Paliwa z glonów. Sinice mogą być poŝyteczne... Autorzy: Włodzimierz Kotowski, Eduard Konopka ) ( Energia Gigawat nr 2-3/2009)
|
|
- Irena Borkowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Paliwa z glonów. Sinice mogą być poŝyteczne... Autorzy: Włodzimierz Kotowski, Eduard Konopka ) ( Energia Gigawat nr 2-3/2009) W miarę rosnącej niejasności oraz niepewności co do perspektywy rytmiczności pozyskiwania ropy i poziomu jej cen, tak wytwórcy aut, jak i uŝytkownicy wykazują wzmagające się zainteresowania biopaliwami a wśród nich bioetanolem. Dziś jest on wytwarzany głównie z roślin zawierających cukier lub skrobię ale są to rośliny równie waŝne dla przemysłu spoŝywczego. Towarzyszącą temu krytyczną dyskusję moŝna ująć problemowym pytaniem rośliny z upraw agrarnych na talerz, czy do baku? Tymczasem wytwórczość etanolu w świecie systematycznie wzrasta. I tak USA w 2007 roku produkcją 24,6 mld litrów stały się największym w świecie jego wytwórcą, wyprzedzając Brazylię. Podczas, gdy w Brazylii etanol produkuje się z trzciny cukrowej, to w Ameryce Północnej, w Chinach oraz wielu innych krajach ta wytwórczość bazuje głównie na kukurydzy. Z niezrozumiałych powodów nie wykorzystuje się dla produkcji etanolu ogromnych moŝliwości uprawy glonów tak w morzach oraz oceanach, jak i słodkich wodach. Z jednego hektara powierzchni ich uprawy uzyskuje się rocznie aŝ 150 ton biomasy, która tworzy się na drodze fotosyntezy z 450 ton CO 2 i odpowiedniej ilości wody. Glony występują w ogromnej ilości róŝnorakich gatunków oraz klas, ale ostatnio prowadzone badania koncentrują się przede wszystkim na sinicy. Naukowcom na Hawajach udała się genetyczna modyfikacja jednej z odmian sinicy, dzięki której wytwarza ona w ramach fotosyntezy CO 2 z H 2 O etanol jako produkt odpadowy (uboczny) (U. Manzke; Brennstoffspiegel, 48, 10, 2008 r.). Badania na Hawajach nad genetycznie zmodyfikowanymi glonami sinicy z uboczną wytwórczością alkoholu etylowego ilustruje fotografia. Tworząca się w ramach fotosyntezy ) Obaj pracują na Politechnice Opolskiej 1
2 glonowa biomasa nadaje się do komponowania pasz i dzięki temu zamyka się obieg materii w przyrodzie z pokaźnym efektem gospodarki światowej. Tego typu badania podjął równieŝ miedzy innymi koncern Shell oraz jednostka naukowo-badawcza na terenie Niemiec. Źródło: IWP Rys. 1 Genetycznie zmodyfikowane glony sinicy podczas fotosyntezy ditlenku węgla i wody wytwarzają jako produkt uboczny bioetanol w instytucie na Hawajach Pod koniec listopada 2008 roku specjaliści i naukowcy z wszystkich kontynentów spotkali się w Południowej Afryce na konferencji Carbon Capture and Storage z celem przedyskutowania uwarunkowań procesowo-technicznych przemysłowej produkcji biopaliw na bazie glonów. Pierwszą instalację pilotowa tego typu wybuduje się w latach w północnowschodniej części Brazylii z foto-bio-reaktorem o powierzchni 4 ha. Jest to międzynarodowe przedsięwzięcie o nazwie ALGAE-FUEL-NET, realizowane przez instytucje naukowobadawcze w Europie, Izraelu, USA, Brazylii oraz Chinach. 2
3 Zajmując się znacznym rozwojem produkcji glonów, nie powinno się tej problematyki rozpatrywać w oderwaniu od próby określenia wpływu emitowanego przez gospodarkę światową CO 2 na zmiany klimatyczne. Rośliny oraz niektóre bakterie pobierają ditlenek węgla z otoczenia i via fotosynteza z woda przetwarzają w biomasę. Nie wszyscy wiedzą o tym, Ŝe na naszej planecie znajduje się aŝ 135 biliardów ( ) ton CO 2, z czego 98% wiąŝą morza i oceany, a resztę, tj. 2,75 biliarda ton znajduje się w atmosferze. Jest on naturalnym składnikiem powietrza, w którym jego zawartość wynosi jedynie 0,04%. Absorbuje częściowo ciepło promieniowania słonecznego i przez to naleŝy do gazów cieplarnianych obok pary wodnej, metanu i ozonu. Dzięki nim temperatura powierzchni ziemi wynosi +15 C, a bez tego efektu ten parametr oscylowałby wokół przeciętnej 18 C, co wykluczałoby Ŝycie na naszej planecie. Obecnie ludzkość wytwarza ponad 23 miliardy ton CO 2 rocznie, emitując go do otaczającej nas atmosfery. Kraje, które emitują najwięcej tego składnika gazów cieplarnianych ujęto w przeliczeniu na jednego mieszkańca poniŝszą tabelą. Kraje o największej emisji ditlenku węgla do atmosfery w tonach rocznie w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Kraj Emisja na 1 mieszkańca (t/rok) Katar 45 Kuwejt 26 Zjednoczone Emiraty Arabskie 24 Luksemburg 23 USA 20 Australia 17 Finlandia 14 Niemcy 11 Źródło: World Resources Institute 3
4 Emisja CO 2 do atmosfery w następstwie ludzkiej działalności stanowi 0,000017% całkowitej masy ditlenku węgla naszej planety lub 0,0008% CO 2 znajdującego się w atmosferze. 60% z tej ilości rozpuszcza się z biegiem czasu w wodach mórz i oceanów, a ponadto ulega częściowo fotosyntezie w roślinach (W. Ottlik; BRENNSOFFSPIEGEL und mineralolrundschau, 34, 12, 2008). Dotychczas na tle powyŝszych informacji nie ma jednoznacznych dowodów, Ŝe emisja CO 2 powodowana ludzką działalnością wywołuje postępujący wzrost temperatury naszej planety. Wielu naukowców próbuje ten fakt wyjaśnić na innej drodze. Fotografie dwóch sond kosmicznych NASA: Surveyor oraz Odyssey wykazują, Ŝe pokrywa lodowa południowego bieguna Marsa ulega od trzech lat postępującym roztopom i podobnie jak na biegunie naszej planety pojawiają się tam gołe skały. Po prostu wzrost promieniowania słonecznego nagrzewa efektywniej niŝ przed paroma laty obie planety, co dokumentuje Abdussamotov, dyrektor obserwatorium astronomicznego w St. Petersburgu. Tą hipotezę negują jednak inni naukowcy, domagając się maksymalnego ograniczania emisji CO 2, powodowanego ludzką działalnością. NiezaleŜnie od zaprezentowanych wątpliwości odnośnie przyczyn wzrostu temperatury na naszej planecie, to maksymalne ograniczanie emisji CO 2 w następstwie ludzkiej działalności ma swoje umotywowanie w etyce środowiska. JeŜeli bowiem juŝ dziś potrafimy na bazie promieniowania słonecznego, wiatru, czy energii wody, wytwarzać z niej wodór, a ten z odpadowym ditlenkiem węgla przerabiać katalitycznie do metanolu i ropy syntetycznej, to naleŝy przestawiać gospodarkę światową z nieodnawialnych (coraz droŝszych i trudniej dostępnych) na odnawialne surowce oraz nośniki energii, co z powodzeniem realizuje juŝ Hiszpania (rys. 2). Jest to gospodarczo istotna droga ograniczania emisji CO 2 do atmosfery i z niej winna w niedalekiej przyszłości korzystać ludzkość na ogromna skalę. 4
5 Rys. 2 Energia wiatru staje się w Hiszpanii coraz waŝniejszą gałęzią gospodarki Parlament Unii Europejskiej postanowił pod koniec 2008 roku zwiększenie udziału biokomponentów w paliwach silnikowych w okresie do 2020 roku do poziomu 10%. Wśród tych biokomponentów znaczącą pozycję stanowi bioetanol. Dziś jest on wytwarzany z roślin spoŝywczych, aczkolwiek moŝna go produkować z lignocelulozy (głównie z lasów), ale wszystko wskazuje na to, Ŝe najefektywniejsze będzie jego pozyskiwanie na bazie glonów. 5
Emisja CO2 z upraw biopaliw
Emisja CO2 z upraw biopaliw Autor: Włodzimierz Kotowski, Eduard Konopka ( Energia Gigawat nr 6-7/2013) Kraje Unii Europejskiej podjęły w 2009 roku zobowiązanie o zwiększeniu do 10% udziału biokomponentów
Bardziej szczegółowoProdukcja bioetanolu w Polsce i na świecie stan obecny i przyszłość
Produkcja bioetanolu w Polsce i na świecie stan obecny i przyszłość Gorzelnie rolnicze w Polsce w zdecydowanej większości nastawione są na produkcję spirytusu surowego na potrzeby przemysłu paliwowego.
Bardziej szczegółowoTajlandia odnawialna...
Tajlandia odnawialna... Autorzy: Włodzimierz Kotowski, Eduard Konopka ( Energia Gigawat nr 5/2010) Tajlandia jest jednym z najszybciej rozwijających się krajów w tym regionie Azji. Wysoka dynamika rozwoju
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz ważniejszych skrótów i symboli... XIII VII
Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów i symboli................... XIII 1. Wprowadzenie............................... 1 1.1. Definicja i rodzaje biopaliw....................... 1 1.2. Definicja biomasy............................
Bardziej szczegółowo3. Rezerwy i zasoby kopalnych surowców energetycznych
3. Rezerwy i zasoby kopalnych surowców energetycznych Soliński J.: Światowe rezerwy surowców energetycznych na podstawie przeglądu przedstawionego podczas 18. Kongresu Energetycznego. Energetyka, nr 2,
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz ważniejszych skrótów i symboli
Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów i symboli XIII 1. Wprowadzenie 1 1.1. Definicja i rodzaje biopaliw 1 1.2. Definicja biomasy 3 1.3. Metody konwersji biomasy w biopaliwa 3 1.4. Biopaliwa 1. i 2. generacji
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA BIOETANOLU Z BURAKÓW W CUKROWYCH EUROPEJSKA I POLSKA PERSPEKTYWA. Andrzej Zarzycki. Wiedemann Polska
PRODUKCJA BIOETANOLU Z BURAKÓW W CUKROWYCH EUROPEJSKA I POLSKA PERSPEKTYWA Andrzej Zarzycki Wiedemann Polska Podstawowe powody stosowania biopaliw 1.Ochrona środowiska (Kyoto ) 2. Ochrona zdrowia społeczeństwa
Bardziej szczegółowoODNAWIALNE I NIEODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII. Filip Żwawiak
ODNAWIALNE I NIEODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Filip Żwawiak WARTO WIEDZIEĆ 1. Co to jest energetyka? 2. Jakie są konwencjonalne (nieodnawialne) źródła energii? 3. Jak dzielimy alternatywne (odnawialne ) źródła
Bardziej szczegółowoZielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych
Zielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych Największe zagrożenia dla naszej cywilizacji: 1) Deficyt energii (elektrycznej) 2) Brak czystej wody 3) Brak żywności 4) Jakość
Bardziej szczegółowoBIOETANOL Z BIOMASY KONOPNEJ JAKO POLSKI DODATEK DO PALIW PŁYNNYCH
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. INNOWACYJNE ROZWIĄZANIA DLA POLSKIEGO ROLNICTWA Polskie rośliny włókniste i zielarskie dla innowacyjnej
Bardziej szczegółowoNiemcy postawili na pelety
Niemcy postawili na pelety Autor: prof. zw. dr hab. inŝ. Włodzimierz Kotowski ( Energia Gigawat nr 10/2008) śaden rodzaj spośród odnawialnych źródeł energii nie osiągnął w ostatnich kilku latach tak pokaźnej
Bardziej szczegółowoGminna bioenergetyka. Autorzy: Włodzimierz Kotowski, Eduard Konopka. ( Energetyka Gigawat listopad 2008)
Gminna bioenergetyka Autorzy: Włodzimierz Kotowski, Eduard Konopka ( Energetyka Gigawat listopad 2008) Nie tylko posiadacze domów jednorodzinnych, ale juŝ dziś same gminy przełączają swoje zasilania energetyczne
Bardziej szczegółowoPERSPEKTYWICZNE WYKORZYSTANIE WĘGLA W TECHNOLOGII CHEMICZNEJ
PERSPEKTYWICZNE WYKORZYSTANIE WĘGLA W TECHNOLOGII CHEMICZNEJ SEMINARIUM STAN I PERSPEKTYWY ROZWOJU PRZEMYSŁU U CHEMICZNEGO W POLSCE Marek Ściążko WARSZAWA 15 MAJA 2012 1/23 STRATEGIA działalno alności
Bardziej szczegółowoRola energetyki odnawialnej we wdrażaniu zrównoważonego rozwoju
Rola energetyki odnawialnej we wdrażaniu zrównoważonego rozwoju Lucjan Pawłowski, Artur Pawłowski Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Lubelska, Ul. Nadbystrzycka 40B, 20-816 Lublin e-mail: l.pawlowski@pollub.pl
Bardziej szczegółowoZESPÓŁ SZKÓŁ ELEKTRYCZNYCH w Gorzowie Wlkp. Technik energetyk Technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej
ZESPÓŁ SZKÓŁ ELEKTRYCZNYCH w Gorzowie Wlkp. Technik energetyk Technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej Patrząc na szybko rozwijającą się gospodarkę, ciągle rosnące zapotrzebowanie na energię
Bardziej szczegółowoRYNEK MELASU. Aktualna sytuacja i perspektywy. XXXI Pokampanijna Konferencja Techniczno-Surowcowa
RYNEK MELASU Aktualna sytuacja i perspektywy XXXI Pokampanijna Konferencja Techniczno-Surowcowa 13-15.02.2019 Plan prezentacji 1. Produkcja melasu na świecie 2. Najwięksi eksporterzy i importerzy 3. Światowe
Bardziej szczegółowoAby czasowo nie wyłączać odnawialnych źródeł energii... Magazyn energii
Aby czasowo nie wyłączać odnawialnych źródeł energii... Magazyn energii Autorzy: Włodzimierz Kotowski, Eduard Konopka ( Energia Gigawat nr 10/2013) W tych krajach, w których rozwija się intensywnie wytwórczość
Bardziej szczegółowoOdpady zastępują biomasę
Odpady zastępują biomasę Autor: prof. zw. dr hab. inŝ. Włodzimierz Kotowski ( Energia Gigawat czerwiec 2009) Aby uniknąć konkurencji w przetwarzaniu biomasy do róŝnorakich nośników energii, w porównaniu
Bardziej szczegółowoWydział Mechaniczno-Energetyczny
Polska Geotermalna Asocjacja im. prof. J. Sokołowskiego Wydział Mechaniczno-Energetyczny Lokalna energetyka geotermalna jako podstawowy składnik OZE w procesie dochodzenia do samowystarczalności energetycznej
Bardziej szczegółowoPrezentacja grupy A ZAPRASZAMY
Prezentacja grupy A Pojecie kluczowe: Globalne i lokalne problemy środowiska. Temat: Jaki wpływ mają nasze działania na globalne ocieplenie? Problem badawczy: Jaki wpływ ma zużycie wody na globalne ocieplenie?
Bardziej szczegółowoWBPP NATURALNE ZASOBY ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII I SPOSOBY ICH WYKORZYSTANIA (BIOMASA, BIOPALIWA)
WOJEWÓDZKIE BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO W SŁUPSKU WBPP KONFERENCJA DLA MŁODZIEŻY SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH GMIN STOWARZYSZONYCH W ZWIĄZKU MIAST I GMIN DORZECZA RZEKI SŁUPI I ŁUPAWY NATURALNE ZASOBY ODNAWIALNYCH
Bardziej szczegółowoEnergetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na
Bardziej szczegółowoDlaczego klimat się zmienia?
Dlaczego klimat się zmienia? WSTĘP Pogoda i klimat są nierozerwalnie związane ze wszystkimi procesami zachodzącymi w atmosferze, których siłą napędową jest energia słoneczna. Ziemia zachowuje równowagę
Bardziej szczegółowoJózef Neterowicz Absolwent wydziału budowy maszyn AGH w Krakowie Od 1975 mieszka i pracuje w Szwecji w przemy le energetycznym i ochrony
Józef Neterowicz Absolwent wydziału budowy maszyn AGH w Krakowie Od 1975 mieszka i pracuje w Szwecji w przemyśle energetycznym i ochrony środowiska, od 1992 roku pracował w Polsce jako Konsultant Banku
Bardziej szczegółowo16. CZY CUKIER I PALIWO MAJĄ WSPÓLNE OGNIWO?
EDUKACJA GLOBALNA NA ZAJĘCIACH WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE W GIMNAZJUM, CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ 201 16. CZY CUKIER I PALIWO MAJĄ WSPÓLNE OGNIWO? AUTORKA: HALINA PAWŁOWSKA W trakcie lekcji młodzież będzie
Bardziej szczegółowoCzym jest rozwój zrównowaŝony
Rozwój zrównowaŝony Millenimacje Projekt jest współfinansowany w ramach programu polskiej pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2010 r. www.polskapomoc.gov.pl Czym jest rozwój zrównowaŝony
Bardziej szczegółowoKolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1
2016 Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1 Elżbieta Niemierka Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej 2016-01-07 1. SPIS TREŚCI 2. Gaz cieplarniany - definicja...
Bardziej szczegółowoProdukcja biomasy a GMO
Produkcja biomasy a GMO Adam Koryzna Stowarzyszenie Koalicja Na Rzecz Nowoczesnego Rolnictwa Opole, 22.10.2009 Koalicja Na Rzecz Nowoczesnego Rolnictwa Organizacja zrzeszająca producentów rolnych ZałoŜona
Bardziej szczegółowoG S O P S O P D O A D R A K R I K NI N SK S O K E O M
PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ MIASTA CHOJNICE na lata 2015 2020 2020 17.10.2015 2015-10-07 1 Spis treści 1. Wstęp 2. Założenia polityki energetycznej na szczeblu międzynarodowym i krajowym 3. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoUwolnij energię z odpadów!
Uwolnij energię z odpadów! Energia-z-Odpadów: Co na wejściu? Co na wyjściu? Energia-z-Odpadów a legislacja europejska 26.11.2009 POLEKO, Poznań dr inŝ. Artur Salamon, ESWET 1 O nas: ESWET (European Suppliers
Bardziej szczegółowoWYSOKOTEMPERATUROWE ZGAZOWANIE BIOMASY. INSTYTUT BADAWCZO-WDROŻENIOWY MASZYN Sp. z o.o.
WYSOKOTEMPERATUROWE ZGAZOWANIE BIOMASY ZASOBY BIOMASY Rys.2. Zalesienie w państwach Unii Europejskiej Potencjał techniczny biopaliw stałych w Polsce oszacowano na ok. 407,5 PJ w skali roku. Składają się
Bardziej szczegółowoMikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1
Mikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1 1 Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt, Katedra Żywienia i Gospodarki Paszowej
Bardziej szczegółowoWykorzystanie biogazu jako paliwa transportowego
Wykorzystanie biogazu jako paliwa transportowego dr Tadeusz Zakrzewski Prezes Krajowej Izby Biopaliw 12 marzec 2010 r Kielce. Wykorzystanie biomasy rolniczej do celów energetycznych. Biogazownie rolnicze
Bardziej szczegółowoBiogazownie w Polsce alternatywa czy konieczność
Janusz Wojtczak Biogazownie w Polsce alternatywa czy konieczność Biogazownie w Niemczech Rok 1999 2001 2003 2006 2007 2008 Liczba 850 1.360 1.760 3.500 3.711 4.100 instalacji Moc (MW) 49 111 190 949 1.270
Bardziej szczegółowoUPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE
UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE Bioenergia w krajach Europy Centralnej, uprawy energetyczne. Dr Hanna Bartoszewicz-Burczy, Instytut Energetyki 23 kwietnia 2015 r., SGGW 1. Źródła
Bardziej szczegółowoOZE - ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII
OZE - ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Powiślańska Regionalna Agencja Zarządzania Energią Kwidzyn 2012 Przyczyny zainteresowania odnawialnymi źródłami energii: powszechny dostęp, oraz bezgraniczne zasoby; znacznie
Bardziej szczegółowoBiomasa: Surowiec gospodarki światowej
Biomasa: Surowiec gospodarki światowej Autor: prof. zw. dr hab. inż. Włodzimierz Kotowski ( Energia Gigawat nr 10/2010) Biomasa większości z nas kojarzy się dziś z elementem odnawialnych źródeł energii
Bardziej szczegółowoBiogospodarka Strategiczny kierunek polityki Unii Europejskiej
Kongres Ekoinwestycje w Przemyśle Spożywczym, 22-23 lutego 2017 r. Warszawa Biogospodarka Strategiczny kierunek polityki Unii Europejskiej dr hab. inż. Monika Żubrowska-Sudoł, prof. nzw.pw Zakład Zaopatrzenia
Bardziej szczegółowoJak powstają decyzje klimatyczne. Karol Teliga Polskie Towarzystwo Biomasy
Jak powstają decyzje klimatyczne Karol Teliga Polskie Towarzystwo Biomasy 1 SCENARIUSZE GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA 2 Scenariusz 1 Powstanie i wdrożenie wspólnej globalnej polityki klimatycznej (respektowanie
Bardziej szczegółowoRys. 1 Rozwój kotłowni opalanych peletami drewna na terenie Niemiec w latach
Domowe kotłownie Drewno w cenie Autorzy: Włodzimierz Kotowski, Eduard Konopka ( Energia Gigawat nr 5/2013) Tak w nowo zbudowanych domkach jedno i dwurodzinnych, jak i przy wymianie starych systemów grzewczych
Bardziej szczegółowoBezemisyjna energetyka węglowa
Bezemisyjna energetyka węglowa Szansa dla Polski? Jan A. Kozubowski Wydział Inżynierii Materiałowej PW Człowiek i energia Jak ludzie zużywali energię w ciągu minionych 150 lat? Energetyczne surowce kopalne:
Bardziej szczegółowoBIOPALIWA DRUGIEJ GENERACJI
BIOPALIWA DRUGIEJ GENERACJI dr Magdalena Rogulska mgr inż. Marta Dołęga Instytut Paliw i Energii Odnawialnej Instytucja Wdrażająca działania 9.4-9.6 i 10.3 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
Bardziej szczegółowoEkonomika wymusza stosowanie źródeł odnawialnych. Sprzęganie ogrzewania!
Ekonomika wymusza stosowanie źródeł odnawialnych. Sprzęganie ogrzewania! Autor: prof. zw. dr hab. inŝ. Włodzimierz Kotowski ( Energia Gigawat nr 9/2008) Nie tylko szybko rosnące ceny ropy i gazu ziemnego,
Bardziej szczegółowoGeoinformacja zasobów biomasy na cele energetyczne
Geoinformacja zasobów biomasy na cele energetyczne Anna Jędrejek Zakład Biogospodarki i Analiz Systemowych GEOINFORMACJA synonim informacji geograficznej; informacja uzyskiwana poprzez interpretację danych
Bardziej szczegółowoOgrzewanie: Peletami i słońcem
Ogrzewanie: Peletami i słońcem Autor: prof. zw. dr hab. inŝ. Włodzimierz Kotowski ( Energia Gigawat marzec 2008) Ogrzewanie drewnem nie oznacza w dzisiejszych warunkach stałego, ręcznego jego dokładania
Bardziej szczegółowoPROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS
PROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS WYKORZYSTYWANE PALIWA Olej Napędowy 39 pojazdów CNG 10 pojazdów ETANOL ED-95 7 pojazdów Motoryzacja a środowisko naturalne Negatywny wpływ na środowisko
Bardziej szczegółowoBiopaliwa w transporcie
Biopaliwa w transporcie 20.01.2009 Andrzej Szajner Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. Sytuacja na rynkach światowych Malejące zasoby surowców naturalnych i rosnące ceny!! wzrost cen ropy naftowej
Bardziej szczegółowoOdnawialne Źródła Energii (OZE)
Odnawialne Źródła Energii (OZE) Kamil Łapioski Specjalista energetyczny Powiślaoskiej Regionalnej Agencji Zarządzania Energią Kwidzyn 2011 1 Według prognoz światowe zasoby energii wystarczą na: lat 2 Energie
Bardziej szczegółowoPolityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski
Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w Unii Europejskiej Zobowiązania ekologiczne UE Zobowiązania ekologiczne UE na rok 2020 redukcja emisji gazów
Bardziej szczegółowoKażde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Podstawowym używanym w Polsce pierwotnym nośnikiem energii jest: a) ropa naftowa
Bardziej szczegółowoKlasa Dział Wymagania
GEOGRAFIA Wymagania konieczne do zaliczenia partii materiału na ocenę dopuszczającą Klasa Dział Wymagania Klasa I Semestr I Czym się zajmuje geografia? Uczeń: - wie, czym zajmuje się geografia - wymienia
Bardziej szczegółowoŚwiatowe rezerwy surowców energetycznych. Autor: Dr Jan Soliński. ( Energetyka luty 2008)
Światowe rezerwy surowców energetycznych Autor: Dr Jan Soliński ( Energetyka luty 2008) WaŜnym elementem działalności Światowej Rady Energetycznej (ŚRE) są przeglądy i oceny światowych rezerw surowców
Bardziej szczegółowoDrewno. Zalety: Wady:
Drewno Drewno to naturalny surowiec w pełni odnawialny. Dzięki racjonalnej gospodarce leśnej w Polsce zwiększają się nie tylko zasoby drewna, lecz także powierzchnia lasów. łatwość w obróbce, lekkość i
Bardziej szczegółowoOd uwęglania wysegregowanych odpadów komunalnych w wytwórniach BIOwęgla do wytwarzania zielonej energii elektrycznej
INNOWACYJNE TECHNOLOGIE dla ENERGETYKI Od uwęglania wysegregowanych odpadów komunalnych w wytwórniach BIOwęgla do wytwarzania zielonej energii elektrycznej Autor: Jan Gładki (FLUID corporation sp. z o.o.
Bardziej szczegółowoBiogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza
Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza Katarzyna Sobótka Specjalista ds. energii odnawialnej Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. k.sobotka@mae.mazovia.pl Biomasa Stałe i ciekłe substancje
Bardziej szczegółowoAnaliza systemowa gospodarki energetycznej Polski
Analiza systemowa gospodarki energetycznej Polski System (gr. σύστηµα systema rzecz złoŝona) - jakikolwiek obiekt fizyczny lub abstrakcyjny, w którym moŝna wyróŝnić jakieś wzajemnie powiązane dla obserwatora
Bardziej szczegółowoEnergia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie
Energia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie ultrafioletowe, Promieniowanie widzialne, Promieniowanie
Bardziej szczegółowoFinansowanie infrastruktury energetycznej w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko
Głównym celem tego programu jest wzrost atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia społeczeństwa,
Bardziej szczegółowoTWORZYWA BIODEGRADOWALNE
TWORZYWA BIODEGRADOWALNE Opracowały: Joanna Grzegorzek kl. III a TE Katarzyna Kołdras kl. III a TE Tradycyjne tworzywa sztuczne to materiały składające się z polimerów syntetycznych. Większość z nich nie
Bardziej szczegółowoZuŜycie energii a ochrona środowiska
15 lutego 2008 r. ZuŜycie energii a ochrona środowiska Mariusz TAŃCZUK Jakość środowiska a energetyka Skala globalna i lokalna WYTWARZENIE KONSUMPCJA WYTWARZANIE Zapotrzebowanie na energię - prognoza Klasyfikacja
Bardziej szczegółowoTrzecia generacja baterii słonecznych Dzięki nanobranŝy
Trzecia generacja baterii słonecznych Dzięki nanobranŝy Autor: prof. zw. dr hab. inŝ. Włodzimierz Kotowski ( Energia Gigawat czerwiec 2009) Stan oraz rozwój gospodarki światowej zaleŝą przede wszystkim
Bardziej szczegółowoZmiany w środowisku naturalnym
Zmiany w środowisku naturalnym Plan gospodarki niskoemisyjnej jedną z form dążenia do czystszego środowiska naturalnego Opracował: Romuald Meyer PGK SA Czym jest efekt cieplarniany? Ziemia posiada atmosferę
Bardziej szczegółowoZmiany środowiska po roku 1750
Zmiany środowiska po roku 1750 Zmiany od końca XVIII wieku: - wzrost uprzemysłowienia spowodował wzrost demograficzny - przemysł staje się podstawową gałęzią gospodarki - rozpoczynają się procesy urbanizacyjne
Bardziej szczegółowoAlternatywne źródła energii - prezentacja scenariusza zajęć na godzinę do dyspozycji wychowawcy w gimnazjum. Autor: Joanna Łęcka
Alternatywne źródła energii - prezentacja scenariusza zajęć na godzinę do dyspozycji wychowawcy w gimnazjum Autor: Joanna Łęcka Temat zajęć: Czy zgasną światła na Ziemi? Alternatywne źródła energii. Uczeń
Bardziej szczegółowoPlanowanie Projektów Odnawialnych Źródeł Energii Biomasa (odpady fermentowalne)
Slajd 1 Lennart Tyrberg, Energy Agency of Southeast Sweden Planowanie Projektów Odnawialnych Źródeł Energii Biomasa (odpady fermentowalne) Prepared by: Mgr inż. Andrzej Michalski Verified by: Dr inż. Andrzej
Bardziej szczegółowoBiogazownie rolnicze w Polsce doświadczenia z wdrażania i eksploatacji instalacji
Biogazownie rolnicze w Polsce doświadczenia z wdrażania i eksploatacji instalacji Lech Ciurzyński Wiceprezes Zarządu DGA Energia Sp. z o.o. Kielce, 12 marca 2010 r. Program prezentacji I. Co to jest biogazownia?
Bardziej szczegółowoEnergia odnawialna w Polsce potencjał rynku na przykładzie PGE. mgr inŝ. Krzysztof Konaszewski
Energia odnawialna w Polsce potencjał rynku na przykładzie PGE mgr inŝ. Krzysztof Konaszewski Zadania stawiane przed polską gospodarką Pakiet energetyczny 3x20 - prawne wsparcie rozwoju odnawialnych źródeł
Bardziej szczegółowoPROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ
PROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ Kraje dynamicznie rozwijające produkcję kraje Azji Południowo-wschodniej : Chiny, Indonezja, Indie, Wietnam,. Kraje o niewielkim wzroście i o stabilnej produkcji USA, RPA,
Bardziej szczegółowogospodarki energetycznej...114 5.4. Cele polityki energetycznej Polski...120 5.5. Działania wspierające rozwój energetyki odnawialnej w Polsce...
SPIS TREŚCI Wstęp... 11 1. Polityka energetyczna Polski w dziedzinie odnawialnych źródeł energii... 15 2. Sytuacja energetyczna świata i Polski u progu XXI wieku... 27 2.1. Wstęp...27 2.2. Energia konwencjonalna
Bardziej szczegółowoFundusze europejskie na odnawialne źródła energii. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, działania 9.4, 9.5, 9.6 i 10.3
Fundusze europejskie na odnawialne źródła energii. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, działania 9.4, 9.5, 9.6 i 10.3 Magdalena Mielczarska-Rogulska Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
Bardziej szczegółowoALTERNATYWNE SPOSOBY POZYSKIWANIA ENERGII
ALTERNATYWNE SPOSOBY POZYSKIWANIA ENERGII KLAUDIA ROGULSKA Zadanie edukacyjne realizowane w ramach projektu pt. Naukowy zawrót głowy - czyli co chemia i geografia ma wspólnego z fizyką? Konie mechaniczne
Bardziej szczegółowoOdnawialne źródła energii w Gminie Kisielice. Doświadczenia i perspektywy. Burmistrz Kisielic Tomasz Koprowiak
Odnawialne źródła energii w Gminie Kisielice. Doświadczenia i perspektywy. Burmistrz Kisielic Tomasz Koprowiak Kisielice 2009 Ogólna charakterystyka gminy. Gmina Kisielice jest najbardziej wysuniętą na
Bardziej szczegółowoBiogazownie w energetyce
Biogazownie w energetyce Temat opracował Damian Kozieł Energetyka spec. EGIR rok 3 Czym jest biogaz? Czym jest biogaz? Biogaz jest to produkt fermentacji metanowej materii organicznej przez bakterie beztlenowe
Bardziej szczegółowoEnergetyka, a odnawialne źródła energii.
Energetyka, a odnawialne źródła energii. DR INŻ.WIESŁAW GOLKA Wyższe ceny energii, zagrożenia dla bezpieczeństwa dostaw energii i zmiany klimatu Europy bezpośrednio dotyczą nas wszystkich. Energia stała
Bardziej szczegółowoZdobycze biotechnologii w medycynie i ochronie środowiska
Zdobycze biotechnologii w medycynie i ochronie środowiska InŜynieria genetyczna - badania biomedyczne Jednym z najbardziej obiecujących zastosowań nowych technologii opartych na przenoszeniu genów z jednego
Bardziej szczegółowoPraca kontrolna semestr IV Przyroda... imię i nazwisko słuchacza
Praca kontrolna semestr IV Przyroda.... imię i nazwisko słuchacza semestr 1. Ilustracja przedstawia oświetlenie Ziemi w pierwszym dniu jednej z astronomicznych pór roku. Uzupełnij zdania brakującymi informacjami,
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej
10.2.2016 L 33/3 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2016/172 z dnia 24 listopada 2015 r. w sprawie uzupełnienia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 691/2011 w odniesieniu do określenia
Bardziej szczegółowoRolniczy potencjał surowcowy produkcji biopaliw zaawansowanych w Polsce
Konferencja Biopaliwa - rozwój czy stagnacja? Rolniczy potencjał surowcowy produkcji biopaliw zaawansowanych w Polsce Jarosław Wiśniewski Naczelnik Wydziału Energii Odnawialnych i Biopaliw Departament
Bardziej szczegółowoOCENA ZASOBÓW ROPY NAFTOWEJ I PERSPEKTYWY JEJ SUBSTYTUCJI BIOPALIWAMI
MOTROL, 2008, 10, 23 30 OCENA ZASOBÓW ROPY NAFTOWEJ I PERSPEKTYWY JEJ SUBSTYTUCJI BIOPALIWAMI Bocheński Cezary *, Bocheńska Anna ** * Instytut Transportu Samochodowego, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
Bardziej szczegółowoEfektywniejsze kotłownie opalane drewnem. zasobnika paliwa
Efektywniejsze kotłownie opalane drewnem. zasobnika paliwa Oddzielić palenisko od Autor: Włodzimierz Kotowski, Eduard Konopka - Politechnika Opolska ( Energia Gigawat nr 1/2012) Przez wiele stuleci ludzkość
Bardziej szczegółowoOZE - Odnawialne Źródła Energii
OZE - Odnawialne Źródła Energii Aleksandra Tuptyoska, Wiesław Zienkiewicz Powiślaoska Regionalna Agencja Zarządzania Energią Kwidzyn 2011 1 Energie odnawialne to takie, których źródła są niewyczerpalne
Bardziej szczegółowoOpracowanie indeksu gatunkowego i optymalizacja technologii produkcji wybranych roślin energetycznych. Akronim projektu IGRE
Opracowanie indeksu gatunkowego i optymalizacja technologii produkcji wybranych roślin energetycznych. Akronim projektu IGRE Agro-Centrum Innowacyjnych Technologii Unia Europejska zamierza do 2030 roku
Bardziej szczegółowoKoszt budowy i eksploatacji elektrowni i elektrociepłowni wykorzystujących biomasę
Koszt budowy i eksploatacji elektrowni i elektrociepłowni wykorzystujących biomasę Autor: Marek Łukasz Michalski, Politechnika Krakowska ( Energia Gigawat grudzień 26) Światowe zasoby biomasy są obecnie
Bardziej szczegółowoDaniel BORSUCKI DYREKTOR Zespołu Zarządzania Mediami KHW S.A. Katowice
NFOŚiGW Forum XLII Energia - Efekt Środowisko Nowe technologie pozyskania oraz zagospodarowania węgla kamiennego i metanu gwarantem bezpieczeństwa energetycznego UE i sporego efektu ekologicznego Daniel
Bardziej szczegółowoCzym zastąpić ropę? Autor: prof. zw. dr hab. inż. Włodzimierz Kotowski. ( Energia Gigawat nr 4/2010)
Czym zastąpić ropę? Autor: prof. zw. dr hab. inż. Włodzimierz Kotowski ( Energia Gigawat nr 4/2010) Szybko rosnące ceny ropy, oscylujące już wokół 100 USD/baryłkę, wymuszają pytanie czym można zastąpić
Bardziej szczegółowoEKOLOGIA GLOBALNA KLIMAT CO 2 ENERGIA
EKOLOGIA GLOBALNA KLIMAT CO 2 ENERGIA FAKTY BEZSPORNE Ludzi jest coraz więcej Aspiracje (potrzeby) kaŝdego człowieka rosną Zapotrzebowanie na energię rośnie Zapasy surowców energetycznych się
Bardziej szczegółowoMoŜliwe scenariusze rozwoju rolnictwa w Polsce oraz ich skutki dla produkcji biomasy stałej na cele energetyczne
MoŜliwe scenariusze rozwoju rolnictwa w Polsce oraz ich skutki dla produkcji biomasy stałej na cele energetyczne Autor: Prof. dr hab. Antoni Faber doradca naukowy firmy Bio-Energia Sp. z o.o. Rolnik, który
Bardziej szczegółowoFlota samochodów napędzanych biopaliwami Przegląd najnowszych możliwości
Flota samochodów napędzanych biopaliwami Przegląd najnowszych możliwości Wprowadzenie do Przewodnika technicznego Pętla obiegu węgla Czego dotyczy ta broszura? Zagadnienia zrównoważonej mobilności budzą
Bardziej szczegółowoKARTA MONITOROWANIA PODSTAWY PROGRAMOWEJ
KARTA MONITOROWANIA PODSTAWY PROGRAMOWEJ ETAP EDUKACJI PRZEDMIOT klasa Rok szkolny Imię i nazwisko nauczyciela gimnazjum GEOGRAFIA Treści nauczania Miesiąc realizacji tematyki uwzględniającej treści nauczania
Bardziej szczegółowoZapotrzebowanie krajowego sektora energetycznego na surowce energetyczne stan obecny i perspektywy do 2050 r.
Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zapotrzebowanie krajowego sektora energetycznego na surowce energetyczne stan obecny i perspektywy do 2050 r. Ogólnopolska Konferencja
Bardziej szczegółowoOFERTA TECHNOLOGICZNA
Kompozytowe Paliwo Formowane Nazwa: Kompozytowe Paliwo Formowane Wykonawcy: J. Hehlmann, M. Jodkowski, /Wydział Chemiczny/ Kompozytowe paliwo formowane, zwłaszcza z udziałem mułów węgli quasikoksowych
Bardziej szczegółowoBioMotion. Wprowadzenie do dyskusji
BioMotion IBMER- Warszawa Wprowadzenie do dyskusji Doc. dr hab. inż. Anna Grzybek Europa weszła w nową erę energetyczną Dostęp do energii ma kluczowe znaczenie dla codziennego życia każdego Europejczyka.
Bardziej szczegółowoWzrost emisji CO Uderzenie w ziemię meteorytu Zderzenie galaktyk Zwiększenie masy słońca (większe przyciąganie słońca) Zderzenie dwóch planet
Efekt cieplarniany Wzrost emisji CO Zanieczyszczanie gleby Zanieczyszczanie wody Zanieczyszczanie powietrza wycinanie lasów Niszczenie warstwy ozonowej Wzrost emisji CO Uderzenie w ziemię meteorytu Zderzenie
Bardziej szczegółowoROZWÓJ PRODUKCJI BIOPALIW W UNII EUROPEJSKIEJ
Prof. dr hab. inż. Włodzimierz Kotowski Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji w Bytomiu ROZWÓJ PRODUKCJI BIOPALIW W UNII EUROPEJSKIEJ Rozwój produkcji biopaliw bywa nie tylko stymulowany rosnącymi cenami
Bardziej szczegółowoWykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce
Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce dr Zuzanna Jarosz Biogospodarka w Rolnictwie Puławy, 21-22 czerwca 2016 r. Celem nadrzędnym wprowadzonej w 2012 r. strategii Innowacje w służbie
Bardziej szczegółowoPojemność do 5 razy większa... Nowe akumulatory
Pojemność do 5 razy większa... Nowe akumulatory Autor: Włodzimierz Kotowski, Eduard Konopka ( Energia Gigawat - 11/2013) Akumulatory samochodowe winny charakteryzować się następującymi właściwościami:
Bardziej szczegółowoIV. SCENARIUSZ ZAJĘĆ INTERDYSCYPLINARNYCH
79 S t r o n a IV. SCENARIUSZ ZAJĘĆ INTERDYSCYPLINARNYCH Temat: Źródła energii. Czas trwania: 45 min. Cel główny: Uczeń: potrafi wskazać przykłady źródeł energii potrafi wskazać przykłady wykorzystywania
Bardziej szczegółowoSiedziba: Wiedeń Organ naczelny: Konferencja OPEC Organ wykonawczy: Rada Gubernatorów i Komisja Ekonomiczna oraz Sekretariat
Kartel umowa państw posiadających decydujący wpływ w tej samej lub podobnej branży, mająca na celu kontrolę nad rynkiem i jego regulację (ceny, podaży, popytu). Nie jest to oddzielna instytucja. OPEC (Organization
Bardziej szczegółowoKonferencja NEUF. Jak nie wylać dziecka z kąpielą - zrównoważona polityka w sprawie OZE. 18 czerwca 2010. Warszawa
Jak nie wylać dziecka z kąpielą - zrównoważona polityka w sprawie OZE Konferencja NEUF 18 czerwca 2010 Warszawa Krzysztof Nosal Dyrektor d/s Srodowiska Arizona Chemical Polityka dotycząca odnawialnych
Bardziej szczegółowoRelacje człowiek środowisko przyrodnicze
138 SPRAWDZIANY LEKCJI Sprawdzian z działu Relacje człowiek środowisko przyrodnicze Grupa I Zadanie 1 (0 4 p.) Każdemu terminowi przyporządkuj odpowiadającą mu definicję. 1. Zasoby przyrody A. Zasoby mające
Bardziej szczegółowo