonicznie o wpłynięciu dokumentu po czym zapoznali się z nim w tym samym dniu. Posiedzenie grupy roboczej odbyło się... Na spotkaniu obecni byli przedstawiciele pomocy społecznej oraz gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. W tym samym dniu wypełniono formularz Niebieska Karta C z osobą, co do której istniało podejrzenie, że doświadczała przemocy w rodzinie. Na spotkaniu 6

7 opracowano plan pomocy dla osoby doświadczającej przemocy i jej rodziny. Zaplanowano cykliczne wizyty w środowisku pracowników pomocy społecznej wspólnie z kuratorem sądowym oraz policją. Ponadto zaproponowano pomoc finansową. Pismem z dnia Zespół Interdyscyplinarny zawnioskował do Komendy Powiatowej Policji w Kamieniu Pomorskim o wizytę dzielnicowego w rodzinie. Udokumentowano realizację zadania notatką z dnia... Pismem z dnia... wezwano osobę wobec której istniało podejrzenie, że stosowała przemoc na posiedzenie grupy roboczej zaplanowane na dzień.., na godz.... Posiedzenie grupy roboczej odbyło się Na posiedzeniu obecni byli: pracownik pomocy społecznej, przedstawiciel gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych oraz zastępca Burmistrza Kamienia Pomorskiego członek Zespołu. Osoba, wobec której istniało podejrzenie, że stosowała przemoc zgłosiła się na wezwanie. Wypełniono formularz Niebieska Karta - D. Procedura Niebieski Karty była w trakcie realizacji. Akta kontroli str W związku z tym, że osób co do których istniało podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie nie zapraszano na spotkanie grupy roboczej na piśmie, nie udokumentowano również zaproszeń dokonywanych telefonicznie, nie można było ustalić, czy była zachowana zasada, że spotkanie z osobą, co do której istniało podejrzenie, że doświadczała przemocy oraz z osobą, wobec której istniało podejrzenie, że stosowała przemoc nie mogą być organizowane w tym samym czasie i miejscu. 6. Podejmowanie innych działań na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie Gmina była przygotowana do realizacji przepisu określonego w art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, dotyczącego zabierania dziecka z rodziny w godzinach pracy Ośrodka Pomocy Społecznej. W dokumentacji znajdowała się Procedura odebrania dziecka z rodziny w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia w związku z wystąpieniem przemocy w rodzinie w Gminie Kamień Pomorski. Ponadto podczas kontroli okazano porozumienie zawarte pomiędzy Ośrodkiem Pomocy Społecznej a Strażą Miejską w Kamieniu Pomorskim dotyczące przewozu samochodem służbowym osoby małoletniej w trakcie interwencji kryzysowej. Zgodnie z założeniami Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, przyjętego Uchwałą Nr 162/2006 Rady Ministrów z dnia 25 września 2006 r., działania interwencyjne powinny być realizowane m.in. poprzez stworzenie warunków umożliwiających ofiarom przemocy otrzymanie w pierwszej kolejności mieszkań socjalnych. Gmina Kamień Pomorski nie stworzyła warunków umożliwiających ofiarom przemocy w rodzinie otrzymania mieszkań socjalnych w pierwszej kolejności. Akta kontroli str Dokonano wpisu w książce kontroli pod pozycją 3/2014. Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany może zgłosić umotywowane zastrzeżenia na piśmie, co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 7

8 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złożeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono 30 kwietnia 2014 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Urząd Miejski w Kamieniu Pomorskim egzemplarz nr 1 - a/a - egzemplarz nr 2 kierownik jednostki kontrolowanej: kontrolujący: Protokół otrzymałem dnia 07 maja 2014 r. 8