Miesięcznik Naukowo-Techniczny Agenda Wydawnicza SIMP NR 12/2012

Transkrypt

1 Rok założenia PL ISSN Index 36522X Cena 16,00 zł (w tym 8% VAT) Miesięcznik Naukowo-Techniczny Agenda Wydawnicza SIMP NR 12/2012 Obejrzyj zwiastun: Artykuł promocyjny na s. 1022

2

3 ROCZNIK 85 NR 12 GRUDZIEŃ 2012 PANORAMA 996 Przegląd informacji krajowych i zagranicznych SPIS REKLAMODAWCÓW Opracowania graficzne redakcji Mechanik podlegają prawom autorskim i nie mogą być publikowane bez zgody redakcji AgieCharmilles II okł. ARR, Częstochowa 1071 Blum 1057 [Cztery] 4metal 1062 Dialeks 1065 Famot/DMG/MORI SEIKI IIIokł. GGB 1003 Hexagon Metrology 1063 Iscar IV okł. KVT 1071 Machine.pl 995 Mesco 1075 Metal Team 1005, 1033, 1063 Metale24.pl 1062 Metale.org 1062 Raziol 1065 Schunk 1005 Sitab 1045 Targi STOM, Kielce 1091 Tock Automatyka 1071 Walter 1025, I okł. Redakcja nie odpowiada za treść materiałów reklamowych OBRABIARKI 1006 Najnowsza technika CTX 310 ecoline / CTX 510 ecoline. Najlepsze obrabiarki z nowoczesnymi komponentami. Doskonała wydajność, szybkość i precyzja (FAMOT/DMG/MORI SEIKI). Obrabiarki z bogatym wyposażeniem i dodatkowymi opcjami umożliwiają zaawansowaną obróbkę tokarską TruLaser Cell 3000 uniwersalne laserowe centrum obróbkowe 2D/3D (TRUMPF). Nowoczesne laserowe centrum obróbkowe umożliwiające redukcję kosztów produkcji przy zachowaniu najwyższej jakości obróbki Wszystko nowe w Bystronic (BYSTRONIC). Najnowsza oferta maszyn i oprogramowania zaprezentowana na targach Euroblech Centrum tokarskie GTS 2-wrzecionowe, 2-głowicowe (APX TECHNOLOGIE). Zalety 2-głowicowego centrum tokarskiego przeznaczonego do jednoczesnej obróbki detalu z dwóch stron Nowy kontroler R-30iB (FANUC). Zalety nowego, energooszczędnego kontrolera z czytelnym, łatwym w obsłudze interfejsem graficznym Nowe drążarki FORM 20/FORM 30 jeszcze większa wydajność (AGIECHARMILLES). Nowe, udoskonalone drążarki wgłębne zapewniające zwiększenie wydajności obróbki i redukcję czasów pomocniczych. OBRÓBKA PLASTYCZNA 1028 D. Szeliga, M. Pietrzyk: Zagadnienie doboru modeli do procesów przetwórstwa metali* NOWE TECHNOLOGIE 1046 Precyzyjna obróbka diamentu polikrystalicznego PCD za pomocą lasera (J.G. SERVICE). Wykorzystanie lasera do wydajnej obróbki diamentu PCD z zachowaniem najwyższej jakości powierzchni N. Radek: Obróbka laserowa powłok węglikowych w osnowie miedzi nanoszonych elektroerozyjnie technologia wytwarzania i właściwości* NARZĘDZIA 1022 Nowa generacja frezów Blaxx TM firmy Walter zapewnia najwyższe posuwy. Więcej zębów, więcej wiórów (WALTER). Rycerskie frezy gwarantujące znaczne zwiększenie wydajności obróbki Inteligentna obróbka (ISCAR). Oferta nowych, innowacyjnych narzędzi z grupy HIGHQLINE zapewniających zwiększenie produktywności Nowości firmy Gühring na targach AMB Stuttgart Cz. 2. (GÜHRING). Nowe oprawki mocujące do gwintowania i fazowania oraz nowe generacje wierteł i gwintowników KOMET KUB Centron Powerline. Maksymalna wydajność z zachowaniem precyzji wiercenia do 9 D (KOMET URPOL). Bardzo wydajne wiertło do obróbki prawie wszystkich materiałów Narzędzia skrawające z polikrystalicznym diamentem. Nowatorskie rozwiązania (MAPAL). Narzędzia z PKD do obróbki zarówno małych, jak i dużych otworów Płytka MC6025 z gatunku P20 najnowsza technologia do obróbki wysoko wydajnej (MITSUBISHI MATERIALS) 1040 BALINIT LATUMA mocna i wszechstronna (OERLIKON BALZERS). Najnowsza, uniwersalna powłoka wytwarzana metodą wykorzystującą technologię łuku elektrycznego.

4 994 MECHANIK NR 12/2012 ZESPÓŁ REDAKCYJNY Redaktor naczelny Prof. dr hab. inż. Stanisław Adamczak dr h.c. Zastępca redaktora naczelnego Mgr inż. Krzysztof Janus Sekretarz redakcji Mgr Ewa Bednarska-Dziarnowska Redaktorzy Mgr inż. Irena Dziwiszek Mgr Monika Kaczmarek Mgr Ewa Michalska Mgr Anna Mularska WSPÓŁPRACA Prof. dr hab. inż. Piotr Cichosz obróbka skrawaniem, narzędzia Dr hab. inż. Lucjan Dąbrowski, prof. PW obróbka erozyjna Prof. dr hab. inż. Marek Dobosz redaktor statystyczny Prof. dr hab. inż. Jerzy Honczarenko systemy technologiczne Dr hab. inż. Andrzej Kawalec, prof. PRz CAD/CAM, MES, informatyka Prof. dr hab. inż. Jan Kosmol obrabiarki Prof dr hab. inż. Maciej Pietrzyk obróbka plastyczna Prof. dr inż. Eugeniusz Ratajczyk metrologia techniczna Prof. dr hab. inż. Jan Sieniawski materiały, technologie materiałowe Prof. dr inż. Maciej Szafarczyk automatyzacja wytwarzania Mgr inż. Henryk Zawistowski przetwórstwo tworzyw sztucznych RADA PROGRAMOWA: Przewodniczący Prof. dr hab. inż. Mieczysław Kawalec Członkowie Prof. dr hab. inż. Stanisław Adamczak Prof. dr hab. inż. Edward Chlebus Prof. dr hab. inż. Józef Gawlik Prof. dr hab. inż. Andrzej Gołąbczak Prof. dr hab. inż. Wit Grzesik Prof. dr hab. inż. Wojciech Kacalak Prof. zw. dr hab. inż. Krzysztof Marchelek Prof. dr hab. inż. Bogdan Nowicki Prof. dr hab. inż. Jarosław Plichta Dr Maria Zybura-Skrabalak ADRES REDAKCJI: Warszawa ul. Świętokrzyska 14A (wejście od ul. Świętokrzyskiej lub ul. Czackiego 3/5), V p. pok. 534 tel fax ADRES KORESPONDENCYJNY: MECHANIK, Warszawa 1 skr. poczt mechanik@mechanik.media.pl Miesięcznik notowany na liście czasopism naukowych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (7 pkt.). Numer dotowany Pierwotną wersją miesięcznika Mechanik jest wersja drukowana. WARUNKI PRENUMERATY NA OSTATNIEJ STRONIE * Artykuły recenzowane Artykuły z nazwą firmy (w nawiasie) promocyjne 1045 Prezentacja firmy (SITAB). Firma specjalizująca się w produkcji wysokojakościowych wyrobów ściernych do wszystkich operacji szlifowania. METROLOGIA 999 J. Kuczmaszewski, I. Zagórski: Badania chropowatości po frezowaniu stopów magnezu AZ31 i AZ91HP* 1053 Alternatywne metody odwrotnego odwzorowania (OBERON 3D). Przedstawiono rozwiązanie, które może zastąpić w wielu przypadkach nieuzasadnione ekonomicznie, zaawansowane procesy odwzorowania elementu Precyzja w dużym wymiarze. ZEISS MMZ G największa w Polsce portalowa, współrzędnościowa maszyna pomiarowa firmy ZEISS zainstalowana w PHS HYDROTOR S.A. (ZEISS) 1056 Jak łatwo mierzyć w mikrometrach? (BLUM). Zastosowanie systemu laserowego do precyzyjnych pomiarów. PRZETWÓRSTWO TWORZYW SZTUCZNYCH 1066 K. Wilczyński, A. Lewandowski: Komputerowe modelowanie procesów przetwórstwa tworzyw sztucznych. Wytłaczanie dwuślimakowe przeciwbieżne* BIULETYN INSTYTUTU ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII WYTWARZANIA 1041 K. Czechowski, J. Kalisz, D. Toboła, W. Polowski, Ł. Janczewski, J. Wszołek: Zestaw narzędzi do nagniatania tocznego i ślizgowego powierzchni złożonych na obrabiarkach CNC* CAD/CAM 1074 Tebis 3.5 R4. Ekspansja gdziekolwiek spojrzysz (TORUS). Nowa udoskonalona, wersja programu CAM S. Stanisławek, A. Morka, T. Niezgoda, A. Popławski: Uwarunkowania testów balistycznych* 1078 hyper MILL moduły specjalistyczne. Obróbka wirników (EVATRONIX). Zastosowanie pakietu oprogramowania multiblade w znaczny sposób przyspiesza proces projektowania oraz zwiększa niezawodność obróbki skrawaniem Naprawa modeli CAD z Delcam PowerSHAPE 2013 (DELCAM). Kompleksowe rozwiązania do naprawy modeli 3D we wszystkich formatach CAD. RÓŻNE 1018 A. Kobierska, L. Podsędkowski, P. Wróblewski, P. Zawiasa: Nowe, mechaniczne rozwiązania systemu narzędziowego robota RobIn Heart* 1058 A. Pawlak: Metoda określenia kategorii emisji maszyny ze względu na zagrożenie promieniowaniem optycznym* Z DZIAŁALNOŚCI CIRP 1064 Napięcie wstępne łożysk wrzeciona a stabilność przy frezowaniu* M. Szafarczyk WYDARZENIA 1063 Nowa lokalizacja centrum pomiarowego firmy Hexagon Metrology Sp. z o.o. Otwarcie sali Demo 1070 Targi HPS 2012 w Katowicach 1072 Targi EUROTOOL, BLACH-TECH-EXPO 2012 w Krakowie 1077 Targi ExpoWELDING Forum Autodesk 2012 Wyznaczaj kierunki M. Kaczmarek 1082 Wykaz autorów i recenzentów rocznika Spis treści rocznika 2012

5 Monthly magazine for engineers and technicians of machinery and production engineering industry. Organ of the Polish Society of Mechanical Engineers and Technicians SIMP. CONTENTS J. KUCZMASZEWSKI, I. ZAGÓRSKI: Research on finish of the as milled magnesium AZ31 or AZ91HP alloys parts. Mechanik No 12/2012, p Dealt with in the paper are: machinability of light alloys with reference to the data supplied in literature and to the available results of the research work in relation to the program and methodology applied in the research work on the as machined parts surface finish, as well as the summary and conclusions from this. The main goal aimed at in the research work was to understand how the machining feed and cutting speed affect the surface finish of the AZ31 or AZ91HP magnesium alloys parts. Research work was carried out with respect to three types of tools. It has been revealed that the type of machining tool used and the feed value were to be materially affecting the surface finish quality, but the effect of cutting speed has been found rather irrelevant to surface finish. State of art technique CTX 310 ecoline/ctx 510 ecoline. The best machine tools employing up to date modern components. High output, high speed and precision (FAMOT/DMG/MORI SEIKI). Mechanik No 12/2012, p TruLaser Cell 3000 general purpose laser beam machining center 2D/3D (TRUMPF). Mechanik No 12/2012, p Everything renewed in Bystronic (BYSTRONIC). Mechanik No 12/2012, p Two spindle, two head GTS lathe center (APX TECHNOLOGIE). Mechanik No 12/2012, p New control unit R-30iB (FANUC). Mechanik No 12/2012, p New spark erosion machines FORM 20/FORM 30 still higher outputs (AGIECHARMILLES). Mechanik No 12/2012, p A. KOBIERSKA, L. PODSĘDKOWSKI, P. WRÓBLEWSKI, P. ZAWIASA: New, mechanically based RobIn Heart robot tool system issues. Mechanik No 12/2012, p The project of research work on issues related to medical robots, as initiated in the Cardiosurgery Promotive Foundation has been conducted for twelve years by the Machine Tool and Machine Development Engineering Institute, Łódź Technical University, in close cooperation with the Foundation. For the recent two years the efforts of research work have been concentrated on arriving at the possibly minimum size of surgical tools and on the methods of automatic change of these tools with making use of special tool bits magazine, as well as providing the robot with the sense of touch and developing adequate software for the robot ergonomic and intuitive control utilizing all and every of its operating features. The new generation of the Blaxx TM milling cutters from Walter provide for the highest feeds. More teeth more chips (WALTER). Mechanik No 12/2012, p Intelligent machining procedure (ISCAR). Mechanik No 12/2012, p D. SZELIGA, M. PIETRZYK: To effectively select models for specific metal or metal alloy processing procedures. Mechanik No 12/2012, p A method of selection of the most adequate model for representation of a specified cycle of the metal or metal alloy production process. Enumerated are the requirements to be met in the model selection procedure with respect to analytical potentials and analysis costs. Discussed are the model components of metal production processing cycle. In the summary a description is given of the exemplary modeling procedure and of general approach to selection of the model most adequate for the purpose. Gühring novelties in the AMB Fair Stuttgart P. 2 (GÜHRING). Mechanik No 12/2012, p Monatsschrift für Ingenieure und Techniker, Spezialisten aus dem Gebiet der Fertigungstechnik in der Maschinenbauindustrie. Organ des Vereins der Polnischen Maschinenbau-Ingenieure und Techniker SIMP. INHALT J. KUCZMASZEWSKI, I. ZAGÓRSKI: Prüfung der Rauhigkeit nach dem Fräsen von Magnesiumlegierungen AZ31 und AZ91HP. Mechanik Nr 12/2012, S In der Arbeit wurden dargestell: die Abspanfähigkeit von leichten Ledierungen in Anlehnung an Daten aus der Literatur sowie bisherige Prüfungen der Rauhigkeit der Oberfläche nach der Bearbeitung, das Programm und die Methodik der durchgeführten Prüfungen, die Zusammenfassung, die Schlussfolgerungen aus den durchgeführten Prüfungen. Das Hauptziel der Prüfungen war die Analyse des Einflusses der Spangeschwindigkeit und des Vorschubs auf die Qualität der Oberfläche von Magnesiumlegierungen AZ31 und AZ91HP. Die Prüfungen wurden für drei Arten von Werkzeugen durchgeführt. Festgestellt wurde ein wesentlicher Einfluss der Art der eingesetzten Werkzeuge auf die Qualität der Oberfläche, ein wenig wesentlicher Einfluss der Abspangeschwindigkeit und ein wesentlicher Einfluss des Vorschuibs. Die neueste Technik CTX 310 ecoline/ctx 510 ecoline. Die besten Werkzeugmaschinen mit modernen Komponenten. Hervorragende Effizienz, Geschwindigkeit und Präzision (FAMOT/DMG/MORI SEIKI). Mechanik Nr 12/2012, S TruLaser Cell 3000 universelles Laser-Bearbeitungszentrum 2D/3D (TRUMPF). Mechanik Nr 12/2012, S Alles neu bei Bystronic (BYSTRONIC). Mechanik Nr 12/2012, S Drehzentrum GTS, 2 Spindel, 2 Köpfe (APX TECHNOLOGIE). Mechanik Nr 12/2012, S Neues Kontrollgerät R-30iB (FANUC). Mechanik Nr 12/2012, S Neue Senkanlagen FORM 20/FORM 30 noch höhere Leistung (AGIECHARMILLES). Mechanik Nr 12/2012, S A. KOBIERSKA, L. PODSĘDKOWSKI, P. WRÓBLEWSKI, P. ZAWIASA: Neue, mechanische Lösungen im Werkzeugsystem des Roboters RobIn Heart. Mechanik Nr 12/2012, S Die Problematik der medizinischen Roboter, angefangen in Polen in der Stiftung zur Entwicklung der Kardiochirurgie, wird seit 12 Jahren im Institut für Werkzeugmaschinen und TMB der Technischen Universität in Łódź in Zusammenarbeit mit der Stiftung entwickelt. In den letzten zwei Jahren konzentrierten sich die Arbeiten an der Miniaturisierung der chirurgischen Werkzeuge, an Prozeduren des automatischen Austausches dieser Werkzeuge unter Nutzung des für diesen Zweck entwickelten Magazins für Werkzeugendstücke, Ausstattung des Roboters mit Tastsinn sowie an Entwicklung der Software, die auf ergonomische und intuitive Weise erlaubt, diesen Roboter mit all seinen Möglichkeiten zu steuern. Neue Fräsergeneration Blaxx TM von Firma Walter sichert höchsten Vorschub. Mehr Zähne, mehr Späne (WALTER). Mechanik Nr 12/2012, S Intelligente Bearbeitung (ISCAR). Mechanik Nr 12/2012, S D. SZELIGA, M. PIETRZYK: Fragen der Modellanwahl für Prozesse der Metallverarbeitung. Mechanik Nr 12/2012, S Anwahl des besten Modells für den ausgewählten Produktionszyklus der Prozesse der Verarbeitung von Metallen und ihren Legierungen. Dargestellt wurden die Kriterien für die Anwahl des Modells aus dem Gesichtspunkt ihrer Berechnungsmöglichkeiten und Berechnungskosten. Erwogen wurden Modelle der Komponenten des Produktionszyklus in der Metallverarbeitung. Als Zusammenfassung dient die Beschreibung eines Modellierungsbeispiels sowie allgemeine Strategie der Anwahl des besten Modells für die ausgewählte Anwendung. Neuheiten der Firma Gühring auf der Messe AMB Stuttgart T. 2 (GÜHRING). Mechanik Nr 12/2012, S Ending at p. 998 Dokończenie na s. 998 Neutralna, techniczno-handlowa platforma informacyjna: obrabiarki, maszyny, narzędzia, technologia Jedyny w Polsce tak obszerny interaktywny branżowy serwis informacyjny!

6 II KONFERENCJA TPM EXCELLENCE W KRAKOWIE Konferencja odbędzie się w dniach marca 2013 r. w hotelu Novum w Niepołomicach koło Krakowa. Gościem Honorowym konferencji będzie przedstawiciel angielskiej akredytowanej agencji SMMT przyznającej nagrody instytutu JIPM, pierwszy niejapoński audytor nagrody Award for TPM EXCELLENCE, pan Paul Hardiman. Podczas dwóch dni konferencji organizatorzy postarają się odpowiedzieć na pytanie jak przedsięwzięcia i inicjatywy podejmowane przez polskie przedsiębiorstwa mają się do najlepszych praktyk w zakładach produkcyjnych w całej Europie. Wdrażanie TPM w zakładzie produkcyjnym to temat, w którym bezcenna jest wymiana doświadczeń oraz możliwość poznania praktyki, która sprawdziła się w innych zakładach. Udział w konferencji jest okazją do poznania żywych przykładów z przedsiębiorstw bezpośrednio od osób odpowiedzialnych za procesy wdrożeniowe, a także opinii i doświadczeń drugiej strony audytora TPM. Poza tradycyjną formą wykładów odbędą się również warsztaty praktyczne w grupach, podczas których organizatorzy nie tylko skupią się na twardych narzędziach TPM, ale pokażą też, jak ważny jest aspekt miękki, czyli motywowanie pracowników oraz coaching. Pokażą jak wyłonić osoby odpowiedzialne za proces wdrożeniowy, które potrafią zaangażować resztę zespołu, tak aby chciał podnosić swoje kwalifikacje i rozumiał celowość procesu, który koordynuje. Więcej na TARGI HANNOVER MESSE 2013 Najważniejsze targi technologiczne na świecie HAN- NOVER MESSE odbędą się w Hanowerze w dniach 8 12 kwietnia 2013 r. Pod jednym dachem zgromadzonych zostanie jedenaście wystaw branżowych: Industrial Automation, Motion, Drive & Automation, Energy, Wind, MobiliTec, Digital Factory, ComVac, Industrial Supply, SurfaceTechnology, IndustrialGreenTec oraz Research & Technology. W 2013 r. w centrum uwagi znajdzie się tematyka związana z automatyką przemysłową i informatyką, a także z energetyką i technologiami ekologicznymi, technikami napędów, dostawami dla przemysłu, technologiami i usługami produkcyjnymi oraz pracami badawczo-rozwojowymi. Na oficjalny kraj partnerski HANNOVER MESSE 2013 wybrana została Rosja. VI KONGRES METROLOGII W KIELCACH I SANDOMIERZU Politechnika Świętokrzyska i Komitet Metrologii i Aparatury Naukowej Polskiej Akademii Nauk organizują w dniach czerwca 2013 r. w Kielcach i Sandomierzu VI Kongres Metrologii pod hasłem Metrologia królową badań stosowanych. Kongres jest organizowany pod patronatem Rektora Politechniki Świętokrzyskiej prof. dr. hab. inż. Stanisława Adamczaka dr. h.c. Tematyka Kongresu obejmuje: historyczne aspekty i współczesne problemy metrologii, nowe metody, technologie i narzędzia pomiarowe, problemy podstaw metrologii, dydaktykę metrologii, teorię i modelowanie systemów pomiarowych, wzorce i wielkości odniesienia; wzorcowanie i metrologię prawną, charakterystyki metrologiczne narzędzi pomiarowych. Termin zgłoszeń uczestnictwa i nadsyłania streszczeń referatów został przesunięty na r. Szczegółowe informacje o Kongresie i warunkach uczestnictwa można znaleźć na stronie internetowej kongresu MILIONÓW ZŁOTYCH DLA WYBITNYCH NAUKOWCÓW 30 milionów złotych przeznaczyło Narodowe Centrum Nauki (NCN) w ramach programu Symfonia1 dla wybitnych naukowców, którzy prowadzą najwyższej jakości badania naukowe. Zgłoszenia można przesyłać do marca 2013 roku. W konkursie mogą wziąć udział wybitni naukowcy, których badania wyróżniają się najwyższą jakością, odważnym przekraczaniem granic pomiędzy różnymi dziedzinami nauki, przyczyniają się do tworzenia nowych wartości i otwierania nowych perspektyw w nauce. Z wnioskiem o przyznanie środków finansowych na realizację międzydziedzinowego projektu badawczego może wystąpić jednostka naukowa bądź konsorcjum naukowe. Zgłaszane badania powinny dotyczyć następujących dziedzin: nauki humanistyczne, społeczne i o sztuce; nauki ścisłe i techniczne; nauki o życiu. W ramach konkursu będą rozpatrywane projekty badawcze, prowadzone przez współpracujące ze sobą zespoły naukowe i indywidualnych badaczy, które integrują informacje, dane, metody, techniki i narzędzia badawcze, perspektywy, idee oraz teorie z dwóch lub więcej obszarów nauki. Rada Narodowego Centrum Nauki na realizację projektów badawczych w ramach konkursu Symfonia1 przeznaczyła 30 mln zł. Do konkursu kwalifikowane są te projekty badawcze, których wysokość finansowania mieści się w przedziale 2 7mlnzł. Wniosek o finansowanie projektu badawczego, wraz z wymaganymi załącznikami, należy złożyć w formie elektronicznej do 15 marca 2013 roku w systemie OSF (Obsługa Strumieni Finansowania): Źródło PAP VICTAULIC ZAKOŃCZYŁ PROCES INWESTYCYJNY ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ Victaulic, producent wysokiej jakości odlewów, zakończył trwający cztery lata projekt dofinansowany ze środków unijnych. Kwota dotacji została w pełni wykorzystana na modernizację zakładu. Poczynione inwestycje wpłyną nie tylko na podwyższenie standardów jakości produkcji, ale też przyczynią się do znaczącego wzrostu mocy przerobowych zakładu i do wyraźnego zautomatyzowania produkcji. Proces inwestycji z wykorzystaniem dofinansowania ze środków Unii Europejskiej był realizowany w latach W ramach inwestycji z funduszy europejskich w zakładzie zbudowano Stację Przerobu Mas, zakupiono linie formierskie DISA, a także utworzono dział prac badawczych i rozwojowych (B+R), który wyposażono w sprzęt laboratoryjny. Projekt modernizacji odlewni w Drezdenku był częściowo finansowany z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka z działania 4.4 Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym.

7 WARSZTATY ESO DLA PRZEMYSŁU Polska jest już członkiem ESA (Europejskiej Agencji Kosmicznej), a obecnie czynione są starania o przystąpienie także do ESO (Europejskiego Obserwatorium Południowego), które stanowi odpowiednik ESA prowadzący obserwacje naziemne. ESO podejmuje szereg nowych przedsięwzięć technologicznych, w tym budowę największego teleskopu naziemnego E-ELT. W związku z tym ESO poszukuje możliwości współpracy z podmiotami gospodarczymi i instytutami naukowymi reprezentującymi najróżniejsze specjalności. 22 stycznia 2013 r. odbędą się w Warszawie Warsztaty ESO dla Przemysłu. W spotkaniu będą uczestniczyć przedstawiciele polskich ministerstw i agencji rządowych, a ze strony ESO pięciu dyrektorów odpowiednich departamentów omówi możliwości współpracy. Więcej informacji, lista branż i możliwość zgłoszenia udziału na stronie: SOLID EDGE DOSTĘPNY BEZPŁATNIE DLA WSZYSTKICH NAUCZYCIELI SZKÓŁ ŚREDNICH W ramach stałego inwestowania w edukację w dziedzinie nauk technicznych i matematyczno-przyrodniczych firma Siemens PLM Software poinformowała o udostępnieniu bezpłatnej edycji oprogramowania Solid Edge dla szkół średnich. Oprogramowanie to, służące do wspomaganego komputerowo projektowania (CAD) 3D, jest teraz dostępne dla nauczycieli wszystkich szkół średnich na całym świecie. Oprogramowanie pomoże nauczycielom i instruktorom w zapoznawaniu uczniów z narzędziami dla inżynierów i projektantów, wykorzystywanymi przez producentów z całego świata oraz w zachęcaniu ich do kontynuowania edukacji w zakresie nauk technicznych i matematyczno-przyrodniczych, przyczyniając się tym samym do zaspokojenia globalnego zapotrzebowania na inżynierów i innych specjalistów w tych dziedzinach. Nauczyciele i wykładowcy mogą pobrać bezpłatną licencję akademicką ze strony: Szkoły będą miały dostęp do w pełni funkcjonalnych modułów Solid Edge służących do opracowywania dokumentacji technicznej oraz projektowania elementów blaszanych, powierzchni i zaawansowanych złożeń. 12-miesięczną bezpłatną licencję można będzie odnawiać co rok. OGŁOSZENIE WYNIKÓW KONKURSU NA NAJLEPSZE PROGRAMY STUDIÓW Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego poinformował o rozstrzygnięciu konkursu ogłoszonego w sprawie sposobu podziału i trybu przekazywania podmiotowej dotacji na dofinansowanie zadań projakościowych z budżetu państwa. 62 mln zł trafi do wydziałów i uczelni, które dzięki nowoczesnym metodom nauczania i współpracy z przedsiębiorcami udoskonaliły swoje programy studiów. W konkursie nagrodzono 62 kierunki studiów, prowadzone przez 37 uczelni z 17 polskich miast. Wśród nich znalazło się 9 uczelni niepublicznych. Najlepiej w konkursie wypadły: Uniwersytet Jagielloński (5 nagrodzonych kierunków) oraz Politechnika Warszawska i Akademia Górniczo-Hutnicza (po 4 nagrodzone kierunki studiów). Zwycięskie wydziały będą mogły przeznaczyć otrzymany w ramach dotacji podmiotowej 1 mln zł na doskonalenie oferty dydaktycznej, np. sfinansowanie nowoczesnych technik i narzędzi stosowanych podczas wykładów i ćwiczeń, pokrycie kosztów praktyk zawodowych dla studentów czy lepsze przygotowanie wykładowców akademickich. Lista nagrodzonych i więcej informacji na: Autorom, Czytelnikom i Współpracownikom najlepsze życzenia Świąteczne i Noworoczne składa redakcja

8 998 MECHANIK NR 12/2012 CONTENTS INHALT Dokończenie ze s. 995 Ending from p. 995 KOMET KUB CENTRON Powerline. Maximum output provided with the drilling accuracy maintained up to 9 D (KOMET URPOL). Mechanik No 12/2012, p Cutting tools with polycrystal diamond tips. Innovatory issues from (MAPAL). Mechanik No 12/2012, p MC6025 tip grade P20 state of art engineering for high output machining operations (MITSUBISHI MATERIALS). Mechanik No 12/2012, p BALINIT LATUMA robust and comprehensive (OERLIKON BAL- ZERS). Mechanik No 12/2012, p K. CZECHOWSKI, J. KALISZ, D. TOBOŁA, W. POLOWSKI, Ł. JAN- CZEWSKI, J. WSZOŁEK: A set of tools designed for the sliding or rolling burnishing treatment of sophisticated profile surfaces on CNC machine tools. Mechanik No 12/2012, p A description is given on some selected sliding burnishing or rolling burnishing tests performed in the Institute of Advanced Production Processes on various metal alloys by means of spherically shaped burnishing tools in the form of balls or pins, which might be produced, as required for the purpose, from steel, or ceramics, or diamond composites. The results of these tests seem to indicate the prospects of very high quality geometric structures being obtainable for the surface when burnished with this kind of tools. Presentation of the company (SITAB). Mechanik No 12/2012, p Precise dressing of the PCD polycrystal diamond by means of laser beam (J.G. SERVICE). Mechanik No 12/2012, s N. RADEK: Laser treatment of the electroerosion-planted copper matrix carbide coats production process and properties. Mechanik No 12/2012, p Description of the tests intended to have the quality of the electroerosion-planted copper matrix carbide coats improved by means of laser treatment. Alternative methods of inversion mapping (OBERON 3D). Mechanik No 12/2012, p ZEISS MMZ G The biggest size coordinate measuring machine installed so far in Poland at HYDROTOR S.A. Large size precision performance (ZEISS). Mechanik No 12/2012, p Easily taken measurements in micrometers (BLUM). Mechanik No 12/2012, p A. PAWLAK: A method of identification of machine category relevant to optical radiance. Mechanik No 12/2012, p Presented is a method of appraisal of a machine category with respect to optical radiation it is emitting (UV, visible, IR) as required in the standard specifications PN-EN Part 1 & 2. The method has been used to estimate radiation emitted by the automatic machine operated in food industry and also by those used for curing of protective gel and UV adhesive. Also discussed are typical engineering errors which cause the UV radiation being unnecessarily intensified off the machine work area. K. WILCZYŃSKI, A. LEWANDOWSKI: Computer aided modeling of plastics molding process. Countercurrent twin screw extrusion. Mechanik No 12/2012, p Geometric and kinematic characteristics of the twin screw coutercurrent extrusion process are complemented with explanation of the plastics flow lines as entirely different from those pertaining to the single screw or to the twin screw concurrent flow extrusion. KOMET KUB CENTRON Powerline. Maximale Leistung mit Bohrpräzision bis 9 D (KOMET URPOL). Mechanik Nr 12/2012, S Abspanmaschinen mir Polykristall-Diamant. Neueste Entwicklungen (MAPAL). Mechanik Nr 12/2012, S Platte MC6025 in der Qualität P20 die neueste Technologie für die hoch effiziente Bearbeitung (MITSUBISHI MATERIALS). Mechanik Nr 12/2012, S BALINIT LATUMA stark und allseitig (OERLIKON BALZERS). Mechanik Nr 12/2012, S K. CZECHOWSKI, J. KALISZ, D. TOBOŁA, W. POLOWSKI, Ł. JANCZEW- SKI, J. WSZOŁEK: Werkzeugset für Dreh- und Gleitglattwalzen von komplexen Oberflächen an CNC-Werkzeugmaschinen. Mechanik Nr 12/2012, S Beschrieben wurden ausgewählte Beispiele, durchgeführt bei IZTW, im Bereich Glattwalzen mit Dreh- und Gleitmethode von unterschiedlichen Metalllegierungen, unter Einsatz von Arbeitselementen der Walzwerkzeuge in Form von Kugeln, Bolzen mit sphärischer Oberfläche und Walzen aus je nach Bestimmungsart Stahl, Keramik oder Diamantverbundstoff. Die Ergebnisse der Untersuchungen weisen auf die Möglichkeit hin, eine hochqualitative geometrische Struktur der bearbeiteten Oberfläche nach dem Glattwalzen mit beschriebenen Werkzeugen zu erzielen. Firmenpräsentation (SITAB). Mechanik Nr 12/2012, S Präzise Bearbeitung von Polykristall-Diamant PCD mit Hilfe von Laser (J.G. SERVICE). Mechanik Nr 12/2012, S N. RADEK: Laserbearbeitung von elektroerosiv beschichteten Carbid-Belägen im Kupferunterbau Technologie der Erzeugung und Eigenschaften. Mechanik Nr 12/2012, S Beschrieben wurde die Untersuchung mit dem Zweck zur Verbesserung der Eigenschaften von elektroerosiven WC-Cu-Belägen mit Hilfe der Laserbündel-Bearbeitung. Alternative Methoden der Rückabbildung (OBERON 3D). Mechanik Nr 12/2012, S ZEISS MMZ G die in Polen grüßte Koordinatenmessmaschine, eingesetzt bei HYDROTOR S.A. Präzision in hoher Dimension (ZEISS). Mechanik Nr 12/2012, S Wie leicht misst man in Mikrometern? (BLUM). Mechanik Nr 12/2012, S A. PAWLAK: Die Methode zur Bestimmung der Emissionskategorie der Maschine aus der Sicht der Gefährdung mit optischer Strahlung. Mechanik Nr 12/2012, S Dargestellt wurde die Methode der Kategoriebeurteilung der Maschinen, die optische Strahlung (infraviolett, sichtbar oder ultrarot) emittieren, auf der Basis der Bestimmungen der Normen PN-EN T. 1 und 2. Diese Methode wurde zur Kategoriebeurteilung der Emission eines Beispielsautomaten für die Lebensmittelindustrie und Anlagen zur Härtung von Schutzgel und UV-Kleber. Besprochen wurden auch typische Konstruktionsfehler, die die wesentliche Emission der infravioletten Strahlung auserhalb dieser Anlagen beeinflussen. K. WILCZYŃSKI, A. LEWANDOWSKI: Computermodellierung der Verarbeitungsprozesse von Kunststoffen. Gegenläufiges Doppelschnecken-Pressen. Mechanik Nr 12/2012, S Dargestellt wurde die geometrische und kinematische Charakteristik für gegenläufiges Doppelschnecken-Pressen, angegeben wurde auch der Kunststofffluss, hingewiesen wurde auf die totale Abweichung dieser Flüsse im Vergleich zu Schneckenpressen und Gleichlauf-Doppelschnecken-Pressen. Tebis 3.5 R4. Expansion everywhere (TORUS). 12/2012, p Mechanik No Tebis 3.5 R4. Expansion wohin auch immer Du schaust (TORUS). Mechanik Nr 12/2012, S S. STANISŁAWEK, A. MORKA, T. NIEZGODA, A. POPŁAWSKI: Ballistic tests requirements. Mechanik No 12/2012, p Strength test methodology instruction has been developed for the purpose of ballistic tests supported with modern cine-camera of highly advanced operation parameters. hyper MILL special modules for rotor treatment (EVATRONIX). Mechanik No 12/2012, p Repairs to CAD models from Delcam PowerSHAPE 2013 (DELCAM). Mechanik No 12/2012, p S. STANISŁAWEK, A. MORKA, T. NIEZGODA, A. POPŁAWSKI: Bedingtheiten von ballistischen Tests. Mechanik Nr 12/2012, S Bearbeitet wurde die Methodik der Beständigkeitstests für ballistische Zwecke mit Einsatz einer modernen Kamera mit sehr fortgeschrittenen Parametern. hyper MILL Spezialmodule, Bearbeitung von Rotoren (EVATRO- NIX). Mechanik Nr 12/2012, S Reparatur von CAD-Modellen aus Delcam PowerSHAPE 2013 (DELCAM). Mechanik Nr 12/2012, S

9 MIESIĘCZNIK NAUKOWO-TECHNICZNY ORGAN STOWARZYSZENIA INŻYNIERÓW I TECHNIKÓW MECHANIKÓW POLSKICH ROK LXXXV Badania chropowatości po frezowaniu stopów magnezu AZ31 i AZ91HP JÓZEF KUCZMASZEWSKI IRENEUSZ ZAGÓRSKI* Przedstawiono: skrawalność stopów lekkich w oparciu o dane literaturowe i dotychczasowe badania chropowatości powierzchni po obróbce, program oraz metodykę przeprowadzonych badań i wynikające z nich wnioski. Głównym celem badań była analiza wpływu prędkości skrawania oraz posuwu na jakość powierzchni stopów magnezu AZ31 i AZ91HP. Badania prowadzono dla trzech rodzajów narzędzi. Stwierdzono istotny wpływ rodzaju stosowanych narzędzi na jakość powierzchni, mało istotny wpływ prędkości skrawania oraz istotny wpływ posuwu. Wiele elementów wytwarzanych na potrzeby przemysłu maszynowego poddawanych jest obróbce frezowaniem. Charakterystyczną cechą nowoczesnych elementów lotniczych, wykonywanych ze stopów lekkich zwłaszcza dla przemysłu lotniczego, jest ich jednolita konstrukcja. Tzw. elementy kieszeniowe są wykonywane z pełnych półfabrykatów, w związku z tym podczas obróbki usuwane jest często ponad 90% materiału obrabianego, a zdarza się, że końcowy produkt nie przekracza 5% masy półfabrykatu [7, 12]. Wytwarzanie elementów lotniczych, związane z usuwaniem tak dużej ilości materiału obrabianego, wymaga z reguły długotrwałej obróbki. Zastosowanie obróbki HSM, HPC czy HSC pozwala na znaczne skrócenie czasu obróbki. Frezowanie jest z reguły jednocześnie obróbką zgrubną i wykończeniową takich elementów, a więc szczególnie ważne jest kształtowanie odpowiednio małej chropowatości powierzchni. High Speed Machining (HSM) to wysoko wydajna obróbka skrawaniem z dużymi prędkościami, która pozwala na uzyskanie wysokiej jakości powierzchni [1] oraz obróbkę materiałów w stanie utwardzonym. Zwiększone prędkości skrawania prowadzą do zwiększenia prędkości posuwu obróbki, co wpływa na zmniejszenie czasu głównego, a więc zwiększenie wydajności objętościowej skrawania [16]. Zwiększenie posuwu może jednak być przyczyną zwiększenia chropowatości obrabianych powierzchni; stąd istotnym problemem jest analiza wpływu warunków HSM na chropowatość powierzchni po obróbce. Obróbka wysoko wydajna, czy wysoko produktywna, to m.in. HPM (High Performance Machining) lub HPC (High Performance Cutting). HPC to proces, w którym dąży się do optymalnego wykorzystania mocy wrzeciona obrabiarki w celu usunięcia maksymalnej objętości materiału w jednostce czasu. Wzrost wydajności objętościowej uzyskuje się dzięki większym prędkościom skrawania v c, ale przy równocześnie większych posuwach. Przyjmuje się, * Prof. dr hab. inż. Józef Kuczmaszewski, mgr inż. Ireneusz Zagórski Katedra Podstaw Inżynierii Produkcji, Wydział Mechaniczny Politechniki Lubelskiej że HPC jest techniką właściwą do obróbki wstępnej lub kształtującej, podczas gdy HSC jest traktowana jako obróbka wykończeniowa [4]. Można przytoczyć kilka podstawowych warunków zapewniających efektywną realizację zaawansowanej obróbki frezowaniem (HSC, HPC) stopów magnezu [7]: stosowanie precyzyjnych, dobrze wyrównoważonych oprawek narzędziowych, stosowanie wysokiej jakości materiałów narzędziowych, używanie wyrównoważonych dynamicznie narzędzi, wybór najwłaściwszej strategii obróbki, stosowanie poprawnych sposobów ustalania i mocowania przedmiotów, wykorzystywanie narzędzi skrawających o odpowiednich cechach geometrycznych, stosowanie odpowiedniej cieczy chłodząco-smarującej oraz odpowiedniego jej podawania. O jakości powierzchni decydują także: drgania, bicie promieniowe narzędzia, jego niedostateczna sztywność statyczna i dynamiczna (zwłaszcza przy obróbce w warunkach dużych wysięgów narzędzia) i inne czynniki. Dlatego analizowanie zmian chropowatości powierzchni po obróbce w różnych warunkach może być ważnym kryterium stosowania szybkościowych i wydajnościowych strategii obróbki elementów wykonanych ze stopów magnezu. Analiza literatury Literatura z zakresu oceny skrawalności stopów Mg w oparciu o parametry jakościowe powierzchni obrobionej jest głównie zagraniczna. W [2] analizowano m.in. wpływ parametrów technologicznych na jakość powierzchni po toczeniu. Obróbkę prowadzono bez cieczy chłodzącej. Zastosowano narzędzie z płytką z węglika wolframu K10. W pracy podano m.in. zależność pozwalającą określić wielkość jednego z horyzontalnych parametrów chropowatości. Ponadto, zdaniem autorów, rzeczywista jakość powierzchni po obróbce jest porównywalna z teoretyczną wysokością mikronierówności. W [3] omówiono wiercenie stopu magnezu AM60B za pomocą wiertła krętego z HSS powlekanego w technice PVD powłokami TiN, CrN oraz ZrN. Udowodniono, że istnieje zakres optymalnych parametrów obróbki, nie powodujący nadmiernego zużycia narzędzia oraz pozwalający osiągnąć wysoką jakość powierzchni. Parametr Ra nie przekroczył 1,6 μm dla narzędzia bez powłoki oraz ok. 0,8 μm w przypadku zastosowania powłoki ZrN. W [5] omówiono zastosowanie (jako materiałów ortopedycznych) biodegradowalnych stopów magnezu z grupy Mg-Ca. Zastosowano głowicę frezową z wkładką PKD.

10 1000 MECHANIK NR 12/2012 Przy zmianie prędkości skrawania v c, parametr chropowatości Ra wyniósł ok. 0,5 μm. Podobną zależność zaobserwowano przy zmianie głębokości skrawania a p. Największy wpływ na jakość powierzchni miała zmiana posuwu na ostrze f z. W tym przypadku parametr Ra zmieniał się w zakresie od 0,2 μm przy posuwie f z = 0,05 mm/ostrze do 0,78 μm przy posuwie f z = 0,4 mm/ostrze. W [6] omówiono badania chropowatości powierzchni podczas frezowania stopu AZ31B z zastosowaniem jako czynnika chłodzącego sprężonego powietrza. Analizowano wpływ kąta podawania medium chłodzącego, liczbę ostrzy narzędzia oraz wpływ parametrów technologicznych na chropowatość powierzchni. Zaobserwowano wzrost chropowatości powierzchni wraz ze wzrostem posuwu na ostrze oraz wzrostem liczby ostrzy narzędzia skrawającego. Chropowatość pozostaje prawie bez zmian, w zakresie stosowanych prędkości skrawania, zaś zastosowanie chłodzenia sprężonym powietrzem skutkowało poprawą chropowatości. W [8] zaprezentowano możliwość skrócenia czasu obróbki bez pogorszenia jakości powierzchni oraz dokładności kształtu, podczas szybkościowej obróbki głównego wirnika piasty wykonanego ze stopu Al T73. Skrócono aż 4-krotnie czas obróbki tego elementu. Jakość powierzchni obrobionej po obróbce konwencjonalnej zawierała się w przedziale Ra = 0,254 1,016 μm, natomiast po obróbce HSM Ra = 0,508 1,016 μm. W [9 11] zebrano informacje dotyczące właściwości stopów magnezu, ich zastosowania oraz skrawania wzmocnionych oraz niewzmocnionych stopów Mg. W [11] omówiono metody kształtowania formującego, plastycznego oraz ubytkowego stopów magnezu. W [13] analizowano wpływ powłok narzędziowych na jakość powierzchni po obróbce, siły skrawania oraz zużycie narzędzi podczas toczenia stopu magnezu AZ91HP. Uzyskano porównywalną jakość powierzchni po obróbce narzędziem węglikowym (węglik wolframu K10), narzędziem PKD oraz narzędziem węglikowym z powłoką TiN. TABLICA. Podstawowe właściwości stopów magnezu [18] Charakterystyczne właściwości stopów magnezu Właściwości Jednostka Temperatura Stopy magnezu AZ91 AM60 AM50 Gęstość kg/m 3 20 C Temperatura likwidusu C Temperatura topnienia C Rozszerzalność liniowa μm C Przewodność cieplna W/m K 20 C Przewodność elektryczna MS/m 20 C 6,6 9,1 Rys. 1. Przykłady elementów lotniczych wykonanych ze stopów magnezu [19] Szczególne zastosowanie w produkcji krajowej znajdują odlewnicze stopy magnezu; dużą popularnością cieszy się stop AZ91. Właściwości fizyczne tego stopu podano w tablicy. Z tych stopów wytwarzane są często różnego rodzaju obudowy, np. przekładni zębatych (rys. 1). Ocena skrawalności stopów Mg Skrawalność rozumiana jest jako podatność danego materiału na obróbkę skrawaniem i oceniana za pomocą wskaźników skrawalności [15]. Analizując skrawalność, w oparciu o takie wskaźniki, jak: chropowatość powierzchni, siły skrawania czy kształt wiórów, mówi się o tzw. użytkowych wskaźnikach skrawalności. Do fizycznych wskaźników skrawalności zalicza się m.in. temperaturę skrawania. Jakość powierzchni zaliczana jest również do tzw. względnych, podstawowych wskaźników skrawalności [2]. Nazewnictwo oraz wartości liczbowe parametrów chropowatości podaje PN-M-04251:1987 oraz PN-EN ISO 4288:2011. Z dotychczas przeprowadzonych badań [7, 12, 14] wynika, że stopy Mg ze względu na jakość powierzchni po obróbce są bardzo dobrze obrabialne. Program, metodyka oraz wyniki badań Podstawowe właściwości stopów magnezu oraz przykłady zastosowań stopów Mg w przemyśle lotniczym Odlewnicze stopy magnezu są często stosowane ze względu na [17]: bardzo dobrą lejność, która pozwala na odlewanie elementów skomplikowanych i cienkościennych już od grubości ścianki 0,4 mm, małą pojemność cieplną w porównaniu z aluminium i cynkiem, która oznacza, że odlewy z magnezu stygną bardzo szybko, co w procesie odlewania umożliwia zwiększenie częstotliwości cykli, a w związku z tym podniesienie wydajności, niską gęstość, co oznacza, że wysokie ciśnienia i prędkości na bramkach układu wlewowego są osiągane przy nieznacznym ciśnieniu pod tłokiem strzałowym, żywotność formy, przy odlewaniu ciśnieniowym magnezu jest dwa do trzech razy wyższa w porównaniu z odlewaniem ciśnieniowym aluminium. Głównym celem badań była analiza wpływu prędkości skrawania v c oraz posuwu f z na jakość powierzchni frezowanej. Obróbkę przeprowadzono na pionowym centrum obróbkowym Avia VMC 800 HS z systemem sterowania Heidenhain itnc 530. Jako narzędzia wykorzystano następujące frezy: 2-ostrzowy węglikowy z powłoką TiAlN 16 mm firmy Fenes HarrdenMetal, z grupy frezów specjalnych VHM Rys. 2. Rysunek katalogowy frezu o geometrii typu Kordell (geometria U) firmy Sandvik [20]

11 MECHANIK NR 12/ Rys. 3. Wpływ prędkości skrawania v c na jakość powierzchni po obróbce narzędziem węglikowym z powłoką TiAlN (f z = 0,15 mm/ostrze, a p = 6 mm) Rys. 4. Wpływ posuwu na ostrze f z na jakość powierzchni po obróbce narzędziem węglikowym z powłoką TiAlN (v c = 800 m/min, a p = 6 mm) Rys. 5. Wpływ prędkości skrawania v c na jakość powierzchni po obróbce narzędziem węglikowym z geometrią typu Kordell (f z = 0,15 mm/ostrze, a p = 6 mm) Rys. 6. Wpływ posuwu na ostrze f z na jakość powierzchni po obróbce narzędziem węglikowym z geometrią typu Kordell (v c = 800 m/min, a p = 6 mm) do obróbki stopów Al oraz Mg z chwytem walcowym gładkim, wymiary frezu mm W-Z2; 2-ostrzowy z płytkami diamentowymi 16 mm firmy Gühring PKD Fraser WN-R ,001; 3-ostrzowy 16 mm o geometrii typu Kordell i numerze katalogowym R AJ20U (rodzaj geometrii Kordell typu U) rys. 2. Charakterystyczną cechą geometrii typu Kordell (rodzaj geometrii Kordell typu U) są faliście ukształtowane ostrza skrawające. Narzędzie to jest przeznaczone do obróbki stopów aluminium (tzw. pierwszy wybór), a także stopów magnezu. Geometrię tę charakteryzuje: kąt pochylenia linii śrubowej λ = 40, maksymalna głębokość skrawania a p =7 45 mm, brak promienia naroża r ε, dodatni kąt natarcia γ =9 12 dla zredukowania sił skrawania [20]. W procesie frezowania zastosowano następujące parametry skrawania: a p = 6 mm, f z =0,05 0,3 mm/ostrze, v c = m/min. Przyjęto również stałą szerokość frezowania a e = 14 mm. Do badań wytypowano dwa stopy magnezu AZ91HP oraz AZ31. Są to gatunki stopów magnezu często stosowane w różnych gałęziach przemysłu. Dla poszczególnych warunków obróbki wykonano pojedyncze przejścia z określonymi parametrami technologicznymi. Pomiarów wartości analizowanych parametrów chropowatości (Ra, Rz) dokonano 5-krotnie na każdej frezowanej powierzchni. Naniesione przedziały ufności (odchylenie standardowe) sporządzono dla 5 powtórzeń z jednej próby frezowania, z zadanymi parametrami obróbki. Na rys. 3 przedstawiono wpływ prędkości skrawania v c na chropowatość powierzchni po obróbce narzędziem węglikowym z powłoką TiAlN. Analizowano zmiany dwóch parametrów chropowatości: Ra oraz Rz. Analizowany przedział zmian prędkości skrawania v c dotyczył tzw. wydajnej obróbki szybkościowej. Większymi wartościami obydwu parametrów chropowatości charakteryzował się (w większości przypadków) stop do przeróbki plastycznej AZ31. Warto zauważyć, że zmiana prędkości skrawania v c nie wpływa istotnie na chropowatość powierzchni w całym analizowanym zakresie. Na rys. 4 przedstawiono wpływ posuwu na ostrze f z na chropowatość powierzchni po obróbce narzędziem węglikowym z powłoką TiAlN. Wraz ze wzrostem posuwu na ostrze f z występuje w przybliżeniu proporcjonalny wzrost zależności parametrów chropowatości. Nie zaobserwowano istotnej różnicy w wartościach chropowatości dla obydwu analizowanych materiałów. Na rys. 5 przedstawiono wpływ prędkości skrawania v c na chropowatość powierzchni po obróbce narzędziem węglikowym z geometrią typu Kordell. Zarówno w przypadku parametru Ra, jakirz, stop AZ31 charakteryzował się wyższymi wartościami obu parametrów chropowatości w całym zakresie zmian prędkości skrawania v c. Na rys. 6 przedstawiono wpływ posuwu na ostrze f z na chropowatość powierzchni po obróbce narzędziem węglikowym z geometrią typu Kordell. Występuje w przybliżeniu proporcjonalna zależność wzrostu parametrów chropowatości wraz ze wzrostem posuwu na ostrze f z. Wyższymi wartościami parametrów chropowatości w całym zakresie zmian posuwu na ostrze f z charakteryzował się stop AZ31.

12 1002 MECHANIK NR 12/2012 Rys. 7. Wpływ prędkości skrawania v c na jakość powierzchni po obróbce narzędziem z ostrzem PKD (f z = 0,15 mm/ostrze, a p = 6 mm) Rys. 8. Wpływ posuwu na ostrze f z na jakość powierzchni po obróbce narzędziem z ostrzem PKD (v c = 800 m/min, a p = 6 mm) W przypadku narzędzia z geometrią typu Kordell obserwowano charakterystyczne fragmentowanie wiórów. Jest to zjawisko niekorzystne; drobne wióry są bardziej podatne na zapłon podczas obróbki. a) b) Rys. 9. Wykres porównawczy wpływu prędkości skrawania v c na jakość powierzchni po obróbce dla różnych materiałów narzędziowych: a) parametr Ra, b) parametr Rz (f z = 0,15 mm/ostrze, a p =6 mm) Na rys. 7 przedstawiono wpływ prędkości skrawania v c na chropowatość powierzchni po obróbce narzędziem z ostrzem PKD. Interesujące jest, że w zakresach prędkości skrawania v c = m/min oraz v c = m/min parametr Ra był niemalże taki sam dla obydwu stopów magnezu. Analizując przedział zmian v c = m/min wyższymi wartościami parametru Ra charakteryzował się stop AZ91HP. W zasadzie w całym zakresie zmian prędkości skrawania v c parametr Rz osiągał wyższe wartości w przypadku stopu AZ91HP. Warto zauważyć, że przy stosunkowo wysokiej wartości posuwu na ostrze (f z = 0,15 mm/ostrze) parametr Ra nie przekroczył wartości 0,4 μm. Wskazuje to na możliwość osiągnięcia bardzo gładkiej powierzchni tych stopów w przypadku stosowania narzędzia PKD. Wystąpiła więc jakościowo znaczna różnica w stosunku do jakości powierzchni dla narzędzia węglikowego z powłoką TiAlN (porównaj z rys. 3). Na rys. 8 przedstawiono wpływ posuwu na ostrze f z na chropowatość powierzchni po obróbce narzędziem z ostrzem z PKD. W obydwu przypadkach uzyskane wartości parametrów (zarówno Ra, jak i Rz) są zbliżone; obszary zmienności często się pokrywają. Bardziej widoczne różnice, występujące dla niektórych wartości posuwu, mogą być przyczyną wielu bliżej niezdefiniowanych czynników wpływających na wartość zmiennej zależnej, jaką jest w tym przypadku wartość chropowatości. W całym zakresie stosowanych wartości posuwu parametry chropowatości zwiększyły się w niewielkim stopniu. To ważna informacja; okazuje się, że nawet wysoko wydajna obróbka narzędziem PKD pozwala na osiągnięcie wysokiej gładkości powierzchni. Rys. 9 to wykres porównawczy wpływu prędkości skrawania v c na wartość parametrów chropowatości dla dwóch stopów magnezu oraz trzech rodzajów narzędzi. Najlepszą jakość powierzchni uzyskują (podobnie jak w przypadku wyników zawartych w [14] dotyczącej tzw. obróbki konwencjonalnej) narzędzia z ostrzem PKD. Najwyższe wartości parametrów chropowatości osiągnięto stosując narzędzie węglikowe z powłoką TiAlN. Na rys. 10 podano wykres porównawczy wpływu posuwu na ostrze f z na wartość parametrów chropowatości. Najlepszą jakość powierzchni uzyskuje się (podobnie jak w [14] dotyczącej tzw. obróbki konwencjonalnej) dla narzędzia z ostrzem PKD. Najwyższe wartości parametrów chropowatości osiągnięto stosując narzędzie węglikowe z powłoką TiAlN. Na rys. 11 przedstawiono wpływ obecności powłoki narzędzia na parametry chropowatości powierzchni obrobionej Ra oraz Rz. Lepszą jakość powierzchni uzyskano dla narzędzia bez powłoki. W przypadku parametru Ra różnica między poszczególnymi narzędziami wyniosła ok. 1 μm, natomiast w przypadku parametru Rz ok. 7 μm. Obecność powłoki TiAlN powoduje pogorszenie jakości powierzchni. Jest to prawdopodobnie związane z pogorszeniem ostrości (zaokrągleniem) krawędzi skrawającej w efekcie powlekania.

13 Nie trzeba daleko szukać, aby znaleźć zaufanego partnera dostawcę łożysk GGB. Nasze doświadczenie, środki i wsparcie techniczne czynia z nas najlepszego dostawcę łożysk ślizgowych dla Polski Jako największy światowy producent kompozytowych łożysk ślizgowych, GGB jest w stanie zaspokoić potrzeby przemysłu w Polsce i nie tylko. Działaja c globalnie, oferuja c szeroka gamę produktów, wsparcie techniczne na najwyższym poziomie oraz wieloletnie doświadczenie, służymy tysia com klientów na całym świecie. Jeżeli więc Twoja firma potrzebuje niezawodnego dostawcy łożysk, nie trzeba daleko szukać. Wystarczy udać się do GGB. Po więcej informacji zapraszamy na nasza stronę internetowa GGB Poland ul. Wroclawska 37a, pok. 311 PL Kraków Tel.: poland@ggbearings.com FPM INBEAR ul. Waszyngtona 34/36, pok. 418 PL Gdynia Tel.: Fax: inbear@inbear.pl 2010 GGB. All rights reserved.

14 1004 MECHANIK NR 12/2012 a) najlepszą jakość powierzchni uzyskano dla narzędzia PKD; warto zauważyć, że dla tego narzędzia w całym zakresie stosowanych posuwów parametry chropowatości zmieniły się w stosunkowo niewielkim zakresie; narzędzia bez powłoki charakteryzują się bardziej ostrą geometrią, pozwalającą na osiągnięcie wyższej jakości powierzchni niż narzędziami z powłoką; przy obróbce stopów Mg najbardziej uniwersalne jest narzędzie PKD, które może być skutecznie stosowane do obróbki zarówno HPC, jak i HSC; wpływ zmiany posuwu na jakość powierzchni jest najmniejszy dla narzędzia z ostrzem PKD; zmiany posuwu w zakresie 0,05 0,3 mm/ostrze spowodowały zmiany parametru Ra w niewielkim przedziale 0,2 0,5 μm. b) Rys. 10. Wykres porównawczy wpływu posuwu na ostrze f z na jakość powierzchni po obróbce dla różnych materiałów narzędziowych: a) parametr Ra, b) parametr Rz (v c = 800 m/min, a p = 6 mm) Rys. 11. Wpływ powłoki narzędzia węglikowego na jakość powierzchni po obróbce; v c = 400 m/min, f z = 0,15 mm/ostrze, a p =6 mm Posumowanie i wnioski Przeprowadzona analiza oraz badania pozwalają na sformułowanie następujących wniosków ogólnych: prędkość skrawania przy obróbce frezowaniem stopów Mg nie wpływa istotnie na chropowatość powierzchni, dotyczy to zarówno obróbki konwencjonalnej, jak i obróbki z dużymi prędkościami skrawania; geometria typu Kordell wyraźnie różnicuje parametry chropowatości dla stopów AZ31 oraz AZ91HP, nie zmienia jednak istotnie ich wartości w stosunku do narzędzi z geometrią klasyczną ; warto zauważyć, że proces rozdrobnienia wióra przy geometrii typu Kordell jest niekorzystny z punktu widzenia bezpieczeństwa obróbki; LITERATURA 1. W. ADAMSKI: Manufacturing development strategies in aviation industry. Advances in manufacturing science and technology, 34, No. 3 (2010), p M. ARAI, SATO S., OGAWA M., SHIKATA H.: Chip Control in Finish Cutting of Magnesium Alloy. Journal of Materials Processing Technology 62 (1996), s E. GARIBOLDI: Drilling a magnesium alloy using PVD coated twist drills. Journal of Materials Processing Technology 134 (2003) W. GRZESIK: Podstawy skrawania materiałów konstrukcyjnych. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne Warszawa Y.B. GUO, M. SALAHSHOOR: Process mechanics and surface integrity by high-speed dry milling of biodegradable magnesium- -calcium implant alloys. CIRP Annals Manufacturing Technology 59 (2010), s J.D. KIM, K.B. LEE: Surface Roughness Evaluation in Dry-Cutting of Magnesium Alloy by Air Pressure Coolant. Engineering 2/2010, p J. KUCZMASZEWSKI: Efektywność wytwarzania elementów lotniczych ze stopów aluminium i magnezu. Komputerowo Zintegrowane Zarządzanie. Oficyna Wyd. Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją Opole 2011, s E. LEIGH, J. TLUSTY, J. SCHUELLER: Applying high-speed machining techniques on rotor grip configurations. Presented at the American Helicopter Society 55th Annual Forum. Montreal, Quebec May 25 27, K.E. OCZOŚ: Efektywne skrawanie stopów magnezu. Mechanik 7/2000, s K.E. OCZOŚ: Rozszerzenie granic stosowalności stopów magnezu. Mechanik 5-6/ /2009, s K.E. OCZOŚ, A. KAWALEC: Kształtowanie metali lekkich. PWN P. PIEŚKO, I. ZAGÓRSKI: Analiza porównawcza metod frezowania HSM, HPC oraz frezowania konwencjonalnego wysokokrzemowych stopów aluminium. IV Międzynarodowe Sympozjum Naukowe. Postęp w technikach wytwarzania i konstrukcji maszyn pod red. G. Borowskiego. Lublin 2011,s H.K. TONSHOFF, J. WINKLER: The influence of tool coatings in machining of magnesium. Surface and Coatings Technology 94 95, 1997, p I. ZAGÓRSKI, P. PIEŚKO: Badania porównawcze chropowatości powierzchni wybranych stopów magnezu po frezowaniu narzędziem pełnowęglikowym oraz PKD. IV Międzynarodowe Sympozjum Naukowe. Postęp w technikach wytwarzania i konstrukcji maszyn pod red. G. Borowskiego. Lublin 2011, s K. ZALESKI: Laboratorium obróbki ubytkowej. Wyd. Politechniki Lubelskiej Lublin A. ZALEWSKI: Efektywne wytwarzanie dzięki optymalnej strategii obróbki HSM. Projektowanie i konstrukcje inżynierskie, grudzień 2007, s z dnia r z dnia r z dnia r. 20. Poradnik obróbki skrawaniem: Frezowanie, coromant.com/, z dnia r. Praca realizowana w ramach projektu Nr POIG /08-00 w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka (POIG). Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

15 MECHANIK NR 12/ Życzymy Państwu białych, pachnących choinką Świąt Bożego Narodzenia, spędzonych w ciepłej, rodzinnej atmosferze oraz szczęścia w życiu osobistym i wielu sukcesów zawodowych w każdym dniu nadchodzącego Nowego Roku. Pracownicy firmy SCHUNK 2012 SCHUNK GmbH & Co. KG Superior Clamping and Gripping ()

16 NAJNOWSZA TECHNIKA CTX 310 ecoline / CTX 510 ecoline Najlepsze obrabiarki z nowoczesnymi komponentami Doskonała wydajność, szybkość i precyzja DANE TECHNICZNE CTX 310 ecoline CTX 510 ecoline Maks. przelot nad łożem, mm Maks. średnica toczenia, mm Droga przesuwu w osiach X/Z, mm 160 / / 1050 Maks. średnica obrabianego pręta, mm 51 (65)* 76 (90)* Standardowy uchwyt, mm Moc napędu (40% / 100% ED), kw 16,5 / / 22 Maks. moment obrotowy (40% / 100% ED), Nm 166,5 / / 420 Maks. prędkość obrotowa, obr/min Liczba gniazd narzędziowych (liczba gniazd z napędzanymi narzędziami*) 12 (6)* 12 (6)* * opcja

17 Kompaktowe tokarki sterowane numerycznie CTX 310 ecoline i CTX 510 ecoline, dzięki bogatemu wyposażeniu, oferują najlepsze możliwości do przeprowadzania zaawansowanych operacji tokarskich. Dzięki różnorodnym opcjom, obrabiarki można indywidualnie dostosować do Państwa potrzeb. Tokarki ecoline oferowane są z bogatym wyposażeniem standardowym, pozwalającym na obróbkę części w średnich i dużych seriach. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych napędów cyfrowych oraz stabilnych prowadnic liniowych we wszystkich osiach możliwe jest uzyskanie optymalnej prędkości i dynamiki, co umożliwia precyzyjną obróbkę najbardziej skomplikowanych detali. Najlepszym przykładem wzrostu wydajności jest zastosowanie jeszcze szybszej, bardziej ekonomicznej i produktywnej głowicy. Nowa głowica narzędziowa VDI30/VDI40 (servo) z techniką synchroniczną sprawi, że Państwa produkcja będzie jeszcze bardziej efektywna niż dotychczas. Głowica narzędziowa gwarantuje wymianę narzędzia w zaledwie 0,37 s. Stabilny, hydrauliczny zacisk głowicy umożliwia wysokie obciążenia w procesie toczenia. ZALETY TOKAREK CTX 310 ecoline / CTX 510 ecoline Nowy design wyświetlacz PROGRESSline cyfrowy wyświetlacz czasu obróbki i liczby wykonanych sztuk z graficznym wskazaniem zaawansowania procesu; LIGHTline nowoczesne wzornictwo osłon zewnętrznych połączone z wysoką ergonomią eksploatacji; większa powierzchnia szyby ochronnej; lampa sygnalizacyjna Planon LED plus informuje o aktualnym statusie obróbki; powierzchnie high-tech z materiałów odpornych na zarysowania; pulpit obsługowy DMG SLIMline trzeciej generacji. NOWOŚĆ // 12-pozycyjna głowica narzędziowa (servo)* VDI 30 / VDI 40 (w tym do 6 napędzanych narzędzi) z silnym, hydraulicznym zaciskiem. Zredukowany o 50% czas zmiany 30 w0,37s. NOWOŚĆ // przelot wrzeciona* do 65 mm (CTX 510 ecoline do 90 mm) gwarancją większej elastyczności obróbki. NOWOŚĆ // posuw szybki 30 m/min (X/Z) gwarancją większej produktywności. NOWOŚĆ // pulpit obsługowy DMG SLIMline ze sterowaniem Siemens 840D solutionline. Automatycznie sterowany konik dba o najwyższą elastyczność obróbki. Cyfrowe napędy i prowadnice liniowe we wszystkich osiach. Wysoko dynamiczny napęd wrzeciona. Największy wybór sterowań: Siemens 840D solutionline, Heidenhain CNC Pilot 620 lub MAPPS IV marki MORI SEIKI. Wyjątkowe programowanie warsztatowe ze wsparciem graficznym. * opcja PRODUKCJA FAMOT Pleszew Sp. z o.o. ul. Fabryczna 7, Pleszew tel ; fax: famot@famot.pl, SPRZEDAŻ I SERWIS DMG / MORI SEIKI Polska Sp. z o.o. ul. Fabryczna 7, Pleszew ; fax: polska@dmgmoriseiki.com,

18 1008 MECHANIK NR 12/2012 TruLaser Cell 3000 uniwersalne laserowe centrum obróbkowe 2D/3D W ostatnich latach obserwuje się wzrost zainteresowania uniwersalnymi stanowiskami do obróbki laserowej. Dynamiczny rynek, coraz krótszy czas życia produktu, zmieniające się wymagania klientów oraz potrzeba ciągłego wzrostu konkurencyjności wyrobów sprawiają, że produkty wytwarzane są w coraz krótszych seriach. Do produktu wprowadzane są często modyfikacje, które pozwalają na utrzymanie odpowiedniego poziomu sprzedaży. Dlatego, zastosowanie uniwersalnego stanowiska do obróbki laserowej, zamiast systemu wykonującego pojedynczą operację technologiczną, może okazać się skuteczną drogą do redukcji kosztów produkcji przy zachowaniu najwyższej jakości obróbki. W ofercie firmy TRUMPF, oprócz znanych i cenionych generatorów promieniowania laserowego oraz kompleksowych urządzeń do cięcia laserowego, znajdują się gotowe systemy prowadzenia i pozycjonowania wiązki laserowej w przestrzeni, umożliwiające prowadzenie na jednym urządzeniu różnorodnych operacji technologicznych z wykorzystaniem wiązki laserowej. TruLaser Cell 3000 to kompaktowe, pięcioosiowe stanowisko do obróbki laserowej (m.in. procesy cięcia i spawania laserowego) zarówno elementów płaskich 2D (klasyczny rozkrój arkusza blachy), jak i przestrzennych (cięcie i spawanie przestrzenne, np. okrawanie wytłoczek). Dzięki zastosowaniu bezpośrednich napędów liniowych pozycjonujących głowicę, TruLaser Cell 3000 umożliwia obróbkę laserową oraz pozycjonowanie głowicy w obszarze TruLaser Cell 3000 z laserem typu fiber serii TruDisk roboczym z prędkością do 85 m/min, co zapewnia dużą wydajność i pozwala na stosowanie maszyny także do produkcji wielkoseryjnej. Specjalna konstrukcja oraz materiał korpusu maszyny tłumią drgania pochodzące od szybko przemieszczających się mas i umożliwiają uzyskanie bardzo dużej dokładności obróbki przy zachowaniu wysokiej dynamiki przemieszczeń. Z TruLaser Cell mogą być zintegrowane źródła laserowe typu fiber: lasery serii TruDisk zapewniające bardzo dobrą jakość wiązki laserowej w szerokim zakresie mocy, lasery diodowe serii TruDiode oraz źródła laserowe wykorzystywane w zakresie mikroobróbki (cięcie i spawanie), tj. lasery impulsowe serii TruPulse i lasery włóknowe TruFiber. Opcjonalnie, TruLaser Cell 3000 może być wyposażone w moduł umożliwiający równoległe podłączenie do urządzenia dwóch źródeł laserowych, co zwiększa zakres możliwości obróbki laserowej. Zastosowanie systemu TRUMPF Laser- Network pozwala równocześnie na obsługę przez jedno źródło laserowe kilku różnych stanowisk (stacji obróbki laserowej), co zwiększa stopień wykorzystania źródła laserowego. Przełączanie źródła laserowego pomiędzy stacjami odbywa się w sposób automatyczny, bez udziału operatora. Jedno źródło może obsługiwać np. maszynę TruLaser Cell 3000 i robota spawającego lub wycinarkę laserową. TruLaser Cell 3000 jest wyposażone we wszystkie niezbędne czujniki i oprogramowanie do efektywnego prowadzenia procesu cięcia laserowego. Moc wiązki laserowej jest stale monitorowana, co pozwala na zapewnienie jej wartości w określonych granicach gwarantujących prawidłowy przebieg procesu. System ControlLine zapewnia utrzymanie

19 MECHANIK NR 12/ Cięcie laserowe 2D elementów płaskich na TruLaser Cell 3000 z laserem serii TruDisk Podstawowe parametry techniczne TruLaser Cell 3000 Zakres przemieszczeń osi x=800 mm, y=600 mm, z=400 mm, B=±135, C=360 Maks. wymiar detalu do obróbki 2D, mm Maks. wymiar detalu do obróbki 3D, mm Maks. prędkość osi, m/min jednocześnie 85, x, y, y 50, B 120obr/min,C 800 obr/min Przyspieszenie, m/s 2 jednocześnie 17, x, y, y 10, B 130 rad/s 2, C 500 rad/s 2 Dokładność pozycjonowania osi, mm x 0,04, y 0,03, z 0,02, B 0,05, C 0,05 Wymiary (szer. głęb. wys.), mm Maks. moc lasera, W 8000 Dostępne źródła TruDisk, TruPulse, TruFiber, TruDiode stałej odległości pomiędzy dyszą głowicy tnącej a materiałem ciętym, co gwarantuje stałą jakość cięcia. Oprogramowanie TruLaser Cell 3000 zawiera tablice technologiczne cięcia z optymalnymi parametrami cięcia laserowego, dobranymi dla danego materiału (stal niestopowa, stal nierdzewna, aluminium, miedź, mosiądz). System FocusLine Professional pozwala na automatyczną zmianę zarówno położenia, jak i średnicy plamki ogniska wiązki, eliminując konieczność ręcznej regulacji i umożliwiając stosowanie głowicy technologicznej o jednej długości ogniskowej, niezależnie od grubości ciętych materiałów. TruLaser Cell 3000 charakteryzuje się bardzo wysoką ergonomią i wysokim bezpieczeństwem obsługi (m.in. system kontroli uszkodzenia osłony kabiny). Miejsce obróbki jest szybko i łatwo dostępne dla operatora poprzez automatyczne drzwi przednie oraz zdejmowane boczne panele. Modułowy, z regulowaną wysokością, stół roboczy może być w sposób łatwy i szybki wyposażony w niezbędne oprzyrządowanie, jak np. panel do cięcia 2D, dodatkową oś obrotową do obróbki rur i profili, modułowe systemy mocująco-pozycjonujące detale do obróbki laserowej. TruLaser Cell 3000 może być także zintegrowany z wysoko wydajną linią produkcyjną i przystosowany do niezawodnej pracy wielozmianowej. Moduł zdalnej diagnozy pozwala, za zgodą klienta, na dostęp poprzez Internet do systemu sterowania i diagnozę stanu urządzenia przez serwis TRUMPF, co minimalizuje nieplanowe przerwy i przestoje. Laserowe centrum obróbkowe TruLaser Cell 3000 TRUMPF POLSKA Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. K. ul. Łopuszańska 38 B, Warszawa tel , fax info@pl.trumpf.com

20 1010 MECHANIK NR 12/2012 PRZYSZŁOŚĆ Z BYSTRONIC Euroblech 2012 Wszystko nowe w Bystronic Podczas targów Euroblech 2012, które odbyły się w październiku w Hanowerze w Niemczech, Bystronic zaprezentował swój nowy wizerunek: nowy wygląd otwartego dla odwiedzających stoiska i niespotykaną dotychczas ofertę produktów. Przedstawiamy kluczowe rozwiązania prezentowane na tych targach. Film i galerię zdjęć z targów można obejrzeć na: events exhibitions/euroblech2012 Bystronic pozytywnie zaskoczył odwiedzających targi Euroblech nowym, otwartym, przestrzennym stoiskiem BySoft 7 Zrób to łatwo Make it easy Na Euroblech Bystronic zaprezentował nowy pakiet oprogramowania BySoft 7, które ma liczne, nowe funkcje i możliwości. Użytkownik może stworzyć nową część otwierając jednym kliknięciem najnowszą wersję SolidWorks: pakietu 3D i 2D CAD, mającego swoich wiernych użytkowników na całym świecie. Wiele innowacji pojawiło się także w BySoft 7 na poziomie CAM. Przykładowo: wewnętrzne kontury wyciętych części mogą być automatycznie zredukowane, tak aby podczas obróbki nie podnosiły się. Podczas rozkładania detali na arkuszach użytkownik ma do wyboru: zwiększenie odległości między detalami w celu uzyskania lepszej niezawodności procesu lub zminimalizowanie odległości bezpieczeństwa między częściami w celu zmieszczenia większej liczby detali na arkuszu. Poza tym dostępne są funkcje zoptymalizowanego cięcia po wspólnej krawędzi (common cut), przedprzebicia wybranych konturów, automatycznego scanningu i wiele innych rozwiązań optymalizujących cięcie i gięcie. Slogan, pod którym promowany jest BySoft 7 Make it easy w tłumaczeniu z angielskiego oznacza zrób to łatwo, może być interpretowany na dwa sposoby. Po pierwsze, BySoft 7 jest zaprojektowany intuicyjnie i dlatego użytkownik, który pracuje na oprogramowaniu po raz pierwszy, bardzo szybko się w nim odnajduje. Po drugie, BySoft 7 upraszcza proces produkcji: generuje rozkład części na arkuszach, tworzy plany cięcia, generuje programy cięcia i gięcia, symuluje sekwencje gięcia i wspomaga wiele innych czynności. Wszystkie procesy odbywają się automatycznie, na podstawie rzeczywistych danych źródłowych. Cztery moduły BySoft 7 oferuje wiele sposobów rozmieszczania detali BySoft 7 składa się z czterech modułów: obróbki arkuszy, obróbki profili, gięcia i Menedżera Produkcji Plant Manager. Plant Manager to unikalne narzędzie, które planuje oraz monitoruje pracę wszystkich wykrawarek laserowych i wodnych podczas procesu cięcia. Udostępnia ono wszystkie informacje o maszynach i dane produkcyjne, zapewniając tym samym maksymalną przejrzystość procesu obróbki profili i blach.