WYZWANIA NOWEJ GOSPODARKI

Transkrypt

1 WYZWANIA NOWEJ GOSPODARKI Prezes BRE Bank SA Sławomir Lachowski dr Anna Łaszkiewicz Katedra Marketingu UŁ Zmieniaj się lub zgiń 22 kwietnia 2005 Gość specjalny: Michał Urbaniak

2 Wszystko zaczęło się w drugiej połowie lat 80 w Niemczech......grupa naukowców z Fraunhofer Institut Integrierte oraz Uniwersytetu w Erlangen opracowała nowy algorytm zapisu dźwięku o nazwie MP3. Ten format umożliwia kodowanie muzyki w postaci plików komputerowych, które można przechowywać na dysku twardym. Technologia pozwala aż na 12-krotne zmniejszenie objętości plików.

3 Format MP3 czekał na swój czas ponad 10 lat W latach 90tych niewielka firma Nullsoft opracowuje program Winamp, służący odtwarzaniu utworów w formacie MP3. Pod koniec lat 90tych Nullsoft zostaje kupiony przez AOL. Winamp odtwarza utwory ale nie posiada bazy do ich pobierania. Ta niedogodność zostaje jednak w szybkim tempie zlikwidowana przez internetowych zapaleńców tworzących setki stron z nagraniami muzycznymi.

4 P2P (Peer to Peer) Model komunikacji w Internecie, który gwarantuje obydwu stronom równorzędne prawa (w przeciwieństwie do modelu klient-serwer). W sieciach P2P, każdy komputer może jednocześnie pełnić funkcję klienta, jak i serwera. W najpopularniejszej implementacji modelu P2P, jaką są programy do wymiany plików w Internecie każdy węzeł sieci (czyli komputer użytkownika) odgrywa rolę serwera przyjmując połączenia od innych użytkowników danej sieci, jak i klienta, łącząc się i pobierając dane z innych maszyn działających w tej samej sieci. Źródło: pl.wikipedia.org

5 Sieci z centralnym serwerem/serwerami serwer K K K K K K Sieci wyposażone w centralny serwer są znacznie bardziej efektywne, gdyż nowy użytkownik podłączający się do sieci otrzymuje na wstępie listę wszystkich użytkowników podłączonych do danego serwera, ma także dostęp (najczęściej) do indeksu dostępnych plików, który może błyskawicznie przeszukać.

6 Sieci P2P bez centralnego serwera K K K K K K nie mają centralnej bazy danych o zasobach

7 Generacje P2P 1. Scentralizowane Napster 2. Zdecentralizowane Gnutella, FastTrack 3. Oparte na dwóch poprzednich technologiach - Freenet

8 Napster Wymagał instalacji specjalnego oprogramowania, które łączyło się z serwerem, wysyłało mu listę udostępnianych plików (w tym przypadku tylko muzyki, lecz nowsze sieci oparte na systemie Napstera - takie jak OpenNap - umożliwiają udostępnianie również innych typów plików), i stanowiło jednocześnie interfejs użytkownika sieci P2P. Serwery Napstera umożliwiały wyszukiwanie plików. Użytkownik na podstawie listy pasujących plików wybierał, co i od kogo chce ściągać, po czym program łączył się z komputerem udostępniającym plik i ściągał go.

9 Autorem Napstera był 20-letni student z Bostonu Shawn Fanning. Serwis stał się prawdziwym przebojem wśród internautów. Swą popularność zawdzięcza m.in. procesom sądowym wytaczanym przez artystów, których utwory znalazły się w Napsterze przed oficjalną premierą (przykładem "wycieku" było pojawienie się w czerwcu 2000 r. nieautoryzowanej wersji utworu Madonny "Music", co spowodowało konieczność przyspieszenia jego premiery na rynku). W 2001 r., po czasowym wprowadzeniu filtrów w wyszukiwarce utworów, w wyniku przegranych procesów sądowych serwis zakończył działalność, powracając jako legalny, płatny serwis pod koniec 2003 r.

10 Gnutella W Gnutelli nie ma w ogóle centralnych serwerów. Połączenie z Gnutellą wymaga zainstalowania odpowiedniego oprogramowania i znalezienia dowolnego hosta należącego do sieci. Jeśli host nie ma wolnych miejsc, podaje adresy następnych hostów aż do momentu znalezienia hosta chętnego do nawiązania połączenia. Program zachowuje listę wszystkich napotkanych hostów w sieci, umożliwiając łatwiejsze ponowne połączenie. Każde wyszukiwanie jest wysyłane do hostów, z którymi ma się bezpośrednie połączenie, one natomiast przesyłają je dalej. Ewentualne rezultaty wysyłane są bezpośrednio do inicjatora, podobnie sam transfer odbywa się bez pośredników. Inne sieci tego typu to EDonkey czy FastTrack (z której korzysta Kazaa).

11 Freenet Metoda Freenet jest najmniej efektywna jednak zapewnia najwięcej prywatności. Wszystkie połączenia są kodowane, nie istnieje żadne wyszukiwanie, żeby ściągnąć plik należy znać jego identyfikator w systemie. Ściągając plik wysyła się żądanie do sąsiednich hostów. Sieć taka zapewnia dużą prywatność, jednak kosztem funkcjonalności - brak opcji wyszukiwania właściwie uniemożliwia szersze wykorzystanie Freenetu.

12 Co udostępniają sieci P2P? muzyka filmy książki w postaci elektronicznej programy komputerowe inne 18 kwietnia 2005, 21: użytkowników W 10 największych sieciach P2P

13 Krótka historia 1999 Napster - autor Sean Fanning tworzy łatwe w użyciu forum dedykowane współdzieleniu plików muzycznych. W grudniu RIAA występuje przeciwko takim praktykom co powoduje bezpośredni wzrost popularności Napstera Gnutella uruchomiona w marcu przez firmę Nullsoft. Wkrótce po uruchomieniu AOL wstrzymuje projekt W lutym Napster gromadzi 13,6 miliona użytkowników. Napster zostaje wezwany do zapłacenia 26 miliardów USD odszkodowania za naruszenie praw autorskich itunes firma Apple uruchamia w maju sklep muzyczny z legalnymi plikami. Roxio s Napster w październiku powraca jako oficjalny dostawca muzyki w sieci MSN i Virgin uruchamiają swoje sklepy muzyczne.

14 Przeciwko firmie Napster zaprotestowały w 1999 r. potężne amerykańskie koncerny: - Seagram, - Universal Music, - Bertelsmann, - Sony Music, - Warner Music Group, - EMI. W ich imieniu walkę z Napsterem rozpoczęło Amerykańskie Stowarzyszenie Przemysłu Muzycznego (RIAA). "Sprawa Napstera" pokazuje bowiem tak naprawdę nie to, że gdy człowiek jest anonimowy, to kradnie, ale to, że użytkownicy Sieci - a szerzej: społeczeństwo doby nowych technologii - chcą nowych sposobów korzystania z ogólnodostępnych dóbr, i to nie tylko intelektualnych. A stare, "analogowe" branże wciąż tkwią w koleinach modeli biznesowych, nie przystających i do oczekiwań potencjalnych klientów, i do obecnych możliwości technologicznych. Źród o: Robert I. Bielecki Jerzy Karwelis, Rozbrojenie Napstera,

15 W 2001 roku sprzedaż spadła o 5% a w 2002 o kolejne 9%. Firmy fonograficzne winą za ten stan rzeczy obarczają przede wszystkim serwisy umożliwiające wymianę plików, jednak likwidacja Napstera (decyzją sądu w październiku 2002 roku) nie wyeliminowała zagrożenia ze względu na znaczną ilość mniejszych serwisów.

16 PEER-TO-PEER W danej chwili w sieciach Peer-to-Peer dostępnych jest 760 milionów nieautoryzowanych plików muzycznych (przy 870 milionach nieautoryzowanych plików muzycznych dostępnych w całym Internecie) Badania w Stanach Zjednoczonych wykazują, że 75% wszystkich nielegalnych plików pochodzi od 15% użytkowników Nielegalna wymiana plików stanowi główną przyczynę spadku sprzedaży płyt kompaktowych, o 22% w ciągu ostatnich pięciu lat Straty związane ze sprzedażą utworów muzycznych spowodowane działaniem sieci P2P: 2003 r. 2,4 mld USD 2004 r. 2,1 mld USD 2008 r. 4,7 mld USD Źródła: IFPI Digital Music Report 2005, NPD Music, maj 2003, Związek Producentów Audio-Wideo 2005, Informa Media Group, 2003, 2004

17 The image cannot be displayed. Your computer may not have enough memory to open the image, or the image may have been corrupted. Restart your computer, and then open the file again. If the red x still appears, you may have to delete the image and then insert it again. Na początku 2005 roku wpłynęły do Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych 2 kolejne sprawy przeciwko firmom umożliwiającym współdzielenie plików (StreamCast Networks oraz Grokster). Firmy odwołały się do analogicznej sprawy VHS vs Betamax jako główny argument wykorzystując chęć blokowania innowacji przez firmy fonograficzne. Obecnie Międzynarodowa Federacja Przemysłu Fonograficznego wnosi 963 nowe pozwy sądowe przeciwko użytkownikom nielegalnie udostępniającym utwory muzyczne za pomocą sieci wymiany plików. Pozwani użytkownicy sieci P2P to obywatele 11 krajów Europy i Azji, w tym Finlandi, Holandii, Irlandii, Islandii i Japonii.

18 The image cannot be displayed. Your computer may not have enough memory to open the image, or the image may have been corrupted. Restart your computer, and then open the file again. If the red x still appears, you may have to delete the image and then insert it again. IFPI przekonuje, że zorganizowane akcje przeciw piratom przynoszą pierwsze rezultaty: - o 45% zmniejszyła się liczba użytkowników najpopularniejszej sieci wymiany plików - KaZaA, - spadła także liczba nielegalnych kopi plików umieszczanych w Internecie (z 1,1 miliarda w kwietniu 2003 r. do 870 milionów w styczniu 2005), - rośnie popularność sklepów muzycznych online: jest ich obecnie ponad 230 na całym świecie, podczas gdy jeszcze rok temu było ich tylko coraz więcej państw podejmuje inicjatywy mające na celu ograniczenie muzycznego piractwa w Internecie: do tej pory, poza Stanami Zjednoczonymi, wysłano ponad 12 milionów ostrzeżeń do użytkowników nielegalnie korzystających z sieci P2P.

19 The image cannot be displayed. Your computer may not have enough memory to open the image, or the image may have been corrupted. Restart your computer, and then open the file again. If the red x still appears, you may have to delete the image and then insert it again. Sukces itunes W grudniu 2004 r. liczba pobrań plików z itunes przekroczyła liczbę 200 milionów. W ciągu dwóch miesięcy (do lutego 2005) przybyło 100 mln pobrań, co pozwala szacować, że dziennie sklep sprzedaje ok. 1,39 mln plików. Amerykański oddział sklepu dysponuje licencjami do ponad miliona utworów, zarówno od największych firm płytowych, jak i od kilkuset wytwórni niezależnych. Z analiz firmy Forrester Research wynika, że rynek muzyki online w 2004 r. osiągnął wartość ok. 300 milionów USD, co stanowi trzykrotny wzrost w porównaniu z rokiem 2003.

20 Napster powraca Firma Roxio przejęła Napstera w 2002 roku za 5 milionów USD i przemieniła go w legalny sklep internetowy, sprzedający cyfrową muzykę zarejestrowanym w serwisie użytkownikom. Po ponad roku funkcjonowania, przedstawiciele internetowego sklepu muzycznego Napster, poinformowali o liczbie użytkowników, którzy zdecydowali się na stałe korzystanie z usług serwisu i kupowanie cyfrowej muzyki. Pod koniec 2004 roku zanotowano tam 270 tysięcy subskrybentów. Osiągnięcia 'zreformowanego' Napstera wydają się być jednak znikome w porównaniu do pierwszej wersji serwisu, który zgromadził blisko 70 milionów użytkowników na całym świecie, wymieniających się bez skrępowania plikami muzycznymi.

21 Strategie firm fonograficznych: 1. konsolidacja 2. odejście od gwiazd na rzecz długoterminowych talentów 3. transformacja firm fonograficznych w szerzej pojmowane firmy muzyczne zajmujące się dodatkowo organizacją tras koncertowych, koncertów czy sponsoringiem

22 Tradycyjny łańcuch wartości firm fonograficznych:

23 Zwycięzcy i Pokonani F. Bergmann, Napster&The Music Industry, ESA DE, Barcelona 2004, s. 14

24 WYBRANE SERWISY SPRZEDAJĄCE MUZYKĘ ONLINE NA ŚWIECIE Nazwa serwisu Napster itunes BuyMusic Adres [ Format muzyki WMA AAC WMA. MP3 Liczba utworów Cena za utwór 0,99 USD 0,99 USD 0,79_1,99 USD Cena za płytę 9,95 USD 3,96-9,99 USD 7,99-15,98 USD Metody płatności karta kredytowa karta kredytowa karta kredytowa Możliwość zapisu na dysk Możliwość zapisu na płytę CD-R Odtwarzanie w urządzeniu przenośnym + +* + Możliwość przeniesienia na inny komputer Możliwość odsłuchania fragmentu + (30 s) + (30 s) + (30 s) * tylko w odtwarzaczu Apple ipod; + - jest; - - nie ma; Źródło: CHIP 08/2004

25 SERWISY SPRZEDAJĄCE MUZYKĘ ONLINE W POLSCE Źródło: PCWORLD ONLINE, 2005

26 OBROTY PRZEMYSŁU MUZYCZNEGO W USA (W MLN. USD) Źródło: Recording Industry Association of America (RIAA), 2005

27 SUBSKRYBENCI MUZYKI ONLINE W USA (W TYSIĄCACH) Źródło: GartnerG2, 2003

28 WPŁYW POBIERANIA PLIKÓW MUZYCZNYCH NA DOKONYWANIE ZAKUPÓW MUZYKI, USA (% RESPONDENTÓW) Źródło: Edison Media Research, 2003 UŻYTKOWNICY INTERNETU, KTÓRZY ŚCIĄGALI Z SIECI MUZYKĘ W CIĄGU OSTATNICH 12 MIESIĘCY, USA (% UŻYTKOWNIKÓW INTERNETU) Źródło: emarketer, 2003

29 MIEJSCE DOKONYWANIA ZAKUPU MUZYKI (USA) Źródło: Recording Industry Association of America (RIAA), 2005 SPRZEDAŻ MUZYKI ONLINE NA ŚWIECIE (jako % całości sprzedawanej muzyki) 2003 r. 4,5% 2004 r. 4,6% 2008 r. 11,9 % 2010 r. 15,2% Źródło: Informa Media Group, 2003, 2004

30 NAJWAŻNIEJSZE CZYNNIKI, KTÓRE SPOWODOWAŁY WYKUPIENIE USŁUGI SZEROKOPASMOWEGO DOSTĘPU DO INTERNETU (% RESPONDENTÓW) 96% - szybszy dostęp 84% - linia telefoniczna nie jest zajmowana 81% - stały dostęp do Internetu 44% - możliwość ściągania muzyki 41% - video streaming 37% - zdjęcia cyfrowe POSIADACZE KOMPUTERÓW PC W USA CHCIELIBY SPĘDZAĆ WIĘCEJ CZASU (% respondentów): Źródło: Strategy Analytics, Boston.com % - edytując i zarządzając zdjęciami cyfrowymi 32% - wypalając płyty CD 27% - ściągając muzykę 27% - publikując materiały na własnej stronie WWW 21% - robiąc cyfrowe filmy wideo 17% - wypalając płyty DVD Źródło: InsightExpress, 2003

31 LICZBA PLIKÓW MUZYCZNYCH ZAPISANYCH NA DYSKACH TWARDYCH KOMPUTERÓW NALEŻĄCYCH DO AMERYKAŃSKICH GOSPODARSTW DOMOWYCH (JAKO % RESPONDENTÓW) 47% - poniżej 50 9% - od 50 do 99 28% - od 100 do % - powyżej 500 Źródło: Parks Associates, 2003 OSOBY ŚCIĄGAJĄCE MUZYKĘ Z INTERNETU WG WIEKU (% respondentów w każdej grupie) 58% lat 55% lat 32% lat 16% lat Źródło: Edison Media Research, 2003

32 ODSETEK STUDENTÓW ŚCIĄGAJĄCYCH Z INTERNETU MUZYKĘ BEZ UISZCZANIA OPŁAT (JAKO % RESPONDENTÓW) 54,6% - ściągało 30,6% - nie ściągało 14,9% - wolało nie mówić Źródło: Student Watch from the National Association of College Stores, 2003 ODSETEK STUDENTÓW, KTÓRZY PŁACĄ ZA ŚCIĄGANĄ Z INTERNETU MUZYKĘ (% respondentów w każdej grupie) 75% - nigdy nie płaci 17% - rzadko 6% - większość razy 2% - zawsze Źródło: Ipsos Public Affairs, 2003

33 AMERYKAŃSCY KONSUMENCI, KTÓRZY UWAŻAJĄ, ŻE ŚCIĄGANIE MUZYKI Z INTERNETU BEZ UISZCZANIA OPŁAT JEST KRADZIEŻĄ (JAKO % RESPONDENTÓW) 52% - tak 34% - nie Źródło: Newsweek, 2003 AMERYKAŃSCY KONSUMENCI, KTÓRZY UWAŻAJĄ, ŻE ŚCIĄGANIE MUZYKI Z INTERNETU BEZ UISZCZANIA OPŁAT JEST MORALNIE W PORZĄDKU (JAKO % RESPONDENTÓW) Źródło: Edison Media Research, 2003

34 DLACZEGO NASTOLATKI NIE PŁACĄ ZA ŚCIĄGANĄ Z SIECI MUZYKĘ? (jako % respondentów) 59% - lubią tylko jedną lub dwie piosenki na płycie CD 48% - chcą dostać muzykę szybko 46% - wierzą, że muzyka jest za droga by dokonać zakupu 44% - chcą dostać muzykę za darmo 40% - chcą piosenek, które są niedostępne w sprzedaży 38% - wierzą, że powinno się dzielić muzyką Źródło: Harris Interactive, 2003 NAJLEPSZE OPCJE PRZEKONUJĄCE KONSUMENTÓW DO DOKONYWANIA ZAKUPÓW MUZYKI W SIECI, USA (jako % respondentów) 65,5% - obniżenie ceny CD o co najmniej 5 USD 22,7% - oferowanie ściągania wg ceny za pobieraną piosenkę 11,8% - oferowanie singli CD Źródło: E-Poll, 2003

35 Procent materiałów muzycznych ściąganych w sieci Gnutella 37,5% - materiał objęty prawami autorskimi 0,4% - materiały legalne