Tytuł: Puławski Park Naukowo-Technologiczny Podtytuł: Analiza dotycząca zmiany sposobu zarządzania W związku z dyskutowanymi propozycjami zmiany

Transkrypt

1 Tytuł: Puławski Park Naukowo-Technologiczny Podtytuł: Analiza dotycząca zmiany sposobu zarządzania W związku z dyskutowanymi propozycjami zmiany sposobu zarządzania Puławskim Parkiem Naukowo- Technologicznym poniżej prezentujemy szczegółowe informacje uzasadniające utworzenie przez gminę Miasto Puławy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Puławski Park Naukowo- Technologiczny. Zgodnie z obowiązującymi w okresie aplikacji uwarunkowanymi prawnymi Miasto Puławy w studium wykonalności projektu pn. Utworzenie Puławskiego Parku Naukowo Technologicznego i przygotowanie terenów inwestycyjnych przyjęło operatorski model zarządzania Puławskim Parkiem Naukowo-Technologicznym (PPNT). Było to jedno z dostępnych rozwiązań stosowanych przez parki naukowotechnologiczne powstające w tym okresie w naszym kraju. Założono, że operator PPNT zostanie wyłoniony zgodnie z prawem zamówień publicznych a opłaty wnoszone przez użytkowników PPNT będą stanowiły przychód operatora, natomiast na operatorze ciążyć będą koszty zarządzania, utrzymania budynków i infrastruktury PPNT oraz koszty udzielonej (w formie doradztwa, wsparcia technicznego i preferencyjnych stawek czynszu) pomocy przedsiębiorcom. Dzięki takiemu rozwiązaniu projekt mógł uzyskać dofinansowanie do wysokości 90% kosztów kwalifikowanych, do których to kosztów został również zaliczony podatek VAT. Potwierdzeniem prawidłowości przyjęcia tego modelu zarządzania, w którym podatek VAT stanowił wydatek kwalifikowany projektu, było uzyskanie stosownej interpretacji podatkowej Izby Skarbowej, w której uznano za prawidłowe stanowisko Miasta Puławy, iż przy takim rozwiązaniu Miasto Puławy nie może odliczyć sobie podatku VAT przy realizacji tego projektu. Stanowiło to podstawę do włączenia podatku VAT do wydatków kwalifikowanych. Projekt ten zamknął się całkowitą wartością ,64 PLN, całkowite wydatki kwalifikowalne wyniosły: ,92 PLN, w tym dofinansowanie: ,26 PLN (EFRR: ,28 PLN, budżet Państwa: ,98 PLN). Całkowita wartość podatku VAT wyniosła ,61 PLN, z tego zgodnie z interpretacją gminy Miasto Puławy VAT kwalifikowalny wyniósł: ,89 PLN.

2 W przypadku drugiego projektu pn. Rozbudowa potencjału badawczego Puławskiego Parku Naukowo Technologicznego ze względów formalnych zachowano przyjęty wcześniej operatorski model zarządzania PPNT, którego konsekwencją było również uznanie podatku VAT jako kosztu kwalifikowanego podlegającego refundacji. W tym przypadku całkowita wartość projektu wyniosła: ,00 PLN i jest tożsama z wartością kosztów kwalifikowalnych. Dofinansowanie projektu wyniosło: ,63 PLN (w tym: EFRR: ,37 PLN, budżet Państwa: ,26 PLN). Zgodnie z interpretacją gminy Miasto Puławy VAT kwalifikowalny wyniósł: ,62 PLN. Łącznie w przypadku obydwu projektów wysokość kwalifikowanego podatku VAT wyniosła ,51 zł. Z uwagi na przyjęty model zarządczy ze środków zewnętrznych (UE i budżet państwa) zrefundowano miastu kwotę zł. Po wygaśnięciu umowy z operatorem zewnętrznym, wyłonionym zgodnie z prawem zamówień publicznych powierzenie obowiązków nowemu operatorowi oparte było o funkcję powierzenia zadania w ogólnym interesie gospodarczym, zgodnie z akceptowaną przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości doktryną Altmark. Taki sposób wyboru jest trybem szczególnym, pozwalającym na zastąpienie trybu powołania w wyniku postępowania przetargowego. Miasto Puławy wykonało wszelkie czynności służące zapewnieniu prawidłowości formalnej takiego powołania. W zamian za wykonywane czynności operator może osiągać przychody z tytułu wykorzystywania infrastruktury PPNT, w szczególności z tytułu najmu powierzchni PPNT oraz przychody z tytułu świadczenia dodatkowych usług dla przedsiębiorstw na terenie PPNT. Uzupełnienie wynagrodzenia operatora stanowią środki przeznaczone na realizację przedmiotu umowy, których wysokość jest ustalana co roku na podstawie kalkulacji kosztów na dany rok przygotowywanej przez operatora i zatwierdzanej przez Prezydenta Miasta Puławy. Środki te wypełniają funkcję opisaną w doktrynie Altmark - warunki rekompensaty podmiotu publicznego dla podmiotu pełniącego zadania w ogólnym interesie gospodarczym.

3 Po zakończeniu realizacji obydwu projektów oraz wkroczeniu w regulacje prawne dotyczące realizacji nowych projektów w ramach perspektywy finansowej należy stwierdzić, że dotychczasowa formuła zarządzania PPNT przez Przedsiębiorstwo Nieruchomości Puławskie się wyczerpała. Zarządzanie PPNT nie stanowiło dla tego przedsiębiorstwa działalności podstawowej, która polega wprost na zarządzaniu gminnymi nieruchomościami. Dlatego też zostały podjęte działania, które mają wskazać optymalny model zarządczy. Obecnie wśród polskich parków technologicznych występuję dość duże zróżnicowanie pod względem formalnoprawnej struktury organizacyjnej. W większości parki działają w formie spółek z o.o. (61%) oraz spółek akcyjnych (24%) o charakterze publicznoprywatnym. W pozostałych przypadkach parki działają w formie jednostek budżetowych samorządu terytorialnego (10%) oraz jednostek funkcjonalnych uczelni (5%). Analiza uwarunkowań formalno-prawnych wskazuje, że optymalnym rozwiązaniem dla Miasta Puławy jest powołanie gminnej spółki celowej z o.o. o statusie non profit. W ramach przeprowadzonej analizy po pierwsze należało uzyskać odpowiedź na pytanie, czy powołanie nowej spółki jest lepszym rozwiązaniem od utworzenia gminnej jednostki budżetowej, czy też pozostawieniu zarządzania Nieruchomościom Puławskim. Pod względem samego zarządzania mieniem są to podmioty porównywalne, jednak pod względem podatkowym zupełnie odmienne. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE z 29 września 2015 w sprawie prejudacyjnej C-276/14 należy dokonać zmiany interpretacji przez polskie organy podatkowe przepisów w zakresie podatników VAT jednostek budżetowych uznając, że podmioty prawa publicznego, takie jak gminne jednostki budżetowe, będące przedmiotem postępowania głównego, nie mogą być uznane za podatników podatku od wartości dodanej, ponieważ nie spełniają kryterium samodzielności przewidzianego w art. 9 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Taka interpretacja przepisów powoduje, że w przypadku powołania jednostki budżetowej do zarządzania PPNT, Miasto Puławy uzyska możliwość zwrotu podatku VAT od wydatków poniesionych na powstanie PPNT, a zatem wskazana powyżej kwota zrefundowanego podatku VAT w wysokości zł będzie musiała zostać zwrócona przez Miasto Puławy do budżetu państwa (wynika to z zapisów

4 umowy o dofinansowanie). Zatem z tego względu wysoce niekorzystnym dla Miasta Puławy byłoby obecnie powołanie dla celów zarządzania PPNT gminnej jednostki budżetowej. Takie uwarunkowanie jest dla gminy wiążące przez 5-letni okres zachowania trwałości projektu. Z uwagi, że termin trwałości liczony jest od dnia przekazania ostatniej płatności (czynności kontrolne dla drugiego projektu mają się zakończyć w styczniu br. i dlatego płatność końcowa jeszcze nie nastąpiła), zakończy się on dopiero w 2021 roku. Po drugie przeanalizowano możliwości aplikacji operatora o środki UE w ramach nowej perspektywy finansowej. W tym przypadku Przedsiębiorstwo Nieruchomości Puławskie nie spełnia warunków przypisanych instytucjom otoczenia biznesu, zatem jest wykluczone ze względów formalnych w jakimkolwiek aplikowaniu o te środki. Ze względów finansowych jest to niekorzystne dla PPNT, jak również uniemożliwia to PPNT wspólną realizację projektów z innymi parkami i udział w sieciowaniu podmiotów wspierających rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności w postaci klastrów, stowarzyszeń itp. W przypadku spółki o statusie non profit i gminnej jednostki budżetowej takich ograniczeń nie ma. Odpowiedź na te dwa podstawowe zagadnienia wskazuje wprost, że optymalną formą prawną przyszłego operatora jest gminna spółka celowa z ograniczoną odpowiedzialnością o charakterze non profit. Powinna ona zostać powołana w oparciu o strukturę już powstałą w Przedsiębiorstwie Nieruchomości Puławskie tj. osoby pracujące obecnie w PPNT a zatrudnione w Nieruchomościach Puławskich. Zgodnie z informacjami uzyskanymi od obecnego operatora PPNT, który dokonał analizy przychodów i kosztów działalności PPNT, strata na działalności Parku zmniejsza się z roku na rok, natomiast samofinansowanie PPNT nie nastąpi w okresie najbliższych 3 lat. Działalność PPNT powinna opierać się na racjonalnej gospodarce i zmierzać do zmniejszania strat z działalności, natomiast misja i cele PPNT oraz polityka władz samorządowych w zakresie wspierania rozwoju przedsiębiorczości, zwiększenia innowacyjności przedsiębiorstw w regionie, tworzenia korzystnych warunków transferu wiedzy i jej komercjalizacji, prowadzenie działalności edukacyjnej promującej postawy przedsiębiorczości i innowacyjności wśród dzieci i młodzieży Puław, promocja miasta poprzez organizację konferencji i seminariów naukowych o zasięgu krajowym i międzynarodowym, związana jest z ponoszeniem kosztów takich działań. Zgodnie z wytycznymi Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej i Rozporządzeniami Ministra Rozwoju i Infrastruktury, beneficjent środków unijnych zobowiązany jest do zwrotu udzielonej dotacji, w formie pomocy publicznej udzielanej w okresie 20 lat od rozliczenia końcowego projektu, na rzecz przedsiębiorców będących lokatorami PPNT. Obowiązek ten wpływa na zmniejszenie uzyskiwanych przez operatora przychodów m.in. z tytułu wynajmu pomieszczeń i urządzeń, gdyż stawki czynszowe pomniejszane są o udzielaną pomoc publiczną. Łącznie od roku 2012 przedsiębiorcom działającym w PPNT udzielono pomocy de minimis na kwotę ,38 zł, z tego w samym 2015 roku była to już kwota przekraczająca zł. Z roku na rok wartość ta będzie wzrastała.

5 Obecnie w PPNT funkcjonuje 35 przedsiębiorstw zatrudniających 98 osób (z pracownikami operatora). Stała dynamika przyrostu nowych podmiotów oraz zwiększanie ilości zatrudnianych osób pokazuje, że pomimo uzyskania pełnej funkcjonalności PPNT dopiero w grudniu 2015 roku, potencjał tego miejsca jest wysoki, gwarantujący stałe zwiększanie procentu wynajmowanych powierzchni. Na koniec 2015 roku było to 63%. PPNT to również działalność edukacyjna, szkoleniowa, w sposób szczególny dotycząca promocji postaw przedsiębiorczości wśród dzieci i młodzieży. To miejsce organizacji konferencji i seminariów o zasięgu krajowym i międzynarodowym. W roku 2015 z usług PPNT skorzystało osób, z czego dzieci i młodzież szkolna to osób. W szkoleniach wzięło udział osób a w konferencjach Łącznie zorganizowanych zostało 370 różnych wydarzeń w tym 205 dla dzieci i młodzieży oraz 145 dla sektora biznesu. Utworzenie PPNT przede wszystkim przyczyniło się do powstania i udostępnienia nowoczesnej, atrakcyjnej bazy lokalowej, niezbędnej dla podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej, opartej w szczególności na nowoczesnych technologiach. Jest to zatem miejsce praktycznej współpracy instytucji naukowo badawczych, uczelni wyższych oraz firm produkcyjnych w zakresie prowadzenia badań nad nowoczesnymi technologiami i produktami rynkowymi oraz ich transferu do procesów produkcyjnych. Zgodnie z założeniami programów unijnych w nowej perspektywie finansowej beneficjentami środków w bardzo wielu programach będą Instytucje Otoczenia Biznesu, Ośrodki Innowacji, Parki Naukowo Technologiczne. PPNT w nowej formule organizacyjnej wprost będzie mógł korzystać z tych wszystkich programów. Dotychczas w realizacji projektów parkowych uczestniczyły puławskie firmy, jako

6 wykonawcy i podwykonawcy robót i dostaw. Dzięki temu wydatkowane środki finansowe na budowę i rozbudowę PPNT wprost wracały do budżetu miasta w formie różnych podatków tj. podatku dochodowego od osób fizycznych i od osób prawnych. Również na etapie samego funkcjonowania PPNT tego typu podatki będą płacone przez firmy tam funkcjonujące. Zwiększające się zatrudnienie w tych firmach będzie powodowało coroczne zwiększanie płaconego podatku dochodowego od osób fizycznych, a zatem wpływy do budżetu miasta będą rosły. Przy obecnym zatrudnieniu szacujemy, że corocznie około ,00 zł stanowi dochód miasta z tego tytułu. Również budżet miasta będzie zasilany poprzez wpłacanie przez operatora PPNT podatku od nieruchomości, który w 2015 roku wyniósł ,00 zł.