Zasady postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym PRZEWODNIK DLA KONSUMENTÓW

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zasady postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym PRZEWODNIK DLA KONSUMENTÓW"

Transkrypt

1 Zasady postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym PRZEWODNIK DLA KONSUMENTÓW

2

3 Spis treści: Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny czyli ZSEE 4 Prawa i obowiązki konsumentów 6 Zasady postępowania, czyli co zrobić z ZSEE? 7 Czy wiesz że? 8 Gdzie oddac ZSEE 9 3

4 Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny czyli ZSEE Dzięki postępowi technologicznemu, żywot wszelakich urządzeń elektrycznych i elektronicznych coraz bardziej się skraca. Co chwile kuszą nas premiery nowych i bardziej nowoczesnych modeli, przez co zużyty sprzęt stanowi coraz większy procent odpadów produkowanych przez człowieka. ZSEE to jedno z niebezpieczeństw zagrażających środowisku. W Polsce około 90% zużytego sprzętu RTV i AGD trafia na wysypiska, gdzie stanowi poważne zagrożenie dla organizmów żywych. ZSEE zawiera bowiem substancje trujące, takie jak rtęć, brom, arsen, kadm, chrom czy chociażby stopy lutownicze na bazie ołowiu, które po wydostaniu się z uszkodzonego urządzenia przenikają do gleby i wód podziemnych. Dla porównanie w Norwegii niemal 85% ZSEE zostaje podanne recyklingowi. Pozostałe 15% jest składowane lub spalane bez odzysku energii. Od 29 lipca 2005 r. obowiązuje w Polsce ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (ZSEE). Dlatego wyrzucając elektrośmieci do śmietnika nie tylko stwarzamy zagrożenie dla środowiska, ale także łamiemy prawo. W myśl zapisów art. 35 oraz art. 36 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180 poz. 1495) użytkownik sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych jest obowiązany do oddania zużytego sprzętu do punktu zbierania lub w przypadku zakupu nowego sprzętu do pozostawienia zużytego sprzętu w miejscu zakupu. 4

5 Na pewno nie powinno się wyrzucać zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego prosto na śmietnik lub na składowisko. Jaki jest tego powód? Po pierwsze sprzęt ten jest bogatym źródłem surowców nadających się do powtórnego użycia, po drugie jest on odpadem niebezpiecznym. Wielkość kosztów środowiskowych zawartych w urządzeniach elektrycznych i elektronicznych przekonuje, że urządzenia te nawet po swojej śmierci technicznej są dla nas cenne Zbiórka ZSEE zapewnia: odzysk sprzętowy - wyeksploatowane urządzenie może zawierać przydatne komuś podzespoły, elementy; odzysk materiałowy - np. metale, szkło i plastik, które można odzyskać i poddać recyklingowi; odzysk energetyczny - można spalić to, co się da np. elementy drewniane, tkaniny - ciepło natomiast wykorzystać do ogrzewania albo w procesach produkcji energii elektrycznej; zużyte ZSEE mogą być niebezpieczne dla środowiska i dla zdrowia człowieka; urządzenia, zwłaszcza te starszej generacji, mogą zawierać wiele substancji szkodliwych. Prawie wszystko z czego zbudowane są urządzenia elektryczne i elektroniczne, może być odzyskane i poddane recyklingowi. 5

6 Prawo i obowiązki konsumentów Zgodnie z Ustawą o Zużytym Sprzęcie Elektrycznym i Elektronicznym (ZSEE) z dnia 29 lipca 2005r. oraz Ustawą o Utrzymaniu Czystości i Porządku w Gminach z dnia 13 września 1996r Konsument: Strona iternetowa Nie może wyrzucać zużytego sprzętu łącznie z innymi odpadami. Za pozostawienie tego typu sprzętu w miejscu do tego nie przeznaczonym (np. wystawienie przed blok czy porzucenie w lesie) grozi kara grzywny od 20 do 5000 zł! Ma prawo do nieodpłatnego oddania zużytego sprzętu elektrycznego lub elektronicznego w punkcie serwisowym, jeżeli naprawa sprzętu nie jest możliwa lub jest nieopłacalna Zobowiązany jest oddawać zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny zbierającemu taki sprzęt. Ma prawo nieodpłatnie oddać zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny w punkcie zbierania lub w sklepie, który przyjmuje zużyty sprzęt na zasadzie 1 za 1, czyli lodówka za lodówkę, telewizor za telewizor, suszarka do włosów za suszarkę, świetlówka za świetlówkę itp. Ma prawo do informacji o wysokości Kosztów Gospodarowania Odpadami. 6

7 Zasady postępowania, czyli co zrobić z ZSEE? Nie wyrzucaj ZSEE Nie porzucaj ZSEE w lasach, złomowiskach ani na śmietnikach. Może on stanowić zagrożenie dla Twojego zdrowia i dla środowiska, ponieważ często zawiera szkodliwe substancje chemiczne, które przedostają się do gleby, wody i powietrza. Oddawaj ZSEE do punktów zbiórki Kupując nową świetlówkę, zużytą oddaj do sklepu, podobnie kupując np. nowy odkurzacz, radio, czy lodówkę pozostaw w sklepie zużyty sprzęt. Pamiętaj, że w Twojej gminie działa system, który umożliwi Ci bezpłatne oddanie ZSEE. Oddany ZSEE powinien być kompletny, jeśli są w nim baterie lub akumulator, wyjmij je i umieść w przeznaczonym na to pojemniku. Nie demontuj ZSEE sam ZSEE może zawierać substancje niebezpieczne dla Twojego zdrowia lub dla środowiska. Demontaż to proces, który musi być przeprowadzony w bezpiecznych warunkach. Za nielegalny demontaż poza wyspecjalizowanym zakładem przetwarzania grozi kara od 2 do 100 tys. zł (dotyczy firm i osób fizycznych). Nie gromadź w domu elektrośmieci Kupując nowy sprzęt stary często wrzucasz do szuflady, upychasz w szafach lub gromadzisz w piwnicy z myślą, że może kiedyś jeszcze się przyda. Lepiej oddaj go komuś, kto z niego skorzysta, a własny, przestarzały odda do punktu zbierania ZSEE. Jeżeli musisz wymienić sprzęt elektryczny lub elektroniczny zastąp go ekonomiczniejszym i spełniającym wysokie norm ochrony środowiska. Oszczędzaj energię i surowce Jeśli już musisz wymienić swój sprzęt, zastąp go bardziej ekonomicznym i spełniającym wysokie standardy ochrony środowiska. Wyłączaj urządzenia, gdy ich nie używasz, stosuj energooszczędne źródła światła. Pralki i zmywarki używaj dopiero, gdy są pełne, nie zapominaj o stosowaniu energooszczędnych programów prania i zmywania. 7

8 Czy wiesz że? - materiały ze zużytych telefonów komórkowych: złoto, platynę, srebro, miedź, można wykorzysta do czajników, plomb dentystycznych, albo instrumentów muzycznych. - zmielone tworzywo sztuczne ze starej lodówki nadaje się do produkcji kołpaków samochodowych, a odzyskany freon do napełnienia nowej chłodziarki. - ze zużytego komputera i monitora o wadze 27 kg, możemy odzyskać m.in.: 6,8 kg szkła, 6,2 kg tworzywa sztucznego, ok. 5,6 kg stali, ok. 3,8 kg aluminium, ok. 1,9 kg miedzi oraz 1,7 kg ołowiu. 8

9 Chcąc pozbyć się elektrośmieci można je bezpłatnie oddać: do punktu skupu złomu, który posiada pozwolenie na prowadzenie działalności zbierania elektrośmieci i jest zarejestrowany w GIOŚ, Gdzie oddac ZSEE do sklepu lub hurtowni w momencie zakupu nowych urządzeń na zasadzie wymiany (1 za 1, czyli stary sprzęt za nowy), do specjalnego punktu zbierania, który znajduje się w gminie. do punktu serwisowego, w przypadku, gdy koszt serwisu jest wyższy niż cena zakupu nowego urządzenia lub gdy naprawa jest nieskuteczna, 9

10 Notatki 10

11

12 Broszura przygotowana w ramach realizacji projektu: Polsko-norweskie partnerstwo na rzecz transferu wiedzy w zakresie zagospodarowywania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem województw mazowieckiego i śląskiego. Polish-Norwegian partnership for transfer of knowledge in range of waste of electrical and electronic equipment management in Poland, with particular emphasis on Mazowieckie and Śląskie voivodship. BIURO PROJEKTU: Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego ul. Racjonalizacji 6/ Warszawa Więcej informacji: Koordynator projektu: tel Wsparcie udzielone przez Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego Supported by a grant from Norway through the Norwegian Financial Mechanism