JESION nieieftmniey godzien zalecenia, MONITOR. Nro: GIII.S. Na R. P. 1774, Dnia 24. Grudnia* «9 i

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "JESION nieieftmniey godzien zalecenia, MONITOR. Nro: GIII.S. Na R. P. 1774, Dnia 24. Grudnia* «9 i"

Bogumił Zając
8 lat temu
Przeglądów:

1 «9 i MONITOR Nro: GIII.S Na R. P. 1774, Dnia 24. Grudnia* Kontynuacya o zakładaniu y JzcŁipić* niu nowych lasów. JESION nieieftmniey godzien zalecenia, ponieważ do gatunku prędko wyraftaiących drzew należy, do tego proſto y gładko wyrafta. Przytym iell dobry na budowlą, y piękne wydaie dyle y tarcice, aby tylko w przyzwoitym czafie byt ścięty* N a opat dla tego ieft wy- G s ssg bornx

JESION nieieftmniey godzien zalecenia, ponieważ do gatunku prędko wyraftaiących drzew należy, do

2 W)750 ( i? borny, iż bardzo prędko rośnie, y każdy pniak naymniey cztery lub pięć odrośli z liebie wydaie, które pierwſzego nawet roku aż do dwu iokciw gorę fię podnoſzą,drzewo to* ieft bardzo dobre, y węgle z niego prawie naylepſze ze wſzyftkich.liście prawie wſzyftkiemu bydłu,lecz oſobliwie Krowom ftużą y fmakuiąj Takowe drzewo famo fię z nafienia y wyroftkow mnoży, y bardzo mało, naywięcey trzy łokcie mieyfca potrzebuie. Wady iego ſą te, iż naficnie długo y więcey iak rok w ziemi leży,niżeli wzriidzie, yże koj rżenia bardzo \w głąb puſzcza,przez to do przeſadzania trudne. Lecz co fię tycze pierwſzego, ta ftrata czaſu, w pierwſzym roku fię nadgradza, w którymi rość zaczyna, gdyż zaraz w tym przeciągu to drzewo wyżey iak badyl konopny? lecz bardzo cienko Wyrafta^ Lecź prze-

3 * ) 7ś t c ; v przeſadzanie z oftrożnością dziać fię ma zaraz pierwfzego R oku. WIĄZ należy podobnież do naylepſzych y nayużytecznieyſzych drzew. Prędko, profto, gładko y wyfoko wyrafta, nie tłumi drzew blisko fiebie ftoiących, ani zboża, y wiele wydaie odroftkow. Służy do budowli y narożne w goſpodarftwie używania, daie fię ſnadno y pięknie wyrabiać. To drzewo ieft także dobre y na opał, tak iako węgle y popioł 2 niego ſą wyborne Może bydź tak z nafienia, iak też y innym fpoſobem pomnażane. Liście ſą bardzo dobre dla bydła, y niektórzy nad liano ie przekładaią. Zły zaś przymiot tego drzewa ieft ten, iż w budowli nietrwały, ieżeli uftawicznie, albo w mokrości, albo w ſuchości nie zoftaie. Powiadaią, iż w wodzie równie iako y Dąb y Olſza czernieie y twardnieie. Gg gg g2. U ą z o *

Służy do budowli y narożne w goſpodarftwie używania, daie fię ſnadno y pięknie wyrabiać.

4 m >.752 C W Więzowinci ieft wiązowi bardzo podobna, przetó takoż bardzo pożyteczne drzewo. Jeft dobrze wiadomo, iż nafieniu polnemu ani dru gim drzewom nie zawadza. Te zaś ma wadę, iż fig ſnadno wyrabiać nie daie, nie dfugo trwa, y nie tak na wiele rzeczy może fi? przydawać, iako inne wfpomnione drzewa. Ze zaś bardzo prędko rośnie, y wiele nafienia przynofi, przeto oſobliwie na las opalny zaleca fię. O Drzewie Lipowym iako doſyć znanym,zdaie mi fię próżną rzeczą obfzernie mowie. Każdy wie,iż to drzewo pięknie, profto, y bardzo prędko rośnie, y że kora iego rożnie fig przydaie. Przeto to tylko wfpo" mnę, iż naylepiey z nafienia udaie fig, y że lepſzego od innych drzew potrzebuje gruntu. O BRZOZIE iako równie znanyfl1 drzewie,nic więcey potrzebnego p9 wiedzieć nie ſądzg, iak tylko, & pomna-

Ze zaś bardzo prędko rośnie, y wiele nafienia przynofi, przeto oſobliwie na las opalny zaleca fię. O Drzewie Lipowym iako doſyć znanym,zdaie mi fię próżną rzeczą obfzernie mowie.

5 (f ) 753. c m pomnażanie onegoż z nafienia wiele przezorności potrzebnie, ponieważ młodociane drzewka bardzo ſą delikatne, w pięrwlzym roku bardzo fię mało podnoſzą, y ſnacino chwaście przyduſzaią fię. Naylepiey ieft, na las Brzozowy wyznaczony grunt, pierwiey iakimkolwiek zafiać zbożem, y ogrodzić, pocytn zaraz nafienie Brzozowe, które bardzo delikatne y lekkie ieft po wierzchu ziemi rozfiać. Zboże zaś to, już nie należy zwyczaynym fpofo, bem żąć, lecz tylko ſame kłoſy pozrywać. Zalety tego drzewa ſą,ii na każdym, nawet na naygorſzyna gruncie udaie fię, po doftatku nafienia przynofi, wyborne y na rożny użytek potrzebne drzewo, y piękne węgle. W tym tylko naganne, iż nie dłużey nad4ości, a niywięcey JO. lat wytrzymuie, po którym czafie w krotce fif łamie y pruchnieie, Giika

Naylepiey ieft, na las Brzozowy wyznaczony grunt, pierwiey iakimkolwiek zafiać zbożem, y ogrodzić, pocytn zaraz nafienie Brzozowe, które bardzo delikatne y lekkie ieft po wierzchu ziemi rozfiać.

6 W ) 7*4 C W OSIKA iako ieft wiadomo,iuż tyle nie przynoſi pożytku, iako wſpomnione drzewa, przeto przy zakładaniu nowego laſu, naypośledziey naftępuie y nie zaleca lię. To drzewo iak iloma fię pali y balki, które częftokroć bardzo piękne, y do budowli bydź fię zdaią, nieſą trwaiemi, y Tamę drzewo nie dlużey pad 30. lat zdrowe zoftaie. Liść na nic fię nie zda, y ſwoim cieniem przytłumia trawę y zboże. Nafienia dotąd, ieſzcze odkryć nie można, lubo mniemać trzeba, iż fię w małym znayduie owocu, który na Wioſnę z tego drzewa, tak iako y z Wierzbow opada. Z tym wſzyftkim daleko ſnadniey Ofikę zakładać nad inne drzewa, y gdy iuż raz w mieyſce iakie fię wkorzeni, z ciężką pracą znowu ią wykorzenić można. Na wierzchu ziemi ſzeroko ſwoie rozpościera korzenie, y z nich bardzo wiele wypuſzcza

Liść na nic fię nie zda, y ſwoim cieniem przytłumia trawę y zboże.

7 puſzcza odroftkow, oſobliwie po ścięciu wielkiego drzewa. OLSZA ieft także poſpolicie znana, iey naylepſzy przymiot ieft ten, iż nader przydaie fię do budowli, ponieważ im dlużey w wodzie, tym czernieyſzą y twardfząftaie fię. Prędko prochnieie, iezeli raz w wodzie, drugi raz na ſuchym zoftaie powietrzu, lecz ieft do ſprowadzenia wod y narożne ſztuki w domowym gofpodarftwie bardzo potrzebna, zwiaſzcza gdy dobrze y profto wyrafta, częfto nawet z grubey Olſzy bardzo piękne tarcice do różiiey Stolarlkiey roboty ftużące bywai^. Wydaie piękne drzewo y piękne węgle, naywiększą zalety ieft ta, iż to drzewo dla ſporego wyraftania, w iat 10. lub 15. wycinać, y na tych mieyſcacah pomnażać można, które fię na nic więcey nic zdadzą, ialco to, na nilkim ba»» gniftym, y zawſze mokrym gryti-» tie.

Prędko prochnieie, iezeli raz w wodzie, drugi raz na ſuchym zoftaie powietrzu, lecz ieft do ſprowadzenia wod y narożne ſztuki w domowym gofpodarftwie bardzo potrzebna, zwiaſzcza gdy dobrze y profto

8 m ) w c w Cie, który przez to famo naylepiey fię wyſuſza y popraw u ie. Do tego mozria używać tego drzewa na ploty żywe, czyli rofnące, y na znaki graniczne w polach, ponieważ bydle liści z tego drzewa nie pożera, przeto nie tak ſnadno chłopkom ſzkody czyni. Pomnażać go można z nafienia, które w Jefieni doyrzeie y hane bydź może. Inaczey tego drzewa wykorzenić nie można, tylko z zoltawionego pniaka przez kilka lat roczne wycinając odrollki, przez co na koniec pniak ſprochnieie. R eszta w naflępuiącym Monitorze.

drzewa nie pożera, przeto nie tak ſnadno chłopkom ſzkody czyni.

Podobne dokumenty

MONITOR Na Rok Pańfld 1782.

MONITOR Na Rok Pańfld 1782. Num: II. '. ę Dnia 2. LJfiopada. Gdy mewim i akie przy (złych fą lofow kolcie. Daremne złych bolami dobrych mam nadzieie. Lecz ztąd Serca nietracę, zthem mym ufność zginie W